Klik hier - Departement Leefmilieu, Natuur en Energie van de
Download
Report
Transcript Klik hier - Departement Leefmilieu, Natuur en Energie van de
Milieutechnische eenheid Krespo bvba en Patrick Vanderheyden: uitbreiding en hernieuwing tot een totaal van
3.450 varkens
Kennisgeving /ontwerp-MER
TEKSTGEDEELTE
farMER bvba
Industrieweg 114H
9032 Wondelgem
Krespo bvba / Vanderheyden Patrick
Geenrodestraat 1b/zn
3560 Lummen (Meldert)
titel:
goedgekeurd:
Milieutechnische eenheid Krespo bvba en Patrick Vanderheyden:
uitbreiding en hernieuwing tot een totaal van 3.450 varkens
12KRES1_Kennisgeving / ontwerp-MER
12KRES1
uitbreiding, hernieuwing, varkens, milieutechnische eenheid, Lummen,
luchtwasser
Krespo bvba
Geenrodestraat zn/1b
3560 Lummen (Meldert)
Geenrodestraat zn/1b
3560 Lummen (Meldert)
farMER bvba
Industrieweg 114H
B – 9032 Gent
België
Tel.: +32 9 265 74 06
Fax: +32 9 265 74 05
[email protected]
voor farMER bvba door
datum:
copyright:
ir. Toon Van Elst
augustus september 20132
© 20123, farMER bvba
rapportnummer:
projectcode:
trefwoorden:
opdrachtgever:
projectlocatie:
opdrachtnemer:
farMER bvba M12KRES1_Kennisgeving/ontwerp-MER
pagina 2
Colofon
Opdrachtgever:
Krespo bvba
Geenrodestraat zn/1b
3560 Lummen (Meldert)
Projectlocatie:
Geenrodestraat zn/1b
3560 Lummen (Meldert)
Opstellers rapport:
Studiebureau
farMER bvba
Industrieweg 114H
9032 Gent (Wondelgem)
M.e.r.-deskundigen
Discipline Fauna & Flora
Marjan Speelmans (farMER bvba)
Disciplines Bodem en Water
Peter Hermans (DLV Belgium CVBA)
Coördinatie & Discipline Lucht
Toon Van Elst (Olfascan nv)
Medewerker(s) MER
Inne Van Herck (farMER bvba)
farMER bvba M12KRES1_Kennisgeving/ontwerp-MER
pagina 3
Gwynet Leyre (farMER bvba)
farMER bvba M12KRES1_Kennisgeving/ontwerp-MER
pagina 4
Inhoudsopgave
Colofon ......................................................................................................................................................................3
Inhoudsopgave ..........................................................................................................................................................5
Lijst van figuren en tabellen .................................................................................................................................. 10
Verklarende woordenlijst ...................................................................................................................................... 12
Afkortingenlijst ...................................................................................................................................................... 15
Voorwoord .............................................................................................................................................................. 17
1
2
Inleiding............................................................................................................................................................ 21
1.1
Beknopte beschrijving van het project ............................................................................................. 21
1.2
Toetsing aan m.e.r.-plicht .............................................................................................................. 2221
1.3
Relevante gegevens uit vorige rapportages ...................................................................................... 22
1.4
Betrokken partijen ............................................................................................................................. 22
Situering project .............................................................................................................................................. 24
2.1
Ruimtelijke situering ......................................................................................................................... 24
2.2
Vergunningstoestand ......................................................................................................................... 24
2.3
Administratieve voorgeschiedenis .................................................................................................... 25
2.4
Randvoorwaarden.............................................................................................................................. 27
2.4.1
2.4.2
3
4
Juridische randvoorwaarden .................................................................................................................. 27
Beleidsmatige randvoorwaarden ............................................................................................................ 32
Projectbeschrijving.......................................................................................................................................... 39
3.1
Verantwoording project .................................................................................................................... 39
3.2
Bedrijfsinfrastructuur ....................................................................................................................... 40
3.3
Capaciteit ............................................................................................................................................ 43
3.4
Afbraak- en aanlegfase ...................................................................................................................... 45
3.5
Exploitatiecyclus ................................................................................................................................ 45
3.6
Productiebeheer, grondstoffenverbruik, residuen en emissies ....................................................... 46
Alternatieven en ontwikkelingsscenario’s ................................................................................................. 5049
4.1
Beschrijving alternatieven ............................................................................................................. 5049
4.1.1
4.1.2
4.1.3
4.1.4
4.2
Nulalternatief ..................................................................................................................................... 5049
Doelstellingsalternatieven .................................................................................................................. 5049
Locatiealternatieven ........................................................................................................................... 5049
Uitvoeringsalternatieven .................................................................................................................... 5049
Ontwikkelingsscenario’s ................................................................................................................ 5049
4.2.1
4.2.2
4.2.2.1
Autonome ontwikkeling..................................................................................................................... 5049
Gestuurde ontwikkeling ..................................................................................................................... 5150
Ruimtelijke ordening .............................................................................................................................. 5150
farMER bvba M12KRES1_Kennisgeving/ontwerp-MER
pagina 5
4.2.2.2
4.2.2.3
5
Mestdecreet ............................................................................................................................................ 5150
Ammoniakemissie .................................................................................................................................. 5150
Ingreep-effect-schema en effectbeoordeling .............................................................................................. 5251
5.1
Ingreep-effect-schema .................................................................................................................... 5251
6
Disciplinegerichte aanpak ........................................................................................................................... 5453
7
Discipline lucht ............................................................................................................................................ 5655
7.1
Geur................................................................................................................................................. 5655
7.1.1
7.1.2
7.1.3
7.1.4
7.1.5
7.1.5.1
7.1.5.2
7.1.5.3
7.1.6
7.1.7
7.1.7.1
7.1.7.2
7.1.7.3
7.1.8
7.2
7.2.3.1
7.2.3.2
7.2.3.3
7.2.4
7.2.4.1
7.2.4.2
7.2.5
Significantiekader voor geur .............................................................................................................. 6160
Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten .......................................................................... 6261
Evaluatie van het project op basis van afstandsregels ............................................................................. 6261
Evaluatie van het project door middel van modellering van geuremissie en -immissie .......................... 6362
Geuremissie door kadaveropslag ............................................................................................................ 6766
Synthese van de milieu-effecten voor geur ........................................................................................ 6766
Problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentiesituatie................................... 6866
Afbakening studiegebied ................................................................................................................... 6968
Methodiek en significantiekader ........................................................................................................ 6968
Evaluatie van het project door middel van modellering van stofemissie uit de stallen ........................... 6968
Andere bronnen ...................................................................................................................................... 7069
Significantiekader voor stof .................................................................................................................... 7170
Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten .......................................................................... 7170
Evaluatie van het project door middel van modellering van stofemissie uit de stallen ........................... 7170
Andere bronnen ...................................................................................................................................... 7473
Synthese van de milieu-effecten voor stof ......................................................................................... 7573
Verzuring en vermesting ............................................................................................................... 7574
7.3.1
7.3.2
7.3.3
7.3.4
7.3.5
7.3.5.1
7.3.5.2
7.3.5.3
7.3.6
7.3.7
7.3.7.1
7.3.8
8
Evaluatie van het project op basis van afstandsregels ............................................................................. 5857
Evaluatie van het project door middel van modellering van geuremissie en –immissie.......................... 5857
Geuremissie door kadaveropslag ............................................................................................................ 6160
Stof .................................................................................................................................................. 6866
7.2.1
7.2.2
7.2.3
7.3
Problematiek ...................................................................................................................................... 5655
Toelichting gegevensgebruik ............................................................................................................. 5655
Afbakening studiegebied ................................................................................................................... 5756
Toelichting referentiesituatie ............................................................................................................. 5756
Methodiek .......................................................................................................................................... 5756
Problematiek ...................................................................................................................................... 7574
Toelichting gegevensgebruik ............................................................................................................. 7675
Afbakening studiegebied ................................................................................................................... 7675
Toelichting referentiesituatie ............................................................................................................. 7675
Methodiek .......................................................................................................................................... 7776
Bepaling van de verzurende en vermestende emissie ............................................................................. 7776
Modellering van de emissies .................................................................................................................. 7877
Toetsing van de verzurende en vermestende depositie ........................................................................... 7877
Significantiekader voor verzuring en vermesting .............................................................................. 7877
Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten .......................................................................... 7977
Verzurende (en vermestende) emissies ten gevolge van de MTE ........................................................... 7978
Synthese van de milieu-effecten voor verzuring en vermesting ......................................................... 8079
7.4
Broeikasgas ..................................................................................................................................... 8179
7.5
Globale synthese van de milieu-effecten voor de discipline lucht .............................................. 8281
7.6
Milderende maatregelen ................................................................................................................ 8381
Discipline bodem.......................................................................................................................................... 8483
8.1
Toelichting gegevensgebruik ......................................................................................................... 8483
8.2
Afbakening studiegebied ............................................................................................................... 8483
8.3
Toelichting referentiesituatie ........................................................................................................ 8483
farMER bvba M12KRES1_Kennisgeving/ontwerp-MER
pagina 6
8.3.1
8.3.2
8.4
Methodiek ....................................................................................................................................... 8584
8.5
Significantiekader .......................................................................................................................... 8685
8.6
Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten .................................................................... 8685
8.6.1
8.6.2
8.6.2.1
8.6.2.2
8.6.3
9
Geologie............................................................................................................................................. 8483
Pedologie ........................................................................................................................................... 8483
Bodemverontreiniging en -onderzoek door opslag risicostoffen ........................................................ 8685
Effecten op bodemprocessen door verzuring en vermesting .............................................................. 8786
Mestafzet ................................................................................................................................................ 8786
Mestopslag ............................................................................................................................................. 8786
Bodemverstoring door aanleg verhardingen, graafwerkzaamheden................................................... 8887
8.7
Synthese van de milieu-effecten .................................................................................................... 8887
8.8
Milderende maatregelen ................................................................................................................ 8988
Discipline water ........................................................................................................................................... 9089
9.1
Toelichting gegevensgebruik ......................................................................................................... 9089
9.1.1
9.1.2
9.2
Afbakening studiegebied ............................................................................................................... 9089
9.2.1.1
9.2.1.2
9.3
Grondwater ............................................................................................................................................. 9089
Oppervlaktewater ................................................................................................................................... 9190
Toelichting referentiesituatie ........................................................................................................ 9190
9.3.1
9.3.2
9.4
Grondwater ........................................................................................................................................ 9089
Oppervlaktewater ............................................................................................................................... 9089
Grondwater ........................................................................................................................................ 9190
Oppervlaktewater ............................................................................................................................... 9291
Methodiek ....................................................................................................................................... 9291
9.4.1
9.4.1.1
9.4.1.2
9.4.2
Grondwater ........................................................................................................................................ 9291
Effecten veroorzaakt door de aanlegfase ................................................................................................ 9291
Effecten veroorzaakt door de bedrijfsexploitatie .................................................................................... 9392
Oppervlaktewater ............................................................................................................................... 9594
9.5
Significantiekader .......................................................................................................................... 9594
9.6
Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten .................................................................... 9796
9.6.1
9.6.1.1
9.6.1.2
9.6.2
Grondwater ........................................................................................................................................ 9796
Effecten veroorzaakt door de aanlegfase ................................................................................................ 9796
Effecten veroorzaakt door de bedrijfsexploitatie .................................................................................... 9796
Oppervlaktewater ............................................................................................................................. 10098
9.7
Synthese van de milieu-effecten .................................................................................................. 10099
9.8
Milderende maatregelen .............................................................................................................. 10099
10 Discipline fauna en flora ......................................................................................................................... 102101
10.1
Toelichting gegevensgebruik ..................................................................................................... 102101
10.4.3
10.4.4
10.5
10.6
Verdroging ..................................................................................................................................... 110109
Rustverstoring ................................................................................................................................ 111110
Significantiekader voor de discipline fauna en flora ............................................................... 111110
Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten ................................................................ 112111
10.6.1
10.6.2
Direct ecotoopverlies ..................................................................................................................... 112111
Verzurende en vermestende depositie ............................................................................................ 112111
10.7
Synthese van de milieu-effecten ................................................................................................ 122121
10.8
Milderende maatregelen ............................................................................................................ 123122
11 Discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie .................................................................. 126125
11.1
Toelichting gegevensgebruik ..................................................................................................... 126125
farMER bvba M12KRES1_Kennisgeving/ontwerp-MER
pagina 7
11.2
Afbakening studiegebied ........................................................................................................... 126125
11.3
Toelichting referentiesituatie .................................................................................................... 126125
11.4
Methodiek ................................................................................................................................... 127126
11.4.1
11.4.2
11.5
11.6
Erfgoedaspecten ............................................................................................................................. 127126
Perceptieve aspecten ...................................................................................................................... 127126
Significantiekader ...................................................................................................................... 127126
Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten ................................................................ 128127
11.6.1
11.6.2
11.6.3
Het landschap als relatiesysteem .................................................................................................... 128127
Erfgoedaspecten ............................................................................................................................. 128127
Perceptieve aspecten ...................................................................................................................... 129128
11.7
Synthese van de milieu-effecten ................................................................................................ 129128
11.8
Milderende maatregelen ............................................................................................................ 129128
12 Discipline geluid en trillingen ................................................................................................................. 130129
13 Discipline mens ........................................................................................................................................ 135134
13.1
Toelichting gegevensgebruik ..................................................................................................... 135134
13.2
Methodiek ................................................................................................................................... 135134
13.3
Significantiekader ...................................................................................................................... 135134
13.4
Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten ................................................................ 136135
13.4.1
13.4.2
Verkeershinder ............................................................................................................................... 136135
Overige hinder ............................................................................................................................... 137136
13.5
Synthese van de milieu-effecten ................................................................................................ 137136
13.6
Milderende maatregelen ............................................................................................................ 137136
14 Bedrijfsspecifieke toelichting in het kader van de Watertoets ............................................................ 138137
14.1
Algemene toelichting Watertoets .............................................................................................. 138137
15 Natura 2000-toets..................................................................................................................................... 140139
16 Overzicht en toetsing van de Best Beschikbare Technieken ................................................................ 142141
17 Monitoring en evaluatie .......................................................................................................................... 145144
17.1
Controle ...................................................................................................................................... 145144
17.2
Geurhinder – klachtenopvolging op gemeentelijk niveau ...................................................... 145144
17.3
Verzuring – sectorale opvolging op gewestelijk niveau .......................................................... 145144
17.4
Verstoring van de waterhuishouding – debietsmeter grondwater......................................... 145144
17.5
Bodemverontreiniging – controle petroleum- en stookolietanks - zuurtank ........................ 145144
17.6
Vermesting en oppervlaktewaterverontreiniging – MAP-meetpunten ................................. 145144
18 Grensoverschrijdende effecten ............................................................................................................... 147146
19 Leemten in de kennis ............................................................................................................................... 148147
20 Tewerkstelling- en investeringsrapport ................................................................................................. 149148
20.1
Tewerkstelling ............................................................................................................................ 149148
20.2
Investeringen .............................................................................................................................. 149148
farMER bvba M12KRES1_Kennisgeving/ontwerp-MER
pagina 8
20.3
Duurzaam gebruik van grondstoffen en goederen .................................................................. 149148
21 Conclusie .................................................................................................................................................. 150149
22 Niet-technische samenvatting ................................................................................................................. 152151
22.1
Het project .................................................................................................................................. 152151
22.1.1
22.1.2
22.1.3
22.2
22.3
Beschrijving van het studiegebied (referentietoestand) .......................................................... 155153
Beschrijving van de milieu-effecten .......................................................................................... 156155
22.3.1
22.3.1.1
22.3.1.2
22.3.1.3
22.3.2
22.3.3
22.3.3.1
22.3.3.2
22.3.4
22.3.5
22.3.6
22.3.7
22.3.8
22.4
Inleiding ......................................................................................................................................... 152151
Bedrijfsinfrastructuur ..................................................................................................................... 153151
Exploitatiecyclus ............................................................................................................................ 154152
Discipline lucht .............................................................................................................................. 157155
Geur .................................................................................................................................................... 157155
Stof ..................................................................................................................................................... 157155
Verzuring en vermesting .................................................................................................................... 157156
Discipline bodem ........................................................................................................................... 158156
Discipline water ............................................................................................................................. 158157
Grondwater ......................................................................................................................................... 158157
Oppervlaktewater ............................................................................................................................... 160158
Discipline fauna en flora ................................................................................................................ 160159
Discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie ........................................................... 162161
Discipline geluid en trillingen ........................................................................................................ 163162
Discipline mens ............................................................................................................................. 164162
Samenvatting van de effecten ........................................................................................................ 164162
Milderende maatregelen ............................................................................................................ 166165
22.4.1
22.4.2
22.4.3
22.4.4
22.4.5
22.4.6
22.4.7
Discipline lucht .............................................................................................................................. 166165
Discipline bodem ........................................................................................................................... 167165
Discipline water ............................................................................................................................. 167166
Discipline fauna en flora ................................................................................................................ 168166
Discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie ........................................................... 169167
Discipline geluid en trillingen ........................................................................................................ 169167
Discipline mens ............................................................................................................................. 169168
Literatuurlijst ................................................................................................................................................. 171169
Bijlagen ........................................................................................................................................................... 175173
farMER bvba M12KRES1_Kennisgeving/ontwerp-MER
pagina 9
Lijst van figuren en tabellen
Figuren
Figuur 1 Overzicht waterverbruik op het bedrijf
47
Tabellen
Tabel 1 m.e.r.-deskundigen die hun medewerking aan dit project verlenen
22
Tabel 2 Bestemmingen volgens het gewestplan in de omgeving van de inrichting (binnen 1,5 km vanaf de
stallen/mestopslagplaatsen in de gewenste situatie) 24
Tabel 3 Vergunningsplichtige inrichtingen 24
Tabel 4 Exploitatie- en milieuvergunningen voor de beide inrichtingen van de MTE
25
Tabel 5 Stedenbouwkundige vergunningen voor de beide inrichtingen van de MTE
26
Tabel 6 Juridische randvoorwaarden
27
Tabel 7 Beleidsmatige randvoorwaarden 32
Tabel 8 Infrastructuur (nummering stallen zoals op Bijlagen 10)
40
Tabel 9 Minimumoppervlakten voor gespeende varkens volgens het Koninklijk Besluit van 15 mei 2003 43
Tabel 10 Stalindeling in de vergunde situatie MTE (nummering zie Bijlage 10) 44
Tabel 11 Stalindeling in de gewenste situatie voor stal 15 (nummering zie Bijlage 10) 4544
Tabel 12 Overzicht van relatie tussen activiteiten en mogelijke negatieve effecten op het milieu (ingreep-effectmatrix) 5352
Tabel 13 Significantiekader voor de geur 6160
Tabel 14 Toetsing MTE aan de VLAREM II afstandsregels 6261
Tabel 15 Geuremissiefactoren voor de verschillende op de MTE van toepassing zijnde stalsystemen
6362
Tabel 16 Geuremissie ten gevolge van de MTE, opgesplitst per stal 6462
Tabel 17 Bedrijven die mee opgenomen worden in de modellering van de bronnencluster
6564
Tabel 18 Aantal woningen dat zich in de verschillende geurconcentratiezones bevindt 6564
Tabel 19 Wijziging geurconcentratie ter hoogte van omliggende woningen en de zones 6665
Tabel 20 Samenvatting effecten voor geur 6766
Tabel 21 Significantiekader voor stof
7170
Tabel 22 Stofemissiefactoren voor de verschillende op de MTE van toepassing zijnde stalsystemen
7170
Tabel 23 Stofemissie (zowel PM2,5 als PM10) ten gevolge van de MTE 7270
Tabel 24 Resultaten van de stofconcentratiemodelleringen (de stofnormen en bijdragen waaraan getoetst moet
worden, en het aantal woningen waarvoor effecten te verwachten zijn) 7372
Tabel 25 Samenvatting effecten voor stof 7573
Tabel 26 Verzurende depositie in 2007 (Zeq/ha.j) 7776
Tabel 27 NH3-emissie voor 2007 per diersoort voor Lummen 7776
Tabel 28 Gemiddelde depositiesnelheden in Vlaanderen
7877
Tabel 29 Significantiekader voor verzuring en vermesting
7977
Tabel 30 Ammoniakemissiefactoren voor de verschillende op de MTE van toepassing zijnde stalsystemen 7978
Tabel 31 Ammoniakemissie ten gevolge van de MTE
7978
Tabel 32 Samenvatting effecten voor verzuring en vermesting
8179
Tabel 33 Emissie van broeikasgassen door brandstofverbruik in land- en tuinbouw voor Bocholt, en ter
vergelijking de uitstoot aan broeikasgassen in het Vlaamse gewest (VMM, 2008)
8280
Tabel 34 Samenvatting effecten voor de discipline lucht
8281
Tabel 35 Geologische opbouw
8483
Tabel 36 Significantiekader voor de discipline bodem
8685
Tabel 37 Mestopslagcapaciteit van de MTE 8786
Tabel 38 Samenvatting effecten voor de discipline bodem
8987
Tabel 39 Significantiekader voor de discipline water 9594
Tabel 40 Bepaling grondwatertafeldaling 9897
Tabel 41 Bepaling verbruik drink- en reinigingswater
9897
Tabel 42 Samenvatting effecten voor de discipline water
10099
farMER bvba M12KRES1_Kennisgeving/ontwerp-MER
pagina 10
Tabel 43 Kwetsbaarheidsmatrix 105104
Tabel 44 BWK-complexen binnen een straal van één kilometer rondom de MTE (enkel z wordt
weergegeven) 105104
Tabel 45 KL verzuring (Zeq/ha.j) voor een aantal ecosystemen
107106
Tabel 46 KL verzuring (Zeq/ha.j) voor bosecosystemen (Staelens et al., 2006). Hierbij wordt geen rekening
gehouden met denitrificatie
108107
Tabel 47 KL vermesting (kg N/ha.j) en mogelijke gevolgen van een overschrijding voor een aantal vegetatietypes
109108
Tabel 48 Significantiekader voor de discipline fauna en flora 111110
Tabel 49: Aftoetsing maximale verzurende en vermestende depositie ter hoogte van aandachtsgebieden 113112
Tabel 50 Verzurings- en vermestingskwetsbare BWK-elementen binnen een straal van 1,5 km rondom de
inrichting en bijdrage tot de kritische last door de MTE
114113
Tabel 51 Samenvatting effecten voor de discipline fauna en flora
122121
Tabel 52 Significantiekader voor de discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie 127126
Tabel 53 Samenvatting effecten voor de discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie
129128
Tabel 54 Overzicht toetsingskader discipline geluid en trillingen 131130
Tabel 55 Overzicht diverse geluidsbronnen en richtwaarden
132131
Tabel 56 Toetsing continue bronnen voor de huidig vergunde situatie
132131
Tabel 57 Toetsing bijkomende continue bronnen in de gewenste situatie 133132
Tabel 58 Toetsing incidentele bronnen 133132
Tabel 59 Samenvatting effecten voor de discipline geluid en trillingen
134133
Tabel 60 Significantiekader voor de discipline mens 135134
Tabel 61 Aantal verkeersbewegingen per jaar ten gevolge van de exploitatie (in de gewenste situatie)
136135
Tabel 62 Samenvatting van de effecten voor de discipline mens
137136
Tabel 63: Aftoetsing maximale verzurende en vermestende depositie ter hoogte van Natura 2000-gebieden
140139
Tabel 64 Overzicht Best Beschikbare technieken voor de veeteeltsector
142141
farMER bvba M12KRES1_Kennisgeving/ontwerp-MER
pagina 11
Verklarende woordenlijst
abiotisch milieu
aerodynamische diameter
afvalstoffendecreet
alluviaal
ammoniak
ammonium
antropogeen
aquifer
autonome ontwikkeling
Belgisch Biotische Index
biotisch
bodemkaart
bronnencluster
denitrificatie
depositie
discipline
drainageklasse
ecosysteem
ecotoop
effecten
emissie
geurdrempel
GPBV-installatie
de niet-levende materie
de aerodynamische diameter van een stofdeeltje is gelijk aan de diameter van
een bolvormig deeltje dat in de omgevingslucht hetzelfde gedrag vertoont als
dat stofdeeltje
het afvalstoffendecreet vormt de wettelijke basis voor het realiseren van het
afvalstoffenbeleid binnen het Vlaamse Gewest. Het omvat de belangrijkste
bepalingen die verder uitgevoerd worden door de Vlaamse Regering in
uitvoeringsbesluiten zoals o.a. het VLAREA
behorend tot het alluvium, dat ontstaan is door aanslibbing van rivierklei
NHз, scherpriekend gas (= ammoniakgas)
het ion NH4+, waarvan ammoniumbasen en –zouten afgeleid worden
ontstaan door menselijke activiteit
ondergrondse verzadigde watervoerende zandafzettingen, (deels) omgeven
door ondoordringbare lagen zoals kleipakketten
de ontwikkeling die het studiegebied zou doormaken zonder gestuurde
beïnvloeding van buitenaf
een systeem om via de bepaling van de aanwezigheid van een aantal groepen
macro-invertebraten in een waterloop de biologische waterkwaliteit van deze
waterloop te beoordelen
met betrekking tot de levende materie
geeft de verspreiding aan van bodemseries, die elk gekenmerkt worden door
hun grondsoort, natuurlijke drainageklasse en horizontenopvolging; ze geeft
ook de blijvende landbouwwaarde van de verschillende bodems aan
twee (of meer) bronnen met een gelijkaardig geurkarakter vormen een cluster
wanneer de ene bron binnen het 98-percentiel voor het nuleffectniveau (0,5
ouE/m³) van de ander bron is gelegen
proces waarbij bepaalde micro-organismen nitraat en nitriet omzetten in vrije
stikstof en distikstofoxide, veelal onder anaerobe omstandigheden
afzetting vanuit de lucht naar een ecosysteem, het is een hoeveelheid per
tijds- en oppervlakte-eenheid (vb. 10 kg SO2/dag.ha)
milieuaspect dat in het kader van m.e.r. onderzocht wordt, door de
regelgeving vastgelegd als de disciplines ‘mens’, ‘fauna en flora’, ‘bodem’,
‘water’, ‘lucht’, ‘licht’, ‘warmte en straling’, ‘geluid en trillingen’, ‘klimaat’,
‘landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie’
ontwateringstoestand van het bodemprofiel uitgedrukt volgens het Belgisch
bodemclassificatiesysteem
geheel van abiotische en biotische componenten en onderlinge relaties
ruimtelijke eenheid die homogeen is ten aanzien van de vegetatie en de
abiotische standplaatsfactoren (water, bodem) die voor de vegetatie bepalend
zijn
veranderingen in het abiotische milieu ten gevolge van (vooral) antropogene
activiteiten
uitstoot van stoffen in de omgevingslucht
concentratie van een gasvormige stof of van een mengsel van gasvormige
stoffen die door de helft van een panel waarnemers wordt onderscheiden van
geurvrije lucht; de geurdrempel heeft per definitie een geurconcentratie van
één ouE/m³; de individuele geurdrempel is de geurdrempel die voor een
individu werd vastgesteld
een inrichting die als dusdanig onder de toepassing valt van de bepalingen
farMER bvba M12KRES1_Kennisgeving/ontwerp-MER
pagina 12
grondwaterkwetsbaarheid
immissie
indelingslijst
ingreep-effect-schema
initiatiefnemer
kritische last
m.e.r.-plicht
m.e.r.-deskundige
mestverwerking
milderende maatregelen
milieu
nulalternatief
olfactorisch
ontwikkelingsscenario
OPS-model
organisch biologisch afval
peilbuizen
projectgebied
referentiesituatie
studiegebied
vaste mest
van de titels I en II van het Vlarem inzake geïntegreerde preventie en
bestrijding van verontreiniging als bedoeld in de EU-richtlijn 96/61/EEG van
24/09/1996; het omvat de vaste technische eenheid met de activiteiten en
processen die technisch in verband staan met de op die plaats ten uitvoer
gebrachte activiteiten en die gevolgen kunnen hebben voor de emissies en de
verontreiniging
hiermee wordt aangegeven in welke mate een watervoerende laag beschermd
is tegen verontreiniging in het algemeen vanaf het maaiveld
de concentratie van een bepaalde stof/contaminant in de omgevingslucht
de aan het Vlarem als bijlage I toegevoegde alfabetische lijst en indeling van
de als hinderlijk beschouwde inrichtingen
schema of netwerk dat de relaties tussen de milieu-effecten onderling en met
de afgeleide ingrepen van de activiteit aanduidt
de natuurlijke of rechtspersoon die een vergunning voor het project wenst te
bekomen
de maximaal toegelaten depositiewaarde van een bepaald ecosysteem per
oppervlakte- en tijdseenheid die onbeperkt kan getolereerd worden zonder
dat er nadelige effecten optreden op basis van de huidige kennis
de verplichting tot het opstellen van een MER voor hinderlijke en andere dan
hinderlijke inrichtingen
natuurlijke of rechtspersoon door de Vlaamse minister bevoegd voor het
leefmilieu als deskundige voor het opstellen van een MER in één of meerdere
disciplines ‘mens’, ‘fauna en flora’, ‘bodem’, ‘water’, ‘lucht’, ‘licht, warmte
en straling’, ‘geluid en trillingen’, ‘klimaat’, ‘landschap, bouwkundig erfgoed
en archeologie’
het behandelen en/of verwerken van dierlijke mest derwijze dat de nutriënten
vervat in de dierlijke mest ofwel worden gemineraliseerd en de vaste
residu’s, die na de mineralisatie overblijven, niet op in het Vlaamse Gewest
gelegen cultuurgrond worden opgebracht, tenzij deze residu’s eerst zijn
behandeld tot kunstmest; ofwel worden gerecycleerd en het gerecycleerde
eindproduct niet op in het Vlaamse Gewest gelegen grond wordt gebracht
maatregelen die voorgesteld worden om nadelige milieu-effecten van het
geplande project te vermijden, te beperken en zoveel mogelijk te verhelpen
de fysieke, niet-levende en levende omgeving van de mens waarmee deze in
een dynamische en wederkerige relatie staat
toestand wanneer er niets aan de bestaande toestand verandert
betreft de geur
beschrijft de evolutie van het studiegebied in de toekomst, rekening houdend
met de autonome evolutie van het gebied en met de evolutie o.i.v. plannen en
beleidsopties
Operationeel Prioritaire Stoffen model is een rekenprogramma om de
verspreiding van verontreinigde stoffen in de lucht te simuleren
dit kan zowel van plantaardige of dierlijke oorsprong zijn
tot op het grondwater geboorde putten, voorzien van een kunststof buis zodat
hieruit grondwaterstalen genomen kunnen worden
het gebied waarin een voorgenomen activiteit gepland is
de toestand van het studiegebied, waarnaar gerefereerd wordt in functie van
de effectvoorspelling
het gebied dat bestudeerd wordt in functie van het vaststellen van de milieueffecten en afhankelijk is van de invloedssfeer van de milieu-effecten
dierlijke mest met een droge stofgehalte hoger dan 20 %
farMER bvba M12KRES1_Kennisgeving/ontwerp-MER
pagina 13
vegetatie
waarnemingsdrempel
zuurequivalent
ruimtelijke massa van de plantenindividuen in samenhang met de plaats waar
zij groeien en in de rangschikking die zij spontaan en door onderlinge
concurrentie hebben ingenomen
laagste gehalte of concentratie voor de betrokken parameter die kan worden
waargenomen
eenheid om de verzuringsgraad van een polluent te meten, deze eenheid staat
toe om de verschillende verzurende polluenten met elkaar te vergelijken. Eén
zuurequivalent komt overeen met 32 gram SO2, 46 gram NO2 en 17 gram
NH3
farMER bvba M12KRES1_Kennisgeving/ontwerp-MER
pagina 14
Afkortingenlijst
ABS
a.d.
APA
BAU
BB
BBI
BBT
BD
BPA
BREF
B.S.
BWK
CBS
dB
DOV
EC
EU
GNOP
GRSP
GRUP
IFDM
KB
KL
kle
LAT
LNE
MAK
MAP
m.e.r.
MER
MINA
MIRA
MLTD
MTC
NEC
NER
ouE
OVAM
PM
PRSP
PRUP
RSV
se
TOC
VEN
VHA
VITO
Algemeen Boerensyndicaat
aerodynamische diameter
Algemeen Plan van Aanleg
Business As Usual
Boerenbond
Belgisch Biotische Index
Beste Beschikbare Technieken
Bestendige Deputatie
Bijzonder Plan van Aanleg
Best Available Techniques Reference Documents
Belgisch Staatsblad
biologische waarderingskaart
College van Burgemeester en Schepenen
decibel
Databank Ondergrond Vlaanderen
elektrische geleidbaarheid
Europese Unie
Gemeentelijk Natuurontwikkelingsplan
Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan
Gemeentelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan
Immissie Frequentie Distributie Model
Koninklijk Besluit
kritische last
kleine landschapselementen
lange afstandstransport
Departement Leefmilieu, Natuur en Energie
Maksimale Arbeitsplatz Konzentration
Mestactieplan
milieueffectrapportage
milieueffectrapport
Milieu- en Natuurraad Vlaanderen
Milieurapport Vlaanderen
middellangetermijndoelstelling
maximaal toelaatbare concentratie
National Emissions Ceiling
nutriëntenemissierechten
geureenheid (European Odour Unit, EN13725)
Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij
Particulate Matter
Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan
Provinciaal Ruimtelijk Uitvoeringsplan
Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen
snuffeleenheid
totaal organisch koolstof
Vlaams Ecologisch Netwerk
Vlaamse Hydrografische Atlas
Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek
farMER bvba M12KRES1_Kennisgeving/ontwerp-MER
pagina 15
VLAREMA
Vlarem
VLM
VMM
VOS
Zeq
Vlaams Reglement betreffende het duurzaam beheer van materiaalkringlopen
en afvalstoffen
Vlaams Reglement op de Milieuvergunningen
Vlaamse Landmaatschappij
Vlaamse Milieumaatschappij
vluchtige organische stoffen
zuurequivalenten
farMER bvba M12KRES1_Kennisgeving/ontwerp-MER
pagina 16
Voorwoord
Toelichting bij het m.e.r.-proces
De bedoeling van dit voorwoord is om een kort overzicht te geven van de m.e.r.-procedure. Tevens is het de
bedoeling om informatie te bieden aan inwoners van de gemeenten waar deze kennisgeving ter inzage ligt en
over hoe ze concreet kunnen reageren op de kennisgeving. Verder in de tekst staat ook beschreven wat er met de
inspraakreacties zal gebeuren en waar meer uitleg gevonden kan worden.
Milieueffectrapportage: algemeen
Milieueffectrapportage (m.e.r.) is een juridisch-administratieve procedure waarbij de milieugevolgen van een
gepland project op een wetenschappelijk verantwoorde wijze bestudeerd, besproken en geëvalueerd worden. Dit
gebeurt voordat het project plaatsvindt en resulteert in het al dan niet opstellen van een milieueffectrapport
(MER). De m.e.r. gaat vooraf aan de aanvraag van een vergunning en het MER moet bij de
vergunningsaanvraag gevoegd worden als informatief instrument. Via het milieuonderzoek wordt getracht om
de voor het milieu mogelijk negatieve effecten in een vroeg stadium van de besluitvorming te kennen zodat ze
kunnen worden voorkomen. Op die manier kan het project worden bijgestuurd.
Kort overzicht van de m.e.r.–procedure
Het decreet betreffende milieueffect- en veiligheidsrapportage van 18 december 2002 (het zogenaamde
MER/vr-decreet, hierna “het decreet” genoemd) beschrijft de m.e.r.-procedure (B.S. 13 februari 2003). Sinds de
publicatie van dit decreet is deze procedure toegankelijk voor publieke inspraak betreffende de
inhoudsafbakening van het onderzoek en betreffende het opstellen van de richtlijnen voor het MER. De
publieke inspraak gebeurt in de beginfase van het m.e.r.-proces door middel van een kennisgevingsdossier. De
m.e.r.-procedure is meestal opgebouwd uit vier belangrijke stappen:
a)
kennisgevingsfase: de initiatiefnemer controleert of de vergunningsplichtige activiteit moet
onderworpen worden aan een m.e.r. Hiervoor zijn twee lijsten met categorieën van projecten
gepubliceerd in het uitvoeringsbesluit van 10 december 2004 (B.S. 17 februari 2005). Bijlage I betreft
projecten die steeds m.e.r.-plichtig zijn; bijlage II omvat projecten die in principe m.e.r.-plichtig zijn
maar waarvoor een ontheffingsdossier kan ingediend worden. Hierover wordt geval per geval een
uitspraak gedaan. Als de voorgenomen activiteit m.e.r.-plichtig is, stelt de initiatiefnemer een team van
erkende deskundigen samen. Na het opstellen van het kennisgevingsdossier, dient de initiatiefnemer het
dossier in bij de bevoegde overheid, namelijk de Dienst Mer, afdeling Milieu-, Natuur- en
Energiebeleid van het Departement Leefmilieu, Natuur en Energie (LNE). Na het ontvangen van de
kennisgeving onderzoekt de Dienst Mer of de kennisgeving volledig is en betekent deze beslissing
binnen een termijn van 20 dagen na ontvangst van de kennisgeving;
b) richtlijnenfase: binnen 10 dagen na ontvangst van de volledigverklaring van de kennisgeving stuurt de
initiatiefnemer het kennisgevingsdossier door naar de betrokken gemeentebesturen, de
vergunningverlenende overheid en de door de Vlaamse regering aangewezen administraties. Het
College van Burgemeester en Schepenen (CBS) van de gemeente, waar het project gepland is, legt deze
kennisgeving binnen de 10 dagen na ontvangst ter inzage. Op deze kennisgeving kunnen de burgers
reageren. Binnen de 30 dagen na aanvang van de terinzagelegging bezorgt het CBS de bij hen
farMER bvba M12KRES1_Kennisgeving/ontwerp-MER
pagina 17
binnengekomen reacties van inwoners en eigen opmerkingen aan de Dienst Mer. Op basis van
inspraakreacties van de inwoners en reacties van de aangeschreven administraties en openbare besturen
en na een informele vergadering met de betrokkenen, stellen de medewerkers van de Dienst Mer
richtlijnen op die de initiatiefnemer moet volgen bij het opstellen van het MER. De Dienst Mer
betekent deze richtlijnen binnen de 70 dagen (of 90 dagen ingeval van grensoverschrijdende effecten)
na goedkeuring van de kennisgeving aan de initiatiefnemer, de betrokken overheden, admi nistraties en
het CBS van de betrokken gemeentebesturen;
c)
uitvoeringsfase: tijdens deze fase stelt het team van erkende deskundigen het MER op onder leiding
van een coördinator. Meestal wordt er tussentijds een ontwerp-MER opgesteld dat informeel besproken
wordt door de initiatiefnemer, het team van deskundigen, de Dienst Mer en aangeschreven
administraties en openbare besturen;
d) beoordelingsfase: na indienen van het MER bij de Dienst Mer controleert deze of het MER
beantwoordt aan de inhoudelijke vereisten van de richtlijnen. Daarna keurt de dienst het MER goed of
af en stellen ze een goedkeurings- of afkeuringsverslag op. Deze goed- of afkeuring wordt binnen een
termijn van 40 dagen (overeenkomstig art. 4.3.8. van het MER-decreet kan de administratie deze
termijn wel gemotiveerd verlengen tot 50 dagen) betekend aan de initiatiefnemer, de betrokken
overheden, administraties, de coördinator en het CBS van de betrokken gemeentebesturen. Een
goedgekeurd MER maakt deel uit van de vergunningsaanvraag en is een openbaar document.
De huidige praktijk bestaat er dan ook uit dat eerst een kennisgeving wordt ingediend, met daarin een voorstel
van methodologie. Pas na opmaak van de bijzondere richtlijnen zou dan de concrete uitwerking van het MER
worden aangevat. In praktijk blijkt echter dat een aantal van deze kennisgevingen zeer sterk gelijkend zijn op
reeds vroeger voor andere dossiers ingediende kennisgevingen, waardoor de specificiteit en dus ook de
meerwaarde ervan in praktijk beperkt is. Bovendien blijkt dat studiebureaus doorgaans niet wachten op de
bijzondere richtlijnen vanwege de dienst Mer, maar in tussentijds reeds (standaard)gedeeltes van het ontwerp MER uitwerken. Deze vaststellingen lijken te pleiten voor een integratie van deze, momenteel soms artificieel
gescheiden stadia van de m.e.r.-procedure.
De kennisgevingsfase / ontwerp-MER-fase van de m.e.r.-procedure
Zoals hoger aangegeven is de kennisgeving de eerste procedurele stap in de opmaak van het MER. In de
kennisgeving zijn o.m. de voorgenomen activiteit, de aard, de ligging, doelstellingen en verantwoording van het
project beschreven en zijn de coördinaten van de initiatiefnemer en namen van de uitvoerders van het MER
vermeld.
Ook geeft de initiatiefnemer hierin een overzicht van de juridische en beleidsmatige context en beschrijft hij de
onderzochte alternatieven, bestaande en beoogde vergunningen en relevante gegevens uit vorige rapportages en
goedgekeurde rapporten. Daarnaast beschrijft de initiatiefnemer de specifieke milieu -aspecten die onderzocht en
beschreven zullen worden in het MER, inclusief de verdere aanpak voor de bepaling en de beoordeling van deze
aspecten.
Het is hierbij wenselijk dat de reeds gekende moeilijkheden en leemten in de kennis aangegeven worden. Indien
er grensoverschrijdende effecten verwacht worden, vermeldt de initiatiefnemer de nodige gegevens die de
Dienst Mer toelaten na te gaan of de bevoegde autoriteiten van naburige lidstaten betrokken dienen te worden
bij de procedure.
farMER bvba M12KRES1_Kennisgeving/ontwerp-MER
pagina 18
In voorliggend geval wordt geopteerd om gebruik te maken van het voorstel van de dienst Mer, waarbij de
kennisgevingsfase gekoppeld kan worden aan de ontwerp-MER-fase. Hierbij zal dan reeds onderzoek
uitgevoerd worden naar de eigenlijke milieu-effecten die het project met zich meebrengt. Deze effecten worden
dan ook reeds uitvoerig beschreven en geëvalueerd in dit eigenlijke kennisgeving/ontwerp -MER.
Doel van de terinzagelegging
Het doel van de terinzagelegging van de kennisgeving/ontwerp-MER is ten eerste om de betrokken inwoners
van de gemeenten op de hoogte te stellen van de voorgenomen activiteit en zijn mogelijke gevolgen op de
omgeving. Ten tweede is het de bedoeling om concrete, zinvolle reacties uit te lokken (zie verder) waarmee de
Dienst Mer rekening kan houden bij de opmaak van richtlijnen. Deze richtlijnen bakenen de inhoud af van de te
bespreken en te onderzoeken onderwerpen in het MER. Door nuttige inspraakreacties van inwoners van de
betrokken gemeenten kan het onderzoek voor het MER inhoudelijk bijgestuurd worden.
Termijn van de terinzagelegging
Concreet dienen de gemeenten, waar het m.e.r.-plichtige project gepland is, een afschrift van deze kennisgeving
ter inzage te leggen binnen een termijn van 10 dagen na ontvangst. Vanaf het begin van deze terinzagelegging
heeft het CBS maximaal 30 dagen de tijd om de opmerkingen van de inwoners toe te sturen naar de Dienst Mer.
De inwoners kunnen hun opmerkingen ook rechtstreeks doorsturen naar de Dienst Mer.
Wat zijn nuttige inspraakreacties?
De terinzagelegging is geen openbaar onderzoek waarbij bezwaarschriften kunnen ingediend worden.
Bezwaarschriften kunnen enkel ingediend worden tijdens het openbaar onderzoek dat georganiseerd zal worden
naar aanleiding van de vergunningsaanvraag. Dit is dus tijdens de latere besluitvormingsprocedure en niet
gedurende de m.e.r.-procedure. Het MER is bij een dergelijk openbaar onderzoek overigens bruikbaar als
instrument om bezwaarschriften te onderbouwen maar ook een basis om ze te weerleggen. Het is dus in ieders
belang dat het MER van goede kwaliteit is.
Zoals eerder vermeld kan de Dienst Mer enkel zinvolle reacties gebruiken voor het opstellen van richtlijnen die
de initiatiefnemer en de deskundigen moeten volgen bij het opstellen van het MER. Dit kunnen opmerkingen
zijn over de vorm en presentatie van het MER maar ook inhoudelijke opmerkingen zoals opmerkingen over het
voorgenomen project zelf, over de alternatieven, over de beschrijving van de bestaande toestand, milieu effecten en milderende maatregelen, over de opvolging en evaluatie van de effecten, over de leemten in de
kennis, ...
Wat gebeurt er met de inspraakreacties?
De Dienst Mer bundelt de zinvolle reacties op de kennisgeving en het ontwerp-MER en neemt een beslissing
over de inhoud van het MER, de inhoudelijke aanpak, de methodologie van de rapportage en over de opstellers
van het MER. De Dienst Mer betekent de richtlijnen voor het opstellen van het MER aan de initiatiefnemer en
farMER bvba M12KRES1_Kennisgeving/ontwerp-MER
pagina 19
de betrokken instanties binnen 70 dagen (of 90 dagen in geval van grensoverschrijdende effecten) na
volledigverklaring van de kennisgeving.
Vlaamse Overheid, Departement Leefmilieu, Natuur en Energie
Dienst Milieueffectrapportage (Dienst Mer)
Graaf de Ferrarisgebouw
Koning Albert II-laan 20, bus 8
1000 BRUSSEL
[email protected]
website: www.mervlaanderen.be
farMER bvba M12KRES1_Kennisgeving/ontwerp-MER
pagina 20
1
Inleiding
1.1
Beknopte beschrijving van het project
In de Geenrodestraat 1b en z/n te Meldert (Lummen) zijn twee varkenshouderijen gelegen. Het ene bedrijf, Krespo
bvba is momenteel vergund voor het houden van 833 mestvarkens. Voor dit bedrijf wordt een uitbreiding en
vroegtijdige hernieuwing van de vergunning aangevraagd en dit tot een totaal van 1.714 mestvarkens. Om deze
uitbreiding mogelijk te maken, zal een volledig nieuwe stal gebouwd worden uitgerust met een chemische
luchtwasser, waar alle dieren zullen gehuisvest worden.
Het andere bedrijf, op naam van Vanderheyden Patrick, beschikt vandaag de dag over een milieuvergunning voor
het houden van 1.736 gespeende varkens. Deze zitten verdeeld over 14 stallen. Dit bedrijf is eveneens vergund
voor 4.863 m³ mestopslag, 33.000 l mazoutopslag (in 7 tanks) en een grondwaterwinning van 6.500 m³/j
(16m³/dag). Voor dit bedrijf verandert er niets, hier wordt geen uitbreiding of wijziging voor aangevraagd. Voor
de realisatie van deze laatste milieuvergunning (d.i. de wijziging van de dierenaantallen van 456 zeugen, 1.280
mestvarkens en 880 biggen naar een bedrijf met 444 zeugen, 14 beren, 1.218 vleesvarkens en 60 andere varkens),
is er momenteel een bouwvergunningsaanvraag lopende. Het hoofddoel van de bouwvergunning omvat het slopen
van drie kleine traditionele stallen, om op dezelfde locatie een nieuwe ammoniakemissiearme zeugenstal (V-3.5)
te bouwen.
Patrick Vanderheyden exploiteert sinds lang zijn bedrijf als éénmanszaak. Dit bedrijf is semi gesloten; wat wil
zeggen dat een gedeelte van de biggen moet worden afgevoerd naar bedrijven van derden. Deze situatie blijft zo.
Krespo bvba heeft de vergunning van een stoppende landbouwer gekocht (Mevr. Aelterman) en deze verplaatst
naar een perceel naast het bedrijf van Patrick Vanderheyden. Hier worden een deel van de biggen van Patrick
Vanderheyden afgemest. Krespo bvba heeft een vergunning aangevraagd om de gekochte vergunning om te
vormen naar een bedrijf met 1.714 vleesvarkens in een nieuwe stal uitgerust met een luchtwasser. Deze
milieuvergunning werd verkregen evenals de stedenbouwkundige vergunning. Na een procedure heeft de raad van
State deze milieuvergunning terug ingetrokken, de stedenbouwkundige vergunning echter niet. De raad van State
heeft bevestigd dat het om 2 bedrijven gaat, maar dat deze voor de effectenbepaling als 1MTE beschouwd moet
worden.
Dit wordt volgens titel II van Vlarem als volgt omschreven: “… verschillende ingedeelde inrichtingen die als een
geheel moeten beschouwd worden met het oog op het beoordelen van het nadeel dat zij kunnen berokkenen aan
mens of milieu. Een gegeven dat kan wijzen op de aanwezigheid van een milieutechnische eenheid is de onderlinge
geografische, materiële of operationele samenhang van de inrichtingen, die gepaard gaat met een relatieve
afscheiding van het geheel van deze inrichtingen ten opzichte van andere inrichtingen. Het feit dat verschillende
inrichtingen een verschillend eigendomsstatuut hebben, belet niet dat zij een milieutechnische eenheid kunnen
vormen.”
Dit betekent dan ook dat de effecten zullen besproken worden van de MTE, en niet van de twee afzonderlijke
bedrijven. In het MER zullen dan ook twee situaties besproken worden. De eerste situatie omvat de vergunde
situatie, de tweede omvat de gewenste situatie met 3.450 varkens. Daar waar nodig zullen ook de effecten gepaard
gaan met het bouwen van de nieuwe stal op de inrichting van Vanderheyden Patrick geduid worden. De te
verwachten impact van het project wordt dan afgeleid door de evaluatie te maken tussen de vergunde en de
gewenste situatie van de MTE. Aangezien er een vergunning voor Krespo bvba eerst werd toegekend, is deze stal
reeds gebouwd. Het gevolg is dat de werkelijke situatie hier ook de gewenste situatie is.
farMER bvba M12KRES1_Kennisgeving/ontwerp-MER
pagina 21
1.2
Toetsing aan m.e.r.-plicht
Wordt de MTE beschouwd, dan wordt een uitbreiding en hernieuwing van de milieuvergunning aangevraagd voor
het houden van 3.450 varkens (444 zeugen, 14 beren, 60 andere varkens en 2.932 mestvarkens). Het project valt
onder de categorie 21 c en uit de lijst van bijlage I van het MER-besluit:“Installaties voor intensieve
varkenshouderij met meer dan 3.000 plaatsen voor mestvarkens (van meer dan 20 kg).”
Deze MTE is dan ook m.e.r.-plichtig: een MER is vereist alvorens een nieuwe vergunning kan aangevraagd
worden.
1.3
Relevante gegevens uit vorige rapportages
Voor de betrokken partij werd in het verleden nog geen MER of ontheffing opgesteld.
1.4
Betrokken partijen
Initiatiefnemer – uitbater
Initiatiefnemers: Krespo bvba
Vanderheyden Patrick
Geenrodestraat z/n
Geenrodestraat 1b
3560 Lummen (Meldert)
3560 Lummen (Meldert)
Samenstelling en taakverdeling van team van deskundigen
De initiatiefnemer die de m.e.r.-plichtige activiteit wil ondernemen laat het milieueffectrapport opstellen door een
werkgroep van deskundigen van verschillende disciplines, het zogenaamde team van deskundigen. De
betrokkenheid van onafhankelijke, erkende deskundigen moet de wetenschappelijke waarde en de objectiviteit van
het MER waarborgen. Deze deskundigen zijn door de Vlaamse minister, bevoegd voor het leefmilieu, erkend voor
één of meerdere disciplines.
De initiatiefnemer kiest de deskundigen uit een lijst van erkende onafhankelijke specialisten in één of andere
milieudiscipline, derwijze dat in de werkgroep de milieueffecten, eigen aan het geplande project doeltreffend
onderzocht kunnen worden. Voor dit project werden deskundigen voor de disciplines bodem, water en lucht in het
team van deskundigen opgenomen (Tabel 1Tabel 1).
Tabel 1 m.e.r.-deskundigen die hun medewerking aan dit project verlenen
discipline
fauna
flora
bodem
&
erkend deskundige
erkenning
coördinaten
Marjan Speelmans
EDA/730-V1
geldig tot 03.08.2013 en nadien voor onbepaalde
duur
EDA/708-B
geldig tot 21.06.2013 en nadien voor onbepaalde
duur
farMER bvba
Industrieweg 114H
9032 Wondelgem
DLV
Belgium
CVBA
Biezeweg 15A
Peter Hermans
farMER bvba M12KRES1_Kennisgeving/ontwerp-MER
pagina 22
discipline
erkend deskundige
erkenning
coördinaten
grondwater
Peter Hermans
EDA/708
geldig tot 14.04.2014
lucht
Toon Van Elst
EDA/533/V-2
geldig tot 05.12.2014
coördinatie
Toon Van Elst
medewerkers
Inne Van Herck
Gwynet Leyre
een erkenning als coördinator bestaat niet als
dusdanig, maar de coördinator wordt gekozen uit
de m.e.r.-deskundigen (EDA/533/V-2, geldig tot
05.12.2014)
/
9230 Wetteren
DLV
Belgium
CVBA
Biezeweg 15A
9230 Wetteren
Olfascan nv
Industrieweg 114H
9032 Wondelgem
Olfascan nv
Industrieweg 114H
9032 Wondelgem
farMER bvba
Industrieweg 114H
9032 Wondelgem
De overige relevante aspecten (effecten op de mens en zijn omgeving, geluidsaspecten en landschap) worden
behandeld door de coördinator van het team van deskundigen. Het is tevens zijn taak om van de deelonderzoeken
een coherent geheel te maken en de eindconclusies in samenspraak met de andere deskundigen te formuleren. Hij
treedt tevens op als aanspreekpunt voor alle betrokken partijen.
De erkende deskundigen worden verder bijgestaan door:
o Krespo bvba, initiatiefnemer
o Jan Peeters, bedrijfsdeskundige, DLV Belgium CVBA
Taakverdeling
De coördinator is belast met de inhoudelijke coördinatie van het MER. Zijn taak bestaat uit:
het coördineren van het interdisciplinaire overleg in elke fase van het m.e.r.-proces, in het bijzonder
tijdens de voorfase;
het opstellen van een analyseschema met de hoofdingreep en de deelingrepen;
het uitwerken van de impactmatrices, de ingreep-effect-schema’s en de netwerkrelaties;
het opstellen van een interdisciplinaire referentiesituatie;
het coördineren van de fasering van de uit te voeren deelonderzoeken;
het bepalen van de volgorde van de in het rapport te bespreken milieufactoren;
het op elkaar afstemmen van de inhoud en de structuur van de deelrapporten;
het opstellen van de eindbespreking;
de redactie van de niet-technische samenvatting;
de eindredactie van het rapport.
De initiatiefnemer dient de nodige projectinformatie aan te reiken aan het team van deskundigen. Hij stelt hiertoe
de bedrijfsdeskundige aan.
farMER bvba M12KRES1_Kennisgeving/ontwerp-MER
pagina 23
2
Situering project
2.1
Ruimtelijke situering
De locatie van de MTE, gelegen in de Geenrodestraat 1b/zn te Lummen (Meldert), wordt getoond op een uittreksel
van de topografische kaart van België (Bijlage 1) en van de stratenatlas van België (Bijlage 2). De inrichting
beslaat de kadastrale percelen 4de afdeling, Sectie C, nrs. 597K, 595 A2, B2 en 588B (Bijlage 3).
Een luchtfoto van de huidige situatie is terug te vinden in Bijlage 4.
Rekening houdend met het gewestplan bevindt de MTE zich volledig in agrarisch gebied. De voornaamste
gewestplanbestemmingen in de omgeving van de MTE (afstanden bepaald ten opzichte van de stallen en
mestopslagplaatsen in de gewenste situatie) worden weergegeven in Tabel 2Tabel 2. Een kopie van het gewestplan
kan teruggevonden worden in Bijlage 5.
Tabel 2 Bestemmingen volgens het gewestplan in de omgeving van de inrichting (binnen 1,5 km vanaf de
stallen/mestopslagplaatsen in de gewenste situatie)
woongebied met landelijk karakter
woonuitbreidingsgebied
gebied voor
gemeenschapsvoorzieningen en
openbaar nut
gebied voor dagrecreatie
groengebied
natuurgebied
bosgebied
agrarisch gebied
landschappelijk waardevol gebied
ambachtelijke bedrijven en KMO’s
afstand (m)
windrichting
180/775/730/1.095
1.200/345/510/910
540
NW/NW/Z/Z
NW/NW/W/W
W
260/1.400
1.230
1.280/1.340/1.245/1.410/80/320/1.145/1.260
1.470/1.330/1.400
0/650/1.410/1.440/1.260/1.105
120/970
1.130
W/Z
Z
O/N/N/NW/N/ZW/Z/Z
N/W/Z
Alle/Z/NW/NW/W/W
Z/Z
NW
Het dichtstbijzijnde BPA is het BPA Meldert Centrum en is gelegen op 170 m van de MTE.
2.2
Vergunningstoestand
Een overzicht van de vergunde en de gewenste vergunningssituatie voor de individuele bedrijven van de MTE
wordt weergegeven in Tabel 3.
Tabel 3 Vergunningsplichtige inrichtingen
rubrieknr.
omschrijving
Krespo BVBA
9.4.1.c)1°
varkensstal in een agrarisch gebied met
plaatsen voor meer dan 20 tot en met
1.000 varkens ouder dan 10 weken
9.4.1.c)2°
varkensstal in agrarisch gebied met
plaatsen voor meer dan 1.000 varkens
ouder dan 10 weken
17.3.3.2°b) opslag van gevaarlijke stoffen
farMER bvba M12KRES1_Kennisgeving/ontwerp-MER
klasse
vergunde toestand
gewenste
toestand
2
833 mestvarkens
/
1
/
1.714
mestvarkens
2
/
10.096 kg
zwavelzuur
pagina 24
aanvraag*
uitbreiding
hernieuwing
uitbreiding
rubrieknr.
omschrijving
klasse
vergunde toestand
17.3.6.1°b)
3
/
28.1.f)1°
opslag mazout (100 l tot en met 20.000
l)
opslag van kunstmest
3
/
28.2.c)1°
opslag van mest in agrarisch gebied
3
53.8.2°
oppompen van grondwater
2
1.500 m³
mestopslag
/
Vanderheyden Patrick
9.4.1.c)2°
varkensstal in agrarisch gebied met
plaatsen voor meer dan 1.000 varkens
ouder dan 10 weken
1
17.3.6.2°
opslag mazout (meer dan 20.000 l tot
en met 500.000 l)
2
28.2.c)1°
opslag van mest in agrarisch gebied
3
53.8.2°
oppompen van grondwater
2
gewenste
toestand
aanvraag*
(5.500 l)
5.000 l
melding
60 ton
(opvang
spui)
3.500 m³
mestopslag
4.200 m³/j
en 12 m³/dag
1.736 gespeende
varkens:
444 zeugen
14 beren
1.218
mestvarkens
60 andere varkens
33.000 l
mazoutopslag in
7 tanks
4.863 m³
mestopslag
waarvan 4.838 m³
mengmest
6.500 m³/j en 18
m³/dag
melding
uitbreiding
hernieuwing
uitbreiding
is idem aan
vergunde
toestand
geen
aanvraag
voor deze
inrichting
van de MTE
vergund=
gewenst
* van vergunde toestand naar gewenste toestand
Zoals blijkt uit de indelingsrubrieken wordt de inrichting ingedeeld als een klasse 1 bedrijf. De procedure die
gevolgd moet worden is dan ook de procedure voor hinderlijke inrichtingen klasse 1, wat inhoudt dat de
vergunning dient aangevraagd te worden bij de Bestendige Deputatie (BD) van de provincie Limburg.
2.3
Administratieve voorgeschiedenis
Voor de exploitatie van de landbouwinrichtingen Krespo bvba en Vanderheyden Patrick zijn de volgende
exploitatie- en milieuvergunningen (Tabel 4Tabel 4) en stedenbouwkundige vergunningen bekend (Tabel 5Tabel
5).
Tabel 4 Exploitatie- en milieuvergunningen voor de beide inrichtingen van de MTE
datum
onderwerp
Vanderheyden Patrick
06/06/1985
vergunning voor 1.280 mestvarkens en 456
zeugen
19/12/1991
aktename van 4.822 m³ mestopslag
29/11/1993
vergunning voor een grondwaterwinning met een
max. debiet van 18 m³ per dag en 6.500 m³ per
farMER bvba M12KRES1_Kennisgeving/ontwerp-MER
exploitant
Vanderheyden
Patrick
Vanderheyden
Patrick
Vanderheyden
Patrick
pagina 25
overheid
BD
BD
CBS
datum
10/03/1994
15/12/2011
Krespo bvba
08/11/2007
24/06/2008
25/09/2008
17/02/2009
8/12/2011
onderwerp
exploitant
jaar
gelijkschakeling eindtermijn met vergunning dd.
06/06/1985
vergunning voor het verder exploiteren van een
varkensbedrijf
Vanderheyden
Patrick
Vanderheyden
Patrick
BD
Magdalena
Aelterman
BD
Krespo bvba
Krespo bvba
CBS
BD
Krespo
Minister
Krespo
Raad van
State
vergunning voor het verplaatsen en omvormen
van een bestaande inrichting (na omvorming: 833
mestvarkens en 1.500 m³ mestopslag)
melding van overname
weigering vergunning voor veranderen van een
varkensbedrijf door uitbreiding
vergunning voor verandering en uitbreiding van
een varkensbedrijf met 1.714 vleesvarkens, 3.500
m³ mestopslag, 5.000 l stookolie en een
grondwaterwinning voor 3.800 m³/j
vernietiging voorgaande vergunning
overheid
BD
Tabel 5 Stedenbouwkundige vergunningen voor de beide inrichtingen van de MTE
datum
Vanderheyden Patrick
08/02/1982
09/05/1983
21/11/1983
28/01/1985
08/02/1988
22/05/2000
lopende*
Krespo bvba
07/05/2009
onderwerp
overheid
Bouwen van varkensstallen
Bouwen van 2 mestvarkensstallen
Bouwen van 2 mestvarkensstallen en het aanbouwen van 2
zeugenstallen
Bouwen van 2 vleesvarkensstallen en 2 zeugenstallen
Bouwen van een vleesvarkensstal
Bouwen van een loods voor het bergen van materiaal
Aanvraag voor het bouwen van een varkensstal
CBS
CBS
CBS
Nieuwbouw vleesvarkensstal**
BD
CBS
CBS
CBS
CBS
*dit betreft de bouwvergunning geassocieerd met laatst verkregen milieuvergunning van 15/12/2011
**deze vergunning werd niet ingetrokken, en is dus nog steeds geldig
De stedenbouwkundige vergunning voor de AEA-stal bij de inrichting van Patrick Vanderheyden is nog in
opmaak. De stal is al wel vergund met de milieuvergunning en in dit MER worden de vergunde situatie en de
gewenste situatie besproken.
De algemeen geldende sectorale milieuvoorwaarden en de algemeen geldende voorwaarden aangaande geluid,
oppervlakte- en grondwater, bodem, lucht, dieren en opslag van gevaarlijke stoffen, … zijn van toepassing voor
de MTE te Lummen.
Er zijn geen bijzondere voorwaarden opgelegd voor zowel Krespo als Patrick Vanderheyden volgens de laatst
vergunde milieuvergunningen.
farMER bvba M12KRES1_Kennisgeving/ontwerp-MER
pagina 26
2.4
2.4.1
Randvoorwaarden
Juridische randvoorwaarden
Tabel 6 Juridische randvoorwaarden
juridische randvoorwaarden
inhoudelijk
relevant
bespreking relevantie // (locatiebespreking MER)
Gewestplan
geeft de bestemming en het gebruik
van de gronden in Vlaanderen weer
geeft de bestemming en het gebruik
van de gronden in bepaalde delen van
Vlaanderen weer
bepaalt de modaliteiten met
betrekking tot exploitatie en/of
verandering van meldings- en
vergunningsplichtige inrichtingen
bevat milieukwaliteitsnormen en
algemene en sectorale
milieuvoorwaarden met betrekking
tot o.a. ligging en exploitatie van
inrichtingen
betreft het uitvoeringsbesluit van het
Afvalstoffendecreet, een decreet
betreffende de voorkoming en het
beheer van afvalstoffen
impliceert het opnemen van bindende
emissieplafonds voor SO2, NOх,
VOS en NHз in Vlarem II (emissiereductieprogramma’s, zie Vlarem II)
vormt de basis voor een nieuw
luchtkwaliteitsbeleid binnen de
Europese Unie. Globaal kader
waarmee EU luchtkwaliteit
beoordeelt en beheert
ja
zie punt 2.1 (Ruimtelijke situering project) (Bijlage 5)//
(referentiesituatie, discipline lucht, mens, geluid en trillingen)
er bevindt zich op 275 m ten NW van de MTE een BPA, nl. BPA
Meldert Centrum (wijziging) // (referentiesituatie, discipline lucht,
mens, geluid en trillingen)
zie punt 2.2 (Vergunningstoestand) // (vergunningstoestand)
Bijzonder Plan van Aanleg
Vlarem I
Vlarem II
Vlarea
NEC-richtlijn
EU kaderrichtlijn 96/62
inzake beoordeling en beheer
van luchtkwaliteit +
dochterrichtlijnen 1999/30,
2000/69, 2002/3, 2004/107.
