Verbeterde kwaliteitsborging in de bouw

Vanzelfsprekend!

Stichting KOMO, 30 juni 2014, Gouda Drs. ing. H.M. Nieman 1

Inhoudsopgave

• Inleiding • Wat is verbeterde kwaliteitsborging? • Waarom verbeterde kwaliteitsborging? • Doelen verbeterde kwaliteitsborging • Het nieuwe stelsel volgens BZK • Rol en taken van de kwartiermakers 2

Inleiding

• BWT wordt

niet

geprivatiseerd • De vergunning blijft bij het bevoegd gezag • Kwartiermakers gaan informatie ophalen • • Niet alles “in beton gegoten” Samenwerking alle partijen…. 3 3

Wat is private kwaliteitsborging?

Private kwaliteitsborging in de bouw is een stelsel van in wet- en regelgeving verankerde instrumenten om te borgen dat bouwwerken voldoen aan het Bouwbesluit. Deels bestaat dit al: 1) 2) Bouwbesluit 2012 artikel 1.8 lid 2 en 3 > EKV 2. Indien een bouwproduct aan bepaalde prestaties die niet onder een geharmoniseerde norm vallen moet voldoen, zodat het bouwwerk waarin het wordt toegepast voldoet aan een bij of krachtens dit besluit gestelde eis, is aan die eis voldaan indien het bouwproduct is toegepast overeenkomstig een op die eis toegesneden kwaliteitsverklaring . 3. Indien een bouwproces (…idem…) toegesneden kwaliteitsverklaring Woningwet artikel 1a ( zorgplicht ), 1b ( bouwverbod , tenzij…) en 2 (aansturing Bouwbesluit ) 4

5

Wat is verbeterde kwaliteitsborging?

NL heeft een gemengd publiek/privaat stelsel

NU

Rijk Opdracht- gever Bevoegd Gezag Stelselverantwoordelijke Bouwregelgeving Programma van Eisen Bestemmingsplan X X X X Welstand Bouwbesluit X

Fricties (zie Cie Dekker): - Dubbel werk > Onnodige kosten - Diffuse verantwoordelijkheden - Focus onvoldoende op het gebruiksgerede bouwwerk

X X

BWT toetst op aannemelijkheid en ziet incidenteel toe op uitvoering = schijnzekerheid!

Wat is verbeterde kwaliteitsborging?

NL

houdt

een gemengd publiek/privaat stelsel

STRAKS

Stelselverantwoordelijke Rijk X Opdracht- gever Bevoegd Gezag Bouwregelgeving Toelating + monitoring instrumenten X

i.o.v. Rijk

X X 6

Waarom verbeterde kwaliteitsborging

• De bouw maakt kwaliteit onvoldoende waar • “Verschuilen” achter de vergunning • • • Gebrekkig prikkels tot het leveren van kwaliteit Zwakke positie van de bouwconsument Kwaliteitsverbetering via het publieke spoor blijft uit • De bouw kan en moet zelf kwaliteit leveren! 7 7

• Vakmanschap (generiek: bouwprocesmanager i.s.m. specifiek: specialisten) • Integriteit • Integrale aanpak

Bouwprocesmanagement

• Communicatie & samenwerking (BIM-samenstellen “as built” dossier) • Regelgeving • Techniek • Logistiek • Management (risicoanalyse en kwaliteitsmanagement)

Verbeterde Kwaliteitsborging in de Bouw

EERSTE LICHTING SKOOB BOUWPROCESMANAGERS AFGESTUDEERD

Waarom verbeterde kwaliteitsborging?

8 Onduidelijke verantwoordelijkheden Papieren werkelijkheid

Waarom verbeterde kwaliteitsborging?

