studiemiddag over spoor-gerelateerd erfgoed

Onbekend maakt onbemind.

Terwijl in Nederland een toenemende belangstelling bestaat voor industrieel erfgoed, geldt dat helaas niet voor de prachtige industriële objecten en gebouwen van Nederlandse origine die zich nu nog steeds in vele landen bevinden. Soms als stille getuige, maar soms nog in vol gebruik of bedrijf. En dan gaat niet alleen om de voormalige Nederlandse koloniën maar ook om landen als Ghana, Rusland, India en Sri Lanka. De

F

ederatie

I

ndustrieel

E

rfgoed

N

ederland (FIEN) wil een lans breken voor het gemeenschappelijk industrieel erfgoed door een drietal bijeenkomsten te organiseren rond dit thema, met als doel hier meer bekendheid aan te geven. Op deze wijze hoopt FIEN een bijdrage te leveren tot het behoud ervan. De eerste bijeenkomst in 2013 ging over de suikerindustrie in Indonesië. De tweede bijeenkomst gaat over het spoor-gerelateerd erfgoed, waarbij we hebben gekozen voor:

Spoor-gerelateerd industrieel erfgoed in; Suriname, Zuidelijk-Afrika en Indonesië

Datum: 21 november 2014 Plaats: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Smallepad 5, Amersfoort

12.30 uur ontvangst met koffie of thee 13.00 uur Opening door FIEN, welkom door

Jean Paul Corten

, dagvoorzitter

Erik Nijhof

13.10 uur Ontwikkeling van railvervoer in Nederland en haar connecties overzee.

Guus Veenendaal

13.30 uur Suriname: de “Landspoorweg” en andere spoorwegen

Rob Lureman

13.50 uur Zuid Afrika de “Nederlands Zuid-Afrikaanse Spoorweg Maatschappij”

Nicholas Clarke Een detail van de vijf bogenbrug van NZASM foto N. Clarke In Onverwacht staat materieel te wachten op betere tijden. Foto R. Lureman.

14:10 uur Film 1

14.20 uur Pauze thee/Koffie

15.00 uur Een zwerftocht langs cultureel en industrieel erfgoed in Indonesië.

Michiel van Ballegoijen de Jong

15.20 uur Herinrichting van het Ambarawa spoorwegmuseum op Java: het station, de omgeving en de collectie tegen het licht gehouden.

Ben de Vries

15:40 uur De mijnspoorwegen in Indonesië.

Gerard de Graaf

16:00 uur Ontwikkeling van het behoud van spoorwegerfgoed

. Jaap Nieweg

16.20 uur Conclusies en afsluiting 16.30 uur Napraten onder het genot van een hapje en drankje.

De loc B 2503 afkomstig van de Duitse machine fabriek Esslingen neemt water in tijdens een ritje over het bergtraject Ambarawa-Bedono. Uit Vitruvius d.d. jan 2012 Elektrische locomotieven bij de Ombilinmijnen. Sawah Loento 1902. Collectie Gerard de Graaf

 Dagvoorzitter Erik Nijhof zal de vergadering in goede banen leiden. Hij is als geen ander op de hoogte van de stand van zaken met betrekking tot het in stand houden van Industrieel Erfgoed.

Drs. Jean Paul Corten

is senior beleidsmedewerker internationale samenwerking bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE). Hij publiceert regelmatig over gedeeld en industrieel erfgoed. Hij was onderzoeker bij de Afdeling Geschiedenis der Techniek aan de Technische Universiteit van Eindhoven en verbonden aan het Projectbureau Industrieel Erfgoed. Hij speelt momenteel een actieve rol bij de uitvoering van het gedeeld erfgoedprogramma van de RCE.

Dr. Erik Nijhof

is senior docent onderzoeker in de economische en sociale geschiedenis aan de Universiteit van Utrecht. Hij publiceert regelmatig over industrieel erfgoed. Hij was hij verbonden aan het Projectbureau Industrieel Erfgoed en nam deel aan het project “Geschiedenis van de techniek in Nederland in de 20e eeuw”(TIN20) . Nu is hij intensief betrokken bij het project “Geschiedenis van het Bedrijfsleven in Nederland in de Twintigste eeuw” (BINT). Daarnaast is hij ook werkzaam als bestuurder in industrieel-erfgoed organisaties.

