Transcript Verwijdering van een nier

Verwijdering van een nier
Nefrectomie
Inleiding
U wordt binnenkort opgenomen in het Diakonessenhuis voor het verwijderen
van een nier. Het verwijderen van een nier wordt ook wel 'nefrectomie' genoemd.
Uw uroloog heeft al een aantal zaken met u besproken. In deze folder kunt u het
een en ander nog eens rustig nalezen en wordt op diverse zaken wat dieper
ingegaan.
Algemene informatie over een ziekenhuisopname vindt u in de folder 'Opname in
het Diakonessenhuis'. U kunt deze folder inzien en downloaden via
www.diakonessenhuis.nl/patientenfolders > algemeen.
Locatie Utrecht
Bosboomstraat 1
3582 KE Utrecht
Locatie Zeist
Prof. Lorentzlaan 76
3707 HL Zeist
Locatie Doorn
Bergweg 2
3941 RB Doorn
Algemeen
Ligging van de nieren
Een mens heeft in principe twee nieren. Nieren zijn organen van ongeveer 12
centimeter lang en hebben de vorm van een boon. Ze liggen achter de onderste
ribben, aan weerszijden van de wervelkolom.
T 088 250 5000
www.diakonessenhuis.nl
Diakonessenhuis, Urologie, folder 80122/ 003
Locatiegegevens
1
Functie van de nieren
De nieren vervullen een belangrijke functie bij het verwijderen van afvalstoffen uit het lichaam. In de nieren
wordt bloed gezuiverd en omgezet tot urine. De urine gaat vervolgens via de urineleiders naar de blaas. Is
deze geheel of gedeeltelijk gevuld, dan voelt u aandrang om te plassen en kan de urine via de plasbuis het
lichaam verlaten. Daarnaast zijn de nieren verantwoordelijk voor het regelen van de vochtbalans in het
lichaam en maken ze een aantal belangrijke hormonen aan.
Ziekte van de nieren
Als uw nieren niet goed (meer) functioneren, kan dat diverse oorzaken hebben. Nieren kunnen
beschadigd raken door een ongeval of door een ziekte zoals hoge bloeddruk of suikerziekte. De
beschadiging kan ook zijn veroorzaakt door een aandoening van de nier zelf, zoals een ontsteking of een
aangeboren afwijking. Net als in andere organen kunnen zich in de nieren tumoren vormen. Symptomen van
een niertumor zijn: pijnloos bloedverlies bij de urine, een vage pijn in de zij, een zwelling in de buik of
nierstreek en onverklaarbare koorts. Nierkanker wordt vaak per toeval ontdekt als er een echo wordt
gemaakt als gevolg van andere klachten.
De verwijdering van de nier
Er zijn drie methoden om de nier te verwijderen. De uroloog bespreekt met u welke methode in uw geval het
beste is.
Lumbale nefrectomie
Bij een lumbale nefrectomie verwijdert de uroloog de nier via een snee aan de zijkant van de buik.
Verwijderen van de nier via de zijkant van de buik Abdominale nefrectomie
Bij een abdominale nefrectomie wordt de nier via een snee in de buik verwijderd.
Diakonessenhuis, Urologie, folder 80122/ 003
2
Verwijderen van de nier via de buik Laparoscopische nefrectomie
Bij een laparoscopische nefrectomie maakt de uroloog de nier via een kijkoperatie los en wordt de nier via
een kleine snede in huid verwijderd.
Verwijderen van de nier via een kijkoperatie Voorbereidingen
Medicatie
Als u bloedverdunnende medicijnen gebruikt, moet u dit van tevoren melden bij de uroloog. In overleg met
hem/haar zult u het gebruik van deze medicijnen geruime tijd voor de operatie moeten stoppen. Na de
operatie overlegt u met uw uroloog wanneer u weer kunt beginnen met het gebruik van deze medicijnen.
Preoperatieve screening
Voor de operatie heeft u een gesprek met de anesthesioloog, de preoperatieve screening. De anesthesioloog
bespreekt de vorm van verdoving met u. Deze operatie vindt plaats onder algehele verdoving (narcose).
