Transcript UZ Gent bouwt aan een ziekenhuisbreed pijnbeleid

Z
UZ Gent bouwt aan
ziekenhuisbreed
pijnbeleid
OOK HUISARTSEN WORDEN BETROKKEN
Het comfort van de patiënt verhogen
en voorkomen dat acute pijn chronisch
wordt: dat zijn doelstellingen van het
pijnbeleid in het UZ Gent. Dat wordt
ziekenhuisbreed aangepakt – en slaat
ook bruggen met de huisarts.
W
aarom is een
pijnbeleid
nodig?
Prof. dr. Jacques
Devulder, diensthoofd Pijnkliniek
UZ Gent: ‘Eerst en vooral natuurlijk omdat de patiënt er beter van
wordt. We weten dat een efficiënt
pijnbeleid het comfort verhoogt,
complicaties voorkomt, het herstel
bevordert en de duur van de
ziekenhuisopname kan bekorten. Voor de accreditatie die ons
ziekenhuis wil behalen, moet het
pijnbeleid aan bepaalde kwaliteitsnormen voldoen. Ook de Vlaamse
Zorginspectie ziet erop toe. En de
federale overheid heeft in 2013 de
pijnbehandeling in de ziekenhuizen
geheroriënteerd – ook daar houdt
ons pijnbeleid rekening mee.’
Dat pijnbeleid wordt ziekenhuisbreed aangepakt?
‘Dat ligt voor de hand. Stel je een
patiënt voor die met trauma’s op
intensieve zorgen terechtkomt.
Zijn pijn wordt gemeten met
een pijnschaal en er wordt een
pijnbehandeling opgestart. Na
enkele dagen wordt hij hopelijk
overgebracht naar een andere
ziekenhuisafdeling. Dan moet die
afdeling heel precies weten welke
pijnschalen werden gehanteerd
en welke behandeling werd
toegepast. Dat is cruciaal voor
de zorgcontinuïteit.’
Dat geldt ook voor de huisarts
die de patiënt verder opvolgt?
‘Precies. Daarom zitten aan ons
pijnbeleid ook transmurale aspecten. We willen in de ontslagbrief
de gebruikte pijnschalen en
medicatieschema’s duidelijker
toelichten. De rol van de huisarts
in de pijnbehandeling wordt overigens alsmaar groter. Steeds meer
ingrepen vinden in het Chirurgisch
ZORG 9
Dr. Erwin Crombez en
prof. dr. Jacques Devulder
initieert ze in het centrale zenuwstelsel heel wat processen die je
niet zomaar kunt omkeren.’
Het Pijnplatform
is een multi­
disciplinaire
groep van 40 tot
50 pijnexperts en
zorgverleners.
Dagcentrum plaats. Sommige
daarvan gaan met flink wat pijn
gepaard. We willen huisartsen zo
volledig mogelijk adviseren om
hun patiënten na zo’n ingreep te
behandelen. We weten immers
dat slecht behandelde acute pijn,
bijvoorbeeld na een operatie, kan
uitgroeien tot chronische pijn.
Dat moeten we te allen prijze
voorkomen: als pijn zich innestelt,
Wie werkt het pijnbeleid
in het UZ Gent uit?
‘De stuwende kracht is het Pijnplatform. Dat is een multidisciplinaire
groep van 40 tot 50 pijnexperts en
zorgverleners uit alle sectoren van
het UZ Gent. Het Pijnplatform moet
alle zorgverleners sensibiliseren
om pijn te detecteren en te behandelen. Het keurt ook procedures
goed: welke pijnschalen hanteren
we, welke behandelplannen en
medicatieschema’s hebben we nodig enz. De concrete invulling van
die procedures gebeurt in werkgroepen. Het Pijnplatform wordt
getrokken door een algologisch
team. Daarin zitten een pijnarts,
een psychologe en verpleegkun­
digen van de Pijnkliniek.’
Pijn­
behandeling
federaal
hervormd
Op 1 juli 2013 heeft de federale overheid de pijnbehandeling in de ziekenhuizen op een andere leest ­geschoeid.
Elk ziekenhuis moet voor­taan
beschikken over een algologische
functie – een pijnteam – dat alle zorgverleners sensibiliseert. Daarnaast
is een zorgnetwerk van 35 erkende
multidisciplinaire pijncentra actief: een
ervan is de Pijnkliniek van het UZ Gent
(multidisciplinair pijncentrum). Dertien
ziekenhuizen – waaronder opnieuw
het UZ Gent – zijn bovendien erkend
als centrum voor de behandeling van
chronische pijn bij kinderen.
