Transcript Veilingklokje - Veiling Haspengouw

Belgische fruitteler staat
in de frontlinie
Veilingklokje
3.
September
2014
Magazine van Veiling Haspengouw
Verschijnt driemaandelijks (maart, juni, september en december) • V.U. Renaat Kuipers, Tongersesteenweg 152, 3800 Sint-Truiden • Afgiftekantoor Gent X • Erkenningsnummer P109254
Column
Inhoud
Handelsoorlog
Wij zitten volop in de pluk en wij hebben het dus heel druk. Maar
de onzekerheid over ons product is nog nooit zo groot geweest.
Wat moet er gebeuren nu de Russische grenzen gesloten zijn voor
Europese groenten en fruit? De omzet van de Europese landbouw komt onder druk te staan. Dat is zeer zeker het geval voor
de Belgische fruitteler en meer specifiek voor de perenproducent.
Die perenteelt was de laatste tien jaar zowat de steunpilaar van
onze fruitbedrijven.
Wij liggen helemaal niet aan de basis van de problemen. Daarom
vragen we diegenen die de politieke verantwoordelijkheid dragen
te zoeken naar oplossingen. Wij vragen solidariteit van Europa
over de sectoren heen. Door boycotacties van Amerikaanse en
Europese staten en het antwoord daarop van de Russische overheden kwamen wij als fruittelers terecht in een handelsoorlog
gevoerd op de rug van de Europese landbouw.
De Belgische fruitteler is extra hard getroffen. We vragen aan de
Vlaamse, federale en Europese verantwoordelijken dat ze de
‘oorlogskas’ aanspreken en de rekening van dit conflict voor de
landbouw solidariseren. Europa kan en mag niet wegkijken als
deze handelsoorlog een kleine groep van zijn bevolking treft.
Veiling Haspengouw zal samen met de collega’s in het VBT en
met de beroepsorganisaties alles in het werk stellen om de Belgische en Vlaamse politiek te overtuigen van de ernst van de
situatie en alle mogelijke scenario’s op tafel leggen om onze fruittelers de kans te geven deze handelsoorlog te overleven.
Een crisis als deze kan ook aanleiding geven tot kansen. Een eerste
vaststelling in deze situatie is dat we met de hele sector moeten
zoeken naar nieuwe markten voor ons fruit en onze variëteitenkeuze aanpassen aan de noden van de consument. Ik weet wel
dat dit geen oplossing is op korte termijn, maar we moeten in dit
‘oorlogsjaar’ zoeken naar structurele oplossingen om de toekomst
van onze sector veilig te stellen.
Ik wens jullie, ondanks alles, een fijne, voorspoedige pluk toe en
Veiling Haspengouw zal alles uit de kast halen om jullie en mijn
fruit tegen de beste voorwaarden aan de man te brengen. Succes!
Ik ben steeds
bereikbaar voor
alle leden!
Luc Bels
[email protected]
2 Veilingklokje September 2014
03
Blikvanger
De fruitwereld nam afscheid
van oud-voorzitter Paul
Vanmarsenille
04
Vanuit het beleid
Geen recordjaar, wel een topproductie
05
Vanuit het beleid
Fruittelers dupe van handelsembargo
07
Commercieel nieuws
Eindelijk een topoogst …
tot Poetin sprak
10
CoöperA(c)TIEF
Leden kijken naar de toekomst
13
Productienieuws
Blijf alert voor de residu’s
15
Nieuws van bij ons
Colofon
Redactie Renaat Kuipers, Etienne Leclere, Filip
Vanaken, Jos Meesters, Luc Bels, Bart Wijgaerts,
Jos Lacroix
cv Veiling Haspengouw
Tongersesteenweg 152, 3800 Sint-Truiden
T 011 67 06 11
F 011 67 27 76
E [email protected]
I www.veilinghaspengouw.be
Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd
en/of openbaar gemaakt op welke wijze dan ook
zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van
Veiling Haspengouw.
Blikvanger
Paul Vanmarsenille loodste de veiling en de fruitsector de 21ste eeuw in
“Moeilijk gaat ook, alleen iets
minder gemakkelijk!”
De fruitwereld nam afscheid van Paul Vanmarsenille, landbouwer
en fruitteler. Bezeten door zijn beroep en zijn sector, waarin hij vaak
en op vele plaatsen zijn verantwoordelijkheid opnam. Dat deed hij
niet in het minst in Veiling Haspengouw, waar hij gedurende twintig
jaar mee leiding gaf als bestuurder en in de laatste jaren van de
twintigste eeuw de overgang naar een volgende eeuw mee gestalte
gaf als voorzitter van onze coöperatie.
Paul Vanmarsenille was een fiere voorzitter en hij bekleedde zijn ambt met trots.
Op zoveel plekken liet Paul Vanmarsenille
met zijn gezonde boerenverstand zijn
invloed gelden, met telkens dezelfde
doelstellingen: samenwerking, de versterking van de coöperatie en het maatschappelijk welzijn van zijn collega’s
landbouwers en fruittelers.
Paul Vanmarsenille werd in 1979
bestuurder van Veiling Haspengouw.
Het was de tijd van het einde van de
Goldencrisis en de start van de gouden
Jonagoldjaren. De veilingen pasten zich
aan. De bouw van ULO-koelcellen, de
organisatie van de simultaanverkoop,
de centrale sortering en verpakking
typeerden de jaren 80.
Toen hij in 1995 voorzitter werd van
Veiling Haspengouw, lagen de kaarten
enigszins anders. De start van zijn voorzitterschap werd overschaduwd door
problemen als de overproductie op de
Europese appelmarkt, het afnemende
belang van de groothandel, de sterke
opkomst van de retail en de wisselende
consumenteneisen. Als voorzitter ging
Paul Vanmarsenille die problemen niet
uit de weg, want “moeilijk gaat ook,
alleen iets minder gemakkelijk.” Hij
speelde zijn kwaliteiten ten volle uit. Zijn
luisterbereidheid typeerde hem. Hij
stond open voor nieuwe ideeën en voorstellen van anderen. Als er moeilijk­
heden zijn pad kruisten, dan lag hij daar
wakker van, onder andere de problemen
met de labels en de vaak stroeve relaties
met de Limburgse collega’s. Op het
­einde van zijn voorzitterschap was
het echter op beide fronten rustig: hij
zorgde voor duidelijke en vooral betere
afspraken. Zijn duidelijkheid en betrokkenheid leidden tot een aantal beslissingen waarvan de veiling en de sector
nu nog de vruchten plukken.
• Het lastenboek Milieubewuste Teelt, dat
hij invoerde in 1999, was innoverend
en gedurfd en kreeg opvolging in
wereldwijd erkende systemen.
• De bouw van de Haspengoudcentra
betekende de start van het huidige
logistieke platform op Europese
schaal.
• Onder zijn beleid werd de GMO geïntroduceerd en die groeide verder uit
in EFC-verband, met onder andere
nieuwe variëteiten en een vernieuwde
relatie tussen teler en veiling.
• De fusie van de verschillende onderzoeksinstellingen voor het fruit in
onze regio, die leidde tot pcfruit,
mocht rekenen op zijn steun, zodat de
sector nu een onderzoeksinstelling
heeft met wereldfaam.
