Transcript Zapobieganie zakażeniom HCV. Założenia Programu Prof. dr hab. n

Projekt „Zapobieganie
zakażeniom HCV”
Zasadniczym celem projektu jest stworzenie podstaw do zaplanowania
długofalowej strategii przeciwdziałania zakażeniom HCV i zwalczania
wzw C w Polsce oraz opracowanie założeń do dokumentu „Narodowa
Strategia Zapobiegania i Zwalczania Zakażeń HCV na lata 2015-2020”.
PROJEKT WSPÓŁFINANSOWANY PRZEZ SZWAJCARIĘ W RAMACH SZWAJCARSKIEGO
PROGRAMU WSPÓŁPRACY Z NOWYMI KRAJAMI CZŁONKOWSKIMI UNII EUROPEJSKIEJ
ORAZ MINISTRA ZDROWIA
Narodowy Instytut
Zdrowia Publicznego –
Państwowy Zakład
Higieny w Warszawie
www.hcv.pzh.gov.pl
Instytut
Psychiatrii
I Neurologii
w Warszawie
Uniwersytet
Medyczny
w Lublinie
Główny
Inspektorat
Sanitarny
Instytucja realizująca:
Narodowy Instytut Zdrowia
Publicznego – Państwowy
Zakład Higieny w Warszawie
Partnerzy:
Instytut
Psychiatrii
I Neurologii
w Warszawie
www.hcv.pzh.gov.pl
Uniwersytet
Medyczny
w Lublinie
Główny
Inspektorat
Sanitarny
Zapobieganie zakażeniom HCV
założenia programu
Prof. dr hab. Andrzej Zieliński
Zakład Epidemiologii NIZP-PZH
www.hcv.pzh.gov.pl
Na temat zapobiegania zakażeniom
HCV Wikipedia na stronie w języku
angielskim podaje :
1.
2.
3.
A combination of harm reduction strategies, such as the
provision of new needles and syringes and treatment of
substance use, decrease the risk of hepatitis C in intravenous
drug users by about 75%.
The screening of blood donors is important at a national level
Adhering to universal precautions within healthcare facilities
www.hcv.pzh.gov.pl
A polska strona Wikipedii głosi:
„W obliczu braku szczepionki przeciw HCV leczenie jest jedyną
formą przeciwdziałania szerzeniu się epidemii – zmniejszenie
rezerwuaru HCV w populacji”
„Kto za jedyne narzędzie ma młotek, ten widzi tylko gwoździe”
Victor Frankl
www.hcv.pzh.gov.pl
Żółtaczka wszczepienna
Potwierdzenie przenoszenia wirusów zapalenia wątroby
drogą parenteralną przyszło z obserwacją prób leczenia
innych chorób:
W czasie epidemii ospy w Bremie w 1883 r. 1.289
pracowników stoczni zaszczepiono limfą od innych
osób. Po kilku tygodniach, a maksymalnie w osiem
miesięcy później, 191 zaszczepionych pracowników
zachorowało na żółtaczkę.
Liczne podobne ogniska odnotowano po wprowadzeniu
w 1909 roku, podskórnych iniekcji Salvarsanu w
leczeniu kiły.
www.hcv.pzh.gov.pl
Odkrycie wirusa typu B
Drogę do odkrycia HBV otworzyły badania Blumberga w
1965 roku, który odkrył antygen Australia (później
znany jako HBsAg) w krwi australijskich Aborygenów.
Pojawiły się możliwości diagnozowania zakażeń HBV
www.hcv.pzh.gov.pl
Ale wciąż występowało wiele
przypadków zapalenia wątroby po
transfuzjach krwi
W połowie lat 1970 tych, Harvey J. Alter stwierdził, że
większość po transfuzyjnych przypadków wzw nie było
spowodowane zapaleniem wątroby typu A ani typu B
(NANBH)
W 1987 roku Michael Houghton i wsp. W CDC
zastosowali klonowanie molekularne i opracowali test
diagnostyczny na HCV.
