Transcript Humanistisch Kontakt Haarlemmerland

1
Humanistisch Kontakt
Haarlemmerland
Nr. 4 – september 2014
-DE DUVEL IS OUDLEZING EN WORKSHOPS MET NELLEKE NOORDERVLIET OP 18 OKTOBER
Ook dit najaar nodigen wij een prominent schrijfster/denker uit voor een zaterdagmiddag
“lezing en discussie” over een actueel thema. Deze keer gaat het over ouder worden. Onze
kijk op dit thema is sterk veranderd en zal blijven veranderen. Welke veranderingen zien we?
Gaan we ons daartegen verzetten, of als we dat niet doen hoe vinden we dan een houding
die bij ons past. Gaat het om het grote genieten? Moet je doorgaan met jong te blijven en
altijd gezond? Herkennen we ons in de dichtregel van Dylan Thomas: “Do not go gentle into
that good night, rage, rage against the dying of the light”. Het is goed om stil te staan bij de
vraag wat de gevolgen van die veranderingen voor ons zijn en hoe wij daar een gepast humaan antwoord op kunnen geven.
Op 18 oktober laten we ons eerst op sleeptouw nemen door een
begenadigd spreker, de schrijfster Nelleke Noordervliet. Recent
konden we weer lezen over één van haar creaties, mevrouw Gigengack in het boek ”Gigengacks reizen”. Ik citeer de eerste filosofische alinea: “Reizen, zegt mevrouw Gigengack pertinent, is
uitstel van ouderdom. De tijd, zo redeneert ze terwijl ze een appeltje schilt, wordt ervaren binnen een ruimte. De ruimte lijkt statisch.
De tijd is de gestaag voortschrijdende dimensie, die de andere
dimensies onmerkbaar mee verandert. Je ziet het wanneer je een
film van bijvoorbeeld een bouwproject versneld afdraait. Wanneer
ik nu vaak van ruimte verander, raakt de tijd de draad kwijt. Of zoiets. Eenmaal tot dat inzicht
gekomen, is er geen houden aan.” Bevrijd van de tijd, betoverd door de ruimte”, dat wordt
Gigengacks motto. De ouderdom heeft al genoeg terrein veroverd.” Het is één van de te kiezen invalshoeken om het over ouder worden te hebben. Oud als deel van leven. Wat is oud
zijn? Wanneer ben je oud? Wie of wat bepaalt het perspectief?
Na de lezing kan er in drie workshops gediscussieerd worden over het thema ouder worden.
De invalshoeken zullen zijn filosofisch (zie hierboven), praktisch-persoonlijk (heb je dit
verwacht en geweten, hoe ga je om met lichamelijke ongemakken, herinneren en vergeten,
wel of niet zorgen voor kinderen en kleinkinderen, alles al een keer gezien, etc.) en politiekmaatschappelijk (kritische ouderen, moet je als oudere anders zijn dan je daarvoor was,
ouderen een probleemcategorie, ouderen betuttelen of jaloers op hen zijn, etc.). Bij die discussie willen we ook onderscheiden “hoe het van binnen voelt” en ”wat er van buiten komt”.
De middag wordt daarna samen met Nelleke plenair afgerond met de inhoud van de workshops. De bijeenkomst is op zaterdag 18 oktober van 14 tot 17 uur. De locatie is Sociëteit
“de Vereeniging”, Zijlweg 1, Haarlem. De kosten zijn € 30 voor HV-leden en € 40 voor nietleden. Aanmelden via Willem Veenstra: [email protected] of 023 5342675.
WEER EEN KOFFIECONCERT IN HOOFDDORP OP ZONDAG 12 OKTOBER
Eindelijk weer een koffieconcert bij Frans en Bas Maassen in Hoofddorp. U wordt om 10.30 uur bij hen verwacht. Dan drinken we eerst een kopje koffie met appelgebak en kletsen we even bij. Vervolgens wandelen we
naar het Oude Raadhuis waar om precies 12.00 uur het
concert begint. In verband met de plaatsreservering is
het noodzakelijk dat u zich uiterlijk zondag 28 september
zelf denken samen leven
2
heeft aangemeld via [email protected] of telefonisch 023-5625623.