Paul Vanmarsenille was een fiere voorzitter en hij bekleedde zijn ambt met
trots. Daarbij probeerde hij zijn beleid
te laten doordringen van zijn idealen:
samenwerking, openheid, duidelijkheid,
respect, eenvoud en oprechtheid. Noem
het samen het gezonde boerenverstand
waarmee Paul Veiling Haspengouw de
21ste eeuw binnenloodste. •
3
Vanuit het beleid
Geopolitiek houdt fruitsector in zijn greep
Geen recordjaar voor onze telers,
wel een topproductie
Drie grote items beheersten de agenda van de raad van bestuur. Op de
eerste plaats werden de resultaten van het onderzoek naar de werking
van onze coöperatie door Coopburo besproken. Met het vooruitzicht
van een behoorlijk grote oogst, werd uiteraard ook gestart met de
voorbereiding van de nieuwe oogst. Vanaf augustus beheerste nog
één item de agenda en de gesprekken in de fruitteelt: de geopolitieke
beslommeringen, meer specifiek de toestand naar aanleiding van
het Russisch-Oekraïense conflict en de economische repercussies,
die de fruitsector zeer zwaar troffen.
De raad van bestuur en de directie hebben Vlaams minister-president Geert Bourgeois
hun verzuchtingen meegegeven over het handelsembargo met Rusland.
De oogst van 2014 zal geen recordoogst
worden, maar we mogen wel spreken
van een topproductie. Om te weten of we
van een topjaar mogen spreken, moeten
we wachten tot in 2015, als onze koelcellen leeg zijn en het fruit dat we erin
bewaren vermarkt is. We stevenen op
een zwaar seizoen af, zeker wat het
4 Veilingklokje September 2014
volume betreft. Voorzichtige ramingen
spreken van een stijging van de appel­
oogst met 35% en van de perenoogst
met 20%. Dat impliceert dat we in één
maand tijd ongeveer een vierde van de
jaarproductie meer moeten verwerken.
Dergelijke productiestijging houdt ook
de mogelijkheid in van een tekort aan
koelruimte en palloxen. De raad van
bestuur en de veilingverantwoordelijken
zijn er zich van bewust dat logistieke
problemen tot de mogelijkheden kunnen behoren en nemen dan ook alle
mogelijke maatregelen op operationeel
vlak om de pluk en de inzet zo goed
mogelijk te begeleiden.
Enquête
Ondertussen heeft Coopburo, het
onderzoeksbureau dat bij onze producenten peilde naar de werking van de
coöperatie, zijn bevindingen overgemaakt aan de raad van bestuur. Deze
bevindingen zijn te lezen in de bijdrage
CoöperA(c)tief, verder in dit Veiling­
klokje. De raad van bestuur bestudeerde
het verslag van deze besprekingen grondig en zal, op basis van die gegevens,
een strategie bepalen waarmee ze de
komende vijf jaar, samen met de telers
en de veilingmedewerkers, Veiling
­Haspengouw zullen positioneren als
coöperatie, als vermarkter en als logistiek dienstverlener. De raad van bestuur
heeft doelstellingen geformuleerd en
een strategie bepaald om daar te geraken. Op basis daarvan werden eveneens
de communicatiekanalen en de ­wijze
van communiceren geanalyseerd.
Dat is op de eerste plaats ook gericht
op de producenten, want daar gaat het
uiteindelijk om. De laatste punten en
komma’s moeten nog geplaatst worden,
maar de raad van bestuur maakt zich
sterk dat ze aan de producenten van
Veiling Haspengouw concrete toelichting kan verschaffen tijdens een telersbijeenkomst na de pluk. Een eerste
­aanzet tot de discussie vindt de lezer
alleszins al in deze editie van ons ledenblad.
Vanuit het beleid
Geopolitieke beslommeringen
Op dit ogenblik is de commerciële
dienst volop afspraken aan het maken
met de Belgische en Europese retail,
maar die onderhandelingen worden
overschaduwd door het moeilijke seizoenseinde en vooral de overdrachten
van de oogst van vorig jaar, met appelen
en peren die nog niet verkocht zijn. Dat
is geen Belgisch probleem, want in ons
land werd goed geruimd, maar onze
buurlanden zitten nog met aanzienlijke
stocks en die verstoren de markt. Zo’n
toestand is niet favorabel voor een vlotte
en succesvolle start van het nieuwe
­verkoopseizoen, maar dat zegt wel nog
helemaal niets over het verloop van
de rest van het seizoen.
Uiteraard kon de raad van bestuur niet
voorbijgaan aan de toestand in OostEuropa, aan de sancties door de Euro­
pese Unie en de gevolgen ervan voor
de handel met Rusland.
Rusland heeft dus Europese landbouwproducten verbannen van zijn markten.
Die boycot kwam erg zwaar aan, vooral
bij onze perentelers. Maar ook de appelexport deelt in de klappen van deze Europese politiek, die boven de hoofden van
onze fruittelers wordt bedreven. De raad
van bestuur ontving Vlaams ministerpresident Geert Bourgeois, die poolshoogte wilde komen nemen van de gevolgen van deze Russische maatregel. De
raad van bestuur en de directie hebben
de Vlaamse regeringsleider hun verzuchtingen meegegeven. De ministerpresident zal deze vragen en eisen meenemen naar het overleg en naar zijn
minister van Landbouw, Joke Schau­
vliege. In een aparte bijdrage komen we
terug op onze vragen aan de politici. •
Vlaams minister-president Geert Bourgeois kwam, op zijn vraag, in Veiling Haspengouw
poolshoogte nemen van de toestand.
Fruittelers dupe van handelsembargo
Slachtoffer van
een crisis die wij
niet wilden
Dat de Russen met tegenmaatregelen zouden komen in antwoord
op de Westerse boycot naar aanleiding van het conflict in Oekraïne,
stond in de sterren geschreven. En toch werd het westen erdoor verrast. De Europese landbouwers zijn er de dupe van. Na een jarenlange
opbouw van de handel met Rusland, wordt die lijn abrupt doorgeknipt.
Vlaams minister-president Geert Bourgeois kwam, op zijn vraag,
in Veiling Haspengouw poolshoogte nemen van de toestand.
Maatregelen kon de minister-president
nog niet beloven, daarvoor was er eerst
nog overleg op hoog niveau, maar nu
al is de fruitsector vragende partij voor
een SAFK – een Strategisch Actieplan
voor de Fruitteelt in het Kwadraat. “In
deze problematiek kunnen wij ons vinden in het standpunt van Boerenbond”,
stelde algemeen directeur Renaat
­Kuipers op een zeer druk bijgewoonde
telersvergadering. Toch waren er enkele
kanttekeningen. Het fruit dat door
t
5
Vanuit het beleid
Veiling Haspengouw doet een oproep aan de retailers en discounters
in België, om voor een keer ook de chauvinistische toer op te gaan en
­Belgische producten te ondersteunen.
t deze importban getroffen wordt, moet
voorrang krijgen, niet fruit met problemen door andere calamiteiten. En een
oplossing dringt zich op, want de pluk
is bezig. Belangrijke elementen zijn
ook de vraag om middelen uit te trekken
om het niet-oogsten te compenseren,
om op die manier de hoeveelheden te
beperken tot vermarktbare hoeveelheden.
Een correct bedrag moet tussen de
6000 en 7000 euro per hectare liggen.
De fruitteelt vraagt ook een heroriën­
tatie van de keten en vraagt daarvoor
ook financiële middelen. Verder kan een
activering van het promobeleid leiden
tot een grotere verkoop in België, Duitsland en Frankrijk, waarvoor Vlaams geld
vrijgemaakt moet worden. Ten slotte
moet Europa ook financiële midden
buiten de GMO en buiten het Europees
landbouwbeleid vrijmaken voor deze
crisis. Extra geld dus, want de inzet van
de GMO-gelden ligt al grotendeels vast.
