Apps & data

Bijenradar van Natuur & Milieu en NBC verzamelt data voor aanpak bijensterfte

De klant

Natuur & Milieu is een stichting die zich inzet voor een duurzame en gezonde wereld, in samenwerking met burgers, overheden en bedrijven. Op projectbasis werkt de organisatie samen het Nederlands Centrum Bijenonderzoek (NCB). Het NCB voert wetenschappelijk onderzoek uit naar de relatie tussen bijen en hun leefomgeving.

De vraag

Natuur & Milieu en het NCB wilden aandacht vragen voor het probleem van de bijensterfte en het gebrek aan biodiversiteit in Nederland. Daarvoor is het van belang data te verzamelen voor onderzoek en tegelijkertijd mensen bij het probleem te betrekken. De vraag was een mobile app te ontwikkelen waaraan mensen zelf gegevens kunnen toevoegen, bijvoorbeeld over bijvriendelijke planten in hun omgeving.

De aanpak

KPN Consulting zette een dedicated team in, bestaande uit onder meer een projectleider als vast aanspreekpunt, een creatieve interactieontwerper en een technisch specialist. We analyseerden welke gegevens nodig zijn en hoe die gemakkelijk via een app zijn te verzamelen en te delen. Daarbij werkten we nauw samen met Natuur & Milieu en het NCB.

Het resultaat

De Bijenradar geeft gebruikers uitgebreide informatie over bijen en hun leefomgeving. De app draagt bij aan de dataverzameling en -uitwisseling hierover. En het biedt mensen handvatten hoe ze kunnen helpen de bijensterfte te verminderen. De app is zo ontwikkeld dat deze later eenvoudig is uit te breiden. Met de biodiversiteit in Nederland gaat het niet goed. Natuur & Milieu zocht naar een manier om burgers te betrekken bij de problematiek. Maar ‘biodiversiteit’ is nogal een abstract begrip en spreekt niet meteen tot de verbeelding. Daarom koos de natuurorganisatie voor ‘de bij’ als symbool. Door bijensterfte kan wereldwijd een voedseltekort ontstaan, want bestuiving van bloemen en planten is essentieel voor de voedselketen. Het Nederlands Centrum voor Bijenonderzoek (NCB) doet al jarenlang onderzoek naar bijensterfte en wil meer weten over de invloed van (veranderingen in) hun leefomgeving. Waar in Nederland sterven de meeste bijen? En welke bloemen en planten zijn daar te vinden? Hoe ziet de omgeving eruit van ‘sterkere’ bijen? Samen met KPN Consulting gingen beide organisaties hiermee aan de slag. Sijas Akkerman, Hoofd voedsel bij Natuur & Milieu en Romée van der Zee van het NCB vertellen over de aanpak en de samenwerking met KPN Consulting.

Jullie schakelden al snel KPN Consulting in?

Sijas: ‘Klopt. We wilden graag samenwerken om de bijensterfte aan te pakken, meer data over het probleem te verzamelen én mensen te laten zien wat ze zelf kunnen doen. Na het eerste gesprek met KPN Consulting waren we meteen enthousiast over hun aanpak om data te verzamelen voor onderzoek en analyse via een app. Ook hadden ze veel ideeën over wat mensen écht motiveert en hoe je dit kunt vertalen naar een gebruiksvriendelijke app.’ Romée: ‘KPN Consulting heeft inderdaad veel ervaring met het ontwikkelen van apps. Daar konden we van profiteren. Voor hen was het interessant te onderzoeken hoe een concreet probleem is aan te pakken via het verzamelen en delen van data. Wij zijn heel benieuwd wat mensen met de app zelf gaan doen om bijen te helpen en welk effect dat heeft.’

'Anderen betrekken bij het probleem zorgt voor betere resultaten'

Apps & data

Sijas: ‘We kozen voor een paar duidelijke functionaliteiten, zoals een lijst met bijvriendelijke planten en een kaart van Nederland waarop mensen kunnen aangeven wat ze waar hebben geplant.

Die informatie wordt gedeeld met andere gebruikers en is

Bijenradar van Natuur & Milieu en

informatie over bijensoorten en het bevat een risicokaart voor bijensterfte. Daarop kunnen mensen zien hoe bijvriendelijk hun

NBC verzamelt data voor aanpak

Romée: ‘Via de app kunnen we gemakkelijk informatie delen.