De voorgaande richtlijnen
zitten vanaf 21 mei 2008
vervat in de Europese
Richtlijn Lucht: 2008/50/EG.
farMER bvba M12KRES1_Kennisgeving/ontwerp-MER
ja
ja
ja
voor de MTE zijn al de relevante voorwaarden gerelateerd aan de
gevraagde en vergunde rubrieken (Vlarem I) belangrijk. Deze zullen
meer specifiek behandeld worden in het MER // (algemeen relevant:
alle disciplines)
ja
op de MTE worden afvalstoffen op land gebracht (grond van derden).
Bovendien is er kadaveropslag en -ophaling op de MTE // (algemeen
relevant: alle disciplines)
ja
de emissies ten gevolge van de MTE zullen specifiek beschouwd
worden in het MER // (discipline lucht)
ja
een veestal kan een aanzienlijke stofemissie met zich meebrengen. In
het MER zal nagegaan worden in welke mate er stofhinder ten gevolge
van de MTE te verwachten valt // (discipline lucht)
pagina 27
juridische randvoorwaarden
inhoudelijk
relevant
bespreking relevantie // (locatiebespreking MER)
Mestdecreet en
uitvoeringsbesluiten
heeft tot doel de bescherming van het
leefmilieu tegen verontreiniging als
gevolg van productie en gebruik van
meststoffen
heeft als doel waterverontreiniging
veroorzaakt door nitraten uit
agrarische bronnen te verminderen en
verdere verontreiniging van die aard
te voorkomen
(sinds 1999 opgenomen in
VLAREM-wetgeving)
ja
de MTE dient de regels van het Mestdecreet na te leven // (discipline
lucht, water, bodem, fauna en flora)
ja
implementatie via Mestdecreet
ja
(waterkwaliteitsdoelstellingen en
lozingsvoorwaarden opgenomen in
VLAREM II)
duidt bestemming oppervlaktewater
aan (milieukwaliteitsnormen zie
VLAREM II)
ja
het ene bedrijf van de MTE (Patrick Vanderheyden) beschikt
momenteel over een vergunde grondwaterwinning. Op het andere
bedrijf van de MTE (Krespo BVBA) wordt een grondwaterwinning
aangevraagd. De MTE dient aldus de geldende wetgeving na te leven //
(discipline water)
Voorliggende MTE kan een risico inhouden naar
oppervlaktewaterverontreiniging // (discipline water)
bevat bepalingen betreffende het
gecoördineerd en geïntegreerd
ontwikkelen, beheren en herstellen
van watersystemen. Het decreet reikt
tevens een aantal instrumenten aan
die een sleutelrol moeten spelen in
het Vlaamse waterbeleid, o.a. de
Watertoets
het besluit geeft de lokale,
provinciale en gewestelijke
overheden, die een vergunning
moeten afleveren, richtlijnen voor de
toepassing van de Watertoets. Het
besluit gepubliceerd in het Belgisch
ja
Nitraatrichtlijn
Wetgeving grondwater
Bescherming
oppervlaktewater
Bestemming en
milieukwaliteitsnormen
oppervlaktewater
Decreet integraal waterbeleid
(incl. de Watertoets)
Uitvoeringsbesluit van de
Watertoets (B.S. 31 oktober
2006)
farMER bvba M12KRES1_Kennisgeving/ontwerp-MER
ja
ja
binnen een straal van één kilometer rondom de inrichting lopen een
zestal waterlopen. De kwaliteitsdoelstelling is voor allen, op de Zwarte
Beek na, de basiskwaliteit. Voor de Zwarte Beek is de
kwaliteitsdoelstelling viswater. (Bijlage 6) // (discipline water)
het project moet getoetst worden aan de bepalingen opgenomen in de
Watertoets (art. 8) // (bedrijfsspecifieke toelichting in kader van de
Watertoets, discipline water)
de Watertoets heeft als doel mogelijke schadelijke effecten van
plannen, programma’s en vergunningen op het watersysteem in een
vroeg stadium te beoordelen en daarover te adviseren //
(bedrijfsspecifieke toelichting in kader van de Watertoets, discipline
water)
pagina 28
juridische randvoorwaarden
Besluit van de Vlaamse
regering van 1 oktober 2004
houdende vaststelling van een
gewestelijke
stedenbouwkundige
verordening inzake
hemelwaterputten, infiltratievoorzieningen,
buffervoorzieningen en
gescheiden lozing van
afvalwater en hemelwater
Bekkenbeheerplan
Natuurbeheerrecht
- Decreet betreffende het
natuurbehoud en het natuurlijk
milieu
inhoudelijk
Staatsblad van 31 oktober 2006
treedt in werking op 1 november
2006
de verordening bevat minimale
voorschriften voor de lozing van
niet-verontreinigd hemelwater,
afkomstig van verharde
oppervlakken. Het algemeen
uitgangsprincipe hierbij is dat
hemelwater in eerste instantie zoveel
mogelijk gebruikt wordt. In tweede
instantie moet het resterende gedeelte
van het hemelwater worden
geïnfiltreerd of gebufferd, zodat in
laatste instantie slechts een beperkt
debiet vertraagd wordt afgevoerd.
Ook de plaatsing van de overloop
van de hemelwaterput en de
infiltratievoorziening dient aan dit
principe te beantwoorden
de waterbeheerplanning in de
verschillende bekkens in Vlaanderen
krijgt vorm in de
bekkenbeheerplannen
centraal staan een planmatige aanpak
(natuurbeleidsplan), een horizontaal
beleid (‘stand-still’ principe) en een
gebiedsgericht beleid
farMER bvba M12KRES1_Kennisgeving/ontwerp-MER
relevant
bespreking relevantie // (locatiebespreking MER)
ja
om de uitbreding mogelijk te maken zou er een neiuwe stal gebouwd
worden. Omdat de vergunning eerst verleend was, is deze stal reeds
gebouwd. De vergunning werd echter alsnog in beroep geweigerd, toen
stond de stal er reeds. Er zijn voorzieningen getroffen om het
hemelwater dat op deze nieuwe constructie terechtkomt, op te vangen,
zo veel mogelijk te gebruiken, te bufferen of te laten infiltreren //
(discipline water)
ja
de MTE is gelegen in de Demerbekken, meer bepaald in het
deelbekken Zwarte Beek. Voor de Zwarte Beek wordt volgende actie
vooropgesteld: “opstarten van het integrale project Zwarte Beek”. Dit
integrale project zal enerzijds een optimaal ecologisch herstel (o.a.
vismigratieknelpunten wegwerken, natuurlijke oevers,…van het
volledige waterlooptraject trachten te realiseren, en voorziet eveneens
het voorzien van extra waterberging en een verbetering van de
waterkwaliteit. Dit is evenwel niet relevant voor deze inrichting //
(discipline water)/
ja
op ongeveer 700 m ten ZW van de MTE is het vogelrichtlijngebied ‘de
Demervallei’ gelegen. Iets verder op zo’n 1.700 m ook ten ZW is het
habitatrichtlijngebied ‘de Demervallei’ gelegen. De MTE is gelegen
tussen onderdelen van het VEN-gebied ‘de Midden- en Benedenloop
van de Zwarte Beek’, de kortste afstand bedraagt 440 m ten ZW tot de
pagina 29
juridische randvoorwaarden
inhoudelijk
relevant
- Vlaamse en/of erkende
natuurreservaten
terreinen, van belang voor behoud en
ontwikkeling van natuur(lijk milieu),
die aangewezen of erkend zijn door
Vlaamse regering
ja
- Ramsargebieden
overeenkomst inzake watergebieden
die van internationale betekenis zijn.
In het bijzonder als woongebied voor
watervogels
duurzaam samenwerkingsverband
gericht op behoud van streekeigen
karakter, bevorderen natuureducatie,
recreatief medegebruik, ontwikkeling
kle, …
ter bescherming van monumenten en
stads- en/of dorpsgezichten en
landschappen; instandhouding,
herstel en beheer van beschermde
landschappen
neen
regelt de bescherming, het behoud en
de instandhouding, het herstel en het
beheer van het archeologisch
- Regionale landschappen
Beschermde monumenten,
landschappen en/of stads– of
dorpsgezichten:
Decreet van 3/03/1976 tot
bescherming van
Monumenten en Stads- en
Dorpsgezichten; Decreet van
16 april 1996 betreffende
landschapszorg; Conventie
van Malta en Decreet
erfgoedlandschappen
Decreet houdende de
bescherming van het
archeologisch patrimonium
farMER bvba M12KRES1_Kennisgeving/ontwerp-MER
bespreking relevantie // (locatiebespreking MER)
MTE (Bijlage 18). Dit decreet gaat echter over meer dan enkel deze
gebieden. De Vogel- en de Habitatrichtlijn zijn geïmplementeerd in het
Natuurdecreet // (discipline lucht, fauna en flora)
in de omgeving van de MTE bevinden zich verschillende onderdelen
van het reservaat ‘Vallei van de Zwarte Beek’. Het dichtstbijzijnde
reservaatsgebied is gelegen op ca. 100 m ten Z van de MTE, aan de
overkant van de Geenrodestraat, in de nabijheid van de Zwarte beek.
Verder gelegen kernengebieden bevinden zich op 1.195 m ten N van de
MTE (t.h.v. de ‘Venusberg’) en op 1.250 m ten Z van de MTE (t.h.v.
de ‘Lange Beemden’) (Bijlage 18-gezien de recente ontwikkelingen in
deze regio staan niet alle reservaatsgebieden reeds op deze bijlage).//
(discipline lucht, fauna en flora)
in de ruime omgeving (straal van 5 km rondom het centrum van de
MTE bevinden er zich geen Ramsargebieden (discipline lucht, fauna en
flora)
ja
het bedrijf is gelegen binnen het werkingsgebied van het regionale
landschap “Lage Kempen”// (discipline landschap, bouwkundig
erfgoed en archeologie)
ja
binnen een straal van één kilometer rondom de bedrijfscontouren
bevinden zich een aantal gebouwen die op de lijst van bouwkundig
erfgoed opgenomen zijn (Bijlage 8) // (discipline landschap,
bouwkundig erfgoed en archeologie)
neen
voorliggend project omvat de uitbreiding van een MTE waarbij een
bestaande stal afgebroken wordt en een nieuwe gebouwd. Aangezien
de vergunning eerst verleend was maar daarna in beroep werd
pagina 30
juridische randvoorwaarden
inhoudelijk
van 30/06/1993
patrimonium
Decreet betreffende
voorkoming en beheer van
afvalstoffen
decreet ter voorkoming, beheer en
verwijdering of nuttige toepassing
van afvalstoffen, met als doel de
gezondheid van mens en milieu te
vrijwaren tegen schadelijke
invloeden van afvalstoffen en
verspilling van grondstoffen en
energie tegen te gaan
decreet dat moet toelaten
beslissingen inzake bodemsanering
op systematische wijze te treffen,
prefinanciering ervan te verzekeren
en kosten daarvan te verhalen
verordening met als doel vaststelling
van gezondheidsvoorschriften voor
niet menselijke consumptie bestemde
dierlijke producten, dit met het oog
op het verzekeren van een hoog
niveau van gezondheid en veiligheid
in de gehele voedselketen
het bosdecreet heeft tot doel het
behoud, de bescherming, de aanleg
en het beheer van de bossen te
regelen. Het behandelt alle bossen in
Vlaanderen
verdeelt dieren in 5 categorieën, met
hieraan verbonden een aantal
voorwaarden voor bescherming van
dierenwelzijn
Bodemdecreet
Verordening (EG) 1774/2002:
Gezondheidsvoorschriften
inzake niet voor menselijke
consumptie bestemde dierlijke
bijproducten
Bosdecreet
Wet betreffende bescherming
en welzijn van dieren en
betreffende bescherming van
voor landbouwdoeleinden
gehouden dieren
farMER bvba M12KRES1_Kennisgeving/ontwerp-MER
relevant
ja
ja
ja
bespreking relevantie // (locatiebespreking MER)
geweigerd, is de nieuwe stal reeds gebouwd. Er zullen dus geen
grondwerken meer noodzakelijk zijn. Indien er vondsten werden
gedaan bij de bouw, zouden deze gemeld zijn aan het Agentschap
Ruimtelijke Ordening, Woonbeleid en Onroerend Erfgoed. //
(discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie)
de regels met betrekking tot de opslag en de ophaling van krengen
dienen gerespecteerd te worden // (discipline lucht)
volgens Vlarebo Artikel 61 en 62 dient al dan niet, rekening houdend
met de categorie waarin de inrichting ingedeeld wordt, een oriënterend
bodemonderzoek uitgevoerd te worden. Verdere bedrijfsspecifieke
uitwerking vindt plaats in het MER bij de bespreking van de milieueffecten // (discipline bodem)
implementatie via Mestdecreet en Afvalstoffendecreet
ja
volgens het gewestplan bevindt er zich binnen een straal van 1,5 km
rondom de inrichting een aantal bosgebieden (Bijlage 5) // (thema’s
verzuring en verandering van de biodiversiteit)
ja
varkens behoren tot de groep van de landbouwhuisdieren. De hierop
volgens de wet op het dierenwelzijn van toepassing zijnde
voorwaarden, dienen gerespecteerd te worden (voldoende
bewegingsvrijheid voorzien, goede klimaatregeling, goede
voedingswijze, ...) door de inrichting // (beschrijving bedrijf,
pagina 31
juridische randvoorwaarden
inhoudelijk
relevant
bespreking relevantie // (locatiebespreking MER)
ontwikkelingsscenario’s)
2.4.2
Beleidsmatige randvoorwaarden
Tabel 7 Beleidsmatige randvoorwaarden
beleidsmatige
randvoorwaarden
inhoudelijk
relevant
bespreking relevantie // (locatiebespreking MER aanvraag)
Ruimtelijk Structuurplan
Vlaanderen (RSV)
geeft een visie op de ruimtelijke
ontwikkeling van Vlaanderen en legt
de krachtlijnen vast van het
ruimtelijk beleid naar de toekomst
ja
Provinciaal Ruimtelijk
Structuurplan (PRSP)
geeft een visie op de ruimtelijke
ontwikkeling van de provincie en
legt de krachtlijnen vast van het
ruimtelijk beleid naar de toekomst
ja
Gemeentelijk Ruimtelijk
Structuurplan (GRSP)
beschrijft de ruimtelijke structuur en
visie op de gewenste ruimtelijke
ontwikkeling, enz. op gemeentelijk
niveau
ja
algemeen relevant // (alle disciplines)
om de verstedelijkingsdruk op het buitengebied af te remmen dienen de
functies die kenmerkend zijn voor dit gebied gevrijwaard te worden,
met name de landbouw, het bos en de natuur en in zeker mate ook het
wonen en werken. Met betrekking tot intensieve veeteelt wordt gesteld
dat verdere exploitatie en/of uitbreiding van bestaande bedrijven kan,
doch dat voor nieuwe bedrijven dient gestreefd te worden naar het
bundelen ervan in speciale agrarische bedrijfszones.
algemeen relevant // (alle disciplines)
het PRSP van de provincie Limburg vermeldt als voornaamste
knelpunten de daling van de waterkwaliteit door vervuiling en
uitdroging, de aantasting van de bodem (erosie en vervuiling), stanken geluidshinder. Gewijzigd bodemgebruik en beheer in de landbouw
heeft ervoor gezorgd dat vnl. in akkerbouwgebieden sprake is van een
toegenomen erosie- en slibproblematiek. Ondiep grondwater is op
talrijke plaatsen in Limburg verontreinigd door meststoffen en
pesticiden. Bodemdegradatie en verontreiniging resulteren niet alleen
in minder opbrengst voor de landbouw, maar maken deze gronden ook
ongeschikt voor woonwijken, recreatie en natuurontwikkeling.
Daarenboven komt de productie- en voorraadfunctie van water in het
gedrang. Ammoniakemissies van intensieve veeteeltbedrijven dragen
bij aan de verzuring van bossen en heidegebieden en zorgen voor
stankhinder bij de omwonenden.
algemeen relevant // (alle disciplines)
het GRSP van Lummmen werd definitief vastgesteld door de gemeente
op 20/11/2006 en bij besluit van de deputatie op 01/02/2007
goedgekeurd
farMER bvba M12KRES1_Kennisgeving/ontwerp-MER
pagina 32
beleidsmatige
randvoorwaarden
inhoudelijk
relevant
bespreking relevantie // (locatiebespreking MER aanvraag)
Gemeentelijk Ruimtelijk
Uitvoeringsplan (GRUP)
Vlaams milieubeleidsplan
2003-2010 inclusief de
actualisatie MINA3+ (20082010)
ruimtelijk uitvoeringsplan opgemaakt
in uitvoering van het GRSP
bepaalt het milieubeleid dat het
Vlaams Gewest, alsmede provincies
en gemeenten in aangelegenheden
van gewestelijk belang, dient te
voeren
neen
Provinciaal Milieubeleidsplan
bepaalt het milieubeleid dat de
provincie dient te voeren, binnen de
beleidslijnen van het gewestelijk plan
ja
Gemeentelijk
Milieubeleidsplan
bepaalt het milieubeleid dat de
gemeente dient te voeren, binnen de
beleidslijnen van het gewestelijk en
ja
in de nabije omgeving van het bedrijf zijn geen GRUP’s van
toepassing // (alle disciplines)
algemeen relevant // (alle disciplines)
betreffende het thema verzuring vormt de “NHз emissie in de
landbouwsector reduceren tegen 2010” een zeer belangrijke actie. Het
reduceren van de ammoniakemissie in de landbouwsector situeert zich
op 2 vlakken: ammoniakreductie en mestverwerking. Men wil de
landbouwsector ook meer sensibiliseren m.b.t. de mestproblematiek en
men wil de mestafzet op de Vlaamse landbouwgronden reduceren. Op
gebied van geurhinder wil men komen tot betere normering en
regelgeving net als tot het introduceren van een standaardaanpak voor
geurproblemen.
algemeen relevant // (alle disciplines)
de provincie Limburg stelt dat het voeren van een efficiënt en effectief
milieubeleid onmogelijk is zonder relaties te leggen met de andere
beleidsdomeinen. Doelstelling is om binnen een geïntegreerd
plattelandsbeleid een meer duurzame en multifunctionele landbouw uit
te bouwen en te werken aan een duurzaam bosbeleid. De provincie
heeft op het gebied van landbouw voor een meersporenbeleid gekozen.
Acties zoals het aanbieden van informatie en educatieve pakketten rond
bestaande landbouwprojecten zijn erop gericht de mensen bewust te
maken van het “productieproces”, de inspanningen die geleverd zijn op
gebied van kwaliteitscontrole, de streekproducten en de diverse
problemen waarmee de landbouwer geconfronteerd wordt. Er wordt
ook aandacht geschonken aan nieuwe functies zoals een
onderzoeksprogramma rond biologische teelten, proefprojecten voor
kleinschalige waterzuivering en agrarisch natuurbeheer. De provinciale
landbouwdienst zal binnen deze beleidslijnen een erosiebestrijdings- en
waterbeheersingsplan opmaken, instaan voor de stimulatie van
agrarisch groen (erfbeplanting) en het uittekenen van
landschapsplannen.
algemeen relevant // (alle disciplines)
in navolging van de hogere milieubeleidsplannen, zijnde het Vlaamse
en het provinciale, werd er in de gemeente Lummen ook een
farMER bvba M12KRES1_Kennisgeving/ontwerp-MER
ja
pagina 33
beleidsmatige
randvoorwaarden
inhoudelijk
relevant
provinciaal plan
Gemeentelijk
Natuurontwikkelingsplan
(GNOP)
beoogt een doorgedreven
natuurbeleid in de gemeente op
zowel korte als lange termijn; het
actieplan vormt daarbij de uitvoering
neen
Ruimtelijke visie voor
landbouw, natuur en bos –
regio Noordelijk Demerland
om het buitengebied te vrijwaren
voor de essentiële functies landbouw,
natuur en bos. Om dit doel te
bereiken wordt er in Vlaanderen
750.000 ha agrarisch gebied, 150.000
ha natuurgebied, 53.000 ha
bosgebied en 34.000 ha andere
groengebieden vastgelegd in
bestemmingsplannen
ja
Natuurinrichtingsproject
het doel is een gebied optimaal
inrichten in functie van behoud van
bestaande natuur, maar ook herstel en
ontwikkeling van natuur en het
beheer nadien (zie natuurdecreet)
het doel is de inrichting van
landelijke gebieden te realiseren
overeenkomstig de bestemmingen
neen
Landinrichtingsproject
farMER bvba M12KRES1_Kennisgeving/ontwerp-MER
neen
bespreking relevantie // (locatiebespreking MER aanvraag)
Milieubeleidsplan opgesteld. Eind 2007 werd het milieubeleidsplan
2005-2009 geactualiseerd (de acties uit het meerjarenplan werden
toegevoegd) en verlengd t.e.m. 2013. Om de toestand van het milieu te
meten, werden er bij de opmaak van het milieubeleidsplan een set
indicatoren gekozen die jaarlijks geactualiseerd worden. Deze
indicatoren vormen samen de milieubarometer.
in uitvoering van het eerste milieuconvenant dat de gemeente met het
Vlaamse Gewest afsloot, werd een Gemeentelijk
Natuurontwikkelingsplan opgesteld en goedgekeurd door de
gemeenteraad in 1996. Het actieprogramma omvat 56 acties, verdeeld
over 5 prioriteiten: prioriteit 1,2 en 3, prioriteit P (permanente
opvolging) en prioriteit I (in uitvoering of reeds in afwerking). De
meeste acties hebben geen relevantie voor de MTE.
algemeen relevant // (alle disciplines)
de inrichting is gelegen in de deelruimte “Noordelijk Demerland.
Hiervoor zijn een aantal specifiek vastgestelde onderzoeken die
voorafgaan aan de acties. De MTE is gelegen nabij de vallei van de
Zwarte Beek. Hiervoor is het belangrijk het nader uitwerken van de
verweving van landbouw, natuur, bos en waterberging in de vallei van
de Zwarte Beek, rekening houdend met de
instandhoudingsdoelstellingen voor het SBZ-H en SBZ-V gebied,
socio-economische betekenis van het gebied voor de landbouw en de
potenties voor natuurontwikkeling. In deze deelruimte is het
versterken van de natuurwaarden in de vallei van de Zwarte Beek met
aandacht voor de landschappelijke en cultuurhistorische waarde ook
een belangrijk aandachtspunt.
in de omgeving van de MTE komen geen natuurinrichtingsprojecten
voor.
in de omgeving van de MTE komen geen landinrichtingsprojecten
voor.
pagina 34
beleidsmatige
randvoorwaarden
Ruilverkavelingsproject
Landschapsatlas
Visiedocument voor
administratief overleg: “De
weg naar een duurzaam
geurbeleid”, geactualiseerd
door Visiedocument “De weg
naar een duurzaam
geurbeleid” – versie
september 2008 voor
maatschappelijk overleg en
het advies van de MINA-raad
van 29 april 2009
Saneringsplan fijn stof voor
de zones met overschrijding in
2003 en aanpak fijn
stofproblematiek in
Vlaanderen
Omzendbrief RO/2006/01:
Afwegingskader en
randvoorwaarden voor de
inplanting van installaties
voor mestbehandeling en
vergisting
inhoudelijk
relevant
bespreking relevantie // (locatiebespreking MER aanvraag)
neen
in de omgeving van de MTE komen geen ruilverkavelingsprojecten
voor.
ja
in de onmiddellijke omgeving (straal 1 km rond het centrum) van de
MTE liggen een aantal elementen van de landschapsatlas (Bijlage 7). //
(discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie)
ja
de MTE produceert door de aanwezige dieren een geuremissie die
eventueel hinder kan veroorzaken voor omwonenden. In het thema
geurhinder zal nagegaan worden hoe de inrichting voldoet aan de
beschermingsniveaus die in dit visiedocument worden voorgedragen //
(discipline lucht)
focus op luchtkwaliteitsnormen voor
PM10 en PM2,5
ja
de MTE draagt bij aan de uitstoot van fijn stof // (discipline lucht)
kader voor de inplanting van
installaties voor mestbehandeling en
vergisting in agrarisch gebied en de
afbakening van specifieke lokale en
regionale bedrijventerrein voor
grootschalige initiatieven. Daarnaast
neen
niet van toepassing op de MTE aangezien er geen installaties aanwezig
zijn voor mestbehandeling en vergisting.
toegekend door ruimtelijke ordening
ruilverkavelingsprojecten beogen
meer dan een eenvoudige
perceelshergroepering. Zij zorgen
voor de herstructurering van het
landbouwgebied passend in een
multi-functionele inrichting van het
buitengebied
geeft aan waar historisch gegroeide
landschapstructuur tot op vandaag
herkenbaar gebleven is en duidt deze
aan als relicten en/of ankerplaatsen
tracht geurnormen op te stellen voor
nieuwe en bestaande
veeteeltbedrijven. Implementatie in
de Vlaamse wetgeving wordt
verwacht
farMER bvba M12KRES1_Kennisgeving/ontwerp-MER
pagina 35
beleidsmatige
randvoorwaarden
Zoneringsplan
Waterbeleidsnota
BBT’s en BREF’s
inhoudelijk
worden er tevens randvoorwaarden
gesteld met betrekking tot de
toegelaten biomassastromen
geeft weer in welke zuiveringszone
een woning gelegen is en werd
opgesteld in samenwerking tussen de
gemeente en de VMM in de periode
2006 – 2008
de waterbeleidsnota werd op 8 april
2005 goedgekeurd door de Vlaamse
Regering en is van wezenlijk belang
voor de uitvoering van het decreet
Integraal Waterbeleid. In de
waterbeleidsnota tekent de Vlaamse
Regering de krijtlijnen uit van haar
visie op het waterbeleid in
Vlaanderen. De waterbeleidsnota
streeft naar een evenwicht tussen de
ecologische, sociale en economische
functies van watersystemen
geven op Vlaams en Europees niveau
aan welke best beschikbare
farMER bvba M12KRES1_Kennisgeving/ontwerp-MER
relevant
bespreking relevantie // (locatiebespreking MER aanvraag)
ja
op 9 juni 2008 was er een ministerieel besluit betreffende de
vaststelling van het zoneringsplan afvalwaterzuivering van de
gemeente Lummen (publicatie in Belgisch Staatsblad op 28 augustus
2008) // (discipline water)
ja
de waterbeleidsnota bevat vijf krachtlijnen:
- terugdringen van risico’s die de veiligheid
aantasten; het voorkomen, het herstellen en
waar mogelijk het ongedaan maken van
watertekort;
- water voor de mens: de scheepvaart
bevorderen, duurzame watervoorziening,
water voor landbouw en industrie,
onroerend erfgoed, watergebonden
recreatie, water voor de huishoudens;
- de kwaliteit van water verder verbeteren;
- duurzaam omgaan met water: sluitend
voorraadbeheer, zuinig en efficiënt
watergebruik;
- voeren van een meer geïntegreerd
waterbeleid: integrale aanpak waterketen;
geïntegreerd waterlopenbeheer; juridische,
organisatorische, financiële en
wetenschappelijke onderbouwing
versterken; verregaande afstemming van het
waterbeleid met de ruimtelijke ordening;
maatschappelijk aanvaard waterbeleid
voeren, meewerken aan een internationaal
waterbeleid
in het MER zal rekening gehouden worden met de BBT’s en BREF’s
uit studies voor de veeteeltsector (o.a. BBT “Veeteelt” en het BREF-
ja
pagina 36
beleidsmatige
randvoorwaarden
inhoudelijk
relevant
technieken (BBT’s) vanuit
milieuoogpunt bestaan voor een
aantal specifieke productieprocessen
Omzendbrief LNE/2001/1:
milieueffectbeoordeling en
vergunningverlening voor
bepaalde projecten
IED-richtlijn (Europese
Richtlijn 2010/75/EU inzake
industriële emissies
geïntegreerde preventie en
bestrijding van
verontreiniging)
verduidelijking van het juridisch
kader van de milieueffectbeoordeling
en
vergunningverlening
voor
bepaalde types van projecten ten
gevolge rechtspraak van het Hof van
Justitie over richtlijn 85/337/EEG
verplicht de lidstaten van de EU om
grote milieuvervuilende bedrijven te
reguleren middels een integrale
vergunning gebaseerd op de beste
beschikbare technieken (BBT). Deze
verplichting is overgenomen in titel I
van VLAREM, Artikel 41bis
farMER bvba M12KRES1_Kennisgeving/ontwerp-MER
ja
ja
bespreking relevantie // (locatiebespreking MER aanvraag)
document “Intensive Livestock Farming”).
de meeste aandacht gaat hierbij uit naar ammoniak, de voornaamste
luchtverontreinigende stof, omdat dit de stof is die in de grootste
hoeveelheden wordt uitgestoten. In vrijwel alle informatie over de
reductie van emissies vanuit stallen werd de reductie van de
ammoniakuitstoot genoemd. Er wordt van uitgegaan dat technieken die
de uitstoot van ammoniak beperken, ook de uitstoot van de andere
gasvormige stoffen zullen verminderen. Andere milieu-effecten hebben
te maken met stikstof- en fosforemissies naar de bodem, het
oppervlaktewater en het grondwater als gevolg van de bemesting van
het land. Bij het terugdringen van deze emissies gaat het niet alleen om
het opslaan, verwerken en uitrijden van eenmaal geproduceerde mest,
maar om maatregelen ten aanzien van een hele keten van activiteiten,
inclusief stappen om de mestproductie zo veel mogelijk te beperken
het project van de MTE valt net onder de categorie 21 c) uit Bijlage I
van het Project-m.e.r.-besluit. Er werd gevraagd een goedgekeurd
MER toe te voegen aan de vergunningsaanvraag
algemeen relevant
deze richtlijn is de opvolger van de huidige Integrated Pollution
Prevention and Control(IPPC)-richtlijn op. De IED-richtlijn naast de
IPPC- richtlijnen nog zes andere richtlijnen (de Richtlijn grote
stookinstallaties, de Afvalverbrandings-richtlijn, de
Oplosmiddelenrichtlijn en drie Richtlijnen voor de titaniumdioxideindustrie). De IPPC-richtlijn verplicht de EU-lidstaten om grote
emissies naar water, lucht en bodem van bedrijven te reguleren.
Voor inrichtingen die in de vierde kolom van de indelingslijst met de
letter X zijn aangeduid gelden bijkomend de volgende bepalingen:
1° de vergunningsvoorwaarden worden door de bevoegde overheden
geregeld getoetst en zo nodig ambtshalve overeenkomstig de procedure
vermeld in artikel 45 bijgesteld; voor de bestaande GPBV-installaties
gebeurt een eerste toetsing uiterlijk vóór 30 oktober 2007;
pagina 37
beleidsmatige
randvoorwaarden
Omzendbrief LNE 2012/1:
milderende maatregelen voor
geuremissies die afkomstig zijn
van bestaande varkens- en
pluimveestallen in Vlaanderen
inhoudelijk
oplijsting van de actuele en
economisch haalbare technische en
organisatorische maatregelen ter
beperking van de geuremissie bij
bestaande varkens- en pluimveestallen.
Deze omzendbrief geldt enkel voor
stallen die nog niet
ammoniakemissiearm zijn uitgevoerd
én waartegen klachten inzake
geurhinder werden geuit
farMER bvba M12KRES1_Kennisgeving/ontwerp-MER
relevant
ja
bespreking relevantie // (locatiebespreking MER aanvraag)
2° een toetsing vindt in ieder geval plaats als:
a) de door de installatie veroorzaakte verontreiniging van die
aard is dat de bestaande emissiegrenswaarden in de
vergunning gewijzigd of nieuwe emissiegrenswaarden
opgenomen moeten worden;
b) belangrijke veranderingen in de beste beschikbare technieken
een significante beperking van de emissies zonder
buitensporige kosten mogelijk maken;
c) bedrijfsveiligheid van het proces of de activiteit de toepassing
van andere technieken vereist;
d) nieuwe wettelijke bepalingen zulks vereisen.
Door de herziening van de IPPC-richtlijn zullen de vergunningen
moeten aangepast worden aan de BBT-conclusies opgenomen in een
BREF binnen een periode van 4 jaar na de publicatie van een herziene
BREF. Of bestaande stallen al dan niet zouden moeten aangepast of
omgebouwd worden naar emissiearme stallen zal dus bepaald worden
door wat deze BREF definieert als zijnde BBT en met name of een
emissiearme stal BBT is in alle gevallen of enkel bij nieuwbouw.
de omzendbrief is van toepassing op bestaande varkensstallen die nog niet
ammoniakemissiearm uitgerust zijn. Op het bedrijf vanPatrick
Vanderheyden zijn er een aantal stallen die nog niet uitgerust zijn met
een ammoniakemissiearm stalsysteem. Er kan dus beroep gedaan
worden op maatregelen opgesomd in deze omzendbrief
pagina 38
3
Projectbeschrijving
3.1
Verantwoording project
In de Geenrodestraat 1b en z/n zijn twee varkenshouderijen gevestigd. Het ene bedrijf van Patrick Vanderheyden
is momenteel vergund voor het houden van 1.736 gespeende varkens (1.218 vleesvarkens, 14 beren, 60 andere
varkens, 327 zeugen en 117 kraamzeugen). Daarnaast zijn er ook 880 niet-vergunningsplichtige biggen
aanwezig. Deze varkens worden volgens de milieuvergunning gehouden in 14 stallen waarvan 1 stal uitgerust is
met een AEA-stalsysteem (V-3.5.). Patrick Vanderheyden exploiteert sinds lang zijn bedrijf als éénmanszaak.
Dit bedrijf is semi-gesloten; dit wil zeggen dat een gedeelte van de biggen moet afgevoerd worden naar
bedrijven van derden. Deze situatie blijft dan ook zo. Voor de realisatie van deze laatste milieuvergunning, is er
momenteel een bouwvergunningsaanvraag lopende. Het hoofddoel van de bouwvergunning omvat het slopen
van drie kleine traditionele stallen, om op dezelfde locatie een nieuwe ammoniakemissiearme zeugenstal (V-3.5)
te bouwen.
Deze afvoer van de biggen heeft de zoon (Kristof) op het idee gebracht om deze biggen voor zijn rekening gaan
af te mesten. Hiervoor heeft hij door middel van de vennootschap Krespo, een nieuw landbouwbedrijf opgericht.
Het betreft hier een nieuw en autonoom landbouwbedrijf. Krespo heeft de vergunning van een stoppende
landbouwer gekocht (Mevr. Aelterman) en deze verplaatst naar een perceel naast het bedrijf van de vader. Deze
milieuvergunning is bekomen zonder dat er enige sprake was van koppeling met het bedrijf van Patrick
Vanderheyden. Het bedrijf, Krespo bvba, beschikt momenteel over een vergunning voor het houden van 833
vleesvarkens in 1 stal uitgerust met een AEA-stalsysteem (V-4.7.). Een vergunning voor het uitbreiden tot 1.714
vleesvarkens werd eerst verleend maar in beroep terug geweigerd na de procedure van Raad van State. De stal is
reeds zo gebouwd en voorzien van een chemische luchtwasser. In die weigering werd gesteld dat het over twee
aparte bedrijven gaat maar dat deze beschouwd worden als een milieutechnische eenheid (MTE). Het begrip
MTE is in het leven geroepen om de impact van meerdere bedrijven te kunnen beoordelen. Dit wordt volgens
titel II van Vlarem als volgt omschreven: “… verschillende ingedeelde inrichtingen die als een geheel moeten
worden beschouwd met het oog op het beoordelen van het nadeel dat zij kunnen berokkenen aan mens of milieu.
Een gegeven dat kan wijzen op de aanwezigheid van een milieutechnische eenheid is de onderlinge geografische,
materiële of operationele samenhang van de inrichtingen, die gepaard gaat met een relatieve afscheiding van
het geheel van deze inrichtingen ten opzichte van anderen inrichtingen. Het feit dat verschillende inrichtingen
een verschillend eigendomsstatuut hebben, belet niet dat zij een milieutechnische eenheid kunnen vormen.”
In die vergunningsaanvraag werd ook geen grondwaterwinning opgenomen. De exploitant heeft ervoor gekozen
om onmiddellijk een nieuwe vergunning aan te vragen voor de bouw van een stal die 1.714 vleesvarkens
herbergt en heeft bijhorend een grondwaterwinning voor 4.200 m³/j aangevraagd. Gezien deze vergunning
eveneens goedgekeurd werd, werden deze stal en grondwaterwinning reeds aangelegd. Omdat deze
milieuvergunning in beroep door de Raad van State geweigerd werd, is dit in het MER de gewenste situatie. De
voor dit project aangevraagde bouwvergunning werd niet ingetrokken.
Voorliggend project omvat dus de uitbreiding van het dierenaantal van een MTE tot een totaal van 3.450 varkens
(1.736 op het bedrijf van Patrick Vanderheyden en 1.714 op Krespo bvba). Daarnaast worden ook nog een aantal
rubrieken gewijzigd, uitgebreid of toegevoegd (o.a. inzake mestopslag, grondwater,… zie ook 3.2). Door de
uitbreiding zal voor de MTE een MER moeten opgemaakt worden. Overeenkomstig aan het Besluit van de
Vlaamse Regering houdende vaststelling van de categorieën van projecten onderworpen aan
milieueffectenrapportage, valt het project in de categorie 21 c) (installaties voor intensieve varkenshouderij met
meer dan 3.000 plaatsen voor mestvarkens) uit de lijst van bijlage I.
Om de uitbreiding van de huidige vergunningstoestand mogelijk te maken zijn er vanaf 2008 verschillende
opties. De capaciteit van een bedrijf kan uitgebreid worden door het aankopen van de zogenaamde
“Nutriëntenemissierechten” (kortweg NER’s), en dit mits annulering van 25 % van de aangekochte rechten.
farMER bvba M12KRES1_Kennisgeving/ontwerp-MER
pagina 39
Deze annulering van 25 % van de NER’s kan voorkomen worden indien men die 25 % verwerkt. Een tweede
optie bestaat erin om uit te breiden na bewezen mestverwerking. Als een bedrijf in het jaar X aan haar
mestverwerkingsplicht heeft voldaan en daarenboven 25 % van de netto aanvraag heeft verwerkt, met
bedrijfseigen mest, dan kan in het jaar (X + 1) een aanvraag van de NER’s ingediend worden en moet er, ten
laatste in het jaar (X + 3) 125 % van de aanvraag verwerkt worden. De uitbreiding in dit geval zal gebeuren via
een uitbreiding mits aankoop van NER’s.
De effecten zullen besproken worden van de MTE (zijnde 3.450 varkens), en niet van de twee afzonderlijke
bedrijven. In het MER worden twee situaties besproken. De eerste situatie omvat de huidig vergunde situatie
(deze is niet gelijk aan de werkelijke), de tweede situatie omvat de gewenste situatie (deze is tevens ook de
werkelijk uitgebate situatie) met 3.450 varkens. Daar waar nodig zullen ook de effecten gepaard gaan met het
bouwen van de nieuwe stal op de inrichting van Vanderheyden Patrick geduid worden. De te verwachten impact
van het project wordt dan afgeleid door de evaluatie te maken tussen de vergunde en de gewenste situatie van de
MTE.
3.2
Bedrijfsinfrastructuur
Foto’s van de MTE kan men vinden in Bijlage 9. De grondplannen van de MTE worden gegeven in Bijlage 10.
In Tabel 8Tabel 8 wordt de infrastructuur in de vergunde en de gewenste situatie weergegeven.
Tabel 8 Infrastructuur (nummering stallen zoals op Bijlagen 10)
vergunde situatie
gewenste situatie
stal 1: 220 vleesvarkens
stal 1: 220 vleesvarkens
stal 2: 220 vleesvarkens
stal 2: 220 vleesvarkens
stal 3: 220 vleesvarkens
stal 3: 220 vleesvarkens
stal 4: 640 biggen
stal 4: 640 biggen
stal 5: 240 biggen, 220
vleesvarkens
stal 5: 240 biggen, 220
vleesvarkens
stal 6: 116 zeugen, 33
andere varkens, 2 beren
stal 6: 116 zeugen, 33
andere varkens, 2 beren
stal 7: 10 beren, 198
vleesvarkens
stal 7: 10 beren, 198
vleesvarkens
stal 8: 59 zeugen, 3
andere varkens, 2 beren
stal 8: 59 zeugen, 3
andere varkens, 2 beren
stal 9: 25 kraamzeugen,
140 vleesvarkens
stal 9: 25 kraamzeugen,
140 vleesvarkens
stal 10: 40 kraamzeugen
stal 10: 40 kraamzeugen
stal 11: 64 zeugen, 24
andere varkens
stal 11: 64 zeugen, 24
andere varkens
stal 12: 24 kraamzeugen
stal 12: 24 kraamzeugen
Patrick Vanderheyden
stallen
farMER bvba M12KRES1_Kennisgeving/ontwerp-MER
pagina 40
stal 13: 28 kraamzeugen
stal 13: 28 kraamzeugen
stal 14: 88 zeugen
stal 14: 88 zeugen
stal 1: 280 m³
stal 1: 280 m³
stal 2: 240 m³
stal 2: 240 m³
stal 3: 240 m³
stal 3: 240 m³
stal 4: 518 m³
stal 4: 518 m³
stal 5: 420 m³
stal 5: 420 m³
stal 6: 750 m³
stal 6: 750 m³
stal 7: 420 m³
stal 7: 420 m³
stal 8: 160 m³
stal 8: 160 m³
stal 9: 400 m³
stal 9: 400 m³
stal 10: 550 m³
stal 10: 550 m³
stal 11: 170 m³
stal 11: 170 m³
stal 12: 160 m³
stal 12: 160 m³
stal 13: 170 m³
stal 13: 170 m³
stal 14: 360 m³
stal 14: 360 m³
5.000 l aan stal 2
5.000 l aan stal 2
5.000 l + 3.000 l aan stal
3
5.000 l + 3.000 l aan stal
3
5.000 l aan stal 9
5.000 l aan stal 9
5.000 l aan stal 10
5.000 l aan stal 10
5.000 l aan stal 12
5.000 l aan stal 12
5.000 l aan stal 13
5.000 l aan stal 13
mestvaalt
25 m³ vaste mestopslag
bij stal 4
25 m³ vaste mestopslag
bij stal 4
regenwateropvang
van stallen
20 m³
20 m³
grondwaterwinning
6.500 m³/jaar en 18
m³/dag
6.500 m³/jaar
m³/dag
kadaverkoelcel
vooraan het bedrijf
vooraan het bedrijf
voedersilo’s
8 silo’s van 5 ton
8 silo’s van 5 ton
6 silo’s van 3 ton
6 silo’s van 3 ton
1 silo van 7 ton
1 silo van 7 ton
mestopslag
mestkelders
in
opslag stookolie bij
stallen
72 m³
Krespo bvba
farMER bvba M12KRES1_Kennisgeving/ontwerp-MER
pagina 41
en
18
stal
mestopslag
mestkelder
stal
15:
vleesvarkens
in
833
stal
15:
vleesvarkens
1.714
1.500 m³ mestopslag
3.500 m³ mestopslag
opslag stookolie bij
stal
/
5.000 l mazoutopslag
regenwateropvang
van stallen
100 m³
100 m³
grondwaterwinning
/
4.200/jaar, 12 m³/dag
kadaverkoelcel
vooraan aan de stal
vooraan aan de stal
voedersilo’s
/
1 silo van 4 ton, 1 silo
van 5 ton, 1 silo van 10
ton, 2 silo’s van 15 ton
opslag zwavelzuur
/
5.500 l
opslag
luchtwasser
/
60 ton
spui
Momenteel is de stal bij Krespo bvba reeds gebouwd als in de gewenste toestand daar eerst een
vergunning werd verleend en daarna werd geweigerd. Volgens de geldende vergunning worden 833
vleesvarkens gehouden in een ammoniakemissiearme stal voorzien van het staltype V-4.7. (mestkelders
met water- en mestkanaal, de laatste met schuine putwanden en met andere dan metalen
driekantrooster). In de gewenste toestand is deze stal vervangen door een nieuwe grotere stal die
aangesloten is op een chemische luchtwasser. Deze stal wordt in beide situaties mechanisch
geventileerd.
De stallen bij Patrick Vanderheyden blijven gelijk in beide situaties. Stal 14 is zowel in de vergunde als in
de
gewenste
situatie
voorzien
van
het
ammoniakemissiearm
stalsysteem
V-3.5.
(groepshuisvestingsysteem, zonder strobed en met schuine putwanden in het mestkanaal). Deze stal
wordt mechanisch geventileerd. Stallen 4, 5 (gedeelte van de biggen), 6, 9 (gedeelte van de zeugen) en
10 zijn eveneens voorzien van een mechanisch nokventilatiesysteem. De overige stallen en gedeelten van
stallen 5 en 9 worden op natuurlijke wijze geventileerd.
De MTE is vergund voor de opslag van mengmest (onder de stallen) met een totale capaciteit van 6.338
m³ en vergund voor 25 m³ vaste mestopslag. Dit beslaat de mestopslag op naam van Patrick
Vanderheyden, zijnde 4.838 m³ mengmest en 25 m³ vaste mestopslag en de mestopslag op naam van
Krespo, zijnde 1.500 m³ mestopslag onder de stal. In de gewenste situatie zal de mestopslag veranderen
tot 8.338 m³ mengmest + 25 m³ (vaste mest). Enkel op naam van Krespo zal de mestopslagcapaciteit
toenemen van 1.500 tot 3.500 m³ mengmest. De mest wordt uitgereden op eigen gronden en op land van
derden.
farMER bvba M12KRES1_Kennisgeving/ontwerp-MER
pagina 42
Reinigingswater van de stallen wordt opgevangen in de onderliggende mestkelders en samen met de mest
afgevoerd. Regenwater dat op de stallen terecht komt wordt in de vergunde en gewenste situatie bij
Patrick Vanderheyden opgevangen in een citerne van 20 m³ en deels via een infiltratievoorziening en kan
deels ook vrij in de bodem infiltreren. In de aanstiplijsthemelwater die toegevoegd werd aan de lopende
bouwaanvraag voor de nieuwe zeugenstal op het bedrijf van Patrick Vanderheyden werd aangegeven dat
er een regenwaterput van 72 m³ voorzien zal worden. Op de inrichting van Krespo wordt in de vergunde
situatie geen regenwater opgevangen. In de gewenste situatie zal daar een regenwaterciterne van 100
m³ voorzien worden. Regenwater wordt in de vergunde bij Patrick Vanderhyden niet hergebruikt, evenals
in de vergunde situatie bij Krepo. Daar zal in de gewenste situatie wel regenwater hergebruikt worden
voor te kuisen en voor de chemische luchtwasser. In de gewenste situatie bij Patrick Vanderheyden zal er
wel de mogelijkheid zijn om te reinigen met regenwater.
De MTE beschikt in de vergunde situatie over 1 grondwaterwinning (die van Patrick Vanderheyden) van
6.500 m³/jaaren 18 m³/dag. In de gewenste situatie zal er voor Krespo een grondwaterwinning bij
aangevraagd worden (4.200 m³/jaar en 12 m³/dag). Het grondwater zal aangewend worden voor
drinkwater voor de dieren. Regenwater zal gebruikt worden als kuiswater voor de stallen en bij Krespo
voor de luchtwasser. .
In de bedrijfswoning van Patrick Vanderheyden zijn twee mensen woonachtig, die gebruik maken van
leidingwater. Het huishoudelijk afvalwater wordt momenteel na bezinking in een septische put geloosd in
de gracht. Volgens het geoloket zonering, wordt er hier op termijn een aansluiting op een operationele
rioolwaterzuiveringsinstallatie voorzien.Op de inrichting van Krespo is geen bedrijfswoning aanwezig.
Het voeder voor de dieren wordt opgeslagen in 20 silo’s met een capaciteit van 3 ton tot 15 ton.
De hygiënesluis van Krespo omvat een douche en de voorziening van aangepaste kledij en schoeisel.
Op de MTE is er bij Patrick Vanderheyden 33.000 l mazoutopslag, deze is verdeeld in 7 tanks die verspreid
langs de stallen aanwezig zijn. Krespo beschikt in de vergunde situatie niet over een mazouttank. Eén tank van
5.000 l wordt in de gewenste situatie voor deze inrichting aangevraagd.
Rondom de MTE is momenteel geen groenscherm aanwezig.
3.3
Capaciteit
In het Koninklijk Besluit van 15 mei 2003 (B.S. 24 juni 2003) betreffende de bescherming van varkens in
varkenshouderijen worden de minimumvoorschriften voor oppervlakte en vloeren voor elk gespeend varken of
gebruiksvarken die in groep gehouden worden (met uitzondering van zeugen en opfokzeugen na inseminatie)
vastgelegd. Deze minimumoppervlakten worden gegeven in Tabel 9Tabel 9.
Tabel 9 Minimumoppervlakten voor gespeende varkens volgens het Koninklijk Besluit van 15 mei 2003
gemiddeld gewicht
gespeend varken of gebruiksvarken in groep
≤ 10 kg
10 – 20 kg
20 – 30 kg
30 – 50 kg
50 – 85 kg
85 – 110 kg
farMER bvba M12KRES1_Kennisgeving/ontwerp-MER
minimum opp. (m²/dier)
0,15
0,20
0,30
0,40
0,55
0,65
pagina 43
gemiddeld gewicht
minimum opp. (m²/dier)
> 110 kg
1
beer
6 tot 9
opfokzeug (vanaf 4 weken na eerste dekking)
< 6 dieren per groep
> 40 dieren per groep
1,64
1,80
1,48
< 6 dieren per groep
> 40 dieren per groep
2,25
2,48
2,03
zeug
In de vergunde situatie beschikt de MTE over een vergunning voor het houden van 2.569 gespeende varkens
(2.051 mestvarkens, 444 zeugen, 14 beren en 60 andere varkens). Daarnaast is er ook plaats voor het houden van
880 biggen. In de gewenste situatie wordt er een toename tot 3.450 gespeende varkens aangevraagd op de MTE
(2.932 mestvarkens, 444 zeugen, 14 beren en 60 andere varkens) en eveneens 880 biggen. De capaciteit van de
stallen wordt weergegeven in Tabel 10Tabel 10.
Tabel 10 Stalindeling in de vergunde situatie MTE (nummering zie Bijlage 10)
stal
dieren
# hokken
hok (m x
m)
hok (m²)
dieren/
hok
opp. per dier
(m²)
stal 1
stal 2
stal 3
stal 4
stal 5
220 vleesvarkens
220 vleesvarkens
220 vleesvarkens
640 biggen
240 biggen
220 vleesvarkens
22
22
22
64
20
22
1,8 x 4,7
1,8 x 4,7
1,8 x 4,7
1,35 x 2,4
2,05 x 1,93
1,8 x 5,2
8,46
8,46
8,46
3,24
3,96
9,36
10
10
10
10
12
10
0,84
0,84
0,84
0,33
0,33
0,94
stal 6
116 zeugen
33 andere varkens
2 beren
10 beren
198 vleesvarkens
59 zeugen
2 beren
3 andere varkens
116
33
2
10
22
59
2
2
0,65 x 3,2
0,65 x 3,2
1,9 x 4,2
1,9 x 4,7
1,8 x 4,7
2,78 x 0,65
1,2 x 3,2
1,2 x 3,2
2,08 open hok
2,08 open hok
7,98
8,93
8,46
1,81
3,84
3,84
2,08
2,08
7,98
8, 93
0,94
1,81
3,84
3,84 ; 1,92
10 zeugen
15 zeugen
140 vleesvarkens
40 zeugen
64 zeugen
24 andere varkens
24 kraamzeugen
28 kraamzeugen
88 zeugen
833 vleesvarkens
10
15
14
40
64
8
24
28
88
59
1
(ziekenboeg)
1,8 x 2,5
1,8 x 2,25
1,8 x 4,7
1,8 x 2,5
0,65 x 2,9
1,67 x 3,25
1,95 x 2,5
2 x 2,5
0,65 x 3,2
4,6 x 2,5
4,6 x 2,5
4,5
4,05
8,46
4,5
1,89 open hok
5,43
4,88
5
2,08 open hok
11,5
11,5
1
1
1
1
9
1
1
1hok
1,1hok
2
1
1
10
1
1
3
1
1
1
14
7
stal 7
Stal 8
stal 9
stal 10
stal 11
stal 12
stal 13
stal 14
stal 15
farMER bvba M12KRES1_Kennisgeving/ontwerp-MER
pagina 44
4,5
4,05
0,85
4,5
1,89
1,81
4,88
5
2,08
0,82
1,64
De bovenstaande dierbezetting voldoet aan de vereisten gesteld in het KB betreffende de bescherming van
varkens in varkenshouderijen (B.S. 24/06/2003,).
Indien de aangevraagde milieuvergunning verkregen wordt, zal de MTE in de gewenste situatie in stal 15
(Krespo) het dierenaantal verhogen tot 1.714 vleesvarkens. Hiervoor is reeds een nieuwe stal gebouwd. De
gewenste verdeling van de varkens in stal 15 wordt weergegeven in Tabel 11Tabel 11. De overige 14 stallen
(Patrick Vanderheyden) blijven onveranderd dus de gewenste situatie voor deze stallen is gelijk aan de vergunde
(zie Tabel 10 stal 1 t.e.m. 14).
Tabel 11 Stalindeling in de gewenste situatie voor stal 15 (nummering zie Bijlage 10)
stal
dieren
# hokken
hok (m x m)
hok (m²)
dieren/hok
opp. per dier
(m²)
stal 15
1.714 vleesvarkens
152
7
3,9 x 2,25
3 x 2,2
8,78
6,6
11
6
0,8
1,1
Bovenstaande vermelde dierbezetting voldoet in de gewenste situatie aan de te respecteren minimum
oppervlakten voor de huisvesting van varkens (B.S. 24/06/2003, KB betreffende de bescherming van varkens
in varkenshouderijen).
3.4
Afbraak- en aanlegfase
Omdat de stal voor de uitbreiding bij Krespo al reeds gebouwd is (eerst vergund, daarna geweigerd na
procedure Raad van State), zal hier geen afbraak- en aanlegfase meer zijn.
Om de nieuwe zeugenstal op het bedrijf van Patrick Vanderheyden te kunnen bouwen zullen drie van de
bestaande, traditionele varkensstallen afgebroken worden. De nieuwe zeugenstal zal gebouwd worden op de
plaats waar deze stallen zich bevonden. De mestkelder van deze stal zal ongeveer 1,6 m diep zijn. De
afmetingen van de stal bedragen 7,8 m x 30 m. Wordt rekening gehouden met een dikte van de betonlaag van
ongeveer 20 cm, dan zal het grondverzet ongeveer 450 m³ bedragen. Dit cijfers is naar alle waarschijnlijkheid
een overschatting, aangezien de stallen gedeeltelijk op de mestkelders van de bestaande, af te breken st allen,
gebouwd zullen worden. Op basis van het grondwatermeetnet (www.dov.be) kan gesteld worden dat de stand
van de grondwatertafel, ter hoogte van het dichtstbijzijnde meetpunt, varieert van 0,74 – 1,15 m onder het
maaiveld. Dit meetpunt bevindt zich echter op ca. 1 km ten O van de bedrijfssite, en is direct naast de Zwarte
beek gelegen. Het bedrijf zelf bevindt zich op een helling, en de locatie van de nieuwe stal ligt volgens de
topografische kaarten 2,5 m hoger dan de locatie van de beek, zodat bemaling hoogst waarschijnlijk niet
noodzakelijk zal zijn.
Om de bouw en bedrijfsaanpassingen mogelijk te maken, zullen diverse bouwmaterialen aangevoerd moeten
worden. Er dient opgemerkt te worden dat de overlast door het extra transport gedurende de bouwfase van
voorbijgaande aard is.
3.5
Exploitatiecyclus
In zowel de vergunde situatie als de gewenste situatie zal de exploitatiecyclus in grote lijnen gelijk blijven. Er
zullen enkel meer vleesvarkens gehouden worden in de stal van Krespo.
farMER bvba M12KRES1_Kennisgeving/ontwerp-MER
pagina 45
Voor Patrick Vanderheyden worden de biggen geproduceerd door de aanwezige zeugen en wordt een
gedeelte van de biggen op het bedrijf zelf afgemest tot slachtrijpe vleesvarkens. Het overige deel van de
biggen wordt afgevoerd naar derde vleesvarkensbedrijven (in dit geval Krespo bvba). Per jaar wordt ongeveer
40 % van de zeugenpopulatie vervangen: naast natuurlijke sterfgevallen zijn de zeugen na een aantal worpen
economisch niet meer rendabel doordat de worpgrootte verkleint of de kwaliteit van de biggen niet meer
voldoet (bv. te hoge sterfte onder de biggen). Op dat moment worden deze zeugen afgevoerd naar het
slachthuis en vervangen door nieuwe jonge zeugen.
Een zeug werpt ongeveer 10 dieren per keer. De biggen hebben een gewicht van ongeveer 1,5 kg bij geboorte.
De zeugen zitten in een kraamhok waarin de biggen vrij kunnen rondlopen rond de zeug. Ieder kraamhok is
voorzien van een voederbak en een drinknippel voor de zeug, met daarnaast een klein voederbakje en een
drinknippel voor de biggen. Vlak na de geboorte leven de biggen van de melk van de moeder. Naar het einde
van de zoogperiode toe, wordt de melk geleidelijk aan vervangen door vast voeder en water. Na 30 à 32 dagen
verlaten de zeugen de kraamafdeling. De biggen gaan dan naar de biggenafdeling waar ze 4 – 5 weken zullen
verblijven. Daarna (gewicht van ongeveer 20 kg) worden de biggen verder afgemest op het bedrijf (tot zo’n
110 kg) of worden ze afgevoerd en op andere bedrijven verder afgemest. Na het afmesten worden de
vleesvarkens afgevoerd en geslacht.
De zeugen worden na het spenen van de biggen teruggebracht naar de dekstal waar ze opnieuw gedekt
worden. De kweekperiode voor de zeugen eindigt bij een leeftijd van ongeveer 3 jaar. Daarin vinden zo’n 4
worpen plaats. Tussen de verschillende cycli is er een gemiddelde leegstand van 10 dagen, daarbij worden de
kraamafdeling ontsmet en gereinigd met een hogedrukreiniger. Het reinigingswater wordt opgevangen in de
onderliggende mestkelders.
Het aantal productiecycli per jaar bedraagt voor zeugen ongeveer 2,1 à 2,2 per jaar, voor biggen ongeveer 7 en
voor vleesvarkens ongeveer 2,5. In de kraamhokken is er een uitval van 1 à 2 %, in de meststallen is dit
ongeveer 4 %, en in de biggenafdeling is dit ongeveer 5 %. Onder de zeugen is er een sterfte van 7 à 8 %. De
krengen worden bewaard in een kadaverton (gekoeld) en worden na melding opgehaald door Rendac
(ongeveer 1 x per week).
Voor Krespo komen de biggen (van ongeveer 20 kg) toe op het bedrijf en worden ze verder afgemest (tot
ongeveer 110 kg). Na het afmesten worden ze afgevoerd naar een slachthuis. Ook hier bedraagt het aantal
productiecycli 2,5 keer per jaar. Onder de vleesvarkens is er een sterftecijfer van ongeveer 4 %. Na een
productiecyclus is er een leegstand voor 2 à 3 weken waarbij gedurende deze periode de stal gereinigd en
ontsmet wordt. Ook hier zal in de gewenste situatie gebruik gemaakt worden van regenwater en wordt het
reinigingswater met de mest mee opgevangen in onderliggende mestkelder.
De mest die door de dieren van de MTE geproduceerd wordt, komt integraal terecht in de onderliggende
mestkelders. Deze mest blijft maximaal gedurende een periode van 6 maanden aanwezig in de mestkelders.
De mest wordt samen met het opgevangen reinigingswater uitgereden op eigen land of land van derden. Mest
wordt uitgereden conform de regels van het mestdecreet.
3.6
Productiebeheer, grondstoffenverbruik, residuen en emissies
De varkensbedrijven van de MTE zullen hun productie en productiemethoden evalueren aan de hand van een
technische en bedrijfseconomische boekhouding. In de evaluatie speelt de parameter groei en voederconversie
farMER bvba M12KRES1_Kennisgeving/ontwerp-MER
pagina 46
een belangrijke rol. De resultaten hiervan zullen de bedrijfsleiders toelaten om hun productiemethode en de
keuze van de grondstoffen (dieren en voeders) te evalueren. Periodiek zullen de resultaten besproken worden
met een vertegenwoordiger van de voederleverancier. Hoewel deze gesprekken eerder van commerciële aard
zijn, zal er met deze mensen dieper worden ingegaan op de technische resultaten, bijvoorbeeld indien indicaties
bestaan dat de voederkwaliteit aan de basis zou liggen van een tegenvallend resultaat.
Volgende grondstoffen worden door de inrichting aangewend in het productieproces van de varkens: dieren,
voeders, water, elektriciteit, fossiele brandstoffen en hulpstoffen, waaronder medicijnen.
Aangezien het voederverbruik een belangrijke parameter is voor wat betreft de uiteindelijke bedrijfsresultaten,
wordt het verbruik opgevolgd door de exploitanten van de MTE. De dieren worden momenteel op beide
inrichtingen van de MTE gevoederd met laag eiwit / laag fosfor voeder. Op basis van het gemiddelde
voederverbruik per dier (jaarlijks gemiddeld 700 kg/vleesvarkenplaats, 250 kg/biggenplaats, 1.100
kg/zeugenplaats en 1.000 kg/plaats voor beren), en rekening houdende met de maximale vergunde
dierhoeveelheid, wordt het voederverbruik geschat. In de huidig vergunde situatie is het geschat voederverbruik
op de MTE 2.200 ton (1.617 ton voor Patrick Vanderheyden en 583 ton voor Krepso). In de gewenste situatie
wordt dit 2.816 ton voor de MTE (1.617 ton voor Patrick Vanderheyden en 1.199 ton voor Krepso).
Het bedrijf van Patrick Vanderheyden beschikt over een grondwatervergunning voor het oppompen van 6.500
m³/j grondwater. Het grondwater wordt gewonnen vanop een diepte van 100 m. Er wordt geen wijziging van
deze vergunning aangevraagd. De dieren krijgen momenteel grondwater als drinkwater en dit blijft naar de
toekomst ook zo. Om de stallen te reinigen wordt eveneens grondwater aangewend. Dit zal in de toekomst
wijzigen en zal er regenwater aangewend worden om de stallen te kuisen.
Het bedrijf Krespo bvba beschikt in de huidig vergunde situatie niet over een grondwaterwinning. In de
gewenste situatie wordt er wel één aangevraagd. De grondwatervergunning wordt aangevraagd voor het
oppompen van 4.200 m³/j en dit op vanop een diepte van 100 m. Het grondwater wordt dan aangewend als
drinkwater voor de dieren. Regenwater zal in de gewenste situatie gebruikt worden voor het reinigenvan de stal
en voor de chemische luchtwasser.
Het drinkwaterverbruik van de varkens kan o.a. geschat worden op basis van LNE-richtwaarden. De raming van
het drinkwaterverbruik voor de MTE bedraagt 7.688 m³/j (huidig vergunde situatie) en 9.591 m³/j (gewenste
situatie). De raming van het reinigingswater bedraagt in de huidig vergunde situatie 415 m³/jaar en in de
gewenste situatie ongeveer 621 m³/jaar. Het reinigingswater wordt opgevangen in een mestkelder, en zal mee
afgevoerd worden met de mest. In het hoofdstuk met betrekking tot de discipline water (hoofdstuk 9) wordt een
afweging gemaakt van de aangevraagde grondwaterwinning t.o.v. het waterverbruik op basis van VMM-, BBTen
LNE-cijfers.
De luchtwasser zal in de gewenste situatie 480 m³/jaar water verbruiken. Er zal gebruik gemaakt worden van
regenwater. De productie van spui zal 60 m³/jaar bedragen.
Figuur 1Figuur 1 geeft een overzicht van het waterverbruik op de MTE.
Figuur 1 Overzicht waterverbruik op het bedrijf
farMER bvba M12KRES1_Kennisgeving/ontwerp-MER
pagina 47
grondwater
(MTE huidig vergund 6.500
m³/j- gewenst 10.700)
(MTE gewenst 10.700 m³/j)
regenwater
luchtwasser
0 – 480 m³/j
reinigingswater
0 – 206 m³/j
Bij stal Krespo
spui
0 – 60 m³/j
reinigingswater
0 – 415m³/j
Patrick
Vanderheyden
reinigingswate
r
415 – 0 m³/j
Inrichting
Patrick
Vanderheyden
drinkwater
7.588 – 9.591 m³/j
mestkelder
Bij het bedrijf van Patrick Vanderheyden is een bedrijfswoning aanwezig, maar die is los te koppelen van de
milieuvergunning voor het landbouwbedrijf. In deze woning wordt zowat 60 m³/j water verbruikt, dat na
bezinking in een septische put in de gracht geloosd wordt. Bij Krespo bvba is geen bedrijfswoning aanwezig.
Het voornaamste aandeel van het elektrisch verbruik wordt aangewend voor de sturing van het ventilatie- en
voedersysteem en de verlichting van de stallen. Op basis van het verbruik van 2011 kan berekend worden dat er
momenteel een energieverbruik is van ongeveer 110.000 kWh/j voor de hele MTE. Zonnepanelen zijn ook reeds
aanwezig op de MTE.
In de huidig vergunde situatie is er enkel bij Patrick Vanderheyden mazoutopslag (33.000 l). In de gewenste
situatie wordt er bij Krespo 5.000 l mazoutopslag aangevraagd. Het totaal zal in de gewenste situatie 38.000 l
zijn. Dit is voldoende om 1 jaar te overbruggen. Mazout wordt voornamelijk gebruikt om stallen te verwarmen.