Meer informatie over de verdoving vindt u in de folder ‘Algehele en regionale anesthesie'.
Diakonessenhuis, Urologie, folder 80122/ 003
3
Nuchter zijn
Voor deze operatie moet u nuchter zijn. Houdt u aan de volgende regels:
-
Tot zes uur voor de operatie mag u gewoon eten en drinken.
Daarna mag u niet meer eten en alleen nog heldere dranken drinken, zoals water, thee, koffie zonder
melk, appelsap en andere doorzichtige dranken.
Niet toegestaan zijn: melk en melkproducten, koolzuurhoudende dranken, dranken met vezels en
alcoholische dranken.
Vanaf twee uur voor de operatie mag u niets meer eten en drinken. Opname en operatie
Melden
Een dag voor de opname wordt u tussen 13.30 en 17.00 uur gebeld door de secretaresse van de
verpleegafdeling en hoort u hoe laat en waar u in het ziekenhuis wordt verwacht. Op de dag van opname
meldt u zich op de afgesproken tijd en afdeling. Een verpleegkundige noteert uw gegevens en informeert u
over de gang van zaken op de afdeling.
Voorbereiding in het ziekenhuis
Een verpleegkundige bereidt u voor op de operatie. U krijgt een operatiejasje aan. Ook krijgt u alvast
pijnstillers voor na de operatie en, als het nodig is, een rustgevend tabletje.
Gang van zaken rond de operatie
U krijgt een infuus in uw arm. Via het infuus kunnen medicijnen worden toegediend en u wordt onder
narcose gebracht.
Na het maken van de snee, verwijdert de uroloog de nier met het omliggende vetweefsel uit het lichaam en
hecht de wond.
U krijgt een blaaskatheter. Als uw nier verwijderd is via de zijkant of via de buik, krijgt u ook een wonddrain
(slangetje). De blaaskatheter voert de urine van de overgebleven nier af zodat deze gecontroleerd kan
worden. De wonddrain zorgt ervoor dat overtollig bloed en wondvocht uit de operatiewond wordt
afgevoerd.
De verwijderde nier wordt altijd voor onderzoek naar het laboratorium gestuurd. Dit onderzoek duurt ruim
een week. U krijgt de uitslag van het onderzoek van uw uroloog. Afhankelijk van deze uitslag wordt een plan
opgesteld voor verdere behandeling.
Duur van de operatie
De operatie duurt 60 tot 150 minuten. Dit is afhankelijk van de aard van de aandoening.
Diakonessenhuis, Urologie, folder 80122/ 003
4
De verwijdering van de nier: links de verwijderde nier, rechts de gezonde nier Na de operatie
De uitslaapkamer
Na de operatie gaat u naar de uitslaapkamer. De verpleegkundigen van de uitslaapkamer controleren uw
bloeddruk, polsslag, temperatuur en urineproduktie. Als u goed wakker bent en de controles goed zijn, gaat
u terug naar de verpleegafdeling. Soms is na de operatie extra zorg nodig en gaat u eerst naar de afdeling
Intensive Care. Terug op de verpleefafdeling
De verpleegkundige van de afdeling brengt uw eerste contactpersoon telefonisch op de hoogte van uw
aankomst. U kunt bezoek ontvangen op de afdeling (maximaal twee personen).
Pijnmedicatie
De meeste patiënten die deze operatie ondergaan, ervaren weinig pijn. Meestal krijgt u pijnmedicatie via een
pomp en het infuus. De pomp kunt u zelf bedienen. De pomp is zo afgesteld dat u zichzelf nooit teveel
medicatie kunt geven. Trombose
’s Avonds krijgt u op de verpleegafdeling een injectie met Fraxiparine® in uw bovenbeen of buik. Dit
vermindert de kans op een trombosebeen. Deze injectie krijgt u elke avond, totdat u naar huis gaat.
