Transcript Ontwerpend onderzoek Houtribdijk Marker Wadden

Ontwerpend Onderzoek
Uitgevoerd door: Vista landschapsarchitectuur en stedenbouw,i.s.m. Svasek Hydraulics Houtribdijk Marker Wadden
In opdracht van: Ministerie van Infrastructuur en Milieu en Ministerie van Evonomische Zaken
April 8, 2014
Processen
Peildynamiek
Stroming
Golfslag
Kruiend ijs
Technique
Milieus
De Houtribdijk verdeelt het Markermeer (rechts) en IJsselmeer (links). Het toont de zeer
slibrijke, ecologisch arme en uniforme situatie van het Markermeer
Het fascinerende onderwaterlandschap van zowel het IJsselmeer (boven) en het Markermeer
(hieronder) als gevolg van vroegere getijdenstroming, met het Enkhuizerzand in het centrum
Riet (I)
0 tot 0,25 m
Kaart met de bodem van het meer. (1) klei en veen in het zuidwesten, (2) zand in het noordwesten, en (3) een dikke sliblaag in de oostelijke regio.
Biezen (II)
-0.25 tot -0,5 m
Kranswier (III)
0,5 tot -1,5 m
Fonteinkruid (IV)
-1,5 tot -2,5 m
Open water (V)
-2,5 tot -5 m
Atelier Making projects
Marker Wadden en Houtribdijk
slenken kan vervolgens slib uit het meer tot bezinking komen dat later ook als bouwmateriaal kan
sterk aanwezig. Het zijn:
In Atelier Making Projects wordt voor een aantal nationale programma’s zichtbaar gemaakt hoe en
In deze zone gaat het om een combinatie van opgaven. Marker Wadden is een initiatief van
worden gebruikt. In de luwte die wordt gecreëerd achter de riffen of stranden kunnen vervolgens
• Golfslag: veroorzaakt erosie en opwoelen slib. Luwte creëert gradiënten tussen dynamisch of troebel
waar ontwerp het verschil kan maken. De programma’s worden op onderdelen met ontwerp versterkt
Natuurmonumenten (2012). Het beoogt een ‘archipel van natuureilanden tussen Enkhuizen
ondiepten worden gecreëerd. Daarvoor kan gebruik gemaakt worden van zand, klei en slib. Zand en
door onder andere verkenning, contextualisering, integratie en concretisering van de opgaven. In
en Lelystad als beleefbare en spectaculaire natuur die tegelijkertijd bijdraagt aan een
klei kunnen onder een vrij talud worden verwerkt. Slib kan alleen worden toegepast door bezinking
• Stroming: in het Markermeer stroomt het water langzaam met de klok mee.
het ontwerpend onderzoek staat niet enkel het ontwerp als schets van een oplossing centraal, maar
‘Toekomstbestendig Ecologisch Systeem voor het Markermeer’. De doelen daarvan zijn gradiënten
in compartimenten of onder een zeer flauw talud van 1:300. Voor het maken van de gewenste
• Peildynamiek: door opstuwing / scheefstand bij storm (meerdere malen per jaar).
juist ook als verkenning van de opgave. Het ontwerpend onderzoek Houtribdijk/Marker Wadden is
van helder naar troebel water, land-waterzones van formaat, versterken ecologische relaties
land-water milieus onderscheiden we op hoofdlijnen 4 zones, die we typeren aan de hand van de
• Kruiend ijs (eens in de paar jaar).
uitgevoerd door Vista landschapsarchitectuur en stedenbouw in samenwerking met Svasek Hydraulics
met de omgeving en een meer natuurlijk peilbeheer. Ook recreatie (natuurbeleving- en educatie,
meest kenmerkende plantensoort: een rietzone (dras land dat net boven water komt), biezenzone
in opdracht van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu en het Ministerie van Economische Zaken.
verblijfsrecreatie, watersport) is een belangrijk doel in dit gebied en voor de Marker Wadden. Een
(tot een halve meter diepte), een kranswierzone (tussen een halve meter en een meter) en een
Het ontwerpend onderzoek voor de Houtribdijk/Marker Wadden is mede geagendeerd door de Van
ander belangrijk project in de zone is de noodzakelijke versterking van de Houtribdijk. Dit onderzoek
fonteinkruidzone (tussen 1 en 2 meter diepte). Het maken van een plas-dras kolonisatiekern waar riet
Design with nature
Eesteren Leerstoel aan de TU Delft.
