Transcript Klik hier om het betreffende artikel te lezen. - Elba-Rec

pagina 56
i n g e zo n d e n
58
auteurs: roland goetgeluk
Verslag relatiedag PinkRoccade Local Government
Rijk,
regisseer
decentralisatie
sociale
domein!
Over de auteurs
Radboud Engbersen en Hanneke
Schreuders zijn werkzaam bij Platform
31. Jeroen Laven is werkzaam bij Stipo.
‘De decentr a lisatie va n het soci a le domein v r a agt
om min im a le en w ettelijk e geborgde r ijk ssta nda a r den va n w er k processen en da a r bij behor en de
ICT’, zeggen H a n K noor en, dir ecteu r Pin k Rocca de
Loca l Gov er n ment en M a rcel va n Bijn en, a lgemeen
dir ecteu r Dr echtsteden. Bu rger s in de pa rticipatiem a atsch a ppij hebben geen en k ele ba at bij
ruim 400 autonome Kon in k r ijkjes der N eder l a n den
op de ter r ein en va n Jeugd, AWBZ/ WMO en W er k en
In komen.
pagina#56 › vitale stad › jaargang 16 › #04-2013
i n g e zo n d e n
Op de relatiedag ‘Wat is uw roze wolk?’ van PinkRoccade Local
Government afgelopen september in de Amsterdam Arena
vraagt spreekstalmeester Matthijs van Nieuwkerk wat de relaties tussen burger en overheid in de participatiesamenleving
worden, wat die relaties betekenen voor de werkprocessen en
informatievoorziening tussen bestuur, burger en bedrijf, en
hoe die veranderingen vertaald worden in ICT.
deCentralisatie sOCiale dOmein
en de vitale stad
De participatiesamenleving is geen vaag ideetje. Zo wordt
steeds duidelijker dat de decentralisatie van het sociale
domein een grootscheepse stelselwijziging (wet- en regelgeving en uitvoering) is. Decentralisatie van jeugdzorg,
decentralisatie van delen van de AWBZ naar de WMO en de
decentralisatie van de Participatiewet komen voor het eerst op
het bordje van de gemeente. In het nieuwe stelsel staat daarnaast de zelfwerkzaamheid van de burger centraal. De burger
heeft daarom de juiste informatie nodig om zijn probleem op
te lossen. De gemeente levert deze. Zij neemt immers de uitvoering van het beleid van Rijk en provincies over. De kwaliteit
van de informatievoorziening is daarom een zaak van gewicht.
Maar de stelselwijziging gaat verder dan alleen de uitvoering.
De gemeenteraad neemt de taak van de Tweede Kamer over.
Geldt nu nog één rijksbeleid voor alle burgers; het is zeer voorstelbaar dat er ruim 400 Koninkrijkjes der Nederlanden gaan
ontstaan.
De combinatie van beleid en uitvoering zorgt ervoor dat de
relatie tussen burger en de gemeenteraad letterlijk ‘gevoeliger’ wordt voor stemmingen. De waardering voor beleid en
uitvoeringskwaliteit liggen immers op één en hetzelfde bordje.
Bovendien zijn de vraagstukken van gezondheid, jeugdzorg,
werkloosheid en burgerparticipatie bepaald niet evenwichtig verdeeld over de stad. Zo scoren sommige wijken vaker
op meerdere problemen, zoals de Krachtwijken. En dus zijn
deze gevoeliger voor toekomstige gemeentelijke kwalen en
falen in het sociale domein. Een onrustige stad is geen vitale
stad. ‘Die veranderende rollen van bestuur en burger hebben
flinke gevolgen voor werkprocessen en daarmee de ICT. En
er is nog te veel onduidelijk’, stellen Han Knooren, directeur
PinkRoccade Local Government en Marcel van Bijnen, algemeen directeur Drechtsteden bezorgd vast.
stelselwiJZiGinG eist ketenbenaderinG
Van Bijnen en Knooren delen de visie dat deze stelselwijziging
nieuwe standaarden eist. De werkprocessen – in het jargon
de keten – moeten daarbij centraal staan en niet zozeer de
verschillende databestanden. Een betekenisvolle opmerking.
‘Kijk naar de Jeugdzorg’, zegt Van Bijnen. ‘Een familie krijgt
sociaal\\economisch\\fysiek
momenteel te maken met wel tig loketten. Families worden gek
van die werkprocessen die elkaar niet logisch opvolgen of zelfs
tegenwerken.’ Men verliest daardoor het geloof in de werkzame overheid. Ook kost die wirwar te veel geld.
Momenteel is de kennis om de keten te optimaliseren te mager,
vinden beiden. Wachten op het Rijk is onmogelijk en daarom
zijn ze zelf aan de slag gegaan. Van Bijnen toont een voorbeeld
van zijn eigen onderzoeksclub in de Drechtsteden. ‘Er wordt in
de politiek en media ontzettend veel gepraat over de samenloop van problemen bij families. Als dat inderdaad zo is, dan
moeten de werkprocessen daarop worden ingericht. Maar in
de Drechtsteden is dat helemaal niet zo (zie inzet 1). Gezinnen
met twee, laat staan drie problemen komen maar beperkt
voor’, zo toont de manager. ‘Zonder informatie over de keten is
de decentralisatie van de jeugdzorg gedoemd te mislukken.’
