Transcript "Toppers werken samen tegen dementie" - De Standaard

14 BINNENLAND
DE STANDAARD
DINSDAG 25 FEBRUARI 2014
MINISTER INGRID LIETEN (SP.A) RICHT NETWERK DEMENTIE OP
ADOPTIE
Toppers werken samen
tegen dementie
Opnieuw
adopteren uit
Zuid­Afrika
Chantal Van Audenhove (Lucas). © pjv
Opgelet
Vlaamse ouders kunnen zich
straks weer aanmelden voor
adopties van kinderen uit Zuid­
Afrika. De Vlaamse adoptie­
ambtenaar Ariane Vandenberghe
heeft een overeenkomst onderte­
kend met de Zuid­Afrikaanse
adoptie­autoriteit. Ze reisde daar­
voor in januari naar Zuid­Afrika.
Tijdens dat bezoek bleek dat
Zuid­Afrika, zoals België, niet
langer discriminerende voorwaar­
den oplegt aan kandidaat­adop­
tanten. Concreet: holebikoppels
kunnen zich kandidaat stellen.
De Vlaamse adoptiedienst Fiac
zal samenwerken met de Zuid­
Afrikaanse partner Engo. Er
wordt gestart met drie proefdos­
siers. Daarna komen eerst de tien
ouderparen in aanmerking die al
een contract met Fiac hadden
toen dat nog met een andere
partner in Zuid­Afrika werkte.
(vbr)
OPNIEUW VERKEERSHINDER
DOOR WEGENWERKEN
MET DE WAGEN VERTREKKEN? EERST WEGENENVERKEER.BE/WERVEN2014 CHECKEN!
NEDERLAND
NEDERLAND
21
OOSTENDE
BRUGGE
23
14
22
MOBILITEIT
Christine Van Broeckhoven (UA): jongere generaties zijn bereid om aan onderzoek mee te werken.
Vlaamse toponderzoekers op het vlak
van dementie bundelen de krachten
in een netwerk. Doel: een brug slaan
tussen hun onderzoek en de patiënten
en hun families. ‘Zij moeten hier beter
van worden.’
VAN ONZE REDACTRICE
VEERLE BEEL
BRUSSEL |
‘We hebben in
Vlaanderen veel toponderzoekers
op een kleine oppervlakte: we zijn
het Silicon Valley van het alzhei­
meronderzoek. Het netwerk Vind
maakt daar nu één onderzoeks­
groep van, die moet scoren. Niet in
wetenschappelijke papers, maar
in vooruitgang voor de levenskwa­
liteit van de patiënten en hun fa­
milies’, zegt Rik Vandenberghe,
professor in de experimentele
neurologie aan de KU Leuven.
Hij maakt deel uit van het nieuwe
netwerk, dat van start gaat onder
impuls van Vlaamse minister van
Innovatie Ingrid Lieten (SP.A). Zij
heeft daar 5 miljoen euro voor
veil. Ze hoopt dat die samenwer­
king de basis zal leggen voor opti­
male zorgen, vroegere diagnoses
en in een latere fase ook voor doel­
treffende therapieën.
Geen screening
Tot tien jaar geleden kon demen­
tie alleen worden vastgesteld door
de hersenen te onderzoeken na
het overlijden. Nu kan het al bij
leven: PET­scans kunnen in een
erg vroege fase veranderingen in
de hersenen laten zien. ‘Die evolu­
tie maakt de weg vrij naar nieuw
en doeltreffender onderzoek’, zegt
professor Rik Vandenberghe.
‘Het is niet de bedoeling om de he­
le bevolking te screenen. Dat zou
maar zinvol zijn als er ook een be­
handeling is. Maar als we een be­
handeling vinden, zal die mikken
op mensen van wie de hersenen
nog niet onomkeerbaar zijn aan­
getast.’
Onderzoeksgroepen uit Leuven
en Antwerpen zullen in Vind hun
biobanken samenbrengen. Die be­
vatten hersenen en lichaamsma­
teriaal van patiënten en familie­
leden. Ze zullen ook aan geneti­
sche risicoprofilering doen, waar­
bij families gevolgd worden die er­
felijk belast zijn.
Families
‘De helft van de patiënten heeft
minstens één familielid dat ook
getroffen is’, zegt de Antwerpse
onderzoekster Christine Van
Broeckhoven.