kijkt naar het gebied als geheel en de mogelijke koppeling tussen beide projecten en andere
gezaaid kan worden is daarin de eerste cruciale stap. Daarnaast is een oppervlakteverhouding van
Als er voldoende land-water-milieus gemaakt kunnen worden kunnen ook de natuurlijke processen
ontwikkelingen in het Markermeer, o.a. de de stedelijke ontwikkeling van Enkhuizen en Lelystad en
globaal 25% per zone belangrijk voor het ecologisch rendement.
een grotere rol spelen. Verschillende configuraties kunnen hier op eigen wijze van profiteren. We
hebben 4 referentie ontwerpen gemaakt als ‘ruimtelijke hypothesen’ die nader gemodelleerd en
windenergie langs de Houtribdijk.
Problematiek Markermeer
Na de bedijking van de Zuiderzee is het IJsselmeer één van de grootste zoetwatermeren van Europa
water en minder dynamisch of helder water.
Building with nature
onderzocht kunnen worden op hun vermoedelijke ontwikkeling. Het optimaal benutten van natuurlijk
Omdat slib wordt gebruikt als bouwmateriaal dat via natuurlijke processen is verzameld in slenken,
Enkhuizerzand belangrijk. Het accentueren van het onderwaterreliëf, overgang Enkhuizerzand en
processen is een belangrijk uitgangspunt. Daarnaast is het vrijhouden van het ecologisch waardevolle
geworden. Het Markermeer ontstond door de aanleg van de 26 km lange Houtribdijk in 1976 tussen
De eerste fase Marker Wadden
Enkhuizen en Lelystad. Met een oppervlak van 70.000ha is het Markermeer nog steeds een groot meer.
De aanleg van de Marker Wadden is geen sinecure. Uiteindelijk is het doel om een zone van globaal
wordt wel gesproken van ‘building with nature’. Dit aandeel van natuurlijke processen is echter zeer
dieper deel Markermeer. Er is ook een civieltechnische variant ontwikkeld waarbij is gekozen voor een
De ecologische kwaliteit is echter snel achteruit gegaan na de aanleg van de Houtribdijk. Voornaamste
10.000 ha langs de Houtribdijk te ontwikkelen die bestaat uit moeraszones en ondiep water. Volgens
beperkt. Er mogen geen misverstanden bestaan over het feit dat de aanleg van de Marker Wadden
efficiënte no nonsense vormgeving.
probleem is het opwoelen van slib door golven waardoor grote delen van het meer bijna permanent
het Bestemmingsplan Marker Wadden (2013) wordt hiervoor in het diepste deel van de Markerwaard
gaan over een majeur en grootschalig civieltechnisch werk. De Marker Wadden worden grotendeels
troebel zijn en bodemleven onvoldoende tot ontwikkeling kan komen. Daarnaast is er een gebrek aan
(circa -5 m NAP) voor Lelystad een eerste moeraskern aangelegd. De techniek hiervoor moet zich
gebouwd door de mens. Overigens zal de beste en meest efficiënte aanlegtechniek van de Marker
ondiepe watermilieus in de vorm van geleidelijke overgangen van land naar water. Het Markermeer
nog in de praktijk bewijzen. In deze ontwerpstudie wordt een bandbreedte aan mogelijke oplossingen
Wadden zal zich nog in de praktijk moeten bewijzen.
is thans een laagdynamisch ecosysteem met een onnatuurlijk peilregime (hoger in zomer, lager in
geschetst. De leidende gedachte is om in de eerste plaats luwte te creëren en vervolgens ondiepten te
1. Model Delta: (leidend principe: maximaal concentreren van aanwezige stroming)
winter) en een geringe peildynamiek (gemiddeld 20cm). Instromend rivierwater ontbreekt.
creëren door ophogen met zand, klei en slib.