We sluiten ons ook aan bij het standpunt
van het Verbond van Belgische Tuinbouwveilingen (VBT), wanneer deze
koepelorganisatie pleit voor het prioritair
behandelen van de problemen in de
fruitsector, een aanbodbeheersing door
niet-oogsten, een adequaat promotie­
beleid binnen VLAM en kredietverzekeringen, waarbij de Belgische overheid
financieel garant staat bij de zoektocht
naar nieuwe markten en andere doorvoerlanden. De fruitsector vraagt ook
een tijdelijke wijziging van de EU-­
normen voor vers fruit, om het volume
te beperken en de prijs positief te
­beïnvloeden door geen kleine of dikke
vruchten meer toe te laten en klasse II
van de versmarkt te houden. Andere
mogelijkheden om de fruitsector bij te
staan in deze moeilijke tijden zijn een
6 Veilingklokje September 2014
aanpassing van het Europees mede­
dingingsbeleid, het snel wegwerken van
handelsbarrières met andere landen,
waardoor we nieuwe markten zoals
Canada kunnen ontplooien, exportrestituties en een vergoeding van de gevolgschade voor de veilingen, die inkomsten
derven door het niet-oogsten.
Naast de standpunten van Boerenbond
en het VBT, waarin Veiling Haspengouw
zich kan vinden, poneert Veiling Haspengouw nog enkele specifieke eisen.
• De beslissing om niet of slechts
gedeeltelijk te oogsten moet met
de nodige spoed genomen worden.
Hierbij moet de vrijheid van de producent steeds centraal blijven staan.
De tijd dringt.
• Er is duidelijkheid nodig om binnen
het kader van de GMO ruimte te
­bieden voor dit niet-oogsten en voor
een actief promotiebeleid.
• De gevolgschade voor de coöperatie is
groot. Denken we maar aan de nietgebruikte sortering en de verpakking,
de niet-gebruikte koelcellen, de financiële vragen van de telers in deze barre
tijden, het verlies van de markten
in de toekomst en de noodzakelijke
investeringen om nieuwe afzetmarkten te zoeken voor ons fruit. Die dingen kosten geld, heel veel geld.
Bovendien zijn er nog andere vragen
aan de overheid. De werkloosheid bij de
arbeiders werd al geregeld, maar belangrijk is ook de mogelijke werkloosheid
bij bedienden. Veiling Haspengouw
vraagt ook aan de financiële sector om
bij te springen nu telers, handelaars en
veilingen in de problemen komen, onder
andere door hulp aan het bedrijfskapitaal in de vorm van kapitaalaflossingen
met garantiestelling en rentetussenkomsten.
Rusland is een onbetrouwbare partner
gebleken en dat zal de komende jaren
niet veranderen. Veiling Haspengouw
vraagt daarom bijstand bij de ontwikkeling van nieuwe markten en een SAFK,
een Strategisch Actieplan voor de Fruitteelt in het Kwadraat. Volgend jaar
­dragen onze bomen immers opnieuw
fruit en tegen dan zouden structurele
oplossingen meer dan welkom zijn.
Veiling Haspengouw doet ook een op­­
roep aan de retailers en discounters in
België, om voor een keer ook de chau­
vinistische toer op te gaan en Belgische
producten te ondersteunen, niet alleen
tijdens de hype van de eerste dagen na
de afkondiging van de Russische importban, maar ook nog daarna. In Belgische
winkels moeten Belgische producten
prominent aanwezig zijn.
Directeur Kuipers vatte zijn vragen als
volgt samen. De fruitsector vraagt hulp,
waarbij:
• de snelheid imperatief is;
• de duidelijkheid niet groot genoeg
kan zijn;
• extra middelen buiten de GMO en
buiten het EU-landbouwbeleid op
tafel moeten komen;
• er snel een besluit moet komen om
via het niet-oogsten het aanbod te
beperken;
• een actief en vernieuwd promotie­
beleid zorgt voor meer afzet;
• de keten geheroriënteerd wordt;
• steun verleend wordt bij het inbreken
op nieuwe markten;
• men oog heeft voor de gevolgschade
voor de veilingen. •
Commercieel nieuws
Recordkwantum peren
Eindelijk een topoogst …
tot Poetin sprak
Alle positieve geluiden en opbeurende gedachten bij het zien van de
oogst 2014 enkele maanden geleden verdwijnen in het niets wanneer
Rusland begin augustus zijn fatwa uitspreekt tegen de Europese
Op het vlak van de variëteiten blijft de
Golden koploper, voor Gala en Idared.
Jonagold, Jonagored en Elstar behoren
tot de stevige stijgers bij de appelen.
landbouw. Een topoogst van goede kwaliteit wordt het slachtoffer
van het politieke gehakketak en de fruitboeren likken hun wonden.
Wat een feest had moeten worden, wordt een nachtmerrie, een
kwaliteitsvolle topoogst wordt een probleemkind. Er is dus voor de
commerciële dienst werk aan de winkel, en geen klein beetje!
Als we even terugblikken op het voorbije seizoen, stellen we vast dat we bij
de peren te maken kregen met een laat
seizoen, een late pluk (soms veel te
laat), een kleinere productie en een
moeilijke prijsvorming na de pluk als
gevolg van een onvoldoende hardheid.
In de loop van het seizoen trokken de
prijzen wat aan, maar bij het seizoenseinde kelderden ze weer omdat de
markt volledig ingestort was.
De oogst van 2013
Bij appel noteerden we in 2013 ook een
kleinere oogst met te dikke vruchten,
die bovendien nogal eens te laat geplukt
werden. De prijzen bij de start van het
seizoen waren goed, maar doordat er te
weinig export was en de dikke maten
commercieel niet interessant genoeg
waren, kwamen de appelen onder prijsdruk te liggen. Bovendien kregen we
in 2014 een vroeg nieuw seizoen. De
winter was onbestaande en het voorjaar
ronduit schitterend, zodat alle fruit veel
vroeger op de markt kwam. De toevloed
van perziken, nectarines en ander lekkers uit het zuiden leidde tot een verminderde appelconsumptie, met prijzen
die afbrokkelden in de loop van het
seizoen. Bovendien stellen we vast dat
de oude oogst 2013 bij de start van het
nieuwe seizoen 2014 in onze buurlanden nog niet weg is. Door de lage
prijzen bij de industrie ontbreekt elke
bodem in de prijsvorming. 2013 was
dus een matig appelseizoen.
Prognosappel 2014
De Europese appelproducenten verwachten de komende maanden 11,9 miljoen
ton appels te plukken. Dat is een historisch cijfer, want nog nooit lag de appelproductie zo hoog – met topproducties
in Polen, Italië, Hongarije, Slovakije,
Oostenrijk en Duitsland, zeg maar
Centraal-Europa. Anderzijds presenteren
Roemenië, Frankrijk, Spanje, Griekenland (de zuiderse landen) en Litouwen
mincijfers. Europa als geheel scoort
9% beter dan vorig jaar en 12% beter
dan het gemiddelde van de voorbije
3 jaar (dit laatste percentage geven we
telkens tussen haakjes). België heeft
37% meer appelen (21%) en dat is zeker
te wijten aan de areaalverschuiving van
appel naar peer. Ondanks deze stijging
is ons land slechts een kleine speler,
met slechts 2,5% van de Europese productie. Polen is met 30% de grootste
producent.