Het Pijnkennis­centrum
Ook voor kinderen wordt
een specifieke pijnschaal gehanteerd.
Het Pijnkenniscentrum van het
UZ Gent stoelt op vier pijlers:
1
het Pijnplatform: aangestuurd
door het algologisch team werkt
het Pijnplatform een ziekenhuisbreed pijnbeleid uit. Het sensibiliseert, ontwikkelt procedures
en organiseert opleidingen
en bijscholing
2
het centrum voor de multidisciplinaire aanpak van pijn bij
kinderen, dat een netwerk opzet
met andere gespecialiseerde
centra in België
3
het Multidisciplinair Pijncentrum: de Pijnkliniek, die bestaat
uit vier pijnartsen, een psycholoog, een kinesitherapeut,
een ergotherapeut, een sociaal
verpleegkundige, een fysicotherapeut en een psychiater. Omdat
de Pijnkliniek deel uitmaakt
van de sector Bewegingsstelsel werkt ze ook samen met de
diensten Fysicotherapie, Orthopedie en Reumatologie. Daarnaast wordt ook samengewerkt
met de dienst Neurochirurgie.
4
het onderzoeksconsortium: met
de vakgroep Revalidatiewetenschappen en Kinesitherapie en
andere vak- en onderzoeksgroepen van de Universiteit
Gent wordt samengewerkt
voor klinisch en weten­
schappelijk onderzoek.
Erg belangrijk voor het Pijnkenniscentrum is de netwerking met
andere ziekenhuizen. Regelmatig
zullen zorgverleners en experts
van de negen ziekenhuizen in het
netwerk samenkomen om inzichten
en ervaringen te delen, om de
aanpak van een bepaald type pijn te
bespreken, om zorgstandaarden te
screenen enz.
Prof. dr. Jacques Devulder, diensthoofd Pijnkliniek UZ Gent
Veel aandacht ging naar
de keuze van de pijnschalen.
Waarom?
‘Pijnschalen geven ons zicht op
de manier waarop de patiënt de
pijnintensiteit beleeft. Op basis van
de pijnscore wordt de behandeling
bepaald. In het UZ Gent hebben
we uitgebreide pathologie met een
zeer diverse patiëntenpopulatie
– van baby’s tot oudere patiënten
met dementie. Daarom hanteren
we acht verschillende pijnschalen.
De meeste ervan zijn overigens
niet nieuw – de afdelingen
gebruikten ze al. Bij twijfel kunnen zorgverleners terugvallen op
een ­beslissingsboom.’
Hoe zorgt men ervoor dat
het pijnbeleid ook ­effectief
aan elk ziekenhuisbed
wordt ­uitgevoerd?
‘Voor de verpleegkundigen staan
ZORG 11
e-learningsessies op stapel.
Daarnaast zal elke afdeling over
een pijnreferentieverpleegkundige
beschikken. Alle protocollen en
behandelplannen die we in het
Pijnplatform ontwikkelen, komen
in een documentenbeheersysteem
terecht dat via intranet ontsloten
wordt. Daar kunnen alle zorgverleners in het UZ Gent altijd de
recentste goedgekeurde versie van
Pijnschalen
geven ons zicht
op de manier
waarop de patiënt
pijnintensiteit
beleeft.
een protocol aantreffen. Pijn wordt
bovendien een kwaliteitsindicator:
door gegevens over pijnscores
en pijnregistraties te analyseren,
ontdekken we wat en waar we nog
kunnen bijspijkeren.’
een psycholoog. We werken ook
samen met een fysicotherapeut
en kunnen altijd een beroep doen
op dezelfde psychiater en een
sociaal ­verpleegkundige.’
Wat is de rol van de Pijnkliniek
in het pijnbeleid?
‘Wij sturen aan, maar daarnaast
blijven we een derdelijnscentrum
voor de multidisciplinaire behandeling van vooral chronische pijn.
Die behandelen we volgens het
biopsychosociale model. Aan pijn
zitten immers niet alleen biologische, maar ook psychologische en
sociale aspecten vast. Denk maar
aan patiënten met chronische pijn
die in een depressie belanden of
hun werk en inkomen verliezen.
Daarom werken in onze Pijnkliniek
niet alleen pijnartsen en ergo- en
kinesitherapeuten, maar ook
Symposium
over pijn
Op vrijdagnamiddag 10 oktober 2014 organiseert
het Pijnkenniscentrum in het Pand in Gent een
symposium over ‘pijn anno 2014’. Er zijn lezingen
over acute postoperatieve pijn en pijnrevalidatie
en vier workshops.
Deelname is gratis.
Programma en inschrijvingen:
www.pijnanno2014.be