Medicijnen worden, indien nodig, aangeleverd door de bedrijfsdierenarts. Na iedere ronde worden de stallen nat
gereinigd met een hogedrukreiniger. De ongediertebestrijding wordt door het bedrijf zelf uitgevoerd.
Op het varkensbedrijf vormt reinigingswater van de stallen het bedrijfsmatig afvalwater. De reiniging van de
stallen gebeurt na iedere ronde. Dit water wordt in de mestkelders onder de stallen opgevangen en samen met de
mest afgevoerd. Jaarlijks zal 515 m³ (huidig vergund) en 621 m³ (gewenst) reinigingswater noodzakelijk zijn
volgens cijfers van de VMM (VMM, 2004).
Alle geproduceerde mest wordt in de beide situaties uitgereden via MDAD (Mest Afzet Documenten). Hierbij
wordt mest over bedrijfseigen grond uitgereden en over grond van derden.
Het optreden van verpakkingsafval is beperkt. De krachtvoeders worden in bulk geleverd en op het bedrijf
opgeslagen in gesloten silo’s, zodat er op dit vlak geen probleem ontstaat met betrekking tot het
verpakkingsafval.
De kadavers worden op geregelde tijdstippen opgehaald door de firma Rendac. Het aantal kadavers wordt
beperkt door een goede bedrijfsvoering.
farMER bvba M12KRES1_Kennisgeving/ontwerp-MER
pagina 48
In hoofdstuk 7 (discipline lucht) wordt een inschatting gemaakt van de geur-, stof- en ammoniakemissies ten
gevolge van de inrichting. De geluidsproductie van het bedrijf wordt weergegeven in hoofdstuk 12 (discipline
geluid en trillingen).
farMER bvba M12KRES1_Kennisgeving/ontwerp-MER
pagina 49
4
Alternatieven en ontwikkelingsscenario’s
4.1
4.1.1
Beschrijving alternatieven
Nulalternatief
Het nulalternatief is het scenario waarbij geen vergunning verleend wordt voor het m.e.r.-plichtige project. In dit
scenario zal de MTE uitgebaat worden zoals het vergund is, nl. met 833 vleesvarkens op het bedrijf van Krespo.
4.1.2
Doelstellingsalternatieven
Echte doelstellingsalternatieven (andere activiteiten) worden niet in beschouwing genomen. De twee bedrijven
van de MTE zijn hoofdzakelijk gespecialiseerd in de productie van biggen en het afmesten van varkens en
wensen de productie op de MTE in de toekomst op gelijkaardige wijze verder te zetten.
4.1.3
Locatiealternatieven
Aangezien Krespo eerst een vergunning verkregen had, is de stal reeds gebouwd. De vergunning werd daarna
echter weer ingetrokken. De stal is wel zo geplaatst dat ze in de nabijheid van de bestaande stallen van Patrick
Vanderheyden ligt.
4.1.4
Uitvoeringsalternatieven
Onder uitvoeringsalternatieven wordt verstaan: technische ingrepen of maatregelen op het vlak van
bedrijfsvoering.
Om het bedrijf van Krespo te kunnen uitbreiden, werd reeds een nieuwe stal gebouwd. Deze nieuwe
infrastructuur werd ammoniakemissiearm uitgevoerd. De uitbater opteerde hierbij voor een luchtwassysteem.
Een chemische luchtwasser werd geïnstalleerd die een ammoniakreductie van 70 % zal teweeg brengen en een
geurreductie van 30 %. Deze reducties zijn enkel van toepassing voor de stal in de gewenste situatie op het
bedrijf van Krespo (stal nr. 15 op het inplantingsplan). Voorts is stal nr. 14 op de inrichting van Patrick
Vanderheyden eveneens ammoniakemissiearm uitgevoerd, nl. met het systeem V-3.5 die een ammoniakreductie
van 62% teweeg brengt. Op basis van de te verwachten milieueffecten zal er nagegaan worden of er verdere
alternatieven uitgewerkt moeten worden.
De huidige processen en evaluaties zullen geëvalueerd worden ten opzichte van de relevante passages uit de Lijst
van Best Beschikbare technieken (BBT) en de BREF-documenten. Dit is ook een vereiste voor het verlenen van
een vergunning aan een GPBV-bedrijf. Voor voorliggend project zal onderzocht worden of de BBT’s op de
MTE van toepassing zijn of mogelijkerwijs toegepast kunnen worden. In hoofdstuk 16 van het MER wordt dan
onderzocht welke BBT technieken van toepassing zijn voor voorliggende MTE, en welke technieken hiervan
ook effectief toegepast worden op de inrichtingen.
4.2
4.2.1
Ontwikkelingsscenario’s
Autonome ontwikkeling
In het autonome ontwikkelingsscenario zal de druk op het buitengebied verder toenemen met versnippering en/of
dichtslibbing van de open ruimte tot gevolg. Zoals dat ook in het verleden het geval is geweest, zal de
lintbebouwing langsheen wegen zich steeds meer uitbreiden waardoor de kans op conflictsituaties tussen
bewoners en agrarische activiteiten zal verhogen. Dit zal mede in de hand gewerkt worden door het
grootschaliger worden van de landbouwactiviteiten.
farMER bvba M12KRES1_Kennisgeving/ontwerp-MER
pagina 50
4.2.2
4.2.2.1
Gestuurde ontwikkeling
Ruimtelijke ordening
De basisprincipes van de ruimtelijke ordening voor de toekomst worden momenteel uitgezet in het Ruimtelijk
Structuurplan Vlaanderen (RSV). Stedelijke gebieden dienen selectief uitgebouwd te worden om de uitgroei van
kernen in het buitengebied af te remmen. Het buitengebied dient verder beschermd te worden tegen
versnippering en afkalving. Daarvoor dienen de kenmerkende functies van het buitengebied zoals landbouw,
bos, natuur en in zekere mate ook wonen en werken, gevrijwaard te worden.
4.2.2.2
Mestdecreet
Naast het Mestdecreet van 22 december 2006, werd een visienota “Naar een nieuw mestbeleid in Vlaanderen”
opgesteld (goedgekeurd door de Vlaamse regering op 22.07.2005). In het MER zal met het Mestdecreet en de
visienota rekening gehouden worden en met de mogelijke implicaties hiervan voor de invulling van de
toekomstige situatie.
4.2.2.3
Ammoniakemissie
Als Vlaanderen de ammoniakdoelstellingen – Protocol van het Verdrag over Grensoverschrijdende
Luchtverontreiniging ter bestrijding van Verzuring, Eutrofiëring en Ozon in de omgevingslucht, EU-richtlijn
Nationale Emissiemaxima, Milieubeleidsplan 2003-2007 (verlengd tot 2010) – wil realiseren, zijn maatregelen
inzake stalbeheer noodzakelijk. Zoniet is een structurele en verregaande afbouw van de veestapel nodig.
In het kader van het ammoniakreductieplan is een wetenschappelijke werkgroep opgericht die zowel de Groen
Labellijst van emissiearme stallen uit Nederland als de lijst van Europese BBT naar de Vlaamse situatie heeft
vertaald. De verschillende ammoniakreductietechnieken werden hiervoor getoetst aan de aspecten dierenwelzijn,
geur, veiligheid en energie. Een eerste lijst voor varkens en pluimvee werd opgesteld. Deze lijst is terug te
vinden in bijlage I van het Ministerieel Besluit van 19.03.2004. Opname van nieuwe stalsystemen in deze lijst
kan gebeuren volgens de procedure voor de beoordeling van emissiearme stalsystemen, zoals beschreven in
bijlage II van dit Ministerieel Besluit.
Als gevolg van deze ammoniakdoelstellingen werd een wijziging van het Vlarem II goedgekeurd (19 september
2003; B.S. 10 oktober 2003). Hierin zijn volgende wijzigingen opgenomen: Art. 1.1.2, Art. 5.9.2.1bis en Art.
5.9.5.1.
Door de NEC-richtlijn zijn reducties van NH 3, SO2 en NOx te verwachten, waardoor de achtergrondwaarden
op het vlak van verzurende en vermestende deposities zullen afnemen
farMER bvba M12KRES1_Kennisgeving/ontwerp-MER
pagina 51
5
Ingreep-effect-schema en effectbeoordeling
5.1
Ingreep-effect-schema
Het te onderzoeken project omvat de uitbreiding van een MTE tot een totaal van 3.450 gespeende varkens. Strikt
genomen betreft het twee afzonderlijke bedrijven waarvan één bedrijf wenst uit te breiden, maar deze dienen
beschouwd te worden als MTE, en wordt alsdusdanig geëvalueerd. De effecten, zowel in de huidig vergunde als
in de gewenste situatie, zullen onderzocht en beschreven worden in het MER.
De exploitatiefase kan opgedeeld worden in een aantal deelfasen:
transport: aanvoer grondstoffen en afvoer eindproducten en residuen;
eigenlijke “productieproces” = productie van vleesvarkens en biggen;
verwerking reststoffen: in hoofdzaak mest.
Elke deelfase heeft zijn specifieke emissies, residuen en gevolgen voor de onderscheiden deelcomponenten van
het milieu. In dit geval is er geen aanlegfase meer aangezien de stal bij Krespo reeds gebouwd is zoals in de
gewenste situatie. Dit komt doordat eerst een vergunning werd verleend voor deze uitbreiding maar daarna in
beroep na Raad van State weer werd geweigerd. De ingreep-effect-matrix (Tabel 12Tabel 12) geeft ons een
elementair overzicht van het verband tussen de verschillende projectactiviteiten (of ingrepen) en mogelijke
relevante negatieve effecten op de verschillende milieucomponenten. Per discipline wordt dit uitgebreid
besproken. De gebruikte bedrijfstechnieken die een weerslag hebben op deze effecten, zowel in positieve als
negatieve zin, zullen de nodige aandacht krijgen.
farMER bvba M12KRES1_Kennisgeving/ontwerp-MER
pagina 52
Tabel 12 Overzicht van relatie tussen activiteiten en mogelijke negatieve effecten op het milieu (ingreep-effect-matrix)
activiteit
mogelijke negatieve effecten op de discipline:
bodem
water
lucht
fauna en flora
landschap,
bouwkundig
erfgoed en
archeologie
AANLEG- EN AFBRAAKFASE
er zullen geen infrastructuren afgebroken worden en de stal bij Krespo is reeds gebouwd zoals in de gewenste situatie
EXPLOITATIEFASE
- aanvoer
geuremissie
rustverstoring
grondstoffen
stofemissie
- afvoer
transportemissies
eindproducten en
nevenproducten
productieproces
verzuring
verdroging
geuremissie
verzuring
visuele hinder
vermesting
vermesting
ammoniakemissie
vermesting
door bedrijf
stofemissie
rustverstoring
broeikasgasemissie
opslag en afvoer mest vermesting
vermesting
ammoniakemissie
vermesting
geuremissie
rustverstoring
broeikasgasemissie
stofemissie
andere emissies
(o.a. transport)
opslag brandstof
verontreiniging verontreiniging
verontreiniging
onderhoud: reiniging
verontreiniging verontreiniging
en ontsmetting
farMER bvba M12KRES1_Kennisgeving/ontwerp-MER
pagina 53
geluid en
trillingen
mens
verkeershinder
verkeershinder
transportemissies
verkeershinder
verkeershinder
visuele hinder
verkeershinder
verkeershinder
transportemissies
verontreiniging
verontreiniging
6
Disciplinegerichte aanpak
Voorheen werden MER’s voor veeteeltbedrijven thematisch uitgewerkt. Naar analogie met de andere
activiteitengroepen, waar meer disciplinegericht gewerkt wordt, zal verder ook een disciplinegerichte aanpak
gevolgd worden.
Afhankelijk van de te verwachten effecten zal een keuze gemaakt worden in welke mate de verschillende
disciplines uitgewerkt moeten worden. Zoveel als mogelijk zal hierbij rekening gehouden worden met de
cumulatieve effecten, meer specifiek de cumulatieve effecten die ontstaan door andere landbouwuitbatingen in de
directe omgeving. Waar mogelijk en/of relevant zullen tevens bij de effectbespreking milderende maatregelen
worden voorgesteld.
De verschillende disciplines zullen steeds op een vergelijkbare manier uitgewerkt worden:
- problematiek;
- toelichting gegevensgebruik;
- afbakening studiegebied;
- toelichting referentiesituatie;
- methodiek en significantiekader;
- beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten;
- synthese van de milieu-effecten;
- milderende maatregelen.
Eerst dient de opdrachtgever (initiatiefnemer) alle projectspecifieke gegevens door te geven zodat een duidelijk
beeld wordt bekomen van de huidige en geplande situatie. Deze gegevens bevatten een beschrijving van de
huidige bedrijfsinfrastructuur, de capaciteit en een beschrijving van de exploitatiefase van de MTE en een
beschrijving van de nieuwe bedrijfsinfrastructuur.
Vervolgens zal een beknopte beschrijving opgesteld worden van de abiotische en biotische referentiesituatie van
het studiegebied, zodat een eerste beeld bekomen wordt van de bestaande toestand binnen het studiegebied. Voor
de beschrijving van de referentiesituatie wordt naast het gebruik van de standaardbronnen ook getracht gebruik te
maken van bijkomende bronnen indien beschikbaar. Voor de visuele weergave van de referentiesituatie (en de
milieu-effecten) met inbegrip van de situering van het project wordt hoofdzakelijk gebruik gemaakt van GIS.
De beoordeling van de effecten van de uitbreiding van het bedrijf gebeurt in het MER per discipline, waarbij
volgens het te verwachten effect een beoordeling als volgt wordt gegeven:
negatief of positief effect;
matig negatief of matig positief effect;
gering negatief of gering positief effect;
geen of verwaarloosbaar effect.
Het is echter niet steeds zo dat alle tussenstappen in dit beoordelingskader steeds gedefinieerd zullen worden.
Zo is het goed mogelijk dat er slechts een mogelijkheid bestaat tussen twee (bijvoorbeeld negatief effect en geen
of verwaarloosbaar effect).
Dikwijls zal de beoordeling echter ook gaan gebeuren op basis van de bijdrage die door het bedrijf geleverd
wordt. Dan gebeurt de beoordeling als volgt:
farMER bvba M12KRES1_Kennisgeving/ontwerp-MER
pagina 54
belangrijke bijdrage door het bedrijf: dit maakt het noodzakelijk dat milderende maatregelen g ezocht
worden;
relevante bijdrage door het bedrijf: in dit geval moet gezocht worden naar milderende maatregelen,
eventueel te koppelen aan lange termijn;
beperkte bijdrage door het bedrijf: onderzoek naar milderende maatregelen is minder dwingend.
De inpassing in dit beoordelingskader wordt voor zover mogelijk gekwantificeerd in de beschrijvingen van de te
volgen methodologie per discipline.
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 55
7
Discipline lucht
Het ventileren van agrarische gebouwen leidt tot de emissie van zowel gassen zoals ammoniak (NH 3), SO2, NOx,
CO2, methaan (CH4) en lachgas (N2O), als fijn stof, geur en warmte. Deze ongewenste emissies zijn
onvermijdelijk voorwerp van debat rond de respectievelijke bijdragen van de sector in de verzuring van het
leefmilieu, de klimaatverandering en de algemene gezondheidsproblematiek. Rond deze maatschappelijke
aspecten werden er diverse internationale afspraken gemaakt (o.a. EU kaderrichtlijnen en klimaatplannen) welke
uiteindelijk resulteerden in Vlaamse regelgeving.
De belangrijkste emissies naar de lucht die een veeteeltbedrijf met zich meebrengt zijn:
emissies die rechtstreeks veroorzaakt worden door de aanwezigheid van dieren of door mestopslag in de
stallen;
emissies die rechtstreeks veroorzaakt worden door de aanwezigheid van dieren of door mestopslag buiten
de stallen;
emissies door verbranding van fossiele brandstoffen;
emissies afkomstig van de op- en overslag van producten, dieren en afvalstoffen;
emissies afkomstig van transporten.
In grote lijnen worden deze emissies onderverdeeld in vier categorieën, namelijk geuremissies, stofemissies,
verzurende (en vermestende) emissies en broeikasgasemissies.
7.1
7.1.1
Geur
Problematiek
Sinds lange tijd wordt dierlijke productie geassocieerd met geurhinder. Geuren bij veestallen ontstaan
hoofdzakelijk bij de afbraak van proteïne-bevattende afvalproducten. Deze afvalproducten worden teruggevonden
in de faeces, urine, huid, haar, voedsel en, indien deze aanwezig is, de bodembedekkende onderlaag (O’Neill &
Phillips, 1991). De geur van het voedsel en de dieren zelf wordt over het algemeen niet aanzien als sterk
hinderlijk. De stank, ontstaan uit de mest en de mestafbraak gedurende de verzameling, bewerking, opslag en
spreiding van de mest, wordt wel als hinderlijk ervaren. Mest is een complex mengsel van onverteerde
voedselresten, endogene uitscheidingen, bacteriële cellen en hun metabolische eindproducten. Mest wordt
anaeroob afgebroken onder verschillende vocht- en temperatuurcondities, resulterend in vluchtige
geurcomponenten (Mackie et al., 1998). Deze componenten komen vrij in de stal, bij de opslag van de mest en
tijdens het uitrijden van de mest.
Geuremissies verspreiden zich in de omgeving waarbij de bronhoogte, weersomstandigheden en afstand bepalen
hoeveel geur in de leefomgeving rond de bronnen aanwezig is, de zogenaamde immissie. De waarneming van geur
in de leefomgeving wordt bepaald door de hoeveelheid en aard van de geur en de fluctuatie in de hoeveelheid
aanwezige geur. Naast de geurconcentratie en de aard van de geur hangt het optreden van geurhinder af van het
persoonlijk welbevinden van de waarnemer, een subjectieve parameter.
7.1.2
Toelichting gegevensgebruik
Voor de referentiesituatie voor de discipline lucht wordt een algemeen beeld geschetst van Vlaanderen op basis
van de informatie voortkomend uit VMM-rapporten (o.a. Lozingen in de lucht 1990-2010, ‘Zure regen’ in
Vlaanderen, zwevend stof in Vlaanderen 2000-2011, ...) en milieu- en natuurrapporten (MIRA en NARA). De
referentiesituatie wordt beschouwd inzake geuremissie. Bij de eigenlijke effectbespreking wordt voornamelijk
dieper ingegaan op effecten ten gevolge van geuremissie.
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 56
7.1.3
Afbakening studiegebied
Het studiegebied wordt bepaald door de zones beïnvloed door de rechtstreekse emissie uit de stallen. De effecten
met betrekking tot lucht beperken zich vaak tot één kilometer, hoewel een verdere dispersie uiteraard niet
uitgesloten kan worden. Voortgaand op emissies van vergelijkbare bedrijven kan veiligheidshalve gesteld worden
dat de voornaamste effecten voornamelijk plaatsvinden binnen een straal van ongeveer 2 km. Indien blijkt dat deze
straal niet voldoende groot gekozen is, zal een groter gebied (afhankelijk van de hindereffecten) onderzocht
worden. In het MER zal gebruik gemaakt worden van IFDM voor het modelleren van de geurcontouren in de
omgeving van het bedrijf, zowel in de huidige als in de gewenste situatie.
7.1.4
Toelichting referentiesituatie
Bij uitbating van veestallen is het vooral de anaerobe microbiële afbraak van organisch materiaal (mest) die
verantwoordelijk is voor het vrijkomen van geurcomponenten (geuremissie). Geuremissies verspreiden zich in de
omgeving, waarbij bronhoogte, weersomstandigheden en afstand tot de bron bepalend zijn voor de hoeveelheid
geur die in de leefomgeving rond de bronnen, de zogenaamde immissie, aanwezig is. De waarneming van geur
wordt zowel bepaald door geureigenschappen (geurconcentratie, aard en intensiteit van de geur) als door de
fluctuatie van de geurconcentratie doorheen de tijd, de frequentie en de duur van de gewaarwording.
De omgang met geurhinder wordt ingewikkelder indien inrichtingen gelegen zijn in complexen of in het geval van
inrichtingen waarvan de geurverspreiding overlapt met deze van andere gelijkaardige inrichtingen (zogenaamde
bronnenclusters). Interferentie tussen geurbronnen is moeilijk in te schatten. Uit onderzoek van Bongers et al.
(2001) en van PRG Odournet nv et al. (2004) bleek immers dat in situaties waar geurhinder door meerdere
bronnen met eenzelfde karakter werd veroorzaakt (bvb. agrarisch karakter), de gecumuleerde geuren minder
hinder veroorzaken dan indien de geurbelasting zou worden verspreid door één bron. Dit wijst erop dat voor
impactberekening van agrarische bronnenclusters, de bronnen binnen de cluster niet zonder meer gesommeerd
kunnen worden. Sterker nog, deze overschatting neemt toe naarmate het aantal bronnen binnen de cluster
toeneemt.
Volgens het gewestplan is de inrichting gelegen in agrarisch gebied. Het dichtstbijzijnde woongebied met landelijk
karakter bevindt zich op 180 m (NW) van de MTE. Er bevindt zich een gebied voor dagrecreatie op 260 m ten W
van de MTE.
7.1.5
Methodiek
Toetsingsnormen zijn al dan niet wettelijke randvoorwaarden waaraan de optredende effecten kunnen getoetst
worden om te zien of er al dan niet een normoverschrijding voorkomt.
Er bestaan drie belangrijke soorten toetsingsnormen in verband met het beperken van geurhinder:
1. emissiebeperking (aanpak aan de bron): dit houdt een beperking in van de hoeveelheid uitgestoten
stoffen;
2. afstandsregels: geven de afstanden weer die dienen gerespecteerd te worden om geurhinder te beperken
tot “aanvaardbare” waarden;
3. immissiebeperking: dit wordt meestal gereglementeerd door overschrijdingspercentages (d.i. gedurende
hoeveel procent van de tijd een opgegeven concentratie of geurdrempel niet overschreden mag worden).
De toetsing van dit project aan de hand van de verschillende bestaande beoordelingsystemen wordt uitgevoerd om
een indicatie te bekomen van de reikwijdte van het effect van geurverspreiding.
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 57
Omwille van de complexiteit van het geurmengsel en het moeilijk beheersen ervan, is toepassing van een
emissiebeperkende regelgeving voor de veehouderij echter vrijwel onmogelijk. Het tot nu toe meest gehanteerd
beoordelingssysteem is het systeem van afstandsregels. Daarnaast zal met behulp van een verspreidingsmodel een
inschatting gemaakt worden van de geuremissie in de omgeving van het project. Dit kan getoetst worden aan de
hand van overschrijdingspercentages, zoals deze voorgesteld worden in het geactualiseerde richtlijnenboek voor de
activiteitengroep landbouwdieren (Willems et al., 20092011).
7.1.5.1
Evaluatie van het project op basis van afstandsregels
Afstandsregels worden veelal gebruikt als instrument bij het vergunningsbeleid zonder dat een echte normering
gegeven wordt met betrekking tot de geurkwaliteit in de omgeving. Afstandsregels berusten deels op ervaring met
klachten, anderzijds op empirisch geuronderzoek bij verschillende types van bedrijven. Dit is het tot nu toe meest
gehanteerd systeem bij de beoordeling van landbouwexploitaties in het kader van toekenning van vergunningen.
Bij de bepaling van de werkelijk optredende effecten, in dit geval de geurkwaliteit, dienen we echter behoedzaam
te zijn niet de omgekeerde weg te bewandelen. Het is niet omdat een bedrijf voldoet aan afstandsregels, dat er geen
geurhinder kan optreden. Omgekeerd is het eveneens niet zo dat er geurhinder optreedt wanneer niet voldaan is
aan de wettelijk vastgelegde regels.
De reden waarom afstandsregels geen garantie bieden voor het correct inschatten van de geurkwaliteit kan
bijvoorbeeld zijn dat er bepaalde versoepelingen zijn toegepast bij het vaststellen van de afstandsregels of omdat
afstandsregels een sterke vereenvoudiging zijn van de reëel optredende effecten. Denken we maar aan het feit dat
geurverspreiding afhankelijk is van klimatologische parameters als stabiliteit van het weer,
windrichtingsverdeling, enz.
VLAREM II vermeldt in afdeling 5.9.4 bijkomende voorwaarden met betrekking tot de ligging van
varkensstallen. In functie van type stalsysteem en wijze van inrichting van de mestopslag wordt aan de
inrichting een aantal waarderingspunten toegekend. Op basis van deze waarderingspunten, samen met het aantal
dieren op de inrichting (omgerekend naar varkenseenheden), dient het bedrijf te voldoen aan een bepaalde
minimumafstand tussen elke stal (en elke opslagplaats voor mengmest of vaste mest) en een aantal op het
gewestplan aangegeven gevoelige gebieden (woonuitbreidingsgebied, natuurgebied met wetenschappelijke
waarde of natuurreservaat, gebied voor verblijfsrecreatie, woongebied ander dan woongebied met landelijk
karakter en bosreservaat).
Op basis van deze minimumafstand tussen het bedrijf en de gevoelige gebieden kan een effectbeoordeling
opgemaakt worden.
7.1.5.2
7.1.5.2.1
Evaluatie van het project door middel van modellering van geuremissie en –immissie
Inleiding
Geurconcentraties in de buitenlucht worden veelal door overschrijdingspercentages gereglementeerd. Hierbij
wordt het percentage van de tijd gegeven gedurende welke er geen overschrijding mag zijn van een gegeven
geurconcentratie.
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 58
Geurconcentraties kunnen weergegeven worden in snuffeleenheden per volume-eenheid (se/m³). Eén se/m³ komt
per definitie overeen met de geurconcentratie in het veld waar de geur van de bron door een snuffelploeg nog net
kan waargenomen worden, d.i. ter hoogte van de maximale waarnemingsafstand.
Geurconcentraties kunnen ook weergegeven worden in geureenheden per volume-eenheid (ouE/m³ volgens de
EN13725). Eén 1 ouE/m³ is per definitie de concentratie die nog net kan onderscheiden worden van geurvrije lucht
door 50 % van de personen van een geurpanel. Deze concentratie noemt men de geurdrempel.
Teneinde de geuremissie van een veeteeltbedrijf in te schatten, kan dus ofwel gewerkt worden met een sensorisch
onderzoek, dat de emissie weergeeft in een aantal se, ofwel kan er gerekend worden op basis van
emissiekengetallen (uitgedrukt in ouE/s) die afgeleid werden voor verschillende diersoorten en
huisvestingssystemen. In dit dossier wordt verder uitgegaan van emissiekengetallen (uitgedrukt in ou E/s, waardoor
in dit MER gesproken zal worden over ouE/m³. Omdat hinderniveaus evenwel uitgedrukt worden in se/m³, en wij
werken met ouE/m³, moet het verband tussen beide eenheden bepaald worden. Uit het onderzoek van De Bruyn et
al. (2001) en een studie van de Universiteit Gent in opdracht van het LNE kon afgeleid worden dat 1 se/m³ ≈ 1
ouE/m³.
De geurconcentratie die op een bepaald ogenblik in de omgevingslucht kan waargenomen worden, is gelijk aan de
verdunningsfactor die moet toegepast worden op de met geur belaste lucht, opdat 50 % van de proefpersonen dit
mengsel nog net kan onderscheiden van zuivere lucht en 50 % geen onderscheid meer kan maken. Indien
bijvoorbeeld de met geur belaste lucht 10 keer moet verdund worden om nog onderscheiden te kunnen worden
door 50 % van het proefpanel, dan bevat deze lucht initieel 10 ouE/m³.
7.1.5.2.2
Bepaling van geuremissie en –immissie
Voor de inschatting van de geuremissie ten gevolge van het bedrijf zal gebruik gemaakt worden van in de
literatuur beschikbare geuremissiewaarden. Voor veebedrijven zal gebruik gemaakt worden van Vlaamse
meetwaarden (varkens; Van Langenhove & Defoer, 2002) en Nederlandse meetwaarden (pluimvee en rundvee;
VROM, Regeling geurhinder en veehouderij, 2006). Vlaamse geuremissiewaarden zijn voor deze diercategorieën
namelijk niet beschikbaar.
De geuremissiefactoren die op het bedrijf van toepassing zijn, zullen bij de effectbespreking weergegeven
worden.
Indien het bedrijf behoort tot een bronnencluster, zullen de vergunningen van de andere bedrij ven die zich
eveneens in de bronnencluster bevinden, bij de gemeente opgevraagd worden. De geuremissie van deze
bedrijven wordt dan bepaald door het aantal vergunde dieren te vermenigvuldigen met de geuremissiefactor
voor de overeenkomstige diersoort. Hierbij wordt uitgegaan van traditionele stalsystemen.
7.1.5.2.3
Modellering van de geuremissie
Voor het maken van een bedrijfsspecifieke evaluatie van de geuremissie wordt gebruik gemaakt van het
Immissie Frequentie Distributie Model (IFDM) van het VITO. Hierbij wordt het bedrijf opgedeeld in een aantal
geurbronnen (puntbronnen) rekening houdend met de specifieke bedrijfssituatie. Meestal wordt iedere stal als
een afzonderlijke geurbron aanzien. Per bron dient in het model als modelinput de geuremissie per tijdseenheid
ingegeven te worden. Omdat de stallen als puntbron ingegeven worden, dienen ventilatiedebieten,
schouwhoogte en temperatuur ingegeven te worden. De gebruikte modelparameters worden bij de
effectbeoordeling weergegeven.
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 59
Indien de stal uitgerust is met een luchtwassysteem is de exacte locatie van de puntbron gekend. In het model
wordt deze luchtwasser ingegeven als puntbron. Voor de overige stallen is de exacte staluitlaat moeilijk te bepalen.
Daarom wordt de puntbron gedefinieerd als het middelpunt van de stal.
De gemodelleerde geuremissie van het bedrijf wordt gebruikt om te kijken hoeveel bedrijven er zich in de
bronnencluster bevinden. Hiervoor wordt de grootste contour (gewenste of huidige situatie) van 0,5 ou E/m³
bepaald. De vergunde dieraantallen van de veeteeltbedrijven die zich hierin bevinden, worden bij de gemeente
opgevraagd. Indien de geuremissie van een omliggend bedrijf kleiner is dan 5 % van de geuremissie van het
bedrijf waarvoor het MER dient opgemaakt te worden, dan zal dit bedrijf niet mee opgenomen worden in het
cumulatief model (ze worden dan aanzien als achtergrondgeur).
De geselecteerde bedrijven worden dan mee opgenomen in het cumulatief geurmodel. Als puntbron van elk
bedrijf wordt het bedrijfsmiddelpunt genomen.
Kort samengevat zijn de modelsettings (optiebestand) de volgende:
7.1.5.2.4
-
gebruik van puntbronnen;
-
Briggs finale pluimstijging;
-
uitmiddeling over 1 uur;
-
concentratieberekeningen zonder depositie.
Toetsing van de geuremissie
Hierbij wordt een onderscheid gemaakt tussen een individueel bedrijf en een bronnencluster.
Individueel bedrijf
In een onderzoek uitgevoerd door de Universiteit Gent in opdracht van LNE (deel I (2002a), deel II (2002b), deel
III (2002c)) werden drie beschermingsniveaus vastgelegd voor de sector van varkenshouderijen, uitgedrukt in
immissieconcentratie als 98-percentiel.
het nuleffectniveau (= streefwaarde) wordt gedefinieerd als ‘het achtergrondniveau, het hinderniveau in
een controlegroep buiten de invloedsfeer van de bron gelegen’. Bij concentraties lager dan dit niveau,
wordt dus geen effect van de bron waargenomen. Het nuleffectniveau wordt vastgelegd op 0,5 ou E/m³ als
98-percentiel, d.w.z. dat op het nuleffectniveau een uurgemiddelde geurconcentratie van 0,5 ou E/m³ in
niet meer dan 2 % van de tijd wordt overschreden;
de richtwaarde is gelinkt aan het ervaren van hinder door de omwonenden en wordt vastgelegd op 1
ouE/m³ als 98-percentiel, d.w.z. dat op de richtwaarde een uurgemiddelde geurconcentratie van 1 ou E/m³
in niet meer dan 2 % van de tijd wordt overschreden;
de grenswaarde wordt vastgelegd op 1,5 ouE/m³ als 98-percentiel, d.w.z. dat op de grenswaarde een
uurgemiddelde geurconcentratie van 1,5 ouE/m³ in niet meer dan 2 % van de tijd wordt overschreden.
Vanaf deze grenswaarde kunnen structureel klachten optreden zodat dit niveau, behoudens in geval van
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 60
overmacht, niet mag overschreden worden ter hoogte van het dichtstbijzijnde geurgevoelig object
(meestal de meest nabijgelegen bedrijfsvreemde woning).
Het gehanteerde significantiekader is gebaseerd op het geactualiseerde richtlijnenboek voor de activiteitengroep
landbouwdieren (Willems et al., 2011).
Bronnencluster
De geurverspreiding door de inrichting kan overlappen met deze van andere gelijkaardige inrichtingen uit de
omgeving. Dit zijn dan de zogenaamde bronnenclusters. De vroeger vermelde basisbeschermingsniveaus van
geurhinder houden echter geen rekening met effecten van verschillende bronnen. Verschillende studies wezen uit
dat in situaties waar geurhinder wordt veroorzaakt door meerdere bronnen met eenzelfde geurkarakter
(bronnencluster), de gecumuleerde geuren minder hinder veroorzaken dan ingeval eenzelfde hoeveelheid geur zou
worden verspreid door één bron.
In het onderzoek van PRG Odournet nv et al. (2004) wordt voorgesteld om voor inwonenden van bronnenclusters
– op basis van de inschatting van praktijksituaties – het 98-percentiel voor 10 ouE/m³ als grenswaarde, 5 ouE/m³ als
richtwaarde en 3 ouE/m³ als streefwaarde te hanteren. Er wordt verondersteld dat deze waarden algemeen van
toepassing zijn op clusters van veestallen. Het gehanteerde significantiekader is gebaseerd op het geactualiseerde
richtlijnenboek voor de activiteitengroep landbouwdieren (Willems et al., 2011).
7.1.5.3
Geuremissie door kadaveropslag
Inzake geuremissie door kadaveropslag zijn geen kwantitatieve gegevens beschikbaar. Daardoor kan de mogelijke
geurverspreiding van de kadaveropslag niet in de eerdere beoordelingen (afstandsregels en modellering) verwerkt
worden. Praktijkervaring leert echter dat geuremissie uit gekoelde kadaveropslag te verwaarlozen valt in
vergelijking met andere geurbronnen.
7.1.6
Significantiekader voor geur
Tabel 13 Significantiekader voor de geur
deelaspect
omschrijving
beoordelingskader
geur
afstandsregels
negatief effect: verbod of overschrijding
geen of verwaarloosbaar effect: geen overschrijding
individueel bedrijf
WOONGEBIED
negatief effect: woning in zone > 1,5 ouE/m³ (= grenswaarde)
matig negatief effect: woning in zone 1 – 1,5 ouE/m³
gering negatief effect: woning in zone 0,5 – 1 ouE/m³
geen of verwaarloosbaar effect: woningen in zone < 0,5 ouE/m³
WOONGEBIED MET LANDELIJK KARAKTER
negatief effect: woning in zone > 3 ouE/m³
matig negatief effect: woning in zone > 1,5 ouE/m³ (= grenswaarde)
gering negatief effect: woning in zone 1 – 1,5 ouE/m³
geen of verwaarloosbaar effect: woningen in zone < 1 ouE/m³
OVERIG
negatief effect: woning in zone > 10 ouE/m³
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 61
deelaspect
omschrijving
beoordelingskader
matig negatief effect: woning in zone 3 – 10 ouE/m³
gering negatief effect: woning in zone > 1,5 ouE/m³ (= grenswaarde)
geen of verwaarloosbaar effect: woningen in zone < 1,5 ouE/m³
bronnencluster
WOONGEBIED
negatief effect: woning in zone met overschrijding 3 ouE/m³
(= grenswaarde)
geen of verwaarloosbaar effect: woningen in zone < 3 ouE/m³
WOONGEBIED MET LANDELIJK KARAKTER
negatief effect: woning in zone met overschrijding 5 ouE/m³
(= grenswaarde)
matig negatief effect: woning in zone van 3 - 5 ouE/m³ (=
richtwaarde tot grenswaarde)
geen of verwaarloosbaar effect: woningen in zone < 3 ouE/m³
OVERIG
negatief effect: woning in zone met overschrijding 10 ouE/m³
(= grenswaarde)
matig negatief effect: woning in zone van 5 – 10 ouE/m³ (=
richtwaarde tot grenswaarde)
gering negatief effect: woning in zone van 3 – 5 ouE/m³ (=
streefwaarde tot richtwaarde)
geen of verwaarloosbaar effect: woningen in zone < 3 ouE/m³
7.1.7
7.1.7.1
Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten
Evaluatie van het project op basis van afstandsregels
Voor het aantal waarderingspunten van de betrokken inrichting wordt verwezen naar Bijlage 11. In deze bijlage
wordt voor iedere stal een puntenaantal weergegeven, samen met het totale aantal waarderingspunten van
toepassing voor de gehele inrichting voor de gewenste (deze is tevens ook de werkelijke situatie) situatie.
In Tabel 14 wordt enerzijds de vereiste minimumafstand weergegeven die volgens VLAREM II (artikel 5.9.4.4)
in acht genomen moet worden tussen elke stal en de op het gewestplan aangegeven gevoelige gebieden,
rekening houdend met het aantal waarderingspunten van de MTE en het aantal varkenseenheden. Anderzijds
wordt de afstand tot het dichtstbijgelegen gevoelige gebied.
Tabel 14 Toetsing MTE aan de VLAREM II afstandsregels
Krespo bvba
Patrick Vanderheyden
aantal waarderingspunten
180
61
aantal varkenseenheden*
1.714
2.420
vereiste minimumafstand
(m)
150
350
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 62
Krespo bvba
Patrick Vanderheyden
345
350
dichtstbijgelegen gevoelig
gebied (m)
* varkenseenheden: iedere zeug wordt gelijkgesteld aan 2,5 varkenseenheden, ieder ander varken > 10 weken wordt gelijkgesteld aan 1
varkenseenheid
Het dichtsbijzijnde gevoelig gebied betreft een woonuitbreidingsgebied, op 345 m ten NW van het bedrijf
Krespo en op 350 m ten NW van het bedrijf van Patrick Vanderheyden. Er bevindt zich geen gevoelig gebied
binnen de te respecteren minimumafstand van beide bedrijven van de MTE. Bijkomend kan nog vermeld
worden dat er op het bedrijf van Patrick Vanderheyden geen uitbreiding van de veestapel plaatsheeft, waardoor
de afstandsregels hier strikt genomen niet van toepassing zijn. De overheid kan deze evenwel opleggen, maar
zelfs dan wordt er nog voldaan aan de afstandsregels.
7.1.7.2
Evaluatie van het project door middel van modellering van geuremissie en -immissie
De geuremissiefactoren die van toepassing zijn voor het bedrijf, worden gegeven in Tabel 15. Hiervoor worden de
emissiewaarden gebruikt zoals weergegeven in het geactualiseerde richtlijnenboek Landbouwdieren (Willems et
al., 2011).
Tabel 15 Geuremissiefactoren voor de verschillende op de MTE van toepassing zijnde stalsystemen
diersoort
stalsysteem
van toepassing in …
geuremissie (ouE/dier.s)
vleesvarkens
traditionele stal
29,2
vergunde situatie Krespo bvba
22,7
beren
chemisch luchtwassysteem 30 % geurreductie
AEA-stal V-4.7 – 20 %
geurreductie
traditionele stal
vergunde en gewenste situatie
Patrick Vanderheyden
gewenste situatie Krespo bvba
57,0
biggen
traditionele stal
kraamzeugen
traditionele stal
zeugen
traditionele stal
jonge zeugen
AEA-stal V-3.5 – geen
reductie
traditionele stal
vergunde en gewenste situatie
Patrick Vanderheyden
vergunde en gewenste situatie
Patrick Vanderheyden
vergunde en gewenste situatie
Patrick Vanderheyden
vergunde en gewenste situatie
Patrick Vanderheyden
vergunde en gewenste situatie
Patrick Vanderheyden
vergunde en gewenste situatie
Patrick Vanderheyden
29,2
20,4
12,1
84,4
57,0
57,0
In de vergunde situatie is de MTE vergund voor het houden van 2.569 gespeende varkens. Op het bedrijf van
Krespo bvba zijn er hiervan 833 vleesvarkens vergund. De overige 1.736 gespeende varkens zijn vergund op het
bedrijf van Patrick Vanderheyden, waarvan 1.218 vleesvarkens, 14 beren, 60 andere varkens, 327 zeugen en 117
kraamzeugen. Daarnaast zitten er momenteel nog 880 biggen op het bedrijf van Patrick Vanderheyden. In de
gewenste situatie wenst de uitbater van Krespo bvba het aantal varkens op de inrichting uit te breiden tot 1.714
vleesvarkens. Voor de inrichting van Patrick Vanderheyden blijft de gewenste situatie gelijk aan de huidige
situatie. De MTE zou dan in de gewenste situatie een totaal van 3.450 gespeende varkens tellen. Tabel 16Tabel 16
geeft de geuremissie van de varkens voor de inrichting en per stal weer.
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 63
Tabel 16 Geuremissie ten gevolge van de MTE, opgesplitst per stal
stal
stal (1)
stal (2)
stal (3)
stal (4)
stal (5)
beschrijving
stal
traditionele
stal
traditionele
stal
traditionele
stal
traditionele
stal
traditionele
stal
stal (6)
traditionele
stal
stal (7)
traditionele
stal
stal (8)
traditionele
stal
stal (9)
traditionele
stal
stal (10)
traditionele
stal
traditionele
stal
stal (11)
stal (12)
stal (13)
stal (14)
stal (15) – stal
Krespo bvba
traditionele
stal
traditionele
stal
AEA-stal V3.5
AEA-stal V4.7 – 20%
geurreductie
huidig vergunde situatie
beschrijving stal
gewenste situatie
# dieren
geuremissie
(ouE/s)
220
vleesvarkens
220
vleesvarkens
220
vleesvarkens
640 biggen
6.424
traditionele stal
6.424
traditionele stal
6.424
traditionele stal
7.744
traditionele stal
240 biggen
en 220
vleesvarkens
116 zeugen,
33 andere
varkens en 2
beren
10 beren en
198
vleesvarkens
59 zeugen, 3
andere
varkens en 2
beren
25
kraamzeugen
en 140
vleesvarkens
40
kraamzeugen
64 zeugen en
24 andere
varkens
24
kraamhokken
28
kraamhokken
88 zeugen
9.328
traditionele stal
7.690
traditionele stal
6.352
traditionele stal
3.565
traditionele stal
6.296
traditionele stal
3.376
traditionele stal
4.349
traditionele stal
2.026
traditionele stal
2.363
traditionele stal
5.016
AEA-stal V-3.5
833
vleesvarkens
18.909
chemisch
luchtwassysteem
– 30%
geurreductie
totale geuremissie van de dieren
# dieren
geuremissie
(ouE/s)
220
vleesvarkens
220
vleesvarkens
220
vleesvarkens
640 biggen
6.424
240 biggen en
220
vleesvarkens
116 zeugen,
33 andere
varkens en 2
beren
10 beren en
198
vleesvarkens
59 zeugen, 3
andere
varkens en 2
beren
25
kraamzeugen
en 140
vleesvarkens
40
kraamzeugen
64 zeugen en
24 andere
varkens
24
kraamhokken
28
kraamhokken
88 zeugen
9.328
1.714
vleesvarkens
35.034
96.286*
6.424
6.424
7.744
7.690
6.352
3.565
6.296
3.376
4.349
2.026
2.363
5.016
112.411*
(+ 17%)
*indien er geen rekening gehouden wordt de aanwezigheid van de ammoniakemissiearme zeugenstal op het bedrijf van
Patrick Vanderheyden, en er gerekend wordt met de situatie van 404 zeugen, 52 kraamzeugen, 1.280 vleesvarkens en 880
biggen dan bedraagt de geuremissie in de huidig vergunde situatie 94.350 ouE/s
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 64
De MTE maakt deel uit van een bronnencluster, gezien binnen de contour van 0,5 ouE/m³, uitgestoten door het
bedrijf, andere geurbronnen gelegen zijn.. Daarom wordt enkel het cumulatief geurmodel verder in beschouwing
genomen. Wel worden op de figuren van de cumulatieve modellen extra contouren indicatief weergegeven,
namelijk de geurcontour van 3 ouE/m³ die door de geuremissie van de MTE (dus niet door de bronnencluster)
bekomen wordt. Om de vergunde dieraantallen van de omliggende veeteeltbedrijven te bekomen, werd contact
opgenomen met de milieudienst van Lummen. Op basis van deze vergunde dieraantallen werd een geuremissie
bepaald. Hierbij wordt verder geen rekening meer gehouden met bedrijven die minder dan 5 % uitstoten van de
geuremissie van het varkensgedeelte van het bedrijf, aangezien deze geur beschouwd kan worden als
achtergrondgeur. In totaliteit zijn er dan nog 15 bedrijven die mee opgenomen moeten worden in de cumulatieve
geurmodellen (Tabel 17Tabel 17).
Tabel 17 Bedrijven die mee opgenomen worden in de modellering van de bronnencluster
Label
adres
geuremissie (ouE/s)
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
Bijgaertstraat 1
Geenmeerstraat 25
Geenrodestraat 3A
Geenrodestraat 5
Geenrodestraat 7A
Geenrodestraat 18
Langeheidestraat 6
Larensstraat 7
Mellaerstraat 20
Mellaerstraat 27
Nachtegaalstraat 24
Paalstraat zn
Schuilenbroekstraat 1
Schuilenbroekstraat 2A
Schuilenbroekstraat 6
18.472
5.786
60.495
39.106
69.476
7.084
11.680
11.088
134.806
6.550
15.906
23.068
49.625
81.16
59.086
Al de bronnen worden ingegeven in IFDM en een modellering wordt uitgevoerd. De output van de
bronnenclustersimulatie wordt gegeven in Bijlage 12a) (huidig vergunde situatie) en Bijlage 12b) (gewenste
situatie). Indicatief wordt op deze bijlagen ook de zone direct rond de MTE aangeduid, waar de geurconcentratie,
op basis van het cumulatieve model, de 20 ouE/m³ overstijgt. Op de bijlagen worden eveneens de bedrijven
weergegeven die in de cumulatieve modellering opgenomen zijn. Tabel 18Tabel 18 toont het aantal woningen dat
zich in de verschillende geurconcentratiezones bevindt. Hierbij wordt een onderscheid gemaakt tussen
verschillende gewestplanbestemmingen.
Tabel 18 Aantal woningen dat zich in de verschillende geurconcentratiezones bevindt
omschrijving
woongebied
> 3 ouE/m³
woongebied met
landelijk karakter
3 – 5 ouE/m³
> 5 ouE/m³
overige
gewestplanbestemmingen
3 – 5 ouE/m³
5 – 10 ouE/m³
effectclassificatie
huidig vergunde situatie
gewenste situatie
verschil*
negatief effect
109
109
0
matig negatief
effect
negatief effect
322
323
+1
157
170
+ 13
gering negatief
effect
matig negatief
119
125
+ 6**
72
72
0
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 65
omschrijving
effectclassificatie
huidig vergunde situatie
gewenste situatie
effect
> 10 ouE/m³
negatief effect
72
72
* verschil huidig vergunde situatie en gewenste situatie, voorwerp van deze aanvraag
** incl. één woning verbonden aan een landbouwbedrijf
verschil*
0
Het aantal woningen met negatief effect neemt toe ten opzichte van de huidig vergunde situatie. Er is geen
toename te verwachten van het aantal gehinderde woningen gelegen in woongebied. Hierdoor kan geconcludeerd
worden dat de effecten op deze woongebieden voor het overgrote deel afkomstig zullen zijn van een of meerdere
bedrijven die onderdeel uitmaken van de bronnencluster, maar niet afkomstig zal zijn van de MTE. Ter hoogte van
woongebied met landelijk karakter is er een toename van 1 woning in het aantal matig negatief gehinderden te
verwachten, evenals 13 bijkomende woningen die een negatief effect zal ondervinden. Dit zullen voor het
merendeel woningen zijn die een verschuiving van effectzone zullen ondergaan (van geen of verwaarloosbaar
effect naar matig negatief effect, en van matig negatief effect naar negatief effect). Voor de overige
gewestplanbestemmingen zullen 6 bijkomende woningen (1 woning hiervan is zelf gerelateerd aan een
landbouwbedrijf) een gering negatief effect. Ook hier geldt voor het merendeel van deze bijkomende woningen dat
er een verschuiving van effectzone zal plaatsvinden (van net onder de grens naar net boven de grens).
De ervaring leert evenwel dat de effectieve geurconcentratietoename ter hoogte van deze bijkomende negatief
gehinderden meestal minimaal is (van net onder de grens tot net boven de grens), maar dat de invloed van een
uitbreiding veel belangrijker is ter hoogte van de woningen in de directe omgeving van het bedrijf zelf. Daarom is
het zinvol om bijkomend een detailonderzoek ter hoogte van woningen gelegen in een straal van 300 m rond het
bedrijf. Bij de woongebieden en woongebieden met landelijk karakter wordt de geurconcentratie bepaald door een
uitmiddeling te maken over de zones die negatief gehinderd worden, en dit in de ‘slechtste’ situatie. In
onderstaande tabel worden de geurconcentraties ter hoogte van deze gebieden/woningen weergegeven. Dit wordt
ook aangegeven op Bijlage 13.
Tabel 19 Wijziging geurconcentratie ter hoogte van omliggende woningen en de zones
afstand tot bedrijf
geurconc.
(ouE/m³)
huidig
woningen (overige gewestplanbestemmingen)
1*
< 100 m
48,0
2
< 100 m
49,8
3**
< 100 m
68,8
4
100 – 200 m
46,1
5
100 – 200 m
26,3
6
100 – 200 m
29,4
7
100 – 200 m
21,8
8
100 – 200 m
31,8
9**
200 – 300 m
38,6
10**
200 – 300 m
34,2
11
200 – 300 m
14,0
12 en 13
200 – 300 m
14,9
14
200 – 300 m
18,5
woongebied met landelijk karakter
WLK 1
200 – 300 m
16,4
WLK 2
> 300 m
8,1
WLK 3
> 300 m
5,1
WLK 4
> 300 m
4,2
WLK 5
> 300 m
4,1
WLK 6
> 300 m
3,2
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
vergund
geurconc.
(ouE/m³)
gewenst
verschil
(ouE/m³)
41,3
49,8
68,8
46,1
26,4
28,1
21,8
29,6
38,5
33,8
14,0
15,4
18,5
- 6,7
+0,1
- 1,3
- 2,2
- 0,1
- 0,4
+ 0,5
-
16,5
8,3
5,2
4,2
4,1
3,2
+ 0,1
+ 0,2
+ 0,1
pagina 66
afstand tot bedrijf
geurconc.
(ouE/m³)
huidig
vergund
geurconc.
(ouE/m³)
gewenst
WLK 7
> 300 m
3,7
3,7
woongebied
W1
> 300 m
8,3
8,5
W2
> 300 m
5,6
5,7
W3
> 300 m
8,4
8,4
W4
> 300 m
3,1
3,1
W5
> 300 m
3,2
3,2
* woning gerelateerd aan het bedrijf van Patrick Vanderheyden
** woningen gerelateerd aan een landbouwbedrijf dat deel uitmaakt van de bronnencluster
verschil
(ouE/m³)
+ 0,2
+ 0,1
-
Er kan vastgesteld worden dat de wijzigingen van de geurconcentraties beperkt zijn. Globaal genomen dalen de
concentraties of blijven ze gelijk, er zijn slechts een aantal stijgingen waarneembaar. De stijgingen in
geurconcentraties ter hoogte van woningen 5,12 en 13 en de zones van woongebied (W1,2) en woongebied met
landelijk karakter (WLK 1-4) zijn stijgingen waarvan verwacht wordt dat ze beperkt waarneembaar zullen zijn.
Het zal dan ook niet noodzakelijk zijn om met betrekking tot de geurproblematiek bijkomende milderende
maatregelen te treffen.
7.1.7.3
Geuremissie door kadaveropslag
Kadavers worden bewaard in een kadaverkoelcel en worden na melding (gemiddeld 1 x per week) opgehaald
door Rendac.
Inzake geuremissie door kadaveropslag zijn geen kwantitatieve gegevens beschikbaar. Daardoor kon de
mogelijke geurverspreiding van de kadaveropslag niet in de eerdere beoordelingen (afstandsregels of
modellering) verwerkt worden. De bijkomende effecten zijn echter door de gepaste opslag en de frequente
afvoer zeer beperkt, zodat verwacht wordt dat er geen geurhinder optreedt ten gevolge van de kadaveropslag .
7.1.8
Synthese van de milieu-effecten voor geur
Tabel 20 Samenvatting effecten voor geur
deelaspect
onderdeel
effectbeoordeling
geur
afstandsregels
geen of verwaarloosbaar effect
bronnencluster
WOONGEBIED
negatief effect voor 109 woningen (geen bijkomende)
WOONGEBIED MET LANDELIJK KARAKTER
matig negatief effect voor 323 woningen (+1 t.o.v. huidig vergund)
negatief effect voor 170 woningen (+13 t.o.v. huidig vergund)
OVERIG
gering negatief effect voor 125 woningen (+6 t.o.v. huidig vergund)
matig negatief effect voor 72 woningen (= t.o.v. huidig vergund)
negatief effect voor 72 woningen (= t.o.v. huidig vergund)
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 67
7.2
7.2.1
Stof
Problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentiesituatie
Zwevend stof is een mengsel van afzonderlijke deeltjes (vloeibaar of vast) met uiteenlopende samenstelling en
afmetingen. Een gas met daarin rondzwevende deeltjes wordt een aerosol genoemd. Er kan hierbij een
onderscheid gemaakt worden tussen primaire en secundaire aerosolen. Primaire aerosolen worden rechtstreeks
uitgestoten in de atmosfeer door verschillende bronnen. De mechanisch gevormde deeltjes die ontstaan door de
verkleining van grover materiaal en terecht komen in de atmosfeer worden als primaire aerosolen beschouwd.
Secundaire aerosolen daarentegen ontstaan in de atmosfeer door chemische reacties uit gasvormige
componenten (zoals o.a. ammoniak, zwaveldioxide, stikstofoxiden en organische verbindingen). Momenteel
wordt zwevend stof gezien als één van de belangrijkste luchtverontreinigende stoffen die leiden to t nadelige
gezondheidseffecten. Deze treden zowel op bij kortstondige blootstelling aan hoge concentraties als bij
langdurige blootstelling aan lage concentraties. De kleinere deeltjes dringen het diepst door in de longen. De
afzetting van zwevend stof leidt tevens tot vervuiling en verwering van gebouwen.
De deeltjes worden ingedeeld in fracties op basis van hun grootte. Een onderscheid wordt gemaakt tussen PM 10,
PM2,5 en PM0,1 (Particulate Matter = PM). De grovere fractie (PM 10, deeltjes met een aerodynamische diameter
(a.d.) kleiner dan 10 µm) bestaat vooral uit mechanisch gevormde deeltjes die in de lucht gebracht worden door
de wind of door antropogene activiteiten, zoals opwaaiend stof bij verkeer en bij opslag en overslag van
bulkgoederen. Zwarte rook, voornamelijk bestaande uit roet afkomstig van verbrandingsprocessen, vormt een
specifieke fractie van PM 10. De fijne fractie (PM 2,5, deeltjes met een a.d. kleiner dan 2,5 µm) bestaat vooral uit
deeltjes ontstaan bij verbrandingsprocessen en secundaire reacties. Momenteel bestaan er sterke aanwijzingen
dat fijne deeltjes (< 2,5 µm) schadelijker zijn dan de grovere deeltjes. Daarom verschuift de aandacht dan ook
meer en meer naar PM 2,5 of zelfs naar de ultrafijne deeltjes (met a.d. < 0,1 µm).
Voor het meten van de hoeveelheid zwevend stof, wordt o.a. gebruik gemaakt van PM 2,5- en PM10concentraties. De industrie en de bouwsector liggen voornamelijk aan de bron van stofdeeltjes met a.d. tussen
2,5 en 10 μm. Grof stof met een a.d. groter dan 10 μm komt o.a. in de lucht terecht door opwaaien en verwaaien
bij wegverkeer, op- en overslag van ertsen en afbraakwerken. De sector landbouw en visserij is de belangrijkste
bron van PM10-emissie. Dit bestaat echter hoofdzakelijk uit het stof dat opwaait bij bewerking va n de
landbouwgronden. Deze onzekere bron van emissie is vermoedelijk minder belangrijk vanuit het oogpunt van
gezondheid (VMM, 2005).
Bij de beschouwing van een intensief veeteeltbedrijf dient ook rekening gehouden te worden met de productie
van zwevend stof gerelateerd aan de veeteeltactiviteiten. Enerzijds dient rekening gehouden te worden met de
stofproductie in de stallen. Door de activiteit van de dieren en de ventilatie in de stallen waait immers heel wat
stof op (voederdeeltjes, huidschilfers, …). Dit stof wordt via de ventilatie uit de stallen getrokken en komt zo in
de omgeving terecht. Anderzijds ontstaat stofemissie ten gevolge van het vullen van de voedersilo´s en de
transportbewegingen ten behoeve van de MTE. Bijkomend vindt eveneens emissie plaats van zwarte rook,
gerelateerd aan de verbranding van fossiele brandstoffen (verwarming van de stallen, gebruik van
landbouwvoertuigen, transporten ten behoeve van de aan- en afvoer van grondstoffen, gebruik van een
noodstroomgroep, …).
Op 21 mei 2008 werd de Europese richtlijn Lucht (2008/50/EG) definitief goedgekeurd. De nieuwe richtlijn
bundelt alle vorige richtlijnen in verband met de kwaliteit van de omgevingslucht, stroomlijnt de wetgeving en
stelt nieuwe normen voor met betrekking tot fijn stof (PM2,5). De reeds bestaande grens- en streefwaarden zijn
niet veranderd. Deze zijn de volgende voor PM10: een jaargemiddelde grenswaarde van 40 µg/m³ en een
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 68
daggemiddelde grenswaarde van 50 µg/m³, die op jaarbasis maximaal 35 keer mag overschreden worden. V oor
PM2,5 werd nu ook het volgende vastgelegd: op hun volledig grondgebied moeten de lidstaten een PM 2,5grenswaarde van 25 µg/m³ in acht nemen. Deze grenswaarde moet uiterlijk in 2015 gerespecteerd worden. Tot
slot wordt een indicatieve grenswaarde ingevoerd voor PM2,5 tegen 2020. Dan zou deze tot 20 µg/m³ moeten
zijn teruggebracht. De richtlijn werd van kracht op de dag van publicatie in het Publicatieblad van de Europese
Gemeenschappen (juni 2008). Ten laatste 2 jaar nadien moet de richtlijn naar nationale en/of regionale
wetgeving zijn omgezet.
Voor de referentiesituatie voor de discipline lucht wordt een algemeen beeld geschetst van Vlaanderen op basis
van de informatie voortkomend uit VMM-rapporten (o.a. Lozingen in de lucht 1990-2010, ‘Zure regen’ in
Vlaanderen, zwevende stof in Vlaanderen 2000-2011, ...) en milieu- en natuurrapporten (MIRA en NARA). De
referentiesituatie wordt hieronder onderzocht inzake zwevend stof. Bij de eigenlijke effectbespreking wordt
voornamelijk dieper ingegaan op effecten ten gevolge van stofemissie.
Het meest nabij gelegen VMM-meetpunt met betrekking tot de MTE waar PM 10 opgemeten wordt is gelegen te
Hasselt (code: N045), op ongeveer 16 km van de MTE. In 2009 werd daar een jaargemiddelde PM 10concentratie van 22 µg/m³ vastgesteld. Volgens EU richtlijn 1999/30/EG mag de jaargemiddelde concentratie
vanaf 1/1/2005 niet hoger zijn dan 40 µg/m³, wat dus niet overschreden wordt. In de onmiddellijke nabijheid
van de MTE zijn geen VMM-meetpunten gelegen. Een interpolatiekaart, opgesteld door de VMM, van de
beschikbare PM10-meetpunten geeft de jaargemiddelde PM 10-concentraties in het kalenderjaar 2009 in
Vlaanderen weer. Op basis van deze kaart vinden we ter hoogte van het studiegebied een jaargemiddelde PM 10concentratie die zich situeert in de range van 21 - 25 µg/m³.
Een interpolatiekaart van de jaargemiddelde PM 2,5- en zwarte rookconcentraties is niet beschikbaar. Het meest
nabij gelegen VMM-meetpunt met betrekking tot de MTE waar PM 2,5 opgemeten wordt is eveneens het punt
gelegen te Hasselt (code: N045), op ongeveer 16 km van de MTE. In 2009 werd daar een jaargemiddelde PM 2,5concentratie van 19 µg/m³ vastgesteld. Dit ligt onder de norm van 25 µg/m³. Door de grote afstand tot de MTE
kunnen echter vraagtekens gezet worden bij de representativiteit van dit meetpunt voor de luchtkwaliteit ter
hoogte van de MTE. Het dichtstbijzijnde zwarte rookconcentatiepunt is wederom het punt N045 op 16 km,
waardoor ook de meting voor zwarte rook niet representatief is voor de omgeving van de MTE.
7.2.2
Afbakening studiegebied
Het studiegebied wordt bepaald door de zones beïnvloed door de rechtstreekse emissie uit de stallen. De effecten
met betrekking tot lucht beperken zich vaak tot één kilometer, hoewel een verdere dispersie uiteraard niet
uitgesloten kan worden. Indien blijkt dat deze straal niet voldoende groot gekozen is, zal een groter gebied
(afhankelijk van de hindereffecten) onderzocht worden. In het MER zal gebruik gemaakt worden van IFDM voor
het modelleren van de stofconcentraties in de omgeving van de MTE, zowel in de huidige als in de gewenste
situatie.
7.2.3
Methodiek en significantiekader
7.2.3.1
7.2.3.1.1
Evaluatie van het project door middel van modellering van stofemissie uit de stallen
Bepaling van stofemissie
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 69
De voornaamste stofbron op de MTE, met name de emissielucht van de stallen, zal zoveel mogelijk kwantitatief
besproken worden. Voor het inschatten van de effecten wordt gebruik gemaakt van literatuurgegevens.
Het stof dat uit de stallen geëmitteerd wordt bestaat voornamelijk uit huid-, mest-, voer- en strooiseldeeltjes die
met de ventilatielucht uit de stallen worden geblazen. Deze stofuitstoot kan beschouwd worden als een permanente
bron waarbij de stofconcentratie functie is van het ventilatiedebiet en de leeftijd van de dieren. De stofconcentratie
uit de stallen wordt in de buitenlucht snel verdund, zodat mogelijke hogere stofconcentraties in de omgevingslucht
beperkt blijven tot de onmiddellijke omgeving van de stallen.
Voor het maken van een inschatting stofemissies vanuit de stallen (zowel PM2,5 als PM10) wordt, net als bij geur en
ammoniak, gebruik gemaakt van studies uit Nederland, en dit tot er Vlaamse cijfers beschikbaar zullen zijn. De
gebruikte emissiecijfers zullen bij de effectbeoordeling weergegeven worden.
7.2.3.1.2
Modellering van stofemissie
Op basis van IFDM zal een modellering voor de MTE in kwestie uitgevoerd worden. Als basis voor het model
wordt dezelfde bronnenverzameling van de MTE gebruikt als bij het geurmodel. Enkel de emissies (in plaats van
de geuremissies dienen de stofemissies ingevuld te worden) dienen aangepast te worden.
Kort samengevat zijn de modelsettings (optiebestand) de volgende:
- gebruik van puntbronnen;
- Briggs finale pluimstijging;
- uitmiddeling over 24 uur;
- concentratieberekeningen zonder depositie.
7.2.3.1.3
Toetsing van stofemissie
Rekening houdende met de gemeentelijke achtergrondconcentratie (waarbij deze bij de bedrijfsconcentratie
opgeteld wordt), zal er een toetsing uitgevoerd worden ten opzichte van de jaargemiddelde grenswaarde voor PM 10
gelijk aan 40 µg/m³ (grenswaarde van toepassing vanaf 1 januari 2005 volgens Europese richtlijn 1999/30/EG). De
mogelijkheid bestaat om eveneens een toetsing uit te voeren t.o.v. de daggemiddelde grenswaarde van 50 µg/m³
(die op jaarbasis 35 keer mag overschreden worden), maar dit wordt wegens de grote onzekerheid voorlopig niet
opgenomen. Tevens zal een toetsing uitgevoerd worden ten opzichte van de jaargemiddelde PM 2,5-grenswaarde
van 25 µg/m³, die uiterlijk in 2015 dient gerespecteerd te worden (Europese richtlijn Lucht, 2008/50/EG).
Probleem hierbij is evenwel dat er voor PM2,5 geen gemeentelijke achtergrondwaarden gekend zijn.
