Transcript Natuur, speeltuin of museum?

Natuur:
speeltuin of museum?
Massaal trekken we wekelijks de natuur in. Maar verdraagt de natuur die
toeloop eigenlijk wel? Over dit thema gaat Natuurmonumenten komend
najaar haar achterban raadplegen, zoals we dat vorig jaar deden over wilde
dieren. In deze Puur Natuur trappen we het gesprek over natuur en
recreatie af met een buitensporter en een stiltezoeker.
‘De natuur kan meer aan
dan nu is toegestaan’
Liesbeth Bronkhorst, projectleider Actieplan Buitensport
“A
ls ik met mijn paard hier over de
Veluwe rijd, geniet ik van het bos,
de hei, de vogels en het wild. Het
is dé manier om m’n hoofd leeg te maken. Het
mooie van paardrijden is dat wilde dieren niet
bang zijn. Ze blijven gewoon wachten tot je
voorbij gereden bent. Of ik blijf wachten tot ze
overgestoken zijn. Op mijn paard verken ik de
natuur. Dat is fantastisch. En zo ervaren veel
buitensporters het. Het aantal mensen dat op
een sportieve manier de natuur in wil, groeit.
De vraag om meer voorzieningen in natuurgebieden zal dan ook toenemen. Een goede
ontwikkeling, want sporten, en bewegen in het
algemeen, is goed voor je fysieke en geestelijke
gezondheid. Het is niet voor niks dat de natuur
door artsen en therapeuten steeds vaker wordt
gebruikt om mensen bijvoorbeeld weer terug
te krijgen in het arbeidsproces.”
Verstoring staat niet vast
“Die groei van buitensporters in de natuur
kan een belangrijke bijdrage leveren aan het
draagvlak voor natuur. Ik heb eerder ook in
het beheer van natuur gewerkt. Toen heb ik
gezien hoe belangrijk het is als mensen een
band voelen met een natuurgebied. Dan springen ze er namelijk voor in de bres als dat nodig
is. Bescherming kan niet zonder beleving. En
sporten is een heel goede vorm van beleving.
Daar is nog een wereld te winnen.
Dan gaat het wel om niet-gemotoriseerde sporten: wandelen, fietsen, mountainbiken, nordic
walking, paardensport, skaten. Met andere
woorden die sporten die ook ruimte bieden om
van de natuur te genieten.
Dat recreatie verstorend is voor natuur staat
lees verder op pagina 26
achterbanRAADPLEGING
‘Je gaat toch ook niet met je
slee over de Nachtwacht?’
Koos Dijksterhuis, natuurjournalist
“S
tilte is een wezenlijk element
van mijn natuurbeleving. Ik kan
ontzettend genieten van een
weiland met pinksterbloemen, of zelfs van wat
er tussen de tegels opkomt. Maar natuur voel
ik echt als het weids en stil is. Dat kan in een
bos zijn, en vooral langs het strand van Schiermonnikoog. Ik wandel regelmatig naar de Balg,
de oostelijke punt van het eiland. Prachtig.
Maar zelfs daar kom je op een doordeweekse
dag wel iemand tegen met een loslopende
hond, die de vogels opjaagt. In het weekend
kun je in natuurgebieden niet zijn. Het is er
dan zo druk. Dan is er werkelijk geen plek meer
te vinden waar het rustig is.
Alles moet maar kunnen
Ook bij natuurorganisaties leeft het idee dat de
natuur gebruikt moet worden. Maar Natuurmonumenten is niet opgericht om verjaardagspartijtjes te organiseren. Natuurmonumenten is
er om de natuur te beschermen tegen menselijke exploitatie. Kijk de statuten er maar op na.
Je moet de natuur behandelen als een museum.
Het is veel te kwetsbaar. Daar moet je gewoon
zuinig op zijn. Er is al zo weinig.
We vinden het logisch dat je in een museum
op zekere afstand van kunst geniet. En dat je
door suppoosten wordt aangesproken als je
te dichtbij komt. Maar de natuur moet altijd
en overal maar open zijn.”
“Natuurlijk moet je de natuur laten zien,
maar de natuur moet wel voorop staan, niet
de recreant. Een paar jaar geleden pleitte
GroenLinks voor de aanleg van meer parkeerterreinen bij natuurgebieden, om maar meer
mensen de natuur in te krijgen. Veel bladen,
ook Puur Natuur – mooi blad overigens –, verleiden mensen om zoveel mogelijk de natuur
in te gaan. Moet je eens kijken waartoe dat
leidt. Alles moet maar kunnen: huifkartochten,
atb’en, motorcrossen, altijd zijn er recreanten.
Waarom moet alles, alles maar kunnen in die
paar snippers natuur die we nog hebben?!
Je gaat toch ook niet sleetje rijden over de
Nachtwacht? In de natuur gebeurt dat wel.
Mensen lopen overal doorheen, vertrappen
van alles, overal waar je komt ligt troep, broedvogels verdwijnen, dieren gaan ’s nachts leven.
Iedereen vindt dat maar normaal. Nou, ik niet.“
Draagvlak afgebrokkeld
“Zo lang ik me bewust met natuur bezig houd,
is openstellen de trend. Terwijl er steeds meer
activiteiten in de natuur zijn toegelaten, is het
draagvlak voor de bescherming ervan afgebrokkeld. Dat krijg je als je de natuur als een
waardeloos vod behandelt en maar gratis weggeeft. Waarom toch? Omdat de natuur van ons
allemaal is? Musea zijn ook van ons allemaal.
