Transcript Informatiebrochure - Voedingsonderzoek

Informatiebrochure
Smaak-, vet- en textuureigenschappen van
Nederlandse voeding
Afdeling Humane Voeding, Wageningen universiteit
Versie 2, Februari 2014
Informatiebrochure SVT studie
Deze brochure bevat informatie over het doel en de opzet van de “SVT studie”.
SVT staat voor Smaak-, Vet- en Textuureigenschappen van Nederlandse
voeding. In deze brochure staat beschreven wat wij van u verwachten als
deelnemer en wat u van ons als onderzoekers kan verwachten.
Het onderzoek wordt uitgevoerd door Wageningen Universiteit, afdeling Humane
Voeding en zal plaatsvinden gedurende drie jaar, van februari 2014 tot en met
december 2016. Als u overweegt deel te nemen dan verzoeken wij u deze
brochure goed door te lezen. Mocht u na het lezen van deze brochure nog vragen
hebben, of wilt u zich aanmelden, neem dan gerust contact met ons op.
Bedankt voor uw interesse in het onderzoek en we hopen u te ontmoeten op de
informatiebijeenkomst.
Vriendelijke groet,
Namens het onderzoeksteam,
Pey Sze Teo, Astrid van Langeveld & Korrie Pol
Wageningen Universiteit, Afdeling Humane Voeding
Contactgegevens:
Telefoonnummer: 0317-485210
E-mail: [email protected]
Onderzoekscentrum:
Biotechnion, gebouw 307 (bijlage 1)
Bomenweg 2, 6703 HD Wageningen
Het onderzoeksteam bestaat uit:
Marlot Smulders, BSc
Astrid van Langeveld, MSc
Korrie Pol, MSc
PhD Pey Sze Teo
Dr. Ir. Monica Mars
Prof. Dr. Ir. Kees de Graaf
Versie 2, februari 2014
2
1. Waarom dit onderzoek?
Een gebalanceerd voedingspatroon is belangrijk voor uw gezondheid. Door
middel van dit onderzoek proberen we erachter te komen of er een verband is
tussen de smaak en textuur van voedingsmiddelen en het dagelijkse eetpatroon.
2. Wat is het doel van het onderzoek?
Het doel van de “SVT studie” is het testen van de smaak van ongeveer 1000
Nederlandse producten. De producten worden getest op de vijf basissmaken;
zoet, zuur, bitter, zout en umami. Umami is recent aan de basissmaken
toegevoegd en wordt ook wel omschreven als de “hartige smaak” van voeding.
Ook gaan we de vet-intensiteit en textuur van deze 1000 producten testen.
Textuur is het mondgevoel dat voeding geeft.
3. Hoe wordt het onderzoek uitgevoerd?
Algemeen
Dit onderzoek bestaat uit drie fases; een informatie-en screeningsfase (fase I),
een trainingsfase (fase II) en een testfase (fase III). De gehele studie duurt 3
jaar en zal plaatsvinden van februari 2014 tot en met december 2016. Fase I zal
beginnen in februari 2014 waar we kijken of u geschikt bent voor deelname aan
dit onderzoek. Fase II zal ongeveer van maart t/m mei/juni duren met 2
trainingen per week. Elke training zal ongeveer anderhalf uur duren. Hier wordt u
getraind om de verschillende smaken, vet- en textuureigenschappen in voedsel
te proeven en te scoren. Deze eigenschappen zullen in groepsverband en
individueel besproken worden.
Gedurende fase III zullen voedingsmiddelen getest worden, dit is de langste fase
van het onderzoek. Hier zal u ongeveer 1000 producten scoren op de manier
waar u inmiddels in getraind bent. Deze fase zal bestaan uit 2-3 bijeenkomsten
per week gedurende de resterende periode van het onderzoek. Hieronder ziet u
een schematische weergave van de verschillende fases.
Tabel 1. Schematische weergave onderzoek
I: Informatie- en screeningsfase
1x één uur durende informatiebijeenkomst
1x twee uur durende screeningstest
II: Trainingsfase
2x anderhalf uur durende bijeenkomst per week (4 maanden)
III: Testfase
2- 3x één uur durende bijeenkomst per week (resterende maanden)
Versie 2, februari 2014
3
Fase I: Informatiebijeenkomst en toestemmingsverklaring
Wanneer u geïnteresseerd bent in deelname aan ons testpanel kunt u contact
met ons opnemen (zie onze contactgegevens op blz. 2). U wordt dan uitgenodigd
voor een informatiebijeenkomst welke zal plaatsvinden op de universiteit (zie
bijlage 1 voor de locatie). Tijdens deze bijeenkomst zullen we u verder
informeren over dit onderzoek en heeft u de mogelijkheid om vragen te stellen.