Daarnaast zal onderzocht worden wat de procentuele bijdrage van het project/bedrijf zelf (dus geen rekening meer
houden met de gemeentelijke achtergrondconcentratie) ten opzichte van de milieukwaliteitsnorm of richtwaarde
voor bedraagt. Door de Dienst Mer wordt hierbij het volgende significantiekader voorgesteld in functie van de
berekende immissiewaarde X (Richtlijnenboek Lucht, Schrooten et al., 2012):
3 % > X > 1 % van de milieukwaliteitsnorm of richtwaarde
beperkte bijdrage
10 % > X > 3 % van de milieukwaliteitsnorm of richtwaarde relevante bijdrage
X > 10 % van de milieukwaliteitsnorm of richtwaarde
belangrijke bijdrage
7.2.3.2
Andere bronnen
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 70
Naast de emissielucht uit stallen, zijn ook nog een aantal andere bronnen (vb. mestdroging, vullen van
voedersilo’s, laden en lossen van dieren, ...) verantwoordelijk voor stofemissie. De stofproductie van deze
activiteiten is moeilijk kwantificeerbaar. Bovendien is zij in grote mate afhankelijk van de gebruikte
werkmethodes en preventieve maatregelen genomen door de uitbater. Een korte bespreking van deze
stofbronnen wordt gegeven bij de effectbeoordeling. De grootste stofproductie op een veeteeltbedrijf is echter
afkomstig uit de emissie van de stallucht.
7.2.3.3
Significantiekader voor stof
Tabel 21 Significantiekader voor stof
omschrijving
beoordelingskader
PM10 (jaargemiddeld):
individueel bedrijf
X > 10 % van de norm of richtwaarde: belangrijke bijdrage (negatief effect)
10 % > X > 3 % van de norm of richtwaarde: relevante bijdrage (matig negatief
effect)
3 % > X > 1 % van de norm of richtwaarde: beperkte bijdrage (gering negatief
effect)
X < 1 % van de norm of richtwaarde: verwaarloosbare bijdrage (geen of
verwaarloosbaar effect)
PM10 (jaargemiddeld):
cumulatief (gemeente +
bedrijf)
X > de norm of richtwaarde: negatief effect
PM2,5
enkel individueel bedrijf,
want geen gemeentelijke
achtergrondcijfers
beschikbaar
7.2.4
7.2.4.1
X > 10 % van de norm of richtwaarde: belangrijke bijdrage (negatief effect)
10 % > X > 3 % van de norm of richtwaarde: relevante bijdrage (matig negatief
effect)
3 % > X > 1 % van de norm of richtwaarde: beperkte bijdrage (gering negatief
effect)
X < 1 % van de norm of richtwaarde: verwaarloosbare bijdrage (geen of
verwaarloosbaar effect)
Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten
Evaluatie van het project door middel van modellering van stofemissie uit de stallen
De stofemissiefactoren die van toepassing zijn voor de MTE, worden gegeven in Tabel 22. Hiervoor worden de
meest recente, zijnde de Nederlandse emissiecijfers gebruikt (Regeling Ammoniak en Veehouderij, 2009,
website: http://www.infomil.nl). Om dan tot de PM2,5 cijfers te komen, kan uit andere studies (o.a. Louhelainen
et al., 1987; Aarnink et al., 1999) geconcludeerd worden dat 17,8 % van de PM 10-concentratie tot de PM 2,5fractie behoort.
Tabel 22 Stofemissiefactoren voor de verschillende op de MTE van toepassing zijnde stalsystemen
diersoort
stalsysteem
PM10-emissie
(kg/dier.j)
PM2,5-emissie
(kg/dier.j)
vleesvarkens
traditionele stal – geen reductie
AEA-stal V-4.7. – geen reductie
S-2. – 35 % reductie
traditionele stal – geen reductie
traditionele stal – geen reductie
traditionele stal – geen reductie
0,153
0,153
0,099
0,180
0,074
0,160
0,027
0,027
0,017
0,032
0,013
0,028
beren
biggen
kraamzeugen
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 71
diersoort
stalsysteem
PM10-emissie
(kg/dier.j)
PM2,5-emissie
(kg/dier.j)
zeugen
traditionele stal – geen reductie
AEA-stal V-3.5. – geen reductie
0,175
0,070
0,031
0,012
De jaarlijkse stofemissie op een landbouwbedrijf is dus gerelateerd aan het gebruikte stalsysteem en het aantal
dieren. Tabel 23 geeft een overzicht van de stofemissie van de inrichting.
Tabel 23 Stofemissie (zowel PM2,5 als PM10) ten gevolge van de MTE
stal
stal (1)
stal (2)
stal (3)
stal (4)
stal (5)
stal (6)
stal (7)
stal (8)
stal (9)
stal (10)
stal (11)
beschrijving
stal
huidig vergunde situatie
# dieren
stofemissie
(kg/j)
traditionele
stal
220
vleesvarkens
33,6 (PM10)
traditionele
stal
220
vleesvarkens
33,6 (PM10)
traditionele
stal
220
vleesvarkens
traditionele
stal
640 biggen
traditionele
stal
240 biggen,
220
vleesvarkens
51,4 (PM10)
116 zeugen,
33 andere
varkens, 2
beren
25,7 PM10)
10 beren, 198
vleesvarkens
32,0 PM10)
59 zeugen, 3
andere
varkens, 2
beren
11,1 (PM10)
25
kraamzeugen,
140
vleesvarkens
25,4 (PM10)
40
kraamzeugen
6,4 (PM10)
24 zeugen, 24
andere
14,8(PM10)
traditionele
stal
traditionele
stal
traditionele
stal
traditionele
stal
traditionele
stal
traditionele
stal
5,9 (PM2,5)
5,9 (PM2,5)
33,6 (PM10)
5,9 (PM2,5)
47,3 (PM10)
8,3 (PM2,5)
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
beschrijving
stal
gewenste situatie
# dieren
stofemissie
(kg/j)
traditionele
stal
220
vleesvarkens
33,6 (PM10)
traditionele
stal
220
vleesvarkens
33,6 (PM10)
traditionele
stal
220
vleesvarkens
traditionele
stal
640 biggen
traditionele
stal
240 biggen,
220
vleesvarkens
51,4 (PM10)
116 zeugen,
33 andere
varkens, 2
beren
25,7 PM10)
10 beren, 198
vleesvarkens
32,0 PM10)
59 zeugen, 3
andere
varkens, 2
beren
11,1 (PM10)
25
kraamzeugen,
140
vleesvarkens
25,4 (PM10)
40
kraamzeugen
6,4 (PM10)
24 zeugen, 24
andere
14,8(PM10)
9,0 (PM2,5)
traditionele
stal
4,6 (PM2,5)
traditionele
stal
5,6 (PM2,5)
traditionele
stal
2,0 (PM2,5)
traditionele
stal
4,5 (PM2,5)
traditionele
stal
1,1 (PM2,5)
traditionele
stal
5,9 (PM2,5)
5,9 (PM2,5)
33,6 (PM10)
5,9 (PM2,5)
47,3 (PM10)
8,3 (PM2,5)
pagina 72
9,0 (PM2,5)
4,6 (PM2,5)
5,6 (PM2,5)
2,0 (PM2,5)
4,5 (PM2,5)
1,1 (PM2,5)
stal
stal (12)
stal (13)
stal (14)
stal (15) Krespo
beschrijving
stal
huidig vergunde situatie
beschrijving
stal
gewenste situatie
# dieren
stofemissie
(kg/j)
# dieren
stofemissie
(kg/j)
varkens
2,6 (PM2,5)
varkens
2,6 (PM2,5)
24
kraamzeugen
3,8 (PM10)
24
kraamzeugen
3,8 (PM10)
28
kraamzeugen
4,5(PM10)
28
kraamzeugen
4,5(PM10)
AEA-stal
V-3.5.
88 zeugen
15,4 PM10)
AEA-stal
V-3.5.
88 zeugen
15,4 PM10)
AEA-stal
V-4.7.
833
vleesvarkens
chemische
luchtwasser
– 35 %
stofreductie
1.714
vleesvarkens
traditionele
stal
traditionele
stal
0,7 (PM2,5)
traditionele
stal
0,8 (PM2,5)
2,5 (PM2,5)
totale stofemissie van de dieren
traditionele
stal
127,5 (PM10)
22,5 (PM2,5)
0,7 (PM2,5)
0,8 (PM2,5)
2,5 (PM2,5)
104,5 (PM10)
18,9 (PM2,5)
466,6 (PM10)*
508,9 (PM10)
82,1 (PM2,5)
88,6 (PM2,5)
*indien er geen rekening gehouden wordt de aanwezigheid van de ammoniakemissiearme zeugenstal op het bedrijf van
Patrick Vanderheyden, en er gerekend wordt met de situatie van 404 zeugen, 52 kraamzeugen, 1.280 vleesvarkens en 880
biggen dan bedraagt de stofemissie in de huidig vergunde situatie 467 kg PM10-stof/jaar (84 kg PM2,5-stof/jaar)
Uit bovenstaande tabel kan afgelezen worden dat de stofemissie naar de toekomst toe zal stijgen. Om een
indicatief beeld te krijgen van de stofemissie (PM 2,5 en PM10) ter hoogte van de MTE worden modellen
opgemaakt met behulp van IFDM. In het model worden de verschillende bronnen (zoals aangeduid in Tabel 23)
ingegeven. Hieruit blijkt dat de maximale stofconcentratie door de MTE in de huidige situatie 2,41 µg/m³
(PM10) en 0,42 µg/m³ (PM2,5) bedraagt. In de gewenste (tevens ook de werkelijke) situatie zullen de maxima
afnemen tot 2,04 µg/m³ (PM10) en 0,36 µg/m³ (PM2,5). In Tabel 24 worden de stofnormen en bijdragen waaraan
getoetst moet worden weergegeven, evenals het aantal woningen waarvoor effecten te verwachten zijn.
Tabel 24 Resultaten van de stofconcentratiemodelleringen (de stofnormen en bijdragen waaraan getoetst moet worden,
en het aantal woningen waarvoor effecten te verwachten zijn)
concentratie
PM10-jaargemiddeld
norm*
40 µg/m³
10 % van de 4 µg/m³
norm
3 % van de
norm
1,2 µg/m³
effectbeoordeling
negatief effect
belangrijke
bijdrage
(negatief)
relevante
bijdrage
(matig
negatief)
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
huidige situatie
gewenste situatie
zone
van
overschrijding
aantal
woningen
zone
van
overschrijding
aantal
woningen
neen
neen
/
/
neen
neen
/
/
ja
0
ja
0
pagina 73
concentratie
1 % van de
norm
0,4 µg/m³
PM2,5-jaargemiddeld
norm
25 µg/m³
10 % van de 2,5 µg/m³
norm
3 % van de
norm
0,75 µg/m³
1 % van de
norm
0,25 µg/m³
effectbeoordeling
huidige situatie
gewenste situatie
zone
van
overschrijding
aantal
woningen
zone
van
overschrijding
aantal
woningen
beperkte
bijdrage
(gering
negatief)
ja
1**
ja
2**
negatief effect
belangrijke
bijdrage
(negatief)
relevante
bijdrage
(matig
negatief)
beperkte
bijdrage
(gering
negatief)
neen
neen
/
/
neen
neen
/
/
neen
/
neen
/
ja
0
ja
0
* er gebeurt een toetsing van de cumulatieve stofconcentratie aan de norm, d.i. de bedrijfsconcentratie samengeteld met de
PM10-achtergrondconcentratie in Lummen, zijnde 21 - 25 µg/m³. Hierbij wordt een “worst-case scenario” bekeken, dus een
achtergrondconcentratie van 25 µg/m³
**1 woning die deel uitmaakt van de MTE (nl. Patrick Vanderheyden)
In Lummen bedraagt de achtergrondstofconcentratie tussen 21 en 25 µg/m³. Wordt deze
achtergrondconcentratie bij de stofconcentratie van de MTE geteld, dan wordt de norm van 40 µg/m³ nergens
overschreden. Nergens zal de bijdrage door de MTE meer dan 10 % van de norm bedragen (negatief effect).
Voor zowel PM10 als PM2,5 is er een zone waar een gering negatief effect heerst. Enkel voor PM 10 zijn er hier
woningen in gelegen, deze van Patrick Vanderheyden die deel uitmaakt van de MTE (zowel in de huidig
vergunde als in de gewenste situatie) en in de gewenste situatie nog 1 bijkomende woning. Voor PM10 is er een
zone waar een matig negatief effect heerst, echter hier zijn geen woningen in gelegen. Inzake stofhinder dienen
dan ook geen extra maatregelen voorzien te worden.
7.2.4.2
Andere bronnen
Tijdens het vullen van het droogvoer wordt via een persleiding onder druk in de voedersilo’s geblazen. Om
overdruk in de silo te vermijden is er een uitlaatopening voorzien om een teveel aan statische luchtdruk in de
silo te laten ontsnappen naar de buitenlucht. Via de uitlaatopening kunnen stofdeeltjes in de omgevingslucht
terecht komen. Het vullen neemt normaliter maximaal 1 uur in beslag. Het gaat hier dus om een tijdelijke
stofbron. De uitbater verplicht het gebruik van een stofzak bij het vullen van de voedersilo’s. Hierdoor zal
praktisch geen stof vrijgesteld worden. Er zal dan ook geen of slechts een verwaarloosbaar effect zijn als gevolg
van het vullen van de voedersilo’s.
Andere mogelijke bronnen van stofemissie op voorliggend bedrijf zijn het transport en het uitmesten en
droogborstelen van de stallen. Deze emissies zijn eveneens zeer moeilijk kwantitatief in te schatten, maar zullen
beperkt zijn in vergelijking met de stofemissie uit de stallucht.
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 74
7.2.5
Synthese van de milieu-effecten voor stof
Tabel 25 Samenvatting effecten voor stof
onderdeel
effectbeoordeling
PM10 (jaargemiddeld)
gering negatief effect voor 2 woningen (=+ 1 t.o.v. de huidig vergunde situatie)
matig negatief effect voor 0 woningen (beide situaties
PM2,5
verwaarloosbaar effect (beide situaties)
7.3
7.3.1
Verzuring en vermesting
Problematiek
Twee toestandsindicatoren geven een beeld van de verzuring in Vlaanderen. Allereerst worden gemeten
concentraties van verzurende stoffen opgevolgd om een idee te krijgen van de luchtkwaliteit (immissie) en de
droge depositie. Een tweede indicator behandelt de (totale) verzurende deposities.
Het beleid inzake verzuring is erop gericht om ecosystemen te beschermen. Op lange termijn wordt ernaar
gestreefd dat alle bevolkingsgroepen, inclusief de meest gevoelige, niet meer blootgesteld worden aan
concentratieniveaus die schadelijk zijn voor de gezondheid. Daarnaast wordt ernaar gestreefd dat geen enkel
ecosysteem nog zou blootgesteld worden aan een verzurende depositie hoger dan zijn kritische last (KL). Dit is de
maximaal toelaatbare depositie per oppervlakte-eenheid voor een bepaald ecosysteem zonder dat er volgens de
huidige kennis schadelijke effecten optreden.
Een belangrijke indicator voor verzuring is de som van de potentiële verzurende emissies: SO2, NOx en NH3,
uitgedrukt in zuurequivalenten (Zeq).
Ammoniakvorming vindt plaats bij de anaerobe afbraak van eiwitten en urinezuur in mest. De microbiële
afbraakprocessen zijn sterk afhankelijk van de waterconcentratie. Ammoniak (NH3) wordt in de lucht omgezet in
ammonium(NH4+)-houdende deeltjes zoals ammoniumsulfaat en ammoniumnitraat. Door de wind wordt de
ammoniak vervolgens getransporteerd en verspreid, waardoor de concentratie door verdunning met andere lucht
gaandeweg afneemt. Ammoniak en ammonium kunnen via de atmosfeer op de bodem of op de vegetatie terecht
komen. Dit heet depositie, en is voornamelijk belangrijk (naar effecten toe) voor de discipline fauna en flora.
Vermesting is de ophoping (“aanrijking”) van nutriënten in het milieu door menselijke activiteiten. De
belangrijkste nutriënten betrokken bij vermesting zijn stikstof, fosfor en in mindere mate kalium. Deze elementen
zijn van nature al aanwezig in de bodem en het grond- en oppervlaktewater, maar menselijke activiteiten
veroorzaken een zeer grote toevoer ervan naar het milieu. Hierdoor worden de ecologische processen en
natuurlijke kringlopen in de compartimenten bodem, water en lucht verstoord. De belangrijkste gevolgen van deze
verstoring zijn:
de kwalitatieve achteruitgang van vegetaties op voedselarme en matig voedselarme gronden en de
daarmee verbonden daling van de biodiversiteit;
de kwalitatieve achteruitgang van zoet en zout oppervlaktewater (eutrofiëring) en de watergebonden
planten en dierengemeenschappen;
de kwalitatieve achteruitgang van grondwater en de grondwaterafhankelijke terrestrische ecosystemen,
evenals de aanvoer van nutriëntrijk grondwater naar het oppervlaktewater;
een bedreiging van en hogere kostprijs voor de drinkwatervoorziening, zowel uit oppervlaktewater als uit
grondwater, voornamelijk als gevolg van verhoogde nitraatconcentraties;
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 75
nadelige invloed op de landbouwactiviteit: door een onevenwichtige aanvoer van nutriënten op de bodem
kan de kwaliteit van de gewassen verminderen, de opbrengst dalen of het vee ziek worden.
Het aandeel van de landbouw in de vermestende emissie (stikstof en fosfor samen) bedroeg 53,8 % in 2006
(MIRA, 2007b). Daardoor is landbouw de belangrijkste sector in de vermestingsproblematiek. Om het leefmilieu
te beschermen tegen de verontreiniging door meststoffen werd het gebruik ervan strikt gereglementeerd via het
Mestdecreet. De Mestbank van de Vlaamse Landmaatschappij (VLM) oefent het toezicht uit op de concrete
toepassing van de wetgeving. De evaluatie van de mestafzetmogelijkheden van het bedrijf gebeurt door de
Mestbank bij de adviesaanvraag in het kader van de vergunningsaanvraag. Vermesting is ook van belang voor de
disciplines fauna en flora, bodem en water.
7.3.2
Toelichting gegevensgebruik
Voor de referentiesituatie voor de discipline lucht wordt een algemeen beeld geschetst van Vlaanderen op basis
van de informatie voortkomend uit VMM-rapporten (o.a. Lozingen in de lucht 1990-2010, Luchtkwaliteit in het
Vlaamse Gewest 2005, “Zure regen” in Vlaanderen, zwevende stof in Vlaanderen 2000-2011, ...) en milieu- en
natuurrapporten (MIRA en NARA). De referentiesituatie wordt beschouwd inzake verzuring. Bij de eigenlijke
effectbespreking wordt voornamelijk dieper ingegaan op effecten ten gevolge van de effectieve verzurende en
vermestende belasting.
7.3.3
Afbakening studiegebied
Het studiegebied wordt bepaald door de zones beïnvloed door de rechtstreekse emissie uit de stallen. De effecten
met betrekking tot lucht beperken zich vaak tot één kilometer, hoewel een verdere dispersie uiteraard niet
uitgesloten kan worden. Voortgaand op emissies van vergelijkbare bedrijven kan veiligheidshalve gesteld worden
dat de voornaamste effecten voornamelijk plaatsvinden binnen een straal van ongeveer of 1 km. Indien blijkt dat
deze straal niet voldoende groot gekozen is, zal een groter gebied (afhankelijk van de hindereffecten) onderzocht
worden. In het MER zal gebruik gemaakt worden van IFDM voor het modelleren van de verzurende en
vermestende deposities in de omgeving van het bedrijf, zowel in de huidige als in de gewenste situatie.
7.3.4
Toelichting referentiesituatie
De gezamenlijke effecten van zwavel- en stikstofhoudende verbindingen die via de atmosfeer aangevoerd worden,
en waaruit zwavel- en salpeterzuur gevormd kunnen worden kaderen binnen verzuring. De emissies van
zwaveldioxide (SO2), stikstofoxiden (NO en NO 2, samen NOx) en ammoniak (NH3) dragen bij aan de vorming van
deze verbindingen. Om verzurende emissies van SO2, NOx en NH3 vergelijkbaar te maken wordt de som van de
potentieel verzurende emissies uitgedrukt in ‘zuurequivalenten’ (Zeq). De term ‘potentieel’ wordt gebruikt omdat
de actuele verzuring sterk afhangt van de processen die zich in de bodem en in het (oppervlakte)water afspelen,
alsook van de grensoverschrijdende emissies. Vanuit het gezichtspunt van de verzurende inwerking op het milieu
worden de emissies van SO2, NOx en NH3 bij elkaar opgeteld om de som te vormen van de potentieel verzurende
emissies.
De gevolgen van deze verzurende emissies gaan veel verder dan enkel een toename van de zuurtegraad van het
regenwater. De verwijdering van deze componenten uit de atmosfeer verzuren de bodem en het oppervlaktewater,
wat zorgt voor de aantasting van ecosystemen. Verzuring kan leiden tot verhoogde nitraatgehalten in het
grondwater en de uitloging van metalen uit de bodem naar het grondwater veroorzaken. Verzurende deposities
oefenen niet enkel een invloed uit op ecosystemen, maar tasten ook gebouwen en monumenten aan en kunnen na
inademing of onrechtstreeks na opname van verontreinigd grondwater schadelijk zijn voor de mens.
Zwaveldioxiden en stikstofoxiden in combinatie met ozon kunnen door hun negatieve impact op de
gewasopbrengst voor aanzienlijke economische schade zorgen in de landbouwsector (MIRA-T, 2004 en 2006).
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 76
Wat depositie betreft, vertonen SO2, NOx en NH3 een verschillend gedrag in de atmosfeer. Omdat NH 3 sneller
verwijderd wordt (geringe emissiehoogte en hoge depositiesnelheid), beperkt de invloed van NH 3 zich
voornamelijk tot op enkele kilometers van de bron. Lange verblijftijden in de atmosfeer (van enkele dagen voor
SO2 tot nog langer voor NOx) zorgen ervoor dat beide verzurende componenten tot over afstanden van wel
duizend kilometer kunnen getransporteerd worden. Verzuring is dan ook een grensoverschrijdend probleem,
waardoor het resultaat in Vlaanderen niet enkel afhangt van reductie-inspanningen in Vlaanderen, maar ook van
dat in andere gewesten en omringende landen. Momenteel gaat er meer uitstoot van Vlaanderen over de grens dan
omgekeerd (Milieubeleidsplan 2003-2007; MIRA, 2006).
Uit het document “Zure regen in Vlaanderen, depositiemeetnet verzuring 2011” (VMM, 2012) kunnen de
volgende gegevens i.v.m. de verzurende depositie geëxtrapoleerd worden Tabel 26Tabel 26. Deze gegevens
werden berekend op basis van het Operationeel Prioritaire Stoffen model (OPS-model), voor de betrouwbaarheid
van het model wordt verwezen naar het achtergronddocument “thema verzuring” uit het MIRA-T (MIRA, 2006).
Tabel 26 Verzurende depositie in 2011 (Zeq/ha.j)
Lummen
Vlaanderen (in
2010, op basis van
MIRA (2011)
SO2 totale depositie
NOx totale depositie
NH3 totale depositie
totaal
408
674
745
569
851
784
2.003
2.027
In Tabel 27Tabel 27 wordt de NH3-emissie voor 2007 door de veeteelt per diersoort weergegeven per gemeente.
Tabel 27 NH3-emissie voor 2007 per diersoort voor Lummen
diersoort
NH3-emissie (ton/jaar)
NH3-emissie (%)
rundvee
varkens
pluimvee
andere diersoorten
totaal
28
63
0
1
92
30
69
0
1
100
7.3.5
Methodiek
Op landbouwbedrijven zal voornamelijk ammoniakemissie voor verzurende en vermestende emissies zorgen.
Toch valt niet uit te sluiten dat ook nog andere verbindingen (SO 2, NOx, ...) van belang kunnen zijn. Indien dit zo
is, dan zal dit zeker mee opgenomen worden in het MER. In voorliggend geval zijn de ammoniakemissies evenwel
de belangrijkste bron van verzurende en vermestende effecten.
7.3.5.1
Bepaling van de verzurende en vermestende emissie
De ammoniakemissie van het bedrijf zal berekend worden aan de hand van een rekenmethode uit de Nederlandse
regelgeving (Regeling en Wet Ammoniak en Veehouderij (Wav), VROM, 2002a en 2002b, laatste update dateert
van 31 maart 2009). Hierbij wordt de totale ammoniakemissie van de inrichting berekend door vermenigvuldiging
van het aantal dieren met de emissiefactor behorend bij de betreffende diercategorie en het huisvestingssysteem.
Deze emissiefactor (kg NH3/dierplaats.j) wordt bekomen uit literatuurgegevens. De emissiefactor voor berekening
van de totale emissie omvat de totale stalemissie inclusief de emissie van de mest die in de stal is opgeslagen of
bewerkt is in de mestverwerkingsinstallatie. Het geheel wordt kwantitatief ingeschat. De emissiefactoren die van
toepassing zijn voor het bedrijf worden weergegeven bij de effectbeoordeling.
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 77
Met betrekking tot vermestende depositie spelen enkel NOx en ammoniak een rol. Voor NOx en SO2 zijn er
eveneens milieukwaliteitsnormen gekend. Hiervoor zal onderzocht worden wat de procentuele bijdrage van het
project ten opzichte van deze milieukwaliteitsnorm of richtwaarde bedraagt. Door de Dienst Mer wordt hierbij het
volgende significantiekader voorgesteld in functie van de berekende immissiewaarde X (Richtlijnenboek Lucht,
Schrooten et al., 2012):
7.3.5.2
X > 1 % van de milieukwaliteitsnorm of richtwaarde: beperkte bijdrage
X > 3 % van de milieukwaliteitsnorm of richtwaarde: relevante bijdrage
X > 5 % van de milieukwaliteitsnorm of richtwaarde: belangrijke bijdrage
Modellering van de emissies
Er worden modellen (op basis van IFDM) opgesteld om de verzurende en vermestende depositie door het bedrijf te
simuleren. Omdat hier met depositie gewerkt wordt, dienen in het model puntbronnen ingegeven te worden.
Wel zal het optiebestand, waarin de modelsettings gedefinieerd worden, enigszins anders zijn. Er dienen namelijk
droge depositiesnelheden ingegeven te worden. Afhankelijk van het vegetatietype, zal meer of minder uit de lucht
gevangen worden. In het Richtlijnenboek Lucht (Schrooten et al., 2006) worden volgende depositiefactoren
aangehaald (Tabel 28Tabel 28).
Tabel 28 Gemiddelde depositiesnelheden in Vlaanderen
SO2
NOx
NH3
gras (cm/s)
loofbos (cm/s)
naaldbos (cm/s)
heide (cm/s)
bebouwing
(cm/s)
1,39
0,28
0,73
1,17
0,31
1,95
1,98
0,24
3,06
0,80
0,30
1,61
1,47
/
0,50
Kort samengevat zijn de modelsettings de volgende:
7.3.5.3
-
gebruik van puntbronnen;
-
Briggs finale pluimstijging;
-
uitmiddeling over 24 uur;
-
depositie;
-
source depletion (bronverarming).
Toetsing van de verzurende en vermestende depositie
De gemodelleerde deposities zullen gebruikt worden om de verzurende en vermestende effecten op de omliggende
fauna en flora in te schatten. Dit zal verder uitgewerkt worden in de discipline fauna en flora (hoofdstuk 10).
Specifiek zal hierbij gekeken worden naar de waardevolle vegetaties. Vervolgens worden de kritische lasten van
de verzurings- en vermestingskwetsbare vegetatietypes in de omgeving vergeleken met de berekende ammoniakof stikstofdeposities.
7.3.6
Significantiekader voor verzuring en vermesting
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 78
Onder de discipline lucht wordt er geen beoordelingskader inzake verzurende en vermestende depositie toegepast.
De verzurende en vermestende effecten zullen bij de discipline fauna en flora bepaald en beoordeeld worden. Voor
een effectbeoordeling inzake verzuring en vermesting wordt dan ook verwezen naar hoofdstuk 10.
Tabel 29 Significantiekader voor verzuring en vermesting
omschrijving
beoordelingskader
verzurende en vermestende
depositie
zie discipline fauna en flora
7.3.7
7.3.7.1
Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten
Verzurende (en vermestende) emissies ten gevolge van de MTE
De emissiefactoren die van toepassing zijn voor de MTE, worden gegeven in Tabel 15. Hiervoor worden de
emissiewaarden gebruikt zoals weergegeven in het geactualiseerde richtlijnenboek Landbouwdieren (Willems et
al., 2011). De totale ammoniakemissie van de inrichting wordt berekend door vermenigvuldiging van het aantal
dieren met de emissiefactor behorend bij de betreffende diercategorie en het huisvestingsysteem. De emissiefactor
(Tabel 30Tabel 30) voor berekening van de totale emissie omvat de totale stalemissie inclusief de emissie van de
mest die in de stal is opgeslagen.
Tabel 30 Ammoniakemissiefactoren voor de verschillende op de MTE van toepassing zijnde stalsystemen
diersoort
stalsysteem
NH3-emissie (kg/dier.j)
vleesvarkens
traditionele stal – hokoppervlakte maximaal 0,8 m²
traditionele stal – hokoppervlakte groter dan 0,8 m²
AEA-stal V-4.7. – emitterend mestoppervlak maximaal 0,18 m²
chemisch luchtwassysteem 70 % ammoniakemissiereductie
traditionele stal
traditionele stal – hokoppervlak maximaal 0,35 m²
traditionele stal – hokoppervlak groter dan 0,35 m²
traditionele stal
traditionele stal
AEA V-3.5.
2,5
3,5
1,2
0,75 – 1,05
5,5
0,6
0,75
8,3
4,2
2,6
beren
biggen
kraamzeugen
zeugen
De jaarlijkse ammoniakemissie op een landbouwbedrijf is gerelateerd aan het gebruikte stalsysteem en het aantal
dieren. Tabel 31 geeft de ammoniakemissie (veroorzaakt door de dieren) weer voor de MTE.
Tabel 31 Ammoniakemissie ten gevolge van de MTE
stal
stal 1
stal 2
stal 3
beschrijving
stal
traditionele
stal
traditionele
stal
traditionele
stal
huidige situatie = huidig
vergunde situatie
# dieren
NH3emissie
(kg/jaar)
beschrijving stal
220
vleesvarkens
220
vleesvarkens
220
vleesvarkens
770
traditionele stal
770
traditionele stal
770
traditionele stal
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
gewenste situatie
# dieren
NH3emissie
(kg/jaar)
220
vleesvarkens
220
vleesvarkens
220
vleesvarkens
770
pagina 79
770
770
stal
huidige situatie = huidig
vergunde situatie
# dieren
NH3emissie
(kg/jaar)
beschrijving stal
traditionele
stal
traditionele
stal
640 biggen
384
240 biggen
220
vleesvarkens
stal 6
traditionele
stal
stal 7
traditionele
stal
Stal 8
traditionele
stal
stal 9
traditionele
stal
stal 10
traditionele
stal
traditionele
stal
stal 4
stal 5
stal 11
stal 12
stal 13
stal 14
stal 15
beschrijving
stal
traditionele
stal
traditionele
stal
AEA
systeem V3.5.
AEAsysteem V4.7.
gewenste situatie
# dieren
NH3emissie
(kg/jaar)
traditionele stal
640 biggen
384
914
traditionele stal
240 biggen
220
vleesvarkens
914
116 zeugen
33 andere
varkens
2 beren
10 beren
198
vleesvarkens
59 zeugen
2 beren
3 andere
varkens
10 zeugen
15 zeugen
140
vleesvarkens
40 zeugen
613,7
traditionele stal
613,7
748
traditionele stal
269,3
traditionele stal
595
traditionele stal
168
traditionele stal
116 zeugen
33 andere
varkens
2 beren
10 beren
198
vleesvarkens
59 zeugen
2 beren
3 andere
varkens
10 zeugen
15 zeugen
140
vleesvarkens
40 zeugen
64 zeugen
24 andere
varkens
24
kraamzeugen
28
kraamzeugen
88 zeugen
352,8
traditionele stal
352,8
199,2
traditionele stal
232,4
traditionele stal
202,4
AEA systeem V3.5.
64 zeugen
24 andere
varkens
24
kraamzeugen
28
kraamzeugen
88 zeugen
833
vleesvarkens
999,6
Chemisch
luchtwassysteem
70%
ammoniakreductie
1.714
vleesvarkens
1.285,5
748
269,3
595
168
199,2
232,4
202,4
totale ammoniakemissie door de dieren
7.988,4*
8.274,4
*indien er geen rekening gehouden wordt de aanwezigheid van de ammoniakemissiearme zeugenstal op het bedrijf van
Patrick Vanderheyden, en er gerekend wordt met de situatie van 404 zeugen, 52 kraamzeugen, 1.280 vleesvarkens en 880
biggen dan bedraagt de ammoniakemissie van de inrichting 8.136 kg NH3/jaar
De ammoniakemissie door de dieren zal licht toenemen van 7.988,4 naar 8.274,4 NH3/jaar (stijging 3,5 %).
7.3.8
Synthese van de milieu-effecten voor verzuring en vermesting
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 80
Tabel 32 Samenvatting effecten voor verzuring en vermesting
deelaspect
effectbeoordeling
verzuring/vermesting
zie discipline fauna en flora
7.4
Broeikasgas
In de atmosfeer zijn gassen aanwezig die de invallende zonnestraling doorlaten, maar de teruggekaatste straling
van het opgewarmde aardoppervlak opnemen. Dit fenomeen heet het broeikaseffect naar analogie met de werking
van glas in een serre. Het leven op aarde dankt zijn bestaan aan dit broeikaseffect: de gemiddelde temperatuur zou
anders -18 °C bedragen in plaats van de huidige +15 °C. De voornaamste broeikasgassen zijn waterdamp (H 2O),
koolstofdioxide (CO2), methaan (CH4) en lachgas (N2O). De concentratie van deze gassen in de atmosfeer is het
resultaat van talrijke dynamische processen en cycli die op elkaar ingrijpen.
De laatste 100 jaar heeft de mens grote hoeveelheden broeikasgassen in de atmosfeer geloosd door verbranding
van fossiele brandstoffen (CO2 en N2O), veeteelt (CH4 en N2O), afvalverwerking (CH4) en chemische processen in
de industrie (CO2). Door de wereldwijde ontbossing en de daarmee gepaard gaande verbranding worden grote
koolstofreservoirs in het hout en de bodem omgezet naar broeikasgassen (voornamelijk CO 2). Daarnaast dragen
ook nieuwe stoffen zoals de chlorofluorkoolwaterstoffen (CFK’s), hun vervangproducten (HCFK’s, HFK’s en
PFK’s) en zwavelzuurhexafluoride (SF6) bij tot het broeikaseffect.
Door die antropogene uitstoot is de concentratie van broeikasgassen in de atmosfeer verhoogd. Deze verhoogde
concentratie versterkt het natuurlijke broeikaseffect en leidt bijgevolg tot een verhoging van de gemiddelde
aardtemperatuur en een globale klimaatverandering (MIRA, 2008).
Energiegebruik speelt hierbij een belangrijke rol. CO2, waarvan de emissies praktisch volledig te wijten zijn aan de
verbranding van fossiele brandstoffen, is met een aandeel van 85 % veruit het belangrijkste broeikasgas in
Vlaanderen. N2O is het tweede belangrijkste broeikasgas in Vlaanderen en is voornamelijk afkomstig uit
industriële processen en de landbouwsector. In 2005 waren de N 2O-emissies goed voor 8 % van de totale
broeikasgasemissies. Methaan was in 2005 goed voor 6 % van de totale broeikasgasuitstoot. De overige fractie
(ongeveer 1,5 %) wordt ingevuld door de uitstoot van gefluoreerde broeikasgassen. Doordat hun opwarmend
effect honderd tot duizend keer sterker is dan voor CO2, zijn ze echter niet onbelangrijk.
De sector landbouw is verantwoordelijk voor 11,4 % van de uitstoot van broeikasgassen in 2006. De landbouw
levert dus een grote bijdrage aan de uitstoot van broeikasgassen, maar ze is de enige sector die een absolute
emissiereductie heeft gerealiseerd in de periode 1990 - 2005 (MIRA, 2008). In de industrie is er ook een reductie
opgetreden, maar deze daling is volledig te wijten aan de maatregelen tegen F-gasemissies in de chemische sector.
De emissie van broeikasgassen uit de landbouw is een gevolg van methaanvergisting (CH 4) in de dierlijke
spijsvertering en in mestopslag; van de productie van lachgas (N 2O) uit biologische processen; van het gebruik van
fossiele brandstoffen (CO2- en N2O-emissies) en van CO2-emissie door daling van de bodemkoolstofvoorraad. Het
inkrimpen van de veestapel leidt tot een reductie van de CH4- en N2O-uitstoot.
In de atmosfeer zijn gassen aanwezig die de invallende zonnestraling doorlaten, maar de teruggekaatste straling
van het opgewarmde aardoppervlak opnemen. Daardoor kan de warmte niet meer ontsnappen naar de ruimte en
krijgen we een opwarming van de aardoppervlakte. Dit fenomeen heet het broeikaseffect naar analogie met de
werking van glas in een serre. De voornaamste natuurlijke broeikasgassen zijn waterdamp (H 2O), koolstofdioxide
(CO2), methaan (CH4) en lachgas (N2O). Daarnaast dragen stoffen zoals CFK´s (chloorfluorkoolwaterstoffen) en
hun vervangproducten (HFK´s en PFK´s) en SF6 eveneens bij tot het broeikaseffect. Grote hoeveelheden
broeikasgassen komen in de atmosfeer terecht door verbranding van fossiele brandstoffen (CO 2 en N2O), veeteelt
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 81
(CH4), landbouw (N2O), storten van afval (CH4) en chemische processen in de industrie (N2O). In tegenstelling tot
zwevend stof (die een afkoeling van het aardoppervlak teweeg brengen) zorgen de broeikasgassen dus voor een
stijging van de aardoppervlaktetemperatuur.
Naast ammoniakemissie brengt de intensieve veeteelt ook emissies met zich mee die bijdragen aan dit
broeikaseffect. De ventilatielucht uit de stallen bevat immers eveneens een hoeveelheid CO 2 en CH4. Deze worden
geproduceerd door de ademhaling en spijsvertering van de dieren, verbranding van petroleum en van
fermentatieprocessen in de mest. N2O-emissies komen voort ten gevolge van mestopslag en het gebruik van
dierlijke mest op landbouwgronden.
De bijdrage van het brandstofverbruik van de land- en tuinbouwsector te Lummen in 2007 (VMM, 2008) aan de
broeikasgasemissie wordt weergegeven in Tabel 33Tabel 33.
Tabel 33 Emissie van broeikasgassen door brandstofverbruik in land- en tuinbouw voor BocholtLummen, en ter
vergelijking de uitstoot aan broeikasgassen in het Vlaamse gewest (VMM, 2008)
Lummen
Vlaanderen
7.5
CO2 (kton)
CH4 (ton)
N2O (ton)
2,664
1.929
0,546
447
0,344
140
Globale synthese van de milieu-effecten voor de discipline lucht
Voorgaande hoofdstukken geeft een uitgebreide beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten die optreden
op de verschillende deelgebieden van de discipline lucht. De effecten worden nog eens kort samengevat in Tabel
34.
Tabel 34 Samenvatting effecten voor de discipline lucht
deelaspect
onderdeel
effectbeoordeling
geur
afstandsregels
geen of verwaarloosbaar effect
bronnencluster
WOONGEBIED
geen effect
WOONGEBIED MET LANDELIJK KARAKTER
matig negatief effect voor 323 woningen (+1 t.o.v. huidig vergund)
negatief effect voor 170 woningen (+13 t.o.v. huidig vergund)
OVERIG
gering negatief effect voor 125 woningen (+6 t.o.v. huidig vergund)
matig negatief effect voor 72 woningen (= t.o.v. huidig vergund)
negatief effect voor 72 woningen (= t.o.v. huidig vergund)
gering negatief effect voor 2 woningen (=+ 1 t.ov. huidig vergund)
matig negatief effect voor 0 woningen (beide situaties)
stof
PM10
(jaargemiddeld)
gering negatief effect voor 0 woningen (beide situaties)
PM2,5
(jaargemiddeld)
zie discipline fauna en flora
verzuring/vermesting
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 82
7.6
Milderende maatregelen
Op de bedrijven van de MTE wordt reeds gebruik gemaakt van meerfasig laag eiwit en laag fosfor voeder. Door
het voeder zoveel mogelijk te gaan aanpassen aan de voedingsbehoefte van de dieren, zal ook de voederconversie
optimaal gaan gebeuren, waardoor er een efficiënter N-gebruik zal zijn en er een reductie in de uitscheiding van
stikstof- en geurcomponenten zal optreden. Deze voeders zijn beter afgestemd op de specifieke behoefte van het
dier in die bepaalde periode. Het toepassen van precisievoeding wordt ook als Best Beschikbare Techniek
beschouwd. Hier kunnen dan ook geen bijkomende maatregelen voorgesteld worden, want zowel Krespo als
Patrick Vanderheyden maken hiervan reeds gebruik.
Om de emissie van ammoniak naar de lucht te beperken worden ammoniakemissiearme stalsystemen toegepast
(terug te vinden in de ‘lijst van stalsystemen voor ammoniakemissiereductie’ – Ministerieel besluit van
19/03/2004 – bijlage I. Belgische Staatsblad 14.10.2004). Hierbij is een goede bedrijfsvoering echter van
essentieel belang. Op voorliggend project werd er geopteerd voor een luchtwassysteem dat de uitgaande
stallucht zuivert. De vleesvarkensstal van Krespo werd uitgerust met een chemische luchtwassysteem, die d e
ammoniakemissie met minstens 70 % reduceert, de geuremissie met 30 % en de stofemissie met 35%.
Uit de geurmodellering blijkt dat er in woongebied geen bijkomende gehinderden zullen zijn die negatieve
effecten ondervinden, evenals in de overige gewestplanbestemmingen (wel bijkomenden met gering en matig
negatief effect). Voor woongebied met landelijk karakter zullen 13 bijkomende woningen zijn die een negatief
effect ondervindt en 1 extra met een matig negatief effect. Echter detailonderzoek wijst uit dat de wijzigingen in
geurconcentraties over de zones van woongebied en woongebied met landelijk karakter beperkt zijn, ze blijven
nagenoeg gelijk. Bovendien zijn er voor de overige gewestplanbestemmingen in de zones met gering negatief en
matig negatief effect een aantal woningen gelegen die behoren bij landbouwbedrijven die dus eerder een effect
zullen ondervinden van de eigen bedrijfsactiviteit.
Bovendien kan de omzendbrief LNE2012/1 inzake milderende maatregelen voor geuremissies die afkomstig zijn
van bestaande varkens- en pluimveestallen in Vlaanderen toegepast worden voor de traditionele stallen op de
inrichting van Patrick Vanderheyden. Een reductie van 10 % kan doorgerekend worden voor stallen 1 t.e.m. 13.
Dit brengt de totale geuremissie in de gewenste situatie van 112.411 ouE/s naar 105.411 ouE/s. Dit zal een
positieve evolutie hebben op de effecten in de gewenste situatie.
Er is een kadaverkoelcel aanwezig. De invloed op de geuremissie van deze koeling kan niet gekwantificeerd
worden, maar zal vanzelfsprekend een positief effect op geur bewerkstelligen.
Inzake stofemissie treden geen bijkomende negatieve effecten op, er dienen dan ook geen bijkomende maatregelen
genomen te worden.
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 83
8
Discipline bodem
8.1
Toelichting gegevensgebruik
Voornaamste gegevensbronnen:
Geologische kaart van België;
Bodemkaart van België;
Topografische kaart.
Voor de bespreking van de referentiesituatie voor de discipline bodem wordt er dieper ingegaan op de geologie en
de pedologie in het studiegebied.
Er wordt een beschrijving gegeven van de geologie ter hoogte van het studiegebied. De geologische informatie
(diepte tertiair, verschillende voorkomende formaties, dikte quartair, …) wordt afgeleid uit de Geologische kaart
van België (enerzijds kaartmateriaal, anderzijds aangevuld met informatie uit het bijhorende verklarende
tekstgedeelte).
Op basis van de Bodemkaart van België (kaartmateriaal met inbegrip van verklarende tekst) worden de
bodemseries nagegaan en beschreven die typerend zijn voor het bedrijf en de omgeving, alsook de eventuele
geschiktheid van deze bodems voor verschillende teelten, eventueel waardevolle (zeldzame) profielen, …
8.2
Afbakening studiegebied
De directe ingrepen op de bodem binnen het projectgebied kunnen, afhankelijk van de situatie, enerzijds
plaatsvinden door afgraven van de bodem in functie van de aanleg van de nieuwe infrastructuur,
grondverontreiniging door lekkage van een opslagtank, ... Anderzijds dient ook rekening gehouden te worden met
de effecten op de bodem door processen zoals o.a. depositie van verzurende stoffen.
Het studiegebied is dan ook ruimer te zien dan het projectgebied. Bij de bespreking van de referentietoestand
wordt eveneens aandacht besteed aan de bodemgeografische situering op macroniveau (tot ± 1 km) teneinde de
samenhang met de ruimere landschapsecologische structuren te toetsen.
8.3
8.3.1
Toelichting referentiesituatie
Geologie
In het studiegebied te Lummen hebben de quartaire afzettingen een dikte die ongeveer 4 m bedraagt. De tertiaire
afzetting, die onmiddellijk onder het quartair dek ter hoogte van de MTE en omgeving wordt aangetroffen, is de
Formatie van Diest (op basis van boorgegevens van de DOV-website in de buurt van het bedrijf;
http://dov.vlaanderen.be). De geologische opbouw ter hoogte van het studiegebied wordt samengevat in Tabel
35Tabel 35.
Tabel 35 Geologische opbouw
diepte (m onder het maaiveld)
textuur
stratigrafie
0–4
4 – 46
46 - 84
84 - 100
leem
grijs-groen zand
klei met op 82 m: 0,2 m steenlaag
groen-grijs fijn zand
quartaire afzetting
Formatie van Diest
Klei van Boom
Formatie van Rupel
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 84
8.3.2
Pedologie
Een uittreksel uit de Bodemkaart van België wordt weergegeven in Bijlage 15. De MTE te Lummen is gelegen in
de Kempen. De percelen die deel uitmaken van de MTE bevinden zich op Scfc (matig droge lemige zandbodem
met weinig duidelijke ijzer en/of humus B horizont). De bodemtypes die in de directe omgeving aangetroffen
worden zijn: Sep (natte lemig zandbodem zonder profiel), Scmz (matig droge lemige zandbodem met dikke
antropogene humus A horizont) en ZAfe (droog zand met weinig duidelijke ijzer en/of humus B horizont).
8.4
Methodiek
De belangrijkste bronnen op de inrichting die kunnen aanleiding geven tot de verontreiniging van de bodem zijn
onder andere de opslag van brandstof (mazout, petroleum, olie, …) met de brandstofverdeelinstallatie, de opslag
van grondstoffen voor de vergisting, en de opslag van reinigings- en bestrijdingsmiddelen en andere risicovolle
producten. Bij de effectbespreking zal nagegaan worden of de opslag voldoet aan de voorgeschreven voorwaarden
(Vlarem II). Eveneens wordt nagegaan of er reeds in het verleden bodemonderzoeken hebben plaatsgevonden op
de betreffende terreinen en wordt aangegeven of verdere opvolgingsonderzoeken in de toekomst noodzakelijk
worden geacht.
Indien er daarenboven grond wordt weggevoerd in kader van het project, dan kan deze op andere plaatsen
aanleiding geven tot bodemverontreiniging. Het Vlarebo regelt in hoofdstuk XIII het afvoeren en hergebruik van
grond. Voor een risicogrond dient een technisch verslag ter bepaling van de kwaliteit van de te verzetten grond
uitgevoerd te worden zodra grond ontgraven zal worden. In de praktijk houdt dit in dat een technisch verslag moet
worden opgesteld voor een risicogrond zodra het grondverzet meer dan 1m³ bedraagt.
Vermesting is de aanrijking van bodem en water met nutriënten (vnl. stikstof, fosfor en kalium) waardoor
ecologische processen en natuurlijke kringlopen verstoord worden. Deze verstoringen leiden tot verhoogde
stikstof- en fosfaatconcentraties in grond- en oppervlaktewater. Dit veroorzaakt mede de achteruitgang van
biodiversiteit en de kwalitatieve achteruitgang van voedingsgewassen. Ook de kwaliteit van de
drinkwatervoorziening wordt onder druk gezet. Hierbij zal enkel gekeken worden naar bodemverontreiniging ten
gevolge van de bedrijfsuitbating op het terrein zelf (en niet op cultuurgronden). Hoe het bedrijf zijn mest afzet, kan
jaarlijks verschillen. Er zal een beschrijving gegeven worden op welke manier de mest werd afgezet in het
referentiejaar. Op deze manier wordt een inzicht gekregen in de werking van het bedrijf. Effecten worden hier
echter niet aan gekoppeld.
Ten gevolge van de ammoniakuitstoot zal het bedrijf aanleiding geven tot verzurende en vermestende deposities.
Voor een beschrijving van het werkingsmechanisme van verzuring en vermesting op de bodem wordt verwezen
naar gespecialiseerde literatuur (bv. MIRA, 2006). De effecten van deze verzuring/vermesting zullen zich vooral
uiten door indirecte effecten op de aanwezige vegetatie. Bijgevolg wordt de impact van de verzurende en
vermestende depositie ten gevolge van de bedrijfsuitbating besproken bij de discipline fauna en flora.
De mestopslag kan tot vermestende effecten leiden. Zo kunnen lekken in de mestkelders en verlies van
reinigingswater leiden tot vermesting. Op een aantal bedrijven zijn peilputten aanwezig die het toelaten de
vermestende invloed van het bedrijf op het grondwater na te gaan. Omdat het hierbij over
grondwaterverontreiniging gaat, wordt voor een verdere behandeling van deze problematiek doorverwezen naar de
discipline water.
Wat de mestopslagcapaciteit betreft moet er voldoende capaciteit zijn voor het opslaan van de hoeveelheid mest
die gedurende zes maanden geproduceerd wordt (vanaf 31 december 2011 gedurende negen maanden), tenzij het
bedrijf beschikt over andere afzetmogelijkheden beschikt. De effectbeoordeling zal hier gebeuren op basis van de
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 85
grootte van de opslagcapaciteit, waarbij rekening gehouden wordt met eventuele andere afzetmogelijkheden
waarover het bedrijf beschikt.
8.5
Significantiekader
Tabel 36 Significantiekader voor de discipline bodem
deelaspect
omschrijving
beoordelingskader
bodemverontreiniging
door opslag
risicostoffen
opslag
negatief effect: niet voldaan aan de voorgeschreven voorwaarden
van Vlarem II
geen of verwaarloosbaar effect: voldaan aan de voorgeschreven
voorwaarden van Vlarem II
bodemonderzoek
negatief effect: niet uitgevoerd, alhoewel een bodemonderzoek
noodzakelijk is. Op zich kan dit dan niet als milieu-effect als
dusdanig beschouwd worden, maar et niet in regel zijn met de
wetgeving wordt als een negatief effect geklasseerd
geen of verwaarloosbaar effect: bodemonderzoek uitgevoerd
(conform de wetgeving), of geen bodemonderzoek noodzakelijk
mestafzet
geen effectbeoordeling
mestopslag
negatief effect: niet voldoende mestopslagcapaciteit volgens huidige
wetgeving (6 maanden opslag noodzakelijk)
gering negatief effect: niet voldoende mestopslagcapaciteit volgens
toekomstige wetgeving (9 maanden opslag noodzakelijk vanaf
2011)
geen of verwaarloosbaar effect: voldoende mestopslagcapaciteit
effecten op
bodemprocessen door
verzuring en
vermesting
verzurende en
vermestende
depositie
bodemverstoring door
aanleg verhardingen,
graafwerkzaamheden
8.6
8.6.1
zie discipline fauna en flora
bodemverlies
negatief effect: zeer hoge waardering volgens
landbouwtyperingskaart
matig negatief effect: hoge waardering volgens
landbouwtyperingskaart
gering negatief effect: matige waardering volgens
landbouwtyperingskaart
geen of verwaarloosbaar effect: zeer lage tot lage waardering
volgens landbouwtyperingskaart
Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten
Bodemverontreiniging en -onderzoek door opslag risicostoffen
De MTE is vergund voor het opslaan van volgende risicostoffen: mazout. Verder wordt er op het bedrijf van
Krespo nog een mazouttank van 5.000 l aangevraagd en opslag voor zwavelzuur en kunstmest (spui) van de
chemische luchtwasser.
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 86
De opslag van mazout bij Patrick Vanderheyden gebeurt in 7 tanks: 3 ondergrondse tanks van elk 5.000 l, 1
ondergrondse tank van 3.000 l en 3 bovengrondse tanks van elk 5.000 l. De mazouttank bij Krespo zal
bovengronds en dubbelwandig uitgevoerd worden.
Opslag van zwavelzuur zal gebeuren in een bovengrondse dubbelwandige citerne van 5,5 m³. Spui zal eveneens bij
de luchtwasser opgevangen worden in een citerne van 60 m³ (bovengronds, dubbelwandig).
Volgens Vlarebo Artikel 61 en 62 dient al dan niet, rekening houdend met de categorie waarin de inrichting wordt
ingedeeld, een oriënterend bodemonderzoek uitgevoerd te worden. Op het bedrijf zijn verschillende rubrieken
bodemonderzoeksplichtig. Door rubriek 17.3.3.2°b) en 17.3.6.2° dient het bedrijf een bodemonderzoek uit te
voeren bij overdracht, onteigening, sluiting, faillissement en vereffening, en om de 20 jaar. In het eigenlijke MER
zal nagegaan worden of er al een eerste OBO nodig was. Er is nagegaan of een eerste OBO nodig was. De
exploitant van de inrichting bij Patrick Vanderheyden zal een OBO inplannen.
8.6.2
8.6.2.1
Effecten op bodemprocessen door verzuring en vermesting
Mestafzet
Alle geproduceerde mest wordt in de huidige situatie uitgereden via MAD. Hierbij wordt mest over bedrijfseigen
grond uitgereden en over grond van derden. In de toekomst zal dit ook zo blijven. De mestafzet gebeurt in zowel
de huidig vergunde als de gewenste (tevens ook de werkelijke) situatie conform de huidige mestwetgeving.
8.6.2.2
Mestopslag
In Tabel 37 wordt een overzicht gegeven van de verschillende mestopslagmogelijkheden op het bedrijf.
Tabel 37 Mestopslagcapaciteit van de MTE
huidig
vergunde
situatie (m³)
gewenste situatie (m³)
stal 1
280
280
stal 2
240
240
stal 3
240
240
stal 4
518
518
stal 5
420
420
stal 6
750
750
stal 7
420
420
stal 8
160
160
STALLEN
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 87
huidig
vergunde
situatie (m³)
gewenste situatie (m³)
stal 9
400
400
stal 10
550
550
stal 11
170
170
stal 12
160
160
stal 13
170
170
stal 14
360
360
stal 15
1.500
3.500
totale
mestopslagcapaciteit
stallen
6.338
8.338
Wat de mestopslagcapaciteit betreft moet er voldoende capaciteit zijn voor het opslaan van de hoeveelheid mest
die gedurende negen maanden geproduceerd wordt (vanaf 31 december 2011). Op basis van de toekomstige
dieraantallen zou 5.278 m³ mest opgeslagen moeten worden. In de toekomst zal er een vergunde opslagcapaciteit
van 8.338 m³ onder de stallen zijn. Er wordt aldus voldaan aan de verplichting inzake mestopslagvoorziening.
Rekening houdend met de aanwezigheid van mengmestkelders bestaat er steeds een potentieel risico op
verspreiding van mest naar de omgeving. De stallen en de mestopslaglocaties op het bedrijfsterrein dienen
zodanig geconstrueerd te zijn dat er geen inspoeling naar het grondwater of afspoeling van mestdeel tjes naar het
oppervlaktewater of de openbare riolering mogelijk is. Door het rein houden van de verharde oppervlakken op
de inrichting wordt voorkomen dat het afspoelingswater (na regenval) bevuild wordt met mestresten. Om te
onderzoeken of er bepaalde vermestende invloeden van het bedrijf waar te nemen zijn, kunnen peilbuismetingen
een indicatie geven. Omdat deze metingen op het grondwater uitgevoerd worden, wordt dit besproken bij de
discipline Water (zie 9.6.1.2.4).
8.6.3
Bodemverstoring door aanleg verhardingen, graafwerkzaamheden
Aangezien de stal bij Krespo reeds gebouwd is, zullen er met dit MER geen aanleg van bijkomende verhardingen
of graafwerkzaamheden gebeuren. Hier is dus geen uitspraak nodig.
Op het bedrijf van Patrick Vanderheyden dient er echter wel nog een ammoniakemissiearme zeugenstal gebouwd
te worden. Om de nieuwe zeugenstal op het bedrijf van Patrick Vanderheyden te kunnen bouwen zullen drie van
de bestaande, traditionele varkensstallen afgebroken worden. De nieuwe zeugenstal zal gebouwd worden op de
plaats waar deze stallen zich bevonden. De mestkelder van deze stal zal ongeveer 1,6 m diep zijn. De afmetingen
van de stal bedragen 7,8 m x 30 m. Wordt rekening gehouden met een dikte van de betonlaag van ongeveer 20 cm,
dan zal het grondverzet ongeveer 450 m³ bedragen. Dit cijfers is naar alle waarschijnlijkheid een overschatting,
aangezien de stallen gedeeltelijk op de mestkelders van de bestaande, af te breken stallen, gebouwd zullen worden
De nieuwe stal zal gebouwd worden op een locatie waar er voorheen reeds stallen stonden, er wordt aldus
uitgegaan van een verwaarloosbaar effect.
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 88
8.7
Synthese van de milieu-effecten
Hoofdstuk 8.6 geeft een uitgebreide beschrijving en beoordeling van de mogelijke milieu-effecten die door de
bedrijfsuitbating kunnen optreden op de aspecten die betrekking hebben tot de discipline bodem. De milieueffecten worden nog eens kort opgelijst in Tabel 38Tabel 38.
Tabel 38 Samenvatting effecten voor de discipline bodem
deelaspect
omschrijving
effectbeoordeling
bodemverontreiniging door opslag
risicostoffen
opslag
bodemonderzoek
geen of verwaarloosbaar effect
voorlopig negatief effect
geen of verwaarloosbaar effect
mestafzet
geen beoordeling
mestopslag
geen of verwaarloosbaar effect
verzurende en vermestende depositie
zie discipline fauna en flora
bodemverlies
geen uitspraak
nodigverwaarloosbaar effect
effecten op bodemprocessen door
verzuring en vermesting
bodemverstoring door aanleg
verhardingen, graafwerkzaamheden
8.8
Milderende maatregelen
De opslagtanks dienen te voldoen aan de nodige veiligheidsvoorschriften. De tanks moeten periodiek
gecontroleerd worden.
Door de vergunningsplichtige rubrieken wordt het bedrijf bodemonderzoeksplichtig. E en oriënterend
bodemonderzoek is verplicht bij overdracht, onteigening, sluiting, faillissement en vereffening, en om de 20
jaar. De exploitant van de inrichting bij Patrick Vanderheyden plant zo snel mogelijk een OBO in.
Door het rein houden van de verharde oppervlakken op de inrichting wordt voorkomen dat het afspoelingswater
(na regenval) bevuild wordt met mestresten.
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 89
9
Discipline water
Onder deze discipline wordt zowel grondwater als oppervlaktewater beschouwd.
9.1
Toelichting gegevensgebruik
Voornaamste gegevensbronnen:
Grondwaterkwetsbaarheidskaart van het grondwater in Vlaanderen;
Geologische kaart van België;
Gegevens vergunde grondwaterwinningen;
Ligging waterwingebieden en beschermingszones;
VHA-bestanden: digitale vectoriële bestanden van de Vlaamse Hydrografische Atlas;
Gegevens meetpunten VMM;
Topografische kaart.
9.1.1
Grondwater
Verdergaand op de beschrijving van de geologie (bodem) wordt een bespreking gegeven van de hydrogeologie. De
hydrogeologische informatie wordt bekomen uit de grondwaterkwetsbaarheidskaarten opgesteld voor Vlaanderen
(kaartmateriaal met inbegrip van begeleidende nota) en de Geologische kaart. Hierbij wordt nagegaan waar zich de
eerste watervoerende lagen bevinden en in welke mate deze eventueel worden afgeschermd door bovenliggende
formaties (doorlaatbaarheid van de verschillende lagen, grondwaterkwetsbaarheid, ...). Verder worden de openbare
drinkwatervoorzieningen en/of grondwaterwinningen die zich bevinden in het projectgebied, alsook de eventuele
winningen van het bedrijf zelf, beschreven en gesitueerd.
9.1.2
Oppervlaktewater
In een hydrografische beschrijving van de bedrijfsomgeving worden de waterlopen in de nabijheid van het bedrijf
weergegeven en besproken. Voor de bespreking en ligging van de waterlopen wordt er gebruik gemaakt van de
Vlaamse Hydrografische Atlas (VHA).
De kwaliteit van de waterlopen, waarnaar het bedrijf ontwatert, worden beschreven op basis van metingen van de
Biotische Index en de Prati Index (gegevens meetpunten VMM). Naast de VMM-meetpunten wordt er ook gebruik
gemaakt van eventueel aanwezige MAP-meetplaatsen voor een inschatting van de oppervlaktewaterkwaliteit
(gegevens VMM).
Naast een beschrijving van de waterkwaliteit wordt eveneens de ecologische waarde van de verschillende
betrokken waterlopen beschreven. Hiervoor worden de fysische structuurkenmerken beschreven en waar nodig op
terrein geïnventariseerd.
9.2
9.2.1.1
Afbakening studiegebied
Grondwater
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 90
De invloed van de grondwaterwinning aanwezig op een landbouwbedrijf is meestal beperkt in oppervlakte. De
impact van de grondwaterwinning zal in het MER nagegaan worden.
Het voorkomen van grondwaterverontreiniging door eventuele lekkage uit ondergrondse of bovengrondse
opslagtanks en/of het gebruik van bepaalde schadelijke reinigings-, ontsmettings- en bestrijdingsmiddelen zijn
veelal meer van belang. Ook het uitrijden van mest of reinigingswater kan belangrijk zijn.
Teneinde toch een volwaardige beschrijving te geven van de bedrijfsomgeving met betrekking tot grondwater,
wordt er in de referentiesituatie ruim aandacht besteed aan de beschrijving van de grondwaterkwetsbaarheid, de
watervoerende lagen en eventuele andere grondwaterwinningen in de ruime omgeving van het bedrijf. De
beschrijving omvat aldus het eigenlijke projectgebied en de ruimere omgeving. Deze invloedsstraal zal normaal
beperkt zijn tot minder dan 1 km rondom het bedrijf, maar zal sterk afhankelijk zijn van de bedrijfssituatie. Moest
blijken dat deze straal niet voldoende groot gekozen is, zal een groter gebied (afhankelijk van de hindereffecten)
onderzocht worden.
9.2.1.2
Oppervlaktewater
Het studiegebied (straal van ongeveer 1 km rond het bedrijf) beperkt zich tot de oppervlaktewateren die
rechtstreeks kunnen beïnvloed worden door het project, meer bepaald door verontreiniging van oppervlaktewater
door lozing van bedrijfsafvalwater, het huishoudelijk afvalwater, vermesting, door gebruik van reinigings- en
ontsmettingsmiddelen, eventuele lekkages, ...
Met betrekking tot de afzet van mest via export of buurtregeling wordt niet dieper ingegaan op de mogelijke
effecten naar het oppervlaktewater, wel indien het bedrijf mest afzet op bedrijfseigen landbouwpercelen gelegen
binnen het studiegebied.
9.3
9.3.1
Toelichting referentiesituatie
Grondwater
De watervoerende laag wordt gedefinieerd als de verzadigde zone van een formatie die een dikte en een
uitbreiding heeft die voldoende groot is om er op een economisch verantwoorde wijze water te winnen. De
grondwaterkwetsbaarheidskaart geeft de risicograad aan van verontreiniging van het grondwater in de bovenste
watervoerende laag door stoffen die vanop de bodem de grond indringen.
Volgens de grondwaterkwetsbaarheidskaart is de MTE grotendeels gelegen in een zone omschreven als ‘zeer
kwetsbaar’ (code Ca1). De stallen gelegen in het NO zijn deels gelegen in een zone omschreven als ‘kwetsbaar’
(code Ca2).
Het bedrijf van Vanderheyden Patrick beschikt over een grondwatervergunning voor het oppompen van 6.500 m³/j
grondwater vanuit de gespannen laag Zand van Berg (HCOV-code 0431, onderdeel van 0430: Ruisbroek-Berg
Aquifer). Het grondwater wordt gewonnen vanop een diepte van 100 m. Er wordt geen wijziging van deze
vergunning aangevraagd. Wat het andere bedrijf van de MTE betreft, Krespo bvba, werd de huidig vergunde
situatie met een stal voor 833 vleesvarkens nooit gebouwd. In deze vergunningsaanvraag werd ook geen
grondwaterwinning opgenomen. De exploitant heeft ervoor gekozen om onmiddellijk een nieuwe vergunning aan
te vragen voor de bouw van een stal die 1.714 vleesvarkens herbergt en heeft bijhorend een grondwaterwinning
voor 4.200 m³/j aangevraagd. Gezien deze vergunning eveneens goedgekeurd werd, werden deze stal en
grondwaterwinning reeds aangelegd. Het grondwater wordt hier gewonnen op een diepte van 100 m uit de
‘gespannen’ Ruisbroek-Berg Aquifer (HCOV-code 0430). Omdat deze milieuvergunning in beroep door de Raad
van State geweigerd werd, is dit in het MER de gewenste situatie.