Eten en drinken
De uroloog bepaalt wanneer u mag eten en drinken. Door de narcose liggen uw darmen stil tijdens de
operatie. Uw darmen hebben tijd nodig om na de operatie weer op gang te komen.
Bewegen
Het belangrijk dat u zo snel mogelijk weer uit bed komt. Dit verkleint onder andere de kans op trombose. In
de loop van de volgende dagen voelt u zich steeds beter en mag u, in overleg met de verpleegkundige, zelf
activiteiten oppakken zoals uit bed en wassen.
Verwijderen infuus en hechtingen
In overleg met uw uroloog worden tijdens uw opname de blaaskatheter, wonddrain en het infuus
verwijderd. De hechtingen worden 10 dagen na de operatie verwijderd.
Diakonessenhuis, Urologie, folder 80122/ 003
5
Fysiotherapie
Als uw nier via de zijkant of via de buik is verwijderd, komt de fysiotherapeut na de operatie bij u langs om u
ademhalingsinstructies te geven. De reden hiervan is dat de narcose, pijn aan de wond en bedrust een
nadelige invloed kunnen hebben op uw longen. U ontvangt van de fysiotherapeut een folder met uitleg en instructies.
Bij- en nawerkingen
Na de operatie kunt u last hebben van blaaskrampen en kunt u een schrijnend gevoel hebben in uw plasbuis.
Het plassen gaat vaak samen met meer aandrang en u zult waarschijnlijk vaker naar het toilet moeten. Dit
gaat binnen enkele weken vanzelf over. De urine kan soms nog iets bloederig zijn. Dat is normaal en niets om
u ongerust over te maken.
Risico's en mogelijke complicaties op langere termijn
-
-
Doordat er tijdens de operatie spieren en zenuwen zijn doorgesneden, kan de buikwand slapper worden.
Dit ervaart u als een uitstulping van de buikwand. Soms kan fysiotherapie helpen de buikwand steviger te
maken.
De huid van het operatiegebied kan gevoeliger of juist minder gevoelig worden. Dit is blijvend.
Normaal gesproken kunt u goed leven met één nier. Soms gaat de nierfunctie van de overgebleven nier
achteruit. U blijft hiervoor dan onder controle van de uroloog. Ontslag
Naar huis
Als alles goed gaat, kunt u na drie tot zeven dagen weer naar huis. De verpleegkundige en de uroloog
vertellen u wat u de komende tijd kunt verwachten en wat u wel en niet mag doen (zie kopje 'Leefregels en
adviezen').
Gebruikt u bloedverdunners, dan hoort u van de uroloog wanneer u deze weer mag innemen. Als u nog
vragen heeft, kunt u die bij ontslag stellen aan de uroloog. Wij raden u aan uw vragen van tevoren op te
schrijven.
Vervoer
U mag niet zelf naar huis rijden. Zorg daarom dat u wordt opgehaald. U kunt vanuit het ziekenhuis ook een
taxi bellen.
Problemen thuis
Bij stekende pijn, koorts (boven de 38,5 graden) of als de wond rood en warm aanvoelt, moet u tijdens
kantooruren contact opnemen met de polikliniek Urologie. Buiten kantooruren kunt u binnen 24 uur na
ontslag uit het ziekenhuis contact opnemen met de Spoedeisende hulp. Na deze periode neemt u buiten
kantooruren contact op met uw huisartsenpost.
Controleafspraak
Ongeveer een week na ontslag uit het ziekenhuis komt u voor een controleafspraak bij uw uroloog. Als uw
nier is verwijderd ten gevolge van een tumor, vertelt de uroloog u wat de uitslag is van het
weefselonderzoek van de tumor. Ook bespreekt de uroloog eventuele verdere onderzoeken en
behandelingen.
Diakonessenhuis, Urologie, folder 80122/ 003
6
Leefregels en adviezen voor thuis
In het ziekenhuis hebt u misschien het gevoel dat u tot heel wat in staat bent, maar eenmaal thuis valt dat
vaak tegen. U heeft immers een grote operatie ondergaan. U bent sneller moe en kunt minder dan u denkt.