Gebrek aan naleving / geen prikkel voor kwaliteit Focus op tijd en geld … 9

Doelen verbeterde kwaliteitsborging

10 Duidelijke verantwoordelijkheden, niet naar elkaar wijzen De bouw levert zelf kwaliteit

Doelen verbeterde kwaliteitsborging

11 De klant krijgt wat hij/zij wil… en waarvoor is betaald

Positie eindgebruiker verbeteren

12 Consument betaalt vanaf begin bouwproces Kan tekeningen niet beoordelen

Positie eindgebruiker verbeteren

13 Beperkte kennis en ervaring met contracten Tegengestelde belangen, moeilijk om je recht te halen

Proces tot nu toe

Bouwteam 14 Veel onderzoek beschikbaar

Insteek ministerie BZK

• Inzet van verbeterde kwaliteitsborging in veel landen reeds praktijk • • Drie jaar overgangsfase, op weg naar verbeterde borging • Vereenvoudiging bezien, met name eigenbouw • Toelatingsorganisatie, publieke organisatie/bevoegd gezag betrokken • Overheid stelt kaders 15

Uitgangspunten BZK

• Borging gericht op prestaties opgeleverde bouwwerk (as built) • Duidelijkheid omtrent verantwoordelijkheid voor voldoen aan regelgeving • Helderheid omtrent aansprakelijkheid • Vermindering administratieve lasten • • Overheid stelt kaders, markt ontwikkelt verbeterde instrumenten Toelatingsorganisatie toetst verbeterde instrumenten • Proportionaliteit gekoppeld aan risicoklassen • Betaalbaarheid 16

Het duale stelsel

• Niet alle aanvragen in 1 keer naar verbeterde kwaliteitsborging • • • • Start : projecten met gering risico Beschikbaarheid instrumenten Gedurende 3 jaar volgordelijk opschalen • Marktpartijen • • Voldoen aan Bouwbesluit (technische voorschriften, vnl. 2 t/m 6) • Overheid • • RO, welstand, omgevingsveiligheid (bouwveiligheidsplan) + evt. overige WABO (totaal 26 wetten)  afstemming in Verbeterde kwaliteitsborging (VKB) 20

Het duale stelsel

18

Proportionaliteit!

• Erkenningsregeling • Erkende architect • • Lid van beroepsvereniging, permanente educatie Fouten: verlies erkenning, boete • Ontwerpen onder certificaat • • Eigen verklaring dat plan voldoet Gekoppeld aan verzekerde garantie met onafhankelijk toezicht en opleveringskeuring • Gecertificeerd toezicht • • Onafhankelijk toezicht op ontwerp en uitvoering Aansprakelijkheid bij toezichthouder 19

Rol bevoegd gezag

• Vergunning verlenen RO / welstand / omgevingsveiligheid / overige activiteiten (WABO) • Overleg en communicatie • Handhaven: - inhoudelijk  vergunning - systeem  VKB • Toezicht bestaande bouw 20

Planning BZK

• November 2013 • • • Zo spoedig mogelijk Najaar 2014: 2015 2018 Kamerbrief Wetsvoorstel richting TK AMvB: criteria/toelatingsorganisatie Wettelijk stelsel Evaluatie 24

Kwartiermakers



toelatingsorganisatie

• Brief minister Blok 27 november 2013 “Voor de beoordeling, indeling naar risicoklasse en de toelating tot het stelsel van instrumenten voor verbeterde kwaliteitsborging zal een toelatingsorganisatie worden aangewezen. Deze toelatingsorganisatie zal strikt toetsen of nieuwe instrumenten voor kwaliteitsborging voldoen aan door de overheid gestelde criteria.” 22

Algemene eisen toelatingsorganisatie

• Onafhankelijk (ZBO) • Deskundig en gezaghebbend • Beperkt van omvang en slagvaardig! • Bundelen van activiteiten, gebruik makend van bestaande structuren en kennis 27

23 •

Taak van de kwartiermakers

Toezichtstructuur Toezicht organisatie Zet een organisatie op die • • • • • Instrumenten beoordeelt Toets aan wettelijk criteria Indelen naar risicoklasse • • Toeziet op de werking van instrumenten Monitoren werking instrumenten ‘Realty checks’ • Sanctioneert Schorsen / intrekken toelating Toezichtorganisatie Toezichthouder A Instrument A Toezichthouder B Instrument B Toezichthouder X Instrument X TCB A1 TCB A2 TCB A3 TCB B1 TCB B2 TCB B3 TCB B4 TCB X1 TCB X2 TCB X3 TCB X4