Het lange termijn perspectief
2. Model Lagune: (leidend principe: maximaal inzetten op peilfluctuaties door opwaaiing)
Aanleg en techniek
Door land-water milieus te creëren zal de ecologische kwaliteit van het Marker Meer altijd
4. Model Archipel: (leidend principe: maximaal efficiënte realisatie moeras)
In het diepe water moet luwte worden gecreëerd. Dit kan door de aanleg van een rif of dam met
Markerwadden in samenhang met de Houtribdijk, die voor de lange termijn moet gaan ontstaan.
een beschermende stortlaag van steen. Een andere optie is een strand met strekdammen. Het
Essentieel daarin is de wijze waarop wordt ingespeeld op de natuurlijke processen in het Markermeer,
materiaal dat hiervoor nodig is wordt in principe gewonnen door eerst diepe slenken te maken. In de
de aanlegtechniek en de fasering. Natuurlijke processen zijn in de zone langs de Houtribdijk het meest
Rif 1: met stenen beklede luwtedam, ondiepte (0 tot -1m diep) en dijk
Rif 2: met stenen beklede luwtedam, ankerbaai (0 tot -4m diep) en dijk met recreatieve faciliteiten
Rif 5: strand met stenen golfbrekers en dijk
Rif 6: strand met stenen golfbrekers, lagune (0 tot 2m diep) en dijk
Rif 3: met stenen bekleed onderwater rif, in een lagune (0 tot 2m diep) en dijk
Rif 4: met stenen bekleed rif opgebouwd uit met slib gevulde Geotubes, lagune (0 tot -4m diep) en dijk
Rif 7: kunstmatig rif, gebouwd met prefab betonnen ballen. Het is een solide basis voor waterplanten
en driehoeksmosselen en paaiplaats voor vis
Rif 8: kunstmatig rif gemaakt van haken van biologisch materiaal met ruimte voor planten en dieren.
Het rif is een plek waar jonge vissen, waterplanten en mosselen kunnen groeien
De uiteindelijke oogst van het ontwerpend onderzoek samengevat:
3. Model Atol: (leidend principe: maximaal efficiënte verwerking slib)
verbeteren. De essentie van de ontwerpopgave is vervolgens het bepalen van de configuratie van de
Rif ontwerp
Making Marker Wadden 1
Making Marker Wadden 2
Making Marker Wadden 3
Fase 1: het graven van een geul, maken van een rif en dammen
Fase 1: het graven van een geul, het maken van een rif en dammen op verschillende niveaus
Fase 1: het graven van een geul, maken van een rif en eerste dam
Fase 2: baggerschip brengt materiaal in compartimenten
Fase 2: baggerschip brengt materiaal in compartimenten
Fase 2: baggerschip brengt eerste materiaal en begint met het bouwen van de geleidelijke helling
Fase 3: het creëren van land op waterniveau met een rietveld als kolonisatie kern
Fase 3: het creëren van eerste compartiment op waterniveau, volgende onder waterniveau
Fase 3: baggerschip brengt meer materiaal en maakt de helling af
Fase 4: het verlagen van de dammen om het land-water interactie te vergemakkelijken
Fase 4: Kolonisatie door riet vegetatie, te beginnen met het eerste compartiment
Fase 4: kolonisatie door rietvegetatie vanaf het eerste compartiment
Impressie Marker Wadden
riet (I)
(op slib)
dijk
dijk
lagune
rif
geul
milieu IV
underwater dike
milieu III
onderwater dijk
milieu II
onderwater dijk
riet (I)
onderwater dijk
dijk
lagune
rif
geul
dijk
onderwater dijk
onderwater milieu II - IV
Rif en geleidelijke helling opgebouwd uit klei en zand
Compartimenten op dalende niveaus gevuld met slib, klei en zand
onderwater dijk
dijk
lagune
rif
geul
Vlakke compartimenten worden gevuld en daarna aangepast
onderwater milieu II - IV
(helling op klei)
Ontwerpend Onderzoek
Uitgevoerd door: Vista landschapsarchitectuur en stedenbouw,i.s.m. Svasek Hydraulics Houtribdijk Marker Wadden
In opdracht van: Ministerie van Infrastructuur en Milieu en Ministerie van Evonomische Zaken
April 8, 2014
Delta
Lagune
Maximaal concentreren van aanwezige stroming
Maximaal inzetten op peilfluctuaties door opwaaiing
Delta
Houtribdijk als waterparkway
Lagune
Slimme positionering eerste fase Markerwadden
De ecologische kwaliteiten van het meer Peipsi op de grens van Estland en Rusland worden algemeen
De loop van de Houtribdijk is een compromis uit de jaren ‘60 tussen technische en