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 91
Binnen een straal van 1 km rondom het bedrijf zijn nog 6 andere grondwaterwinningen aanwezig, die allen
eveneens uit het Oligoceeen Aquifersysteem pompen (HCOV-code 400). De acht winningen samen zijn vergund
voor het oppompen van 31.490 m³/jaar. De vergunning van de MTE maakt hiervan 34 % uit. De
grondwaterwinningen in de omgeving van het bedrijf worden weergegeven op Bijlage 16.
9.3.2
Oppervlaktewater
Hydrogeografisch situeert het studiegebied zich in het Demerbekken, in de VHA-zone “Zwarte Beek van monding
Gele gracht tot monding in Demer”. Binnen een straal van 1 km stromen zes waterlopen, namelijk de Bergbeek
(285 m, W, 3de categorie), de Waterloop (240 m, ZO, 2de categorie), de Zwarte Beek (380 m, Z, 1ste categorie),
de Laarbeek (495 m, Z, 3de categorie), naamloos (795 m, NO, niet geklasseerd) en de Vloedgracht (420 m, N, niet
geklasseerd). De kwaliteitsdoelstelling is voor allen, op de Zwarte Beek na, de basiskwaliteit. Voor de Zwarte
Beek is de kwaliteitsdoelstelling viswater (Bijlage 6).
Het regenwater van de stallen van Patrick Vanderheyden wordt momenteel opgevangen in een regenwateropvang
van 20 m³. Verder is er ook nog een infiltratievoorziening van 9 m³ aanwezig. Dit zal ook in de toekomst zo
blijven. Bij Krespo is momenteel een regenwateropvang voorzien van 100 m³. De verharde oppervlakten zullen in
de mate van het mogelijke gereinigd en onderhouden worden zodat run-off van het regenwater niet bevuild wordt
met mest of etensresten. Het water dat op de verharde oppervlakken van het bedrijf terecht komt, kan afstromen en
in de bodem infiltreren.
In de ruime omgeving van de landbouwinrichting bevinden zich een aantal VMM-meetpunten (Bijlage 6). Het
dichtstbijzijnde meetpunt bevindt zich in de Zwarte Beek (VMM-meetpunt 419.000; 680 m ten ZW,
stroomafwaarts), in dit punt wees de Prati-index in 2008 op een matige verontreiniging. De laatste BBI-metingen
in dit punt dateren van 2003 en wijzen op een matige kwaliteit. Gezien het tijdsverloop tussen deze meting tot nu,
is de meting niet meer representatief. Het dichtstbijzijnde MAP-meetpunt (420.605) is gelegen in de Goerebeek op
2,5 km ten Z van de MTE. Gezien de afstand worden de meetresultaten van dit meetpunt als niet relevant
beschouwd.
9.4
Methodiek
In het MER dient steeds een waterbalans opgesteld te worden. Daarnaast moet steeds een toetsing uitgevoerd
worden aan de Watertoets. Deze Watertoets is terug te vinden in hoofdstuk 14.
9.4.1
Grondwater
Er wordt een onderscheid gemaakt tussen effecten veroorzaakt door de aanlegfase en effecten door de exploitatie
van het bedrijf.
9.4.1.1
Effecten veroorzaakt door de aanlegfase
Voor de verstoring door de aanlegfase zullen enkel de effecten die veroorzaakt worden door een eventuele
bronbemaling, beoordeeld worden. Bronbemaling is een proces waarbij grondwater wordt opgepompt. Dit kan
noodzakelijk zijn om het waterpeil in de bodem van de bouwput zodanig te verlagen dat droog gewerkt kan
worden bij o.a. de aanleg van stallen.
Door het onttrekken van het grondwater aan de bodem, kan de grondwatertafel in de directe omgeving van de
bouwput zakken. Dit kan zorgen voor verdroging van aanpalende gronden, verstoring van omliggende
grondwaterwinningen en het verspillen van zuiver grondwater.
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 92
Voor de bepaling van de invloedsstraal van de bemaling (R) wordt gebruik gemaakt van de formule van
Sichardt:
R = 3000 φ √k
met: φ = gewenste grondwaterstandsverlaging (m)
k = doorlatendheidscoëfficiënt (m/s)
9.4.1.2
Effecten veroorzaakt door de bedrijfsexploitatie
De exploitatie van het bedrijf kan ook voor een aantal effecten op het grondwater veroorzaken:
daling grondwatertafel door grondwaterwinning;
overmatig waterverbruik;
beperking van de infiltratiecapaciteit;
vermestende invloed op het grondwater.
9.4.1.2.1
Daling grondwatertafel door grondwaterwinning
Veel landbouwbedrijven met een relatief groot waterverbruik hebben een eigen watervoorziening. Aanleiding tot
deze investering zijn de vaak hoge prijzen die de watermaatschappijen aanrekenen. Afhankelijk van het dagelijkse
debiet voor de grondwaterwinning en het waterpakket waaruit het water gewonnen wordt, kan er al dan niet
relevante (verdrogende) beïnvloeding plaatsvinden van het omliggende studiegebied. Belangrijk hierbij is het in
rekening brengen van verdrogingsgevoelige vegetatietypes binnen de bemalingskegel (grondwatertafeldaling > 5
cm). Ook een eventuele beïnvloeding van andere nabije grondwaterwinningen kan relevant zijn.
In eerste instantie dient een verschil gemaakt te worden indien de grondwaterwinning water pompt uit een
watervoerende laag die in contact staat met de luchtdruk (“freatische laag”) dan wel uit een afgeschermde laag
(“gespannen laag” waarbij er een overdruk heerst). Indien er water gepompt wordt uit een gespannen laag, dan kan
de verdrogende invloed op de omliggende vegetatie als verwaarloosbaar beschouwd worden. Wel dient dan nog
gekeken te worden of er beïnvloeding kan optreden van omliggende grondwaterwinningen die uit dezelfde laag
water onttrekken.
Het verschil tussen freatisch en gespannen grondwater is niet enkel van belang om te weten welke effecten
beschouwd dienen te worden, maar dit heeft ook een invloed op de berekeningswijze. De invloed van de
grondwaterwinning op de watervoerende laag kan berekend worden met behulp van:
de formule van Theis voor een afgesloten watervoerende laag (“gespannen laag”):
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 93
de formule van Dupuit voor een ongespannen watervoerende laag (“freatisch grondwater”):
9.4.1.2.2
Overmatig waterverbruik
De drinkwaterbehoefte is sterk afhankelijk van het vochtgehalte in het voeder, de luchtvochtigheid, het
productieniveau en de omgevingstemperatuur. Ook de hoeveelheid reinigingswater voor de stallen varieert sterk
van bedrijf tot bedrijf.
Het gebruik van het grondwater dient echter beperkt te blijven. Grondwater kan alleen toegelaten worden voor
drinkwater- en voedselvoorziening en andere doeleinden waarvoor grondwater met een betrouwbare kwaliteit
nodig is uit het oogpunt van volks- en dierengezondheid. Er dient op gewezen te worden dat het grondwater zo
min mogelijk gebruikt mag worden voor andere toepassingen waar geen kwaliteitsvol water noodzakelijk is (zoals
reinigingswater, irrigatiewater, ...). In het MER zal dan ook steeds nagegaan worden of er alternatieve
waterbronnen beschikbaar zijn.
Het waterverbruik kan bepaald worden op basis van literatuurgegevens. Er kan een toetsing aan de BBT-cijfers
(uit Derden et al., 2006) uitgevoerd worden. In veel gevallen is er een debietsmeter aanwezig, zodat een toetsing
gemaakt kan worden tussen de werkelijke en theoretische waterbehoefte. Daarenboven zal ook onderzocht worden
of de grondwaterwinningsaanvraag (indien aanwezig) overeenstemt met de waterbehoefte. Indien blijkt dat er een
buitensporig verschil tussen beide optreedt, zal dit aangeduid en geëvalueerd worden in het MER.
9.4.1.2.3
Beperking van de infiltratiecapaciteit
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 94
Hedendaagse veeteeltbedrijven vormen veelal grote infrastructuurcomplexen (stallen, terreinverharding,
bedrijfsloodsen, enz.). Dit kan bijdragen tot een aanzienlijke vermindering van de hoeveelheid infiltrerend
hemelwater.
De invloed van het bedrijf op de beperking van de infiltratiecapaciteit wordt voornamelijk kwalitatief beschreven.
Hierbij zal nagegaan worden of er infiltratiemogelijkheden zijn op het bedrijf zelf en de direct omliggende
percelen. Er zal ook gekeken worden naar het potentiële overstromingsrisico. Ook wordt getoetst aan de
gewestelijke
stedenbouwkundige
verordening
inzake
hemelwaterputten,
infiltratievoorzieningen,
buffervoorzieningen en gescheiden lozing van afvalwater en hemelwater.
9.4.1.2.4
Vermestende invloed op het grondwater
Rekening houdende met de aanwezigheid van mengmestkelders bestaat er steeds een potentieel risico op
verspreiding van mest naar de omgeving. Als indicatief controlemiddel van deze vermestende invloed op het
grondwater, beschikken verschillende bedrijven over peilputten. Indien deze beschikbaar zijn, zullen de
analyseresultaten van deze putten in het MER gebruikt worden om een indicatie te geven van de vermestende
invloed van het bedrijf op het grondwater.
9.4.2
Oppervlaktewater
Mogelijke bronnen van oppervlaktewaterverontreiniging op een landbouwbedrijf zijn:
opslag en uitspreiden van mest;
verontreiniging door brandstoffen, reinigings- en bestrijdingsmiddelen;
lozing van afvalwater (huishoudelijk en bedrijfsafvalwater).
Het risico van vermesting door mestopslag zal in de discipline bodem en discipline water (grondwater) besproken
worden. De mogelijke verontreiniging door brandstoffen, reinigings- en bestrijdingsmiddelen is terug te vinden in
de discipline bodem.
Bijgevolg wordt hier enkel dieper ingegaan op de lozing van afvalwater. Hierbij wordt zowel het huishoudelijk als
het bedrijfafvalwater beschouwd. Het Mestdecreet en de opeenvolgende aanpassingen, in het algemeen het
Mestactieplan (MAP) genoemd, hebben onder meer tot doel de verontreiniging van grond- en oppervlaktewater
door nitraat terug te dringen tot een niveau van maximaal 50 mg NO3-/l (MIRA, 2007a).
Op basis van literatuurcijfers (BBT Veeteelt (Derden et al., 2006) en VMM Waterwegwijzer (2004)) zal een
inschatting gemaakt worden van de hoeveelheid afvalwater die op het bedrijf geproduceerd wordt. Hierbij zal ook
geduid worden wat met dit afvalwater zal gebeuren.
Op basis van de zoneringsplannen kan aangegeven worden of het bedrijf in de toekomst al dan niet aangesloten zal
worden op het rioleringsnet.
9.5
Significantiekader
Tabel 39 Significantiekader voor de discipline water
deelaspect
onderdeel
beoordelingskader
bronbemaling
verdroging
zie discipline fauna en flora
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 95
deelaspect
onderdeel
beoordelingskader
verstoring
omliggende
grondwaterwinningen
negatief effect: grondwatertafeldaling t.h.v. winningen buiten
de bedrijfsterreinen veroorzaakt door bemaling op het
onderzochte bedrijf
geen of verwaarloosbaar effect: geen grondwatertafeldaling
t.h.v. winningen buiten bedrijfsterreinen door bemaling op
het onderzochte bedrijf
daling
grondwatertafel door
grondwaterwinning
verdroging
zie discipline fauna en flora
verstoring
omliggende
grondwaterwinningen
negatief effect: grondwatertafeldaling t.h.v. winningen buiten
de bedrijfsterreinen veroorzaakt door grondwaterwinning van
het onderzochte bedrijf
geen of verwaarloosbaar effect: geen grondwatertafeldaling
t.h.v. winningen buiten bedrijfsterreinen door
grondwaterwinning van het onderzochte bedrijf
waterverbruik
overmatig
waterverbruik
negatief effect: overschrijding van de BBT-cijfers
matig negatief effect: overschrijding van de LNE-cijfers
gering negatief effect: overschrijding van de VMM-cijfers
geen of verwaarloosbaar effect: geen overschrijding BBT- en
VMM-cijfers
soort water
negatief effect: grondwater voor laagwaardige toepassingen
geen of verwaarloosbaar effect: grondwater enkel voor
hoogwaardige toepassingen
beperking
infiltratiecapaciteit
vermestende invloed
negatief effect: hoog risico tot overstromingsproblemen
matig negatief effect: directe afleiding regenwater naar
riolering
gering negatief effect: vrije infiltratie mogelijk
geen of verwaarloosbaar effect: vrije infiltratie mogelijk +
buffervoorzieningen
peilputten
negatief effect: duidelijk negatieve vermestende invloed van
bedrijf in vergelijking met aanwezige getuigenput(ten) of niet
volgens de voorschriften opgerichte stalinrichtingen met
mengmest
gering negatief effect: volgens de voorschriften opgerichte
stallen met mengmest waarbij geen gegevens (over al dan
niet voorkomende verontreiniging) beschikbaar zijn
geen of verwaarloosbaar effect: volgens de voorschriften
opgerichte stallen en waarbij recente gegevens beschikbaar
zijn waarvan de resultaten erop wijzen dat er geen
verontreiniging optreedt
vermestende
depositie
indien er geen peilbuizen aanwezig zijn, ook al is het
wettelijk verplicht: geen uitspraak mogelijk
door opslag
zie discipline fauna en flora
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 96
deelaspect
onderdeel
lozing afvalwater
bedrijfsafvalwater
beoordelingskader
zie discipline bodem
huishoudelijk
afvalwater
negatief effect: lozing bedrijfsafvalwater op oppervlaktewater
geen of verwaarloosbaar effect: uitrijden reinigingswater
zoals voorgeschreven volgens het Mestdecreet of verwerking
bedrijfsafvalwater samen met mest
negatief effect: lozing huishoudelijk afvalwater zonder
voorbezinking in septische put op open gracht of infiltratie
gering negatief effect: lozing huishoudelijk afvalwater na
voorbezinking in septische put
geen of verwaarloosbaar effect: lozing huishoudelijk
afvalwater op oppervlaktewater via IBA of rechtstreeks op
riolering
9.6
9.6.1
Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten
Grondwater
9.6.1.1
Effecten veroorzaakt door de aanlegfase
In de gewenste situatie wordt er een milieuvergunning aangevraagd voor 1.714 vleesvarkens te huisvesten in
een stal met nageschakelde chemische luchtwasser. Deze vergunning werd al eens eerder aangevraagd en
goedgekeurd en bijgevolg werd deze stal reeds gebouwd. Deze milieuvergunning werd in beroep echter
verworpen door de Minister (Raad van State) en wordt daarom opnieuw aangevraagd. Omdat deze stal er in
werkelijkheid al staat, zal er ter hoogte van de site van Krespo geen bronbemaling nodig zijn en wordt dit aspect
ook niet verder uitgewerkt.
Ter hoogte van de site van Patrick Vanderheyden dient er echter wel nog een nieuwe zeugenstal gebouwd te
worden. Op basis van het grondwatermeetnet (www.dov.be) kan gesteld worden dat de stand van de
grondwatertafel, ter hoogte van het dichtstbijzijnde meetpunt, varieert van 0,74 – 1,15 m onder het maaiveld.
Dit meetpunt bevindt zich echter op ca. 1 km ten O van de bedrijfssite, en is direct naast de Zwarte beek
gelegen. Het bedrijf zelf bevindt zich op een helling, en de locatie van de nieuwe stal ligt volgens de
topografische kaarten 2,5 m hoger dan de locatie van de beek, zodat bemaling hoogst waarschijnlijk niet
noodzakelijk zal zijn.
9.6.1.2
9.6.1.2.1
Effecten veroorzaakt door de bedrijfsexploitatie
Daling grondwatertafel door grondwaterwinning
De MTE is vergund voor het oppompen van 6.500 m³/jaar vanuit de gespannen laag ‘Zand van Berg’ (HCOVcode 431). Het grondwater wordt gewonnen vanop een diepte van 100 m en wordt momenteel gebruikt als
drinkwater en reinigingswater voor de stallen. In de gewenste situatie zal het grondwater enkel nog aangewend
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 97
worden als drinkwater voor de dieren. Het reinigen van de stallen zal dan gebeuren met regenwater. In de
gewenste situatie zal een vergunning aangevraagd worden voor het oppompen van 4.200 m³/jaar vanuit een
bijkomende put. Deze winning zal eveneens vanop een diepte van 100 m gebeuren en vanuit de gespannen aquifer
Ruisbroek-Berg, waarvan ‘Zand van Berg’ een onderdeel is. Deze aquifer is op zijn beurt een onderdeel van het
Oligoceen Aquifersysteem.
De invloed van de uitbreiding van de grondwaterwinning op de watertafel werd voorspeld aan de hand van de
formule van Theis, gezien het om gespannen lagen betreft. Er wordt uitgegaan van een worst-case scenario,
waarbij de pomp continu pompt op zijn maximale capaciteit gedurende een periode die noodzakelijk is om aan het
vergunde dagdebiet te komen. De pomp heeft een maximale oppompcapaciteit van 4,5 m³/u. Verder worden in de
gewenste situatie beide putten als één grote put gezien, zodat de maximale invloedstraal berekend wordt, rekening
houdend met een eventuele beïnvloeding van beide putten onderling. Tabel 40Tabel 40 geeft een overzicht van de
grondwatertafeldaling en de straal van de spreidingskegel door de diepe winning voor beide situaties. Voor de
hydraulische conductiviteit wordt gewerkt met een waarde van 2 m/d (VMM, 2008).
Tabel 40 Bepaling grondwatertafeldaling
huidig vergunde situatie
gewenste situatie
vergund dagdebiet (m³/dag)
6.500
18
10.700
30
diepte grondwaterwinning (m)
100
100
dikte (m)
16
16
straal waar grondwater 50 cm daalt (m)
0,48
4,5
vergund jaardebiet (m³/j)
Binnen een straal van ongeveer 4,5 m rond de winning zal het grondwater met meer dan 50 cm dalen. Binnen deze
zone zijn geen andere grondwaterwinningen gelegen die uit dezelfde watervoerende laag pompen, en eveneens
geen winningen die uit een andere waterlaag pompen. De dichtstbijgelegen winning is op 54 m van de
bedrijfseigen winning gelegen.
Voor een effectbeoordeling omtrent mogelijke verdroging wordt verwezen naar de discipline fauna en flora
(10.6.4).
9.6.1.2.2
Overmatig waterverbruik
In de huidig vergunde situatie wordt in de MTE grondwater aangewend als drinkwater voor de dieren. Dit zal ook
zo blijven in de gewenste situatie. De stallen worden in de huidige situatie gekuist met grondwater, maar zullen in
de toekomst gekuist worden met regenwater. Voor de luchtwasser wordt eveneens regenwater aangewend.
Het drinkwaterverbruik van de varkens kan geschat worden op basis van VMM- verbruikscijfers (VMM, 2004), op
basis van BBT-cijfers (Derden et al., 2006) en op basis van de LNE-richtwaarden. Een samenvatting wordt in
onderstaande tabel gegeven.
Tabel 41 Bepaling verbruik drink- en reinigingswater
VMM
LNE
BBT
Vanderheyden Patrick
hoogwaardig laagwaardig
(m³/j)
(m³/j)
4.643
73
5.889
515
3.833 – 5.812 335
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
huidig vergund Krespo
hoogwaardig laagwaardig
(m³/j)
(m³/j)
1.499
21
1.799
100
1.333 – 2.249 100
gewenst Krespo
hoogwaardig laagwaardig
(m³/j)
(m³/j)
3.085
43
3.702
206
2.742 – 4.628 206
pagina 98
De luchtwasser verbruikt in de gewenste situatie 480 m³/j. Voor de luchtwasser wordt gebruik gemaakt van
regenwater.
Vanderheyden Patrick is momenteel vergund voor het oppompen van 6.500 m³/jaar. Dit levert ruim voldoende
grondwater om te voldoen aan de drinkwaterbehoefte van de dieren. Volgens de LNE-cijfers bedraagt de
drinkwaterbehoefte van de dieren 5.889 m³/jaar. De debietsmeter geeft echter een verbruik van slechts 4.152
m³/jaar aan. Dit kan deels verklaard worden door het gebruik van waterbesparende maatregelen zoals brijbakken,
drinknippels en anti-morsbakjes. Daarnaast wordt er leidingswater aangewend voor huishoudelijk gebruik (60
m³/j). Voor de inrichting van Vanderheyden Patrick is de huidig vergunde situatie gelijk aan de gewenste situatie.
De inrichting Krespo bvba is momenteel niet vergund voor het oppompen van grondwater. De vergunning voor het
oppompen van grondwater werd echter samen met de vergunning voor de uitbreiding van het bedrijf in beroep
geschorst. Gezien de aanwezige dieren ook drinkwater nodig hebben, wordt er in de huidige situatie wel reeds
grondwater opgepompt. Volgens de LNE-cijfers is er in de huidig werkelijk situatie 1.799 m³/j nodig. In de
gewenste situatie wordt een vergunning aangevraagd voor het oppompen van 4.200 m³/jaar. Volgens de LNEcijfers is er 3.702 m³/jaar nodig om aan de drinkwaterbehoefte van de dieren te doen voldoen. De totale
waterbehoefte volgens de VMM-cijfers bedraagt 3.085 m³/jaar. Er is bijgevolg sprake van een matig negatief
effect.
Rekening houdend met het toevoerend dakoppervlak bij Krespo bvba kan er jaarlijks ongeveer 1.160 m³
regenwater opgevangen worden. Dit zou ruimschoots moeten voldoen om voldoende kuiswater en water voor de
wassers te voorzien. Op de inrichting van Patrick Vanderheyden is er voorzien in een opvang voor regenwater. Dit
kan gebruikt worden als kuiswater voor de stallen.
9.6.1.2.3
Beperking van de infiltratiecapaciteit
Het voorliggend project bevat een uitbreiding en hervergunning van een bestaande inrichting. De te vergunnen stal
op de site van Krespo is reeds aanwezig en bijgevolg zullen er daar in de gewenste situatie geen bijkomende
oppervlakten toegevoegd worden. Momenteel is er reeds een regenwateropvang van 100 m³ en één van 20 m³
aanwezig op de MTE. Verder is er eveneens reeds een infiltratievoorziening met een buffervolume van 9 m³
aanwezig. Gezien de werkelijke situatie de gewenste situatie is, zal dit niet veranderen naar de toekomst toe. Er
wordt voldaan aan de gewestelijke stedenbouwkundige verordening inzake hemelwateropvang (Bijlage 17). Voor
het bouwen van de nieuwe zeugenstal op de site van Patrick Vanderheyden, dient er evenwel nog gecompenseerd
te worden voor het verlies aan oppervlak waar regenwater vrij kan infiltreren. In de aanstiphemelwater, die aan de
lopende bouwvergunningsaanvraag werd toegevoegd, wordt opgenomen dat men een hemelwateropvang van 72
m³ zal voorzien. Hierdoor wordt er voldaan aan de gewestelijke stedenbouwkundige verordening inzake
hemelwateropvang.
Wordt de overstromingskwetsbaarheidskaart geraadpleegd, dan kan vastgesteld worden dat de MTE volledig
gelegen is in een zone die niet-overstromingsgevoelig is.
9.6.1.2.4
Vermestende invloed op het grondwater
Volgens Vlarem II Artikel 5.9.7.1 dienen op inrichtingen met mengmest, waarin meer dan 2.500 varkens of
40.000 stuks pluimvee gehouden kunnen worden, op kosten van de exploitant, waarnemingsbuizen (peilputten) op
oordeelkundige wijze voor grondwateronderzoek geplaatst te worden. Zo kan nagegaan worden of de inrichting
een vermestende invloed heeft op het grondwater.
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 99
De MTE bestaat uit twee inrichtingen die elk minder dan 2.500 varkens huisvesten. Bijgevolg dienen er geen
peilbuizen geplaatst te worden. Bijgevolg kan geen uitspraak gedaan worden over de mogelijke vermestende
invloed op het grondwater.
9.6.2
Oppervlaktewater
Het huishoudelijk afvalwater (60 m³/jaar) wordt via een septische put in de open gracht geloosd. De MTE is
volgens de zoneringsplannen van de VMM gelegen in collectief te optimaliseren buitengebied. Dit wil zeggen dat
aansluiting op de riolering in de toekomst voorzien wordt en dat de MTE niet zelf dient in te staan voor een
zuiveringsinstallatie. Er wordt geen bedrijfsafvalwater geloosd.
9.7
Synthese van de milieu-effecten
Hoofdstuk 9.6 geeft een uitgebreide beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten die optreden op het gebied
van de water. De effecten worden nog eens kort samengevat in Tabel 42.
Tabel 42 Samenvatting effecten voor de discipline water
deelaspect
onderdeel
effectbeoordeling
bronbemaling
verstoring omliggende
grondwaterwinningen
niet van toepassing
daling grondwatertafel
door grondwaterwinning
geen of verwaarloosbaar effect
verstoring omliggende
grondwaterwinningen
matig negatief effect
overmatig waterverbruik
overmatig waterverbruik
soort water
negatief effect in de huidige situatie
(gebruik grondwater als
reinigingswater)
geen of een verwaarloosbaar effect in
gewenste situatie
geen of verwaarloosbaar effect
beperking
infiltratiecapaciteit
vermestende invloed
peilputten
lozing afvalwater
bedrijfsafvalwater
huishoudelijk afvalwater
9.8
geen uitspraak mogelijk
niet van toepassing
gering negatief effect, er dient nog
aansluiting te komen op de riolering
Milderende maatregelen
Op de MTE zijn er een aantal maatregelen genomen of zullen er een aantal maatregelen getroffen worden om de
verstoring van de waterhuishouding tot een minimum te beperken:
het hemelwater kan vrij infiltreren op de onverharde stukken van het bedrijfsterrein;
het bedrijf tracht het drinkwaterverbruik van de dieren te rationaliseren door het gebruik van drinknippels,
anti-morscups en beperkte watertoevoer.
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 100
Volgende ‘tips’ kunnen ook belangrijk zijn voor een duurzaam watergebruik op bedrijfsniveau:
herstel lekken zo snel mogelijk en laat het water niet onnodig lopen;
gebruik goede drinkbakken, -nippels en dergelijke. Vermijd mors- en lekverliezen, ...
Deze maatregelen van goede praktijk worden ook op de inrichting zo veel mogelijk toegepast.
De MTE is gelegen volgens het zoneringsplan van de VMM gelegen in collectief te optimaliseren buitengebied.
Dit is een gebied waarbij momenteel nog geen rioolaansluiting op een RWZI aanwezig. In afwachting tot de
aansluiting dient het huishoudelijk afvalwater gezuiverd worden in een septische put. Dit gebeurt ook in het
voorliggend project.
Het debiet van de grondwaterwinning is te hoog aangevraagd volgens de drinkwaterbehoefte op basis van de
cijfers van LNE. Er wordt aangeraden om het aangevraagde debiet te laten zakken tot 5.889 m³/j (Vanderheyden
Patrick) en 3.702 m³/j (Krespo).
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 101
10 Discipline fauna en flora
10.1 Toelichting gegevensgebruik
Voornaamste gegevensbronnen:
Biologische Waarderingskaart (Instituut voor Natuurbehoud);
Eigen terreinwaarnemingen;
GNOP (Informatie m.b.t. het studiegebied);
Ecosysteemkwetsbaarheidskaarten voor Vlaanderen (Instituut voor Natuurbehoud);
Topografische kaart.
Het biotisch milieu in de nabijheid van het bedrijf wordt besproken op basis van informatie voortkomend uit de
Biologische Waarderingskaart (BWK). Indien hier geen recente informatie voor handen is voor het desbetreffende
studiegebied wordt de bestaande informatie geactualiseerd tijdens het terreinbezoek. Er wordt een visuele
voorstelling van de vegetatie-elementen in de nabijheid van het bedrijf gegeven, alsook een korte bespreking van
deze elementen (precieze omschrijving (type + soorten), BWK-beoordeling, de afstand ten opzichte van het
bedrijf, verzuringsgevoeligheid, ...).
10.2 Afbakening studiegebied
Verzuring, geluidshinder, vermesting en verontreiniging van oppervlaktewater worden beschouwd als de meest
relevante invloeden ten gevolge van het bedrijf op de fauna en de flora. Het studiegebied met betrekking tot fauna
en flora wordt bepaald door de afbakening van het studiegebied bij de disciplines lucht, bodem en water. De
afbakening van deze invloedssfeer is vooral afhankelijk van het aantal dieren en de bedrijfsinfrastructuur en
situeert zich veelal tot 400 à 1.000 meter rondom het bedrijfscentrum. In de referentiesituatie wordt echter steeds
een iets ruimer beeld van de groenelementen in de omgeving weergegeven tot 1 km rondom het bedrijfscentrum.
Moest blijken dat deze straal niet voldoende groot gekozen is, zal een groter gebied (afhankelijk van de
hindereffecten) onderzocht worden.
10.3 Toelichting referentiesituatie
Rondom rond de MTE zijn verschillende onderdelen van het reservaat ‘Vallei van de Zwarte Beek’ gelegen. Het
dichtstbijzijnde reservaatsgebied bevindt zich op ongeveer 100 m ten Z van de MTE (aan de overkant van de
Geenrode straat, langs de Zwarte beek)t). Overige kerngebieden zijn gesitueerd ten ZW van de MTE op 1.205 m
ter hoogte van ‘Lange Beemden’ en ten N is dit op 1.195 m ter hoogte van ‘Venusberg’. De MTE is gelegen tussen
onderdelen van het VEN-gebied ‘De Midden- en Beneden loop Zwarte Beek’. De kortste afstand tot dit gebied
bedraagt in het ZW 438 m en in het NO 1.355 m. Verder bevindt zich op ongeveer 700 m ten ZW van de MTE het
vogelrichtlijnengebied ‘De Demervallei’. Daarnaast bevindt zich op ongeveer 1.700 m ten ZW van de MTE het
habitatrichtlijngebied ‘Demervallei’. (Bijlagen 18,19)
Het vogelrichtlijngebied ‘De Demervallei’ omvat beschermde habitats als ruigten, moerassen, riet - en
zeggevelden, heiden en heiderelicten, vijvers, oude riviermeanders, turfputten, loofbossen, holle wegen en
broekbossen.
In Tabel 43 wordt een overzicht gegeven van de vogelsoorten waarvoor het Vogelrichtlijngebied werd aangewezen
(broedende en niet-broedende vogelsoorten van de Bijlage I-lijst (aangepaste lijst volgens Richtlijn 85/411/EEG van
de Richtlijn 79/409/EEG en hun evolutie volgens de broedvogelatlas, alsook de overige voorkomende Bijlage Isoorten waarvoor het gebied net werd aangemeld (Vermeersch et al., 2006).
Tabel 43 Overzicht en evolutie van Bijlage I-soorten binnen het vogelrichtlijngebied (Vermeersch et al.,
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 102
2006).
soort
populatiegrootte*
evolutie
status bij aanmelding
(Vermeersch et al., 2006)
Soorten waarvoor het SBZ-V werd aangemeld
Aalscholver (Phalacrocorax carbo sinensis)
x
niet broedend, bijlage I
Blauwborst (Luscinia svecica)
x
Blauwe kiekendief (Circus cyaneus)
x
niet broedend, bijlage I
Boomleeuwerik (Lullula arborea)
x
niet broedend, bijlage I
Bosruiter (Tringa glareola)
x
niet broedend, bijlage I
Bruine kiekendief (Circus aeruginosus)
x
Grauwe klauwier (Lanius collurio)
x
IJsvogel (Alcedo atthis)
x
Kleine zwaan (Cygnus columbianus bewickii)
x
Kraanvogel (Grus grus)
x
Kwartelkoning (Crex crex)
x
Nachtzwaluw (Caprimulgus europaeus)
x
Ooievaar (Ciconia ciconia)
x
Parelduiker (Gavia arctica)
x
Porseleinhoen (Porzana porzana)
x
Rode wouw (Milvus milvus)
x
Roerdomp (Botaurus stellaris)
x
Roodkeelduiker (Gavia stellata)
x
niet broedend, bijlage I
Slechtvalk (Palco peregrinus)
x
niet broedend, bijlage I
Smelleken (Palco columbarius)
x
niet broedend, bijlage I
Visarend (Pandion haliaetus)
x
niet broedend, bijlage I
Wespendief (Pernis apivorus)
x
Wilde Zwaan (Cygnus cygnus)
x
Woudaap (Ixobrychus minutus)
x
Zwarte ooievaar (Ciconia nigra)
x
Zwarte specht (Dryocopus martius)
x
Zwarte stern (Chlidonias niger)
x
niet broedend, bijlage I
Zwarte wouw (Milvus migrans)
x
niet broedend, bijlage I
130
1
broedvogel, bijlage I
broedvogel, bijlage I
broedvogel, bijlage I
23
broedvogel, bijlage I
niet broedend, bijlage I
niet broedend, bijlage I
1
0
broedvogel, bijlage I
niet broedend, bijlage I
niet broedend, bijlage I
niet broedend, bijlage I
0.3
broedvogel, bijlage I
niet broedend, bijlage I
-
4
broedvogel, bijlage I
broedvogel, bijlage I
niet broedend, bijlage I
-
broedvogel, bijlage I
niet broedend, bijlage I
5
broedvogel, bijlage I
Overige Bijlage I - soorten
Kwak (Nycticorax nycticorax)
-
Kleine zilverreiger (Egretta garzetta)
1
Lepelaar (Platalea leucorodia)
-
* de getallen geven de maximale aantallen weer bij aanmelding: schuine cijfers voor het aantal broedparen; gewone cijfers:
maximaal aantal vogels aanwezig; x = vogelsoort zeker aanwezig (min. 1 vogel of koppel), exacte aantal niet gekend (toestand
bij aanwijzing in 1986)
Indien naar bovengenoemde soorten gekeken wordt, en naar mogelijke habitats in de directe omgeving van de inrichting,
dan zal er in de directe omgeving van de MTE voornamelijk potentie voor IJsvogel zijn ter hoogte van de beekvalleien.
Het habitatrichtlijngebied ‘Demervallei’ omvat een gebied van 4.910 ha en werd aangemeld voor de volgende
habitattypes:
2310: Psammofiele heide met Calluna- en Genista-soorten (niet prioritair)
2330: Open grasland met Corynephorus- en Agrostis-soorten op landduinen (niet prioritair)
3110: Mineraalarme oligotrofe wateren van de Atlantische zandvlakten met amfibische vegetatie:
Lobelia, Littorellia en Isoëtes (niet prioritair)
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 103
3130: Oligotrofe wateren van het MIddeneuropese en peri-alpiene gebied met Littorella- of Isoëtesvegetatie of met eenjarige vegetatie op drooggevallen oevers (Nanocyperetalia) (niet prioritair)
3150: Van nature eutrofe meren met vegetatie van het type Magnopotamium of Hydrocharition (niet
prioritair)
4010: Noordatlantische vochtige heide met Erica tetralix (niet prioritair)
4030: Droge heide (alle subtypen) (niet prioritair)
6230: Soortenrijke heischrale graslanden op arme bodem (prioritair)
6430: Voedselrijke ruigten (niet prioritair)
6510: Laaggelegen, schraal hooiland (Alopecurus pratensis, Sanguisorba officinalis)
7140: Overgangs- en trilveen (niet prioritair)
7150: Slenken in veengronden (Rhynchosporion)(niet prioritair)
9120: Beukenbossen van het type met Ilex- en Taxus-soorten, rijk aan epifyten (Ilici-Fagetum) (niet
prioritair)
9160: Eikenbossen van het type Stellario-Carpinetum (niet prioritair)
9190: Oude zuurminnende bossen met Quercus robur op zandvlakten (niet prioritair)
91E0: Overblijvende of relictbossen op alluviale grond (Alnion glutinoso-incanae) (prioritair)
Het habitatrichtlijngebied is eveneens aangemeld voor volgende soorten:
1134: Rhodeus sericeus – Bittervoorn
1145: Misgurnus fossilis – Grote modderkruiper
1166: Triturus cristatus – Kamsalamander
1614: Apium repens – Kruipend moerasscherm
1831: Luronium natans – Drijvende waterweegbree
Met betrekking tot het erkende reservaat “Vallei van de Zwarte beek” kunnen er in de omgeving van de MTE drie
deelgebieden, met telkens een verschillende streefbeeld/visie onderscheiden worden. Voor het gebied net ten Z van de
inrichting streeft men naar de ontwikkeling van schraal grasland met inbegrip van kwelvegetaties (o.a. Dottergrasland en
soortenrijke graslanden). In de regio “Lange beemden” en “Schufert” (ten W van de Dikke eikstraat, ca. 850 m ten ZW
van de MTE) wordt er gestreefd naar de ontwikkeling van structuurrijke graslanden met inbegrip van struwelen. In een
laatste deelgebied, meer ten O van de MTE, wordt er gestreefd naar de ontwikkeling van en de omvorming naar open
grasland voor weidevogels.
De biologische waarderingskaarten (BWK) geven een inventarisatie weer van de aanwezige vegetatie. Per
vegetatie-element wordt een waardering uitgesproken over zijn biologische waarde. Deze waardering gebeurt op
basis van:
de zeldzaamheid;
de biologische kwaliteit;
de algemene kwetsbaarheid;
de vervangbaarheid.
Voor elk van de vier criteria werd een waarderingscijfer toegekend. Op basis hiervan werden de kaarten omgezet
in onderstaande zevendelige schaal:
biologisch zeer waardevol (z)
complex van biologisch waardevolle en zeer waardevolle elementen (wz)
biologisch waardevol (w)
complex van biologisch minder waardevolle en zeer waardevolle elementen (mz)
complex van biologisch minder waardevolle, waardevolle en zeer waardevolle elementen (mwz)
complex van biologisch minder waardevolle en waardevolle elementen (mw)
biologisch minder waardevol (m)
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 104
Op basis van de kwetsbaarheidsmatrix (Tabel 44Tabel 44) kan de kwetsbaarheid voor de eenheden ten opzichte
van verzuring en vermesting bepaald worden. Hierbij krijgt ieder element een biologische waardering en een
gevoeligheid voor verzuring/vermesting toegekend, en door de combinatie van beide kan dan een kwetsbaarheid
voor verzuring/vermesting bepaald worden.
Tabel 44 Kwetsbaarheidsmatrix
gevoeligheid
waardering
1
2
3
4
5
1
1
1
2
2
2
2
1
2
3
3
4
3
1
3
3
4
4
(verzurings-/vermestings)gevoeligheid: 1 = zo goed als ongevoelig, 2 = soms gevoelig (meestal niet), 3 = licht
gevoelig, 4 = gevoelig, 5 = zeer gevoelig
waardering: 1 = minder waardevol, 2 = waardevol, 3 = zeer waardevol
kwetsbaarheidgetallen: 1: niet kwetsbaar, 2: weinig kwetsbaar, 3: kwetsbaar, 4: zeer kwetsbaar
Een uittreksel uit de BWK voor de omgeving van de inrichting wordt gegeven in Bijlage 20.
De BWK-complexen binnen een straal van 1,5 kilometer rondom de betrokken inrichting werden bepaald, met
uitzondering van de minder waardevolle BWK-complexen. Omdat er binnen deze straal zeer veel BWK-elementen
voorkomen, worden enkel de zeer waardevolle BWK-complexen weergegeven in Tabel 45 en dit binnen 1 km
rondom de inrichting. Daarbij wordt eveneens weergegeven wat de kortste afstand tussen dit complex en de
contouren van de inrichting is. Een uittreksel uit de Biologische Waarderingskaart voor de omgeving rond de
MTE, met aanduiding van de BWK-complexen, wordt gegeven in Bijlage 20. De verzurings- en
vermestingskwetsbaarheid van de afzonderlijke elementen binnen de BWK-complexen worden aangehaald onder
10.6.2. (verzurende depositie) en 10.6.3 (vermestende depositie). Hier wordt wel rekening gehouden met alle niet
verzurings- en vermestingskwetsbare elementen binnen een straal van 1,5 km.
Tabel 45 BWK-complexen binnen een straal van één kilometer rondom de MTE (enkel z wordt weergegeven)
code
verklaring
kortste afstand (m)
khw
khgml
kw
qsquer
rob
prus
kt(sp)
kha
kha
kbpkwqsrob
quer
khgml
kw
kbr
kh(qs-)
khu-
houtwal
houtkant met gemengd loofhout
holle weg
zuur eikenbos, jonge boomlaag
Amerikaanse eik
Robinia
Amerikaanse vogelkers
taluds met doornstruweel
taluds met struisgrasvegetatie
taluds met struisgrasvegetatie
bomenrij met dominantie van populier, zwak ontwikkeld
holle weg, zwak ontwikkeld
zuur eikenbos, jonge boomlaag
Robinia
Amerikaanse eik
houtkant met gemengd loofhout
holle weg
bomenrij met dominantie van Robinia
houtkant met zuur eikenbos, weinig in aantal
houtkant met dominantie van iep, zwak ontwikkeld
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
65
85
135
155
175
190
205
245
pagina 105
code
verklaring
kortste afstand (m)
kh(qs-)
kw
qskbr
qsvmbet
kw
qsquer
kw
qskha
kbpkbqkw
khq
quer
kt(sp)
khsa
lhb
houtkant met zuur eikenbos, weinig in aantal
holle weg
zuur eikenbos, jonge boomlaag
bomenrij met dominantie van Robinia
zuur eikenbos, jonge boomlaag
mesotroof elzenbos met zeggen, zwak ontwikkeld
berk
holle weg
zuur eikenbos, jonge boomlaag
Amerikaanse eik
holle weg
zuur eikenbos, jonge boomlaag
taluds met struisgrasvegetatie
bomenrij met dominantie van populier, zwak ontwikkeld
bomenrij met dominantie van Zomereik, zwak ontwikkeld
holle weg
houtkant met dominantie van Zomereik
Amerikaanse eik
taluds met doornstruweel
houtkant met dominantie van vlier
populierenaanplant op vochtige grond met elzenwilgenondergroei
vochtig, licht bemest grasland (“dotterbloemhooiland”),
ontwikkeld
holle weg
bomenrij met dominantie van Zomereik
houtkant met dominantie van meidoorn
houtkant met dominantie van Zomereik
houtkant met dominantie van Hazelaar
houtkant van doornstruweel
holle weg
houtkant met dominantie van Zomereik
talud
bomenrij met dominantie van Amerikaanse eik
mesotroof elzenbos met zeggen
houtwal met dominantie van Zomereik
taluds met struisgrasvegetatie
bomenrij met dominantie van Zomereik
houtkant van doornstruweel
holle weg
houtkant met dominantie van Zomereik
245
hckw
kbq
khcr
khq
khco
kh(sp)
kw
khq
kt
kbqr
vm
khwq
kha
kbq
kh(sp)
kw
khq
280
330
375
390
510
530
540
550
en/of
zwak
615
655
685
685
690
720
725
790
936
10.4 Methodiek
De verschillende bedrijfsemissies worden in de overige disciplines bepaald. In dit hoofdstuk is het enkel de
bedoeling om de effecten op de omliggende fauna en flora te karakteriseren en evalueren.
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 106
Deze discipline is dus een integrerende discipline, waar effecten op de fauna en flora onderzocht en geëvalueerd
worden op basis van gegevens die in de overige disciplines bepaald worden.
Volgende effectgroepen kunnen onderscheiden worden:
direct ecotoopverlies;
verzurende depositie (op basis van discipline lucht);
vermestende depositie (op basis van discipline lucht);
verdroging (op basis van discipline grondwater);
rustverstoring (op basis van discipline geluid).
10.4.1
Direct ecotoopverlies
Direct ecotoopverlies is het gevolg van direct ruimtelijk beslag en is dus gemakkelijk te kwantificeren door de
oppervlakte in combinatie met het al dan niet waardevol karakter van het verloren ecotoop (op basis van de
biologische waarderingskaart). Hierbij kan een onderscheid gemaakt worden tussen een tijdelijk en permanent
ecotoopverlies.
10.4.2
Verzurende en vermestende depositie
In de discipline lucht werden de verzurende emissies bepaald, en werd de berekeningswijze (IFDM) voor het
bekomen van verzurende deposities weergegeven.
Door de wind worden de verzurende emissies getransporteerd en verspreid, waardoor de concentratie door
verdunning met andere lucht gaandeweg afneemt. Er zijn twee manieren waarop de verzurende emissies
(voornamelijk ammoniak) via de atmosfeer op de bodem of op de vegetatie terecht kunnen komen:
droge depositie: vooral vlakbij de bron, waar de concentratie in de lucht nog hoog is, wordt relatief veel
gedeponeerd. Ammonium, NOx en SO2 slaan minder snel neer dan ammoniak. Hierdoor kan ammonium
over grote afstanden worden getransporteerd;
natte depositie: verzurende emissie komen in regen of sneeuw terecht en kunnen ook op die manier op
bodem of vegetatie terecht komen.
Wegens de relatief lage bronhoogten en de veel grotere depositiesnelheid levert NH 3, in tegenstelling tot
bijvoorbeeld SO2 en NOx zijn bijdrage tot de zure depositie op relatief korte afstand van de bron, en dit
voornamelijk onder de vorm van rechtstreekse droge depositie van ammoniak. Deze depositie is dan ook verreweg
het meest bepalend voor de bijdrage van een individueel veeteeltbedrijf aan de totale ammoniakbelasting in
gevoelige gebieden. Bij de droge depositie speelt het oppervlak waarop de depositie terecht komt een grote rol.
Door hoge vegetaties (zoals bossen) wordt meer ammoniak uit de lucht ‘opgevangen’ dan door lage vegetaties
(zoals heide). Bij de natte depositie speelt het oppervlak nauwelijks een rol.
Om te weten hoeveel terrestrische natuur (bos, heide en soortenrijk grasland) tegen verzuring door atmosferische
depositie beschermd is, is het nodig de draagkracht tegen verzuring te kennen. Deze draagkracht wordt uitgedrukt
als de KL verzuring. Deze KL verzuring wordt uitgedrukt als ‘zuurequivalenten per hectare en per jaar (Zeq/ha.j)’.
Effectieve verzuring treedt pas op indien de zure depositie uitstijgt boven een bepaald niveau (men spreekt van
critical load of duurzaam depositieniveau). Een overzicht van de berekende KL verzuring (mediaanwaarde) per
onderscheiden bos-, heide-, en graslandecosysteem is weergegeven in Tabel 46Tabel 46 (naar Langouche et al.,
2002; Janssen & Mensink, 2002; Meykens & Vereecken, 2001). Bijkomend wordt eveneens de KL voor rietland,
bepaald in een buitenlandse studie (Albers et al., 2001), vermeld, alsook de MINA-plan 2000 grenswaarde voor
oligotroof water. Voor heide op arme zandgronden wordt een waarde van 1.600 zeq/ha.j gehanteerd.
Tabel 46 KL verzuring (Zeq/ha.j) voor een aantal ecosystemen
type ecosysteem
BWK-type
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
mediaan (Zeq/ha.j)
pagina 107
type ecosysteem
BWK-type
mediaan (Zeq/ha.j)
zuur grasland
neutraal – zuur- grasland
kalkgrasland
cultuurgrasland
natte heide
droge heide
ven (oligotroof water)
rietland
ha, hm, hn
hc, hf, hj, hp*, hu
hd, hk
hp, hpr, hr, hx
ce
cd, cg, cm, cp, cv
ao.
mr
2.288
2.157
2.679
1.961
2.168
2.343
400
2.400
Staelens et al. (2006) bepaalde nieuwe kritische lasten voor verzuring voor bosecosystemen (Tabel 47). Hierbij
werd een onderscheid gemaakt tussen de verschillende bodemtypes, en werden kritische lasten bepaald waarbij
wel en geen rekening gehouden werd met denitrificatie. Omdat het niet zeker is in hoeverre denitrificatie al dan
niet zal optreden (afhankelijk van diverse factoren), zal een toetsing gebeuren ten opzichte van de kritische lasten
waarbij geen rekening gehouden werd met de denitrificatie.
Tabel 47 KL verzuring (Zeq/ha.j) voor bosecosystemen (Staelens et al., 2006). Hierbij wordt geen rekening gehouden
met denitrificatie
bodemtype
bodemkaart)
(code
zandig (Z + S)
lemig (A + P + L)
kleiig (E + U)
veen
volgens
loofhout
naaldhout
1.906
2.712
2.417
5.274
2.230
2.835
3.113
/
Hier kan aan toegevoegd worden dat in MINA-plan 3 wordt gestreefd naar een waarde van 1.400 Zeq/ha.j als
maximale gemiddelde waarde tegen 2030. Voor de meest verzuringsgevoelige ecosystemen (vennen en heiden op
kalkarme zandgronden) worden waarden tussen 300 en 700 Zeq/ha.j vermeld. Ook zijn een aantal
plandoelstellingen opgenomen in dit MINA-plan 3 (nl. totale NOX-emissie verminderen tot max. 94 kton, totale
SO2-emissie verminderen tot max. 66,8 kton en de totale NH3-emissie verminderen tot max. 45 kton), die er zullen
toe leiden dat in 2010 een berekende zuurdepositie van 2.510 Zeq/ha.j gehaald wordt.
Voor speciale beschermingszones (o.a. habitat- en vogelrichtlijngebieden) zal onderzocht worden welke BWKelementen overeenstemmen met de codes van de te beschermen habitattypes (zie Sterckx & Paelinckx (2004)).
Vervolgens wordt dan in de bovenstaande tabellen gekeken wat de KL verzuring is.
Het volgende toetsingskader zal gebruikt worden:
3 % < bedrijfsbijdrage ≤ 5 % van KL
5 % < bedrijfsbijdrage ≤ 10 % van KL
10 % van KL < bedrijfsbijdrage
beperkte bijdrage
relevante bijdrage
belangrijke bijdrage
Daarbij kan nog gesteld worden dat, indien de bedrijfsbijdrage meer dan 50 % van de KL bedraagt, een sterk
negatief effect zal optreden.
De keuze voor 10 % wordt gemaakt omdat ongeveer 50 % van de depositie afkomstig is van het buitenland en de
rest van Vlaanderen. Dit geeft nog ruimte aan minimaal 4 andere bedrijven voordat de KL bereikt wordt. Indien
meer dan 10 % van de KL door het bedrijf zelf geleverd wordt, is het noodzakelijk dat milderende maatregelen
voorgesteld worden.
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 108
De keuze voor dit toetsingskader zorgt ervoor dat er eigenlijk cumulatief getoetst wordt. Er wordt namelijk
rekening gehouden met de mogelijkheid dat er andere bedrijven in de omgeving aanwezig zijn die ook een
verzurende depositiebijdrage zullen hebben.
Er kan ook een toetsing uitgevoerd worden aan de streefwaarden zoals die in Vlarem vermeld staan. Die cijfers
slaan voor verzurende depositie enkel op bosecosystemen en bedragen respectievelijk 1.400 zeq/ha.j (naaldbossen
en heide op zandgronden), 1.800 zeq/ha.j (loofbossen op arme gronden) en 2.400 zeq/ha.j (loofbossen op rijkere
gronden).
Naast een verzurende depositie, zal een landbouwbedrijf ook een vermestende depositie op zijn omgeving
veroorzaken. In de discipline lucht werden de vermestende emissies bepaald, en werd de berekeningswijze
(IFDM) voor het bekomen van vermestende deposities weergegeven.
Vermestende deposities beïnvloeden de natuur en de biodiversiteit. De vermestende invloed zal zich uiten in
verschillende fases. Gedurende de eerste fase zal er een verhoogde biomassaproductie en bedekkingsgraad van
bepaalde plantensoorten optreden. Indien de verhoogde input van stikstof aanhoudt zal er dominantie optreden
van stikstofminnende plantensoorten, hierdoor zal de vegetatiestructuur wijzigen en zullen er andere soorten
verdwijnen. Indirect hebben zulke vegetatiewijzigingen ook een invloed op de aanwezige fauna: wanneer
waardplanten verdwijnen, zullen de daarvan afhankelijk zijnde insecten ook verdwijnen. Sommige soorten
zullen baat hebben bij de dichtere vegetatie die ontstaat door de verhoogde biomassaproductie, andere soorten
zullen er daarentegen niet meer in gedijen. In de Vries (2008), Kros et al. (2008) en van Dobben & van
Hinsberg (2008) werden de kritische lasten voor vermesting voor verschillende vegetatietypes beschreven
alsook de mogelijke gevolgen van een overschrijding van deze kritische last. De gegevens voor naaldbos
werden overgenomen uit Albers et al. (2001). Een overzicht van de verschillende KL voor vermestende
depositie worden gegeven in Tabel 48.
Tabel 48 KL vermesting (kg N/ha.j) en mogelijke gevolgen van een overschrijding voor een aantal vegetatietypes
type vegetatie
kritische last (kg N/ha.j)
effect bij overschrijding
naaldbos
14
- achteruitgang terrestrische
korstmossen en ectomycorrhiza,
toename stikstofminnende soorten
- verstoring nutriëntenbalans,
verhoogde stress voor droogte, vorst
ziekten en plagen
loofbos:
- bos van arme zandgronden
- eiken- en beukenbos van lemige
zandgronden
- bos van voedselrijke, vochtige
gronden
- bos van bron en beek
- eiken-haagbeukenbos van
zandgronden
- wilgenstruweel
- ooibos (rivierbegeleidende bossen)
- laagveenbos
18
20
29
- achteruitgang terrestrische
korstmossen en ectomycorrhiza,
toename stikstofminnende soorten
- verstoring nutriëntenbalans,
verhoogde stress voor droogte, vorst
ziekten en plagen
26
20
34
35
34
vennen:
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
- daling soortenrijkdom moslaag
pagina 109
type vegetatie
kritische last (kg N/ha.j)
effect bij overschrijding
- mesotrofe vennen – trilveen
- zuur ven
- zwak gebufferd ven
16,8
5,8
5,8
- verdwijning van gevoelige
soorten, overheersing van Knolrus
moerassen:
- galigaanmoerassen
15
heiden:
- natte heide
- droge heide
18
15
- vergrassing door Pijpestrootje
- vergrassing door Bochtige smele
15
14
21,1
20
20
20
22
11,6
20
- vergrassing en afname diversiteit
- vergrassing en afname diversiteit
- toename van Gevinde kortsteel
- afname diversiteit
- afname diversiteit
- afname diversiteit
graslanden:
- nat schraalgrasland
- droog schraalgrasland
- kalkgrasland
- bloemrijk grasland
- dotterbloemgrasland van beekdalen
- dotterbloemgrasland van veen en
klei
- nat, matig voedselrijk grasland
- heischraal grasland
- laaggelegen schraal hooiland
(glanshaververbond)
eutrofe plas
30
Voor speciale beschermingszones (habitatrichtlijngebieden) kan in het rapport van van Dobben en van Hinsberg
(2008) een KL vermesting teruggevonden worden per habitatcode. Voor deze zones zal dan ook getoetst worden
aan deze laatste KL. Verder kunnen er eveneens kritische lasten vermesting afgeleid worden uit het rapport van
T’jollyn et al. (2009) en uit de gewestelijke instandhoudingsdoelstellingen (Paelinckx et al. (2009).
Het volgende toetsingskader zal gebruikt worden:
3 % < bedrijfsbijdrage ≤ 5 % van KL
beperkte bijdrage
5 % < bedrijfsbijdrage ≤ 10 % van KL
relevante bijdrage
10 % van KL < bedrijfsbijdrage
belangrijke bijdrage
Een motivering van dit toetsingskader is terug te vinden in hoofdstuk 10.5.2 (Verzurende depositie).
Naar analogie met verzurende deposities, kan ook hier een toetsing t.o.v. de streefwaarden vanuit Vlarem
uitgevoerd worden. Deze bedragen respectievelijk 14 kg N/ha.j (loofbossen) en 5,6 kg N/ha.j (meer natuurlijke
soortensamenstelling in naaldbos, heide op zandgrond en vennen).
10.4.3
Verdroging
De verdrogende invloed van het bedrijf op natuurwaarden in de omgeving van het bedrijf werd reeds kort
aangehaald bij de discipline water. Het verdrogingseffect kan beoordeeld worden op basis van een
kwetsbaarheidsbenadering. Er bestaat een verdrogingskwetsbaarheidskaart voor Vlaanderen die werd opgesteld op
basis van de gevoeligheid en de waardering van een ecotoop.
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 110
10.4.4
Rustverstoring
Hierbij zal uitgegaan worden van de Vlarem-geluidsnormen, tenzij specifieke gegevens beschikbaar zijn. Er kan
vanuit gegaan worden dat de meeste diersoorten zich gemakkelijk kunnen handhaven in geluidsomstandigheden
die overeenkomen met de richtwaarden die van toepassing zijn (zie discipline geluid).
10.5 Significantiekader voor de discipline fauna en flora
Tabel 49 Significantiekader voor de discipline fauna en flora
deelaspect
onderdeel
beoordelingskader
direct
ecotoopverlies
permanent of
tijdelijk
directe aantasting
negatief effect: permanent verlies waardevol – zeer waardevol
biotoop
matig negatief effect: permanent verlies potentieel waardevol
biotoop
gering negatief effect: tijdelijk verlies biotoop
geen of verwaarloosbaar effect: geen aantasting biotoop of verlies
minder waardevol biotoop
verzurende
depositie
X > 10 % van de kritische last: belangrijke bijdrage (negatief effect)
5 < X ≤ 10 % van de kritische last: relevante bijdrage (matig
negatief effect)
3 < X ≤ 5 % van de kritische last: beperkte bijdrage (gering negatief
effect)
X ≤ 3 % van de kritische last: verwaarloosbare bijdrage (geen of
verwaarloosbaar effect)
vermestende
depositie
verdroging
rustverstoring
X > 10 % van de kritische last: belangrijke bijdrage (negatief effect)
5 < X ≤ 10 % van de kritische last: relevante bijdrage (matig
negatief effect)
3 < X ≤ 5 % van de kritische last: beperkte bijdrage (gering negatief
effect)
X ≤ 3 % van de kritische last: verwaarloosbare bijdrage (geen of
verwaarloosbaar effect)
door bemaling en/of
grondwaterwinning
negatief effect: > 5 cm grondwatertafeldaling t.h.v. zeer
verdrogingskwetsbare eenheid
matig negatief effect: grondwatertafeldaling > 5 cm t.h.v.
verdrogingskwetsbare eenheid
gering negatief effect: grondwatertafeldaling > 5 cm t.h.v. weinig
verdrogingskwetsbare eenheid
geen of verwaarloosbaar effect: grondwatertafeldaling ≤ 5 cm
zie discipline geluid
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 111
10.6 Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten
10.6.1
Direct ecotoopverlies
In de huidig werkelijke situatie is de gewenste stal reeds gebouwd, waardoor geen bijkomende effecten met
betrekking tot direct ecotoopverlies zullen optreden in de toekomst.
10.6.2
Verzurende en vermestende depositie
Significante verzurings- of vermestingseffecten ten gevolge van de bedrijfsuitbating kunnen optreden indien in de
onmiddellijke omgeving van de inrichting ook objecten voorkomen die kwetsbaar zijn voor verzuring of
vermesting en indien het bedrijf in kwestie een aanzienlijke bijdrage levert aan de totale verzurende of
vermestende belasting.
Het habitatrichtlijnengebied ‘Demervallei’ is aangemeld voor 16 verschillende habitatcodes. Binnen een straal van
2 km rond de MTE is het gebied voor slechts 1 habitatcode aangemeld:
91E0: Overblijvende- of relictbossen op alluviale gronden (Alnus glutinoso-incanae); prioritair
Bijgevolg zal enkel de bijdrage aan de KL verzuring- en vermesting ter hoogte van deze habitatcode onderzocht
worden. Hiervoor wordt gebruikt gemaakt van de kritische lasten uit de gewestelijke IHD (Paelinckx D., et al.,
2009), er wordt een range 12 -20 kg N/ha opgegeven, met een gemiddelde waarde van 16 kg N/ha (T’Jollyn et al.,
2009 vermelden geen specifieke kritische last). De bijdrage aan de KL verzuring wordt berekend aan de hand van
de depositiesnelheden voor loofbos (Tabel 50).
De verzurende en vermestende depositie ter hoogte van het vogelrichtlijngebied ‘De Demervallei’ kan ook
onderzocht worden. Verzuring en vermesting zal geen rechtstreekse invloed uitoefenen op de aanwezige
vogelsoorten, deze depositie kan evenwel een nefaste invloed uitoefen door aantasting van de geschikte habitats
waardoor deze mogelijks kwalitatief achteruitgaan. Het gebied dat dichtst grenst bij de MTE bestaat voornamelijk
uit grasvlakten en wordt dan ook afgetoetst aan de KL voor graslanden en voor de berekeningen worden de
depositiesnelheden voor gras gebruikt. De aftoetsing is terug te vinden in Tabel 50 en is gebeurt ten opzichte van
de dichtstbijgelegen grens van het vogelrichtlijngebied.
Binnen een straal van 2 km rondom het bedrijf bevinden zich 2 onderdelen van het VEN-gebied ‘De Midden- en
beneden loop Zwarte Beek’. De Zwarte Beek wordt getypeerd door het geregeld voorkomen van overstromingen.
Daardoor bestaat het landgebruik in hoofdzaak uit graslanden, natte ruigten en populieraanplant.
Voor de aftoetsing van de bijdrage van de MTE tot de kritische last ter hoogte van het VEN-gebied wordt dit
gebied opgesplitst in 2 onderdelen. Het eerste onderdeel is gelegen ten NO van de inrichting op ongeveer 1.355 m.
Dit onderdeel bestaat voornamelijk uit graslanden en er wordt dan ook afgetoetst ter hoogte van de grens op basis
van de depositiesnelheden voor gras. Het tweede onderdeel bevindt zich op ongeveer 438 m ten ZW van de
inrichting en bestaat uit populieren en grasvlakten. Voor dit onderdeel wordt dan ook gerekend met de
depositiesnelheden voor loofbos en gras. De resultaten van de aftoetsing zijn terug te vinden in Tabel 50.
Daarnaast bevinden zich rondom het bedrijf nog verschillende onderdelen van het natuurreservaat ‘Vallei van de
Zwarte Beek’. Ter hoogte van het studiegebied is de vallei relatief smal met snelle overgang van zeer natte
moerassige gebieden naar zeer droge heuvelruggen (Diestiaanruggen). Binnen het studiegebied omvatten de
reservaatsgebieden in het Z en ZW voornamelijk natte graslanden die enkele zeldzame vogel- en plantensoorten
herbergen. De meest noordelijke percelen zijn hoger gelegen en bevinden zich op een getuigeheuvel, een restant
van een oude zandbank. De aftoetsing aan deze reservaatsgrenzen voor verzuring en vermesting gebeurt dan ook
aan de hand van de depositiesnelheden voor gras. Voor de aftoetsing wordt gekeken naar de dichtstbijzijnde
grenzen ten N, Z en ZW van de MTE. Dit wordt weergegeven in Tabel 50.
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 112
Tabel 50: Aftoetsing maximale verzurende en vermestende depositie ter hoogte van aandachtsgebieden
H
T
H
T
H
bijdrage depositie
MTE aan KL (%)*
maximale depositie
(kg
last
kritische
N/ha.j)
bijdrage depositie
MTE aan KL (%) *
Vermesting
maximale depositie
Gebied
kritische last (Zeq/ha.j)
Verzuring
T
H
T
habitatrichtlijngebied ‘Demervallei’
1.906 17,5 14,6 0,92 0,77 16
0,25 0,20 1,56
1,25
vogelrichtlijngebied ‘De Demervallei’
2.157 70,0 56,3 3,25 2,61 22
0,98 0,79 4,45
3,59
VEN-gebied ‘De Midden- en beneden
loop Zwarte Beek’ (ten NO van de 2.157 28,9 24,2 1,33 1,12 22
0,40 0,34 1,82
1,55
MTE); gras
VEN-gebied
‘De
Middenen
benedenloop Zwarte Beek’ (ten ZW 1.906 320 246 16,8 12,9 29
4,48 3,45 15,4
11,9
van de MTE); loof
VEN-gebied
‘De
Middenen
benedenloop Zwarte Beek’ (ten ZW 2.157 139 107 6,44 4,96 22
1,95 1,50 8,86
6,82
van de MTE); gras
Reservaat ‘Vallei van de Zwarte Beek’
2.157 29,8 24,5 1,38 1,14 22
0,42 0,34 1,91
1,55
(ten N van de MTE)
Reservaat ‘Vallei van de Zwarte Beek’
2.157 415 316 19,2 14,6 20
5,82 4,43 29,1
22,2
(ten Z van de MTE)
Reservaat ‘Vallei van de Zwarte Beek’
2.157 19,6 15,9 0,91 0,74 22
0,27 0,22 1,23
1,00
(ten ZW van de MTE)
* bijdrage tot de kritische last ter hoogte van dit element door de bedrijfsuitbating; H: huidig vergunde situatie; T:
gewenste situatie met chemische wasser; > 3 % (beperkte bijdrage); > 5 % (relevante bijdrage): > 10 %
(belangrijke bijdrage); > 50 % (sterk negatief effect); > KL (significant negatief effect)
Uit bovenstaande aftoetsing valt af te leiden dat er ter hoogte van het vogelrichtlijngebied een beperkte bijdrage
geleverd wordt aan de kritische last verzuring voor de huidige situatie. Inzake vermesting is er een beperkte
bijdrage in alle situaties.
