Transcript Inleiding tot de geologie

Studiefiche
Vanaf academiejaar 2014-2015
Inleiding tot de geologie (A003310)
Cursusomvang
(nominale waarden; effectieve waarden kunnen verschillen per opleiding)
Studiepunten 5.0
Studietijd 135.0 u
Contacturen
45.0 u
Aanbodsessies in academiejaar 2014-2015
Lesgevers in academiejaar 2014-2015
Aangeboden in onderstaande opleidingen in 2014-2015
stptn
aanbodsessie
Onderwijstalen
Nederlands
Trefwoorden
Systeem Aarde, ontstaan van de Aarde, kern- en manteldynamica, platentektoniek,
mineralen, gesteenten, (Quartair)geologie van België
Situering
Het opleidingsonderdeel brengt de studenten de beginselen aan van de werking van de
planeet Aarde, waarin de interactie tussen haar componenten de geosfeer, de
hydrosfeer, de atmosfeer en de biosfeer de leidende gedachte is. De structuur van de
Aarde wordt in verband gebracht met zijn genese, en ze verklaart zijn werking. De
grote stappen in de evolutie van het leven worden besproken. De opbouw van de aarde
bestrijkt de mineralen, gesteenten, ertsen, hun verwering en het milieu.
Inhoud
1) Ontstaan en werking van de Aarde: Gefractioneerde condensatie en
accretiemodellen. Oorsprong van de Aarde en de Maan. De grote dynamische cellen
van de Aarde en hun interactiesferen. Dynamica van kern en mantel. Platentektoniek.
Samenstelling van de Aarde. Mineralogie. Vulkanisme, intrusies en magmatische
petrologie. Verwering, sedimentaire processen en sedimentaire petrologie.
Metamorfose en relatie tot platentektoniek; metamorfe petrologie. Sedimentaire
omgevingen en processen. De aarde doorheen de geologische tijd. Delfstoffen,
fossielen en bodems. Verband tussen landschap en substraat. De geologische
tijdsschaal: relatieve en absolute dateringen.
2) Beginselen van de stratigrafie en geologische tijdschaal, (Quartair-) Geologie van
België, Geologische kaarten. Beginselen van de stratigrafie, van vorming en
vervorming van sedimentatiebekkens, en van de geologische tijdschaal. Geologie van
België, stratigrafie en lithologie van de ondergrond in België en zijn expressie in het
landschap (geomorfologie); geologische context van voorname archeologische
bouwmaterialen in België; bouwmaterialen, ertsen en andere grondstoffen in België;
onderverdeling van het Quartair en oorzaken van de schommelingen; vroegere
rivierlopen en rivierstelsels; terrasvorming; loess-afzetting op plateaus; opvulling van
glaciale valleien; karstvorming en opvulling; Holocene opwarming en zeespiegelstijging,
vorming van polders en duinen langs rivieren en kust.
Practica: Twee seminaries met verwerking van de leerstof uit het eerste deel. Practica:
Determinatie van mineralen, magmatische, sedimentaire en metamorfe gesteenten,
vooral van gesteentes gebruikt in historische gebouwen in België. Geologische kaarten;
geologische informatie opzoeken op Quartair-afgedekte en Quartair-geologische
(Goedgekeurd)
1
kaarten en in digitale databanken (o.a. DOV).
Begincompetenties
De student heeft een basiskennis van de wetenschappen, op het peil van het hoger
middelbaar onderwijs.
Eindcompetenties
De student heeft een coherent beeld van de oorsprong, de structuur en de dynamica
van de hoofdcomponenten van de Aarde, en van de wijze waarop deze kennis tot
stand gekomen is. Hij/zij heeft inzicht in de samenhang tussen de geologie en andere
wetenschappen.
De fysica en chemie van kern, mantel en lithosfeer en de platentektoniek leggen de
basis van o.m. de vakken paleobiogeografie. De student heeft de groei en de revoluties
in deze concepten kunnen volgen, denktrajecten die de weg uitstippelen naar de
ontdekkingen van de toekomst.
De student heeft een algemeen inzicht in de geologische opbouw van België en
omgeving, waar de verschillende gesteentes voorkomen, het verband tussen
landschap en ondergrond en flora en ondergrond.
De student kent de oorzaken en resultaten op aarde van de vlugge
klimaatschommelingen in het Quartair en het effect op de geologie van België. Hij/zij
kent de voornaamste vroegere en huidige nuttige delfstoffen in België.
Creditcontractvoorwaarde
Toelating tot dit opleidingsonderdeel via creditcontract is mogelijk mits gunstige beoordeling
van de competenties
Examencontractvoorwaarde
Dit opleidingsonderdeel kan niet via examencontract gevolgd worden
Didactische werkvormen
Hoorcollege, practicum, werkcollege: geleide oefeningen
Toelichtingen bij de didactische werkvormen
• Hoorcolleges
• Werkcolleges: oefeningen in de identificatie van mineralen en gesteenten, gebruik
• van diverse geologische informatiebronnen, literatuurstudie
Leermateriaal
Syllabus
Prijs: 8-10 Euro
Referenties
Rapp G.R. (2002). Archaeomineralogy. Springer
Herz N. & Garrison E.G.( 1998). Geological methods for Archeaology. Oxford
University Press.
Rapp G.R.( 1998) Geoarchaeology. Yale University Press
Vakinhoudelijke studiebegeleiding
• Interactieve begeleiding tijdens hoorcolleges en practica.
•
• Bijkomende uitleg door lesgevers op afspraak.
Evaluatiemomenten
periodegebonden en niet-periodegebonden evaluatie
Evaluatievormen bij periodegebonden evaluatie in de eerste examenperiode
Schriftelijk examen met open vragen
Evaluatievormen bij periodegebonden evaluatie in de tweede examenperiode
Schriftelijk examen met open vragen
Evaluatievormen bij niet-periodegebonden evaluatie
Verslag
Tweede examenkans in geval van niet-periodegebonden evaluatie
Examen in de tweede examenperiode is mogelijk
Toelichtingen bij de evaluatievormen
-Niet-periodegebonden: verslag praktijk mineralen en gesteenten en oefening op DOV.
Deelname aan de niet periodegebonden evaluatie is verplicht om tot het examen
(Goedgekeurd)
2
toegelaten te worden.
-periodegebonden: schriftelijk met mondelinge toelichting
Eindscoreberekening
theorie 85%, praktijk:15%
Faciliteiten voor werkstudenten
Er zal geval per geval bekeken worden wat mogelijk maar er worden geen faciliteiten
toegekend a priori.
(Goedgekeurd)
3