Ook de ecologische kwaliteiten van het meer Stettin op de grens van Duitsland en Polen leveren ideeën
Door onderdelen van het eindbeeld van Marker Wadden slim op te nemen in de eerste fase
beschouwd als een voor het Markermeer na te streven kwaliteitsbeeld. Peipsi beschikt over uitgestrekte
landschappelijke eisen. Dit heeft erin geresulteerd dat de dijk het fascinerende
op voor de inrichting van de Marker Wadden. Het ontwerp Lagune is geïnspireerd op een luwtemoeras
kunnen kosten hiervan met de dijkversterking worden gedeeld. dit kunnen kleine riffen zijn die de
oevermilieus en ondiepten. Het enorme wateroppervlak wordt voldoende afgewisseld met beschutte
onderwaterlandschap van het IJsselmeergebied diagonaal doorsnijdt. Door dit zichtbaar te
dat in Stettin is ontstaan achter een gebogen schiereiland. Dit gebied onttrekt zich daarmee aan een
ijsgang breken, of golfbrekers en zandruggen net aan het oppervlak. deze kunnen in vervolgfasen
en luwe oevermilieus waar waterplanten tot ontwikkeling kunnen komen en vissen kunnen paaien. Het
maken en recreatief te ontsluiten kan de dijkweg als unieke parkway gaan functioneren, voor
grote rondgaande stroming, wat leidt tot grote luwte en slibrijke bodems. Op deze referentie bouwen
worden ingezet voor niveau’s in de land-waterzones waar het project Marker wadden op gericht
ontwerp Delta is geïnspireerd op een rivierdelta zoals die ondermeer voorkomt in het meer Peipsi. Het
automobilisten maar ook voor fietsers. Soms ligt de route over of dicht tegen het zandlandschap
we in dit model voort. Ter hoogte van de Trintelhaven aan de Houtribdijk wordt een zachte luwtedam
is.
Markermeer kent geen instromende rivier maar wel een zekere stroming. Door de zuidwestelijke wind
van het Enkhuizerzand, soms overziet het hoog het moerasgebied Markerwadden en op
aangelegd die loodrecht het Markermeer insteekt en na 5 km afbuigt aansluit op een rif evenwijdig dat
en het ondiepe Enkuizerzand stroomt water in het Markermeer globaal met de klok mee. Door deze
markante punten biedt het zichten op Enkhuizen, Urk en Lelystad. Maatregelen kunnen zijn:
evenwijdig loopt aan de Houtribdijk zuidoostelijke richting. Hierdoor ontstaat een afgeschermde lagune
Extra fietsroute Markermeerzijde.
stroming te trechteren en abrupt te laten wegvallen concentreren we de sedimentatie van het slib. Dit
aanleg fietspad ook aan Markermeerzijde, met aansluiting op fiets- en wandelpaden de Marker
in het Markermeer, Wat betreft schaal is dit gebied te vergelijken is met de Gouwzee, wat geldt als een
Op dit moment ontbreekt een fietsroute aan de Markermeerzijde geheel. Dijkversterking biedt
gebeurt ter hoogte ter hoogte van de Trintelhaven, tussen de Houtribdijk en een nieuwe aan te leggen
Wadden in waar dat kan. Parkeerplekken, en observatiepunten stranden. Shortcuts , bijvoorbeeld
waardevolle kraamkamer van het Markermeersysteem. In deze lagune speelt het natuurlijke proces
de ultieme kans om deze route toe te voegen, waardoor het gebied een recreatieve betekenis kan
luwtedam. Vervolgens kan het water uitstromen en vertragen in zuidoostelijke richting. Deze extra
bij Trintelhaven, tussen de fietspaden aan weerszijden waardoor gewisseld kan worden en
van opstuwing en scheefstand door storm als vormende kracht. Hoewel het incidenteel optreedt zal dit
krijgen.
sedimentatie zou uiteindelijk kunnen leiden tot een delta-achtig landschap, waar we in het project een
ommetjes vanuit Noord-Holland en Flevoland mogelijk zijn.
proces op een bepaalde schaal vrijwel zeker tot kreek-achtige landschappelijke vormen in gecreëerde
forse aanzet voor willen geven. Uit onderzoek zal moeten blijken hoe dit effect het beste kan worden
ondieptes leiden. Hierop is in het ontwerp van het model voorgesorteerd. Het Enkhuizerzand…..kan hier
Materiaalkeuze
maximaal effect hebben op de natuurontwikkeling.
Door de dijkversterking op het Enkhuizerzand zoveel mogelijk uit te voeren als royale zandige
bereikt en of dit effect werkelijk sterk genoeg is om vormend en eroderend te werken op de aan te
Iconisch hart Marker Wadden
leggen rietzones en ondieptes.