Prognospeer 2014
De Europese perenoogst ligt 2% lager
dan vorig jaar (-1%). Die achteruitgang
komt op het conto van Conference (-1%)
en Williams (-9%).
België is de grootste stijger en heeft
een topproductie, die 8% groter is dan
vorig jaar (20%), net als Nederland en
Portugal. De landen Spanje, Italië,
Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk
oogsten dan weer minder.
De belangrijkste Europese perenvariëteit
blijft met voorsprong de Conference,
die bijna 40% van het aanbod zal uitmaken. In de Europese rangorde komt
ons land op de derde plaats als belangrijkste productiegebied, nauwelijks 1%
achter Spanje, dat tweede is, maar ver
achter het ongenaakbare Italië, dat
evenwel voor de helft Abate produceert
en voor een kwart Williams. De Conference scoort in Italië slechts matig,
terwijl 1 Europese Conference op 3
geteeld wordt door onze producenten.
Dat maakt België tot het belangrijkste
Conferenceland ter wereld.
Prognos algemeen
Europa bleef dit jaar gespaard van een
strenge winter en mocht genieten van
een goed voorjaar. Daardoor was er
weinig vorst en kregen de aanplantingen
weinig schade door hagel. De regelmatige regen van de voorbije maand zal
zeker zorgen voor een goed kaliber,
Lees verder op pagina 10
7
Commercieel nieuws
Tabel 1 Europese appelproductie per land (x 1000 ton)
Land
200520062007200820092010201120122013F2014
(1) (2)
37
21
Denemarken 26 27 32 26 24 21 20 18 23 24 4
België 317 358 358 336 344 288 305 220 220 301
18
Duitsland 925 948
1.070 1.047 1.071 835 953 972 804 1.036
14
Frankrijk 1.770 1.585
1.676 1.528 1.651
29
1.579 1.701 1.169 1.576 1.487 -6 0
Griekenland 265 267 236 231 224 254 305 242 236 231 -2
-11
Groot-Brittanië 193 174 196 201 212 214 226 162 204 225
10
14
Hongarije 467 480 203 583 514 488 301 750 585 780
33
43
Italië 2.085 1.991
13
13
-22
2.196 2.164 2.237
2.179 2.293 1.939 2.122 2.388
Kroatië 41 48 40 49 60 89 83 59 96 62
-35
Letland 38 32 31 34 13 12 8 9 15 12
-20
13
Litouwen 130 100 40 74 74 46 49 39 40 27
-33
-37
Nederland 380 348 396 376 402 334 418 281 314 350
11 4
Oostenrijk 177 163 193 159 185 169 199 157 155 188
21
10
Polen 2.200 2.250
12
24
1.100 3.200 2.600
1.850 2.500 2.900 3.170 3.540
Portugal 249 258 258 245 274 251 265 221 284 264 -7 3
Roemenië 439 417 287 459 379 423 412 351 367 285
-22
-24
Slovakije 36 31 10 42 48 32 33 36 42 45 7
22
Slovenië 58 71 80 68 64 66 73 45 56 68
17
21
Spanje 701 547 599 528 470 486 507 391 464 446 -4 -2
Tsjechië 138 160 113 157 145 103 79 118 121 116 -4 9
Zweden 21 20 16 18 18 20 17 14 17 16 -6 0
Totaal
10.65510.2759.131 11.52511.008 9.740 10.74610.09510.90911.893 9
12
(1) Percentageverschil tussen F2014 en 2013. (2) Percentageverschil tussen F2014 en het gemiddelde van 2011-2012-2013.
Tabel 2 Europese perenproductie per land (x 1000 ton)
Land
200520062007200820092010201120122013F2014 (1) (2)
België 229 268 287 170 307 285 295 236 315 340 8
20
Denemarken 5 6 6 5 7 6 5 5 6 6 0
20
Duitsland 53 57 56 38 52 39 47 34 34 30
-12
-22
Frankrijk 230 246 221 157 202 164 176 124 157 135
-14
-11
Griekenland 56 45 51 51 43 54 36 42 32 35 8 -4
Groot-Brittannië 27 27 29 23 31 33 32 28 26 24 -7
-16
Hongarije 40 39 12 40 40 36 21 25 36 31
12
-15
Italië 882 966 922 759 858 680 934 650 726 707 -3 -8
Kroatië 6 9 10 7 5 6 6 2 3 2
-25
Letland 2 2 1 1 0 0 0 0 0 0
-14
23
Nederland 200 234 255 172 301 274 336 199 327 336 3
17
Polen 65 55 31 40 90 40 55 45 65 50
-36
-23 -9
Portugal 121 173 136 168 198 172 210 115 162 176 9 9
Roemenië 30 24 21 53 24 20 28 19 24 19
-17
-17
Slovakije 0 1 1 1 1 1 1 0 1 1
-48
-17
Slovenië 5 5 5 4 6 6 4 3 3 4
30
30
Spanje 610 537 496 476 429 456 461 355 403 371 -8 -9
Tsjechië 2 2 3 3 6 3 3 6 7 4
-48
-29
Zweden 2 2 2 1 2 1 2 1 1 1
-40
-51
Totaal
2.5652.6972.5452.1682.6032.2762.6521.8882.3302.272 -2 -1
(1) Percentageverschil tussen F2014 en 2013. (2) Percentageverschil tussen F2014 en het gemiddelde van 2011-2012-2013.
8 Veilingklokje September 2014
Commercieel nieuws
Tabel 3 Europese appelproductie per variëteit (x 1000 ton)
Variëteit
200520062007200820092010201120122013F2014
(1) (2)
Annurca 68 56 51 45 35 34 35 35 35 35 0 0
Boskoop 103 108 100 100 82 60 73 58 58 81
40
29
Braeburn 296 279 318 295 338 289 324 264 302 313 4 5
Bramley 83 83 85 95 95 95 91 59 70 83
19
13
Cortland 100 155 75 136 80 50 70 40 25 25 0
-44
Cox Orange 145 117 108 103 65 89 89 38 42 33
-41
-21
Cripps Pink 65 66 73 70 162 160 184 144 187 220
18
28
Elstar 428 432 489 471 488 362 453 353 346 426
23
11
Fuji 130 133 188 205 245 251 261 212 311 317 2
21
Gala
12
1.0521.0161.0241.0501.077 9891.1371.1111.2041.294 7
Gloster 100 128 94 166 114 112 148 187 196 200 2
Golden Delicious
13
2.5652.3462.4532.5062.6362.4132.6282.2862.5302.587 2 4
Granny Smith 318 311 306 313 343 342 413 302 361 356 -1 -1
Idared 719 653 317 826 828 619 692 986
1.054
1.096 4
20
Jonagold 657 642 658 811 742 544 652 475 500 562
12 4
Jonagored 190 210 234 198 204 180 194 367 341 443
30
47
Jonathan 31 35 51 257 305 282 242 201 178 163 -8
-21
Lobo 150 210 100 203 100 61 100 50 30 30 0
-50
Morgendurf 123 119 88 91 67 81 61 53 57 83
47
46
Pinova 15 17 20 30 35 27 37 43 62 76
22
60
Red Delicious 660 631 600 743 724 663 680 541 597 635 6 5
Red Jonaprince 31 38 29 33 48 53 97 83 117
Reinette Grisedu Canada 92 78 103 86 99 101 108 73 121 116 -4
15
Shampion 277 307 172 395 323 257 327 423 457 481 5
20
Spartan 12 11 8 6 6 6 6 6 -3 -3
Stayman 23 21 19 18 16 18 17 12 18 15
-17 -6
Andere nieuwe variëteiten 16 15 17 65 108 134 152 350 427 437 2
41
Andere
18
2.2502.1061.3752.2031.6521.4941.5411.3771.3431.682 25
(1) Percentageverschil tussen F2014 en 2013. (2) Percentageverschil tussen F2014 en het gemiddelde van 2011-2012-2013. (3) Andere nieuwe variëteiten: Ariane,
Belgica, Cameo, Diwa, Greenstar ®, Honey Crunch, Jazz, Junami, Kanzi®, Mariac, Rubens, Tentation, Wellant...