Ingrid Nissen, Margrita Rondeel en Mariken Zandvliet hebben als eerbetoon aan de schilder
Ger Lataster het Trio Lataster opgericht. In de woning van de schilder speelde het trio eerder in diverse muzikale bezettingen. Nu een verrassende en kleurrijke combinatie van instrumenten, waarvoor het trio reeds diverse composities liet bewerken. Net als in de meer
bekende triobezetting klarinet, cello en piano, hoort u bij dit concert de mooie samensmelting
van houtblazer en strijker verbonden door de piano. Er worden originele en gearrangeerde
werken gespeeld van o.a. Ravel, Debussy, Poulenc en Beethoven.
CURSUS MODERNE LEVENSKUNST – WAT VIND IK DAADWERKELIJK VAN BELANG
Na de cursus ‘Klassieke Levenskunst’ van afgelopen voorjaar, starten we in november met ‘Moderne
Levenskunst’. Docent Silvia Benschop neemt ons
zes avonden mee in de verkenning van hoe je ‘bewust’ of ‘levenskunstig’ kunt leven: Wat maakt een
leven mooi en waardevol? Waarom maak ik de
keuzes die ik maak? Kies ik wel daadwerkelijk voor
dat wat ik van belang vind? Houden deze vragen u
bezig en bent u op zoek naar een antwoord? U bent
niet de enige of de eerste. Tijdens de cursus Moderne levenskunst maakt u kennis met vele denkers die u voorgingen in het onderzoek naar
het goede leven. Door u te verdiepen in hun filosofie leert u helderder te denken over uw
eigen leven en wat u belangrijk vindt.
 Nietzsche daagt ons uit om eigen keuzes te maken en vanuit eigen vrijheid te leven.
 Kierkegaard roept ons op verantwoordelijk te zijn voor onszelf om zo aan vertwijfeling
te ontkomen.
 Levinas maakt ons opmerkzaam op ‘de Ander’ waardoor we ons bewust worden van
verantwoordelijkheid voor ‘de Ander’.
 Tot slot laat Foucault zien hoe het ‘disciplineren’ en ‘normaliseren’ ons leven beïnvloedt.
De cursusavonden zijn gevarieerd en interactief. U leest, kijkt filmpjes en doet oefeningen. Er
is veel ruimte voor gesprek, vragen, theorie én praktijk. Zie voor meer informatie het programma op http://www.humanistischverbond.nl/cursus-moderne-levenskunst.
De kosten bedragen: € 95,- voor leden en hun introducé(e)s, € 125 voor niet-leden van het
Humanistisch Verbond en € 47,50 voor minima en studenten die lid zijn van het Humanistisch Verbond. Datum en tijd en locatie: van 20.00 – 22.00 uur op dinsdagen, vanaf 28 oktober 2014.Locatie: De Pletterij, Lange Herenvest 122, Haarlem (onder voorbehoud)
Aanmelden: via Erwin Drenth, op [email protected] of 023 7853767
NIEUWE LEDENBORREL
Zaterdagmiddag 25 oktober van 16-18 uur organiseren we weer de Nieuwe Leden Borrel. De
ideale gelegenheid om kennis te maken met elkaar voor mensen die recent (tussen nu en
twee jaar geleden) lid geworden zijn van de afdeling en mensen die al langer lid zijn. Het
bestuur van de afdeling en enkele andere mensen die veel organiseren binnen de afdeling
vertellen een en ander over de geschiedenis en de activiteiten, en zij beantwoorden vragen.
Hoewel er geen kosten voor u aan verbonden zijn, ontvangen we graag uw aanmelding
i.v.m. de catering en eventuele aankondigingen vooraf. Locatie: nader te bepalen (stad Haarlem). Aanmelden: via Erwin Drenth, op [email protected] of 023 7853767.
zelf denken samen leven
3
REACTIES OP OPROEP KUNSTCOMMISSIE
Op de uitnodiging van de kunstcommissie in het aprilnummer van HKH hebben zich zes
mensen aangemeld. Inclusief de commissieleden bestaat de groep nu uit 9 personen.
Onze eerste bijeenkomst vond plaats in het huis van Anna-Rose Turkenburg op 16 juli.