Een majeur project als de Marker Wadden verdient een iconische hart of centrum van
vooroevers of zandtaluds wordt het zandige karakter van dit gebied landschappelijk versterkt en
internationale allure. Mogelijk functies, eventueel te combineren zijn: een bezoekerscentrum
een aanzet gegeven tot de versterking van zandige natuurtypen.
Fasering
(natuureducatie en beleving), innovatiecentrum (building and design with nature) of
Fasering
horecavoorziening natuurhotel. Een goed bereikbare plek met een sterke identiteit en
De fasering van dit ontwerp verloopt het meest logisch door te beginnen in de oksel van de twee
Koppeling zandwinning
De fasering van dit ontwerp verloopt het meest logisch door het trechterpunt ter hoogte van de
grote aantrekkingskracht waar alles samenkomt, met parkeerterrein en haven. Vanaf
dammen. Hier kunnen de eerste ondieptes worden gecreëerd. Deze start kan vervolgens verder
Bij de dijkversterking Houtribdijk, maar zeker ook bij de ontwikkeling van het project Marker
Trintelhaven als start te nemen. Hier kunnen de eerste ondieptes worden gecreëerd aansluitend op de
deze plek lopen land- en waterroutes het gebied in. Waar parkeervoorzieningen zijn, waar
uitgebouwd worden. Het is ook mogelijk om dit lange termijn perspectief te bereiken via de eerste fase
Wadden als geheel, kan een koppeling gelegd worden met zandwinning in het Markermeer.
luwteboog en aansluitend op de Houtribdijk. Deze start kan vervolgens verder uitgebouwd worden. Het
een haven is, etc. vanuit iconisch centrum met internationale uitstraling. Dit kan een goed
in het Bestemmingsplan Marker Wadden.
Hierbij kan veel bovengrond beschikbaar komen voor de bouw van atollen en onderwatertaluds.
is ook mogelijk om dit lange termijn perspectief te bereiken via de eerste fase in het Bestemmingsplan
bereikbaar bezoekerscentrum of natuuractiviteitecentrum zijn met sterke identiteit en grote
Ook kan aan de concessie de eis gekoppeld worden om zandige milieus te versterken en
Marker Wadden.
aantrekkingskracht. Daarbij hoort een zonering van recreatieve routes en voorzieningen. Hierin
slibbodems te bezanden.
zou ook een educatief of onderzoekscentrum passen met een concentratie van verschillende
experimenten met ‘building with nature’.
Recreatie en toerisme
Versterking houtribdijk
Het IJsselmeer en Markermeer zijn van grote ruimtelijke betekenis in de Randstad. De
Diversiteit aan plekken en routes
Volgens het Hoogwaterbeschermingsprogramma moet de Houtribdijk voor 2018 te
Houtribdijk en de Marker Wadden zal bijdragen aan de kwaliteiten van dit Blauwe Hart.
De schaal van en uitgestrektheid van het project leent zich voor vele routes en kleinschalige
worden versterkt. De Marker Wadden bieden kansen voor synergie met de dijkversterking,
Drie thema’s worden geïdentificeerd voor het exploiteren van recreatie en toerisme. Dit is in
voorzieningen. Voorbeelden zijn: vlonder- en zwerfpaden, kanoroutes, aanleg- en ankerplaatsen,
uitvoeringstechnisch, ecologisch en recreatief. Hiervoor zijn verschillende opties mogelijk
aanvulling op de mogelijkheden die modellen Delta, Lagune, Atol en Archipel biedden.
ecolodges, kampeereilanden, kampeervlotten, vogelkijkhutten, uitzichtpunten, etc.
Delta
Fasering
Vispassages
De versterking van de Houtribdijk biedt kansen voor het integreren van vispassages ter
bevordering van vismigratie tussen het IJsselmeer en het Markermeer.
