Transcript Download presentatie

Ruimte voor GON-begeleiding
in secundaire scholen. Naar
inclusieve onderwijsmodellen.
Annet De Vroey, KHLeuven,
Katja Petry, KU Leuven
Overzicht
- literatuur
- onderzoek naar inclusieve praktijk in
secundaire scholen in Vlaanderen
inclusieve schoolontwikkeling
onderwijsmodellen
- conclusies
Internationale context
Succesfactoren voor inclusie in secundair onderwijs
Literatuur* wijst op het belang van
-
Inclusieve ethos en hoge verwachtingen
Positieve leerkracht-leerling relaties
Co-teaching partnerschappen
Klassensamenstelling in functie van brede toegankelijkheid van een
gemeenschappelijk curriculum
- Zelfbepaling, gedeelde besluitvorming, transitieplanning
- Peer support
- UDL en aanpassingen
Uitdagingen
Literatuur signaleert knelpunten in secundair onderwijs:
- Onduidelijkheid bij leraren over het concept ‘inclusie’
- Doelmatigheidsbeleving en verantwoordelijkheden van leraren zijn niet
eenduidig
- Toegang tot een gemeenschappelijk curriculum is vaak beperkt door
het installeren van aparte klassen
-
Moreel leiderschap en lange termijn visie
Tijd voor overleg, inspraak en professionalisering
Sociale validiteit van ondersteuning door volwassenen
Beroepsidentiteit en functionele vaardigheden
Doelmatige aanpassingen
Onderzoek in secundaire scholen in Vlaanderen
Welke strategieën worden ingezet in secundaire scholen om
inclusief onderwijs uit te bouwen?
 In Vlaamse context van toenemend aantal leerlingen met GON- of
ION-ondersteuning
 Leren van goede praktijk
 Met toepassing in de lerarenopleiding
Methode en context
Kwalitatief multiple case onderzoek
1. Survey rond inclusief beleid en praktijk
750 secundaire scholen
204 respondenten
=> Thema’s:
- Schoolklimaat & vriendschappen
- Aangepast curriculum & klassensamenstelling
- Samenwerkende teams
2. Selectie van 12 scholen met goede praktijkvoorbeelden
- gevarieerde thema’s
- gevarieerde ondersteuningsnoden
- gevarieerde studierichtingen
Interviews en klasobservaties
Context en methode
Leerlingenaantallen
Studierichtingen
N leerlingen met een GON- of
ION- attest
4 scholen
< 400 leerlingen
3 middenscholen met
ASO, TSO en BSO
1 ASO school tem. 6de j
2-8 lln met GON-ION
attest
4 scholen
400-800 lln
2 ASO scholen
2 TSO-BSO scholen (incl
1 middenschool)
6-20 lln met GON-ION
attest
4 scholen
> 800 leerlingen
1 ASO school
3 KSO-TSO-BSO scholen
8-50 lln met GON-ION
attest
55 observaties, 25 lln GON/ION
-5 lln met een motorische beperking
-3 lln met een visuele beperking
-1 ll met een auditieve beperking
-14 lln met ASS
-2 lln met Down syndroom
72 Interviews, lkrn, GON-lkrn, ouders,
lln, klasgenoten
1ste graad,: 27 (5 lln)
2de graad: 15 (4 lln)
3de graad: 7 (3 lln),
Alle graden: 23 (directies, llnbegeleiders)
Observaties
Analyse
• Analyse van schooleigen vernieuwingsprocessen bij
instroom van leerlingen met GON- en/of ION-attest: wat
zijn de accenten, strategieën en effecten in elke school?