Wanneer u besluit om deel te nemen aan het onderzoek vragen wij u om een
toestemmingsverklaring te ondertekenen (bijlage 2). U geeft hiermee aan dat u
voldoende geïnformeerd bent over het doel en de uitvoering van het onderzoek
en dat u hieraan deel wilt nemen. Wanneer u geen toestemmingsverklaring wilt
ondertekenen kunt u helaas niet deelnemen aan dit onderzoek. Na het tekenen
vragen wij u een vragenlijst met algemene en medische vragen in te vullen. Op
basis van deze vragenlijst kunnen wij beoordelen of u in aanmerking komt om
deel te nemen aan de screeningstest.
Fase I: Screeningstest
Om te bepalen of u voldoet aan de eisen om deel te nemen aan het onderzoek
zult u een aantal smaaktesten uitvoeren. Op basis van de resultaten van deze
smaaktesten zullen we bepalen wie we voor het panel selecteren.
Het is belangrijk dat u een uur voorafgaand aan de screeningstest niets meer eet
of drinkt. Dit kan namelijk uw smaakwaarneming beïnvloeden. Het drinken van
water is wel toegestaan.
Fase II: Trainingen
Wanneer u geselecteerd bent voor het testpanel wordt u getraind worden om
verschillende basissmaakoplossingen te onderscheiden en de intensiteit ervan te
beoordelen. Ook zal u leren producten op vet- en textuureigenschappen te
onderscheiden. Gedurende de trainingsfase zullen uw prestaties besproken
worden en zullen er groepsdiscussies plaatsvinden om zo producteigenschappen
beter te begrijpen. De trainingen zullen 2 keer per week plaatsvinden gedurende
ongeveer 4 opeenvolgende maanden, afhankelijk van de snelheid van het
leerproces van het panel. Het panel zal gedurende de trainingsfase opgedeeld
worden in vijf groepen waarbij elke groep traint op twee vaste dagen (groep 1
t/m 3: dinsdag en donderdag, groep 4 en 5: woensdag en vrijdag). De tijden
zullen plaatsvinden van 10:00-11:30 of 13:30-15:00 voor beide groepen. Voor
groepen 1 t/m 3 is er nog een latere optie mogelijk, 16:00-17:30 (zie tabel 1).
De groepsindeling zal in overleg met u en de andere deelnemers worden
gemaakt. Tijdens de trainingsperiode is het belangrijk dat u elke sessie aanwezig
bent.
Versie 2, februari 2014
4
Tabel 1. Schematische weergave trainingsfase
Dinsdag en Donderdag
Woensdag en vrijdag
Groep 1
Groep 2
Groep 3
Groep 4
Groep 5
10:00-11:30
13:30-15:00
16:00- 17:30
10:00-11:30
13:30-15:00
Fase III: Testen
Na deze maanden begint fase III de (testfase). Hierin gaat u een groot aantal
producten proeven en beoordelen op de manier die u geleerd heeft gedurende de
trainingsfase. In totaal zal het testpanel ongeveer 1000 producten testen, deze
producten zullen bestaan uit voedingsmiddelen die veel gegeten worden in
Nederland bijvoorbeeld kaas, melk, yoghurt en brood. Gedurende de testfase,
van ongeveer drie jaar, zullen wij elke keer kleinere groepen uitnodigen om te
komen proeven, dus hoeft u niet elke keer aanwezig te zijn. Tijdens de testfase
zullen maandelijks opfristrainingen gegeven worden om uw prestaties te
evalueren.