Na een eerste kennismakingsronde hebben we van gedachten gewisseld over wat een
kunstgroep zou kunnen inhouden en wat voor activiteiten we mogelijk kunnen ontplooien.
Daar zijn veel verschillende ideeën uit naar voren gekomen zonder echt al grenzen af te bakenen. Alles is nog mogelijk en iedereen is heel enthousiast.We realiseren ons ook dat alle
ideeën nog in een heel pril stadium zijn en dat we geen overhaaste stappen moeten zetten.
Voorlopig hebben we besloten om in eerste instantie ons te verdiepen in elkaars kunstwerken of kunstverzameling. Voor een volgende bijeenkomst hebben we af gesproken om bij
een van de deelnemers zijn kunstcollectie te bekijken. Voor inlichtingen kunt u terecht bij
Anna-Rose Turkenburg, tel. 023-5246651 (Frans Maassen)
LEESKRING BESPREEKT “TOT ZIENS DAARBOVEN ” VAN PIERRE LEMAITRE
Twee Franse soldaten die vlak voor het einde van de Eerste Wereldoorlog geconfronteerd
worden met een dramatische gebeurtenis,die hun hele leven voorgoed verandert. Ze raken
onlosmakelijk aan elkaar verbonden, ook als de vrede is aangebroken. Hoe moeilijk het blijkt
om het bloed en de modder uit de loopgraven van je af te krijgen als wanhoop en overlevingsdrang vechten om voorrang, wordt prachtig beschreven. De vleug van een schelmenroman die door Lemaitre door het verhaal heen geweven wordt, voorziet het verhaal van de
nodige ademruimte en humor. Tot ziens daarboven speelt zich af in Parijs 1919 en de beschrijvingen van het leven en de mores in die tijd zijn meesterlijk opgetekend.
Datum: woensdag 23 oktober. Locatie: Loes Ouweneel, Ooster Tuindorpslaan 10, Haarlem,
tel. 023-524 5201
NIEUWE CURSUS: HUMANISME EN POLITIEK
“Onze levens worden uiteindelijk gestuurd door beleid
op een hoger niveau. Hoe kan de burger daar invloed
op uitoefenen? Een bloeiende civil society is belangrijk
voor een maatschappij waarin burgers, belangengroepen en bestuurders elkaar weten te vinden. Anders
vervalt de maatschappij tot onverschillige verdraagzaamheid die slechts bijeen wordt gehouden door de
wet.” Wilt u meer weten? In deze nieuwe cursus neemt
docent Sid Lukassen u vier avonden mee in het ontwikkelen van nieuwe inzichten in politiek
burgerschap in onze democratie. Zie voor het programma
http://www.humanistischverbond.nl/programma-humanisme-en-politiek.
Kosten: € 37,50,- voor leden en hun introducé(e)s, € 50 voor niet-leden van het Humanistisch Verbond. Datum en tijd en locatie: van 20.00 – 22.00 uur op nog te bepalen avond in de
week, vanaf medio januari 2015. Locatie: De Pletterij, Lange Herenvest 122, Haarlem (onder
voorbehoud). Aanmelden of aangeven interesse: via Erwin Drenth, op
[email protected] of 023 7853767
KWART VOOR TWAALF (6)
Kunnen we zonder een zondebok en wat vermag de rede schreef ik de vorige keer. Mijn toon
was niet erg optimistisch, het menselijk gedrag laat ook regelmatig te wensen over. Ik
schreef over gevoelens en hartstochten die zo nu en dan gierend uit de bocht vliegen. Over
woede-uitbarstingen en hoe die (gecontroleerd?) uitwoeden. Ben ik realistisch in mijn beschouwing? In de samenleving is het dagelijkse kost voor onszelf en de media incidenten te
bespreken en daarmee aandacht te geven aan ons gevoel dat iedereen zich dient te houden
aan afspraken die het handhaven van de orde bevorderen. Het is de ander die zich niet aan
“de regels” houdt. Het komt zelden voor dat een gast in een talkshow alle tijd en ruimte
zelf denken samen leven
4
neemt en krijgt om zich publiekelijk uit te spreken over zijn falen. Daarna doen we allemaal
onze plas en blijft het zoals het was.
