Transcript Folder---Fristho-vooruitstrevende-meubelen

Het Nederlandse meubeldesign van de 20e eeuw staat
in hoog aanzien. Merken en namen als Pastoe, Braakman,
Artifort, Gispen en Rietveld worden in binnen- en buitenland
gewaardeerd. Historicus en designkenner Bert Looper belicht
in dit boek het minder bekende maar niet minder belangrijke
Fristho, de Friesche Stoel- en Houtwarenfabriek.
Fristho was halverwege de vorige eeuw opmerkelijk succesvol
in Europa. Met ontwerpers als Kho Liang Ie, Wim Crouwel,
William Watting, Inger Klingenberg en Rudolf Glatzel gaf
Fristho mede vorm aan de opmerkelijke stijlperiode van het
‘mid-century modern’. Een nieuwe kijk op de Nederlandse
ontwerpgeschiedenis en een must voor verzamelaars, hande­
laren en liefhebbers van design.
Bert Looper
Fristho ‘vooruitstrevende meubelen’ 1921-1978
mid-century modern in Nederland
gebonden / full colour / 144 pagina’s
ISBN 978-90-5615-226-7
Prijs € 25,00
• 01 Fristho p. 1-15
20-05-2014
10:32
Pagina 12
12
Friesland is het land van water, elf
steden, dorpen, taal en hoge luchten.
Maar als we ‘achter’ deze dominante
kenmerken kijken, dan zien we ook een
ander Friesland. In dat ‘andere’ Friesland
vinden we een fascinerende wereld van
modernisme, avant-garde en innovatie in
vormgeving en design. In het begin van
de twintigste eeuw zien we al verrassende uitingen van het modernisme in
Friesland. Dat succesverhaal van Friese
vormgeving en meubelproductie is
tegen­woordig evenwel uit ons geheugen
verdwenen. Wie weet nog dat meubelfabriek Fristho uit Franeker met zijn ontwerpen toonaangevend was in Europa in
‘nordic design’? Wie is nog bekend met
de vooraanstaande innovatieve rol van
de Noordwolder rotanindustrie in het
‘Dutch design’ van de jaren ’50 en ’60?
Alle reden om aandacht te besteden aan
dit ‘andere’ Friesland, niet alleen vanuit
een historische belangstelling, maar
vooral vanuit een nieuwsgierigheid naar
die dynamische en creatieve periode in
de Friese geschiedenis die ons juist vandaag de dag enorm kan inspireren, nu
er een groeiende landelijke en internationale belangstelling is voor die tijd en
voor ambachtelijkheid en innovatie.
In Fristho ‘vooruitstrevende meubelen’
1921-1978 wordt het verhaal verteld
van het ‘andere’ Friesland aan de hand
• 01 Fristho p. 1-15
20-05-2014
10:39
Pagina 9
Interieur met dressoir en opbouw,
fauteuil W1 en salontafel 60W van
William Watting in de catalogus
Modernart – architect William Watting,
circa 1954
bijvoorbeeld Bauhaus en De Stijl, konden na de Tweede
Wereldoorlog worden toegepast in nieuwe industriële, seriematige productiemethoden. Modernistische producten — huizen, meubels, huishoudelijke apparatuur, e.d. — werden daardoor financieel bereikbaar voor het grote publiek. Dat grote
publiek snakte na de sombere crisis- en oorlogsjaren naar licht
en lichtheid, transparantie, helderheid en eerlijkheid en in
razend snel tempo, vooral vanaf het midden van de jaren ’50,
transformeerden de Nederlandse huiskamers van ‘zwaar’ naar
‘licht’. Het werden de jaren van ‘mid-century modern’, de
designstijl die allerlei regionale varianten kreeg, maar in essentie ging om functionele vormgeving en subtiel materiaalgebruik.
Nederlands kende zijn eigen modernistische traditie van
Berlage en Gerrit Rietveld, Italië die van Gio Ponti, Amerika
die van Charles en Ray Eames. Maar toonaangevend in het
