Transcript Een overheidsopdracht

HERVORMING VAN DE REGELS VOOR OVERHEIDSOPDRACHTEN
NOTITIE nr. 1: OVERZICHT
Wat is een overheidsopdracht?
Een overheidsopdracht is een contract voor de levering van werken, producten of diensten aan een
overheidsinstantie (bijv. een ministerie of een gemeente) door een bedrijf dat daarvoor door die
instantie is geselecteerd.
Voorbeeld: de bouw van een openbare school, de aankoop van gebouwen voor een ministerie, de
schoonmaak van een stationsgebouw.
Waarom nieuwe regels?
De huidige Europese regels over overheidsopdrachten dateren al van 2004. In die regels zijn de
beginselen en vrijheden van de Europese verdragen omgezet. Het is de bedoeling die gunning van
overheidsopdrachten transparant en voor alle Europese bedrijven toegankelijk te maken, zodat die
bedrijven hun diensten en producten in alle EU-landen kunnen aanbieden.
Vanwege de economische, sociale en politieke ontwikkelingen en de begrotingsproblemen van de
laatste tijd moesten de regels worden aangepast, enerzijds om ze voor zowel overheden als
bedrijven eenvoudiger en efficiënter te maken, anderzijds om de prijs-kwaliteitverhouding van de
opdrachten te verbeteren, zonder de transparantie en eerlijke concurrentie in het gedrang te
brengen.
Overheidsopdrachten in cijfers: in 2011 ging 425 miljard euro, of 3,4% van het bbp van de EU, naar
overheidsopdrachten die onder de Europese richtlijnen vallen.
Wat verandert er?

De nieuwe regels vereenvoudigen en versoepelen de procedures voor overheidsopdrachten, en
dat is goed voor de overheidsinstanties (zie notitie nr. 3) en voor de bedrijven, vooral voor het
mkb (zie notitie nr. 2):
o
de opdrachtgevers kunnen beter over de prijs en andere voorwaarden
onderhandelen met de bedrijven, zodat ze meer waar voor hun geld krijgen
o
de minimumtermijnen worden korter
o
voor regionale en lokale overheden wordt het eenvoudiger om opdrachten aan te
kondigen en om de termijnen voor de procedure (bijv. voor het indienen van een
offerte) in gemeenschappelijk overleg met alle belangstellende bedrijven vast te
stellen
o
alleen het bedrijf dat de opdracht krijgt, moet alle documentatie overleggen om te
bewijzen dat het aan de voorwaarden voor de opdracht voldoet; om aan de
procedure deel te nemen hoeft een bedrijf alleen te verklaren dat het daaraan
voldoet - een drastische vermindering van de papierwinkel voor het selecteren van
ondernemingen
o



Om de rompslomp nog verder te verminderen, zal de communicatie in verband met
overheidsopdrachten in de toekomst volledig elektronisch verlopen, en niet meer op
papier (zie notitie nr. 4)
Overheidsopdrachten worden een politiek-strategisch instrument: dankzij de nieuwe regels
dragen de overheidsopdrachten bij aan het milieubeleid (zie notitie nr. 7), de sociale
integratie (zie nota nr. 8) en de innovatie (zie notitie nr. 9) bij de opdrachtgevende
overheden. Een paar voorbeelden:
o
overheidsdiensten kunnen goederen kiezen op basis van de gunstigste
levenscycluskosten; daarbij kan de CO2-uitstoot doorslaggevend zijn
o
ook het productieproces kan een bepalende factor zijn; bedrijven die kwetsbare of
kansarme mensen aan werk helpen of geen schadelijke stoffen gebruiken, hebben
zo een streepje voor
o
de nieuwe procedure van vernieuwende producten en diensten stimuleert
innovatie
o
sociale integratie wordt nog meer aangemoedigd; naast de speciale contracten voor
beschutte werkplaatsen kunnen instanties nu ook opdrachten geven aan bedrijven
die kansarme werkzoekenden aan een baan helpen, doordat nog maar 30% van het
personeel (voorheen 50%) tot die doelgroep hoeft te behoren
De Europese kleine en middelgrote ondernemingen, die enorme mogelijkheden bieden
inzake werkgelegenheid, groei en innovatie, moeten makkelijker toegang krijgen tot
aanbestedingsprocedures (zie notitie nr. 2):
o
overheidsdiensten worden dus aangemoedigd om in plaats van een enkel contract
met een grote firma, liever verschillende contracten met kleinere bedrijven te
sluiten
o
de minimumomzet om deel te nemen aan een procedure voor een
overheidsopdracht mag voortaan niet meer bedragen dan het dubbele van de
waarde van de opdracht
Er worden maatregelen genomen om belangenconflicten, vriendjespolitiek en corruptie
nog meer te voorkomen (zie notitie nr. 10):
o
er komt een duidelijke definitie van "belangenconflicten" op basis waarvan de
lidstaten maatregelen moeten nemen om dergelijke problemen nog doeltreffender
te voorkomen, op te sporen en te corrigeren
o
wie een opdrachtgever probeert te beïnvloeden of valse verklaringen aflegt, kan van
verdere selectieprocedures worden uitgesloten
o
het wordt duidelijker of een contract na de gunning en zonder nieuwe procedure al
dan niet mag worden gewijzigd
o


tot slot mag iedere overheidsinstantie een abnormaal goedkope offerte weigeren
wanneer de betrokken firma de Europese of internationale sociale, arbeids- of
milieuwetgeving schendt
Voor sociale, culturele, gezondheids- en andere diensten die in de richtlijnen worden
genoemd (bijv. juridische dienstverlening, horeca en catering) geldt een nieuwe
vereenvoudigde regeling (zie notitie nr. 6):
o
de regeling geldt voor opdrachten met een waarde vanaf 750.000 euro (vanaf
200.000 euro voor overige diensten)
o
opdrachtgevers kunnen het contract gunnen op basis van de in hun ogen
belangrijkste kwaliteitscriteria, zoals toegankelijkheid, continuïteit en duurzaamheid
van de dienstverlening
o
alle bedrijven moeten een gelijke behandeling krijgen en zowel opdracht als gunning
moeten ruim bekend worden gemaakt, maar verder gelden voor deze procedures
alleen de nationale regels
De nieuwe Europese regels hebben geen gevolgen voor de nationale organisatie van
overheidsdiensten:
o
de lidstaten mogen zelf blijven bepalen hoe ze hun overheidsdiensten organiseren;
iedere instantie mag de taken waarmee zij is belast dus zelf met eigen middelen
uitvoeren, of een beroep doen op externe bedrijven
o
de regels voor overheidsopdrachten en concessies gelden alleen als een
overheidsinstantie besluit om diensten door een extern bedrijf te laten uitvoeren
o
samenwerking tussen overheden, met name gemeentes, valt niet onder de regels
voor overheidsopdrachten: de samenwerking kan blijven bestaan volgens de nieuwe
regels, die nu specifieke voorwaarden bevatten (zie notitie nr. 5)