Het interactieve deel is heel waardevol, zowel voor de ‘gewone’

bijensterfte

echt een eerste begin. In de toekomst wil ik graag meer interactiemogelijkheden toevoegen. Bijvoorbeeld een spel waarmee mensen meer leren over de bijendans en over hun omgeving vanuit het oogpunt van bijen. Dan zijn ze nog gemotiveerder om deze te verbeteren.’

'Meer data geeft ons meer inzicht'

Wat zijn de resultaten?

Sijas: ‘De Bijenradar is nu sinds een paar maanden beschikbaar, dus het is nog te vroeg om onderzoeksresultaten te delen. Wel weten we dat er binnen 6 weken een paar duizend downloads waren, zonder dat we veel aan marketing en promotie hebben gedaan.’ Romée: ‘Pas in het voorjaar van 2015 hebben we nieuwe cijfers over hoeveel bijen de winter hebben overleefd. Dan kunnen we gebruikmaken van data die gebruikers via de app delen, bijvoorbeeld over welke planten en bloemen ze hebben geplant in hun tuin.’

Hoe bevalt de samenwerking met KPN Consulting?

Sijas: ‘Heel goed. Ze werken volgens een heldere, projectmatige aanpak en letten goed op kwaliteit, planning en haalbaarheid van wensen. Wij wilden soms te veel en dat zorgt lang niet altijd voor de beste resultaten. Ze zijn sterk op technisch én creatief vlak. Die combinatie is belangrijk: de app ziet er goed uit en werkt goed. Verder wisten ze goed aan te geven, op basis van hun ervaring, wat mensen aantrekkelijk vinden. Door de samenwerking met de mensen van KPN Consulting hebben we meer gevoel gekregen bij de meerwaarde van ICT voor onze vraagstukken.’ Romée: ‘Positief is ook dat het project via het MVO-beleid van KPN Consulting is gefinancierd.’

'Samen willen we de Bijenradar laten uitgroeien tot een Big Data-platform'

Feiten en cijfers

Op TEDx Amsterdam in 2013 werd het eerste idee voor de app gepresenteerd – toen nog onder de naam Bee Aware - en eindigde in de finale De app is binnen een paar weken ontwikkeld en gelanceerd in het voorjaar van 2014 De Bijenradar kreeg veel media-aandacht en verscheen in diverse lijsten van ‘beste apps’ Binnen 6 weken waren er 6.000 downloads

KPN Consulting: gids in de nieuwe wereld

KPN Consulting is het ICT-adviesbedrijf van KPN. Als gids in de nieuwe wereld verbinden wij de mogelijkheden van ICT met de mensen, doelen en drijfveren van organisaties. Zodat zij vandaag én morgen succesvol zijn. Wij helpen bedrijven, instellingen en overheden het maximale uit ICT te halen. Zo functioneren zij soepel, veilig en zeker en kunnen ze blijven vernieuwen. ICT gaat niet alleen over bits en bytes, maar vooral om mensen. Onze ruim 1000 professionals weten dat. Soms een tikje eigenwijs, met de nieuwste inzichten en altijd mensgericht. Wij zorgen dat organisaties klaar zijn voor de toekomst.

Meer informatie

Linda Tahboun Consultant 06-12 59 03 82 [email protected]

Rinze Cats Technical Consultant 06-29 52 66 71 [email protected]

Wat zijn plannen voor de toekomst?

Romée: ‘De ambitie is de Bijenradar te laten uitgroeien tot een platform waarop informatie centraal verzameld wordt. We kunnen dan deze ‘big data’ sneller en gemakkelijker analyseren, en krijgen daardoor beter zicht op bijensterfte en diversiteit.’ Sijas: ‘Op dit moment kijken we naar extra functies, zoals een spel, mogelijkheden voor sponsoring van bijvoorbeeld akkerlanden en de verkoop van bijvriendelijke planten.’ Romée: ‘Zelf zou ik graag in een volgende versie van de app meer kennis willen delen over linden. Die bloeien namelijk in juli en augustus en zijn belangrijk voor bijen om de winter te overleven. Ideeën genoeg dus!’

kpnconsulting.nl