Versie 2, februari 2014
5
4. Wie kunnen deelnemen?
In totaal zijn we op zoek naar 25 gezonde mannen en vrouwen die
-
Nederlands als moedertaal hebben i.v.m. praten en discussiëren over
subtiele verschillen in textuur
Gedurende het hele onderzoek tussen de 18 en 55 jaar oud zijn, dus
geboren tussen 01-01-1961 en 01-01-1996
Uit Wageningen of omgeving komen
Een BMI tussen de 18.5-25kg/m2 hebben (zie onderstaand kader)
Voldoende smaakonderscheidend vermogen hebben
3 jaar aan dit onderzoek mee willen doen
Berekening BMI
De Body Mass Index (BMI) is een maat die de verhouding tussen lengte en gewicht bij een
persoon weergeeft. De BMI wordt gebruikt als een indicatie voor de gezondheidstoestand
van een persoon. Uw BMI kunt u berekenen door uw lichaamsgewicht (in kilo’s) te delen
door het kwadraat van uw lichaamslengte (in meters).
Bijvoorbeeld iemand van 65 kg met een lichaamslengte van 1.70 m heeft een BMI van:
gewicht
BMI =
lengte lengte
=
65
1,70  1,70
= 22.5
Over het algemeen wordt er bij een index van onder de 18,5 gesproken van ondergewicht.
Vanaf een index van 25 is er sprake van (licht) overgewicht. Bij een waarde boven de 30 is
er sprake van ernstig overgewicht of obesitas.
U kunt
-
niet
deelnemen wanneer u:
Rookt of drugs gebruikt
Gemiddeld meer dan 21 alcoholische consumpties per week nuttigt
Vegetariër bent of een leefregel heeft waardoor u bepaalde
voedingsmiddelen niet eet (bijv. religieuze leefregel)
(voedings-) allergieën of intoleranties heeft
Gebitsproblemen, gebitsprothese, beugel of een mondpiercing heeft.
Medicijnen slikt die uw smaak en/of reuk beïnvloedt (wordt nagegaan via
een vragenlijst)
Op het moment zwanger bent of borstvoeding geeft
Al deelneemt aan ander wetenschappelijk onderzoek
Deze criteria zullen nagegaan worden tijdens de informatiebijeenkomst en de
screening.
Versie 2, februari 2014
6
5. Financiële vergoeding
Voor deelname aan dit onderzoek ontvangt u in de trainingsfase een vergoeding
van €260,- per periode (13 weken). De duur van de trainingsfase hangt af van
de resultaten van het panel. De vergoeding die u ontvangt gedurende de testfase
zal naar aantal bijeenkomsten berekend worden. Dit kan variëren van €30 tot
€300 euro per periode (13 weken), afhankelijk van het aantal keer dat u
uitgenodigd wordt en deelneemt. In ieder geval heeft u iedere maand een
trainingssessie, waarin we de kwaliteit van het panel monitoren.
De Afdeling Humane Voeding is verplicht de vergoedingen door te geven aan de
belastingdienst. Dat is de reden waarom we naar uw burgerservice-nummer
vragen. Mocht u tijdens of na de screening niet in aanmerking komen voor
deelname aan dit onderzoek dan krijgt u een eenmalige vergoeding van €10,- in
de vorm van een VVV Cadeaubon. De financiële vergoedingen van de trainingen
en testfase zullen per periode uitbetaald worden via de bank. Bij dit onderzoek
krijgt u geen reiskostenvergoeding.
6. Stoppen met deelname aan het onderzoek
U kunt te allen tijde stoppen met deelname aan dit onderzoek. Wanneer u tijdens
het onderzoek besluit te stoppen, hoeft u hier geen reden voor op te geven. Wel
kunnen de gegevens die, tot dan toe, zijn verzameld, worden meegenomen in de
resultaten van het onderzoek. Wanneer u niet voldoende aanwezig kunt zijn op
de trainings- of testbijeenkomsten of om andere redenen niet voldoet aan de
vooraf opgestelde criteria heeft de onderzoeker het recht om uw deelname aan
het onderzoek te beëindigen.
7. Privacy
Het onderzoek is positief beoordeeld door de Medische Ethische Commissie
(METC) van Wageningen Universiteit. De gegevens die we tijdens dit onderzoek
verzamelen zullen gecodeerd worden opgeslagen en vertrouwelijk behandeld
worden.
8. Onderzoeksresultaten
De resultaten van dit onderzoek zullen worden verwerkt voor publicatie in een
wetenschappelijk artikel. In deze publicatie zullen geen namen van deelnemers
genoemd worden. Wij kunnen u geen inzichten geven in uw persoonlijke
uitkomsten. Tijdens de drie jaar van het onderzoek zullen wij u regelmatig op de
hoogte houden van de resultaten van het onderzoek, waaronder informatie over
het functioneren van het panel. Daarnaast zult u aan het eind van het onderzoek
de definitieve resultaten op groepsniveau krijgen.