‘In één op de tien families wordt
een of andere vorm van dementie
van generatie op generatie door­
gegeven. Met de medewerking
van familieleden kunnen we op
zoek gaan naar het begin van het
ziekteproces, dat zich vaak tien of
twintig jaar voor de uiting van de
ziekte al voordoet. Dat leert ons
veel over het ontstaan van demen­
tie. We hopen dat het ons ook iets
© Michiel Hendryckx
Rik Vandenberghe (KU Leuven). © rr
Betere communicatie nodig na diagnose
De Leuvense professor Chantal
Van Audenhove, ook directeur
van het onderzoekscentrum
Lucas, pleit voor betere informa­
tie aan patiënten ter ondersteu­
ning van de keuzes die ze moe­
ten maken. ‘We willen een be­
slissingshulp ontwikkelen, die
mensen voorafgaand aan de di­
agnose helpt om te beslissen
wat ze willen weten over een
ziekte die nog niet behandelbaar
is. We willen onderzoeken of
mensen die de keuze bewust ge­
kan leren over hoe we dat proces
kunnen stoppen.’
Eiwitten
Van Broeckhoven zegt dat de jon­
gere generaties graag bereid zijn
om aan onderzoek mee te werken.
‘We verplichten niemand om de
resultaten van hun test ook te ver­
nemen. Ik heb in Vlaanderen di­
verse families met alzheimer of
frontale kwabdementie in beeld
gebracht. Vaak ben ik de enige die
alles over die families weet.’
Aan heel wat vormen van demen­
Het netwerk Vind
zal onder meer
families volgen die
erfelijk belast zijn
maakt hebben, tot een betere
kwaliteit van leven komen.’
Ze pleit ook voor gesprekken
over het levenseinde: ‘In de on­
cologie heeft men daar al veel
ervaring mee. Maar daar heeft
men doorgaans ook meer tijd.
Dementie overvalt je. Vaak ver­
liezen mensen snel de mogelijk­
heden om hun voorkeuren te ui­
ten. Daarom moet je er vroeg bij
zijn.’ Er zal ook een website wor­
den ontwikkeld voor mantelzor­
gers en familieleden. (vbr)
tie – het is niet zomaar één ziekte
met één oorzaak – ligt een eiwit­
neerslag in de hersenen ten
grondslag. Dat geldt ook voor Par­
kinson en ALS.
Bart Destrooper, verbonden aan
de KU Leuven en het Vlaams In­
stituut voor Biotechonologie
(VIB), wil een project uitwerken
waarbij hij die eiwitten met ande­
re eiwitten (nanobodies) gaat be­
strijden: in een eerste fase in een
proefbuis, later toepasbaar voor
een betere diagnostiek bij men­
sen, vervolgens ook om de ziekte
op te wekken bij proefdieren zo­
dat gezocht kan worden naar een
therapie. ‘Maar dat laatste is nog
niet voor morgen’, zegt hij.
Wereldwijd zijn er 35 miljoen
mensen met dementie. Tegen
2030 zal dat aantal verdubbelen,
tegen 2050 verdriedubbelen. Eén
op de vier Vlamingen is nu ouder
dan 65. Een op de tien van hen zal
dementie ontwikkelen.
(mkm)
18
17
LIER
20
E313
HAM
E17
02
MECHELEN
06
A17
E17
07
E40
08
E314
19
AALST
16
E314
04
10
GENK
HASSELT
LEUVEN
E313
E40
BRUSSEL
16
12
LUMMEN
E19
03
E19
01
FRANKRIJK
E411
LUXEMBURG
01 E17 Afbraak douanegebouwen t.h.v. Menen
E40 Structureel onderhoud asfalt tussen
Aalter en St. Denijs-Westrem richting Brussel
▶ FEBRUARI T.E.M. APRIL
▶ 25 APRIL T.E.M. JUNI
t.h.v. Jozef Vervaenestraat,
richting Antwerpen
▶ APRIL T.E.M. MEI
03 A17/E403 Plaatsen van nieuwe brugligger
en volledige renovatie bovenbouw
brug B51 t.h.v. Oekene
▶ MAART T.E.M. MEI
E313/E314 Plaatsen van geluidsschermen
t.h.v. Lummen
▶ MAART T.E.M. APRIL
05 E19 Structureel onderhoud en aanleg
spitsstrook tussen Antwerpen Noord
en afrit St. Job
▶ MAART T.E.M. EIND JUNI
06 A12 Vervangen bruggen O7 en O8
t.h.v. Londerzeel
▶ APRIL 2014 T.E.M. AUGUSTUS 2015
07 E314 Brugherstelling t.h.v. overbrugging
Brusselsesteenweg (N2) in Herent
▶ APRIL T.E.M. AUGUSTUS
08
09
en herinrichting snelweg (parking Rekkem)
02 E17 Herstelling brug Gentbrugge
MOORDPOGING
Een 29­jarige vrouw is afgelo­
pen vrijdag in Sint­Truiden het
slachtoffer geworden van een
schietpartij op de boerderij van
de ouders van haar vriend. Het
koppel werkte in de stallen toen
een onbekende man met een
jachtgeweer op het erf was ge­
komen en op hen schoot. De
vrouw kreeg hagelbolletjes in de
arm en de buik. Ze kon nog met
haar vriend wegvluchten.