Tabel 4 Europese perenproductie per variëteit (x 1000 ton)
Variëteit
200520062007200820092010201120122013F2014
(1) (2)
Abate F 283 329 325 249 306 224 404 256 304 356
17
11
Blanquilla 173 140 133 82 86 81 78 59 54 41
-23
-35
Conference 799 827 823 639 903 832 928 693 894 889 -1 6
Coscia-Ercollini 111 104 110 107 106 98 80 77 80 68
-15
-14
Doyenne du Comice 105 135 126 82 116 97 107 58 83 87 6 6
Durondeau 7 9 7 6 8 6 7 5 6 6 4 -1
Guyot 115 109 105 98 102 92 96 70 80 66
-17
-19
Kaiser 61 60 59 39 65 42 60 39 54 28
-48
-45
Passacrassana 35 29 25 21 19 15 17 17 14 12
-16
-27
Rocha 120 172 136 168 197 171 209 115 162 176 9 9
William BC 322 352 322 309 312 286 332 252 283 256 -9
Andere 433 431 373 369 382 331 333 246 318 286
Totaal
-11
-10 -4
2.5652.6972.5452.1682.6032.2762.6521.8882.3302.272 -2 -1
(1) Percentageverschil tussen F2014 en 2013. (2) Percentageverschil tussen F2014 en het gemiddelde van 2011-2012-2013.
9
Commercieel nieuws
Ledenbevraging ‘Coöperatieve identiteit,
meerwaarden, missie en visie’
Leden kijken naar
de toekomst
t zodat er veel kilo’s geoogst zullen
­worden, misschien zelfs nog meer dan
voorspeld werd op Prognosfruit in
Istanboel.
Appeltrends 2014
Op 1 juli noteerden we de grootste stocks
ooit, ook overzee, waardoor we de minst
gunstige startpositie meemaken van
de laatste jaren. De klimatologische
omstandigheden en het feit dat er minder hagelschade is, maken dat er meer
tafelappel op de versmarkt zal komen,
terwijl we geconfronteerd worden met
een teruglopende consumptie. Waardoor loopt die consumptie terug? De
warme winter? Het goede voorjaar?
De prijsbewuste consument?
We stellen ook vast dat het verbruik
van appelsap in dalende lijn gaat en dat
zet dan weer een domper op de prijzen
voor het industriefruit. Voeg daarbij
de recordoogst in Polen, de Russische
boycot en de onstabiele politieke situatie
in de Arabische landen en we moeten
concluderen dat er in de herfst een
enorme prijsdruk zal zijn op de appelen.
Hierop hebben we slechts één antwoord:
steek alleen de beste kwaliteit in de
koelhuizen.
Peertrends 2014
We hadden nu eindelijk eens een
perenoogst die in balans lag met de
(mogelijke) vraag. België en Nederland
hebben een topoogst, Frankrijk en
Spanje een kleinere oogst en dat opent
perspectieven. Maar toen sprak Poetin
en wat een droom leek te worden,
­draaide uit op een nachtmerrie. •
10 Veilingklokje September 2014
Veiling Haspengouw bestaat dit jaar 75 jaar. Dat was de
symbolische aanleiding voor de raad van bestuur om naar
de toekomst te kijken en fundamentele vragen te beantwoorden. Wie zijn we? Wat doen we op welke manier, nu en in de
toekomst? Daarom nam ze het initiatief tot een mondelinge ledenbevraging. De voornaamste conclusie is dat een grote meerderheid
van onze leden gelooft dat de telers zich moeten blijven verenigen
om hun aanbod gezamenlijk te vermarkten.
Uit de bevraging blijkt wel dat de leden
met enkele vragen en bekommernissen
zitten, en uitdagingen en kansen zien om
het allemaal met iets betere resultaten
te doen. De bevraagde telers zijn er zich
ook van bewust dat het een gemeenschappelijke opdracht is, waaraan de
leden, de bestuursleden en personeelsleden samen moeten werken. De raad
van bestuur gaat nu verder aan de slag
met deze resultaten, maar we geven u
al mee dat ze willen inzetten op:
• gerichter communiceren;
• de missie, visie en strategie versterken;
• bestuur en inspraak optimaliseren;
• controle en opvolging verder uitwerken.
Waarom bestaat Veiling
Haspengouw?
Dat was wellicht het belangrijkste item
van deze bevraging. Iedereen was het
hierover eens: de primaire opdracht van
de veiling is de verkoop van het fruit
van haar leden tegen een faire/correcte
prijs. ‘Fair’ betekent de best mogelijke
verhouding tussen de verkoopprijs van
het fruit en de kostprijs van de dienstverlening. Weinig verrassend, hoor ik u
denken.
Samen sterk
Aanbod bundelen en vermarkten blijft
de missie van Veiling Haspengouw.
De vraag of iedereen nog de meerwaarde
inziet van het bundelen en gezamenlijk
verkopen van fruit gaf veel voer tot
­discussie. Staan we sterker als we dat
samen doen? We durven uit deze
gesprekken concluderen dat een (grote)
meerderheid (h)erkent waarom de verkoop van hun fruit het best gezamenlijk, via centralisering gebeurt. Om een
deelnemer te citeren: “Het is nu al te
veel verdeeld: nevenveilingen, telersverenigingen en privé-exporteurs. Dat zal
altijd slecht zijn. De handelaar gaat naar
diegene die zijn broek het laagst laat
zakken.” Enkel door zich te verenigen
en de krachten te bundelen, creëren de
telers een sterkere onderhandelings­
positie bij de verkoop. Dat is dan ook de
bestaansreden van Veiling Haspengouw
en de reden waarvoor de telers lid zijn.
Dat is de missie, nu en in de toekomst.
Samen vermarkten
om een betere prijs te krijgen
Een enkeling stond hier niet achter. Hij
verwees naar de evoluties in de markt:
CoöperA(c)TIEF
De bevraging werd georganiseerd en begeleid door Coopburo, de coöperatieve dienstverlener van Cera. Zestig leden-telers kregen een
­uitnodiging, waarbij rekening werd gehouden met een voldoende diversiteit van het profiel van de leden: klein–groot, jong–oud, mono­
cultuur–conceptrassen enzovoort. Uiteindelijk gaven 35 leden hun mening, verspreid over 5 sessies in de tweede helft van februari.
Omdat er geen directie- of bestuursleden aanwezig waren, konden de deelnemers ongeremd hun mening geven.
“Vroeger waren er 1000 telers en 100
afnemers. Nu is die verhouding 100 op
10. Zodra een teler een afnemer een
heel jaar kan bevoorraden, hoeven we
niet meer samen te werken.” Weinigen
waren het eens met die stelling. Vroeger
waren er volgens hen immers ook grote
en kleine telers. De schaal vergroot,
maar de verhoudingen in grootte en
schaal, en dus ook de onderhandelingspositie, blijven dezelfde. We zullen
altijd in een slechtere onderhandelingspositie zijn als we niet samenwerken.