Verder is er een belangrijke bijdrage inzake verzuring en vermesting ter hoogte van het VEN-gebied dat ten ZW
van de MTE gelegen is, wanneer afgetoetst wordt aan de KL voor loofbos. Wordt afgetoetst aan de KL voor
graslanden, dan is er inzake verzuring (huidige vergunde situatie) en vermesting (alle situaties) een relevante
bijdrage. In de gewenste situatie is er een beperkte bijdrage inzake verzuring voor deze graslanden.
Ter hoogte van het dichtbijgelegen onderdeel van het reservaatsgebied “Vallei van de Zwarte beek” is er zowel in
de huidige als in de gewenste situatie sprake van een belangrijke bijdrage. Het streefbeeld voor deze regio is de
ontwikkeling van schraal nat grasland met inbegrip van kwelvegetaties (o.a. Dottergrasland en soortenrijke
graslanden). Het traditionele beheer van deze Dottergraslanden bestond uit één of twee maaibeurten, waarbij de
laatste eventueel kan vervangen worden door nabegrazing (indien het perceel hierdoor niet beschadigd wordt).
Hoge atmosferische deposties van verzurende en vermestende stoffen zullen een nefaste invloed hebben op de
ontwikkeling van deze habitats (en de daarmee geasocieerde soorten) en hun weerslag op het te voeren beheer.
Een te hoge aanvoer van nutriënten zorgt voor een daling van de diversiteit en een verruiging van deze vegetaties.
Ondanks de belangrijke tot beperkte bijdrage ter hoogte van de aandachtsgebieden daalt de maximale depositie
overal in de gewenste situatie ten opzichte van de huidige situatie. Door de uitbreiding van de MTE zal de situatie
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 113
ter hoogte van de aandachtsgebieden dus niet verslechteren. Dit is een positieve evolutie. Bij de aftoetsing wordt
steeds gebruik gemaakt van de maximale depositie ter hoogte van de grens van het besproken aandachtsgebied.
Ter hoogte van elementen die verder van de inrichting liggen, zal deze concentratie nog dalen ten opzichte van de
concentratie die optreedt aan de grens.
De BWK-eenheden (behorend tot de BWK-complexen, zie Bijlage 20) die vatbaar zijn voor verzurings- of
vermestingseffecten en die zich binnen een straal van 1,5 km rondom het bedrijf bevinden worden in Tabel 51
opgesomd. Hierbij wordt voor elk BWK-element de maximale depositie emissies van de MTE bepaald. De
kritische lasten voor de verschillende elementen zijn terug te vinden in Tabel 46, Tabel 47 en Tabel 48. Hierbij
wordt rekening gehouden met het feit dat de ondergrond hoofdzakelijk zandig (code S) is en met de verschillende
depositiesnelheden voor NH3 van toepassing voor loofbos, naaldbos, heide en grasland. De totale verzurende
depositie werd bepaald met behulp van IFDM. De verzurende depositie door de MTE wordt weergegeven in
Bijlage 21a (huidig vergunde situatie) en 21b (gewenste situatie). De vermestende depositie door het bedrijf wordt
weergegeven in Bijlage 22a (huidig vergunde situatie) en 22b (gewenste situatie). In de bijlagen werd rekening
gehouden met de depositiesnelheid van ammoniak ter hoogte van loofbos.
Tabel 51 Verzurings- en vermestingskwetsbare BWK-elementen binnen een straal van 1,5 km rondom de inrichting en
bijdrage tot de kritische last door de MTE
cdb
cg
cgcgb
cgbcp
cra
frax
gml
gmn
ha
ha-
esdoorn
eutrofe plas
eutrofe plas, zwak ontwikkeld
Zwarte els
Berk
Tamme kastanje
door Bochtige smele gedomineerde heide
met struik- of boomopslag
droge struikheidevegetatie
droge
struikheidevegetatie,
zwak
ontwikkeld
droge struikheidevegetatie met struik- of
boomopslag
droge struikheidevegetatie met struik- of
boomopslag, zwak ontwikkeld
gedegradeerde heide met dominantie van
Adelaarsvaren
meidoorn
gewone es
gemengd loofhout
gemengde naaldhout
struisgrasvegetatie op zure bodem
struisgrasvegetatie op zure bodem, zwak
ontwikkeld
1.906
?
?
1.906
1.906
1.906
2,73
?
?
3,67
173
180
2,26
?
?
2,99
151
156
2
1,5
1,5
3
4
3
29
30
30
29
29
29
2,52
0,80
16,3
3,41
159
166
2,07
0,67
13,8
2,72
138
145
4
2.343
123
107
4
15
267
233
4,5
2.343
1,62
1,37
4,5
15
3,60
2,93
4,5
2.343
2,73
2,30
4,5
15
5,93
5,00
4
2.343
1,66
1,37
4
15
3,67
3,00
4
2.343
2,30
1,96
4
15
5,07
4,27
4,5
2.343
73,0
63
4,5
15
160
140
?
3
3
1
4,5
1.906
1.906
1.906
2.230
2.288
4,46
4,98
57,7
8,97
1,70
3,78
4,04
46,9
7,17
1,40
?
3
3
1
4,5
29
29
29
14
11,6
4,14
4,62
51,7
20,0
4,74
3,48
3,72
44,8
16,0
3,88
3,5
2.288
2,01
1,62
3,5
11,6
5,52
4,48
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
T
pagina 114
bijdrage depositie
MTE aan KL (%)
**
2
1,5
1,5
3
4
3
H
kwets*
H
Verklaring
bijdrage depositie
MTE aan KL (%)
**
kritische last (kg
N/ha.j)
acer
ae
aealng
bet
cas
kritische last (Zeq/ha.j)
Code
Vermesting
kwets.*
Verzuring
T
hc
hchf
hfhj
hmo-
hp+
hpr
hr
hrhu
huk(ae)
k(ae-)
k(cd-)
k(cg-)
k(cp)
k(ha)
k(ha-)
k(hc)
k(hc-)
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
bijdrage depositie
MTE aan KL (%)
**
bijdrage depositie
MTE aan KL (%)
**
3
2.288
1,18
0,96
3
11,6
3,28
2,67
3,5
2.157
5,15
4,03
3,5
20
7,75
6,10
3,5
2.157
15,6
12,5
3,5
20
23,5
18,9
3,5
2.157
1,02
0,88
3,5
34
0,91
0,76
3,5
2.157
3,85
3,25
3,5
34
3,44
2,85
2,5
2.157
31,9
23,2
2,5
22
43,9
31,8
4,5
2.157
1,07
0,88
4,5
15
2,13
1,73
1
2.157
50,5
42,4
1
22
68,2
59,1
1
1.961
2,45
1,99
1
22
3,09
2,45
1,5
1,5
3,5
3,5
1
1
1.961
1.961
2.157
2.157
?
?
21,0
7,39
0,88
15,6
?
?
16,6
5,86
0,74
12,5
?
?
1,5
1,5
3,5
3,5
1
1
22
22
20
20
30
30
26,1
9,23
1,35
23,5
1,17
1,33
20,7
7,32
1,10
18,9
0,97
1,07
?
2.343
2,22
1,84
?
15
4,87
4,00
?
2.343
1,88
1,54
?
15
4,13
3,33
3
2.343
4,57
3,76
3
15
10,0
8,20
4
2.288
3,54
2,93
4
11,6
9,83
8,10
3
2.288
4,76
3,89
3
11,6
13,1
10,8
3
2.157
2,09
1,72
3
20
3,10
2,60
3
2.157
2,23
1,85
3
20
3,35
2,80
H
T
kwets*
kritische last (kg
N/ha.j)
hab-
struisgrasvegetatie op zure bodem met
struik- of boomopslag, zwak ontwikkeld
vochtig,
licht
bemest
grasland
("Dotterbloemhooiland")
vochtig,
licht
bemest
grasland
("Dotterbloemhooiland"),
zwak
ontwikkeld
natte ruigte met Moerasspirea
natte ruigte met Moerasspirea, zwak
ontwikkeld
vochtig,
licht
bemest
grasland,
gedomineerd door russen
onbemest,
vochtig
pijpenstrootjesgrasland, oligotroof type,
zwak ontwikkeld
soortenrijk permanent cultuurgrasland
met
relicten
van
halfnatuurlijke
graslanden
weilandcomplex met veel sloten en/of
microreliëf
verruigd grasland
verruigd grasland, zwak ontwikkeld
mesofiel hooiland
mesofiel hooiland, zwak ontwikkeld
soortenrijke sloten
soortenrijke sloten, weinig in aantal
bermen, perceelsranden, … gedomineerd
door Bochtige smele
bermen, perceelsranden, … met droge
struikheidevegetatie, zwak ontwikkeld
bermen, perceelsranden, … gedomineerd
door Adelaarsvaren
bermen,
perceelsranden,
…
met
elementen van struisgrasvegetatie
bermen,
perceelsranden,
…
met
elementen van struisgrasvegetatie, zwak
ontwikkeld
bermen,
perceelsranden,
…
met
elementen van dotterbloemhooiland
bermen,
perceelsranden,
…
met
elementen van dotterbloemhooiland,
Vermesting
H
Verklaring
kwets.*
Code
kritische last (Zeq/ha.j)
Verzuring
pagina 115
T
k(hf-)
k(hj)
k(hp+)
k(hr)
k(hrb)
k(hu)
k(hu-)
k(ku)
k(ku-)
k(mr)
k(mr-)
k(ms)
k(ms-)
kb
kbkba
kbakbb
kbbkbc
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
bijdrage depositie
MTE aan KL (%)
**
bijdrage depositie
MTE aan KL (%)
**
3
2.157
33,2
24,0
3
34
29,4
21,2
3
2.157
6,58
5,42
3
34
5,82
4,79
?
2.157
1,30
1,07
?
22
1,77
1,45
1
2.157
49,9
34,3
1
22
68,2
45,5
1
1.961
11,2
9,08
1
22
14,1
11,3
?
1.961
15,0
12,8
?
22
18,7
16,0
3
2.157
0,97
0,83
3
20
1,50
1,25
3
2.157
49,9
34,3
3
20
75,0
50,0
?
2.157
1,72
1,39
?
22
2,36
1,91
?
2.157
0,74
0,60
?
22
1,00
0,82
3
2.400
1,04
0,88
3
26,2
1,34
1,11
3
2.400
1,54
1,25
3
26,2
1,98
1,60
?
2.400
2,42
2,00
?
16,8
5,42
4,05
?
2.400
3,79
3,04
?
16,8
7,62
6,07
3
1.906
12,3
10,2
3
29
11,3
9,34
2
1.906
16,0
13,5
2
29
14,7
12,5
3
1.906
25,0
19,5
3
29
23,0
18,0
2
1.906
3,25
2,73
2
29
3,00
2,52
3
1.906
13,3
10,7
3
29
12,2
9,86
2
1.906
3,78
3,10
2
29
3,48
2,83
3
1.906
2,26
1,89
3
29
2,07
1,72
H
T
kwets*
kritische last (kg
N/ha.j)
k(hf)
zwak ontwikkeld
bermen,
perceelsranden,
…
met
elementen van moerasspirearuigte
bermen,
perceelsranden,
…
met
elementen van moerasspirearuigte, zwak
ontwikkeld
bermen, perceelsranden, … met veel
russen
soortenrijke,
grazige
bermen,
perceelsranden, …
verruigde bermen, perceelsranden
verruigde bermen, perceelsranden, …
met boomopslag
bermen,
perceelsranden,
…
met
elementen van mesofiel hooiland
bermen,
perceelsranden,
…
met
elementen van mesofiel hooiland, zwak
ontwikkeld
bermen, perceelsranden, … met ruderale
elementen
bermen, perceelsranden, … met ruderale
elementen, zwak ontwikkeld
bermen,
perceelsranden,
…
met
elementen van rietland
bermen,
perceelsranden,
…
met
elementen van rietland, zwak ontwikkeld
bermen,
perceelsranden,
…
met
elementen van zuur laagveen
bermen,
perceelsranden,
…
met
elementen van zuur laagveen, zwak
ontwikkeld
bomenrij
bomenrij, weinig in aantal en/of zwak
ontwikkeld
bomenrij met dominantie van els
bomenrij met dominantie van els, zwak
ontwikkeld
bomenrij met dominantie van berk
bomenrij met dominantie van berk, zwak
ontwikkeld
bomenrij met dominantie van Tamme
Vermesting
H
Verklaring
kwets.*
Code
kritische last (Zeq/ha.j)
Verzuring
pagina 116
T
kbcakbco
kbf
kbfr
kbgml
kbgmlkbj
kblar
kbp
kbpkbpica
kbpins
kbpl
kbprkbprua
kbpt
kbptkbq
kbqkbqr
kbqrKbr
kbs
kbskbt
kh
kh-
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
bijdrage depositie
MTE aan KL (%)
**
bijdrage depositie
MTE aan KL (%)
**
3
1.906
1,84
1,47
3
29
1,69
1,38
3
1.906
1,99
1,68
3
29
1,83
1,52
?
3
3
3
1.906
1.906
1.906
1.906
4,41
2,15
8,87
324
3,73
1,78
7,35
286
?
3
3
3
29
29
29
29
4,07
2,00
8,17
297
3,41
1,66
6,76
262
3
1.906
3,78
3,20
3
29
3,48
2,93
?
?
3
1.906
2.230
1.906
4,93
3,72
57,7
4,14
3,09
46,9
?
?
3
29
14
29
4,52
8,36
51,7
3,83
6,93
44,8
2
1.906
42,7
34,1
2
29
37,9
31,4
3
3
3
2.230
2.230
1.906
16,4
4,26
35,4
13,2
3,59
27,3
3
3
3
14
14
29
36,5
9,43
32,6
29,4
8,00
25,1
?
1.906
5,04
4,14
?
29
4,62
3,79
?
1.906
2,78
2,36
?
29
2,55
2,17
?
1.906
4,51
3,62
?
29
4,14
3,34
?
1.906
3,25
2,73
?
29
3,00
2,48
3
1.906
622
561
3
29
572
517
2
1.906
15,5
13,1
2
29
14,2
12,1
3
1.906
141
119
3
29
131
110
3
1.906
17,6
14,0
3
29
16,2
12,9
3
1.906
279
246
3
29
255
228
3
1.906
3,10
2,57
3
29
2,83
2,38
2
1.906
8,45
6,61
2
29
7,79
6,07
3
3
3
1.906
1.906
1.906
5,40
4,35
143
4,51
3,62
97,2
3
3
3
29
29
29
4,93
4,00
131
4,14
3,34
89,7
H
T
kwets*
kritische last (kg
N/ha.j)
kbca
kastanje, zwak ontwikkeld
bomenrij met dominantie van Haagbeuk
bomenrij met dominantie van Haagbeuk,
zwak ontwikkeld
bomenrij met dominantie van Hazelaar
bomenrij met dominantie van beuk
bomenrij met dominantie van Gewone es
bomenrij met dominantie van loofhout
bomenrij met dominantie van loofhout,
zwak ontwikkeld
bomenrij met dominantie van Okkernoot
bomenrij met dominantie van Lork
bomenrij met dominantie van populier
bomenrij met dominantie van populier,
zwak ontwikkeld
bomenrij met dominantie van Fijnspar
bomenrij met dominantie van Grove den
bomenrij met dominantie van plantaan
bomenrij
met
dominantie
van
Amerikaanse
vogelkers,
zwak
ontwikkeld
bomenrij met dominantie van Zoete kers
bomenrij
met
dominantie
van
Ratelpopulier
bomenrij
met
dominantie
van
Ratelpopulier, zwak ontwikkeld
bomenrij met dominantie van Zomereik
bomenrij met dominantie van Zomereik,
zwak ontwikkeld
bomenrij
met
dominantie
van
Amerikaanse eik
bomenrij
met
dominantie
van
Amerikaanse eik, zwak ontwikkeld
bomenrij met dominantie van Robinia
bomenrij met dominantie van (al dan niet
geknotte) wilg
bomenrij met dominantie van (al dan niet
geknotte) wilg, zwak ontwikkeld
bomenrij met dominantie van linde
houtkant of oude heg
houtkant of oude heg, zwak ontwikkeld
Vermesting
H
Verklaring
kwets.*
Code
kritische last (Zeq/ha.j)
Verzuring
pagina 117
T
kh(sg-)
kh(sp)
kh(sp-)
kh(sz)
kha
khakhco
khcr
khcrkhfKhfr
khfrkhgml
khgmlkhpr
khprkhprua
khpt
khq
khqkhqr
khr
khs
khskhsa
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
bijdrage depositie
MTE aan KL (%)
**
H
T
kritische last (kg
N/ha.j)
houtkant met zuur eikenbos
houtkant
met
Bremen
Gaspeldoornstruweel, weinig in aantal
houtkant van doornstruweel
houtkant van doornstruweel, weinig in
aantal
houtkant bestaande uit allerlei spontane
opslag
houtkant met dominantie van els
houtkant met dominantie van els, zwak
ontwikkeld
houtkant met dominantie van Hazelaar
houtkant met dominantie van meidoorn
houtkant met dominantie van meidoorn,
zwak ontwikkeld
houtkant met dominantie van Beuk,
zwak ontwikkeld
houtkant met dominantie van Gewone es
houtkant met dominantie van Gewone es,
zwak ontwikkeld
houtkant met gemengd loofhout
houtkant met gemengd loofhoud, zwak
ontwikkeld
houtkant
met
dominantie
van
Amerikaanse vogelkers
houtkant
met
dominantie
van
Amerikaanse
vogelkers,
zwak
ontwikkeld
houtkant met dominantie van Zoete kers
houtkant
met
dominantie
van
Ratelpopulier
houtkant met dominantie van Zomereik
houtkant met dominantie van Zomereik,
zwak ontwikkeld
houtkant
met
dominantie
van
Amerikaanse eik
houtkant met dominantie van Robinia
houtkant met dominantie van wilg
houtkant met dominantie van wilg, zwak
ontwikkeld
houtkant met dominantie van vlier
H
T
4
1.906
1,73
1,47
4
29
1,62
1,34
4
1.906
3,93
3,25
4
29
3,62
3,00
3
1.906
141
119
3
29
131
110
3
1.906
8,03
6,77
3
29
7,38
6,21
?
1.906
2,78
2,26
?
29
2,55
2,10
3
1.906
40,5
33,2
3
29
37,9
30,5
3
1.906
2,94
2,47
3
29
2,72
2,28
?
3
1.906
1.906
4,98
52,3
3,99
41,4
?
3
29
29
4,59
48,3
3,69
37,9
3
1.906
15,5
13,1
3
29
14,2
12,1
3
1.906
9,34
7,50
3
29
8,59
6,93
3
1.906
2,73
2,20
3
29
2,48
2,03
3
1.906
3,15
2,52
3
29
2,90
2,31
3
1.906
141
119
3
29
131
110
3
1.906
4,98
3,99
3
29
4,59
3,69
3
1.906
22,0
18,0
3
29
20,2
16,6
3
1.906
4,88
4,04
3
29
4,52
3,72
?
1.906
3,62
2,99
?
29
3,34
2,76
?
1.906
1,36
1,15
?
29
1,24
1,03
3
1.906
47,4
40,1
3
29
44,8
37,9
3
1.906
20,6
16,2
3
29
18,9
14,9
4
1.906
8,03
6,77
4
29
7,38
6,21
3
3
1.906
1.906
4,62
6,51
3,78
5,46
3
3
29
29
4,24
6,00
3,48
5,00
3
1.906
11,0
9,18
3
29
10,1
8,45
?
1.906
7,08
5,72
?
29
6,48
5,24
kwets*
kh(qs)
Vermesting
bijdrage depositie
MTE aan KL (%)
**
Verklaring
kwets.*
Code
kritische last (Zeq/ha.j)
Verzuring
pagina 118
khukhw
khwq
kj
kn
kp
kpkt(cp)
kt(ha-)
kt(hu)
kt(sp)
ku
kular
lhb
lhi
mr
mrms
msn
npa
pi
pipica
pinn
pins
pmb
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
bijdrage depositie
MTE aan KL (%)
**
H
T
kritische last (kg
N/ha.j)
houtkant met dominantie van iep
houtkant met dominantie van iep, zwak
ontwikkeld
houtwal
houtwal met dominantie van Zomereik
hoogstamboomgaard
veedrinkpoel
park of parkachtig kerkhof
park of parkachtig kerkhof, kunstmatig,
met weinig natuurlijke elementen
taluds gedomineerd door Adelaarsvaren
taluds met struisgrasvegetatie, zwak
ontwikkeld
taluds met elementen van mesofiel
hooiland
taluds met doornstruweel
ruigte
ruigte, slechts enkele banale soorten
Lork
populieraanplant op vochtige grond met
elzen- en/of wilgenondergroei
populierenaanplant op vochtige grond
met ruderale ondergroei
rietland
rietland, zwak ontwikkeld
zuur laagveen
zuur laagveen, zwak ontwikkeld
loofhoutaanplant
(exclusief
populierenaanplant;
inclusief
jonge
aanplanten)
loofhoutaanplant,
sterk
verstoorde
aanplanten of exoten
naaldhoutaanplant zonder ondergroei
zeer jonge naaldhoutaanplant
zeer jonge naaldhoutaanplant, zwak
ontwikkeld
Fijnspar
Zwarte den
Grove den
naaldhoutaanplant met ondergroei van
struiken en bomen
H
T
3
1.906
2,73
2,20
3
29
2,48
2,03
3
1.906
67,1
57,4
3
29
62,1
51,7
3
3
1
1.5
2
1.906
1.906
1.906
?
1.906
142
12,8
52,3
?
1,99
110
10,9
41,4
?
1,63
3
3
1
1,5
2
29
29
29
?
29
131
11,8
48,3
?
1,83
100
10,0
37,9
?
1,52
2
1.906
5,35
4,35
2
29
4,93
4,00
4
2.343
4,23
3,54
4
15
9,20
7,73
4
2.288
1,14
0,92
4
11,6
3,10
2,50
3
2.157
0,74
0,60
3
20
1,15
0,90
?
2.5
1.5
1
1.906
2.157
2.157
2.230
67,8
2,92
3,06
53,0
53,8
2,46
2,46
45,3
?
2,5
1,5
1
29
26,2
26,2
14
62,1
3,36
3,55
121
48,3
2,82
2,82
100
2
1.906
29,4
22,6
2
29
27,0
20,8
2
1.906
29,4
22,6
2
29
27,0
20,8
3.5
3.5
4
4
2.400
2.400
2.400
2.400
1,50
1,71
0,96
1,00
1,21
1,38
0,79
0,83
3,5
3,5
4
4
26,2
26,2
16,8
16,8
1,91
2,21
1,90
2,02
1,53
1,76
1,61
1,67
3
1.906
182
156
3
29
169
141
3
1.906
9,60
7,71
3
29
8,86
7,10
4
2
2.230
2.230
21,2
15,3
16,7
12,2
4
2
14
14
47,1
34,1
37,3
27,3
2
2.230
6,23
5,29
2
14
13,9
11,8
2
2
2
2.230
2.230
2.230
21,2
59,9
3,59
16,7
51,2
3,00
2
2
2
14
14
14
47,1
136
7,93
37,3
114
6,71
4
2.230
59,9
51,2
4
14
92,9
78,6
kwets*
khu
Vermesting
bijdrage depositie
MTE aan KL (%)
**
Verklaring
kwets.*
Code
kritische last (Zeq/ha.j)
Verzuring
pagina 119
T
bijdrage depositie
MTE aan KL (%)
**
kritische last (kg
N/ha.j)
H
kwets*
Vermesting
bijdrage depositie
MTE aan KL (%)
**
Verklaring
kwets.*
Code
kritische last (Zeq/ha.j)
Verzuring
H
T
naaldhoutaanplant met laag struikgewas
pms
4
2.230 37,0
29,6
4
14
85,7
66,1
(braam, brem, heide)
pop
populier
3
1.906 8,87
7,29
3
29
8,17
6,69
potr
Ratelpopulier
?
1.906 1,99
1,63
?
29
1,83
1,52
aanplant van Grove den zonder
ppa
4
2.230 2,83
2,38
4
14
6,29
5,29
ondergroei
aanplant van Grove den met ondergroei
ppmb
4
2.230 53,0
45,3
4
14
121
100
van struiken en bomen
aanplant van Grove den met laag
ppms
4
2.230 6,50
5,34
4
14
14,5
11,9
struikgewas
prus
Amerikaanse vogelkers
3
1.906 153
127
3
29
141
117
qb
eiken-berkenbos
4
1.906 3,04
2,52
4
29
2,79
2,31
qbeiken-berkenbos, jonge boomlaag
4
1.906 3,83
3,20
4
29
3,52
2,97
qs
zuur eikenbos
4
1.906 2,10
1,78
4
29
1,97
1,62
qszuur eikenbos, jonge boomlaag
4
1.906 153
127
4
29
141
117
que
Zomereik
3
1.906 182
156
3
29
169
141
quer
Amerikaanse eik
3
1.906 182
156
3
29
169
141
rob
Robinia
3
1.906 182
156
3
29
169
141
sam
vlier
?
1.906 7,35
5,88
?
29
6,76
5,38
vochtige wilgenstruweel op voedselrijke
sf
3.5
1.906 2,26
1,89
3,5
34
1,79
1,47
bodem
vochtige wilgenstruweel op voedselrijke
sf3.5
1.906 4,83
3,88
3,5
34
3,76
3,03
bodem, zwak ontwikkeld
sg
bremstruweel
4.5
1.906 1,36
1,15
4,5
29
1,28
1,03
sgbremstruweel, zwak ontwikkeld
4.5
1.906 5,72
4,56
4,5
29
5,24
4,21
sp
doornstruweel
3.5
1.906 5,98
4,88
3,5
29
5,52
4,52
spdoornstruweel, zwak ontwikkeld
3.5
1.906 2,20
1,84
3,5
29
2,03
1,66
sz
struweelopslag van allerlei aard
3
1.906 173
151
3
29
159
138
vm
mesotroof elzenbos met zeggen
3.5
1.906 5,98
5,04
3,5
29
5,48
4,62
mesotroof elzenbos met zeggen, zwak
vm3.5
1.906 10,9
8,66
3,5
29
10,1
8,00
ontwikkeld
oligotroof elzenbos met veenmossen,
vo4.5
1.906 2,62
2,20
4,5
29
2,45
2,00
zwak ontwikkeld
* kwetsbaarheid voor verzuring of vermesting: 1,5 – 2,49 = weinig kwetsbaar; 2,5 – 3,49 = kwetsbaar; ≥ 3,5 = zeer
kwetsbaar
?= geen waarde voor KL bekend
** bijdrage tot de kritische last ter hoogte van dit element door de bedrijfsuitbating; H: huidige vergunde situatie;
T: gewenste situatie situatie met chemische wasser; > 3 % (beperkte bijdrage); > 5 % (relevante bijdrage): > 10 %
(belangrijke bijdrage); > 50 % (sterk negatief effect); > KL (significant negatief effect)
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 120
Uit de resultaten van de modellering blijkt dat de bijdrage aan de kritische last van de weinig tot zeer verzuringsen/of vermestingskwetsbare BWK-elementen zowel in de huidige als in de gewenste situatie verwaarloosbaar,
beperkt, relevant of belangrijk is. Voor 16 van de 180 elementen wordt de kritische last in alle situaties
overschreden voor zowel verzurende- als vermestende depositie en is er bijgevolg een significant negatief effect.
Deze elementen zijn allen gelegen binnen een straal van 130 m rondom de MTE. Daarnaast wordt ter hoogte van
cp (175 m) en pinn (270 m) de kritische last voor vermesting in alle situaties overschreden. Inzake verzuring wordt
daarnaast ter hoogte van element khw (op 65 m van de MTE) de kritische last in alle situaties overschreden.
Verder wordt wat vermesting betreft ter hoogte van 4 elementen (kh-; 35 m, khw; 65 m, lar; 350 m en ppmb; 350
m) de kritische last enkel in de huidige situatie overschreden. Wat verzuring betreft is dit ter hoogte van 1 element
(kh-) het geval. In de gewenste situatie (= de huidig werkelijk situatie) is ter hoogte van deze elementen een sterk
negatief effect (bijdrage > 50 % door bedrijf).
Wat verzuring betreft is er ter hoogte van 3 elementen (cp, khu- en kt(sp)) een sterk negatief effect in zowel de
huidig vergunde als de gewenste situatie. Deze elementen bevinden zich allen in een straal van 245 m van de
MTE. Ter hoogte van 7 elementen (gml, hp+,kbp, khcr, kj, lar en ppmb) is er enkel in de huidige situatie een sterk
negatief effect inzake verzuring. Ter hoogte van elementen pinn en pmb is er zowel in de huidige als de gewenste
situatie een sterk negatief effect.
Inzake vermesting treedt ter hoogte van 4 elementen (hp+, khu-, pmb en pms), allen binnen een straal van 320 m
van de MTE, in alle situatie een sterk negatief effect op. Verder treedt ter hoogte van 5 elementen (kt(sp), kbp,
k(hu-), k(hp+) en gml) enkel in de huidige situatie een sterk negatief effect op wat vermesting betreft.
Er kan vastgesteld worden dat ter hoogte van alle elementen de bijdrage tot de kritische last lager is in de gewenste
situatie ten opzichte van de huidige vergunde situatie, ondanks het verhoogde dierenaantal. Deze verlaging wordt
gerealiseerd door het toepassen van het ammoniakemissiearm-stalsysteem S2. Door het naschakelen van een
chemische luchtwasser mag er immers 70 % reductie van de ammoniakemissies aangerekend worden. Verder
wordt door het gebruik van een wasser ook het emissiepunt en ventilatiedebiet aangepast.
Er dient volledigheidshalve op gewezen te worden dat voor ieder element de maximale verzurende en vermestende
depositie bepaald werd en dat er wordt gerekend met de maximale vergunning, in werkelijkheid zal de bezetting
evenwel niet voor de volledige 100 % zijn.
Door de bespreking van de effecten ter hoogte van alle BWK-elementen in de omgeving van de MTE, zijn
eveneens de mogelijke effecten ter hoogte van kleine landschapselementen besproken, gezien deze hierin vervat
zitten.
10.6.3
Verdroging
Wordt gekeken naar de verdrogingskwetsbaarheidskaart dan kan vastgesteld worden dat de MTE grotendeels in
niet kwetsbaar gebied gelegen is wat betreft verdroging. Het zuiden van de MTE is echter wel in
verdrogingskwetsbaar gebied gelegen.
Gezien de gewenste situatie de huidig werkelijke situatie is, zal er in de toekomst geen aanlegfase zijn. Bijgevolg
is er ook geen bronbemaling nodig.
De MTE heeft reeds een vergunning voor één grondwaterwinning. De invloedstraal (= straal waarbinnen de
grondwatertafel ≥ 5 cm daalt) bedraagt 80 m voor deze winning. In de gewenste situatie is er een tweede winning
aanwezig op de MTE. Wordt uitgegaan van het worst-case scenario en de debieten van de winningen opgeteld, dan
hebben beide winningen samen een invloedstraal van 103 m. Hierbij kan gesteld worden dat dit een zware
overschatting is van de werkelijke situatie. De grondwaterwinningen bevinden zich namelijk beide op een diepte
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 121
van 100 m met daarboven een kleilaag van ongeveer 35 m. Het is dus zeer onwaarschijnlijk dat er verdroging zal
optreden aan het oppervlak. Bijgevolg is er geen of een verwaarloosbaar effect.
Veder kan er nog aangehaald worden dat er op de inrichting enkel grondwater zal aangewend worden voor het
drenken van de dieren. Regenwater wordt, in de mate van het mogelijke, aangewend voor laagwaardige
toepassingen zoals het reinigen van de stallen en als waswater voor de luchtwasser.
10.6.4
Verontreiniging van het oppervlaktewater
Onder de discipline Water (hoofdstuk 9.6.2) wordt vermeld dat huishoudelijk afvalwater momenteel na
voorbezinking in een septische put geloosd wordt in een open gracht. Aangezien deze gracht uiteindelijk uitmondt
in de Zwarte Beek, zal deze vuilvracht daar ook terecht komen. Gezien de natuurwaarde van deze vallei is dit
echter niet wenselijk. Momenteel is er nog geen mogelijkheid tot het lozen op een operationele RWZI in de
Geenrodestraat, er is momenteel ook geen rioleringsnetwerk aanwezig. Aangezien dit op termijn wel voorzien
wordt, de MTE bevindt zich immers in collectief te optimaliseren gebied volgens het geoloket zonering van de
VMM is het voorzien van een individuele behandelingsinstallatie voor afvalwater (IBA) in principe niet aan de
orde. Bedrijfsafvalwater wordt niet geloosd,. Reinigingswater van de stallen wordt opgevangen in de
onderliggende mestkelders, het spui van de luchtwasser wordt opgevangen in een aparte opslag.
10.6.5
Rustverstoring
Tijdens de exploitatiefase zullen bij de stallen voornamelijk de ventilatoren de belangrijkste geluidsbronnen zijn.
De geluidsemissies worden verder uitgewerkt onder ‘Discipline geluid’.
10.6.6
Andere mogelijke effecten
In het GNOP (1996) dat opgemaakt werd voor de gemeente Lummen werd er gevraagd om bijzondere aandacht te
schenken aan het beschermen van o.a. zwaluwen. Binnen het project “Limburgse soorten” adopteerde de gemeente
Lummen de Huiszwaluw. Op de voorliggende inrichting nestelen jaarlijks zwaluwen (meer dan 3 nesten per jaar).
10.7 Synthese van de milieu-effecten
Hoofdstuk 10.6 geeft een uitgebreide beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten die optreden op het
gebied van de discipline fauna en flora. De effectbeoordeling wordt nog eens samengevat in Tabel 52.
Tabel 52 Samenvatting effecten voor de discipline fauna en flora
deelaspect
onderdeel
effectbeoordeling
direct
ecotoopverlies
permanent of tijdelijk
geen of verwaarloosbaar effect
algemeen
significant negatief effect, maar positieve
evolutie door uitbreiding
algemeen
significant negatief effect, maar positieve
evolutie door uitbreiding
verzurende
depositie
vermestende
depositie
door bemaling en/of grondwaterwinning
verdroging
matig negatief effect in beide situaties
verwaarloosbaar effect
rustverstoring
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 122
10.8 Milderende maatregelen
Hierbij moet voornamelijk gedacht worden aan maatregelen die verhinderen dat ammoniak uit de stallen in de
omgevingslucht vrijgesteld wordt. Dit kan op een aantal manieren bewerkstelligd worden:
voedingsmaatregelen;
aanpassen huisvestingssysteem;
toepassing wassers en filters;
gebruik van mestadditieven.
Op de MTE is in de huidig vergunde situatie één stal uitgerust met het ammoniakemissiearm systeem V-3.5
(groepshuisvestingsysteem, zonder strobed en met schuine putwanden in het mestkanaal). Voor dit systeem kan
gerekend worden met een ammoniakemissiefactor van 2,6 kg NH 3 per dierplaats per jaar in plaats van 4,2 kg NH 3
per dierplaats per jaar. In de gewenste situatie is de nieuwe stal uitgerust met een chemische luchtwasser. Door het
naschakelen van een chemische luchtwasser is er minstens 70 % reductie van de ammoniakemissie. Het gebruik
van de luchtwasser zorgt ervoor dat de verzurende en vermestende deposities lager zijn dan in de huidige vergunde
situatie, ondanks een verhoogd dieraantal. De luchtwasser zorgt niet enkel voor een ammoniakreductie, het brengt
ook een aangepast ventilatiedebiet en emissiepunt met zich mee.
Een bijkomende mogelijkheid om de ammoniakemissie te verminderen bij landbouwbedrijven en aldus de
verzurende en vermestende deposities ter hoogte van aandachtsgebieden te reduceren, is het introduceren van
landschapselementen zoals windsingels (groenschermen). Deze vormen een fysiek obstakel voor de verspreiding
van stoffen en deeltjes in de atmosfeer. Het effect wordt voornamelijk bepaald door twee elkaar tegenwerkende
processen: verhoogde depositie en snelheidsdemping. Het is nog niet mogelijk om aan te geven hoeveel extra
depositie van de emissies uit een stal zal optreden als gevolg van de aanwezigheid van een groenscherm.
Resultaten laten echter wel zien dat een groenscherm op korte afstand van een stal de ongewenste verspreiding van
ammoniak maar ook van andere agrarische emissies zoals fijn stof tegengaat en dat bomen in de windsingel een
deel van de stikstof opnemen vanuit de lucht. Er kan geconcludeerd worden dat dergelijke landschapselementen,
op termijn, perspectief bieden voor het terugdringen en vastleggen van agrarische emissies (van Dijk et al., 2004).
Voornamelijk aanplanten ten NO van het bedrijf spelen een belangrijke rol, gezien de overheersende windrichting
(ZW-wind). Op de MTE is momenteel nog geen groenscherm aanwezig. Er werd evenwel een aanvraag ingediend
bij de provincie om een integratieplan op te maken, het opgemaakte landschapsintegratieplan werd bijgevoegd in
Bijlage 25. Het voorgestelde beplantingsplan heeft echter als hoofddoel de landschappelijke integratie van het
bedrijf te beschrijven, en voldoet veelal niet aan de nodige vereisten om als windsingel te fungeren. Om te kunnen
fungeren als windsingel zou de houtkant, daar waar mogelijk, moeten kunnen uitgroeien tot een kroonbreedte van
10 – 15 m bereikt wordt. Het gebruik van constructies en herbiciden dient vermeden te worden. De normale
kroonvorming dient begunstigd te worden, dus snoeiingen en knotten dient vermeden te worden. Het is belangrijk
dat de buffer als één geheel uitgewerkt wordt, langsheen de bedrijfspercelen en de bedrijfsgebouwen (uitgezonder
doorgangen naar de woning en bedrijfsgebouwen). Palen met glade draad tussen de houtkant en de bewerkt
akkerpercelen moeten vermeden worden, om problemen met het wortelstelsel en overhangende takken te
vermijden. Een dergelijke buffer valt niet onder het Bosdecreet en zijn uitvoeringsbesluiten aangezien dit een
milieutechnische aangelegendheid betreft. Het meest gunstige effect wordt verwacht indien een dergelijke
houtkant zich in de directe omgeving van de bedrijfsgebouwen bevind. In de praktijk is dit echter veelal niet
haalbaar door overhangende takken, bladval die dakgoten verstopt en het mogelijks aantrekken van ongedierte.
Verder kan nog aangegeven worden dat men overweegt om een beheersovereenkomst “perceelsrand(en) natuur” af
te sluiten met de VLM, en dit op de overgang van de Holstraat (een holle weg ten N van de MTE) met een akker
die tussen het bedrijf en deze holle weg gelegen is. In dit geval zal de rand van de akker niet meer als wendakker
gebruikt mogen worden, en zijn andere activiteiten zoals opslag van materialen er ook niet meer toegestaan.
Doordat er in deze perceelsrand geen bestrijdingsmiddelen of bemesting meer zal plaatvinden vormt deze als het
ware een buffer tussen de akker en de aanliggende holle weg met hoge natuurwaarde en voorkomt dan afspoeling
van nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen.
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 123
Gezien de ligging van de MTE tussen verschillende waardevolle natuurgebieden, en de belangrijke bijdrage aan de
kritsiche lasten verzuring/vermesting ter hoogte van een aantal van deze gebieden werd er verder onderzocht
welke mogelijke mogelijke maatregelen een gunstig effect zouden hebben op de ammoniakemissie van de MTE.
Voedingsmaatregelen worden meer en meer beschouwd als een economisch haalbare manier om de
ammoniakemissie uit stallen te reduceren. Voedingsmaatregelen kunnen opgesplitst worden in maatregelen die een
direct effect hebben en maatregelen die indirect een effect hebben op de ammoniakemissie. Maatregelen met een
direct effect hebben een impact op de omzetting van ureum of urinezuur uit de mest (o.a. verlaging pH en
ureaseremmers). Indirecte maatregelen beperken de stikstofexcretie in mest, meer bepaald in de urine. Dit kan
enerzijds gebeuren door een verminderde stikstofopname en anderzijds door een betere benutting van de
opgenomen stikstof. Het zal voornamelijk de stikstoffractie in de urine zijn die een invloed heeft op de
ammoniakemissie, fecale stikstof is immers veel bestendiger aan afbraak (Hendriks et al., 2001).
Er zijn een aantal manieren om het stikstofaanbod beter af te stemmen op de stikstofbehoeften van de dieren
zelf:
gebruik van meerfasenvoeding;
verlagen eiwitgehalte in het voeder.
Bij het toepassen van meerfasenvoeding worden meerdere voeders (meestal twee of drie) gebruikt tijdens het
productieproces. Elk voedertype is afgesteld op de voedingsbehoeften van het dier tijdens het groeiproces.
Hierdoor zal er minder stikstof uitgescheiden worden. Op de voorliggende inrichting wordt er gebruik gemaakt
van een meerfasig voederschema, hetgeen een gunstige invloed zal hebben op de ammoniakemissie van de
inrichting.
Daarnaast is gebleken dat het verlagen van het eiwitgehalte in het voeder één van de meest efficiënte manieren
is om minder stikstof in het milieu te laten belanden. De invloed van het verlagen van het eiwitgehalte in het
voer, en de invloed hiervan op ammoniakemissies werd in het verleden al vrij uitgebreid onderzocht. Deze
onderzoeken werden steeds uitgevoerd bij vleesvarkens, waarbij gemiddelde reducties gevonden werden van
zo’n 10 – 12,5 % bij elke 10 g/kg verlaging van het eiwitgehalte van het voer. Deze verlaging wordt enerzijds
bekomen door een verlaging van het ammoniumgehalte van de mest, en anderzijds door een verlaging van de
pH van de mengmest. Ten tijde van het vaststellen van de ammoniakemissiefactoren voor de traditionele stallen
waren de eiwitgehaltes voor vleesvarkens vanaf 40 kg ca. 160 – 165 g/kg, momenteel liggen deze gehaltes op
ca. 150 – 155 g/kg. Het eiwitgehalte in het voer van vleesvarkens vanaf ca. 40 kg kan tegen niet al te hoge kost
worden verlaagd naar ca. 135 – 140 g/kg (Aarnink et al. (2010)) Dit rapport geeft aan dat er voor het gebruik
van voer met een verlaagd eiwitgehalte van 15 g/kg, ten opzichte van standaarvoer met een eiwitgehalte van
165g/kg, een ammoniakreductie 15 % kan doorgerekend worden. Indien het eiwitgehalte met 30 g/kg verlaagd
ten opzichte van het standaardvoer kan een reductie van 30 % doorgerekend worden. Deze waarden werden
eveneens overgenomen in een eerste voorlopige lijst met maatregelen in het kader van het Actieplan Ammoniak
en Veehouderij in Nederland, zij gaan wel uit van een referentieniveau van 160 g/kg. De inrichtingen die deel
uitmaken van deze MTE engageren zich om gebruik te maken van voer met een verlaagd eiwitgehalte van 145
g/kg voor vleesvarkens met een gewicht van meer dan 40 kg (i.p.v. de hoger vernoemde referenteiwaarden van
160-165 g/kg). De veevoederfabrikant stelde hiervoor een attest op waaruit blijkt dat de geleverde voerders aan
deze voorwaarden voldoen (bijlage24), toekomstige opvolging van deze maatregel kan eenvoudig uitgevoerd
worden op basis van de afgeleverde attesten van de voederfabrikant. Er kan aldus een ammoniakreductie van 15
% doorgerekend worden, gezien het gebruikte voeder minstens 15 g/kg minder eiwit bevat t.o.v. de hoger
vernoemde referentiewaarden . Aarnink et al. (2010) vermeldt eveneens dat de effecten van voermaatregelen en
andere maatregelen zoals het gebruik van ammoniakemissiearme stalsystemen additief zijn. Combinatie met het
chemische luchtwassysteem zorgt in een dergelijke stal voor een totale ammoniakreductie van 75 %. Toepassing
van het gebruik van laag eiwitvoer op de MTE zorgt er aldus voor de ammoniakemissie zal dalen tot 7.410 kg
NH3/jaar, hetgeen een daling is ten opzichte van de huidig vergunde situatie met een emissie van 7.988 kg
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 124
NH3/jaar. Gezien er bij het vergelijken van verzurende en de vermestende deposities in de huidige en de
gewenste situatie momenteel al sprake is van een dalende trend, zal de daling van de ammoniakemissie van de
MTE door het gebruik van laageiwitvoer zorgen voor een verdere daling van deze deposities.
Gezien de hoge natuurwaarde van de Vallei van de Zwarte Beek is het niet wenselijk dat er huishoudelijk
afvalwater in terecht zou komen. Op termijn wordt er, op basis van het geoloket “Zoneringsplannen” van de VMM
wel riolering voorzien in de Geenrodestraat. Het is echter nog niet duidelijk wanneer dit zal voorzien worden. Om
de vuilvracht richting de Zwarte Beek te beperken zou men kunnen overwegen om de overloop van de septische
put aan te sluiten op een bezinkingsvijver met riet waarin het water nog verder gezuiverd wordt. Indien er in de
toekomst riolering voorzien wordt, kan deze vijver behouden blijven en fungeren als extra regenwateropvang.
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 125
11 Discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie
11.1 Toelichting gegevensgebruik
Voornaamste gegevensbronnen:
Eigen terreinwaarnemingen + foto’s;
Lijst van beschermde monumenten en landschappen;
Landschapsatlas (GIS-Vlaanderen);
Traditionele landschappen Vlaanderen (Antrop et al., 2002);
Centraal Archeologische Inventaris;
Topografische kaart.
De referentiesituatie voor het landschap wordt besproken op basis van het terreinbezoek, foto’s van de omgeving
(zicht naar het bedrijf en van het bedrijf weg vanuit de verschillende relevante richtingen), de Landschapsatlas en
de algemene literatuur, zoals onder andere: Traditionele Landschappen in Vlaanderen (Antrop et al., 2002), …
Hierbij wordt een algemeen beeld van het landschap geschetst. Tevens wordt dieper ingegaan op eventuele
ankerplaatsen, relictplaatsen, lijnelementen, ... typerend voor de bedrijfsomgeving.
11.2 Afbakening studiegebied
Het landschap wordt in eerste instantie gesitueerd in een ruime omgeving (macro-landschap). Vervolgens worden
de voornaamste landschappelijke eenheden (relicten, ankerplaatsen, punt- en lijnrelicten) in de nabijheid van het
geplande bedrijf beschreven (± 1 km). Hierbij wordt eveneens aandacht besteed aan aanwezige monumenten,
stads- en dorpsgezichten van cultuurhistorische waarde. Moest evenwel blijken dat deze straal niet voldoende
groot gekozen is, zal een groter gebied (afhankelijk van de hindereffecten) onderzocht worden.
De visuele waarnemingsaspecten, waaronder het uitzicht van het bedrijf alsook de waarneming van het bedrijf
vanuit nabijgelegen woningen wordt mee opgenomen in de effectbeschrijving.
11.3 Toelichting referentiesituatie
Rekening houdende met de indeling van Vlaanderen in Traditionele Landschappen (Antrop et al, 2002) bevindt
het studiegebied zich in het traditioneel landschap “Demerland”, gelegen in de Kempen. Het wordt gekenmerkt
door bossen en een golvende topografie versneden door (parallelle) valleien.
In het kader van de versterking van de traditionele landschappen in Vlaanderen werden een aantal wenselijkheden
voor de toekomstige ontwikkeling gedefinieerd (Antrop et al., 2002). Hierbij worden voor het Demerland onder
meer vermeld:
herstel kleinschalig bocagelandschap;
behoud van de moerassige valleigronden.
In de omgeving van de MTE zijn een aantal onderdelen van de landschapsatlas gelegen. Er zijn een aantal
relictzones gelegen in de nabijheid van de MTE, nl.: de relictone “Diestiaan ruggen ten noordoosten van Diest” op
365 m ten westen, de relictzone “Bocht van Laeren” op 435 m ten oosten en de relictzone “Getuigenheuvel
Willekensberg” op 960 m ten zuidoosten.
Op ongeveer 380 m bevindt zich het lijnrelict “de Zwarte Beek”. Het puntrelict “St.-Willeborduskerk” is gelegen
op zowat 900 m ten zuiden van de MTE.
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 126
Voorts zijn er in de ruime omgeving van de MTE nog twee ankerplaatsen gelegen: op 820 m ten zuidwesten de
“Vallei van de Zwarte Beek van Meldert tot Zelem” en op 960 m ten noordoosten de “Vallei van de Zwarte Beek
bij de bocht van Laren”. (Bijlage 7)
11.4 Methodiek
De impact die een intensief veeteeltbedrijf heeft op het landschap is niet kwantitatief in te schatten.
Effectvoorspelling dient bijgevolg kwalitatief te gebeuren.
Hierbij dient een inschatting gegeven te worden van de effecten die het bedrijf veroorzaakt op de
landschapsstructuur. Dergelijke impact zal voornamelijk een rol spelen bij de inplanting van een nieuwe
inrichting.
11.4.1
Erfgoedaspecten
Hierbij wordt onderzocht of het project aanleiding geeft tot een verlies van erfgoedwaarde. Dit impliceert hier dat
een inschatting van het mogelijke waardeverlies gemaakt wordt. In dit kader wordt o.a. bekeken of het bedrijf zich
bevindt in een zone met gekende archeologische vondsten.
11.4.2
Perceptieve aspecten
Het wijzingen van de visuele kenmerken van zijn omgeving is evenwel de belangrijkste effectgroep binnen de
discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie.
Het is belangrijk om na te gaan in welke mate het bedrijf een invloed zal hebben op zijn omgeving. De impact van
een landbouwinrichting (met loodsen, stallen, voedersilo’s, ...) op het landschap kan immers groot zijn. Door een
goede integratie van de land- en tuinbouwbedrijven kan de landbouwsector bijdragen tot een mooi en aantrekkelijk
landschap. De instrumenten die hierbij gehanteerd kunnen worden zijn een correcte keuze van de
inplantingsplaats, vormgeving, doordacht materiaalgebruik, gepaste kleurkeuze en afmetingen. Hierbij kan
eveneens een inschatting van het groenscherm gemaakt worden.
11.5 Significantiekader
Tabel 53 Significantiekader voor de discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie
deelaspect
omschrijving
beoordelingskader
het landschap als
relatiesysteem
inschatting van
effecten
veroorzaakt door
aanwezigheid
stallen (bedrijf)
negatief effect: grote verstoring landschappelijke erfgoedwaarde
en/of beschermde entiteit
matig negatief effect: matige verstoring landschappelijke
erfgoedwaarde en/of beschermde entiteit
gering negatief effect: geringe verstoring landschappelijke
erfgoedwaarde en/of beschermde entiteit
geen of verwaarloosbaar effect: geen verstoring landschappelijke
erfgoedwaarde en/of beschermde entiteit
erfgoedaspecten
bouwkundig
erfgoed
negatief effect: aantasting bouwkundig erfgoed
geen of verwaarloosbaar effect: geen aantasting bouwkundig
erfgoed
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 127
deelaspect
omschrijving
archeologie
perceptieve aspecten
inschatting effect
groenscherm
beoordelingskader
negatief effect: grondwerkzaamheden t.h.v. gekende archeologische
site
matig negatief effect: grondwerkzaamheden of werkzaamheden
t.h.v. gekende historische elementen
gering negatief effect: grondwerkzaamheden beperkt in omvang en
in diepte
geen of verwaarloosbaar effect: geen grondwerkzaamheden of
grondwerkzaamheden t.h.v. reeds verstoorde bodemzones
negatief effect: geen groenscherm
matig negatief effect: gedeeltelijk groenscherm (< 50 %)
gering negatief effect: gedeeltelijk groenscherm (≥ 50 %)
geen of verwaarloosbaar effect: volledig groenscherm
gering negatief effect: groenscherm bestaande uit niet-streekeigen
beplanting
geen of verwaarloosbaar effect: groenscherm bestaande uit
streekeigen beplanting
11.6 Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten
11.6.1
Het landschap als relatiesysteem
In voorliggend project zal niets bijgebouwd worden. De stal bij Krespo is reeds gebouwd aangezien de vergunning
hiervoor eerst verleend was en nadien werd ingetrokken. De stal is echter zo gebouwd dat de MTE als een
geordend geheel kan beschouwd worden. De nieuwe stal op het bedrijf van Patrick Vanderheyden wordt gebouwd
op een plaats waar er voorheen reeds drie varkensstallen stonden, de mogelijke bijkomende effecten zijn dus
gering. Bijlage 7 toont de relictzones, ankerplaatsen, puntrelicten, lijnrelicten en beschermingen in de omgeving
van de MTE. Aangezien de MTE niet gelegen is in relictzones of ankerplaatsen en op voldoende afstand van
andere onderdelen van de landschapsatlas kan gesteld worden dat de MTE geen (bijkomend) effect zal uitoefenen
op deze gebieden. Er zal aldus weinig verstoring van de landschappelijke erfgoedwaarde en/of de beschermde
entiteiten optreden door de gewenste uitbreiding.
De MTE is gelegen in het traditionele landschap “Demerland”. In het kader van de versterking van traditionele
landschappen in Vlaanderen werden een aantal wenselijkheden voor de toekomstige ontwikkeling gedefinieerd
(Antrop et al., 2002) voor dit traditionele landschap, namelijk:
Herstel bocagelandschap: een bocagelandschap wordt gekenmerkt door percelen die omheind zijn met een haag of
bomenrijen. Door de opmaak van een integratieplan zal de MTE omringd zijn met een groenscherm en als
dusdanig meewerken aan het herstel van de bocagelandschappen.
11.6.2
Erfgoedaspecten
Binnen een straal van één kilometer rondom de bedrijfscontouren bevinden zich een zevental gebouwen die op de
lijst van bouwkundig erfgoed opgenomen zijn. Het dichtstbijzijnde, de “De Schans” bevindt zich op 120 m ten Z
van de bedrijfscontouren. Door het voorliggend project zullen deze gebouwen niet beïnvloed worden.
Aangezien de stal op de site van Krespo reeds gebouwd werd (de vergunning werd in eerste instantie verleend
waarna ze nadien werd teruggetrokken), zullen geen graafwerkzaamheden meer noodzakelijk zijn. De
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 128
inplantingsplaats van de nieuwe stal op de site van Vanderheyden, bevindt zich ter hoogte van reeds eerder
verstoorde zones. De kans op het vinden van archeologische artefacten is dus zeer gering. Archeologische
vondsten zullen hierbij dus niet meer kunnen voorkomen.
11.6.3
Perceptieve aspecten
Belangrijk is om ook na te gaan in welke mate het bedrijf een invloed zal hebben op zijn omgeving. De impact van
een landbouwinrichting (met loodsen, stallen, voedersilo’s, ...) op het landschap kan immers groot zijn. De locatie
van de MTE in zijn ruimere omgeving wordt geïllustreerd aan de hand van een aantal foto’s (Bijlage 9).
Het bedrijfsterrein van de MTE is momenteel niet voorzien van een groenscherm. Achteraan verhoogt het
landschap en zijn er in de omgeving bomenrijen aanwezig waardoor vanuit de omgeving de MTE goed
geïntegreerd lijkt. De exploitant heeft daarenboven een groenplan aangevraagd en dit wordt zo snel mogelijk
opgetekend.
De nieuwe stal die reeds gebouwd is, is gebouwd met inachtneming van een aantal tips voor het visuele aspect van
landbouwbedrijven, waardoor de MTE goed geïntegreerd is in het landschap.
11.7 Synthese van de milieu-effecten
Hoofdstuk 11.6 geeft een uitgebreide beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten die optreden op het
gebied van de discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie. De effecten worden nog eens kort
samengevat in Tabel 54.
Tabel 54 Samenvatting effecten voor de discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie
deelaspect
omschrijving
effectbeoordeling
het landschap als relatiesysteem
inschatting van effecten veroorzaakt door
aanwezigheid stallen (bedrijf)
matig negatief effect
erfgoedaspecten
bouwkundig erfgoed
geen of verwaarloosbaar
effect
archeologie
perceptieve aspecten
inschatting effect groenscherm
geen of verwaarloosbaar
effect
gering effect in toekomst
indien gemilderd door
groenscherm
11.8 Milderende maatregelen
De eigenaar heeft een integratieplan aangevraagd en zal dus ook een groenscherm voorzien. Op
grotere afstand van de MTE zijn momenteel ook reeds groenelementen aanwezig. Hierdoor zal de MTE
zo optimaal mogelijk geïntegreerd zijn in het landschap en dienen er geen verdere maatregelen
voorgesteld te worden. Het integratieplan kan terug gevonden worden in bijlage 25.
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 129
12 Discipline geluid en trillingen
12.1 Toelichting gegevensgebruik
Voornaamste gegevensbronnen:
Eigen terreinbezoek + informatie opgevraagd bij de gemeente;
Gewestplan;
Wegenatlas;
Orthofoto;
Topografische kaart.
Op basis van kaartmateriaal (topokaart, gewestplan, orthofoto, …), terreinbezoek en algemeen bekomen
informatie wordt de geluidshinder in de nabijheid van het bedrijf beschreven.
12.2 Afbakening studiegebied
Het studiegebied voor geluid wordt enerzijds bepaald door op het bedrijf aanwezige geluidsproducerende
infrastructuren en activiteiten (o.a. ventilatoren, laden en lossen, ...), alsook door transporten die noodzakelijk zijn
voor de bedrijfsvoering. In de meeste gevallen kan het studiegebied beperkt worden tot 1 km rondom het
bedrijfscentrum. In uitzonderlijke gevallen is het mogelijk dat dit studiegebied niet voldoende groot genomen is. In
deze gevallen zal het studiegebied gekozen worden naargelang de effecten.
12.3 Toelichting referentiesituatie
Ter beschrijving van de referentiesituatie voor de discipline geluid en trillingen is het belangrijk om een
inschatting te kunnen maken van het omgevingsgeluid. Geluidsmeetnetten zijn echter afwezig. De
referentiesituatie bestaat dan ook voornamelijk uit een kwalitatieve beschrijving van de omgeving, waarbij
voornamelijk aandacht dient besteed te worden aan belangrijke geluidsbronnen in de omgeving (transportwegen,
industrie, ...).
12.3.1
Verkeer
De verkeersbewegingen gerelateerd aan activiteiten op de inrichting zelf zullen bij de discipline mens besproken
worden.
12.3.2
Industrie
Binnen een straal van 200 m van de perceelgrenzen komt geen industriegebied voor.
12.4 Methodiek en significantiekader
Om het geluidsniveau bij de geluidsbronnen in te schatten, wordt gebruik gemaakt van eerdere metingen bij
vergelijkbare bedrijven, literatuurgegevens of technische fiches (voor bijvoorbeeld het geluidsniveau van
ventilatoren). Eerst zal aangegeven worden aan welke geluidsnormen het bedrijf getoetst moet worden. Daarna
zullen de diverse aanwezige geluidsbronnen onderzocht en getoetst worden. Het toetsingskader inzake geluid is
terug te vinden in het Richtlijnenboek discipline Geluid en Trillingen (2011). Hierbij wordt gewerkt met een score,
en de bekomen score kan gekoppeld worden aan milderende maatregelen, zijnde:
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 130
- 1: matig negatief effect: onderzoek naar milderende maatregelen is minder dwingend, maar indien de
juridische en beleidsmatige randvoorwaarden aangeven dat er zich een probleem kan stellen, dient
overgegaan te worden tot het voorstellen van milderende maatregelen. Het ontbreken ervan dient
gemotiveerd te worden;
- 2: significant negatief: onderzoek naar milderende maatregelen is noodzakelijk, en dit te koppelen aan
de langere termijn;
- 3: zeer significant negatief: onderzoek naar milderende maatregelen is noodzakelijk, en dit te koppelen
aan de korte termijn. Het ontbreken ervan dient gemotiveerd te worden;
0, + 1, + 2, + 3: respectievelijk verwaarloosbaar, positief, zeer positief en uitgesproken positief.
Deze scores worden bekomen door een evaluatie te maken van het specifieke geluid (Lsp) t.o.v. de richtwaarde
(RW, uit bijlage 4.5.4 van Vlarem II, waarbij rekening gehouden wordt met de gewestplanbestemming), de
grenswaarde (GW, voor nieuwe inrichtingen of veranderingen bij bestaande inrichtingen, zijnde RW – 5 dB(A)),
en het verschil in omgevingsgeluid voor en nadat het project uitgevoerd zal worden (L na-Lvoor) (zie Tabel 38).
Tabel 55 Overzicht toetsingskader discipline geluid en trillingen
eindscore nieuw of verandering
tussenscore
Lna-Lvoor (Δ)
(effectscore)
Lsp ≤ GW
Lsp > GW
eindscore bestaand
RW < Lsp ≤ Lsp > RW +
Lsp ≤ RW
RW + 10
10
Δ>+6
-3
-1
-3
-1
-2
-3
+3<Δ≤+6 -2
-1
-3
-1
-2
-3
+1<Δ≤+3 -1
-1
-3
-1
-1
-3
-1≤Δ≤+1 0
0
-1/-2
0
-1
-3
-3≤Δ<-1
+1
+1
/
+1
+1
/
-6≤Δ<-3
+2
+2
/
+2
+2
/
Δ<-6
+3
+3
/
+3
+3
/
RW = richtwaarde; GW = grenswaarde; Lsp = specifiek geluid; Δ = L AX,T (verschil in omgevingsgeluid in dB(A)
voor en nadat een project zal zijn uitgevoerd, met T = duur in seconden en X = N (zijnde parameter van
statistische analyse) of eq (equivalente geluidsdrukniveau van het omgevingsgeluid);
bij hervergunning dient Lvoor gebruikt te worden alsof het bestaande bedrijf er niet was;
voor niet-Vlarem punten wordt enkel de tussenscore gebruikt en geen eindscore.
12.5 Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten
Het bedrijf is gelegen in agrarisch gebied. De normen waaraan getoetst moet worden zijn 45 dB(A) voor overdag
(periode tussen 7 en 19 u), 40 dB(A) voor ’s avonds (periode tussen 19 en 22 u) en 35 dB(A) voor ’s nachts
(periode tussen 22 en 7 u). Hierbij kan een zekere achtergrondwaarde (referentiewaarde) mee in rekening gebracht
worden, zijnde 35 dB(A) voor overdag, 30 dB(A) voor ’s avonds en 25 dB(A) voor ’s nachts.
De bouwwerkzaamheden zijn reeds uitgevoerd en bijgevolg kan hierdoor geen hinder meer ontstaan.
Daarnaast zullen een aantal bronnen op de MTE zelf verantwoordelijk zijn voor geluidshinder. Op voorliggend
bedrijf zullen voornamelijk de ventilatoren, het vullen van voedersilo’s, het transport en de dieren geluid
produceren. Hiervoor kunnen geluidsvermogenniveaus vanuit de literatuur gebruikt worden. Het vullen van de
voedersilo’s (compressor) en het geluid dat de dieren (voornamelijk bij laden en lossen + laadklep vrachtwagen)
zullen produceren kunnen beschouwd worden als incidenteel geluid. Hiervoor kan een toetsing uitgevoerd worden
t.o.v. de geluidsnormen voor incidenteel geluid. De ventilatoren zullen een continue bron van geluid zijn. Hierbij
moet getoetst worden aan de richtwaarde voor een bestaande inrichting. Steeds dient hierbij rekening gehouden te
worden met de gewestplanbestemming. De toetsing dient te gebeuren t.o.v. een 200-metergrens rond de
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 131
bedrijfsperceelsgrenzen, en ter hoogte van de dichtstbijzijnde (niet-bedrijfsgerelateerde) woning. De
dichtstbijzijnde niet bedrijfsgerelateerde woning bevindt zich op zo’n 100 m ten Z van de stallen.
In de huidig vergunde situatie zijn er 22 ventilatoren aanwezig op de MTE. In de gewenste situatie is dit herleid
naar 20 ventilatoren. Voor de werking van de chemische luchtwasser zijn er namelijk 4 ventilatoren die de lucht
door de wasser sturen (= bijkomende bronnen). In de huidig vergunde situatie (zonder wasser) zijn er 6
nokventilatoren aanwezig in de desbetreffende stal.
Een overzicht van de diverse geluidsbronnen (met geluidsvermogenniveau) en de af te toetsen richt- en
grenswaarden wordt weergegeven in Tabel 56.
Tabel 56 Overzicht diverse geluidsbronnen en richtwaarden
Richtwaarden
tijdstip
richtwaarde
Continu geluid
dag
45 dB(A)
avond
40 dB(A)
nacht
35 dB(A)
Incidentieel geluid
dag
60 dB(A)
avond
50 dB(A)
nacht
45 dB(A)
Geluidsbronvermogenniveau
ventilator 85 dB(A)
laden dieren 115 dB(A)
laadklep 115 dB(A)
vullen voedersilo 111 dB(A)
Een toetsing van de continue bronnen, zijnde de ventilatoren, wordt gegeven in Tabel 57 (huidig vergunde situatie)
en Tabel 58 (gewenste situatie). Uit deze tabellen blijkt dat de score in de huidige vergunde situatie op 200 m van
de bedrijfscontouren – 1 is, wat betekent dat er een matig negatief effect heerst. Onderzoek naar milderende
maatregelen is minder dwingend. Ter hoogte van de niet bedrijfsgerelateerde woning is de score echter – 2 ‘s
nachts, wat betekent dat er een significant negatief effect is in de huidige vergunde situatie. In de gewenste situatie
worden de bijkomende bronnen getoetst. In dit geval gaat het om een daling aan het totaal aantal ventilatoren in de
gewenste situatie. Lvoor is het oorspronkelijk achtergrondsgeluidsniveau + de bronnen in de huidig vergunde
situatie. Lna is het oorspronkelijke achtergrondsgeluidsniveau + de bronnen in de gewenste situatie. Gezien er in de
gewenste situatie minder bronnen zijn ten opzichte van de huidig vergunde situatie is L na lager dan Lvoor. Hieruit
blijkt dat er geen bijkomende effecten zullen optreden door de uitbreiding.