Dr. Guus Veenendaal jr.

was als wetenschappelijk medewerker verbonden aan het Instituut voor Nederlandse Geschiedenis te ’s-Gravenhage. Guus was de laatste vier jaar voor zijn pensionering bedrijfshistoricus van de Nederlandse Spoorwegen (NS). Hij publiceerde een aantal korte biografieën over Nederlandse spoorwegingenieurs alsmede artikelen op het gebied van de geschiedenis van de spoorwegen in Nederland, en van de Nederlandse financiële betrokkenheid bij de ontwikkeling van het Amerikaanse spoorwegnet. 2

Rob

Lureman is oud-journalist van De Gelderlander. Hij is actief bij Heemschut en het Industrieel erfgoed, onder andere als secretaris en technisch adviseur van de Stichting Industrieel Erfgoed Gelderland Flevoland (SIEGF). Tevens is hij kenner en zeer regelmatig bezoeker van Suriname. N

icholas Clarke

is docent architectuur aan de faculteit bouwkunde van de universiteiten in Pretoria en Delft. In Delft doet hij tevens promotieonderzoek. Hij is werkzaam op het veld van het bouwkundig erfgoed. Hij heeft in dat kader onder andere onderzoek verricht naar het nog aanwezig cultureel histo risch erfgoed van de ‘Nederlandsche-Zuid-Afrikaansche Spoorweg-Maatschappij’ (NZASM) in de Zuid-Afrikaansche republiek, ook bekend onder de naam Transvaal.

Mr. Michiel van Ballegoijen de Jong

is geboren op Java en is hier vele malen, onder sterk wisselende omstandigheden, naar teruggekeerd om stations en bruggen van de Indonesische railinfrastructuur te fotograferen en te inventariseren. Hij was geregeld maanden aaneen op Java en Sumatra onderweg waarbij hij veel steun ondervond van de PT Kereta Api Indonesia (NV Indonesische spoorwegen) . Ook heeft hij zowel in Indonesië als in Nederland veel documentatie en oorspronkelijk beeldmateriaal gezocht en gevonden. Michiel is auteur van: ‘Spoorwegstations op Java’ en ‘Stations en spoorbruggen op Sumatra 1876 -1941’

Drs. Ben de Vries

is historicus en als Programmaleider Werelderfgoed (VER) en senior beleids medewerker internationaal werkzaam bij de Rijksdienst Cultureel Erfgoed (RCE) in Amersfoort. Sinds 2009 is Ben betrokken bij het GCE-project 'revitalisering van de historische Indonesische spoor wegen'. Op verzoek van de Indonesische spoorwegen adviseert de RCE over een nieuwe toekomst voor het spoorwegmuseum in Centraal-Java en was hij een van de docenten van een vierdaagse workshop met als inzet de revitalisering van het Ambarawa spoorwegmuseum, de collectie en z’n omgeving. Ben geeft regelmatig lezingen over stationsarchitectuur en over het Indisch spoor. Ben is co-auteur van het boek 'Monumenten van de Wederopbouw, opbouw en optimisme' dat vorig jaar verscheen.

Gerard de

Graaf Is senior oogheelkundig fotograaf bij Het Oogziekenhuis Rotterdam en blaast graag stoom af als stoommachinist bij het Nederlands Smalspoormuseum in Katwijk bij Leiden. Hetgeen zeer goed past bij zijn passie aangaande het industrieel smalspoor in Nederland en voormalige koloniën. Hij is daarnaast zeer actief in het onderzoek naar de onder- en bovengrondse spoorwegen bij de Staats- en particuliere steenkolenmijnen in Limburg en Indonesië, waar hij ondertussen ook veelvuldig is geweest is om nader onderzoek te doen. Het is zijn bedoeling om zijn bevindingen uiteindelijk in boekvorm te publiceren.

Jaap Nieweg

is directeur externe betrekkingen van de Museumstoomtram Hoorn-Medemblik, het geregistreerde museum over de ontwikkeling van het plattelandsrailvervoer tussen 1879 en 1966. Tevens is hij voorzitter van de Stichting Mobiele Collectie Nederland (MCN), het samenwerkings verband van alle rijdende, varende en vliegende monumenten. MCN is de organisatie waarbinnen het nationaal Register Mobiel Erfgoed wordt ontwikkeld, op basis van de sectorale registers, waaronder het Nationaal Register Railobjecten. Hij is oprichter, adviseur en oud-voorzitter van de Vereniging Historisch Railvervoer Nederland (HRN), waarin 26 museale en toeristische railorganisaties samenwerken en die samen de sector rail van MCN vormen.

Inschrijven/Kosten

De kosten voor de conferentie bedragen € 25,-. U kunt zich voor deze middag opgeven door dit bedrag over te maken op rek. nr. NL62 RABO 0142 6720 68 ( BIC: RABONL2U) t.n.v. Stg. Fed. Industrieel Erfgoed NL, Den Haag. Wilt u bij betaling via internet ook uw naam en adres vermelden? Inschrijven verder middels email aan [email protected]

of [email protected]

Meer informatie over de studiemiddag

Geert R. de Weger, secretaris FIEN e-mail: [email protected]

tel.: 06-44974958

Deze studiemiddag wordt mogelijk gemaakt door bijdragen van:

3