En toch betalen we gewoon een kaartje als we
naar binnen willen.
lees verder op pagina 26
eltuin speeltuin speeltuin speeltuin museum museum museum museu
PUUR
24
natuur
PUUR
25
natuur
eltuin speeltuin speeltuin speeltuin
Webwinkelen
WIN-WIN
+
Jij een korting
Zomertijd. De zon schijnt. Buiten is het heerlijk wandel- en
fietsweer. Puur Natuur heeft daarom een aantal zomerse
aanbiedingen voor u geselecteerd uit onze webwinkel. Deze
zijn geldig tot 31 juli. Ga dus snel naar nm.nl/winkel
De natuur
profiteert!
nog helemaal niet vast. Onderzoeken laten
geen eenduidig verband zien. Het ligt heel
complex, er is eigenlijk nog veel te weinig
over bekend. Ik ben ervan overtuigd dat er
meer kan dan nu is toegestaan. Zeker als het
om planten gaat. Dan kun je zeggen: we leggen er een pad doorheen en daarbuiten zijn ze
beschermd. Bij dieren ligt het iets complexer,
omdat het ook gaat om interactie. We moeten
veel meer proefondervindelijk kijken wat wel
en niet kan. Je moet gewoon dingen toelaten
totdat blijkt dat het schadelijk is. ‘Ja, mits’ in
plaats van het huidige ‘nee, tenzij’.”
tekst: frans bosscher I foto’s: andrea denotti, rene koster, Johan van der Wielen/buiten-beeld
vervolg Liesbeth Bronkhorst
Verwelkom ze, leer ze kennen. Dan krijg je er
veel supporters bij, die je kunt vragen om hulp
bij de bescherming van de natuur. De zorg voor
de natuur is ook onze zorg. Buitensporters zijn
er niet bij gebaat dat hun activiteit de natuur
beschadigt. Dan zouden ze de kip met de
gouden eieren slachten.
Om die reden steunen de sportbonden ook
het streven om natuurgebieden te vergroten
en te verbinden. En we kijken niet alleen naar
natuurgebieden. We willen ook meer toegang
krijgen in het agrarisch gebied. Dat is heel
slecht ontsloten voor buitensporten. En in de
natuurgebieden kun je veel meer ruimte vrij
geven om bijvoorbeeld te struinen. In veel
natuurgebieden wordt gewerkt met zonering
om de drukte wat te concentreren. We zouden
juist een beweging de andere kant op moeten
hebben, naar een grotere toegankelijkheid.”
Veel nieuwe supporters
“Het is voor Natuurmonumenten en andere
natuurorganisaties een geweldige kans. In
plaats van de mensen die willen sporten in de
natuur te gedogen moeten ze omarmd worden.
3.
4.
2.
5.
6.
1.
useum museum museum museum
sen die er zonder kaartje zijn. Op die manier
geef je natuur weer waarde.
Zeker, natuur is heilzaam voor de mens. Maar
daarvoor hoeft hij niet per se een natuurgebied
in. Natuur dichtbij huis is het meest effectief.
En je kunt je kamer ook volzetten met planten.
Als er dan toch ruimte gemaakt moet worden,
kijk dan naar het agrarisch gebied. Tweederde
van ons land is boerenland. Daar gebeurt zo
goed als niks. Als je langs alle akkers en graslanden stroken met struiken, houtwallen, bloemen en paden aanlegt, kan iedereen zich daar
uitleven.”
Schiermonnikoog
vervolg Koos Dijksterhuis
Er zijn nu nog een paar duingebieden in
Noord-Holland waar je entree moet betalen.
Dat zou voor gebieden van natuurorganisaties
wel vaker ingevoerd kunnen worden. Voor
leden en donateurs is de toegang dan gratis. En
boswachters moeten boetes uitdelen aan men-
PUUR
26
natuur
1. Bough Bike
3. Leatherman
Wingman
4. Nite Ize
Dutch designfiets van
2. Bergans
Merino
Shockproof smart­
5. FietsNED
Pechpas
6. Bergans
heuptas
hout.
Merino wol is koel
Superhandig hebbe­
Van € 1.500
(en reukloos) als het
ding en multitool
phonehouder voor
Lekke band? Een
De Tydal heuptas van
op je fietsstuur.
slag in je wiel? Met
voor € 1.425
warm is, en houdt je
Bergans. Gewicht 355
met 14 functies/
Van € 22,95
een abonnement op
gram.
voor leden
voor € 19,00
de pech-onderweg-
Van € 45,00
service van FietsNED
voor € 40,50
is de fietsenmaker
voor leden
warm als de zon onder
gereedschappen.
Praat mee!
gaat. Perfecte basis
Van € 49,95
Wat vind jij? Moeten
voor op de fiets.
voor € 44,95
we de natuur vooral
Van € 54,95
voor leden
beschouwen als een
voor € 49,50
Van € 32,50 per jaar
museum? Of is het
voor leden
voor € 29,25
g!
Aanbiedin
al onderweg!
een ruimte waar we
voor leden
ons moeten kunnen
uitleven?
*Levering binnen 3 werkdagen. *Aanbiedingen zijn geldig tot en met 31 juli 2014 of zolang de voorraad strekt.
Laat het weten op
Snel en eenvoudig bestellen I nm.nl/winkel I Bel gratis: 0800-0231666 I Of direct via LAYAR
nm.nl/praatmee
PUUR
27
natuur