W 1988 roku Alter, stwierdził obecność HCV w panelu
próbek NANBH
www.hcv.pzh.gov.pl
Nikt nie wie jak długo HBV i
HCV towarzyszą ludzkości
Nie stanowiły one wielkiego problemu zanim rozwój
medycyny nie doprowadził do rozpowszechnienia
podawania leków w drodze iniekcji, rozwoju chirurgii i
przetaczania krwi.
Badania zegara molekularnego wskazują, że w wielu
krajach nastąpiło to około roku 1960.
Kolejne przyczyny wzrostu liczby zakażeń to:
• Dożylne przyjmowanie narkotyków
• Salony kosmetyczne
• Akupunktura
• Tatuaż i kolczykowanie na niespotykana wcześniej
skalę
www.hcv.pzh.gov.pl
Instytucjonalne źródła
zakażeń HCV
• Instytucje opieki medycznej stanowiły główne źródło
zakażeń HCV przed wprowadzeniem testów
diagnostycznych. Obecnie ich rola jest zróżnicowana
zależnie od poziomu higieny i nadzoru sanitarnego w
szpitalach.
• Zakłady kosmetyczne, usługi tatuażu oraz
kolczykowanie stanowią szarą strefę, tylko częściowo
rejestrowaną i mogą stanowić trudne do oszacowania
dodatkowe źródło zakażeń HCV.
www.hcv.pzh.gov.pl
Indywidualne źródła zakażeń
HCV
Prawdopodobieństwo zakażenia wskutek indywidualnych
zachowań ludzi:
• Bardzo wysokie u osób przyjmujących narkotyki
dożylnie
• Niskie, ale obecne w kontaktach domowych
• Minimalne w pożyciu małżeńskim
• Podwyższone w przypadku wielu partnerów
seksualnych
• Praktycznie zerowe w kontaktach towarzyskich i
służbowych
www.hcv.pzh.gov.pl
Czynniki wpływające na
ryzyko zakażenia
• Odsetek osób zakażonych w populacji (rezerwuar
wirusa)
• Częstość kontaktów osób zakażonych z nośnikami
wirusa (igły, strzykawki, narzędzia chirurgiczne i
dentystyczne, endoskopy i inne)
• Niedostateczna sterylizacja i dezynfekcja nośników
• Częstość kontaktów osób podatnych z nośnikami
wirusa
• Indywidualne zachowania osób zakażonych i
podatnych w kontaktach bezpośrednich
www.hcv.pzh.gov.pl
Szerzenie się zakażeń
krwipochodnych
www.hcv.pzh.gov.pl
Projekt „Zapobieganie zakażeniom HCV”
planuje objęcie swym działaniem kluczowych
elementów profilaktyki
• Ocenę zagrożeń zakażeniami HCV w populacji w tym
w grupach podwyższonego ryzyka (Programy 1,2,3)
• Ocenę stanu profilaktyki zakażeń HCV w instytucjach
medycznych i usprawnienie systemu nadzoru w
ścisłej współpracy z Inspekcją Sanitarną (Program
• Działania profilaktyczne oparte na rozeznaniu
sytuacji i ocenie zagrożeń
www.hcv.pzh.gov.pl
Rozpoznanie sytuacji
• Ocena zagrożeń zakażeniami HCV w populacji w tym
w grupach podwyższonego ryzyka (Programy 1,2,3)
• Ocenę stanu profilaktyki zakażeń HCV w instytucjach
medycznych (Program 4)
www.hcv.pzh.gov.pl
Działania i zalecenia
praktyczne
• Pogłębienie wiedzy nad rozpowszechnieniem zakażeń
HCV wśród IDU i wdrożenie odpowiednich działań w
celu ograniczenia szkód w tej grupie ryzyka (Program 2)
• Zagrożenie ze strony zakażeń wertykalnych i wdrożenie
do programu opieki perinatalnej zapobiegania
zakażeniom HCV (Program 3)
• Usprawnienie systemu nadzoru nad profilaktyką
zakażeń HCV w instytucjach medycznych w ścisłej
współpracy z Inspekcją Sanitarną (Program 4)
• Zintegrowane działania edukacyjne i promocyjne
adresowane do personelu medycznego, inspekcji
sanitarnej i do ogółu obywateli (Program 5)
www.hcv.pzh.gov.pl
Co chcemy osiągnąć ?
