Transcript Klik hier om het artikel te lezen - Albert Schweitzerschool Haarlem

VRIJDAG 20 JUNI 2014
VRIJDAG 20 JUNI 2014
Haarlem en
omgeving
Leerlingen, hun kok, leerkrachten en ander personeel
van de Haarlemse Albert Schweitzerschool nemen
vandaag afscheid van de plek waar een dikke eeuw
geleden al zieke kinderen kuurden in de schone
lucht. De laatste Noord-Hollandse school voor
langdurig zieke kinderen trekt in bij mytylschool De
Regenboog. ,,Een einde aan een traditie, ja. Het is de
geest van de tijd’’, verzucht directeur Thea Tichelaar.
Haarlem en
omgeving
Kuuroord na
eeuw weg uit
schone lucht
Dimitri Walbeek
[email protected]
Haarlem ✱ De lucht was daar begin
vorige eeuw zo schoon dat alle
Haarlemse bleekneusjes in een
weiland in Schoten gingen kuren.
Maar bijna een jaar geleden ontstond er brand aan de buitenkant
van de school aan de Planetenlaan.
Waarschijnlijk een uit de hand
gelopen kwajongensstreek. Een
deel van de school stond vol met
zwarte rook en dat moet je nou net
niet hebben als leerlingen ziek zijn
aan hun luchtwegen. Juist op een
school vol allergieën, astmaklachten en andere ziektebeelden is het
herstel van een brand een speciaal
verhaal. ,,De hele zomer zijn we
bezig geweest. De rook moest weg
en bij het uitkiezen van de verf
moesten we rekening houden met
onze leerlingen. Alles moest helemaal schoon worden. Vanwege de
kinderen is het hier een stuk schoner dan op andere scholen. Dat
zeggen ouders ook wanneer ze op
de toiletten komen. ’Wat ruikt het
hier fris’’’, legt Tichelaar uit.
Schoon en fris, reinheid en regelmaat. Daar draait het om op de
voormalige Haarlemsche Buitenschool. Chronisch zieke kinderen
de kans geven zo normaal mogelijk
Als het even kan, krijgen deze leeringen buiten les.
les te krijgen met als doel ze te
begeleiden naar een gewone middelbare school. ,,Ze volgen zo veel
mogelijk het gewone basisschoolprogramma. Alleen loopt hier af en
toe een verpleegster binnen die,
naast intensieve zorg aan een aantal kinderen, een pufje hier en een
pilletje daar geeft. Of de kinderen
krijgen logopedie of fysiotherapie.
Maar verder pamperen we de leerlingen niet. We helpen ze juist hun
grenzen te verleggen’’, zegt Tichelaar, die sinds 1986 op deze school
werkt. Het thema op school luidde
altijd: gewoon als het kan, speciaal
als het moet.
De stichting Historisch Schoten
heeft al eens de historie van de
school uitgezocht, het uitgebreide
verhaal is te lezen op internet. Voor
zwakke en weerstandloze kinderen
is de Dag-Openluchtschool opgericht in de jaren dertig. Maar, zo
schrijft Historisch Schoten: ,,Al
rond 1890 werd door enkele artsen
en particulieren ’de Haarlemsche
Vereniging tot Bestrijding der
Tuberculose’ gesticht. Een uiterst
actief comité, dat de strijd aanbond
tegen deze gevreesde volksziekte,
waarvan zo velen het slachtoffer
werden. Als eerste in het land nam
men het initiatief tot oprichting
van een ’Lighal’, waar patiënten in
de openlucht konden kuren. Men
ging er van uit dat gezonde buiten-
Soms verpleegster
voor een pufje en
pilletje in klas
Kinderen op de Albert Schweitzerschool eten voortaan niet meer warm tussen de middag. Foto is uit 2007.
lucht voor genezing zorgde en de
vereniging kocht in Schoten een
weiland aan de Rijksstraatweg, ver
van de stoffige en drukke stad. Op
dit land, recht tegenover de huidige Borskistraat, opende daar op
zeven december 1906 een lighal
voor ruim 20 bedden met eetzaal
en andere vertrekken.’’