Kan dat ook anders? De praktijk heeft uitgewezen, dat we dat moeilijk vinden. Het is zelfs de
vraag of we het willen. Daarom spreken wij doorgaans ook over “zij” en niet over “wij”. En zo
bijten we ons bij alle blaming intussen in onze eigen staart. Zijn we dan alleen maar bezig
met een zinloze rituele dans rondom de dagelijkse actualiteit? Nee, ik denk dat de mens als
groepsdier het ritueel van de aanklacht nodig heeft, het liefst met veroordeling. We kiezen
onze regels en de leiders om de orde te handhaven . We verklaren onze regels en leiders
heilig. Maar zijn leiders en regels wel heilig? Ik meen van niet. Leiders zijn namelijk ook maar
mensen en regels zijn door mensen bedacht. Dit vraagt om de introductie van een systematisch volgen van de houdbaarheidsdatum van leiders en regels. Ten onrechte denken we
vaak dat eens een goede leider altijd een goede leider is. Of dat eens een goede regel altijd
een goede regel blijft. De praktijk wijst voor beide het tegendeel uit. Ook een goede leider
ontsnapt er niet aan dat het hebben en uitoefenen van macht na verloop van tijd ten koste
gaat van het vermogen om open en kritisch naar zichzelf en de samenleving te kijken. En
daar naar te handelen. Regels zijn doorgaans tijdgebonden en bedoeld voor een kwestie van
dat moment. We kunnen niet overzien, hoe de omstandigheden zich zullen wijzigen en of de
regel dan nog past. Omstandigheden wijzigen zich altijd. Vast staat, dat een regel zich niet
vanzelf opheft of verandert. Van melk weten we dat die beperkt houdbaar is. Daarom zetten
we er een houdbaarheidsdatum op. Van leiders en regels weten we dat ook. Waarom zetten
we daar niet meteen een houdbaarheidsdatum op. Dan hoeven we niet te wachten op een
schandaal alvorens we leiders en regels vervangen.(Willem Veenstra )
_________________________________________________________________________
ADRESSEN
Bestuursleden: Erwin Drenth (voorzitter) 023-7853767, [email protected]; Bas Maassen (secretaris) 023-5625623, [email protected], Vrijbuiterhof 10, 2132TL Hoofddorp; Lex van
Roode (penningmeester) [email protected], Laan van Parijs 23, 2034EE Haarlem; Willem Veenstra (algemeen lid) 06-12825195, [email protected].
Ledenadministratie: Betty Radema, 023-5371771, [email protected], Wagenmakerslaan
50, 2012DJ Haarlem.
Landelijk bureau: 020-5219000, Postbus 75490, [email protected], 1070AL
Amsterdam.
Humanistische uitvaartbegeleiding: dagelijks bereikbaar 0900 900 5030
Een humanistische uitvaartbegeleider heeft een speciale opleiding gevolgd en biedt hulp op
basis van kennis en ervaring. De begeleider is humanist en heeft oog voor de waardigheid
en eigenheid van elk mens en begrip voor de kronkelwegen van het leven.
Er is een speciale website waar u alle informatie vindt: www.humanistischeuitvaart.nl
Humanistische raadslieden: Er is een aantal humanistische raadslieden in onze regio dat
beschikbaar is voor gesprekken en andere activiteiten. Zie hiervoor:
http://humanistischverbond.nl -> afdelingen -> Haarlemmerland -> diversen.
__________________________________________________________________________
COLOFON
Humanistisch Kontakt Haarlemmerland nummer 4, september 2014. Uitgave van het Humanistisch Verbond, afdeling Haarlemmerland. Verschijnt 5 keer per jaar. Redactie en vormgeving: Bas Maassen. Drukwerk: Paswerk. Het volgende nummer verschijnt in november 2014.
Kopij voor 27 oktober inleveren: [email protected] of Vrijbuiterhof 10, 2132TL Hoofddorp.
zelf denken samen leven
5
DIGITALE BIJLAGE HKH NR 4 –SEPTEMBER 2014
GESPREKSPARTNERS VOOR OUDEREN GEZOCHT
Op verzoek van de humanistisch raadsvrouw van het Reinaldahuis, Greet Doornenbal, vraag
ik graag uw aandacht voor onderstaande advertentie. Het project is levensbeschouwelijk
breed georiënteerd, en er wordt bij de interne scholing ook aandacht besteed aan het humanisme. (Bas Maassen)
Het Centrum voor Levensvragen en Ouder worden
roept mensen op om als vrijwillige gesprekspartner m/v tijd en aandacht te geven aan ouderen (55+)
die hun verhaal willen doen aan iemand die hen serieus neemt.