Samenloop en samenhang voorzieningen in de Drechtsteden.
Bron: Van Bijnen 2013
reGie van riJk nOdiG
De moraal is duidelijk: analyseer gericht, ontwikkel daarna
doeltreffende en doelmatige werkprocessen samen met de
burgers en serviceaanbieders. Dat vindt ook Knooren, maar hij
voegt nog een extra aspect toe om optimale ICT-oplossingen
aan te bieden. Er is een grote noodzaak om werkprocessen in
de keten wettelijk te borgen. Dit eist regie van maar één partij:
de wetgever, ofwel het Rijk. De paradox van decentralisatie is
dus centralisatie!
Zo moet voor alle partijen duidelijk zijn welke informatie
eigenlijk écht nodig is, wie welke gegevens mag combineren en welke gegevens openbaar gemaakt mogen worden.
Knoorens bezorgde opmerking sluit naadloos aan op het
rapport ‘Eindadvies Verkenning Informatievoorziening
vitale stad › jaargang 16 › #04-2013 › pagina#57
pagina 56
58
i n g e zo n d e n
Sociaal Domein (VISD)’ van KwaliteitsInstituut Nederlandse
Gemeenten (KING): ‘De huidige werkwijze met convenanten, waarin afspraken zijn gemaakt tussen gemeenten en
ketenpartners ten behoeve van samenwerking en informatieverwerking, is kwetsbaar en niet gericht op de informatieuitwisseling in het sociale domein als geheel. Zo ontbreekt het
aan een totaaloverzicht en ontbeert een gedegen juridische
basis.’ De wettelijk geborgde standaarden zijn bestuurlijk,
maatschappelijk en bedrijfseconomisch relevant voor erg veel
partijen: wethouders, raadsleden, managers binnen gemeenten, het bedrijfsleven in de vorm van zorgverleners, zorgverzekeraars, partners op de arbeidsmarkt en maatschappelijke
organisaties.
Het privacyvraagstuk is daarbij zeer relevant, stelt Knooren
en schrijft KING. Deze waarschuwende woorden komen niet
uit de lucht vallen. Zo blijkt dat de informatiebeveiliging bij
lagere overheden zó ver onder de maat is dat in veel gemeenten
in 2014 DigiD niet gebruikt zou kunnen worden. Gemeenten
die een onvoldoende krijgen, worden afgesloten van DigiD.
Ze zullen de dienstverlening weer via de fysieke balie moeten
regelen. Een erg dure grap in tijden van crisis en bezuinigingen die burger en bedrijf ook niet hoog zullen waarderen.
auteurs: roland goetgeluk
Leve de balie
‘Al die ICT? De balie moet blijven!’, zeggen Matthijs van
Nieuwkerk en Gerdi Verbeet in een van de tafeldebatten. ‘Ik
wilde iemand zien om de geboortes van mijn kinderen aan
te geven’, zegt Van Nieuwkerk. Danny Mekiç, internetexpert
en veel jonger dan Van Nieuwkerk, wil ook persoonlijk die
aangifte doen. ‘Maar dat kan ook via Skype vanuit de kraamkamer.’ Verbeet stelt als oud-politica dat de balie ook de plek
is waar burger en overheid elkaar ontmoeten. Maar, stellen
allen, de balie mag geen paarse krokodil zijn. ‘Klopt’, zeggen
Van Bijnen en Knooren. ‘In de participatiesamenleving moet
de vorm en flexibiliteit van ICT anders zijn dan voorheen. De
balie 2.0 moet warm, menselijk en doeltreffend zijn.’
Dit is een verslag van de Relatiedag van PinkRoccade Local
Government op 26 september jongstleden in de Amsterdam
Arena
Apple en Google tonen de weg voor de
toekomstige ICT-oplossing
Van Bijnen en Knooren delen een droom als het om de ICTvertaling gaat van de wettelijk geborgde standaarden van
werkprocessen en informatie in de keten. Zij zien veel brood
in de oplossing die Apple en Google hebben ontwikkeld voor
de smartphone. Hun platforms zijn een ICT-vertaling van
de standaarden van de werkprocessen en de daarbij behorende gegevensstructuren. Elk bedrijf en iedere burger kan
hiervoor apps ontwikkelen. Het zal duidelijk worden dat de
decentralisaties geen ‘blauwdruk’ zijn. De praktijk zal leren
welke nieuwe vragen opdoemen en welke daarbij behorende
ICT-oplossingen relevant zijn. De markt kan dan de beste apps
leveren voor de beste prijs.
De kern van de aanpak van Apple en Android is dus topdown waar nodig en bottum-up waar het kan. Helaas is deze
benadering nog een wensdroom. Wachten op het Rijk is voor
PinkRoccade niet mogelijk als bedrijf. Vanwege kennis en
ervaring van gemeenten heeft het bedrijf alvast Makelaarsuite
ontwikkeld. Aan de hand van de specificaties van KING biedt
het pakket mogelijkheden om veel gemeentelijke data te
koppelen.
pagina#58 › vitale stad › jaargang 16 › #04-2013
— VS —