Het schietincident is waarschijn­
lijk het gevolg van een familie­
vete. De vrouw zou bij haar ou­
ders weggelopen zijn omdat ze
van haar vader geen vriend
mocht hebben en voor altijd op
de boerderij moest werken.
De vrouw zelf verdenkt haar va­
der ervan achter de schietpartij
te zitten. Hij ontkent dat.
De onbekende schutter is spoor­
loos. Het parket van Hasselt wil­
de geen commentaar kwijt.
15
KONTICH
GENT
09
04
Zwangere vrouw
neergeschoten
op boerderij
13
TIELT
Trein rijdt 160
met open deur
De intercitytrein van Eupen
naar Oostende heeft gisteren een
deel van het traject afgelegd met
een open deur. De trein reed tus­
sen Gent en Brugge met een top­
snelheid van 160 km per uur ter­
wijl een van de deuren wagenwijd
open stond. Een reiziger maakte
een foto en deed bij aankomst in
Brugge aangifte bij de NMBS.
Volgens de NMBS waren alle deu­
ren dicht bij vertrek in Gent.
‘Gaat het om een technisch defect
of heeft iemand moedwillig de
deuren open gezet, door bijvoor­
beeld aan de noodrem te trekken?
We onderzoeken nog wat er pre­
cies gebeurd is.’
‘De NMBS mag hier niet licht
over gaan’, zegt treinexpert Her­
man Welter. ‘Het is nog al ge­
beurd. Het wordt weggewuifd.
Maar er moet maar eens een kind
zo’n open deur passeren: de kans
bestaat dat het weggezogen
wordt.’ (kba)
E40
ANTWERPEN
HERENTALS
SINTNIKLAAS
ZELZATE
EEKLO
E40
E34
11
N49/E34
N49/E34
MALDEGEM
MIDDELKERKE
TORHOUT
Bart Destrooper (KU Leuven). © jvc
TURNHOUT
E19
05
R8 Vernieuwen toplaag en waar nodig
vernieuwen onderlaag (Kortrijk)
▶ PAASVAKANTIE
10 E313 Structureel onderhoud asfalt
en kortsluiten in- en uitvoegstroken
tussen verkeerswisselaar Lummen
en complex 26bis (Zolder)
▶ APRIL T.E.M. OKTOBER
11 N49/E34 Structureel onderhoud asfalt
t.h.v. Zwijndrecht en Melsele
▶ MEI T.E.M. AUGUSTUS
12 E314 Plaatsen van geluidsschermen
t.h.v. Westlaan in Heusden-Zolder
▶ AUGUSTUS
13 Viaduct B401 Sanering viaduct in Gent
▶ JUNI T.E.M. OKTOBER
14 A17/E403 Structureel onderhoud asfalt (fase 1)
tussen Brugge en Torhout richting Kortrijk
▶ JUNI
15 E34 Structureel onderhoud asfalt
tussen Oelegem en Zoersel
in beide richtingen
▶ JUNI T.E.M. SEPTEMBER
16 A17/E403 en A19 Structureel onderhoud
betonin beide richtingen t.h.v. Kortrijk
▶ JULI T.E.M. AUGUSTUS
(5 WERKDAGEN PER RIJRICHTING)
17 E17 Structureel onderhoud asfalt
tussen ring Antwerpen (R1) en Kruibeke,
en tussen Kennedytunnel en
Antwerpen-West (richting Gent)
▶ JULI T.E.M. AUGUSTUS
18 E17 Structureel onderhoud asfalt
tussen complex Sint-Niklaas en
complex Haasdonk richting Antwerpen
▶ TWEEDE HELFT JULI
19 R22/R0 Herinrichting Woluwelaan
in Machelen
▶ AUGUSTUS 2014 T.E.M. MAART 2017
20 E313 Structureel onderhoud asfalt
t.h.v. Westerlo-Geel-Laakdal-Meerhout
richting Antwerpen
▶ AUGUSTUS T.E.M. SEPTEMBER
21 R2 Sanering Beverentunnel
(koker richting Beveren)
▶ SEPTEMBER
22 A17/E403 Structureel onderhoud
asfalt (fase 2) tussen Torhout en Brugge
richting Brugge
▶ SEPTEMBER T.E.M. OKTOBER
23 A18/E40 Structureel onderhoud asfalt
tussen Oostduinkerke en Veurne
richting Frankrijk
▶ NAJAAR 2014
Laat u niet verrassen, kijk op:
WEGENENVERKEER.BE voor alle details van deze en andere werken
VERKEERSCENTRUM.BE voor actuele verkeersinformatie
Het Agentschap Wegen en Verkeer heeft in 2014 verschillende grote werven gepland.
Voor een overzicht van alle werven, kijk op wegenenverkeer.be en laat je niet verrassen.
@wegenenverkeer
NEDERLAND