Tabel 57 Toetsing continue bronnen voor de huidig vergunde situatie
richtwaarde
(RW)
referentiewaarde
oorspronkelijk
omgevingsgeluid
(Lvoor)
geluidsniveau
continue bronnen
(Lsp)
Lsp
t.o.v.
RW
geluidsvermogen
continue
bronnen
+
referentiewaarde (Lna)
Lna-Lvoor
score
op 200 m van bedrijfscontour
dag
45 dB(A)
35 dB(A)
33,7 dB(A)
< RW
37,4 dB(A)
avond
40 dB(A)
30 dB(A)
33,7 dB(A)
< RW
35,2 dB(A)
nacht
35 dB(A)
25 dB(A)
31,4 dB(A)
< RW
32,3 dB(A)
+
2,4
dB(A)
+
5,2
dB(A)
+
7,3
dB(A)
-1
-1
-1
bij dichtstbijzijnde woning
dag
45 dB(A)
35 dB(A)
38,7 dB(A)
< RW
40,2 dB(A)
avond
40 dB(A)
30 dB(A)
38,7 dB(A)
< RW
39,3 dB(A)
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 132
+
5,2
dB(A)
+
9,3
-1
-1
richtwaarde
(RW)
referentiewaarde
oorspronkelijk
omgevingsgeluid
(Lvoor)
geluidsniveau
continue bronnen
(Lsp)
geluidsvermogen
continue
bronnen
+
referentiewaarde (Lna)
Lsp
t.o.v.
RW
Lna-Lvoor
score
dB(A)
nacht
35 dB(A)
25 dB(A)
36,5 dB(A)
tussen
RW en
RW +
10
36,8 dB(A)
+
11,8
dB(A)
-2
Tabel 58 Toetsing continue bronnen in de gewenste situatie
grenswaarde
(GW)*
referentiewaarde
oorspronkelijk
omgevingsgeluid
(Lvoor)
op 200 m van bedrijfscontour
dag
40 dB(A)
37,4 dB(A)
avond
geluidsniveau
continue bronnen
(Lsp)**
26,2 dB(A)
35 dB(A)
35,2 dB(A)
26,2 dB(A)
30 dB(A)
32,3 dB(A)
24,0 dB(A)
bij dichtstbijzijnde woning
dag
45 dB(A)
40,2 dB(A)
31,3 dB(A)
nacht
avond
nacht
40 dB(A)
39,3 dB(A)
31,3 dB(A)
35 dB(A)
36,8 dB(A)
29,1 dB(A)
Lsp
t.o.v.
GW
<
GW
<
GW
<
GW
<
GW
<
GW
<
GW
geluidsvermogen
continue bronnen
+
referentiewaarde
(Lna)
37,2 dB(A)
34,9 dB(A)
32,0 dB(A)
40,0 dB(A)
38,9 dB(A)
36,4 dB(A)
LnaLvoor
0,2
dB(A)
0,3
dB(A)
0,3
dB(A)
0,3
dB(A)
0,4
dB(A)
0,4
dB(A)
score
0
0
0
0
0
0
* grenswaarde (GW) = richtwaarde – 5 dB(A)
** bijkomende bronnen
Een toetsing van de incidentele bronnen wordt gegeven in Tabel 59. Hieruit blijkt dat de richtwaarde voor
incidentele bronnen overschreden wordt tijdens avond- en nachtperiode, en eveneens gedurende de dagperiode ter
hoogte van dichtstbijzijnde woning. Hier dient er dan ook rekening mee gehouden te worden dat het leveren van
voeder op zijn minst steeds overdag moet gebeuren. In principe zou het laden en lossen van varkens ook overdag
kunnen gebeuren. In de praktijk wordt dit echter bijna nooit toegepast omdat de dieren rustiger zijn wanneer ze ’s
nachts geladen en gelost worden. Er kan evenwel ook een kanttekening gemaakt worden, en dat is dat het hier een
berekende situatie is, en dit voor de meest ongunstige situatie. Het is vanuit praktisch oogpunt ook weinig
waarschijnlijk. Het zou namelijk te druk worden als er gelost/geladen wordt en tegelijk voer geleverd wordt.
Tabel 59 Toetsing incidentele bronnen
richtwaarde (RW)
op 200 m van bedrijfscontour
dag
60 dB(A)
avond
50 dB(A)
geluidsvermogen
incidentele bron voedersilo
geluidsvermogen
incidentele bron dieren
geluidsvermogen
incidentele bron laadklep
51,0 dB(A)
51,0 dB(A)
55,0 dB(A)
55,0 dB(A)
55,0 dB(A)
55,0 dB(A)
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 133
richtwaarde (RW)
nacht
45 dB(A)
bij dichtstbijzijnde woning
dag
60 dB(A)
avond
50 dB(A)
nacht
45 dB(A)
geluidsvermogen
incidentele bron voedersilo
geluidsvermogen
incidentele bron dieren
geluidsvermogen
incidentele bron laadklep
51,0 dB(A)
55,0 dB(A)
55,0 dB(A)
56,1 dB(A)
56,1 dB(A)
56,1 dB(A)
60,1 dB(A)
60,1 dB(A)
60,1 dB(A)
60,1 dB(A)
60,1 dB(A)
60,1 dB(A)
De theoretische geluidsberekening zal evenwel een overschatting van de werkelijkheid zijn. Er wordt geen
rekening gehouden met een zeker dempend effect door de stallen. Verder zal ook het waspakket van de
luchtwasser een dempende werking hebben op de 4 ventilatoren die zich voor het pakket bevinden.
12.6 Synthese van de milieu-effecten
Hoofdstuk 12.6 geeft een uitgebreide beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten die optreden op het
gebied van de discipline geluid en trillingen. De effecten worden nog eens kort samengevat in Tabel 60.
Tabel 60 Samenvatting effecten voor de discipline geluid en trillingen
deelaspect
omschrijving
effectbeoordeling
geluidshinder
continue bronnen
significant negatief effect
incidentele bronnen
negatief effect ’s avonds en ’s nachts op 200 m van de
bedrijfscontour
negatief effect overdag, ’s avonds en ’s nachts ter hoogte van
dichtstbijzijnde woning
12.7 Milderende maatregelen
Er bestaat geen geschreven plan van aanpak om de geluidsemissie van de inrichting tot een minimum te beperken.
Om de geluidsoverlast voor omwonenden zoveel mogelijk te vermijden heeft de exploitant momenteel al een
aantal maatregelen getroffen:
het vullen van de voedersilo’s vindt overdag plaats;
aan de chauffeurs wordt gevraagd om de motor af te leggen tijdens stilstand en het laden van de dieren;
het leveren van voeder dient zo veel mogelijk overdag gebeuren;
de ventilatoren van de stal bevinden zich telkens in de stal. Hierdoor zal er reeds een geluidsdempend
effect optreden.
Het aantal ventilatoren zal dalen in de toekomst. Er zullen dus geen bijkomende effecten zijn naar geluid toe. Er is
enkel ter hoogte van de dichtstbijzijnde woning ’s nachts een overschrijding van de richtwaarde en dit in de huidig
vergunde situatie die niet meer gewenst is. Hierbij kan de kanttekening gemaakt worden dat het om berekende
waarden gaat en een worst-case scenario wordt geschetst. In de gewenste situatie worden de vooropgestelde
grenswaarden niet overschreden. Dus voor deze situatie wordt het niet nodig geacht milderende maatregelen te
zoeken.
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 134
13 Discipline mens
13.1 Toelichting gegevensgebruik
Voornaamste gegevensbronnen:
Eigen terreinbezoek + informatie opgevraagd bij de gemeente;
Gewestplan;
Wegenatlas;
Orthofoto;
Topografische kaart.
Op basis van kaartmateriaal (topokaart, gewestplan, orthofoto, …), terreinbezoek en algemeen bekomen
informatie wordt het antropogeen milieu in de nabijheid van het bedrijf beschreven. Hierbij wordt het bedrijf
beschreven in de omgeving waarbij rekening gehouden wordt met de woonfunctie, recreatie, landbouw, overige
bedrijven, voorname verkeersverbindingen en industrie.
13.2 Methodiek
De discipline mens is meer een integrerende discipline. Hier zal voornamelijk ingezoomd worden op de
verkeershinder. Er wordt ook nagegaan of ooit al klachten geregistreerd zijn van omwonenden inzake geluids-,
stof-, geurhinder, …
De belangrijkste transporten op een landbouwbedrijf worden veroorzaakt door:
aan en afvoer dieren;
aanvoer grondstoffen;
afvoer eindproducten;
afvoer afvalstoffen (mest, kadavers, ...).
Er zal een inschatting en evaluatie gemaakt worden van het aantal transporten die noodzakelijk zijn in het
productieproces van het bedrijf. De transportafstanden kunnen heel sterk variëren. Het is bijgevolg heel moeilijk,
zij het zelfs onmogelijk om alle aan- en afvoerroutes volledig te beschrijven. De nadruk ligt bijgevolg
voornamelijk op de afstand tussen de MTE en de meest nabij gelegen grote afvoerroute (autostrade, gewestweg).
Bij de bepaling van de invloed van de transportstromen op de verkeersleefbaarheid is de ligging van de inrichting
ten opzichte van de omgeving (nabijheid woonwijken, nabijheid ontsluitingswegen, kanalen,…) bepalend.
Bijgevolg wordt voor de beoordeling van de verkeershinder/verkeersleefbaarheid de ontsluitingsinfrastructuur in
de nabijheid van de inrichting onder de loep genomen.
13.3 Significantiekader
Tabel 61 Significantiekader voor de discipline mens
deelaspect
omschrijving
beoordelingskader
verkeershinder
verkeerssituatie (tot
eerste grote weg
(autostrade,
gewestweg, ...),
aantal transporten,
negatief effect: significante hinder
verwaarloosbaar effect: geen of beperkte hinder
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 135
deelaspect
omschrijving
beoordelingskader
…
overige hinder
geur-, stof-,
geluidshinder,
vliegenplagen,
ongedierte, …
negatief effect: gegronde klachten met betrekking tot bepaalde
hinder
verwaarloosbaar effect: geen of ongegronde klachten met
betrekking tot bepaalde hinder
13.4 Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten
13.4.1
Verkeershinder
Op de bedrijven van de MTE worden allerhande producten aan- en afgevoerd. Meestal gebeurt dit met
vrachtwagens.
Enkel het transport van de gewenste situatie (aangezien dit ook de werkelijke situatie is) wordt weergegeven in
onderstaande tabel. De huidig vergunde situatie is nooit in werking gesteld dus hierover zijn dan ook geen
gegevens ivm transport. Wel kan gesteld worden dat die cijfers wellicht lager liggen aangezien er minder dieren
vergund zijn bij Krespo.
Tabel 62 Aantal verkeersbewegingen per jaar ten gevolge van de exploitatie (in de gewenste situatie)
Krespo
aanvoer voeder
aan- afvoer biggen
38
0 (afkomstig van
Vanderheyden Patrick,
transport niet over
weg)
afvoer vleesvarkens
60
afvoer zeugen
0
afvoer kadavers
52
afvoer mest
708
aanvoer stookolie
1
aanvoer zwavelzuur
2
totaal
223161
gemiddeld per week
43
* de kadaverophaling gebeurt na telefonisch contact
Vanderheyden Patrick
MTE
72
0
110
0
52
8
52
13510
2
/
321196
64
112
8
52
20518
3
2
305492
96
Wordt de som gemaakt van de MTE, dan zullen in de gewenste situatie gemiddeld 96 vrachten per week zijn. Aanen afvoer van biggen wordt niet mee in rekening gebracht aangezien de biggen van Patrick Vanderheyden
enerzijds worden afgemest tot vleesvarken en anderzijds naar Krespo verhuizen waar ze daar verder afgemest
worden tot vleesvarken. Dit transport gebeurt dus niet over de weg.
De transporten gebeuren via de Geenrodestraat, over de Pastorijstraat naar de Meldertsebaan en dan 50 % richting
Lummen (E314) en 50 % richting Paal (E313). (zie ook Bijlage 2) Er wordt dus op deze manier zo snel mogelijk
aansluiting gezocht op de meest gepaste wegen voor groot verkeer.
Er werd of de verkeersroute samenvalt met gekende fiets- of wandelroutes. Op de transportroute zijn geen
fietsknooppunten of gekende wandelroutes gelegen.
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 136
13.4.2
Overige hinder
Tegen de bedrijven van de MTE werden in het verleden nog weinig tot geen klachten geregistreerd bij de
milieudienst van Lummen. Er zijn enkel sporadische mondelinge klachten geweest en dit betreffende
vliegenoverlast en geurhinder.
13.5 Synthese van de milieu-effecten
Hoofdstuk 13.6 geeft een uitgebreide beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten die optreden op het
gebied van de discipline Mens. Tabel 63 geeft een samenvattend overzicht van deze effecten.
Tabel 63 Samenvatting van de effecten voor de discipline mens
deelaspect
omschrijving
effectbeoordeling
verkeershinder
verkeerssituatie tot eerste grote weg (autostrade, gewestweg,
...), aantal transporten
verwaarloosbaar effect
overige hinder
gering negatief effect
13.6 Milderende maatregelen
Gezien het rustverstorende karakter van zwaar transport op lokale wegen dient de aanvoer van de
landbouwverwante stromen tot een minimum beperkt te worden. De transportroutes zijn voor de MTE de best
mogelijke routes, deze zorgen voor een gering negatief effect. Er worden geen verder te nemen maatregelen
voorgesteld inzake verkeershinder.
Er dienen dan verder geen maatregelen voorgesteld te worden inzake de discipline mens.
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 137
14 Bedrijfsspecifieke toelichting in het kader van de Watertoets
14.1 Algemene toelichting Watertoets
Telkens wanneer er op beleidsterreinen andere dan water een beslissing wordt genomen, moet deze beslissing in
het kader van het decreet ‘integraal waterbeheer’ aan een Watertoets worden onderworpen. De Watertoets omvat
door de koppeling aan het begrip “schadelijke effecten” een reeks evaluatie-items, zoals veiligheid tegen
overstromingen, (grond)wateroverlast, riolering, watervoorziening voor huishoudens en economische actoren,
bodemdaling, volksgezondheid, oppervlakte– en grondwaterkwaliteit, verdroging en (natte) natuur. Enkel
betekenisvolle nadelige effecten worden beoogd, om te vermijden dat de Watertoets wordt misbruikt als
vrijgeleide om vergunningen te weigeren of de goedkeuring van plannen te obstrueren. Deze Watertoets kan in het
algemeen opgevat worden als het proces van vroegtijdig informeren, adviseren en uiteindelijk beoordelen van
mogelijke schadelijke effecten van plannen op het watersysteem. Daarmee fungeert de Watertoets als een
belangrijk preventief instrument.
De uitvoering van de Watertoets wordt geregeld in het besluit van de Vlaamse Regering tot vaststelling van nadere
regels voor de toepassing van de Watertoets, tot aanwijzing van de adviesinstantie en tot vaststelling van nadere
regels voor de adviesprocedure bij de Watertoets, vermeld in artikel 8 van het decreet van 18 juli 2003 betreffende
het integraal waterbeleid (besluit van de Vlaamse Regering van 20 juli 2006 (B.S. 31/10/2006), in werking vanaf
1/11/06). De richtlijnen moeten vanaf 1 november 2006 toegepast worden voor alle vergunningen (ook de
vergunningen aangevraagd vóór 1 november). Deze richtlijnen geven aan dat de Watertoets dient uitgevoerd te
worden aan de hand van de beoordelingsschema’s zoals deze zijn weergegeven in het besluit van 20/07/06. Er
dient rekening gehouden te worden met het aangepaste uitvoeringsbesluit van 14/10/2011.
14.2 Bedrijfsspecifieke aandachtspunten met betrekking tot de Watertoets
Onderstaand worden de voornaamste bedrijfsspecifieke aandachtspunten aangegeven met betrekking tot de
milieudoelstellingen zoals weergegeven in artikel 4 van de Kaderrichtlijn water. Deze aandachtspunten dienen
door de vergunningverlenende overheid in rekening gebracht te worden bij de uitvoering van de Watertoets.
Bijlage I: De vergunningsaanvraag heeft betrekking op het verkavelen van een stuk grond, het oprichten van een
constructie, al dan niet gedeeltelijk of volledig ondergronds, of het aanleggen van een verharding. In de gewenste
situatie is een kleine stal herbouwd tot een grotere, ammoniakemissiearme stal.
gewijzigd overstromingsregime: volgens de overstromingskaarten (www.gisvlaanderen.be) ligt de MTE
in niet overstromingsgevoelig gebied. Net ten Z van de MTE komt een mogelijk overstromingsgevoelig
gebied voor.
gewijzigde afstromingshoeveelheid: het regenwater dat op het dak van de gewenste stal terrecht komt
wordt opgevangen in een citerne van 100 m³. In de huidig vergunde situatie is een regenwateropvang van
20 m³ aanwezig en een infiltratiebekken van 9 m³. Het water dat op de verharde oppervlakten terecht
komt, kan vrij infiltreren in de bodem.
gewijzigde infiltratie naar het grondwater: De MTE is gelegen in infiltratiegevoelig gebied. Net ten Z van
de MTE komt een niet-infiltratiegevoelig gebied voor kaart met infiltratiegevoelige gronden:
www.gisvlaanderen.be).
gewijzigd grondwaterstromingspatroon: de MTE is gelegen in een gebied dat matig gevoelig is voor
grondwaterstroming (type 2). Net ten Z van het bedrijf is een gebied gelegen dat zeer gevoelig is voor
grondwaterstroming (type 1) (gevoeligheidskaart voor grondwaterstroming: www.gisvlaanderen.be).
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 138
Bijlage II: De vergunningsaanvraag heeft betrekking op de opslag van, het storten van bodemvreemd materiaal of
de wijziging van de vegetatie.
Niet van toepassing.
Bijlage III: De vergunningsaanvraag heeft betrekking op een reliëfwijziging.
Niet van toepassing.
Bijlage IV: De vergunningsaanvraag heeft betrekking op het aanleggen van een buffer- of infiltratievoorziening
voor de opvang van oppervlakte- of hemelwater.
buffering en infiltratie van oppervlakte- en hemelwater: regenwater dat op de gewenste stal terecht komt
zal opgevangen en hergebruikt worden. In de huidig vergunde situatie wordt regenwater van één stal
eveneens opgevangen of afgeleid naar een infiltratiebekken.
Bijlage V: De vergunningsaanvraag heeft betrekking op een lozing op een rioleringsstelsel, het oppervlaktewater
of het grondwater.
lozen op oppervlaktewaterlichaam: huishoudelijk water wordt momenteel via een septische put geloosd in
een gracht. De inrichtingen zijn gelegen in collectief te optimaliseren buitengebied dus zal er in de
toekomst geloosd worden op een riolenstelsel, aangesloten op een RWZI.
Bijlage VI: De vergunningsaanvraag heeft betrekking op een grondwaterwinning.
wijzigen van de grondwaterwinning: in de huidig vergunde situatie is er een grondwaterwinning. In de
gewenste situatie is er een bijkomende grondwaterwinning.
Bijlage VII: De vergunningsaanvraag heeft betrekking op een wijziging van de bedding en de structuurkwaliteit
van de waterloop.
Niet van toepassing.
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 139
15 Natura 2000-toets
Op ongeveer 700 m ten ZW van de MTE is het vogelrichtlijnengebied ‘De Demervallei’ gelegen. Daarnaast
bevindt zich op ongeveer 1.700 m ten ZW van de inrichting het habitatrichtlijngebied ‘Demervallei’. Het
vogelrichtlijngebied ‘De Demervallei’ omvat beschermde habitats als ruigten, moerassen, riet- en zeggevelden,
heiden en heiderelicten, vijvers, oude riviermeanders, turfputten, loofbossen, holle wegen en broekbossen. Op
basis van de aangemelde soorten voor dit SBZ-V (zie hoofdstuk 10.3) kan gesteld worden dat er in de directe
omgeving van de inrichtng vnl. potentie is voor IJsvogel ter hoogte van de beekvalleien.
In het habitatrichtlijngebied komen een aantal specifieke habitattypes voor, met elke een specifieke KL vermesting
(Paelinckx D., et al., 2009). Omdat de specifieke KL verzuring per habitattype niet gekend is, wordt hiervoor
gebruik gemaakt van de KL verzuring van het meest voorkomend verzurings-kwetsbaar BWK-element binnen het
betreffende habitattype. Binnen een straal van 2 km rondom de MTE komt enkel het habitattype 91E0 voor in het
habitatrichtlijngebied.
91EO: Overblijvende- of relichtbossen op alluviale gronden (Alnus glutinoso-incanae); prioritair
Voor de bijdrage tot de KL ter hoogte van het vogelrichtlijngebied te berekenen, wordt gekeken naar de meest
voorkomende BWK-elementen in dit gebied en hun KL verzuring en vermesting. Een overzicht van de maximaal
verzurende en vermestende deposities ter hoogte van het habitatrichtlijngebied en vogelrichtlijngebied wordt
weergegeven in Tabel 64Tabel 64.
H
T
H
T
H
T
bijdrage depositie
MTE aan KL (%) *
maximale depositie
(kg
last
kritische
N/ha.j)
bijdrage depositie
MTE aan KL (%) *
maximale depositie
Gebied
kritische last (Zeq/ha.j)
Tabel 64: Aftoetsing maximale verzurende en vermestende depositie ter hoogte van Natura 2000-gebieden
Verzuring
Vermesting
H
T
habitatrichtlijngebied ‘Demervallei’
1,2
1.906 17,5 14,6
0,92 0,77
16
0,25 0,20
1,56
(habitattype 91E0)
5
vogelrichtlijngebied ‘De
3,5
2.157 70,0 56,3
3,25 2,61
22
0,98 0,79
4,45
Demervallei’
9
* bijdrage tot de kritische last ter hoogte van dit element door de bedrijfsuitbating; H: huidige situatie; T: huidig
werkelijke situatie met chemische wasser; > 3 % (beperkte bijdrage); > 5 % (relevante bijdrage): > 10 %
(belangrijke bijdrage); > 50 % (sterk negatief effect); > KL (significant negatief effect)
Uit bovenstaande aftoetsing valt af te leiden dat er ter hoogte van het vogelrichtlijngebied een beperkte bijdrage
geleverd wordt aan de kritische last verzuring voor de huidige situatie. Inzake vermesting is er een beperkte
bijdrage in zowel de huidig vergunde als de gewenste situatie. Ter hoogte van het habitatrichtlijngebied is er geen
of een verwaarloze bijdrage inzake verzuring en vermesting. Algemeen kan gesteld worden dat de maximale
deposities ter hoogte van de Natura 2000-gebieden daalt in de gewenste situatie ten opzichte van de huidig
vergunde situatie.
Als bijkomende maatregel werd de toepassing van het gebruik van laag eiwitvoer voor de vleesvarkens op de
MTE besproken onder hoofdstuk 10.8. Het invoeren van deze maatregel zorgt er voor dat de ammoniakemissie
van de MTE zal dalen tot 7.410 kg NH3/jaar, hetgeen een daling is ten opzichte van de huidig vergunde situatie
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 140
met een emissie van 7.988 kg NH 3/jaar. Gezien er bij het vergelijken van verzurende en de vermestende
deposities in de huidige en de gewenste situatie momenteel al sprake is van een dalende trend, zal de daling van
de ammoniakemissie van de MTE door het gebruik van laageiwitvoer zorgen voor een verdere daling van deze
deposities.
Op de MTE is momenteel één grondwaterwinning vergund. In de gewenste situatie zijn twee
grondwaterwinningen vergund. Beide winningen pompen vanaf een diepte van 100 m. De straal waarin de
grondwatertafel met meer dan 5 cm zal dalen bedragen 47 en 23 m. De winningen liggen ver genoeg uit elkaar om
geen cumulatief effect te veroorzaken. Gezien de invloedstraal van de winningen en de afstand tot de Natura 2000gebieden, wordt geen verdroging ten gevolge van de MTE-exploitatie ter hoogte van deze gebieden verwacht.
Gezien de hoge natuurwaarde van de Vallei van de Zwarte Beek is het niet wenselijk dat er huishoudelijk
afvalwater in terecht zou komen. Op termijn wordt er, op basis van het geoloket “Zoneringsplannen” van de VMM
wel riolering voorzien in de Geenrodestraat. Het is echter nog niet duidelijk wanneer dit zal voorzien worden. Om
de vuilvracht richting de Zwarte Beek te beperken zou men kunnen overwegen om de overloop van de septische
put aan te sluiten op een bezinkingsvijver met riet waarin het water nog verder gezuiverd wordt. Indien er in de
toekomst riolering voorzien wordt, kan deze vijver behouden blijven en fungeren als extra regenwateropvang.
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 141
16 Overzicht en toetsing van de Best Beschikbare Technieken
Strikt genomen dienen op voorliggend bedrijf de relevante BBT’s toegepast te worden (want het betreft een
GPBV-inrichting). Hieronder wordt een indicatie gegeven van de mogelijke BBT-maatregelen, en of het bedrijf al
dan niet deze maatregelen toepast.
Tabel 65 Overzicht Best Beschikbare technieken voor de veeteeltsector
discipline
omschrijving
wanneer BBT
gebruikt?
opstellen van een
waterbalansschema
grof vuil verwijderen door
droog reinigen
goed gebruik van de
drinkwatervoorziening
optimaliseren van de
spoelwaterhuishouding van de
melkinstallatie
gebruik maken van
alternatieve waterbronnen
nieuwe en bestaande
installaties
nieuwe en bestaande
installaties
nieuwe en bestaande
installaties
melkveebedrijven
ja
nieuwe en bestaande
installaties
in de gewenste situatie wordt
regenwater gebruikt voor de
laagwaardige toepassingen op de
TME
beperken van sapverliezen
nieuw en bestaand,
veeteeltbedrijven die gebruik
maken van kuilvoeder
BBT voor alle
veeteeltbedrijven die een
nieuwe kuilplaat aanleggen
het proper houden van de
kuilplaat door schoonvegen en
het goed afsluiten van de kuil
na gebruik is BBT voor alle
veeteeltbedrijven met een
kuilplaat
BBT bij nieuwbouw kuilplaten
BBT bij bestaande kuilplaten,
tenzij kan worden aangetoond
dat het scheidingssysteem in
het concrete geval niet
economisch haalbaar is
nieuwe en bestaande
installaties
niet van toepassing
water
neen, want natte reiniging
ja
niet van toepassing
afvalwater
vervuiling van de run-off van
de kuilplaat beperken
perssappen en first flush van
de kuilplaat opvangen en
uitrijden op het land
afvalwater dat mestdeeltjes
bevat opvangen en uitrijden
op het land
melkspoelwater opvangen in
de mestkelder
afvalwater dat geen
nieuwe en bestaande
installaties bij
melkveebedrijven
BBT indien aansluiting op
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
niet van toepassing
niet van toepassing
reinigingswater wordt opgevangen
in de onderliggende mestkelder en
mee afgevoerd/verwerkt met de
mest
niet van toepassing
op de MTE is er geen
pagina 142
discipline
omschrijving
wanneer BBT
gebruikt?
mestdeeltjes bevat, lozen op
riool
riool technisch haalbaar is en
toegestaan is door de bevoegde
overheid
nieuwe en bestaande
installaties
bedrijfsafvalwater
verdunde fractie van de runoff van de kuilplaat en run-off
van niet met mest bevuilde
materialen beregenen op de
weide
verdunde fractie van de runnieuwe en bestaande
off van de kuilplaat en run-off installaties
van niet met mest bevuilde
materialen vertraagd afvoeren
naar het oppervlaktewater
emissie van nutriënten naar water, bodem en lucht
opstellen van een
nieuwe en bestaande
nutriëntenbalans
installaties
toepassen van precisievoeding
vloerbevuiling zoveel
mogelijk voorkomen
toepassen van
ammoniakemissiearme
stalsystemen
varkens/pluimvee
voldoende
mestopslagcapaciteit voorzien
afvloeiing van mest en/of
mestsappen voorkomen bij
externe mestopslag –
optimalisatie van de
mestopslag
mestaanwending afstemmen
op de betrokken
landbouwgrond,
gewasbehoefte en
klimatologische
omstandigheden
mest emissiearm aanwenden,
nauwkeuring doseren en
gelijkmatig verspreiden
nieuwe en bestaande
installaties
nieuwe en bestaande
installaties
BBT bij nieuwbouwstallen,
volgens de specificaties
gegeven in bijlage I van het
Ministrieel Besluit van
19/03/2004
nieuwe en bestaande
installaties
nieuwe en bestaande
installaties
run-off van regenwater naar
oppervlaktewater of omliggende
weilanden
run-off van regenwater naar
oppervlaktewater of omliggende
weilanden. Ook zijn er rond de
stallen van Patrick Vanderheyden
infiltratievoorzieningen
het moet mogelijk zijn om de
opdracht te geven om een
nutriëntenbalans op te stellen
ja
ja, na iedere ronde reiniging
de stal van Krespo is reeds
gebouwd en voorzien van een
luchtwassysteem
ja
niet van toepassing
nieuwe en bestaande
installaties
ja
nieuwe en bestaande
installaties
ja
BBT voor nieuwe stallen en/of
nieuwe opslagplaatsen
dit wordt toegepast
BBT bij mechanisch
geventileerde
nieuwbouwstallen voor
diercategorieën waarvoor nog
dit wordt toegepast in de gewenste
situatie
geur en stof
optimaliseren van stallen
en/of mestopslagplaatsen
binnen de bedrijfslocatie
stallucht afzuigen en
behandelen met een
gaswasser
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 143
discipline
omschrijving
wanneer BBT
gebruikt?
geen AEA-stalsystemen in
bijlage I van het Ministrieel
Besluit van 19/03/2004 zijn
opgenomen en indien naast de
emissie vanuit de stal nog
bijkomende emissiebronnen
aangepakt worden
energie
opstellen van
energiebalans/uitvoeren van
een energieaudit
nieuwe en bestaande
installaties
optimaliseren van het ontwerp
van het ventilatiesysteem in
mechanisch geventileerde
stallen
regelmatige controle en
reiniging van leidingen en
ventilatoren in mechanisch
geventileerde stallen
gebruik maken van een
melkpomp/vacuümpomp met
een toerentalregeling
gebruik maken van een
voorkoeler
warmte recupereren uit de
melkkoeler
bij nieuwbouwstallen
afvalstromen minimaliseren
en volgens de meest
aangewezen opties afvoeren
het uitvoeren van een energieaudit
wordt aangeraden + er zijn reeds
zonnepanelen geplaatst op de
nieuwe stal
de stal van Krespo maakt reeds
gebruik van energiezuinige
ventilatoren (recent geïnstalleerd)
nieuwe en bestaande
installaties
ja, past in goede bedrijfsvoering
melkbedrijven met een nieuwe
melkinstallatie
niet van toepassing
melkbedrijven met een nieuwe
melkinstallati
nieuwe en bestaande
installaties bij
melkveebedrijven
niet van toepassing
nieuwe en bestaande
installaties
ja, past in goede bedrijfsvoering
niet van toepassing
afval
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 144
17 Monitoring en evaluatie
17.1 Controle
Door de overheid en door de geldende wetgevingen zijn er verschillende maatregelen opgelegd en gegevens
opgemeten en/of gerapporteerd, die het (gedeeltelijk) mogelijk maken om op te volgen hoe het bedrijf ten opzichte
van bepaalde milieu-effecten evolueert. Hier worden verschillende relevante elementen aangehaald en bondig
toegelicht.
17.2 Geurhinder – klachtenopvolging op gemeentelijk niveau
Met betrekking tot geurhinder worden eventuele klachten geregistreerd op de gemeentelijke milieudienst te
Lummen. Indien noodzakelijk worden de klachten doorgegeven aan de milieu-inspectie, die deze klachten verder
onderzoekt.
17.3 Verzuring – sectorale opvolging op gewestelijk niveau
Voor de opvolging van de verzuringsproblematiek wordt er specifiek op bedrijfsniveau geen monitoring
voorgesteld. De verzuringsproblematiek dient eerder sectoraal en op gewestelijk niveau opgevolgd te worden
(MINA-plan 2003-2010).
17.4 Verstoring van de waterhuishouding – debietsmeter grondwater
Sinds 1 juli 1997 moet iedere heffingsplichtige grondwaterwinning uitgerust zijn met een debietsmeter, die het
opgepompte volume grondwater bepaalt. De teller moet geplaatst worden vóór het eerste aftappunt van het
gewonnen grondwater. Vlarem II bepaalt de voorwaarden waaraan deze meetinrichting moet voldoen (afd. 5.53.3).
Deze maatregel en de vergunningsplicht hebben tot doel de kwaliteit en de kwantiteit van de grondwaterreserves
en de omgeving van de waterwinning (waterpomp) voor schade te behoeden.
17.5 Bodemverontreiniging – controle petroleum- en stookolietanks - zuurtank
De aanwezige tanks voldoen aan de nodige veiligheidsvoorschriften en worden periodiek gecontroleerd. Naar de
toekomst toe zal deze periodieke controle eveneens moeten uitgevoerd worden
Volgens Vlarebo Artikel 61 en 62 dient al dan niet, rekening houdend met de categorie waarin de inrichting wordt
ingedeeld, een oriënterend bodemonderzoek uitgevoerd te worden. Het bedrijf van Patrick Vanderheyden dient bij
overdracht, onteigening, sluiting, faillissement en vereffening, en om de 20 jaar een bodemonderzoek uit te
voeren.
17.6 Vermesting en oppervlaktewaterverontreiniging – MAP-meetpunten
Sinds de zomer van 1999 werd het oppervlaktewatermeetnet van VMM uitgebreid zodat het de vereiste specifieke
meetpunten voor landbouw omvat (MAP-meetnet) (cf. art. 6, nitraatrichtlijn).
Bij het opstellen van het MAP-meetnet werd op basis van een ontwerplijst van meer dan 300 meetplaatsen
(verspreid over het gehele Vlaamse Gewest) door VMM in de loop van 1999 overleg gepleegd met de
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 145
landbouworganisaties Boerenbond (BB) en Algemeen Boerensyndicaat (ABS). Na een screening op basis van
topografische kaarten en gegevens uit de VMM-databanken inzake industriële lozingen alsmede aantallen en
lozingspatroon van de inwoners binnen de stroomgebieden en na onderzoek in het veld door zowel VMM als de
landbouworganisaties BB en ABS, is er een consensus ontstaan over een meetnet van 266 punten. In juli 2002
kreeg VMM de opdracht om haar MAP-meetnet aanzienlijk uit te breiden tot 800 meetplaatsen opdat er in de
toekomst nog meer detailinformatie zou voorhanden zijn met het oog op een herziening van de afbakening van
kwetsbare zones. Analoog kreeg LNE de opdracht om een MAP-meetnet grondwater op te richten. VMM legde in
de tweede jaarhelft van 2002 een lijst met ontwerpmeetplaatsen voor aan de landbouworganisaties voor
commentaar. Deze commentaren werden onderzocht, waarna VMM begon met de exploitatie van het uitgebreide
MAP-meetnet, dat nu in totaal bijna 800 meetplaatsen omvat. De monsternemingen namen een aanvang in
november 2002. In een aantal hydrografische zones wordt – in overleg met de landbouworganisaties – verder
gezocht naar bijkomende MAP-meetplaatsen.
Dit meetnet laat toe de nitraatconcentratie in het oppervlaktewater te monitoren. Voor ieder deelbekken waarvoor
een representatief meetpunt bestaat kan globaal een conclusie gesteld worden met betrekking tot de gemeten
concentraties. Deze conclusie geldt echter voor het gehele deelbekken. Enerzijds kan bij een eventuele
overschrijding van de nitraatnorm (50 mg NO3-/l) niet specifiek aangegeven worden welke percelen of bedrijven
verantwoordelijk zijn, anderzijds wil het niet overschrijden van de norm in het meetpunt ook niet zeggen dat de
bemesting op al de percelen reglementair is verlopen. Ze geven echter een richtinggevend beeld voor het gehele
deelbekken.
In de ruime omgeving van de landbouwinrichting bevinden zich een aantal VMM-meetpunten (Bijlage 6). Het
dichtstbijzijnde meetpunt bevindt zich in de Zwarte Beek (VMM-meetpunt 419.000; 680 m ten ZW,
stroomafwaarts), in dit punt wees de Prati-index in 2008 op een matige verontreiniging. De laatste BBImetingen in dit punt dateren van 2003 en wijzen op een matige kwaliteit. Gezien het tijdsverloop tussen deze
meting tot nu, is de meting niet meer representatief. Het dichtstbijzijnde MAP -meetpunt (420.605) is gelegen in
de Goerebeek op 2,5 km ten Z van de MTE. Gezien de afstand worden de meetresultaten van dit meetpunt als
niet relevant beschouwd.
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 146
18 Grensoverschrijdende effecten
Rekening houdend met de ligging van het bedrijf t.o.v. de Nederlandse grens worden geen significante
grensoverschrijdende effecten verwacht. De afstand tot de Nederlandse grens bedraagt in vogelvlucht meer dan 30
km.
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 147
19 Leemten in de kennis
Over de gehanteerde emissiecoëfficiënten van zowel geur, ammoniak als stof bestaat nog wetenschappelijke
onzekerheid. De emissiefactoren die gebruikt worden om de situatie op de inrichting te bepalen zijn algemene
waarden bekomen op basis van metingen uitgevoerd op een varkensbedrijf. Bedrijfsspecifieke metingen zijn niet
beschikbaar. Ook inzake kadaveropslag zijn geen kwantitatieve stofemissiecijfers bekend.
Met betrekking tot de geurnormering wordt een toetsing uitgevoerd aan de hand van de basisbeschermingsniveaus
voor Vlaanderen. Deze niveaus zijn echter slechts voorlopig voorgestelde beschermingsniveaus (voorgesteld in het
visiedocument ‘De weg naar een duurzaam geurbeleid’ (LNE, 2008)) en mogen aldus (nog) niet als definitief
vastgelegde niveaus geïnterpreteerd worden. Kwantitatieve inschatting van cumulatieve effecten is moeilijk
wegens de betrokkenheid van veel verschillende elementen (met verschillende onbekende parameters) in eenzelfde
bronnencluster. Bij omliggende bedrijven is de exacte bedrijfssituatie namelijk niet gekend. Daarom wordt er voor
deze bedrijven steeds vertrokken van traditionele stalsystemen. De gemaakte cumulatieve inschattingen zullen dan
ook eerder beschouwd worden als ruwe aanwijzingen.
Bovendien dienen een aantal bemerkingen weergegeven te worden met betrekking tot het model. IFDM is in
werkelijkheid niet gemaakt om emissies van landbouwbedrijven te modelleren, maar was in eerste instantie
opgesteld om luchtemissies vanuit hoge schouwen in kaart te brengen. Het model is dan ook niet gemaakt om
geurconcentraties ter hoogte van individuele woningen te bepalen. Deze vergelijking is dan ook niet volledig
betrouwbaar. De betrouwbaarheid van het model daalt naarmate dichter bij de bron gekeken wordt. Dit is net de
zone waar de invloed van het bedrijf het grootst is. Hierdoor is het van belang om extra te benadrukken dat het
zeer kort door de bocht is om conclusies te trekken op geurconcentratieniveau (absolute cijfers). Wel is het
mogelijk om bepaalde indicatieve conclusies uit de gegenereerde IFDM-resultaten te extraheren.
Het model omvat eveneens diverse onzekerheden, en er wordt als input van het model gewerkt met diverse
aannames. Deze aannames (100 % bezetting, gemiddeld ventilatiedebiet, gemiddelde temperatuur) zullen een
invloed hebben op de output van het model, waardoor deze output in het merendeel van de gevallen een
overschatting van de werkelijkheid zullen zijn. De resultaten van het model dienen dan ook met de nodige
omzichtigheid behandeld worden.
De geluidsniveaus van de geluidsbronnen op de MTE zelf zijn niet gemeten, maar zijn gebaseerd op
literatuurgegevens, technische brochures en eerdere metingen (op gelijkaardige bedrijven). In combinatie met de
mathematische wetmatigheden zal zo een vrij realistisch beeld van de geluidsniveaus bekomen worden.
Samenvattend kan echter gesteld worden dat, hoewel er een aantal leemten en onzekerheden zijn, deze geen
wezenlijke invloed hebben gespeeld op de besluitvorming van de verschillende milieu-effecten.
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 148
20 Tewerkstelling- en investeringsrapport
20.1 Tewerkstelling
Momenteel zijn de exploitanten werkzaam op de bedrijven van de MTE en op de inrichting van Patrick
Vanderheyden 2 voltijdse medewerkers. Naar de nabije toekomst toe zal dit ook zoo blijven.
20.2 Investeringen
De bouw van de nieuwe stal bij Krespo heeft een aanzienlijke investering gevraagd. Bovenop deze kosten, vergen
de inpassing van eventuele milderende maatregelen voor de MTE ook een zeer belangrijke investeringskost.
20.3 Duurzaam gebruik van grondstoffen en goederen
De MTE evalueert zelf de productie en de hiervoor gebruikte methodes aan de hand van een technische
boekhouding en op basis van ervaring. De resultaten hiervan laten de bedrijfsleiders toe om zijn
productiemethode en de keuze van de grondstoffen (dieren en voeders) te evalueren.
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 149
21 Conclusie
In de Geenrodestraat 1b en z/n te Meldert (Lummen) zijn twee varkenshouderijen gelegen. Het ene bedrijf, Krespo
bvba is momenteel vergund voor het houden van 833 mestvarkens. Deze dieren werden in één stal gehouden,
uitgerust met het AEA-systeem V-4.7. Voor dit bedrijf wordt een uitbreiding en vroegtijdige hernieuwing van de
vergunning aangevraagd en dit tot een totaal van 1.714 mestvarkens. Om deze uitbreiding mogelijk te maken, zal
een volledig nieuwe stal gebouwd worden uitgerust met een chemische luchtwasser, waar alle dieren zullen
gehuisvest worden.
Het andere bedrijf, op naam van Vanderheyden Patrick, beschikt vandaag de dag over een milieuvergunning voor
het houden van 1.736 gespeende varkens. Deze zitten verdeeld over 14 stallen. Dit bedrijf is eveneens vergund
voor 4.863 m³ mestopslag, 33.000 l mazoutopslag (in 7 tanks) en een grondwaterwinning van 6.500 m³/j (16
m³/dag).
Beide bedrijven worden evenwel beschouwd als een milieutechnische eenheid (MTE). Dit wordt volgens titel II
van Vlarem als volgt omschreven: “… verschillende ingedeelde inrichtingen die als een geheel moeten beschouwd
worden met het oog op het beoordelen van het nadeel dat zij kunnen berokkenen aan mens of milieu. Een gegeven
dat kan wijzen op de aanwezigheid van een milieutechnische eenheid is de onderlinge geografische, materiële of
operationele samenhang van de inrichtingen, die gepaard gaat met een relatieve afscheiding van het geheel van
deze inrichtingen ten opzichte van andere inrichtingen. Het feit dat verschillende inrichtingen een verschillend
eigendomsstatuut hebben, belet niet dat zij een milieutechnische eenheid kunnen vormen.”
Dit betekent dan ook dat de effecten zullen besproken worden van de MTE, en niet van de twee afzonderlijke
bedrijven. In het MER zullen dan ook twee situaties besproken worden. De eerste situatie omvat de huidig
vergunde situatie, de tweede omvat de gewenste situatie met 3.450 varkens. De te verwachten impact van het
project wordt afgeleid door de evaluatie te maken tussen de vergunde en de gewenste situatie van de MTE.
Bij uitbreiding van het bedrijf dient er met de volgende effecten rekening gehouden te worden:
door de gewenste uitbreiding zal de geuremissie toenemen van 96.286 ouE/m³ (huidig vergunde
situatie) tot 112.411 ouE/m³. Dit betreft een toename met 17 %;
gezien er andere bedrijven in de omgeving van de MTE voorkomen, dient een cumulatieve toetsing van
de effecten te gebeuren. Wordt de uitbreiding van de vergunde situatie naar de gewenste situatie in
beschouwing genomen, dan veroorzaakt deze een negatief effect voor 13 bijkomende woningen en
matig negatief effect voor 1 bijkomende woning in woongebied met landelijk karakter, een gering
negatief effect voor 6 bijkomende woningen;
door de gewenste uitbreiding stijgt de ammoniakemissie van het varkensgedeelte van 7.988 kg/jaar tot
8.286 kg/jaar;
Uit de resultaten van de modellering blijkt dat de bijdrage aan de kritische last van de weinig tot zeer
verzurings- en/of vermestingskwetsbare BWK-elementen zowel in de huidige vergunde als in de
gewenste situatie verwaarloosbaar, beperkt, relevant of belangrijk is. Voor 16 van de 180 elementen
wordt de kritische last in alle situaties overschreden voor zowel verzurende- als vermestende depositie
en is er bijgevolg een significant negatief effect. Deze elementen zijn allen gelegen binnen een straal
van 130 m rondom de MTE. Er kan vastgesteld worden dat ter hoogte van alle elementen de bijdrage
tot de kritische last lager is in de huidig werkelijke (=gewenste) situatie ten opzichte van de huidige
vergunde situatie, ondanks het verhoogde dierenaantal. Deze verlaging wordt gerealiseerd door het
toepassen van het ammoniakemissiearm-stalsysteem S2;
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 150
er vindt geen verstoring van de landschappelijke erfgoedwaarde en/of beschermde entiteiten plaats, dus
er sprake van geen of verwaarloosbaar effect;
uit de geluidstoetsing blijkt dat de score in de huidige vergunde situatie op 200 m van de
bedrijfscontouren – 1 is, wat betekent dat er een matig negatief effect heerst. Onderzoek naar
milderende maatregelen is minder dwingend. Ter hoogte van de niet bedrijfsgerelateerde woning is de
score echter – 2 ’s avonds en ‘s nachts, wat betekent dat er een significant negatief effect is in de
huidige vergunde situatie. Door een daling van het aantal ventilatoren in de gewenste situatie, is er een
verbetering ten opzichte van de huidig vergunde situatie. Er wordt uitgegaan van een matig negatief
effect;
door de gewenste uitbreiding zal de stofemissie stijgen, waarbij de PM10-emissie zal toenemen van
466,6 kg/jaar (huidig vergunde situatie) naar 508,9 kg/jaar (gewenste situatie) en de PM 2,5-emissie zal
toenemen van 82,1 kg/jaar (huidig vergunde situatie) tot 88,6 kg/jaar (gewenste situatie). In Lummen
bedraagt de achtergrondstofconcentratie tussen 21 en 25 µg/m³. Wordt deze achtergrondconcentratie bij
de stofconcentratie van de MTE geteld, dan wordt de norm van 40 µg/m³ nergens overschreden.
Nergens zal de bijdrage door de MTE meer dan 10 % van de norm bedragen (negatief effect). Voor
zowel PM10 als PM2,5 is er een zone waar een gering negatief effect heerst. Enkel voor PM 10 is er hier
een woning in gelegen, deze van Patrick Vanderheyden die deel uitmaakt van de MTE (zowel in de
huidig vergunde als de gewenste situatie) en in de gewenste situatie nog 1 bijkomende woning. . Voor
PM10 is er een zone waar een matig negatief effect heerst, echter hier zijn geen woningen in gelegen.
Inzake stofhinder dienen dan ook geen extra maatregelen voorzien te worden.
Door toepassing van een aantal milderende maatregelen worden de mogelijke effecten gekoppeld aan de
gewenste situatie te Lummen zo goed als mogelijk volgens de best beschikbare technieken beperkt tot de
aanvaardbare hinder door zulke inrichtingen teweeg gebracht.
De belangrijkste maatregelen zijn:
de stal van Krespo werd voorzien van een chemisch luchtwassysteem;
de eigenaar zal een groenscherm voorzien rond het bedrijf, hiervoor is reeds een groenplan opgemaakt;
regenwater wordt in de toekomst opgevangen en hergebruikt op het bedrijf van Krespo en op de
inrichting van Patrick Vanderheyden.
Met de volledige uitwerking van dit dossier werd getracht om voldoende en volledige informatie aan te reiken
om het aspect milieu een volwaardige plaats te geven bij de besluitvorming.
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 151
22 Niet-technische samenvatting
22.1 Het project
22.1.1
Inleiding
In de Geenrodestraat 1b en z/n zijn twee varkenshouderijen gevestigd. Het ene bedrijf van Patrick Vanderheyden
is momenteel vergund voor het houden van 1.736 gespeende varkens (1.218 vleesvarkens, 14 beren, 60 andere
varkens, 327 zeugen en 117 kraamzeugen). Daarnaast zijn er ook 880 niet-vergunningsplichtige biggen aanwezig.
Deze varkens worden volgens de milieuvergunning gehouden in 14 stallen waarvan 1 stal uitgerust is met een
AEA-stalsysteem (V-3.5.). Voor de realisatie van deze laatste milieuvergunning (d.i. de wijziging van de
dierenaantallen van 456 zeugen, 1.280 mestvarkens en 880 biggen naar een bedrijf met 444 zeugen, 14 beren,
1.218 vleesvarkens en 60 andere varkens), is er momenteel een bouwvergunningsaanvraag lopende. Het hoofddoel
van de bouwvergunning omvat het slopen van drie kleine traditionele stallen, om op dezelfde locatie een nieuwe
ammoniakemissiearme zeugenstal (V-3.5) te bouwen. Patrick Vanderheyden exploiteert sinds lang zijn bedrijf als
éénmanszaak. Dit bedrijf is semi-gesloten; dit wil zeggen dat een gedeelte van de biggen moet afgevoerd worden
naar bedrijven van derden. Deze situatie blijft dan ook zo.
Deze afvoer van de biggen heeft de zoon (Kristof) op het idee gebracht om deze biggen voor zijn rekening gaan af
te mesten. Hiervoor heeft hij door middel van de vennootschap Krespo, een nieuw landbouwbedrijf opgericht. Het
betreft hier een nieuw en autonoom landbouwbedrijf. Krespo heeft de vergunning van een stoppende landbouwer
gekocht (Mevr. Aelterman) en deze verplaatst naar een perceel naast het bedrijf van de vader. Deze
milieuvergunning is bekomen zonder dat er enige sprake was van koppeling met het bedrijf van Patrick
Vanderheyden. Het bedrijf, Krespo bvba, beschikt momenteel over een vergunning voor het houden van 833
vleesvarkens in 1 stal uitgerust met een AEA-stalsysteem (V-4.7.). Een vergunning voor het uitbreiden tot 1.714
vleesvarkens werd eerst verleend maar in beroep terug geweigerd na de procedure van Raad van State. De stal is
reeds zo gebouwd en voorzien van een chemische luchtwasser. In die weigering werd gesteld dat het over twee
aparte bedrijven gaat maar dat deze beschouwd worden als een milieutechnische eenheid (MTE). Het begrip MTE
is in het leven geroepen om de impact van meerdere bedrijven te kunnen beoordelen. Dit wordt volgens titel II van
Vlarem als volgt omschreven: “… verschillende ingedeelde inrichtingen die als een geheel moeten worden
beschouwd met het oog op het beoordelen van het nadeel dat zij kunnen berokkenen aan mens of milieu. Een
gegeven dat kan wijzen op de aanwezigheid van een milieutechnische eenheid is de onderlinge geografische,
materiële of operationele samenhang van de inrichtingen, die gepaard gaat met een relatieve afscheiding van het
geheel van deze inrichtingen ten opzichte van anderen inrichtingen. Het feit dat verschillende inrichtingen een
verschillend eigendomsstatuut hebben, belet niet dat zij een milieutechnische eenheid kunnen vormen.”
In die vergunningsaanvraag werd ook geen grondwaterwinning opgenomen. De exploitant heeft ervoor gekozen
om onmiddellijk een nieuwe vergunning aan te vragen voor de bouw van een stal die 1.714 vleesvarkens herbergt
en heeft bijhorend een grondwaterwinning voor 4.200 m³/j aangevraagd. Gezien deze vergunning eveneens
goedgekeurd werd, werden deze stal en grondwaterwinning reeds aangelegd. Omdat deze milieuvergunning in
beroep door de Raad van State geweigerd werd, is dit in het MER de gewenste situatie. De voor dit project
aangevraagde bouwvergunning werd niet ingetrokken.
Voorliggend project omvat dus de uitbreiding van het dierenaantal van een MTE tot een totaal van 3.450 varkens
(1.736 op het bedrijf van Patrick Vanderheyden en 1.714 op Krespo bvba). Daarnaast worden ook nog een aantal
rubrieken gewijzigd, uitgebreid of toegevoegd (o.a. inzake mestopslag, grondwater,… zie ook 3.2). Door de
uitbreiding zal voor de MTE een MER moeten opgemaakt worden. Overeenkomstig aan het Besluit van de
Vlaamse Regering houdende vaststelling van de categorieën van projecten onderworpen aan
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 152
milieueffectenrapportage, valt het project in de categorie 21 c) (installaties voor intensieve varkenshouderij met
meer dan 3.000 plaatsen voor mestvarkens) uit de lijst van bijlage I.
Dit betekent dan ook dat de effecten zullen besproken worden van de MTE, en niet van de twee afzonderlijke
bedrijven. In het MER zullen dan ook twee situaties besproken worden. De eerste situatie omvat de vergunde
situatie, de tweede omvat de gewenste situatie met 3.450 varkens. Daar waar nodig zullen ook de effecten gepaard
gaan met het bouwen van de nieuwe stal op de inrichting van Vanderheyden Patrick geduid worden. De te
verwachten impact van het project wordt dan afgeleid door de evaluatie te maken tussen de vergunde en de
gewenste situatie van de MTE.
22.1.2
Bedrijfsinfrastructuur
Momenteel is de stal bij Krespo bvba reeds gebouwd als in de gewenste toestand daar eerst een vergunning werd
verleend en daarna werd geweigerd. Volgens de geldende vergunning worden 833 vleesvarkens gehouden in een
ammoniakemissiearme stal voorzien van het staltype V-4.7. (mestkelders met water- en mestkanaal, de laatste met
schuine putwanden en met andere dan metalen driekantrooster). In de gewenste toestand is deze stal vervangen
door een nieuwe grotere stal die aangesloten is op een chemische luchtwasser. Deze stal wordt in beide situaties
mechanisch geventileerd.
De stallen bij Patrick Vanderheyden blijven gelijk in beide situaties. Stal 14 is zowel in de vergunde als in de
gewenste situatie voorzien van het ammoniakemissiearm stalsysteem V-3.5. (groepshuisvestingsysteem, zonder
strobed en met schuine putwanden in het mestkanaal). Deze stal wordt mechanisch geventileerd. Stallen 4, 5
(gedeelte van de biggen), 6, 9 (gedeelte van de zeugen) en 10 zijn eveneens voorzien van een mechanisch
nokventilatiesysteem. De overige stallen en gedeelten van stallen 5 en 9 worden op natuurlijke wijze geventileerd.
De MTE is vergund voor de opslag van mengmest (onder de stallen) met een totale capaciteit van 6.322 m³ en
vergund voor 41 m³ vaste mestopslag. Dit beslaat de mestopslag op naam van Patrick Vanderheyden, zijnde 4.838
m³ mengmest en 25 m³ vaste mestopslag en de mestopslag op naam van Krespo, zijnde 1.500 m³ mestopslag onder
de stal. In de gewenste situatie zal de mestopslag veranderen tot 8.322 m³ mengmest + 41 m³ (vaste mest). Enkel
op naam van Krespo zal de mestopslagcapaciteit toenemen van 1.500 tot 3.500 m³ mengmest. De mest wordt
uitgereden op land van derden.
Reinigingswater van de stallen wordt opgevangen in de onderliggende mestkelders en samen met de mest
afgevoerd. Regenwater dat op de stallen terecht komt wordt in de vergunde en gewenste situatie bij Patrick
Vanderheyden opgevangen deels via een infiltratievoorziening en kan deels ook vrij in de bodem infiltreren. In de
aanstiplijsthemelwater die toegevoegd werd aan de lopende bouwaanvraag voor de nieuwe zeugenstal op
het bedrijf van Patrick Vanderheyden werd aangegeven dat er een regenwaterput van 72 m³ voorzien zal
worden. Op de inrichting van Krespo wordt in de vergunde situatie geen regenwater opgevangen. In de gewenste
situatie zal daar een regenwaterciterne van 100 m³ voorzien worden. Regenwater wordt in de vergunde bij Patrick
Vanderhyden niet hergebruikt, evenals in de vergunde situatie bij Krepo. Daar zal in de gewenste situatie wel
regenwater hergebruikt worden voor te kuisen en voor de chemische luchtwasser. In de gewenste situatie bij
Patrick Vanderheyden zal er wel de mogelijkheid zijn om te reinigen met regenwater.
De MTE beschikt in de vergunde situatie over 1 grondwaterwinning (die van Patrick Vanderheyden) van 6.500
m³/jaaren 18 m³/dag. In de gewenste situatie zal er voor Krespo een grondwaterwinning bij aangevraagd worden
(4.200 m³/jaar en 12 m³/dag). Het grondwater zal aangewend worden voor drinkwater voor de dieren en bij Patrick
Vanderheyden voor het kuisen van de stallen.
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 153
In de bedrijfswoning van Patrick Vanderheyden zijn twee mensen woonachtig, die gebruik maken van
leidingwater. Het huishoudelijk afvalwater wordt na bezinking in een septische put geloosd in de gracht. Op de
inrichting van Krespo is geen bedrijfswoning aanwezig.
Het voeder voor de dieren wordt opgeslagen in 20 silo’s met een capaciteit van 3 ton tot 15 ton.
De hygiënesluis van Krespo omvat een douche en de voorziening van aangepaste kledij en schoeisel.
Op de MTE is er bij Patrick Vanderheyden 33.000 l mazoutopslag, deze is verdeeld in 7 tanks die verspreid langs
de stallen aanwezig zijn. Krespo beschikt in de vergunde situatie niet over een mazouttank. Eén tank van 5.000 l
wordt in de gewenste situatie voor deze inrichting aangevraagd.
Rondom de MTE is momenteel geen groenscherm aanwezig.
22.1.3
Exploitatiecyclus
In zowel de vergunde situatie als de gewenste situatie zal de exploitatiecyclus in grote lijnen gelijk blijven. Er
zullen enkel meer vleesvarkens gehouden worden in de stal van Krespo.
Voor Patrick Vanderheyden worden de biggen geproduceerd door de aanwezige zeugen en wordt een gedeelte
van de biggen op het bedrijf zelf afgemest tot slachtrijpe vleesvarkens. Het overige deel van de biggen wordt
afgevoerd naar derde vleesvarkensbedrijven. Per jaar wordt ongeveer 40 % van de zeugenpopulatie vervangen:
naast natuurlijke sterfgevallen zijn de zeugen na een aantal worpen economisch niet meer rendabel doordat de
worpgrootte verkleint of de kwaliteit van de biggen niet meer voldoet (bv. te hoge sterfte onder de biggen). Op
dat moment worden deze zeugen afgevoerd naar het slachthuis en vervangen door nieuwe jonge zeuge n.
Een zeug werpt ongeveer 10 dieren per keer. De biggen hebben een gewicht van ongeveer 1,5 kg bij geboorte.
De zeugen zitten in een kraamhok waarin de biggen vrij kunnen rondlopen rond de zeug. Ieder kraamhok is
voorzien van een voederbak en een drinknippel voor de zeug, met daarnaast een klein voederbakje en een
drinknippel voor de biggen. Vlak na de geboorte leven de biggen van de melk van de moeder. Naar het einde
van de zoogperiode toe, wordt de melk geleidelijk aan vervangen door vast voeder en water. Na 30 à 32 dagen
verlaten de zeugen de kraamafdeling. De biggen gaan dan naar de biggenafdeling waar ze 4 – 5 weken zullen
verblijven. Daarna (gewicht van ongeveer 20 kg) worden de biggen verder afgemest op het bedrijf (tot zo’n 110
kg) of worden ze afgevoerd en op andere bedrijven verder afgemest. Na het afmesten worden de vleesvarkens
afgevoerd en geslacht.
De zeugen worden na het spenen van de biggen teruggebracht naar de dekstal waar ze opnieuw gedekt worden.
De kweekperiode voor de zeugen eindigt bij een leeftijd van ongeveer 3 jaar. Daarin vinden zo’n 4 worpen
plaats. Tussen de verschillende cycli is er een gemiddelde leegstand van 10 dagen, daarbij worden de
kraamafdeling ontsmet en gereinigd met een hogedrukreiniger. Het reinigingswater wordt opgevangen in de
onderliggende mestkelders.
Het aantal productiecycli per jaar bedraagt voor zeugen ongeveer 2,1 à 2,2 per jaar, voor biggen ongeveer 7 en
voor vleesvarkens ongeveer 2,5. In de kraamhokken is er een uitval van 1 à 2 %, in de meststallen is di t
ongeveer 4 %, en in de biggenafdeling is dit ongeveer 5 %. Onder de zeugen is er een sterfte van 7 à 8 %. De
krengen worden bewaard in een kadaverton (gekoeld) en worden na melding opgehaald door Rendac (ongeveer
1 x per week).
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 154
Voor Krespo komen de biggen (van ongeveer 20 kg) toe op het bedrijf en worden ze verder afgemest (tot
ongeveer 110 kg). Na het afmesten worden ze afgevoerd naar een slachthuis. Ook hier bedraagt het aantal
productiecycli 2,5 keer per jaar. Onder de vleesvarkens is er een sterftecijfer van ongeveer 4 %. Na een
productiecyclus is er een leegstand voor 2 à 3 weken waarbij gedurende deze periode de stal gereinigd en
ontsmet wordt. Ook hier zal in de gewenste situatie gebruik gemaakt worden van regenwater en wordt het
reinigingswater met de mest mee opgevangen in onderliggende mestkelder.
De mest die door de dieren van de MTE geproduceerd wordt, komt integraal terecht in de onderliggende
mestkelders. Deze mest blijft maximaal gedurende een periode van 6 maanden aanwezig in de mestkelde rs. De
mest wordt samen met het opgevangen reinigingswater uitgereden op eigen land of land van derden. Mest wordt
uitgereden conform de regels van het mestdecreet.
22.2 Beschrijving van het studiegebied (referentietoestand)
De locatie van de MTE, gelegen in de Geenrodestraat 1b/zn te Lummen (Meldert), wordt getoond op een uittreksel
van de topografische kaart van België (Bijlage 1) en van de stratenatlas van België (Bijlage 2). De inrichting
beslaat de kadastrale percelen 4de afdeling, Sectie C, nrs. 597K, 595 A2, B2 en 588B (Bijlage 3).
Rekening houdend met het gewestplan bevindt de MTE zich volledig in agrarisch gebied.(Bijlage 5)
In het studiegebied te Lummen hebben de quartaire afzettingen een dikte die ongeveer 4 m bedraagt. De tertiaire
afzetting, die onmiddellijk onder het quartair dek ter hoogte van de MTE en omgeving wordt aangetroffen, is de
Formatie van Diest.
Een uittreksel uit de Bodemkaart van België wordt weergegeven in Bijlage 15. De MTE te Lummen is gelegen in
de Kempen. De percelen die deel uitmaken van de MTE bevinden zich op Scfc (matig droge lemige zandbodem
met weinig duidelijke ijzer en/of humus B horizont). De bodemtypes die in de directe omgeving aangetroffen
worden zijn: Sep (natte lemig zandbodem zonder profiel), Scmz (matig droge lemige zandbodem met dikke
antropogene humus A horizont) en ZAfe (droog zand met weinig duidelijke ijzer en/of humus B horizont).
Volgens de grondwaterkwetsbaarheidskaart is de MTE grotendeels gelegen in een zone omschreven als ‘zeer
kwetsbaar’ (code Ca1). De stallen gelegen in het NO zijn deels gelegen in een zone omschreven als ‘kwetsbaar’
(code Ca2).
Het bedrijf van Vanderheyden Patrick beschikt over een grondwatervergunning voor het oppompen van 6.500 m³/j
grondwater vanuit de gespannen laag Zand van Berg (HCOV-code 0431, onderdeel van 0430: Ruisbroek-Berg
Aquifer). Het grondwater wordt gewonnen vanop een diepte van 100 m. Er wordt geen wijziging van deze
vergunning aangevraagd. Wat het andere bedrijf van de MTE betreft, Krespo bvba, werd de huidig vergunde
situatie met een stal voor 833 vleesvarkens nooit gebouwd. In deze vergunningsaanvraag werd ook geen
grondwaterwinning opgenomen. De exploitant heeft ervoor gekozen om onmiddellijk een nieuwe vergunning aan
te vragen voor de bouw van een stal die 1.714 vleesvarkens herbergt en heeft bijhorend een grondwaterwinning
voor 4.200 m³/j aangevraagd. Gezien deze vergunning eveneens goedgekeurd werd, werden deze stal en
grondwaterwinning reeds aangelegd. Het grondwater wordt hier gewonnen op een diepte van 100 m uit de
‘gespannen’ Ruisbroek-Berg Aquifer (HCOV-code 0430). Omdat deze milieuvergunning in beroep door de Raad
van State geweigerd werd, is dit in het MER de gewenste situatie.