Toen tuberculose niet meer zo
huishield, verschoof de aandacht
rond dat weiland naar bleekneusjes
Energie tanken onder de kunstzon.
uit de oorlog, sociaal zwakkeren
die zo een structuur en maaltijden
kregen aangeboden, naar chronische aandoeningen als astma en
andere luchtwegeninfecties en later
naar stofwisselingsziekten, diabetes en hart-, lever- en nieraandoeningen. ,,Deze kinderen krijgen bij
ons de belangrijke highlights uit
de lesstof aangeboden en daarnaast
bieden we zorg.’’
Naast de buitenlucht - tot in de
jaren tachtig werd er buiten gerust
door de kinderen - zijn ook de
maaltijden altijd belangrijk geweest. Voor de eerste 140 leerlingen
van de school in 1931 betekende dit
dat ze vroeg van huis moesten
(taxi’s waren er nog niet) om om
half negen het ontbijt te nuttigen.
Jarenlang heeft de school gevochten voor de warme maaltijd tussen
de middag. Die is van belang voor
juist deze leerlingen vanwege de
Buiten spelen.
ARCHIEFFOTO UNITED PHOTOS
deren bammetjes van thuis meenemen. Dat heeft nogal wat voeten in
de aarde. ,,Bij De Regenboog hebben ze geen keuken. Dus warme
maaltijden kunnen niet meer. We
zijn dankbaar dat we alle gelden
hebben kunnen krijgen, maar nu is
het einde verhaal. Dit betekent dat
kinderen van De Regenboog bijvoorbeeld geen notenpasta meer op
brood mogen meenemen. Want de
kinderen zitten allemaal aan de-
zelfde deurklinken dus zijn noten
vanwege allergieën uit den boze’’,
schetst Tichelaar.
Er zijn elf van deze scholen in
Nederland. Nu de Albert Schweitzer plaatsmaakt voor andere scholen in de buurt die om de ruimte
staan te springen, is er na de zomer
geen aparte school voor langdurig
zieke kinderen meer op een eigen
locatie. ,,Na de zomer gaan we
verder met 42 leerlingen. Dat aan-
De eerste lichting in de jaren dertig in de eetzaal.
FOTO’S ALBERT SCHWEITZERSCHOOL
energie die een verse maaltijd
levert en vanwege het verwerken
van medicatie. De Albert Schweitzerschool heeft dan ook een eigen
keuken en tot en met volgende
week een eigen kok. Deze houdt
dagelijks rekening met allerhande
dieetvoorschriften. De een mag
geen peulvruchten, de ander geen
noten. Nu de school samengaat
met De Regenboog is het over met
die maaltijden en moeten de kin-
tal heeft altijd rond de honderd
gelegen. Gelukkig gaan onze verpleegkundigen wel mee. En de
mytylschool heeft een eigen zwembad, dus we hoeven nu het gebouw
niet meer uit. Na een jaar samenwonen is het de bedoeling dat we
samengaan met De Regenboog.
Dat is het gevolg van passend onderwijs. Zo veel mogelijk kinderen
moeten les krijgen in het reguliere
onderwijs. Wij zetten daar onze
vraagtekens bij. Ouders waren boos
en verdrietig. Ze komen bijvoorbeeld uit Alkmaar en moeten nu
een stuk langer rijden. Dus zochten enkelen toch maar een school
in de buurt. De rest is nu positief
en gaat mee naar de nieuwe locatie.
Er zijn al reguliere scholen die het
aandurven om ambulante verpleegkundige zorg aan te bieden.
Dit is het einde van een traditie, ja.
Geen kleine groepen meer met
alleen onze leerlingen, maar gecombineerd met lichamelijk gehandicapte kinderen. Een chronisch ziek kind in huis heeft veel
impact op een gezin, hoor. Wij zien
de kinderen niet als zielig, andere
kinderen ook niet. Gedeelde smart
is halve smart. Nu moeten ze naar
een gewone school waar ze anders
zijn dan de rest van de klas. Maar
ja, dat is de geest van de tijd.’’