Deze vermoeidheid kan verschillende oorzaken hebben: de narcose, bloedverlies of pijn aan de wond. Het
beste kunt u toegeven aan deze moeheid. Uw lichaam geeft aan wat u wel en niet aankunt en het is
belangrijk dat u daar naar luistert.
Adviezen voor de eerste weken na de operatie
- Drink minimaal twee liter per dag.
- Begin met regelmatig een stukje lopen en voer de afstand indien mogelijk iedere dag een beetje op.
Probeer op deze manier stapje voor stapje weer wat energie op te bouwen. Doe dus nog geen
inspannende sportactiviteiten.
- Zorg voor een regelmatige ontlasting door voldoende vezelrijke voeding te eten. Als u last heeft van
harde ontlasting, vraag dan uw behandelend arts of de huisarts om een middel dat de stoelgang
bevordert.
- Als u bloedverdunnende medicijnen gebruikt, overleg dan met uw uroloog wanneer u deze weer mag
innemen.
- Wees bedacht op urineweginfecties. Denkt u een urineweginfectie te hebben, waarschuw dan snel uw
huisarts. (Zie ook het volgende hoofdstuk 'Leven met één nier'). - De eerste drie weken mag u niet in bad. Douchen is wel toegestaan.
- Vermijd de eerste vier weken zware lichamelijke inspanning. Til bijvoorbeeld geen zware voorwerpen
(boven de 5 kg) op, doe geen zwaar huishoudelijk werk, verricht geen activiteiten in de tuin.
- De eerste vier weken na de operatie mag u niet fietsen
- In verband met vermoeidheid raden wij u af de eerste vier weken na de operatie nog geen auto te rijden.
- Beoefen liever geen contactsporten zoals judo, karate en boksen. Het risico op beschadiging van uw
overgebleven nier is te groot.
Leven met één nier
Na de operatie heeft u nog één nier over. In principe is deze nier in staat om de taak van de verwijderde nier
over te nemen. U zult met plassen na de operatie dus geen verschil merken. Het is erg belangrijk om
voorzichtig te zijn met de overgebleven nier. Het voornaamste waar u op moet letten is dat de nier niet
ontstoken raakt als gevolg van een verwaarloosde blaasontsteking of andere urineweginfectie.
Een urineweginfectie herkent u aan de volgende symptomen:
-
vaker plassen dan gewoon;
kleinere hoeveelheden plassen;
pijn bij het plassen;
vies ruikende urine;
donkere (geconcentreerde) urine.
Als u bovenstaande klachten herkent, neem dan direct contact op met uw huisarts. Neem een urinemonster
mee naar uw huisarts, dan kan deze de urine meteen laten onderzoeken.
Diakonessenhuis, Urologie, folder 80122/ 003
7
Daarnaast is het belangrijk om voldoende te drinken (minimaal twee liter per dag). Dit draagt er toe bij dat
de urinewegen goed doorspoelen, hetgeen de kans op een urineweginfectie verkleint.
Meer informatie
Vragen
Uw oncologieverpleegkundige is uw vaste aanspreekpunt in het ziekenhuis. Zij weet veel van uw ziekte, de
behandeling en de gevolgen ervan op uw dagelijkse leven. Zij informeert en begeleidt u en heeft aandacht
voor uw persoonlijke ervaringen en problemen die te maken hebben met uw ziekte. U kunt contact met haar
opnemen via de polikliniek Urologie. Ook met andere vragen kunt u terecht bij de polikliniek Urologie. Het
telefoonnummer vindt u onder het kopje 'Telefoonnummers'.
(Patiënten)organisaties
Voor aanvullende informatie over nierziekten kunt u contact opnemen met:
Nierstichting Nederland
Groot Hertoginnelaan 34
Postbus 2020
1400 DA BUSSUM
Telefoon (035) 697 80 00
Gratis informatielijn nierziekten: (0800) 388 00 00
Als er bij u kanker in de nier is geconstateerd, dan kunt u voor aanvullende informatie ook contact opnemen
met het voorlichtingscentrum van de Nederlandse Kankerbestrijding/KWF.