Versie 2, februari 2014
7
9. Onafhankelijk arts
U kunt met vragen en opmerkingen altijd terecht bij een van de medewerkers
van het onderzoek. Mocht u vragen hebben over de medische achtergrond van
het onderzoek en wilt u deze liever met een onafhankelijke arts bespreken dan
kunt u altijd contact opnemen met dr. J.J. van Binsbergen (arts te Brielle). U
kunt dr. van Binsbergen telefonisch bereiken door het telefoonnummer 0181 –
412155 te bellen op werkdagen tussen 8.00 en 10.00 uur. U krijgt een keuze
menu te horen waarvan u 2 ‘voor overige zaken’ moet kiezen. De
praktijkassistente noteert uw gegevens en dr. van Binsbergen zal contact met u
opnemen. U kunt uw vragen ook per e-mail stellen:
[email protected] Graag duidelijk aan de praktijkassistente
doorgeven of in de e-mail vermelden om welk onderzoek het gaat.
Deelnemen?
Wanneer u na het lezen van deze brochure belangstelling heeft om deel te
nemen aan de SVT studie, dan vragen wij u om contact met ons op te nemen
(zie bladzijde 2 voor contactgegevens).
We zullen u dan uitnodigen om een informatiebijeenkomst bij te wonen.
We horen graag van u,
Pey Sze Teo & Marlot Smulders
Wageningen Universiteit, Afdeling Humane Voeding
Bijlages
Bijlage 1: Routebeschrijving van en naar het onderzoekscentrum
Bijlage 2: Toestemmingsverklaring
Versie 2, februari 2014
8
Bijlage 1: Routebeschrijving van en naar het onderzoekscentrum
Alle gebouwen van Wageningen UR hebben een uniek gebouwnummer. Direct bij de
hoofdinvalswegen van Wageningen verwijzen borden naar de diverse locaties van
genummerde gebouwen van Wageningen UR. In de buurt van de locatie is een zoekroute
naar de afzonderlijke gebouwen aangegeven.
Het Biotechnion is gebouw 307. Op de plattegrond hieronder staat gebouw 307
omcirkeld.
1. U kunt het Biotechnion het makkelijkst bereiken vanaf de Diedenweg.
2. Ga vervolgens de Verbindingsweg in. Let op: dit is een soort inrit, geen doorgaande
weg!
3. Parkeer op de parkeerplaats aan uw linkerhand net na de bocht (er is ook een
fietsenstalling). Het gebouw voor u met de groene, gele, roze en blauwe kleuren is het
Biotechnion.
4. De ingang van het gebouw vindt u aan de rechterkant van de fietsenstalling.
Versie 2, februari 2014
9
Bijlage 2:
Toestemmingsverklaring
Smaak-, vet- en textuureigenschappen van Nederlandse voeding
 Ik heb de informatiebrochure voor de proefpersoon gelezen. Ik kon aanvullende vragen stellen.
Mijn vragen zijn voldoende beantwoord. Ik had genoeg tijd om te beslissen of ik meedoe.
 Ik weet dat meedoen helemaal vrijwillig is. Ik weet dat ik op ieder moment kan beslissen om toch
niet mee te doen. Daarvoor hoef ik geen reden te geven.
 Ik weet dat wanneer ik niet voldoende aanwezig kan zijn op de trainings- of testbijeenkomsten de
onderzoeker in zijn recht is om mijn deelname aan het onderzoek te beëindigen.
 Ik geef toestemming om mijn gegevens te gebruiken, voor de doelen die in de informatiebrochure
staan.
 Ik geef toestemming om mijn onderzoeksgegevens gedurende 15 jaar na afloop van dit onderzoek
te bewaren.
Ik wil meedoen aan dit onderzoek.
Naam proefpersoon:
Handtekening:
Datum : __ / __ / __
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------Ik verklaar hierbij dat ik deze proefpersoon volledig heb geïnformeerd over het genoemde
onderzoek.
Als er tijdens het onderzoek informatie bekend wordt die de toestemming van de proefpersoon zou
kunnen beïnvloeden, dan breng ik hem/haar daarvan tijdig op de hoogte.
Naam onderzoeker (of diens vertegenwoordiger):
Handtekening:
Datum: __ / __ / __
Versie 2, februari 2014
10