=> individuele verhalen van schoolontwikkeling
• Cross-analyse van schoolprocessen o.b.v. interviews en
klaspraktijk
=> succesfactoren en flow-chart voor inclusieve
schoolontwikkeling
Symposium Inclusief onderwijs 19-02-2014
Verhalen van inclusieve scholen
•
•
•
Zelfbepaling & privacy
•
•
•
•
•
Ouders-school partnerschappen
•
•
•
•
Inspirerend leiderschap
Transitie
Zelfsturende ondersteuningsteams
Zorgcontinuüm in een school voor iedereen
Traditionele zorgzame school
Sociale participatie voor leerlingen met ASS
Leerlingensecretariaat als zorgreceptie
Intercultureel onderwijs & GON
Talentgericht onderwijs
Ondersteunde transities
Inzetten op ondersteunende relaties
1 ASO school, 2 BSO-TSO scholen, waarvan 1 middenschool , middelgrote
scholen
• Voor wie? Vooral inclusie van ‘nieuwe doelgroepen’
• Troeven: gelijkwaardigheid, ouderbetrokkenheid
• Ankers: ondersteunend leiderschap, engagement van schoolteam
• Strategieën:
•
•
-
zichtbaar maken van leerlingen met hun eigenheid, sterktes
-
positieve beeldvorming
-
rolmodel zijn voor acceptatie in de klas en op school
-
Bewust van deontologie en privacy; inspraak leerling
Outcomes:
-
Formatief assessment
-
Empowerment van leerlingen
Uitdagingen:
-
Informatiedoorstroom
Meer geïsoleerde ondersteuningsteams
Inzetten op samenwerkende teams van
interne en externe ondersteuning
2 ASO scholen, 3 TSO-BSO-KSO scholen (1 met KSO), grote
scholen
• Voor wie? Leerlingen voor wie externe ondersteuning niet
•
•
volstaat, maar doorheen volledige week en van elke leerkracht
goede opvolging vragen (bv. leerlingen met ASS)
Troeven:
scholen met voorgeschiedenis van diversiteit en groei van
ondersteuningsvragen
er is een positieve beeldvorming van leerlingen met special
needs;
er bestaan al procedures om met diversiteit om te gaan
Inzetten op samenwerkende teams van
interne en externe ondersteuning (2)
• Ankers:
- Know how, interdisciplinaire teams, professionals,
•
-
ondersteunend en gedeeld leiderschap
taal van ‘juiste plaats’ verschuift naar dialoog
Strategieën
Stroomlijnen van communicatie
Procedures voor gedeelde besluitvorming worden
doorgevoerd
Team wordt betrokken bij schoolbrede en externe
ondersteuning
Inzetten op samenwerkende teams van
interne en externe ondersteuning (3)
•
•
-
Outcomes
Know how van interne teams neemt toe
Efficiëntie in planning van overlegtijd en evaluatie
Verschuiving van verantwoordelijkheden en positieve
attitudes t.a.v. nieuwe rollen
Gedeeld leiderschap wordt een ‘flow’ die
professionalisering op gang brengt
Ondersteuning wordt ingebed in het hart van de school
Uitdagingen:
Hoe kunnen alle leerkrachten hierbij betrokken worden?
Aandacht voor compromissen tussen externe en interne
teams
Inzetten op toegankelijkheid
4 middenscholen, 2 ASO-TSO-BSO, 2 TSO-BSO, kleinschalig en rol in
transitie
• Voor wie? Iedereen
• Troeven: - voorgeschiedenis van diversiteit
-
•
Heldere missie, talentgericht werken, focus op gelijkwaardigheid en hoge
verwachtingen voor alle leerlingen
Ankers:
Inspirerend leiderschap, visie, consequent personeelsbeleid
•
Strategieën:
- Reorganisatie van uurroosters, inzetten op effectieve onderwijsmethodes
en aanpassingen
•
Outcomes:
- Hogere doelmatigheidsbeleving van leerkrachten
-
Bewustzijn van het voordeel voor alle leerlingen
•
Uitdagingen: universeel design en universeel onderwijzen
Cross-analyse
• Schoolniveau:
- Gelijkwaardigheid, acceptatie, diversiteit
- Ondersteunend leiderschap, inspiratie, know how en
personal touch
- Gedeelde doelen, maximale participatie, stroomlijning van
ondersteuning en communicatie
- inbedding van externe-interne ondersteuning, interne
reflectie en dialoog omtrent GON/inclusie, empowerment
van lerarenteams en interne begeleiding
- Uitdagingen: brede professionalisering, flexibiliteit en het
samen sporen van procedures, en ‘tuning’ van
paradigma’s
• Klasniveau
-
positieve, open leerkracht-leerling relaties
heldere routines en gedragsafspraken
eigenaarschap van leerkrachten, agency
sensitiviteit en responsiviteit
sociale interventies
actieve participatie en externe differentiatie
peer support
verkenning van UDL en van formatief assessment
positieve perceptie van diversiteit in coöperatieve
leerlingengroepen, doelmatigheidsbeleving en evenwichtig
klasmanagement
- Uitdaging: Co-teaching
• Leerlingenniveau
- Persoonlijke relatie GON-lkr-leerling, ‘counseling’
- Sociaal-emotionele ondersteuning, aandacht voor privacy
en zelfbepaling van adolescenten, focus op
schoolloopbaan en leren leren
- Acceptatie en zelfbepaling (in de klasgroep)
- transitie naar hoger onderwijs en beroepsleven
- Uitdaging: formatief assessment vs. IHP procedures
Conclusies
• Ondersteunend en gedeeld leiderschap
• Effectieve scholen vertrouwen op een vorm van
universeel onderwijzen, gebaseerd op effectieve
onderwijsstrategieën: responsief, met effectieve
instructie en evenwichtig klasmanagement dat
rekening houdt met groeps- en individuele vragen
• Inclusie van leerlingen met ASS verloopt positief
(in deze selectie van scholen): sterke responsiviteit
van lkrn en grote bereidheid tot flexibiliteit
• Discrete vormen van aangepast assessment
worden ingevoerd als schooleigen procedures
• Samenwerking vraagt schooleigen procedures
Conclusies
•
•
GON-rol met externe differentiatie, is betekenisvol voor de
leerling, maar bescheiden op klas- en schoolniveau
‘Specialisatie’ van scholen voor bepaalde doelgroepen versterkt
expertise en samenwerking, maar verengt ook kijk op inclusie en
mogelijke studiekeuze jongeren
• Middenscholen scoren goed voor relationele gerichtheid en
toegankelijkheid: organisatie van andere uurroosters incl.
interessegebieden, vrije ruimte, zelfde leerkrachten over ASOTSO-BSO heen
• Grote secundaire scholen (> 800 lln), alle studierichtingen,
zoeken beheersbaarheid in het integreren van externe hulp in
de eigen leerlingenbegeleiding => stroomlijnen van
communicatie en specialisatie van zorgvragen. Slagen erin om
GON-leerkrachten als teamlid te betrekken bij de school.