Lagune
300mm zoomlens
Fasering
300mm zoomlens
14m hoge zeilboot, 0,5 km afstand
14m hoge zeilboot, 1km afstand
14m hoge zeilboot, 1 km afstand
14m hoge zeilboot, 2 km afstand
14m hoge zeilboot, 1 km afstand
Zicht vanaf de Houtribdijk
Zicht vanaf de Houtribdijk
Great Salt Lake Shorelands Preserve (US)
Pt. Pelee Nat. Park (CA)
The Ruoergai Wetland Reserve (CN)
Crosswinds Marsh (US)
Drijvend bezoekerscentrum
Brockholes Wetland Reserve (UK)
Camping raft (NL)
Bezoekerscentrum op het Enkhuizerzand
Beach café The Coast (NL)
Juberg tower (DE)
Ontwerpend Onderzoek
Uitgevoerd door: Vista landschapsarchitectuur en stedenbouw,i.s.m. Svasek Hydraulics Houtribdijk Marker Wadden
In opdracht van: Ministerie van Infrastructuur en Milieu en Ministerie van Evonomische Zaken
April 8, 2014
Atol
Archipel
Maximaal efficiënte verking slib
Maximaal efficiënte realisatie moeras
Atol
Windenergie
Archipel
Stedelijke ontwikkeling
Dit model realiseert op meest efficiënte wijze de verwerking van het storende slib in het Markermeer.
In de Rijksstructuurvisie Windenergie op Land (2014) is een zoekgebied voor windenergie
Dit model realiseert op meest efficiënte wijze de realisatie van land-waterzones in het Markermeer.
De historische IJsselmeerstad Enhuizen en de Newtown Lelystad worden door de Houtribdijk
Met een vergelijkbaar doel is in het Ketelmeer/IJsselmeer het atol IJsseloog gerealiseerd. Dit eiland
aangegeven aan de noordzijde van de Houtribdijk. De configuratie van windmolens heeft effect
Eilanden die voor luwte zorgen zijn ook een natuurlijke referentie in het meer van Peipsi. Het ontwerp
met elkaar verbonden. Beide steden willen hun stedenbouwkundige oriëntatie op het water
heeft in alles een sterk civieltechnisch karakter. Model Atol is hierop geïnspireerd. Ook dit ontwerp is
op het ecologisch functioneren, de recreatieve kwaliteit en de landschappelijke beleving van de
Archipel is gebaseerd op een reeks van eilanden die gesitueerd zijn op de overgang van het diepere
versterken. Beide steden willen de weg over de Houribdijk beter verbinden met de infrastructuur
gebaseerd op een no nonsense benadering van aanleg. Een cirkelvormig rif / luwte dam is de meest
Marker Wadden.
deel van het Markermeer naar het Enkhuizerzand. Een belangrijk ontwerpuitgangspunt is inspelen op
in het achterland.
efficiënte manier om luwte te creëren . In het diepste deel van het Markermeer. Het levert een compact
het spectaculaire onderwaterreliëf. Door de slibrijke overgangszone te benutten voor de aanleg van
ontwerp op. De benadering sluit aan bij de traditie van landmeten, inpolderen en landmaken. De Marker
Windenergie is optie
de eilanden kunnen we dit bijzondere landschappelijke gegeven zichtbaar maken en profiteren van
Lelystad
Wadden zijn natuurlijk wel van een veel grotere schaal dan het IJsseloog. Het ontwerp zal profiteren van
Deze ontwerpstudie spreekt zich niet uit voor of tegen windenergie, maar laat zien hoe
het feit dat de eilanden in dit deel met minder materiaal en dus sneller gerealiseerd kunnen worden.
Lelystad is oorspronkelijk door van Eesteren ontworpen als een stad aan een centrale baai.
het proces opstuwing en scheefstand. De stroming in het Markermeer zal er vooral omheen gaan.
windenergie zou kunnen worden toegepast rekening houden de verschillende opties voor de
Het is uitdrukkelijk de bedoeling het zandige deel van het Enkhuizerzand vrij te houden van slib. Dit
Met het schrappen van de Markerwaard is deze opzet definitief verlaten en wil Lelystad zich op
Marker Wadden, zoals hier gepresenteerd. We gaan bij wijze van aanname uit van windturbines
wordt bereikt door de slibstroom voor het Enkhuizerzand af te buigen en in te vangen door de slenk.
een andere manier op het water oriënteren. Daarbij zijn open water en grootschalige natuur
van 6 MW, een masthoogte van 135 meter, met een rotor van 126 meter en een onderlinge
Ontwerp Archipel is speelt in op de processen stroming en opstuwing. Vanwege de landschappelijke
belangrijke kernkwaliteiten. In de toekomstvisie is ook aan de Markermeerzijde een waterfront
afstand van circa 441 meter.
