Transcript Prostaat: goedaardige prostaatvergroting: operaties

Prostaat:
goedaardige
prostaatvergroting:
operaties
Bij een goedaardige vergroting van de prostaat kunnen er verschillende klachten
bij het plassen optreden. Er zijn ook verschillende behandelingen mogelijk, waaronder operaties. In deze folder wordt uitleg gegeven over de aandoening en de
operatieve behandelingsmogelijkheden. Heeft u na het lezen nog vragen dan kunt
u hiermee terecht bij de behandelend arts of de verpleegkundige.
Wat is een goedaardige prostaatvergroting
Prostaat
De prostaat is een klein orgaan dat rondom de plasbuis zit, vlak onder de urineblaas. Het maakt vocht aan dat helpt de zaadcellen in leven te houden en dat
bij de zaadlozing met de zaadcellen naar buiten komt. Sperma bestaat dus uit
prostaatvloeistof waarin zaadcellen zitten. De prostaat speelt daarom een rol bij
de vruchtbaarheid.
Prostaatvergroting
De prostaat heeft normaal gesproken ongeveer de grootte van een walnoot. Na
het veertigste levensjaar neemt de prostaat bij de meeste mannen geleidelijk in
grootte toe (benigne prostaathyperplasie). Hoewel lang niet iedereen hiervan hinder ondervindt, kunnen er vanaf het vijftigste jaar problemen ontstaan. Wanneer
de vergrote prostaat de plasbuis gedeeltelijk of helemaal dicht drukt kunnen zich
de volgende klachten voordoen:
Minder krachtige urinestraal die soms wordt onderbroken.
Plassen komt moeilijk op gang.
Meer aandrang en vaker plassen.
Moeite om de urine op te houden als aandrang wordt gevoeld.
‘s nachts vaker moeten plassen.
Nadruppelen en soms ongewenst urineverlies.
Gevoel dat er urine in de blaas achterblijft.
•
•
•
•
•
•
•
1
Behandelingen
Er zijn diverse operatieve behandelingsmogelijkheden om de prostaat te verkleinen. In deze folder vindt u informatie over de:
Green Light Laser behandeling (GLL), waarbij prostaatweefsel door middel
van een laserstraal wordt verdampt;
Transurethrale resectie van de prostaat (TURP), waarbij prostaatweefsel via
de plasbuis wordt verwijderd;
Hryntschak-procedure, waarbij prostaatweefsel via een kleine snede in de
onderbuik wordt verwijderd.
•
•
•
Voorbereiding
Anesthesie
Omdat de ingreep onder anesthesie (verdoving/narcose) gebeurt, brengt u vooraf
een bezoek aan het preoperatieve spreekuur van de anesthesioloog. Tijdens dit
gesprek wordt uw algehele gezondheidstoestand beoordeeld. Indien nodig worden
aanvullende onderzoeken afgesproken. Ook krijgt u uitleg over de mogelijke
vormen van anesthesie (waaronder algehele verdoving of verdoving via een ruggenprik) en de gang van zaken rondom de operatie.
Informatie over de anesthesie, het nuchter zijn, de Verkoeverafdeling en de pijnbehandeling vindt u ook in de folder ‘Behandeling of onderzoek onder anesthesie’.
Vette crème
Wilt u op de dag van de operatie geen gebruik maken van vette crèmes? Vette
crème zorgt ervoor dat het te opereren gebied niet goed gedesinfecteerd kan
worden.
Sieraden, piercings etc.
Contactlenzen, bril, gebitsprotheses en sieraden (ook piercings) mag u niet dragen
tijdens de operatie.
Veiligheid
Rondom uw operatie zijn diverse veiligheidsmomenten ingebouwd. Vlak voordat
de operatie van start gaat wordt bijvoorbeeld door het gehele operatieteam een
zogenaamde ’Time out’ genomen. Tijdens dit controlemoment wordt uw naam,
geboortedatum en het te opereren lichaamsdeel en de operatiebenodigdheden
gecontroleerd.
2
Medicijnen
De anesthesioloog bepreekt met u welke medicijnen u mag blijven gebruiken en
welke u moet stoppen. Indien u bloedverdunners gebruikt, overlegt uw behandelend arts met u of u deze kunt door gebruiken of moet stoppen. Heeft u hierover
vragen, stel ze dan aan uw behandelend arts.
Melden
Meestal wordt u op de dag van de operatie zelf opgenomen in het ziekenhuis. U
meldt zich op de afgesproken tijd op de verpleegafdeling.
Als u medicijnen gebruikt neemt u deze in de originele verpakking mee. U kunt
ook bij uw apotheek een actueel overzicht laten samenstellen.