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 155
Binnen een straal van 1 km rondom het bedrijf zijn nog 6 andere grondwaterwinningen aanwezig, die allen
eveneens uit het Oligoceeen Aquifersysteem pompen (HCOV-code 400). De acht winningen samen zijn vergund
voor het oppompen van 31.490 m³/jaar. De vergunning van de MTE maakt hiervan 34 % uit. De
grondwaterwinningen in de omgeving van het bedrijf worden weergegeven op Bijlage 16.
Hydrogeografisch situeert het studiegebied zich in het Demerbekken, in de VHA-zone “Zwartbeek van monding
Gele gracht tot monding in Demer”. Binnen een straal van 1 km stromen zes waterlopen, namelijk de Bergbeek
(285 m, W, 3de categorie), een Waterloop (240 m, ZO, 2de categorie), de Zwarte Beek (380 m, Z, 1ste categorie),
de Laarbeek (495 m, Z, 3de categorie), naamloos (795 m, NO, niet geklasseerd) en de Vloedgracht (420 m, N, niet
geklasseerd). De kwaliteitsdoelstelling is voor allen, op de Zwarte Beek na, de basiskwaliteit. Voor de Zwarte
Beek is de kwaliteitsdoelstelling viswater (Bijlage 6).
Het regenwater van de stallen van Patrick Vanderheyden wordt momenteel opgevangen in een regenwateropvang
van 20 m³. Verder is er ook nog een infiltratievoorziening van 9 m³ aanwezig. Dit zal ook in de toekomst zo
blijven. Bij Krespo is momenteel een regenwateropvang voorzien van 100 m³. De verharde oppervlakten zullen in
de mate van het mogelijke gereinigd en onderhouden worden zodat run-off van het regenwater niet bevuild wordt
met mest of etensresten. Het water dat op de verharde oppervlakken van het bedrijf terecht komt, kan afstromen en
in de bodem infiltreren.
Rondom rond de MTE zijn verschillende onderdelen van het reservaat ‘Vallei van de Zwarte Beek’ gelegen. Het
dichtstbijzijnde reservaatsgebied bevindt zich op ongeveer 965 m ten NO van de MTE (onmiddellijk naast de
Vloedgracht). Ten ZW van de MTE is het dichtstbijzijnde gebied gelegen op 1.205 m ter hoogte van ‘Lange
Beemden’ en ten N is dit op 1.195 m ter hoogte van ‘Venusberg’. De MTE is gelegen tussen onderdelen van het
VEN-gebied ‘De Midden- en Beneden loop Zwarte Beek’. De kortste afstand tot dit gebied bedraagt in het ZW
438 m en in het NO 1.355 m. Verder bevindt zich op ongeveer 700 m ten ZW van de MTE het
vogelrichtlijnengebied ‘De Demervallei’. Daarnaast bevindt zich op ongeveer 1.700 m ten ZW van de MTE het
habitatrichtlijngebied ‘Demervallei’. (Bijlagen 18,19)
Het vogelrichtlijngebied ‘De Demervallei’ omvat beschermde habitats als ruigten, moerassen, riet- en
zeggevelden, heiden en heiderelicten, vijvers, oude riviermeanders, turfputten, loofbossen, holle wegen en
broekbossen.
Rekening houdende met de indeling van Vlaanderen in Traditionele Landschappen (Antrop et al, 2002) bevindt
het studiegebied zich in het traditioneel landschap “Demerland”, gelegen in de Kempen. Het wordt gekenmerkt
door bossen en een golvende topografie versneden door (parallelle) valleien.
In de omgeving van de MTE zijn een aantal onderdelen van de landschapsatlas gelegen. Er zijn een aantal
relictzones gelegen in de nabijheid van de MTE, nl.: de relictone “Diestiaan ruggen ten noordoosten van Diest” op
365 m ten westen, de relictzone “Bocht van Laeren” op 435 m ten oosten en de relictzone “Getuigenheuvel
Willekensberg” op 960 m ten zuidoosten.
Op ongeveer 380 m bevindt zich het lijnrelict “de Zwarte Beek”. Het puntrelict “St.-Willeborduskerk” is gelegen
op zowat 900 m ten zuiden van de MTE.
Voorts zijn er in de ruime omgeving van de MTE nog twee ankerplaatsen gelegen: op 820 m ten zuidwesten de
“Vallei van de Zwarte Beek van Meldert tot Zelem” en op 960 m ten noordoosten de “Vallei van de Zwarte Beek
bij de bocht van Laren”. (Bijlage 7)
22.3 Beschrijving van de milieu-effecten
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 156
22.3.1
22.3.1.1
Discipline lucht
Geur
Het bedrijf voldoet aan de afstandsregels. Door de gewenste uitbreiding zal de geuremissie toenemen van 96.286
ouE/m³ (vergunde situatie) tot 112.411 ouE/m³. Gezien er andere bedrijven in de omgeving van het betreffende
bedrijf voorkomen, dient een cumulatieve toetsing van de effecten te gebeuren. Het aantal woningen met negatief
effect neemt toe ten opzichte van de huidig vergunde situatie. Er is geen toename te verwachten van het aantal
gehinderde woningen gelegen in woongebied. Hierdoor kan geconcludeerd worden dat de effecten op deze
woongebieden voor het overgrote deel afkomstig zullen zijn van een of meerdere bedrijven dat onderdeel uitmaakt
van de bronnencluster, maar niet afkomstig zal zijn van de MTE. Ter hoogte van woongebied met landelijk
karakter is er een toename in het aantal matig negatief gehinderden te verwachten, evenals een bijkomende woning
die een negatief effect zal ondervinden. Dit zullen voor het merendeel woningen zijn die een verschuiving van
effectzone zullen ondergaan (van geen of verwaarloosbaar effect naar matig negatief effect, en van matig negatief
effect naar negatief effect). Voor de overige gewestplanbestemmingen zullen 6 bijkomende woningen (1 woning
hiervan is zelf gerelateerd aan een landbouwbedrijf) een gering negatief effect ondervinden en 1 bijkomende
woning die een matig negatief effect zal ondervinden. Ook hier geldt voor het merendeel van deze bijkomende
woningen dat er een verschuiving van effectzone zal plaatsvinden (van net onder de grens naar net boven de
grens).
22.3.1.2
Stof
Door de gewenste uitbreiding zal stofemissie naar de toekomst toe dalen. Dit is te verklaren door de luchtwasser
die voorzien is op de nieuwe stal van Krespo. Om een indicatief beeld te krijgen van de stofemissie (PM 2,5 en
PM10) ter hoogte van de MTE worden modellen opgemaakt met behulp van IFDM. In het model worden de
verschillende bronnen (zoals aangeduid in Tabel 23) ingegeven. Hieruit blijkt dat de maximale stofconcentratie
door de MTE in de huidige situatie 2,41 µg/m³ (PM 10) en 0,42 µg/m³ (PM 2,5) bedraagt. In de gewenste situatie
zullen de maxima afnemen tot 2,28 µg/m³ (PM 10) en 0,40 µg/m³ (PM 2,5).
In Lummen bedraagt de achtergrondstofconcentratie tussen 21 en 25 µg/m³. Wordt deze
achtergrondconcentratie bij de stofconcentratie van de MTE geteld, dan wordt de norm van 40 µg/m³ nergens
overschreden. Nergens zal de bijdrage door de MTE meer dan 10 % van de norm bedragen (negatief effect).
Voor zowel PM10 als PM2,5 is er een zone waar een gering negatief effect heerst. Enkel voor PM 10 is er hier een
woning in gelegen, deze van Patrick Vanderheyden die deel uitmaakt van de MTE. Voor PM 10 is er een zone
waar een matig negatief effect heerst, echter hier zijn geen woningen in gelegen. Inzake stofhinder dienen dan
ook geen extra maatregelen voorzien te worden.
22.3.1.3
Verzuring en vermesting
Door de gewenste uitbreiding stijgt de ammoniakemissie van 7.988,4 kg/jaar naar 8.274,4 kg/jaar.
Op basis van de verzurende (NOx, NH3 en SO2) en vermestende (NH3 en NOx) emissies wordt via modelleringen
een depositie (zowel verzurende als vermestende depositie) op de omringende BWK-elementen bekomen. Dit
wordt verder uitgewerkt in de discipline fauna en flora. Specifiek zal hierbij gekeken worden naar de verzuringsen vermestingskwetsbare vegetaties. De kritische lasten van deze verzurings- en vermestingskwetsbare
vegetatietypes worden vergeleken met de berekende ammoniakdeposities.
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 157
22.3.2
Discipline bodem
De MTE is vergund voor het opslaan van volgende risicostoffen: mazout. Verder wordt er op het bedrijf van
Krespo nog een mazouttank van 5.000 l aangevraagd en opslag voor zwavelzuur en kunstmest (spui) van de
chemische luchtwasser.
De opslag van mazout bij Patrick Vanderheyden gebeurt in 7 tanks: 3 ondergrondse tanks van elk 5.000 l, 1
ondergrondse tank van 3.000 l en 3 bovengrondse tanks van elk 5.000 l. De mazouttank bij Krespo zal
bovengronds en dubbelwandig uitgevoerd worden.
Opslag van zwavelzuur zal gebeuren in een bovengrondse dubbelwandige citerne van 5,5 m³. Spui zal eveneens bij
de luchtwasser opgevangen worden in een citerne van 60 m³ (bovengronds, dubbelwandig).
Volgens Vlarebo Artikel 61 en 62 dient al dan niet, rekening houdend met de categorie waarin de inrichting wordt
ingedeeld, een oriënterend bodemonderzoek uitgevoerd te worden. Op het bedrijf zijn verschillende rubrieken
bodemonderzoeksplichtig. Door rubriek 17.3.3.2°b) en 17.3.6.2° dient het bedrijf een bodemonderzoek uit te
voeren bij overdracht, onteigening, sluiting, faillissement en vereffening, en om de 20 jaar. In het eigenlijke MER
zal nagegaan worden of er al een eerste OBO nodig was.
Alle geproduceerde mest wordt in de huidige situatie uitgereden via MAD. Hierbij wordt mest over bedrijfseigen
grond uitgereden en over grond van derden. In de toekomst zal dit ook zo blijven.
Wat de mestopslagcapaciteit betreft moet er voldoende capaciteit zijn voor het opslaan van de hoeveelheid mest
die gedurende negen maanden geproduceerd wordt (vanaf 31 december 2011). Op basis van de toekomstige
dieraantallen zou 5.278 m³ mest opgeslagen moeten worden. In de toekomst zal er een vergunde opslagcapaciteit
van 8.338 m³ onder de stallen zijn. Er wordt aldus voldaan aan de verplichting inzake mestopslagvoorziening.
Rekening houdend met de aanwezigheid van mengmestkelders bestaat er steeds een potentieel risico op
verspreiding van mest naar de omgeving. De stallen en de mestopslaglocaties op het bedrijfsterrein dienen
zodanig geconstrueerd te zijn dat er geen inspoeling naar het grondwater of afspoeling van mestdeeltjes naar het
oppervlaktewater of de openbare riolering mogelijk is. Door het rein houden van de verharde oppervlakken op
de inrichting wordt voorkomen dat het afspoelingswater (na regenval) bevuild wordt met mestresten. Om te
onderzoeken of er bepaalde vermestende invloeden van het bedrijf waar te nemen zijn, kunnen peilbuismetingen
een indicatie geven. Omdat deze metingen op het grondwater uitgevoerd worden, wordt dit besproken bij de
discipline Water (zie 9.6.1.2.4).
Aangezien de stal bij Krespo reeds gebouwd is, zullen er met dit MER geen aanleg van bijkomende verhardingen
of graafwerkzaamheden gebeuren. Hier is dus geen uitspraak nodig.
22.3.3
22.3.3.1
Discipline water
Grondwater
In de gewenste situatie wordt er een milieuvergunning aangevraagd voor 1.714 vleesvarkens te huisvesten in
een stal met nageschakelde chemische luchtwasser. Deze vergunning werd al eens eerder aangevraagd en
goedgekeurd en bijgevolg werd deze stal reeds gebouwd. Deze milieuvergunning werd in beroep echter
verworpen door de Minister (Raad van State) en wordt daarom opnieuw aangevraagd.
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 158
Omdat deze stal er in werkelijkheid al staat, zal geen bronbemaling nodig zijn en wordt dit aspect ook niet
verder uitgewerkt.
De MTE is vergund voor het oppompen van 6.500 m³/jaar vanuit de gespannen laag ‘Zand van Berg’ (HCOVcode 431). Het grondwater wordt gewonnen vanop een diepte van 100 m en wordt momenteel gebruikt als
drinkwater en reinigingswater voor de stallen. In de gewenste situatie zal het grondwater enkel nog aangewend
worden als drinkwater voor de dieren. Het reinigen van de stallen zal dan gebeuren met regenwater. In de
gewenste situatie zal een vergunning aangevraagd worden voor het oppompen van 4.200 m³/jaar vanuit een
bijkomende put. Deze winning zal eveneens vanop een diepte van 100 m gebeuren en vanuit de gespannen aquifer
Ruisbroek-Berg, waarvan ‘Zand van Berg’ een onderdeel is. Deze aquifer is op zijn beurt een onderdeel van het
Oligoceen Aquifersysteem.
De invloed van de uitbreiding van de grondwaterwinning op de watertafel werd voorspeld aan de hand van de
formule van Theis, gezien het om gespannen lagen betreft. Er wordt uitgegaan van een worst-case scenario,
waarbij de pomp continu pompt op zijn maximale capaciteit gedurende een periode die noodzakelijk is om aan het
vergunde dagdebiet te komen. De pomp heeft een maximale oppompcapaciteit van 4,5 m³/u. Verder worden in de
gewenste situatie beide putten als één grote put gezien, zodat de maximale invloedstraal berekend wordt, rekening
houdend met een eventuele beïnvloeding van beide putten onderling. Voor de hydraulische conductiviteit wordt
gewerkt met een waarde van 2 m/d (VMM, 2008).
Binnen een straal van ongeveer 4,5 m rond de winning zal het grondwater met meer dan 50 cm dalen. Binnen deze
zone zijn geen andere grondwaterwinningen gelegen die uit dezelfde watervoerende laag pompen, en eveneens
geen winningen die uit een andere waterlaag pompen. De dichtstbijgelegen winning is op 54 m van de
bedrijfseigen winning gelegen.
Voor een effectbeoordeling omtrent mogelijke verdroging wordt verwezen naar de discipline fauna en flora.
In de huidig vergunde situatie wordt in de MTE grondwater aangewend als drinkwater voor de dieren. Dit zal ook
zo blijven in de gewenste situatie. De stallen worden in de huidige situatie gekuist met grondwater, maar zullen in
de toekomst gekuist worden met regenwater. Voor de luchtwasser wordt eveneens regenwater aangewend.
Het drinkwaterverbruik van de varkens kan geschat worden op basis van VMM- verbruikscijfers (VMM, 2004), op
basis van BBT-cijfers (Derden et al., 2006) en op basis van de LNE-richtwaarden. De luchtwasser verbruikt in de
gewenste situatie 480 m³/j. Voor de luchtwasser wordt gebruik gemaakt van regenwater.
Vanderheyden Patrick is momenteel vergund voor het oppompen van 6.500 m³/jaar. Dit levert ruim voldoende
grondwater om te voldoen aan de drinkwaterbehoefte van de dieren. Volgens de LNE-cijfers bedraagt de
drinkwaterbehoefte van de dieren 5.889 m³/jaar. De debietsmeter geeft echter een verbruik van slechts 4.152
m³/jaar aan. Dit kan deels verklaard worden door het gebruik van waterbesparende maatregelen zoals brijbakken,
drinknippels en anti-morsbakjes. Daarnaast wordt er leidingswater aangewend voor huishoudelijk gebruik (120
m³/j). Voor de inrichting van Vanderheyden Patrick is de huidig vergunde situatie gelijk aan de gewenste situatie.
De inrichting Krespo bvba is momenteel niet vergund voor het oppompen van grondwater. De vergunning voor het
oppompen van grondwater werd echter samen met de vergunning voor de uitbreiding van het bedrijf in beroep
geschorst. Gezien de aanwezige dieren ook drinkwater nodig hebben, wordt er in de huidige situatie wel reeds
grondwater opgepompt. Volgens de LNE-cijfers is er in de huidig werkelijk situatie 1.799 m³/j nodig. In de
gewenste situatie wordt een vergunning aangevraagd voor het oppompen van 4.200 m³/jaar. Volgens de LNEcijfers is er 3.702 m³/jaar nodig om aan de drinkwaterbehoefte van de dieren te doen voldoen. De totale
waterbehoefte volgens de VMM-cijfers bedraagt 3.085 m³/jaar. Er is bijgevolg sprake van een matig negatief
effect.
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 159
Rekening houdend met het toevoerend dakoppervlak bij Krespo bvba kan er jaarlijks ongeveer 1.160 m³
regenwater opgevangen worden. Dit zou ruimschoots moeten voldoen om voldoende kuiswater en water voor de
wassers te voorzien.
Het voorliggend project bevat een uitbreiding en hervergunning van een bestaande inrichting. De te vergunnen stal
is reeds aanwezig en bijgevolg zullen er in de gewenste situatie geen bijkomende oppervlakten toegevoegd
worden. Momenteel is er reeds een regenwateropvang van 100 m³ en één van 20 m³ aanwezig op de MTE. Verder
is er eveneens reeds een infiltratievoorziening met een buffervolume van 9 m³ aanwezig. Gezien de werkelijke
situatie de gewenste situatie is, zal dit niet veranderen naar de toekomst toe. Er wordt voldaan aan de gewestelijke
stedenbouwkundige verordening inzake hemelwateropvang (Bijlage 17).
Wordt de overstromingskwetsbaarheidskaart geraadpleegd, dan kan vastgesteld worden dat de MTE volledig
gelegen is in een zone die niet-overstromingsgevoelig is.
Volgens Vlarem II Artikel 5.9.7.1 dienen op inrichtingen met mengmest, waarin meer dan 2.500 varkens of
40.000 stuks pluimvee gehouden kunnen worden, op kosten van de exploitant, waarnemingsbuizen (peilputten) op
oordeelkundige wijze voor grondwateronderzoek geplaatst te worden. Zo kan nagegaan worden of de inrichting
een vermestende invloed heeft op het grondwater.
De MTE bestaat uit twee inrichtingen die elk minder dan 2.500 varkens huisvesten. Bijgevolg dienen er geen
peilbuizen geplaatst te worden. Bijgevolg kan geen uitspraak gedaan worden over de mogelijke vermestende
invloed op het grondwater.
22.3.3.2
Oppervlaktewater
Het huishoudelijk afvalwater (120 m³/jaar) wordt via een septische put in de open gracht geloosd. De MTE is
volgens de zoneringsplannen van de VMM gelegen in collectief te optimaliseren buitengebied. Dit wil zeggen dat
aansluiting op de riolering in de toekomst voorzien wordt en dat de MTE niet zelf dient in te staan voor een
zuiveringsinstallatie. Er wordt geen bedrijfsafvalwater geloosd.
22.3.4
Discipline fauna en flora
In de huidig werkelijke situatie is de gewenste stal reeds gebouwd, waardoor geen bijkomende effecten met
betrekking tot direct ecotoopverlies zullen optreden in de toekomst.
Het habitatrichtlijnengebied ‘Demervallei’ is aangemeld voor 16 verschillende habitatcodes. Binnen een straal van
2 km rond de MTE is het gebied voor slechts 1 habitatcode aangemeld:
91E0: Overblijvende- of relictbossen op alluviale gronden (Alnus glutinoso-incanae); prioritair
De verzurende en vermestende depositie ter hoogte van het vogelrichtlijngebied ‘De Demervallei’ kan ook
onderzocht worden. Het gebied dat dichtst grenst bij de MTE bestaat voornamelijk uit grasvlakten en wordt dan
ook afgetoetst aan de KL voor graslanden en voor de berekeningen worden de depositiesnelheden voor gras
gebruikt. De aftoetsing is gebeurt ten opzichte van de dichtstbijgelegen grens van het vogelrichtlijngebied.
Binnen een straal van 2 km rondom het bedrijf bevinden zich 2 onderdelen van het VEN-gebied ‘De Midden- en
beneden loop Zwarte Beek’. De Zwarte Beek wordt getypeerd door het geregeld voorkomen van overstromingen.
Daardoor bestaat het landgebruik in hoofdzaak uit graslanden, natte ruigten en populieraanplant.
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 160
Voor de aftoetsing van de bijdrage van de MTE tot de kritische last ter hoogte van het VEN-gebied wordt dit
gebied opgesplitst in 2 onderdelen. Het eerste onderdeel is gelegen ten NO van de inrichting op ongeveer 1.355 m.
Dit onderdeel bestaat voornamelijk uit graslanden en er wordt dan ook afgetoetst ter hoogte van de grens op basis
van de depositiesnelheden voor gras. Het tweede onderdeel bevindt zich op ongeveer 438 m ten ZW van de
inrichting en bestaat uit populieren en grasvlakten. Voor dit onderdeel wordt dan ook gerekend met de
depositiesnelheden voor loofbos en gras.
Daarnaast bevinden zich rondom het bedrijf nog verschillende onderdelen van het natuurreservaat ‘Vallei van de
Zwarte Beek’. Ter hoogte van het studiegebied is de vallei relatief smal met snelle overgang van zeer natte
moerassige gebieden naar zeer droge heuvelruggen (Diestiaanruggen). Binnen het studiegebied omvatten de
reservaatsgebieden in het NO en ZW voornamelijk natte graslanden die enkele zeldzame vogel- en plantensoorten
herbergen. De meest noordelijke percelen zijn hoger gelegen en bevinden zich op een getuigeheuvel, een restant
van een oude zandbank. De aftoetsing aan deze reservaatsgrenzen voor verzuring en vermesting gebeurt dan ook
aan de hand van de depositiesnelheden voor gras. Voor de aftoetsing wordt gekeken naar de dichtstbijzijnde
grenzen ten N, NO en ZW van de MTE.
Uit bovenstaande aftoetsingen valt af te leiden dat er ter hoogte van het vogelrichtlijngebied een beperkte bijdrage
geleverd wordt aan de kritische last verzuring voor de huidige situatie. Inzake vermesting is er een beperkte
bijdrage in alle situaties. Verder is er een belangrijke bijdrage inzake verzuring en vermesting ter hoogte van het
VEN-gebied dat ten ZW van de MTE gelegen is, wanneer afgetoetst wordt aan de KL voor loofbos. Wordt
afgetoetst aan de KL voor graslanden, dan is er inzake verzuring (huidige vergunde situatie) en vermesting (alle
situaties) een relevante bijdrage. In de gewenste situatie is er een beperkte bijdrage inzake verzuring voor deze
graslanden.
Ondanks de belangrijke tot beperkte bijdrage ter hoogte van de aandachtsgebieden daalt de maximale depositie
overal in de gewenste situatie ten opzichte van de huidige situatie. Door de uitbreiding van de MTE zal de situatie
ter hoogte van de aandachtsgebieden dus niet verslechteren. Dit is een positieve evolutie. Bij de aftoetsing wordt
steeds gebruik gemaakt van de maximale depositie ter hoogte van de grens van het besproken aandachtsgebied.
Ter hoogte van elementen die verder van de inrichting liggen, zal deze concentratie nog dalen ten opzichte van de
concentratie die optreedt aan de grens.
Van de BWK-eenheden die vatbaar zijn voor verzurings- of vermestingseffecten en die zich binnen een straal van
1,5 km rondom het bedrijf bevinden, wordt voor elk BWK-element de maximale depositie emissies van de MTE
bepaald. Hierbij wordt rekening gehouden met het feit dat de ondergrond hoofdzakelijk zandig (code S) is en met
de verschillende depositiesnelheden voor NH3 van toepassing voor loofbos, naaldbos, heide en grasland. De totale
verzurende en vermestende depositie werd bepaald met behulp van IFDM.
Uit de resultaten van de modellering blijkt dat de bijdrage aan de kritische last van de weinig tot zeer verzuringsen/of vermestingskwetsbare BWK-elementen zowel in de huidige als in de gewenste situatie verwaarloosbaar,
beperkt, relevant of belangrijk is. Voor 16 van de 180 elementen wordt de kritische last in alle situaties
overschreden voor zowel verzurende- als vermestende depositie en is er bijgevolg een significant negatief effect.
Deze elementen zijn allen gelegen binnen een straal van 130 m rondom de MTE. Daarnaast wordt ter hoogte van
cp (175 m) en pinn (270 m) de kritische last voor vermesting in alle situaties overschreden. Inzake verzuring wordt
daarnaast ter hoogte van element khw (op 65 m van de MTE) de kritische last in alle situaties overschreden.
Verder wordt wat vermesting betreft ter hoogte van 4 elementen (kh-; 35 m, khw; 65 m, lar; 350 m en ppmb; 350
m) de kritische last enkel in de huidige situatie overschreden. Wat verzuring betreft is dit ter hoogte van 1 element
(kh-) het geval. In de gewenste situatie (= de huidig werkelijk situatie) is ter hoogte van deze elementen een sterk
negatief effect (bijdrage > 50 % door bedrijf).
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 161
Wat verzuring betreft is er ter hoogte van 3 elementen (cp, khu- en kt(sp)) een sterk negatief effect in zowel de
huidig vergunde als de gewenste situatie. Deze elementen bevinden zich allen in een straal van 245 m van de
MTE. Ter hoogte van 7 elementen (gml, hp+,kbp, khcr, kj, lar en ppmb) is er enkel in de huidige situatie een sterk
negatief effect inzake verzuring. Ter hoogte van elementen pinn en pmb is er zowel in de huidige als de gewenste
situatie een sterk negatief effect.
Inzake vermesting treedt ter hoogte van 4 elementen (hp+, khu-, pmb en pms), allen binnen een straal van 320 m
van de MTE, in alle situatie een sterk negatief effect op. Verder treedt ter hoogte van 5 elementen (kt(sp), kbp,
k(hu-), k(hp+) en gml) enkel in de huidige situatie een sterk negatief effect op wat vermesting betreft.
Er kan vastgesteld worden dat ter hoogte van alle elementen de bijdrage tot de kritische last lager is in de gewenste
situatie ten opzichte van de huidige vergunde situatie, ondanks het verhoogde dierenaantal. Deze verlaging wordt
gerealiseerd door het toepassen van het ammoniakemissiearm-stalsysteem S2. Door het naschakelen van een
chemische luchtwasser mag er immers 70 % reductie van de ammoniakemissies aangerekend worden. Verder
wordt door het gebruik van een wasser ook het emissiepunt en ventilatiedebiet aangepast.
Er dient volledigheidshalve op gewezen te worden dat voor ieder element de maximale verzurende en vermestende
depositie bepaald werd en dat er wordt gerekend met de maximale vergunning, in werkelijkheid zal de bezetting
evenwel niet voor de volledige 100 % zijn.
Door de bespreking van de effecten ter hoogte van alle BWK-elementen in de omgeving van de MTE, zijn
eveneens de mogelijke effecten ter hoogte van kleine landschapselementen besproken, gezien deze hierin vervat
zitten.
Wordt gekeken naar de verdrogingskwetsbaarheidskaart dan kan vastgesteld worden dat de MTE grotendeels in
niet kwetsbaar gebied gelegen is wat betreft verdroging. Het zuiden van de MTE is echter wel in
verdrogingskwetsbaar gebied gelegen.
Gezien de gewenste situatie de huidig werkelijke situatie is, zal er in de toekomst geen aanlegfase zijn. Bijgevolg
is er ook geen bronbemaling nodig.
De MTE heeft reeds een vergunning voor één grondwaterwinning. De invloedstraal (= straal waarbinnen de
grondwatertafel ≥ 5 cm daalt) bedraagt 80 m voor deze winning. In de gewenste situatie is er een tweede winning
aanwezig op de MTE. Wordt uitgegaan van het worst-case scenario en de debieten van de winningen opgeteld, dan
hebben beide winningen samen een invloedstraal van 103 m. Hierbij kan gesteld worden dat dit een zware
overschatting is van de werkelijke situatie. De grondwaterwinningen bevinden zich namelijk beide op een diepte
van 100 m met daarboven een kleilaag van ongeveer 35 m. Het is dus zeer onwaarschijnlijk dat er verdroging zal
optreden aan het oppervlak. Bijgevolg is er geen of een verwaarloosbaar effect.
Tijdens de exploitatiefase zullen bij de stallen voornamelijk de ventilatoren de belangrijkste geluidsbronnen zijn.
De geluidsemissies worden verder uitgewerkt onder ‘Discipline geluid’.
In het GNOP (1996) dat opgemaakt werd voor de gemeente Lummen werd er gevraagd om bijzondere aandacht te
schenken aan het beschermen van o.a. zwaluwen. Binnen het project “Limburgse soorten” adopteerde de gemeente
Lummen de Huiszwaluw. Op de voorliggende inrichting nestelen jaarlijks zwaluwen (meer dan 3 nesten per jaar).
22.3.5
Discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie
In voorliggend project zal niets bijgebouwd worden. De stal bij Krespo is reeds gebouwd aangezien de vergunning
hiervoor eerst verleend was en nadien werd ingetrokken. De stal is echter zo gebouwd dat de MTE als een
geordend geheel kan beschouwd worden. Bijlage 7 toont de relictzones, ankerplaatsen, puntrelicten, lijnrelicten en
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 162
beschermingen in de omgeving van de MTE. Aangezien de MTE niet gelegen is in relictzones of ankerplaatsen en
op voldoende afstand van andere onderdelen van de landschapsatlas kan gesteld worden dat de MTE geen
(bijkomend) effect zal uitoefenen op deze gebieden. Er zal aldus weinig verstoring van de landschappelijke
erfgoedwaarde en/of de beschermde entiteiten optreden door de gewenste uitbreiding.
De MTE is gelegen in het traditionele landschap “Demerland”. In het kader van de versterking van traditionele
landschappen in Vlaanderen werden een aantal wenselijkheden voor de toekomstige ontwikkeling gedefinieerd
(Antrop et al., 2002) voor dit traditionele landschap, namelijk:
Herstel bocagelandschap: een bocagelandschap wordt gekenmerkt door percelen die omheind zijn met een haag of
bomenrijen. Door de opmaak van een integratieplan zal de MTE omringd zijn met een groenscherm en als
dusdanig
meewerken
aan
het
herstel
van
de
bocagelandschappen.
Binnen een straal van één kilometer rondom de bedrijfscontouren bevinden zich een zevental gebouwen die op de
lijst van bouwkundig erfgoed opgenomen zijn. Het dichtstbijzijnde, de “De Schans” bevindt zich op 120 m ten Z
van de bedrijfscontouren. Door het voorliggend project zullen deze gebouwen niet beïnvloed worden.
Aangezien de stal reeds gebouwd werd (de vergunning werd in eerste instantie verleend waarna ze nadien werd
teruggetrokken), zullen geen graafwerkzaamheden meer noodzakelijk zijn. Archeologische vondsten zullen hierbij
dus niet meer kunnen voorkomen.
Belangrijk is om ook na te gaan in welke mate het bedrijf een invloed zal hebben op zijn omgeving. De impact van
een landbouwinrichting (met loodsen, stallen, voedersilo’s, ...) op het landschap kan immers groot zijn. De locatie
van de MTE in zijn ruimere omgeving wordt geïllustreerd aan de hand van een aantal foto’s (Bijlage 9).
Het bedrijfsterrein van de MTE is momenteel niet voorzien van een groenscherm. Achteraan verhoogt het
landschap en zijn er in de omgeving bomenrijen aanwezig waardoor vanuit de omgeving de MTE goed
geïntegreerd lijkt. De exploitant heeft daarenboven een groenplan aangevraagd en dit wordt zo snel mogelijk
opgetekend.
De nieuwe stal die reeds gebouwd is, is gebouwd met inachtneming van een aantal tips voor het visuele aspect van
landbouwbedrijven, waardoor de MTE goed geïntegreerd is in het landschap.
22.3.6
Discipline geluid en trillingen
In de huidig vergunde situatie geldt er een matig negatief effect op 200 m van de perceelsgrenzen. Onderzoek
naar milderende maatregelen is minder dwingend. Ter hoogte van de niet bedrijfsgerelateerde woning geldt er ‘s
nachts een significant negatief effect is in de huidige vergunde situatie. In de gewenste situatie worden de
bijkomende bronnen (= de vier ventilatoren van de luchtwasser) getoetst. Hieruit blijkt dat er geen bijkomende
effecten zullen optreden door de uitbreiding.
Uit een toetsing van de incidentele bronnen blijkt dat de richtwaarde voor overschreden wordt tijdens avond- en
nachtperiode, en eveneens gedurende de dagperiode ter hoogte van dichtstbijzijnde woning. Hier dient er dan ook
rekening mee gehouden te worden dat het leveren van voeder op zijn minst steeds overdag moet gebeuren. In
principe zou het laden en lossen van varkens ook overdag kunnen gebeuren. In de praktijk wordt dit echter bijna
nooit toegepast omdat de dieren rustiger zijn wanneer ze ’s nachts geladen en gelost worden. Er kan evenwel ook
een kanttekening gemaakt worden, en dat is dat het hier een berekende situatie is, en dit voor de meest ongunstige
situatie.
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 163
22.3.7
Discipline mens
Op de bedrijven van de MTE worden allerhande producten aan- en afgevoerd. Meestal gebeurt dit met
vrachtwagens.
Wordt de som gemaakt van de MTE, dan zullen in de gewenste situatie gemiddeld 5 9 vrachten per week zijn.
Aan- en afvoer van biggen wordt niet mee in rekening gebracht aangezien de biggen van Patrick Vanderheyden
enerzijds worden afgemest tot vleesvarken en anderzijds naar Krespo verhuizen waar ze daar verder afgemest
worden tot vleesvarken. Dit transport gebeurt dus niet over de weg.
De transporten gebeuren via de Geenrodestraat, over de Pastorijstraat naar de Meldertsebaan en dan 50 % richting
Lummen (E314) en 50 % richting Paal (E313). (zie ook Bijlage 2) Er wordt dus op deze manier zo snel mogelijk
aansluiting gezocht op de meest gepaste wegen voor groot verkeer.
Er werd of de verkeersroute samenvalt met gekende fiets- of wandelroutes. Op de transportroute zijn geen
fietsknooppunten of gekende wandelroutes gelegen.
Tegen de bedrijven van de MTE werden in het verleden nog weinig tot geen klachten geregistreerd bij de
milieudienst van Lummen. Er zijn enkel sporadische mondelinge klachten geweest en dit betreffende
vliegenoverlast en geurhinder.
22.3.8
Samenvatting van de effecten
deelaspect
Lucht
onderdeel
effectbeoordeling
geur
afstandsregels
geen of verwaarloosbaar effect
bronnencluster
WOONGEBIED
geen effect
WOONGEBIED MET
LANDELIJK KARAKTER
matig negatief effect voor 156
woningen (+12 t.o.v. huidig
vergund)
negatief effect voor 148 woningen
(+1 t.o.v. huidig vergund)
OVERIG
gering negatief effect voor 82
woningen (+6 t.o.v. huidig vergund)
matig negatief effect voor 32
woningen (+1 t.o.v. huidig vergund)
stof
PM10 (jaargemiddeld)
gering negatief effect voor 1 woning
(in beide situaties)
matig negatief effect voor 0
woningen (beide situaties)
PM2,5
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 164
deelaspect
onderdeel
effectbeoordeling
gering negatief effect voor 0
woningen (beide situaties)
verzuring/vermesting
zie discipline fauna en flora
Bodem
bodemverontreiniging door opslag
risicostoffen
effecten op bodemprocessen door
verzuring en vermesting
bodemverstoring door aanleg
verhardingen, graafwerkzaamheden
Water
opslag
geen of verwaarloosbaar effect
bodemonderzoek
geen of verwaarloosbaar effect
mestafzet
geen beoordeling
mestopslag
geen of verwaarloosbaar effect
verzurende en vermestende
depositie
zie discipline fauna en flora
geen uitspraak nodig
bodemverlies
bronbemaling
verstoring omliggende
grondwaterwinningen
geen of verwaarloosbaar effect
daling grondwatertafel door
grondwaterwinning
verstoring omliggende
grondwaterwinningen
geen of verwaarloosbaar effect
overmatig waterverbruik
overmatig waterverbruik
geen of verwaarloosbaar effect
soort water
geen of verwaarloosbaar effect
beperking infiltratiecapaciteit
geen of verwaarloosbaar effect
vermestende invloed
peilputten
geen uitspraak mogelijk
lozing afvalwater
bedrijfsafvalwater
verwaarloosbaar effect
huishoudelijk afvalwater
verwaarloosbaar effect
direct ecotoopverlies
permanent of tijdelijk
geen of verwaarloosbaar effect
verzurende depositie
algemeen
significant negatief effect, maar
positieve evolutie door uitbreiding
vermestende depositie
algemeen
Fauna en flora
verdroging
door bemaling en/of
grondwaterwinning
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
significant negatief effect, maar
positieve evolutie door uitbreiding
matig negatief effect in beide
situaties
verwaarloosbaar effect
pagina 165
deelaspect
onderdeel
effectbeoordeling
rustverstoring
Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie
het landschap als relatiesysteem
inschatting van effecten veroorzaakt
door aanwezigheid stallen (bedrijf)
matig negatief effect
erfgoedaspecten
bouwkundig erfgoed
geen of verwaarloosbaar effect
archeologie
geen of verwaarloosbaar effect
inschatting effect groenscherm
gering effect in toekomst indien
gemilderd door groenscherm
continue bronnen
significant negatief effect
perceptieve aspecten
Geluid en trillingen
geluidshinder
incidentele bronnen
negatief effect ’s avonds en ’s
nachts op 200 m van de
bedrijfscontour
negatief effect overdag, ’s avonds en
’s nachts ter hoogte van
dichtstbijzijnde woning
Mens
verkeershinder
verkeerssituatie tot eerste grote weg
(autostrade, gewestweg, ...), aantal
transporten
overige hinder
verwaarloosbaar effect
gering negatief effect
22.4 Milderende maatregelen
22.4.1
Discipline lucht
Op de bedrijven van de MTE wordt reeds gebruik gemaakt van meerfasig laag eiwit en laag fosfor voeder. Door
het voeder zoveel mogelijk te gaan aanpassen aan de voedingsbehoefte van de dieren, zal ook de voederconversie
optimaal gaan gebeuren, waardoor er een efficiënter N-gebruik zal zijn en er een reductie in de uitscheiding van
stikstof- en geurcomponenten zal optreden. Deze voeders zijn beter afgestemd op de specifieke behoefte van het
dier in die bepaalde periode. Het toepassen van precisievoeding wordt ook als Best Beschikbare Techniek
beschouwd. Hier kunnen dan ook geen bijkomende maatregelen voorgesteld worden, want zowel Krespo als
Patrick Vanderheyden maken hiervan reeds gebruik.
Om de emissie van ammoniak naar de lucht te beperken worden ammoniakemissiearme stalsystemen toegepast
(terug te vinden in de ‘lijst van stalsystemen voor ammoniakemissiereductie’ – Ministerieel besluit van
19/03/2004 – bijlage I. Belgische Staatsblad 14.10.2004). Hierbij is een goede bedrijfsvoering echter van
essentieel belang. Op voorliggend project werd er geopteerd voor een luchtwassysteem dat de uitgaande
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 166
stallucht zuivert. De vleesvarkensstal van Krespo werd uitgerust met een chemische luchtwassysteem, die de
ammoniakemissie met minstens 70 % reduceert, de geuremissie met 30 % en de stofemissie met 60 %.
Uit de geurmodellering blijkt dat er in woongebied geen bijkomende gehinderden zullen zijn die negatieve
effecten ondervinden, evenals in de overige gewestplanbestemmingen (wel bijkomenden met gering en matig
negatief effect). Voor woongebied met landelijk karakter zal er 1 bijkomende woning zijn die een negatief effect
ondervindt en 12 met een matig negatief effect. Echter detailonderzoek wijst uit dat de wijzigingen in
geurconcentraties over de zones van woongebied en woongebied met landelijk karakter beperkt zijn, ze blijven
nagenoeg gelijk. Bovendien zijn er voor de overige gewestplanbestemmingen in de zones met gering negatief en
matig negatief effect een aantal woningen gelegen die behoren bij landbouwbedrijven die dus eerder een effect
zullen ondervinden van de eigen bedrijfsactiviteit.
Er is een kadaveropslagplaats aanwezig. De invloed op de geuremissie van deze koeling kan niet gekwantificeerd
worden, maar zal vanzelfsprekend een positief effect op geur bewerkstelligen.
Inzake stofemissie treden geen bijkomende negatieve effecten op, er dienen dan ook geen bijkomende maatregelen
genomen te worden.
22.4.2
Discipline bodem
De opslagtanks dienen te voldoen aan de nodige veiligheidsvoorschriften. De tanks moeten periodiek
gecontroleerd worden.
Door de vergunningsplichtige rubrieken wordt het bedrijf bodemonderzoeksplichtig. Een oriënterend
bodemonderzoek is verplicht bij overdracht, onteigening, sluiting, faillissement en vereffening, en om de 20
jaar.
Door het rein houden van de verharde oppervlakken op de inrichting wordt voorkomen dat het afspoelingswater
(na regenval) bevuild wordt met mestresten.
22.4.3
Discipline water
Op de MTE zijn er een aantal maatregelen genomen of zullen er een aantal maatregelen getroffen worden om de
verstoring van de waterhuishouding tot een minimum te beperken:
het hemelwater kan vrij infiltreren op de onverharde stukken van het bedrijfsterrein;
het bedrijf tracht het drinkwaterverbruik van de dieren te rationaliseren door het gebruik van drinknippels,
anti-morscups en beperkte watertoevoer.
Volgende ‘tips’ kunnen ook belangrijk zijn voor een duurzaam watergebruik op bedrijfsniveau:
herstel lekken zo snel mogelijk en laat het water niet onnodig lopen;
gebruik goede drinkbakken, -nippels en dergelijke. Vermijd mors- en lekverliezen, ...
Deze maatregelen van goede praktijk worden ook op de inrichting zo veel mogelijk toegepast.
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 167
De MTE is gelegen volgens het zoneringsplan van de VMM gelegen in collectief te optimaliseren buitengebied.
Dit is een gebied waarbij momenteel nog geen rioolaansluiting op een RWZI aanwezig. In afwachting tot de
aansluiting dient het huishoudelijk afvalwater gezuiverd worden in een septische put. Dit gebeurt ook in het
voorliggend project.
Het debiet van de grondwaterwinning is te hoog aangevraagd volgens de drinkwaterbehoefte op basis van de
cijfers van LNE. Er wordt aangeraden om het aangevraagde debiet te laten zakken tot 5.889 m³/j (Vanderheyden
Patrick) en 3.702 m³/j (Krespo).
22.4.4
Discipline fauna en flora
Hierbij moet voornamelijk gedacht worden aan maatregelen die verhinderen dat ammoniak uit de stallen in de
omgevingslucht vrijgesteld wordt. Dit kan op een aantal manieren bewerkstelligd worden:
voedingsmaatregelen;
aanpassen huisvestingssysteem;
toepassing wassers en filters;
gebruik van mestadditieven.
Op de MTE is in de huidig vergunde situatie één stal uitgerust met het ammoniakemissiearm systeem V-3.5
(groepshuisvestingsysteem, zonder strobed en met schuine putwanden in het mestkanaal). Voor dit systeem kan
gerekend worden met een ammoniakemissiefactor van 2,6 kg NH 3 per dierplaats per jaar in plaats van 4,2 kg NH 3
per dierplaats per jaar. In de gewenste situatie is de nieuwe stal uitgerust met een chemische luchtwasser. Door het
naschakelen van een chemische luchtwasser is er minstens 70 % reductie van de ammoniakemissie. Het gebruik
van de luchtwasser zorgt ervoor dat de verzurende en vermestende deposities lager zijn dan in de huidige vergunde
situatie, ondanks een verhoogd dieraantal. De luchtwasser zorgt niet enkel voor een ammoniakreductie, het brengt
ook een aangepast ventilatiedebiet en emissiepunt met zich mee.
Een bijkomende mogelijkheid om de ammoniakemissie te verminderen bij landbouwbedrijven en aldus de
verzurende en vermestende deposities ter hoogte van aandachtsgebieden te reduceren, is het introduceren van
landschapselementen zoals windsingels (groenschermen). Deze vormen een fysiek obstakel voor de verspreiding
van stoffen en deeltjes in de atmosfeer. Het effect wordt voornamelijk bepaald door twee elkaar tegenwerkende
processen: verhoogde depositie en snelheidsdemping. Het is nog niet mogelijk om aan te geven hoeveel extra
depositie van de emissies uit een stal zal optreden als gevolg van de aanwezigheid van een groenscherm.
Resultaten laten echter wel zien dat een groenscherm op korte afstand van een stal de ongewenste verspreiding van
ammoniak maar ook van andere agrarische emissies zoals fijn stof tegengaat en dat bomen in de windsingel een
deel van de stikstof opnemen vanuit de lucht. Er kan geconcludeerd worden dat dergelijke landschapselementen,
op termijn, perspectief bieden voor het terugdringen en vastleggen van agrarische emissies (van Dijk et al., 2004).
Voornamelijk aanplanten ten NO van het bedrijf spelen een belangrijke rol, gezien de overheersende windrichting
(ZW-wind). Op de MTE is momenteel nog geen groenscherm aanwezig. Er werd evenwel een aanvraag ingediend
bij de provincie om een integratieplan op te maken, het opgemaakte landschapsintegratieplan werd bijgevoegd in
Bijlage 25. Het voorgestelde beplantingsplan heeft echter als hoofddoel de landschappelijke integratie van het
bedrijf te beschrijven, en voldoet veelal niet aan de nodige vereisten om als windsingel te fungeren. Om te kunnen
fungeren als windsingel zou de houtkant, daar waar mogelijk, moeten kunnen uitgroeien tot een kroonbreedte van
10 – 15 m bereikt wordt. Het gebruik van constructies en herbiciden dient vermeden te worden. De normale
kroonvorming dient begunstigd te worden, dus snoeiingen en knotten dient vermeden te worden. Het is belangrijk
dat de buffer als één geheel uitgewerkt wordt, langsheen de bedrijfspercelen en de bedrijfsgebouwen (uitgezonder
doorgangen naar de woning en bedrijfsgebouwen). Palen met glade draad tussen de houtkant en de bewerkt
akkerpercelen moeten vermeden worden, om problemen met het wortelstelsel en overhangende takken te
vermijden. Een dergelijke buffer valt niet onder het Bosdecreet en zijn uitvoeringsbesluiten aangezien dit een
milieutechnische aangelegendheid betreft. Het meest gunstige effect wordt verwacht indien een dergelijke
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 168
houtkant zich in de directe omgeving van de bedrijfsgebouwen bevind. In de praktijk is dit echter veelal niet
haalbaar door overhangende takken, bladval die dakgoten verstopt en het mogelijks aantrekken van ongedierte.
.
Verder kan nog aangegeven worden dat men overweegt om een beheersovereenkomst “perceelsrand(en) natuur” af
te sluiten met de VLM, en dit op de overgang van de Holstraat (een holle weg ten N van de MTE) met een akker
die tussen het bedrijf en deze holle weg gelegen is. In dit geval zal de rand van de akker niet meer als wendakker
gebruikt mogen worden, en zijn andere activiteiten zoals opslag van materialen er ook niet meer toegestaan.
Doordat er in deze perceelsrand geen bestrijdingsmiddelen of bemesting meer zal plaatvinden vormt deze als het
ware een buffer tussen de akker en de aanliggende holle weg met hoge natuurwaarde en voorkomt dan afspoeling
van nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen.
Gezien de natuurwaarde van de Vallei van de Zwarte Beek is dit echter niet wenselijk. Momenteel is er nog geen
mogelijkheid tot het lozen op een operationele RWZI in de Geenrodestraat, er is momenteel ook geen
rioleringsnetwerk aanwezig. Aangezien dit op termijn wel voorzien wordt, de MTE bevindt zich immers in
collectief te optimaliseren gebied volgens het geoloket zonering van de VMM is het voorzien van een individuele
behandelingsinstallatie voor afvalwater (IBA) in principe niet aan de orde. Bedrijfsafvalwater wordt niet geloosd,.
Reinigingswater van de stallen wordt opgevangen in de onderliggende mestkelders, het spui van de luchtwasser
wordt opgevangen in een aparte opslag
Uit voorgaande kan besloten worden dat er dus reeds een aantal belangrijke maatregelen genomen zijn om de
emissies te beperken. Uit de effectbespreking kan vastgesteld worden dat bijkomende maatregelen niet nodig zijn,
aangezien er nu reeds een verbetering optreedt ten opzichte van de huidige situatie.
22.4.5
Discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie
De eigenaar heeft een integratieplan aangevraagd en zal dus ook een groenscherm voorzien. Op grotere afstand
van de MTE zijn momenteel ook reeds groenelementen aanwezig. Hierdoor zal de MTE zo optimaal mogelijk
geïntegreerd zijn in het landschap en dienen er geen verdere maatregelen voorgesteld te worden.
22.4.6
Discipline geluid en trillingen
Er bestaat geen geschreven plan van aanpak om de geluidsemissie van de inrichting tot een minimum te beperken.
Om de geluidsoverlast voor omwonenden zoveel mogelijk te vermijden heeft de exploitant momenteel al een
aantal maatregelen getroffen:
het vullen van de voedersilo’s vindt overdag plaats;
aan de chauffeurs wordt gevraagd om de motor af te leggen tijdens stilstand en het laden van de dieren;
het leveren van voeder dient zo veel mogelijk overdag gebeuren;
de ventilatoren van de stal bevinden zich telkens in de stal. Hierdoor zal er reeds een geluidsdempend
effect optreden.
Het aantal ventilatoren zal dalen in de toekomst. Er zullen dus geen bijkomende effecten zijn naar geluid toe.
Gezien in de huidig werkelijke situatie (= gewenste situatie) nog geen geluidsklachten gekend zijn, wordt het niet
nodig geacht om milderende maatregelen voor te stellen.
22.4.7
Discipline mens
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 169
Gezien het rustverstorende karakter van zwaar transport op lokale wegen dient de aanvoer van de
landbouwverwante stromen tot een minimum beperkt te worden. De transportroutes zijn voor de MTE de best
mogelijke routes, deze zorgen voor een gering negatief effect. Er worden geen verder te nemen maatregelen
voorgesteld inzake verkeershinder.
Er dienen dan verder geen maatregelen voorgesteld te worden inzake de discipline mens.
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 170
23 Literatuurlijst
Aarnink, A., Roelofs, P., Ellen, H. & Gunnink, H. (1999). Dust sources in animal houses. In: Congress
Proceedings International Symposium on Dust Control in Animal Production Facilities. May 30 th – June 2nd 1999,
Aarhus. Danish Insitute of Agricultural Sciences, Horsens, Danmark.
Aarnink, A. J. A., Smits, M. C. J., Vermeij, I. (2010). Reductie van ammoniakemissie op vleesvarkensbedrijven via
gecombineerde maatregelen. Rapport 366, Wageningen UR Livestock Research.
Albers, R., Beck, J., Bleeker, A., van Bree, L., van Dam, J., van den Eerden, L., Freijer, J., van Hinsberg, A.,
Marra, M., Van de Salm, C., Tonneijck, A., de Vries, W., Wesselink, L. & Wortelboer, F. (2001). Evaluatie van de
verzuringsdoelstellingen: de onderbouwing. RIVM Rapport 725501001.
Antrop M., Van Eetvelde V., Janssens J., Martens I. & Van Damme S. (2002). Traditionele landschappen van het
Vlaamse Gewest, Universiteit Gent, Vakgroep Geografie.
Bongers, M., Vossen, F., van Harreveld, T. (2001). Geurhinderonderzoek stallen intensieve veehouderij.
Onderzoek uitgevoerd in opdracht van het ministerie VROM. Eindrapport, maart 2001.
Boussery, K., Calus, A., Cocquyt, M., Demeulemeester, M., Desmet, K., Desmyter, L., Mahieu, J., Martens, I.,
Masquelin, B., Storme, K., Vanbecelaere, D., Van Winghem, J., Verhoest, K. & Wauters, E. (2006). Agrarische
architectuur, technisch bekeken, 71 pp.
De Bruyn, G., Hendricks, J., Baron, M., Van Langenhove, H. Andries, A., Saevels, P., Leribaux, C., Vranken, E.,
Vinckier, C. & Berckmans, D. (2001). Ontwikkeling van een eenvoudige procedure voor de bepaling van geur- en
ammoniakemissies van agrarische constructies ten behoeve van een aangepaste milieureglementering in
Vlaanderen. Onderzoeksproject uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap.
Derden, A., Meynaerts, E., Vercaemst, P. & Vrancken K. (2006). Best Beschikbare Technieken (BBT) voor de
veeteeltsector. Gent, Academia Press. 289 pp.
De Vries, W. (2008). Verzuring: oorzaken, effecten, kritische belastingen en monitoring van de gevolgen van
ingezet beleid. Wageningen, Alterra Wageningen Universiteit en Research Centrum, Alterra-rapport 1699. 88 pp.
Goovaerts, L., Luyckx, W., Vercaemst, P., De Meyer, G. & Dijkmans, R. (2002). Best Beschikbare Technieken
(BBT) voor stookinstallaties en stationaire motoren. 384 pp.
Janssen, L., Mensink, C. (2002). Aanpassing van de GIS User Interface voor het berekenen van de
overschrijdingen van kritische lasten op basis van gevoeligheidskaarten en OPS-depositieberekeningen, Rapport
2002/TAP/R044. VITO Mol.
Hendriks J., Andries A., Saevels P., Leribaux C., Vranken E., Vinckier C., Berckmans D., De Bruyn G., Baron M. & Van
Langenhove H. (2001). Ontwikkeling van een eenvoudige procedure voor de bepaling van geur- en ammoniakemissies van
agrarische constructies ten behoeve van een aangepaste milieureglementering in Vlaanderen. Deel 1: Ammoniak- en
geuremissies door de veeteelt – bronnen en reductietechnieken. 243 pp.
Kros, J., B.J. de Haan, R. Bobbink, J.A. van Jaarsveld, J.G.M. Roelofs & W. de Vries (2008). Effecten van
ammoniak op de Nederlandse natuur. Wageningen, Alterra, Alterra-rapport 1698. 132 pp.
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 171
Langouche, D., Wiedemann, T., Van Ranst, E., Neirynck, J. & Langohr, R. (2002). Berekening en kartering van
kritische lasten en overschrijdingen voor verzuring en eutrofiëring in bosecosystemen in Vlaanderen. In: Neirynck,
J. et al. Bepaling van de verzuring- en vermestingsgevoeligheid van Vlaamse bossen met gemodelleerde
depositiefluxen, eindverslag van project VLINA 98/01, INBO, Geraardsbergen, Studie uitgevoerd voor rekening
van de Vlaamse Gemeenschap binnen het kader van het Vlaams Impulsprogramma Natuurontwikkeling.
Louhelainen, K;, Vilhunen, P., Kangas, J. & Terho, E. (1987). Dust exposure in piggeries. European Journal of
Respiratory Diseases, 71(152), 80-90.
Mackie, R.I., Stroort, P.G. & Varel, V.H. (1998). Biochemical identification and biological origin of key odor
components in livestock waste. Journal of Animal Science, 76(5), 1.331-1.342.
Meykens, J. & Vereecken, H. (2001). Ontwikkeling en integratie van gevoeligheidskaarten voor verzuring en
vermesting van ecosystemen in Vlaanderen, BDB, KULeuven, VMM.
Meyus, Y., Woldeamlak, S., Batelaan, O. & De Smedt, F. (2004). Opbouw van een Vlaams
Grondwatervoedingsmodel. Deelrapport 1: Centraal Vlaams Grondwatersysteem. Onderzoeksopdracht voor het
Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Departement Leefmilieu en Infrastructuur, Ad ministratie Milieu-,
Natuur-, Land- en Waterbeheer, AMINAL, Afdeling Water. 51 pp.
Milieubeleidsplan 2003-2010 (2003), 384 pp.
MIRA (2006). Milieurapport Vlaanderen, Achtergronddocument 2006, Verzuring, Van Avermaet, P., Van Hooste
H. & Overloop, S. Vlaamse Milieumaatschappij, www.milieurapport.be.
MIRA (2007a). Milieurapport Vlaanderen, MIRA Achtergronddocument 2007. Kwaliteit oppervlaktewater. De
Cooman, W., Peeters, B., Theuns, I., Vos, G., Lammens, S., Meers, B., Van Erdeghem, M., Timmermans, G.,
Callebaut, R., Barrez, I., Van den Broeck, S., Emery, J., Van Volsem, S., Bursens, K., Van Hoof, K.,
D’Heygere, T., Beckers, A., Martens, K., Goris, M., Haustraete, K., Belpaire, C., Breine, J., Van Thuyne, G.,
Schneiders, A. & Smis, A. Vlaamse Milieumaatschappij, www.milieurapport.be. 108 pp.
MIRA (2007b). Milieu- en Natuurrapport Vlaanderen. Achtergronddocument 2007, Vermesting. Overloop, S.,
Bossuyt, M., Buysse, M., Ducheyne, S., Dumortier, M., Eppinger, R., Genouw, G., Stemgée, K., Van
Gijseghem, D., Van Hoof, K., Vogels, N., Vanden Auweele, W., Wustenberghs, H., D’hooghe, J. & Fernagut,
B.. Vlaamse Milieumaatschappij, www.milieurapport.be.
MIRA (2008). Milieurapport Vlaanderen. Achtergronddocument 2007. Klimaatverandering. Brouwers, J.,
Claes, K., De Nocker, L., Moorkens, I., Vanneuville, W., Boeckx, P. & van Wesemael, B. Vlaamse
Milieumaatschappij. www.milieurapport.be. 187 pp.
MIRA (2011). Milieurapport Vlaanderen, indicatorrapport 2011. 176 pp.
MIRA-T (2004). Milieu- en Natuurrapport Vlaanderen. 456 pp.
MIRA-T (2006). Milieu- en Natuurrapport Vlaanderen. 271 pp.
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 172
MIRA-T (2008). Milieu- en Natuurrapport Vlaanderen. Indicatorrapport. 164 pp.
O’Neill, D.H. & Phillips, V.R. (1991). A review of the Odour Nuisance from Livestock buildings: Part 1,
Influence of the techniques for Managing Waste Within the Building. Journal of Agricultural Engineering and
Research, 50, 1-10.
Paelinckx D., et al. (2009). Gewestelijke doelstellingen voor de habitats en soorten van de Europese habitats van
de Europese Habitat- en Vogelrichtlijn voor Vlaanderen. Mededelingen van het Instituut voor Natuur- en
Bosonderzoek INBO.M.2009.6, Brussel, 669 p.
PRG Odournet nv, Universiteit Gent, PRA Odournet nv (2004). Voorstellen van een aanpak om
beschermingsniveaus voor geurhinder vast te stellen rondom bronnencomplexen en bronnenclusters. Studie
uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, afdeling Algemeen Milieu- en
Natuurbeleid. Eindrapport mei 2004. 93 pp.
Schrooten, G., Cornille, P., Cadron, W., Pombreu, L., Verlinden, Y., Van Rompaey, H., Mensink, C., Lefebre, F.
& Billen, I. (2012). Richtlijnenboek Lucht, 127 pp.
Staelens, J., Neirynck, J., Genouw, G., Roskams, P. (2006). Dynamische modellering van streeflasten voor bossen
in Vlaanderen. [INBO.R.2006.12]. Rapporten van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek, 2006 (12). Instituut
voor Natuur- en Bosonderzoek, Brussel. 156 pp.
Sterckx, G. & Paelinckx, D. (2004). Beschrijving van de habitattypes van Bijlage I van de Europese
Habitatrichtlijn. 108 pp.
T’jollyn, F., Bosch, H., Demolder, H., De saeger, S., Leyssen, A., Thomas, A., Wouters, J., Paelinckx, D.,
Hoffmann, M. (2009). De ontwikkeling van criteria voor de beoordeling van de lokale staat van instandhouding
van de Natura 2000 habitattypen versie 2.0. INBO.R.2009.46.
Universiteit Gent, Project Research Gent nv, PRA Odournet bv, Eco2 bvba (2002a). Voorstellen van een geschikte
methode om nuleffectniveaus van geurhinder te vertalen naar normen en toepassing op 5 pilootsectoren. Deel I:
Evaluatie van het Nederlandse normeringsstelsel. Studie uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van de Vlaamse
Gemeenschap, afdeling Algemeen Milieu- en Natuurbeleid. Eindrapport november 2001.
Universiteit Gent, Project Research Gent nv, PRA Odournet bv, Eco2 bvba (2002b). Voorstellen van een geschikte
methode om nuleffectniveaus van geurhinder te vertalen naar normen en toepassing op 5 pilootsectoren. Deel II:
Uitwerken methode toepasbaar op de Vlaamse situatie. Studie uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van de
Vlaamse Gemeenschap, afdeling Algemeen Milieu- en Natuurbeleid. Eindrapport juni 2002.
Universiteit Gent, Project Research Gent nv, PRA Odournet bv, Eco2 bvba (2002c). Voorstellen van een geschikte
methode om nuleffectniveaus van geurhinder te vertalen naar normen en toepassing op 5 pilootsectoren. Deel III:
Formulering voorstel voor de 5 pilootsectoren. Studie uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van de Vlaamse
Gemeenschap, afdeling Algemeen Milieu- en Natuurbeleid. Eindrapport juni 2002.
van Dobben, H.F., van Hinsberg, A. (2008). Overzicht van de kritische depositiewaarden voor stikstof, toegepast
op habitattypen en Natura 2000-gebieden. Alterra-rapport 1654, Wageningen. 79 pp.
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 173
Van Langenhove, H. & Defoer, N. (2002). Valideren van de meetprocedure voor de bepaling van geur-en
amoniakemissies van referentieveestallen als voorbereiding op de implementatie van de beoordelingsrichtlijn voor
emissie-arme stalsystemen.
VMM (2004). Water. Elke druppel telt. Varkenshouderij, 25 pp.
VMM (2005). Lozingen in de lucht 1990-2005. Vlaamse Milieumaatschappij, Aalst. 236 pp. + bijlagen.
VMM (2007). Zwevend stof in Vlaanderen, periode 2005 en 2006. Vlaamse Milieumaatschappij. 176 pp. +
bijlagen.
VMM (2008). Grondwater in Vlaanderen: het Brulandkrijtsysteem. VMM, Aalst. 125 p.
VMM (2008). Lozingen in de lucht 1990-2007 (+ bijlagen). Vlaamse Milieumaatschappij, Aalst.
VMM (2009a). Lozingen in de lucht 1990-2008 (+ bijlagen). Vlaamse Milieumaatschappij, Aalst.
VMM (2012), ‘Zure regen’ in Vlaanderen, Depositiemeetnet verzuring 2011. Vlaamse Milieumaatschappij, Aalst.
101 pp.
Vreuls, H.H.J. (2006). Nederlandse lijst van energiedragers en standaard CO2-emissiefactoren, SenterNovem.
VROM (2002a). Regeling ammoniak en veehouderij.
VROM (2002b). Wet ammoniak en veehouderij.
VROM (2006). Regeling geurhinder en veehouderij.
Willems, E., Monseré, T., Dierckx, J. (2009). Geactualiseerd richtlijnenboek milieueffectrapportage
‘Basisrichtlijnen per activiteitengroep – Landbouwdieren’. Uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van de
Vlaamse Gemeenschap, afdeling Milieu-, Natuur- en Energiebeleid, Departement Leefmilieu, Natuur en Energie,
Dienst Mer. Eindrapport december 2009, 149 pp.
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 174
24 Bijlagen
Bijlage 1
Topografische kaart van België
Bijlage 2
Stratenatlas en transportroute
Bijlage 3
Aanduiding van de kadastrale percelen van de MTE
Bijlage 4
Luchtfoto van de inrichting
Bijlage 5
Gewestplan
Bijlage 6
Waterlopen en VMM-meetpunten in de omgeving van de MTE
Bijlage 7
Landschapsatlas
Bijlage 8
Bouwkundig erfgoed
Bijlage 9
Foto’s van de inrichting en zijn omgeving
Bijlage 10
Grondplannen
Bijlage 11
Stalwaarderingspunten
Bijlage 12
a) Cumulatieve geuremissie in de vergunde situatie
b) Cumulatieve geuremissie in de gewenste situatie
Bijlage 13
Detailonderzoek geurhinder: locatie onderzochte gebieden en woningen
Bijlage 14
Tertiaire bodemkaart
Bijlage 15
Quartaire bodemkaart
Bijlage 16
Vergunde grondwaterwinningen
Bijlage 17
Gewestelijke stedenbouwkundige verordening inzake hemelwater
Bijlage 18
Ligging speciale beschermingszones
Bijlage 19
VEN-gebieden
Bijlage 20
Biologische waarderingskaart
Bijlage 21
a) Verzurende depositie in de vergunde situatie
b) Verzurende depositie in de gewenste situatie
Bijlage 22
a) Vermestende depositie in de vergunde situatie
b) Vermestende depositie in de gewenste situatie
Bijlage 23
Inputparameters IFDM
Bijlage 24
Attest verlaagd ruw eiwit
Bijlage 25
landschapsintegratieplan
farMER bvba M12KRES1_kennisgeving/ontwerpMER
pagina 175