verbondenheid met het Enkhuizerzand hebben we dit model ook door laten lopen aan de andere kant
voorgesteld dat van deze kwaliteiten gebruik maakt. Gekoppeld hieraan is een nieuwe verbinding
van in het IJsselmeer. De natuurlijke processen opstuwing en stroming worden in dit ontwerp benut,
tussen de Houtribdijk en de A6 door een brug of tunnel. Hoe dit zich verder zal ontwikkelen
Fasering
In de eerste fase wordt een eerste deel van het rif gemaakt. Daarachter wordt een eerste proefatol
aangelegd binnen een zachte cirkelvormige dam. Het rif kan stap voor stap worden verlengd en de
Verschillende configuraties
maar ook minder sterk dan in respectievelijk de ontwerpen Delta en Lagune, die gebaseerd zijn op
is onzeker. De recreatieve kansen spelen al wel in op uitbouw van de watergeörienteerde
eerste kolonisatiekern kan geleidelijk worden uitgebouwd. De aanpak past logisch in de eerste fase van
Configuraties verschillen voor de 4 ontwerpen in dit onderzoek. Op basis van een globale
optimalisatie van één van de processen.
bedrijvigheid van Batavia-haven en Batavia stad. Daarnaast is in alle modellen een voldoende
het Bestemmingsplan Marker Wadden.
inschatting van effecten is bij ieder ontwerp indicatief een denkbare configuratie van
windturbines aangegeven. Alleen enkele lijnopstellingen langs de noordzijde van Houtribdijk zijn
ruimte gelaten voor een dergelijke waterfrontontwikkeling.
toegestaan. De mogelijkheden zijn daarom beperkt: 1. geen windmolens, 2. een lijnopstelling
Fasering
langs de gehele Houtribdijk, 3. een lijnopstelling tussen Enkhuizen en Trintelhaven en 4. een
Ontwerp Aanwas past sluit niet goed aan bij het Bestemmingsplan Marker Wadden. De fasering van dit
Enkhuizen
lijnopstelling van Trintelhaven tot aan Lelystad. In dit ontwerponderzoek opteren we voor
ontwerp verloopt het meest logisch door het trechterpunt ter hoogte van de Trintelhaven als start te
Ook aan de zijde van Enkhuizen is een toekomstvisie opgesteld. Hier wordt ingezet op droog
het weghouden van de windmolens bij de Markerwadden. Daarom hebben we voor Delta,
nemen. Hier kunnen de eerste ondieptes worden gecreëerd aansluitend op de luwteboog en aansluitend
en nat bedrijventerrein, maar ook op waterrecreatie en congresfaciliteiten. Mogelijk zal
Lagune en Atol optie 3 in beeld gebracht en voor Archipel optie 4. De lijnopstellingen bieden de
op de Houtribdijk. Deze start kan vervolgens verder uitgebouwd worden. Het is ook mogelijk om dit
dit gekoppeld worden met een nieuwe aanlanding van de N302. Dit alles gekoppeld aan
infrastructuur om hier eveneens zonne-energie aan te koppelen.
lange termijn perspectief te bereiken via de eerste fase in het Bestemmingsplan Marker Wadden.
compenserende natuurontwikkeling op het Enkhuizerzand. Voor het project Marker Wadden
is vooral de huidige parkeervoorziening en veerpont als onderdeel van het Zuiderzeemuseum
Financiering
belangrijk. Deze kan worden uitgebouwd als uitvalsbasis voor toeristen die via het water het
Er ligt een kans om een deel van de opbrengst van de opgewekte duurzame energie uit wind en
Marker Waddenproject willen bezoeken. Daarnaast is van belang dat de natuurcompensatie
zon terug te investeren in de Marker Wadden.
onderdeel kan gaan vormen van het integrale project.
Atol
Fasering
Archipel
Fasering
300mm zoomlens
300mm zoomlens
14m hoge zeilboot, 0,5 km afstand
14m hoge zeilboot, 0,5 km afstand
14m hoge zeilboot, 1 km afstand
14m hoge zeilboot, 1 km afstand
14m hoge zeilboot, 2 km afstand
Zicht vanaf de Houtribdijk
Verspreide recreatieve faciliteiten
Zicht vanaf de Houtribdijk
Everglades Nat. Park (US)
Danube Delta (RO)
Okavango Delta (BW)
Pt. Pelee Nat. Park (CA)
Great Salt Lake Shorelands Preserve (US)
Bezoekerscentrum aan de Houtribdijk
The Kiekkaaste Dollard (NL)
Oostvaardersland Nature Activity Centre (NL)