Operatie
De ingreep vindt plaats in de operatiekamer. Als u een ruggenprik krijgt, maakt
u de operatie bewust mee.
Bij een Green Light Laserbehandeling draagt iedereen in de operatiekamer
beschermende brillen in verband met het zeer felle, groene laserlicht. Tijdens de
operatie brengt de uroloog een kijkbuisje in uw plasbuis in. Door dit buisje brengt
de uroloog een laserdraad (fiber) in. Aan het andere einde van de draad wordt
de lasermachine aangesloten. De uroloog kan nu prostaatweefsel verdampen. Er
wordt geen weefsel verzameld voor onderzoek.
Bij een Trans Urethrale Resectie van de prostaat (TURP) wordt prostaatweefsel
weggehaald via de plasbuis. Tijdens de operatie brengt de uroloog een kijkbuisje
in uw plasbuis. Door dit buisje wordt een instrument ingebracht. Aan het buisje zit
een metalen lisje met elektrische stroomgeleiding. Daarmee kan de uroloog stukje
voor stukje het prostaatweefsel dat op de plasbuis drukt wegschrapen. Het verwijderde weefsel wordt in het laboratorium onderzocht of het goedaardig weefsel
betreft. Het duurt een à twee weken voordat de uitslag van dit onderzoek bekend
is.
Bij een Hryntschak-procedure wordt het klierweefsel van de prostaat via een
kleine snee in de onderbuik verwijderd. Het kapsel van de prostaat laat de uroloog
staan.
Tijdens de operatie krijgt u een infuus in een bloedvat van uw arm. Hierdoor krijgt
u vocht en zonodig medicijnen toegediend. Aan het einde van de operatie krijgt u
3
een blaaskatheter waardoor de urine vanzelf afloopt in een urinezak. De operatie
duurt een tot twee uur.
Na de operatie
Na afloop van de operatie gaat u naar de ‘uitslaapkamer’ (Verkoeverafdeling) totdat u goed wakker bent. Ook bij een ruggenprik verblijft u daar een korte periode.
Daarna wordt u weer naar de verpleegafdeling gebracht.
Na de operatie heeft u een infuus en een blaaskatheter. Het infuus wordt meestal
‘s avonds of de volgende dag verwijderd als eten en drinken weer goed gaat. De
blaaskatheter kan soms pijnlijke krampen veroorzaken. Wanneer dat bij u het
geval is, kunt u daartegen medicijnen krijgen.
Bij een GLL- en TURP-behandeling wordt meestal de dag na de ingreep in de
ochtend de katheter verwijderd, mits de urine niet (meer) bloederig is. Hierna
moet het spontane plassen weer op gang komen. Vaak gaat dit vlot en voorspoedig; soms kunnen er in het begin wat problemen zijn. De eerste tijd na de ingreep
kan het zijn dat u vaak moet plassen, dat het wat gevoelig en branderig is en dat u
niet direct volledige controle hebt over het plassen. Meestal zijn de ergste problemen binnen enkele dagen verdwenen.
Meestal kunt u de dag na de ingreep weer naar huis indien u goed kunt plassen
en er geen urine achterblijft in de blaas.
Bij een Hryntschak-operatie heeft u eveneens een blaaskatheter om de urine
vanzelf te laten aflopen in de urinezak. Op deze blaaskatheter wordt een spoelsysteem aangesloten om bloedstolsels uit de blaas te verwijderen. Meestal zit
er ook nog een slangetje in de buik om het wondvocht af te voeren (drain). In de
dagen na de operatie wordt de drain verwijderd. Als de urine minder bloederig
wordt, kan de spoeling verminderd worden en later gestopt. Uiteindelijk wordt ook
de blaaskatheter verwijderd en moet het spontane plassen weer op gang komen.
Het duurt bij de Hryntschak-procedure ongeveer drie tot vier dagen voordat u
voldoende hersteld bent om weer naar huis te gaan.
4
Nazorg
Tijdelijke plasproblemen
De genezing van de inwendige wond duurt twee à drie maanden. In deze periode
kunt u in het begin nog wat plasproblemen hebben. Het is mogelijk dat u nog vaak
moet plassen en dat u de plas minder goed kunt ophouden. Deze problemen verdwijnen vanzelf zodra de wond genezen is. Meestal heeft u niet veel pijnklachten.
Na de laserbehandeling is het vaak zo dat bij ontslag uit het ziekenhuis de urine
vrijwel helder is. Toch kan er na enkele weken opeens wat bloed bij de urine
zitten. Dit is niet erg, maar u moet wel goed kunnen blijven uitplassen. Neemt
u dan voldoende rust en drink veel totdat het bloed verdwenen is.