Beleid?
• Expertise delen tussen scholen met goede praktijk, niet
enkel binnen scholen
• Inbedding van GON-expterise in de school is nog
gebonden aan specifieke doelgroepen => nood aan
bredere aanpak, met behoud of mogelijkheid van inzet van
middelen in de school
• ASS-leerlingen in reguliere school, in reguliere klassen:
waardering van wat de voorbije jaren werd opgebouwd
door scholen, leerkrachten en GON-teams is nodig
*Literatuur
•
Ainscow, Mel. 2005. Developing Inclusive Education Systems: What Are the Levers for Change?
Journal of Educational Change 6, no. 2 (June): 109–124.
•
Avramidis, Elias, Phil Bayliss, and Robert Burden. 2002. Inclusion in Action: An in-Depth Case Study of
an Effective Inclusive Secondary School in the South-West of England. International Journal of
Inclusive Education 6, no. 2: 143–163.
•
Booth, Tony, and Mel Ainscow. 2011. Index for Inclusion: Developing Learning and Participation in
Schools. Bristol: CSIE.
•
Buckley, Sue, Gillian Bird, Ben Sacks, and Tamsin Archer. 2006. A Comparison of Mainstream and
Special Education for Teenagers with Down Syndrome: Implications for Parents and Teachers. Down’s
Syndrome, Research and Practice 9, no. 3 (June): 54–67.
•
Carpenter, Laura Bowden, and Allen Dyal. 2006. Secondary Inclusion: Strategies for Implementing the
Consultative Teacher Model. Education 127, no. 3: 344–351.
•
Carter, Erik W., and Carolyn Hughes. 2005. Adolescents with Intellectual Disabilities and Their General
Education Peers: Effective Interventions. Research & Practice for Persons with Severe Disabilities 30,
no. 4: 179–193.
•
Cesar, Margarida, and Nuna Santos. 2006. From Exclusion to Inclusion: Collaborative Work
Contributions to More Inclusive Leaming Settings. European Journal of Psychology of Education 21, no.
3: 333–346.
•
Eisenman, L. T., a. M. Pleet, D. Wandry, and V. McGinley. 2010. Voices of Special Education Teachers
in an Inclusive High School: Redefining Responsibilities. Remedial and Special Education 32, no. 2
(February): 91–104.
•
Florian, Lani, and Martyn Rouse. 2001. Inclusive Practice in English Secondary Schools: Lessons
Learned. Cambridge Journal of Education 31, no. 3. International Perspectives on School Reform and
Special Educational Needs: 399–412.
•
Humphrey, Neil, and Wendy Symes. 2011. Inclusive Education for Pupils with Autistic Spectrum
Disorders in Secondary Mainstream Schools: Teacher Attitudes, Experience and Knowledge.
International Journal of Inclusive Education (January): 1–15.
•
Mastropieri, Margo, Thomas Scruggs, Janet Graetz, Jennifer Norland, Walena Gardizi, and Kimberly
Mcduffie. 2005. Case Studies in Co-Teaching in the Content Areas : Successes, Failures and
Challenges. Intervention in School and Clinic 40, no. 5: 260–270.
•
McDougall, Janette, David J. DeWit, Gillian King, Linda T. Miller, and Steve Killip. 2004. High
School‐Aged Youths’ Attitudes Toward Their Peers with Disabilities: The Role of School and Student
Interpersonal Factors. International Journal of Disability, Development and Education 51, no. 3
(September): 287–313.
•
Murray, Christopher, and Robert C. Pianta. 2007. The Importance of Teacher-Student Relationships
for Adolescents with High Incidence Disabilities. Theory Into Practice 46, no. 2: 105–112.
•
Sindelar, Paul, Deirdre Shearer, Diane Yendol-Hoppey, and Todd Liebert. 2006. The Sustainability of
Inclusive School Reform. Exceptional Children 72, no. 3: 317–331.
•
Skårbrevik, Karl J. 2005. The Quality of Special Education for Students with Special Needs in
Ordinary Classes. European Journal of Special Needs Education 20, no. 4 (December): 387–401.
•
Villa, Richard A., Jacqueline Thousand, Ann Nevin, and Andrea Liston. 2005. Successful Inclusive
Practices in Middle and Secondary Schools. American Secondary Education 33, no. 3: 33–51.
Contact
[email protected]
[email protected]