Gesprekspartner, iets voor u?
Wanneer u goed kunt luisteren, zich kunt verplaatsen in een ander en daarbij diepgang niet uit de
weg gaat, dan bent u degene die wij zoeken. Wilt u een paar uur per maand de tijd nemen om dit
veel voldoening gevend vrijwilligerswerk te doen, meldt u dan aan als gesprekspartner.
Na aanmelding volgt dan een intakegesprek en een aanvangstraining van vier bijeenkomsten. Daarna
blijft u in een klankbordgroep 1 x per kwartaal met het Centrum voor Levensvragen en Ouder worden verbonden. Wij vragen de bereidheid tot actieve deelname aan deze bijeenkomsten. U kunt te
allen tijde een beroep doen op ondersteuning en begeleiding vanuit het Centrum.
Het gaat om gesprekkenseries met ouder wordende mensen die het moeilijk hebben met de vele
veranderingen die hen overkomen. In een ontmoeting van mens tot mens kunnen zij weer op verhaal
komen en ouder worden in perspectief.
Najaar 2014 start een nieuwe training.
Informatie en aanmelding:
Centrum voor Levensvragen en Ouder worden
Konktext
Oostvest 60, 2011 AK Haarlem
Email: [email protected]
Telefoon: 06-13614067
BRUISENDE WERELDHUMANISMEDAG IN HAARLEM
Het begon al op vrijdag de 20ste juni in het Reinaldahuis. Onder de bezielende leiding van de
humanistisch raadsvrouw Greet Doornenbal werd de viering van wereldhumanismedag geopend met het lied ‘Mens durf te leven’. “Je leeft maar heel kort, maar één enkele keer, en als
je straks anders wilt, kun je niet meer. Mens durf te leven!” Daarna werd op allerlei manieren
ingegaan op het begrip deugden, zoals mededogen, trouw, betrouwbaarheid, eenvoud,
nuchterheid, eerlijkheid enz enz. Aan het einde van de bijeenkomst werd een boekje gepresenteerd, waarin alle ouderen die deze deugden hadden ingebracht fraai zijn geportretteerd.
Bij de door de Humanistisch Alliantie de volgende dag georganiseerde happening in de Philharmonie kwamen met name de jongere generaties meer aan hun trekken. Het motto was: Ik
ben online, dus ik ben, en er werd op allerlei manieren ingegaan op de snelle en voor oude-
zelf denken samen leven
6
ren soms niet bij te benen ontwikkelingen in de informatietechnologie. In de kleine zaal was
een televisieopname van het Filosofisch Kwintet onder leiding van Clairy Polak en Ad Verbrugge. “De informatierevolutie is als de Franse Revolutie 2.0.: het heeft ons meer vrijheid,
gelijkheid en broederschap gegeven”, vinden zij. De NRC vond in een commentaar overigens dat Clairy Polak de internetrevolutie permanent met wantrouwen bleef benaderen. De
Google Glass die zij onwennig op haar neus zette vond zij in elk geval doodeng.
Ook konden we een film zien van de Amerikaanse futurist en filosoof Jason Silva. Voor hem
vallen mens en techniek bijna samen. Techniek is “our second skin” en wezenlijk voor de
mens en de menselijke cultuur. “We build the tools and then the tools build us”. Frans Schalken van Humanitas liet zien wat de mogelijke valkuilen en dilemma’s zijn van online hulpverlening en gaf allerlei praktijkvoorbeelden. Verder was er een masterclass over de vraag of
internet eenzaam maakt of de eenzaamheid juist oplost. Ons afdelingslid Cees Meinhardt
filosofeerde met kinderen over technologie aan de hand van een film over een autist en verder was er voor hen een spannende speurtocht. Tot slot was er de muziek van Maarne Joses en Aniek Maaren. Al met al leverde dat voor de 400 bezoekers een goed bestede zaterdagmiddag op (Bas Maassen).
zelf denken samen leven