Dat was 75 jaar geleden al overduidelijk:
de handelaars wachtten in de cafés
rondom de markt van Sint-Truiden totdat de markt bijna gedaan was en de
telers nauwelijks iets verkocht hadden.
Op dat moment konden de handelaars
de prijs bedingen die zij wilden. Die
geschiedenis zal zich blijven herhalen.
Samen vermarkten om een betere prijs
te krijgen, lukt alleen als de teler zich
houdt aan de leveringsplicht. Dat was
misschien nog de moeilijkste discussie.
Waarom zou ik mijn fruit niet verkopen
aan een handelaar in plaats van aan de
veiling als die handelaar mij vijf cent
meer geeft? Als goede bedrijfsleider
moet ik dat toch doen? Daarmee komen
we natuurlijk tot de essentie van een
coöperatieve veiling. We kunnen slechts
een betere onderhandelingspositie
­krijgen als niemand alsnog tegen een
lagere prijs wil verkopen. We voelden
zelfs een oproep naar de raad van
bestuur om hier strenger over te zijn.
Het kan toch niet dat leden die zich
trouw en bewust aan dit principe van
leveringsplicht houden, benadeeld worden? Er zijn niet alleen ledenrechten,
maar ook plichten. Het model werkt
slechts als iedereen zich eraan houdt.
Wordt dus zeker vervolgd.
Commissie is geen 9, maar 3,5%
Veel vragen, onduidelijkheden
en misverstanden
Ook al kent het merendeel van de telers
de meerwaarde van gezamenlijke verkoop, toch vragen ze zich af of het niet
beter kan. Er werd een volledige lijst
gemaakt van alle vragen (zoals: hoe wordt
de prijs bepaald?), bekommernissen
(bijv. beheer en bezetting van de infrastructuur, een zorgvuldig beheer van t
11
CoöperA(c)TIEF
“Leden geloven in het nut en de kracht van het bundelen van het aanbod
en van het gezamenlijk vermarkten. We moeten er samen aan werken
om dit nog krachtiger te doen.”
t middelen zoals personeelswagens) en
uitdagingen (bijv. de nodige aandacht
en specifieke dienstverlening voor elke
teler, de relatie met andere veilingen
en producentenorganisaties). Die zal
behandeld worden door de raad van
bestuur. Allerhande euvels kunnen al
opgelost worden door een betere communicatie, zo blijkt. Zo leeft de perceptie bij de telers dat de commissie die
voor de verkoop gevraagd wordt 9 tot
10% bedraagt, terwijl die in werkelijkheid maar 3,5% is. De telers hebben
voornamelijk veel vragen over de structuur van Veiling Haspengouw en over
de financiële zaken. Ook hierop zal de
raad van bestuur samen met de directie
proberen te antwoorden.
Een ander belangrijk onderdeel van deze
bevraging was de vraag welke dienst­
verlening Veiling Haspengouw moet
organiseren. Vooral: wat gebeurt gezamenlijk en waarvoor willen we al dan
niet allemaal solidair mee betalen? De
gezamenlijke vermarkting van het fruit
van haar telers-leden is de missie van
Veiling Haspengouw. Dat (met de hiermee samenhangende meerwaarde van
betaalzekerheid) en in tweede instantie
het op zich nemen van onderzoeks- en
ontwikkelingskosten van nieuwe
­variëteiten en marktstrategieën moeten
de kernactiviteit(en) zijn. Een meerderheid van de deelnemende telers vindt
dat alle energie daarnaartoe moet gaan
en dat de kosten daarvan gesolidariseerd
mogen worden. Alle andere dienst­
verlening is ‘mooi meegenomen’, maar
moet gedifferentieerd gebeuren. Je
betaalt de werkelijke kostprijs, via een
dienstverlener-klantrelatie.
Veiling Haspengouw moet niet zo veel
12 Veilingklokje September 2014
mogelijk winst behalen, maar wel zo’n
goed mogelijke dienstverlening opzetten.
Veiling Haspengouw is een coöperatie.
Uit deze bevraging bleek dat dit voor
een meerderheid van de telers zo moet
blijven. Het viel wel op dat voornamelijk
jongere telers niet meer weten wat een
coöperatie precies is. Ook dit is dus een
werkpunt. Het unieke aan een coöpe­
ratieve onderneming is dat aandeel­
houders/leden tegelijk eigenaars (en
dus ook controle uitoefenen of zelfs
besturen) en gebruikers zijn van de
dienstverlening van diezelfde onder­
neming. Hierdoor moet een coöperatie
niet zo veel mogelijk winst behalen,
maar wel zo’n goed mogelijke dienstverlening opzetten. Als Veiling Haspengouw wel (te) veel winst zou realiseren,
dan vroeg ze waarschijnlijk te veel
­commissie voor haar dienstverlening.
Dat is een groot verschil met andere
handelaars, waar de telers geen eigenaar
zijn.
Alles kan beter
Uit de bevraging bleek dat telers zich
niet altijd mede-eigenaar voelen. Ze
gaven aan de raad van bestuur enkele
concrete punten tot ver­betering. Opvallend was dat enkele telers toegaven dat
de fout ook deels bij henzelf ligt. Je moet
bijvoorbeeld wel naar de Algemene
­Vergadering en andere infovergaderingen gaan om te weten hoe de zaak draait.
Controle uitoefenen is niet alleen een
recht, maar ook een plicht. Bovendien
is het logisch dat men met honderden
mede-eigenaars niet voor iedereen de
juiste beslissing kan nemen. Ten slotte
blijken ook hier heel wat bezorgdheden
op ­foute informatie te berusten. Zo is
er slechts één bestuurslid gecoöpteerd
en zeker niet de helft.
Zoals al eerder aangehaald, werd een
lijst gemaakt van alle antwoorden,
opmerkingen, vragen en bekommernissen en ze werden verwerkt in een nota
waarin Coopburo ook allerhande tips en
adviezen formuleerde. Deze nota werd
overhandigd aan de voorzitter en de
directeur. Zij gaan er nu verder mee aan
de slag. Uiteraard is dit een werk van
lange adem. Sommige zaken kunnen
snel opgenomen en opgelost worden,
maar andere zijn voor de lange termijn.
De veiling heeft immers lopende contracten en aangegane engagementen
en kan niet zo maar bepaalde koers­
wijzingen doorvoeren.
De raad van bestuur en directie bedanken elke deelnemer voor zijn tijd en
inbreng. Op onze beurt willen wij,
Coopburo, dat ook doen. We bedanken
ook de raad van bestuur en de directie
voor het initiëren van deze oefening.
Het toont ons hun engagement en
betrokkenheid bij de veiling. Het toont
bovendien aan dat Veiling Haspengouw
een coöperatie wil zijn. Welke andere
onderneming zou immers moeite en
tijd steken in het bevragen van haar
klanten(-eigenaars) over alle aspecten
van de bedrijfsvoering? Het wordt geen
makkelijke opdracht voor alle betrokkenen en het zal gaan met vallen en
opstaan, maar wij geloven in de coöperatieve toekomst van Veiling Haspengouw.
Hannes Hollebecq
Coopburo
Meer informatie over coöperatief ondernemen vindt u op www.coopburo.be.