Adviezen
Drink na de laserbehandeling minstens twee liter per dag (tenzij u om andere
redenen niet veel mag drinken), en als het warm weer is meer, tot het plassen volledig normaal gaat. Ook adviseren wij u om de eerste zes weken na de operatie:
Geen alcohol te drinken.
Geen zware lichamelijke arbeid te verrichten.
Niet te fietsen.
Zo min mogelijk te persen bij de ontlasting (voorkom een trage stoelgang door
veel te drinken en vezelrijke voeding te eten).
Geen geslachtsgemeenschap te hebben.
•
•
•
•
•
Seksualiteit en kinderwens
De operatie hoeft geen invloed te hebben op uw seksleven. In het begin kan het
vrijen nog wat pijnlijk zijn. Echter, wanneer de operatiewond genezen is, zal de
seksuele behoefte snel weer terugkeren.
Uw seksuele gevoelens en de beleving van seks hoeven door de operatie dus niet
te veranderen. U kunt na de operatie ook een erectie krijgen zoals u dat voor de
operatie gewend was.
Een aantal mannen ervaart zelfs een verbetering van het seksleven, doordat zij
geen last meer hebben van de plasklachten als gevolg van de vergrote prostaat.
Na een prostaatoperatie is het vrijwel altijd zo dat het sperma bij een zaadlozing
niet meer naar buiten stroomt. Het zaadvocht neemt dan ‘de weg van de minste
5
weerstand’ in de richting van de blaas in plaats van naar buiten. Het sperma lost
dan op in de urine en wordt later uitgeplast. Het gevoel tijdens het klaarkomen
verandert hierdoor wel soms, u komt ‘droog’ klaar. Dit betekent dat u bij de
seksuele omgang geen kinderen meer kunt verwekken.
Mocht u een kinderwens hebben, bespreek dit dan vóór de ingreep met
uw uroloog. De ingreep geeft echter geen zekerheid dat u geen kinderen meer
kunt verwekken. Daarom zijn eventuele voorbehoedsmiddelen toch nodig.
Complicaties
Als er na enige tijd toch wat bloed bij de urine zit gaat dit meestal vanzelf weer
over als u voldoende rust neemt en veel drinkt. Blijft de urine toch meer dagen
achtereen bloederig of is het klonterig, en is het uitplassen een probleem, neemt
u dan contact op met de polikliniek Urologie of in de avond en weekenden met de
dienstdoende uroloog (te bereiken via de verpleegafdeling Urologie).
Ook als u last krijgt van koorts (boven 38,5 graden Celcius), ernstige buikpijn of
een pussende of erg rode wond (na een Hryntschak-behandeling) moet u contact
opnemen.
Uitslag
Als er tijdens de operatie weefsel is verzameld voor onderzoek is de uitslag een
à twee weken later bekend. De arts bespreekt deze met u op de polikliniek.
Vragen
Meer informatie kunt u vinden via www.radboudumc.nl/prostaatklachten.
Mocht u na het lezen van deze brochure nog vragen hebben, dan kunt u deze bespreken met uw behandelend uroloog. Tijdens uw verblijf in het ziekenhuis zullen
de verpleegkundigen en de arts ook steeds toelichten wat er gaat gebeuren. Zij
zijn ook graag bereid al uw vragen te beantwoorden.
Annuleren/verzetten
Als u niet naar uw afspraak kunt komen, wilt u dan zo spoedig mogelijk contact
met ons opnemen? Voor het annuleren van afspraken kunt u ook het contactformulier invullen op onze website: http:/www.radboudumc.nl/Zorg/Afdelingen/
Urologie/UrologiePolikliniek/Pages/Contactformulier.aspx.
6
10-2014-6224
Adres
Polikliniek Urologie
Hoofdingang
Geert Grooteplein-Zuid 10
6525 GA Nijmegen
Volg route 725, Poliplein C0
Verpleegafdeling Urologie
Hoofdingang
Geert Grooteplein-Zuid 10
6525 GA Nijmegen
Volg route 753, zone C5
Short Stay Unit (SSU)
Hoofdingang
Geert Grooteplein-Zuid 10
6525 GA Nijmegen
Volg route 821
Contact
Polikliniek 024 - 361 38 03
Maandag t/m vrijdag van 8.00 - 16.30 uur (volg het
keuzemenu)
Short Stay 024 - 361 34 73
Maandag t/m vrijdag
Verpleegafdeling 024 - 361 34 20
24 uur per dag, 7 dagen per week
Radboud universitair medisch centrum