midden van de twintigste eeuw waren de Scandinavische ontwerpers. Voortbouwend op een grote ambachtelijke meubeltraditie, creëerden de Scandinaviërs — en dan met name de
Denen — in de periode 1930-1970 een stijl die in Europa
en Amerika alle vormgevers beïnvloedde. De grote namen
zijn bekend: Arne Jacobsen, Hans Wegner, Finn Juhl, Poul
Kjaerholm, Poul Henningsen, Eero Saarinen, Bruno Mathsson,
Grete Jalk, enz.
Nederland speelde zelf een belangrijke rol in de ontwikkeling
van ‘mid-century modern’ design. Maar ons land was ook een
snijpunt van de verscheidene regionale varianten. De Nederlandse ontwerpers stonden in hun eigen traditie van de soberheid en puurheid van het strenge functionalisme van Rietveld
e.a. Zij waren georiënteerd op de Amerikanen en ondergingen
in sterke mate de Scandinavische invloeden. In deze cultuurhistorische context van vormgeving en design ontwikkelden
de grote Nederlandse meubelontwerpers en -fabrieken hun
eigen richting en identiteit. In deze context zocht ook Fristho
zijn weg.
In de contacten met Metz & Co en De Bijenkorf had Fristho de
basis gelegd voor zijn vooruitstrevend imago. Al in de jaren ’20
9
van de meubels, de ontwerpen en de
ontwerpers, van het Franeker bedrijf
Fristho, dat adequaat inspeelde op
de stijl van het ‘mid-century modern’
maar zelf ook een trendsetter was.
Ontwerpen van Kho Liang Ie en enkele
Deense en Duitse ontwerpers kregen
internationale waardering en werden
zowel in Europa als in de Verenigde
Staten goed verkocht. Maar dit ‘andere’
Friese verhaal is ook het verhaal van het
‘andere’ Nederland. Decennia lang is de
aandacht voor Nederlandse vormgeving
gericht geweest op de canon van het
tijdschrift Goed Wonen dat in de jaren ’50
en ’60 volgens strenge modernistische
normen – sober, betaalbaar, functionalis-
tisch – meubels ‘woog en goed bevond’
of negeerde. Fristho werd nooit een
Goed Wonen-merk en is daarom ook
in belangrijke mate uit het nationale
geheugen verdwenen, evenals tientallen
andere merken. Maar sinds enkele jaren
is er van de zijde van kunst- en designhistorici, erfgoedprofessionals, verzamelaars, handelaren en een sterk groeiende
groep belangstellenden een hernieuwde
belangstelling voor dit ‘andere’ Nederland, vol prachtige ontwerpen. Dit boek
opent voor die geïnteresseerden een
venster naar de verrassend rijke en
veelzijdige wereld van het Nederlandse
meubel in de periode van het ‘mid-century modern’.
bestellen?
Het kan op twee manieren:
Fristho ‘vooruitstrevende meubelen’ 1921-1978
mid-century modern in Nederland
gebonden / full colour / 144 pagina’s / 22,5 x 22,5 cm.
ISBN 978-90-5615-226-7
Prijs € 25,00
Ook verkrijgbaar bij de boekhandel

1. Stuur een e-mail naar:
[email protected] met uw
adresgegevens en het aantal
boeken dat u wenst te ontvangen.

2. Knip de bestelbon uit en
vul hem in.Verstuur de bon in
een gesloten envelop naar:
 Uitgeverij Bornmeer
Antwoordnummer 620
8400 VB GORREDIJK
(Een postzegel is niet nodig!)
Uw bestelling wordt zo spoedig
mogelijk toegestuurd met factuur.
uitgeverij Bornmeer, Hellingbaas 1, 8401 jh Gorredijk | tel. 0513 490 319 | www.bornmeer.nl
BESTELBON
Hierbij bestel ik
exemplaar/exemplaren van Fristho ‘vooruitstrevende meubelen’ 1921-1978
voor de prijs van € 25,00 per stuk. Het boek wordt mij zo spoedig mogelijk
toegestuurd met factuur en zonder verzendkosten.
naam
adres
postcode
woonplaats
datum handtekening