Productienieuws
Alleen goede kwaliteit verdraagt kosten
Blijft alert voor de residu’s
Twee aandachtspunten domineren deze rubriek en het is niet de
eerste keer dat we ze zo expliciet in de picture zetten. Gezien de grote
hoeveelheid fruit die op ons af komt, moeten we selectief fruit in de
bewaring zetten. Dat wil zeggen, enkel de goede kwaliteit. Bovendien
moeten we met ons fruit een zo breed mogelijke waaier van markten
kunnen beleveren. Hou dus de actieve stoffen goed in het oog.
­Verder trekken we de aandacht van de telers op de staalnames en
het inleveren van de spuitschema’s.
Noodzakelijkerwijze kiezen we bij onze
werkzaamheden voor de oogst voor een
afspuitschema dat conform is aan de
eisen van een zo breed mogelijke Europese markt. Dat betekent niet meer of
niet minder dan dat we bij de residu­
testen maximaal 33% van de individuele
stof mogen terugvinden, dat de som van
de acute referentiedosissen (de ARfD’s)
maximaal 70% bedraagt en dat er maximaal 4 actieve stoffen teruggevonden
mogen worden. Het is niet de eerste
keer dan we dit advies geven, maar we
doen het toch nog eens.
• Ga lang door met contactfungiciden.
• Gebruik ofwel het Bellis- ofwel het
Switch-schema, zeker geen combinatie van beide.
• Verleng de wachttijden (voor alle zekerheid met de helft).
• Gebruik bij voorkeur slechts eenmaal
Bellis of Switch.
De pluk
Tijdens de appel- en perenpluk kan je op weekdagen fruit voor de koelcellen aan­
voeren van 8 tot 19 uur. ’s Zaterdags van 9 tot 17 uur.
Peren
Het principe staat nog steeds als een
boom: alleen de goede kwaliteit verdraagt
de kosten van plukken, leeggoed,
­bewaring en sortering. Dat betekent dat
peren kleiner dan 55 mm niet thuis­
horen in de palloxen, maar op de grond.
Kleine peren zullen trouwens nooit
duurder zijn dan de dikke, terwijl ze
alleen de hoop groter maken. B-peren
horen ook niet thuis in de bewaring.
Die waren trouwens steevast voor de
Russische markt bedoeld en daar gaan
we voorlopig niets meer kwijtraken.
Ook kleine flessen horen niet thuis in
de pallox. Grote flessen, maat 65 en
mooi recht, kunnen eventueel wel nog,
maar kromme flessen maken in de
­verkoop geen schijn van een kans.
t
13
Productienieuws
Wie thuis bewaart, houdt het best rekening met het feit dat er voor
de o
­ pening van een cel een staalname moet gebeuren en dat de spuit­
schema’s aan de veiling bezorgd moeten zijn. Zonder beide is het
­onmogelijk om je fruit te verkopen.
t Appelen
Neem bij de appelpluk dezelfde richt­
lijnen in acht. Er is geen bodem in de
industriemarkt en een kleine appel
kan nooit de kosten dekken die eraan
gedaan worden. Hetzelfde geldt voor
slecht gekleurde appel, ruwe appel en
vruchten met vorststrepen. Ze horen
niet thuis in de palloxen. Het verhaal
voor de dikke maten, de 90+ die we
normaal naar Rusland exporteerden,
moet nu wel duidelijk zijn.
Pluktips
Ook bij het plukken moeten we de nodige
voorzichtigheid aan de dag leggen.
• Pluk voorzichtig, met steeltjes en
zonder blutsen.
• Vermijd prikwondjes, want die worden alleen maar erger in de bewaring.
• Pluk geen Golden, Jonagold of
­Greenstar tijdens of na een regenbui.
• Manipuleer de volle palloxen rustig.
De plantage is geen racecircuit en het
gevolg van gevulde palloxen die ruw
behandeld worden, is honderden
blutsen en onbruikbare appelen.
Inslag van de koelcellen
Tijdens de appel- en perenpluk kan je
op weekdagen fruit voor de koelcellen
aanvoeren van 8 tot 19 uur. ’s Zaterdags
van 9 tot 17 uur. Als je door omstan­
digheden te laat dreigt te komen, dan
wil het personeel je wel depanneren,
maar geef eerst telefonisch een seintje,
zodat onze mensen weten waar ze aan
toe zijn.
Op Veiling Haspengouw worden bij
aanvoer stalen genomen, net als vorig
jaar. De uitslag van het onderzoek naar
de residu’s bepaalt voor welk markt­
segment je fruit geschikt zal zijn. Bij
14 Veilingklokje September 2014
peren worden de volgende stalen genomen: één residustaal (dat onmiddellijk
opgestuurd wordt naar het laboratorium
in Gent), één staal dat de houdbaarheid
moet aantonen (narijping gedurende
zeven tot veertien dagen) en één voor de
directe evaluatie van de hardheid, het
suikergehalte en de eventuele gebreken.
Ook al kan handel met Rusland momenteel niet, toch doen we de testen voor
‘Rusland geschikt’, voor het geval dat
er zich in de loop van het seizoen op dit
vlak een kentering voordoet. Dan hebben
we tenminste de gegevens en kunnen
we onmiddellijk starten met belevering.
Dat geeft ons een voorsprong van een
paar weken.
Soms is de toestand van de houten
­palloxen abominabel. De producent
moet zich ervan bewust zijn dat hij
steeds aansprakelijk blijft voor zijn fruit
en voor de schade die gebrekkige palloxen eventueel kunnen veroorzaken.
In een gemengde cel wil dat zeggen dat
je bij een ongeval de schade aan derden
(collega’s-fruittelers) moet vergoeden,
net als de schade aan de installaties.
Als een pijler peren omvalt en de wand
beschadigt, is de cel niet meer luchtdicht. Het is absoluut noodzakelijk dat
je verzekering Burgerlijke Aansprakelijkheid deze calamiteiten dekt. Onderzoek dat dus.
Sortering
Een producent die interesse heeft voor
directe sortering moet dat aangeven. Er
wordt enkel gesorteerd vanuit die lijst.
We hebben dan een overzicht van het te
sorteren fruit en we kennen de residu­
stalen, zodat deze partijen gericht
gesorteerd en verkocht kunnen worden.
De commerciële dienst bepaalt de volg-
orde van de sortering. Dit fruit wordt
slechts gesorteerd als er een bestemming
voor is. Het heeft trouwens niet veel
zin om het aangevoerde fruit vanuit de
palloxen te sorteren in plastic kisten, die
dan staan wachten op een ontvanger.
Er wordt dus enkel gesorteerd als er
vraag is.
De aanvoer voor directe sortering
gebeurt steeds via de koelcellen. Het
heeft geen zin om je fruit neer te zetten
aan de sorteerafdeling en te hopen dat
het ‘ergens tussen geraakt’. De veiling
wil een sluitende traceerbaarheid en wil
ook weten wat er ‘staat’. Peren hebben
trouwens een correcte inkoeling nodig.
De producenten moeten er wel rekening
mee houden dat er kosten aangerekend
worden voor de wachtkoelcellen.
Wat de koelcellen en de palloxen betreft,
kunnen we erg kort zijn: beide zijn
­volzet of uitgeput. Zelfs met 10.000
­palloxen meer zou er nog geen overschot
geweest zijn. Er zouden wel mogelijkheden zijn als de industrie snel draait,
maar dat blijft afwachten.
Spuitschema’s
We breken nog maar eens een lans
voor het indienen van spuitschema’s
via elektronische weg, namelijk via het
extranet, en wel vóór de inzet. Wie thuis
bewaart, houdt het best rekening met
het feit dat er voor de opening van een
cel een staalname moet gebeuren en
dat de spuitschema’s aan de veiling
bezorgd moeten zijn. Zonder beide is
het onmogelijk om je fruit te verkopen.