Werkwijze Kwartiermakers

• Markt voorbereiden op verbeterde kwaliteitsborging • “All parties concerned” • Informatie

ophalen

uit de markt • Vertalen naar criteria voor verbeterde kwaliteitsborging • • • • • • Binnen de door de wetgever gestelde grenzen: Uitwerken risicoklassen Operationaliseren eisen aan instrumenten Werkwijze toelatingsorganisatie Te overleggen gegevens en bescheiden Sancties bepalen bij onvoldoende borging 24

Werkwijze Kwartiermakers

• Informatie

brengen

naar de markt • Wat hebben bouwende partijen nodig? • • Voorlichting over werkwijze stelsel Uitleg over eisen verbeterde kwaliteitsborging • Draagvlak! • 2014 adviezen aan BZK 25

Opleverdossier

• ‘As built’ (tekeningen, berekeningen, bewijs) • Belangrijk voor toekomstige verbouwingen • ‘rechtens verkregen niveau’ • Beschikbaarheid • • Bevoegd gezag Toekomstige gebruikers en eigenaren 26

Draagvlak

• Beeld bijstellen verantwoordelijkheid • Consumenten, gebruikers, opdrachtgevers betrekken bij proces • Stuurgroep met vertegenwoordigers van: Ontwerp en engineering, Ontwikkeling en uitvoering, Toelevering, Beheer borgingsinstrumenten, Professionele opdrachtgevers, Eindgebruikers en Bevoegd Gezag. • • Ook direct overleg met organisaties binnen geleding en overige partijen. Doelen: helder • Kwaliteit verbeterde instrumenten: robuust en geborgd • Stelsel: transparant en proportioneel kwaliteit zichtbaar maken (bouwbrief op basis van ‘reality checks’) • Communicatieplan → voorlichting naar alle doelgroepen • Correct gedrag belonen, ‘niet voldoen aan’: handhaven! 28

Processchema

STUURGROEP: 7 GELEDINGEN >>>

29 Ontwerp en engineering BNA, NL-ingenieurs, VNconstructeurs Ontwikkeling en uitvoering Bouwend NL, Uneto-VNI, Onderhoud-NL, NVB Toelevering Metaalunie, NVTB Beheer borgingsinstrum.

en SBK, KOMO, CI en , etc. Prof. Opdrachtgevers VNO-NCW-MKB, Neprom, Aedes, RVB, BoZ Eindgebruikers VEH, Woonbond, VAC.wonen, CG-raad Bevoegd Gezag VNG, VBWTN, COBc, BrandweerNL, (FRK, FGMG)

Kopgroep -projecten

Vooruitlopend op de stelselwijziging worden ‘pilots’ uitgevoerd met bestaande en nieuwe potentiële instrumenten: CHW in 5 gemeenten: experiment grondgebonden woningen onder keurmerk Stichting Garantiewoningen A’dam Oost+‘Alliantie’: ontwikkeling Zeeburgereiland indienen cf. BRL5019, toets+toezicht cf. TIS Bb Gem.Deventer+BNA+BN: als ‘vangnet’ ontwikkeling en toepassing methodiek voor kleine bouwwerken met scoop I van BRL5019 Wie volgt? 32

Stelsel in vogelvlucht

Producten Samengesteld product

  deelproduct   deelproduct   deelproduct .

Documenten

CE-makering

Beheer

Producent / evt. notified body

}  

Samengesteld product toegepast in bouwwerk

opleveren Erkende Kwaliteitsverklaring ~ Bouwbesluit art.1.18

EKV-product EKV-proces Instrument Kwaliteitsborging Kwaliteitsborger ‘as built’-dossier + verklaring kwaliteitsborger

Controle

ILT & evt. RvA

Toelating en toezicht

Instrumentbeheerder: CI of erkenningsregeling Raad voor Accreditatie



accrediteert CI’en Toelatings -organisatie RIJKSOVERHEID

34

Instrument voor kwaliteitsborging

P

< >

P

< >

P

Product Proces Persoon

Conclusie

• Verbeterde kwaliteitsborging = • Heldere rollen • • • • • • Positie consument/afnemers versterken Verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid duidelijk Proportioneel = maatwerk Niet voldoen aan = sanctie Versnelling bouwproces Minder faalkosten 33

Vragen?

Meer info via www.instituutbouwkwaliteit.nl

of [email protected]

Zie voor gebruikte termen en begrippen de bijlage. 36