Nederlandse Kankerbestrijding/KWF
Sophialaan 8
1075 BR AMSTERDAM
Gratis hulp- en informatielijn: (0800) 022 66 22
Voor informatie, ondersteuning en lotgenotencontact:
Nierpatiëntenvereniging LVD
Postbus 284
1400 AG BUSSUM
Telefoon: (035) 691 21 28
Luistertelefoon voor Nierpatiënten en hun Omgeving: (0800) 022 66 67
Klachten
Het Diakonessenhuis streeft ernaar optimale zorg te verlenen. Toch kan het voorkomen dat u niet tevreden
bent. Wij stellen het op prijs als u uw klacht of ongenoegen met ons bespreekt. U kunt zich wenden tot de
direct betrokken medewerker of de leidinggevende. Als u liever een neutraal persoon inschakelt, kunt u
terecht bij de klachtenfunctionaris via telefoonnummer 088 250 6143 (Utrecht), 088 250 9313 (Zeist/ Doorn),
via e-mail [email protected] of via het klachtenformulier op www.diakonessenhuis.nl.
Diakonessenhuis, Urologie, folder 80122/ 003
8
Opmerkingen over de tekst
Ontbreekt er informatie of is iets onduidelijk beschreven, dan horen wij dat graag. Met medische vragen over
uw behandeling kunt u bellen met de betrokken afdeling via de telefoonnummers achter in deze folder.
Opmerkingen over de tekst kunt u doorgeven aan de afdeling Communicatie via telefoonnummer 088 250
9705 of via [email protected].
Tot slot
Over het Diakonessenhuis Utrecht, Zeist, Doorn
Het Diakonessenhuis Utrecht, Zeist, Doorn is een vooruitstrevend algemeen ziekenhuis en het oudste
Diakonessenhuis van Nederland. Onze medewerkers zetten zich iedere dag in om de beste zorg dichtbij te
leveren. Dat wil zeggen dat kwalitatief hoogwaardige medische en verpleegkundige zorg en zorgzaamheid
voorop staan. Het Diakonessenhuis biedt een breed scala aan uitstekende zorg en specialisaties waaronder
zorg op maat voor ouderen, vrouw en kindzorg en zorg voor mensen met kanker. Locatie Utrecht, het
stadsziekenhuis, huisvest één van de meest uitgebreide bevallingscentra van Nederland, een uniek
kankerdagbehandelcentrum en een geavanceerd spoedzorgcentrum. Locatie Zeist is een vitaal
streekziekenhuis gespecialiseerd in zorg op maat voor ouderen en chronisch zieken. In Doorn staat een goed
toegankelijke buitenpolikliniek waar vrijwel alle specialismen spreekuur houden. Het Diakonessenhuis is ook
gespecialiseerd in kijkoperaties van liesbreuken, de behandeling van slaap- en snurkproblemen,
pijnbehandeling, keel- neus- en oorbehandelingen en in hoofd-halschirurgie.
Algemene voorwaarden
Op de dienstverlening van het Diakonessenhuis zijn algemene voorwaarden van toepassing. U vindt de
voorwaarden op www.diakonessenhuis.nl in de rubriek 'Naar het ziekenhuis'.
Bronvermelding
- Scholtmeijer, Prof. Dr. R.J., Urologie (6e druk), Spruyt, Van Mantgem & De Does bv. Leiden 1991.
- Protocollenboek urologie, Afdeling Urologie Diakonessenhuis Utrecht.
Telefoonnummers
Polikliniek Urologie
088 250 6327
Verpleegafdeling 4 D Utrecht
088 250 6568
Verpleegafdeling Orthopedie, Urologie, KNO, Interne Geneeskunde en Plastische chirurgie (3 CD)
088 250 6362 / 088 250 6363
Diakonessenhuis, Urologie, folder 80122/ 003
9