Indien elektronische ingave van de
spuitschema’s om een of andere reden
niet lukt, neem dan contact op met de
Nieuws van bij ons
Evenement
fieldwerking. In het ergste geval kan je
ze nog op papier inleveren, maar hou
er rekening mee dat de verwerking van
spuitschema’s die ons niet via extranet
bereiken aanleiding geven tot een bijdrage in de onkosten. Aangezien elke
producent zijn persoonlijke info, zijn
eigen aanvoer en facturatie via het
extranet raadpleegt, moet het ook mogelijk zijn om de spuitschema’s op deze
manier te communiceren. Let er wel op
dat de gegevens die je meedeelt correct
zijn, ook de areaalgegevens, en dat het
geen nattevingerwerk wordt, bijvoorbeeld ‘grootte van het perceel: ongeveer
2 ha’.
Staalname
Op Veiling Haspengouw gebeurt er
per definitie een staalname bij de inzet,
maar bij de thuisbewaring wordt het al
eens vergeten. Dan arriveert dit fruit op
de veiling zonder staal, met alle problemen van dien. Wie thuis bewaart, moet
– net als Veiling Haspengouw – alle
controles uitvoeren conform de GlobalGAP-normen. Je zorgt dan ook voor een
GlobalGAP-certificaat, de spuitschema’s
en de residuanalyse. Om problemen te
vermijden zou je thuis deze staalname
kunnen laten uitvoeren door bevoegd
veilingpersoneel en er niet zelf aan
beginnen.
Audits
De audits bij de producenten lopen
een kleine vertraging op. Normaal mag
dat geen probleem zijn, maar we raden
de producenten wel aan om de verval­
datum op hun certificaat in het oog te
houden en de veiling te waarschuwen
als de audit nog niet gebeurd is tegen
die datum. Voor certificaties waarvan we
echt inschatten dat de audits niet moge-
lijk zijn vóór de vervaldatum, zullen
we de toegestane optie van verlenging
(met vier maanden) toepassen. Dat mag
evenwel geen algemene regel zijn en de
toepassing ervan zal afgewogen worden
in functie van de situatie.
Uit de voorbije audits leren we dat de
volgende tekortkomingen de belangrijkste zijn:
• niet-ingevulde veiligheidstermijnen,
wanneer de registratie via extranet
niet bijgehouden werd;
• ontbrekende beginstock bij het voorraadbeheer van gewasbeschermingsmiddelen;
• geen aankoopfacturen van gewas­
beschermingsmiddelen (bij de boekhouder) noch levernota’s (weggegooid)
beschikbaar;
• lange veiligheidstermijnen van onder
andere TMTD (35 dagen) en Captan
(28 dagen) niet gerespecteerd bij
vroege pluk van de peren;
• ontbrekende spuitschema tijdens
opkweek van boomkwekerij;
• onvoldoende bemestingsadvies
(geen of te oude bodemanalyses om
de uitgevoerde bemesting te onderbouwen);
• ontbreken van affichering van hygiënevoorschriften in de sorteerloods;
• ontbreken van pictogram ‘Handen
wassen na toiletgebruik’;
• kleinere tekortkomingen (minors) in
het fytolokaal (minors) zoals poeders
onder vloeistoffen, of houten leg­
planken;
• het niet-bijhouden van leveringsnota’s
aan veiling (traceerbaarheid). •
Kersendagen
voorbode voor regen
De jaarlijkse kersendagen in Rijkel,
aan het plaatselijke kasteel, kenden een
start in mineur. Een fikse regenbui
deed vermoeden dat de dagjesmensen
het zouden laten afweten, maar dat
bleek een doemdenkertje. De erg lokale
bui weerhield de dagjesmensen uit
Haspengouw en vaak van ver daarbuiten
er niet van om te komen genieten van
al het lekkers op basis van kersen. Nog
meer dan om te proeven van kersenpannenkoeken, kersenvlaai en kersenflappen of te nippen van sorbet, ijs,
wijn, thee of likeur van kersen, kwamen
de mensen om te genieten van het goud
uit Haspengouw in zijn puurste en zuiverste vorm. Jammer dat niet alle aangekondigde standhouders opdaagden,
want dat hypothekeert ook voor een stuk
het succes van diegenen die wel present
waren op de Kersendagen. •
15
Nieuws van bij ons
Infoavond
Proefproject
De Kanzi®-producenten
informeren zich
Op 7 juli kwamen de Kanzi®-telers samen
in Veiling Haspengouw om zich te informeren over het voorbije seizoen. Etienne
Leclere, commercieel directeur, belichtte
het verkoopsseizoen. De Kanzi® werd van
bij de start goed gepositioneerd, maar leed
ook wat onder de druk op de appelmarkt
bij het seizoeneinde. Uit zijn analyse bleek
eveneens dat de verkoop beter liep wanneer
er acties liepen bij de retail of op radio of tv.
Ook de pack-out was beter dan in 2013:
in 2014 kwam de som van alle individuen
op 82% Kanzi® 15% Klasse 2 en 3% rebut
(voor 2013 was dat respectievelijk 72%,
23% en 5%). Die betere pack-out zorgde
ook voor een goede gemiddelde prijs.
Productdirecteur Jos Meesters onderzocht
wat er goed was in de voorbije campagne
en wat er nog beter kon, zowel in de teelt
als in de na-oogst. Hij kondigde de instal­
latie aan van één sorteer- en inpaklijn met
waxinstallatie, speciaal voor de markt in
Zuid-Europa (Spanje).
Na afloop genoten de Haspengouwse
Kanzi®-people van een warm buffet, als
afsluiting van een goed seizoen en met de
hoop op nog beter. •
Eerste Haspengouwse abrikozen
Het proefproject van Veiling Haspengouw en pcfruit met abrikozenteelt
heeft letterlijk vruchten afgeworpen. Op heel wat van de zeventig jonge
bomen in een boomgaard aan de Gippershovenstraat in Zepperen hingen
rijpe abrikozen. De lichte vorst die er nog was, heeft toch wat schade
­aangericht aan de piepjonge bomen, die zelfs nu in het najaar nog
­wortels blijven ontwikkelen.
Abrikozen worden bijna uitsluitend verbouwd in Spanje en Italië. De aanplanting in Zepperen moet vooral duidelijk maken of er ook in Haspengouw
abrikozen geoogst kunnen worden. “Het resultaat is hoopgevend, maar
we zijn er nog lang niet”, zegt Jos Meesters, directeur productie bij Veiling
Haspengouw. “Het resultaat is erg variabel. Dat gegeven is eigenlijk ook
niet zo belangrijk.” Dit project kadert in de inspanningen van de veiling om
verschillende teelten ingang te doen vinden en op die manier het risico
te spreiden. “De komende vijf jaar moet het duidelijk worden hoe ver we
de aanvoerperiode van de zuiderse landen kunnen ontwijken, want een
gelijktijdige aanvoer zou geen voordelen opleveren.” We zullen volgend
jaar weer een stap verder staan met het vergaren van kennis. Tijdens de
proefperiode van zo’n vijf jaar zullen we heel wat wijzer worden. •
“Het resultaat is hoopgevend, maar we
zijn er nog lang niet.”
De Kanzi® werd van bij de start goed gepositioneerd, maar leed ook wat onder de druk
op de appelmarkt bij het seizoeneinde.
16 Veilingklokje September 2014
Jos Meesters, directeur productie Veiling Haspengouw