-W zakresie wiedzy
-W zakresie działań praktycznych
www.hcv.pzh.gov.pl
W zakresie wiedzy
Pogłębione, niestronnicze rozeznanie w :
• Sytuacji epidemiologicznej w poszczególnych grupach
populacji w tym grupach i czynnikach ryzyka
• Zagrożeniu zakażeniami HCV noworodków
• Stanie profilaktyki w instytucjach medycznych i
bezpieczeństwa stosowanych procedur
• Wiedzy i zrozumieniu problemu u personelu
medycznego i ogółu społeczeństwa
www.hcv.pzh.gov.pl
W zakresie działań
praktycznych
• Sformułowanie rekomendacji w zakresie profilaktyki
instytucjonalnej oraz indywidualnych zachowań
• Wypracowanie długofalowego programu promocji zdrowia
poprzez:
– Przygotowanie i wdrożenie rekomendacji z zakresie
prewencji zakażeń HCV na poziomie instytucjonalnym
– Opracowanie i wdrożenie systemu zwalczania zakażeń
krwiopochodnych u IDU
– Opracowanie i wdrożenie uzupełnień do systemu opieki
perinatalnej w zakresie prewencji zakażeń HCV
– Opracowanie i sprawdzenie wzorców szkolenia w zakresie
prewencji zakażeń HCV
– Przygotowanie i upowszechnienie materiałów do promocji
zdrowia
www.hcv.pzh.gov.pl
Program ten ma na celu:
• Poprawę bezpieczeństwa pacjentów w instytucjach medycznych
• Poprawę świadomości ogółu społeczeństwa w zakresie:
 Czynników ryzyka zakażeń i ich własnego stanu serologii
HCV
 Poczucia podmiotowości i świadomości przysługujących
im praw
www.hcv.pzh.gov.pl
Chcemy współpracować ze
wszystkimi organizacjami i
osobami, którym zależy na
ograniczeniu szerzenia się zakażeń
HCV
www.hcv.pzh.gov.pl
Naszymi partnerami są
• Biuro Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy
• Ministerstwo Zdrowia i Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa
Wyższego
• Naczelna Rada Lekarska, Krajowa Izba Diagnostów
Laboratoryjnych, Polskie Stowarzyszenie Pielęgniarek
Epidemiologicznych, które będą spełniać kluczową rolę we
wdrażaniu wypracowanych w Projekcie zaleceń
• Polska Grupa Ekspertów HCV - w przekonaniu, że dostępność
leczenia zakażeń jest istotnym elementem profilaktyki
• Organizacje pozarządowe działające na polu higieny szpitalnej,
dostępności leczenia i zapobieganiu zakażeniom HCV
• Wszyscy ludzie dobrej woli, którzy wyrażą chęć współpracy
www.hcv.pzh.gov.pl
Dziękuję za uwagę.
PROJEKT WSPÓŁFINANSOWANY PRZEZ SZWAJCARIĘ W RAMACH SZWAJCARSKIEGO PROGRAMU
WSPÓŁPRACY Z NOWYMI KRAJAMI CZŁONKOWSKIMI UNII EUROPEJSKIEJ
ORAZ MINISTRA ZDROWIA
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny
ul. Chocimska 24
00-791 Warszawa
Tel.: +48 22 542 13 71
Fax.: +48 22 849 74 84, +48 22 849 35 13
e-mail: [email protected]
www: http://www.hcv.pzh.gov.pl
Narodowy Instytut
Zdrowia Publicznego –
Państwowy Zakład
Higieny w Warszawie
www.hcv.pzh.gov.pl
Instytut
Psychiatrii
I Neurologii
w Warszawie
Uniwersytet
Medyczny
w Lublinie
Główny
Inspektorat
Sanitarny