Transcript Colonkanker - AZ Sint

Dr Michel Ferrante
AZ Sint Maarten
Mechelen - Duffel
Screening voor colon kanker
in Vlaanderen in 10 stappen
VLK dag 18 september 2014
CRCancer een gezondheidsprobleem – wereldwijd
M, 3e
V, 2e
1,2 miljoen diagnoses in 2008
CRCancer een gezondheidsprobleem – België
Belgisch Kankerregister 2010
Populatie
Nieuw / jaar Mortaliteit / jaar
 België
11,041,266
9293 (999)
2930
 Vlaanderen
6,376,425
5340
1776
- Leeftijd bij diagnose: 70 (M) en 72 jaar (V)
- Incidentie: 3e (M, 13.7%); 2e (V, 13.0%)
- Mortaliteit: 2e (M, 10.3%); 3e (V, 11.9%)
Stap 1
• 1 op 20 Vlamingen krijgt dikke
darm kanker
• 19 op 20 dus niet :
Wat kan ik doen…..
CRCancer een gezondheidsprobleem – België
Stap 2
• 90 % is ouder dan 50 jaar
• DUS 10 % is < 50 jaar !
 kunnen we weten wie…
CRCancer een gezondheidsprobleem – wereldwijd
608,700 CRC doden in 2008
- Kanker is de belangrijkste doodsoorzaak
- CRC mortaliteit vertegenwoordigt 8%
Stap 3
• In Vlaanderen sterven 2000
mensen/jaar aan dikke darm
kanker
 dwz 5 patienten/dag !
• AZ Sint Maarten : 120 nieuwe
diagnose/jaar
CRCancer een ‘ideaal’ model – carcinogenese
Stap 4
• Elke kanker komt uit een poliep, doch niet elke
poliep veroorzaakt kanker
• 1000 poliepen  100 > 1 cm  25 kanker
• “normale” groei : 8 à 10 jaar
• “ideaal” model voor screening
 tijd om in te grijpen !
CRCancer een ‘ideaal’ model – (risico) populatie
5%
General population
15%–20%
Personal history
Inflammatory
bowel disease
15%–40%
70%–80%
HNPCC mutation
>95%
FAP
Lifetime risk (%)
0
20
40
60
80
100
100
CRCancer een ‘ideaal’ model – (risico) populatie
80
70%
60
Approximate lifetime CRC risk (%)
40
20
17%
6%
8%
One 1°
One 1°
and two
2°
2%
10%
0
None
Affected family members
One 1° Two 1°
age
<45
HNPCC
mutation
CRCancer een ‘ideaal’ model – (risico) populatie
Hoog (5 – 10 %)
Lynch Syndroom
Verhoogd (15 – 20 %)
Familiaal, Persoonlijke
voorgeschiedenis
Familial Polyposis Coli IBD (colitis)
Globaal (75 %)
3.5 %
Populatie Screening
Genetisch Centrum
Stap 5
• 20 % familiaal
– Vooral 1e graadsverwanten
(vader/moeder/broers/zussen)
– Vanaf de leeftijd van 50 jaar
– Of 10 jaar onder de “index”-patient
• 80 % sporadisch
Preventie voor CRCancer – (primaire) preventie
Stap 6
• CAVE :
– Overgewicht
– Roken/alcohol
– Rood vlees
• GUNSTIG :
– Lichaamsbeweging
– Vezelrijke voeding
– Lage dosis aspirine (80 mg/dag) in selectieve
gevallen
CRCancer een ‘ideaal’ model – methodologie
‘Dé Vinger’
Stoelgangsonderzoek
E
‘Bloed & Merkers’
Coloscopie
‘Klachten’
Virtuele Coloscopie
G.W. Bush, 03.2003
EU commissie, 05.05.2003
- Uitstrijkje
- mammografie
- FOBt
•
"Men and women from 50
years of age should participate
in colorectal screening. This
should be within programmes
with built-in quality assurance
procedures"
•
"Faecal occult blood testing is
actually
the
only
recommended
screening
strategy
KCE rapport, 2006
Vlaanderen
La Wallonie
Vlaams Piloot project, 2007-2010
Drie gemeentes met verschillende sociale achtergrond
Post
+
Centraal lab
♀ + ♂, 50-74 yrs.
Huisarts
Huisarts
Coloscopie
iFOBT/2 jaar
Pilootproject Antwerpen
Pilootproject Antwerpen
8255
5,3%
436 positieve
Stap 7
• Onderzoek van de stoelgang = FOB
• Massale screening in heel Vlaanderen
Grootschalige darmkankerscreening
Vrijdag, 03/02/2012 - 18:31
De Vlaamse regering gaat vanaf 2014 meer dan
1,9 miljoen mensen, ofwel
bijna een Vlaming op drie, laten screenen op dikkedarmkanker.
Dat heeft Vlaams minister van Volksgezondheid Jo Vandeurzen bekendgemaakt.
i(mmunochemical)FOBT
- Kosteneffectief
- Kwantitatief (75-100 ng/ml)
- (minder) dieet afhankelijk
- Hoge participatie (60 vs. 47%)
Populatie screening – implementatie
Effectieve start in oktober 2013
Einde fase 1 voorzien eind 2015
www.bevolkingsonderzoek.be
Coloscopie
♀ + ♂,
56-74 jaar
Post
Centraal
lab
Huisarts
Stap 8
Het is “POEP” simpel
Populatie screening – implementatie
Populatie screening – implementatie
Enkele cijfers :
• 1,9 naar 1,4 miljoen Vlamingen (56 jaar)
– 7000 brieven/week !
• 5 % positieve FOB
• 40-60 % participatiegraad
• 90 % verklaring voor +iFOB
– 50 tot 55 % poliepen
– 4 à 5 % (beginnende) kanker
– Rest : speen/diverticulose/angiodysplasie/
colitis/radiorectitis
Doel screening met FOB :
1/ Incidentie van colonkanker doen dalen
oa recente studie in Gut
2/ Persoonlijk leed besparen
oa heelkunde/uitzaaiingen
3/ Familiale drama’s vermijden
FUTURE : DNA analyse via stoelgang
net FDA approved in USA
Heet van de naald :
Indi en deze ni euwsbri ef ni et correct wordt weergegeven kl i k hi er
Artsenkrant nieuwsbrief - N°1439
12 s eptem ber 2014
Hoofdredacteur : Geert Verrijken
Bemoedigende eerste resultaten bevolkingsonderzoek dikke
darmkanker
In oktober 2013 startte Vlaanderen een
bevolkingsonderzoek op naar dikke darmkanker.
Begonnen werd met de 66-74 jarigen. Tijdens de
academische zitting waarmee de Geneeskundige Dagen
van Antwerpen openden, maakte professor Guido Van
Hal (UA) de eerste, voorlopige -maar bemoedigenderesultaten bekend. De participatiegr aad ligt hoog (51%)
maar ook het aantal doorverwijzingen voor verder
onderzoek is fors (9,3%).
Lees het artikel
De redactie : Luc Ruidant, Veerle Caerels , Henk Van Nieuwenhove, Wouter Cols on, Tijs Ruys s chaert
Adverteerders
© ActuaM edica 2014
Reageer
Een technis ch probleem ?
Pas woord vergeten ?
Uits chrijven
Eigen resultaten AZ Sint Maarten
periode 12-2013 t/m 06-2014
•
•
•
•
Totaal aantal colo's 213
Aantal negatieve colo's 18
Aantal afwijkende colo's 195
Totaal aantal afwijkende colo's met poliepen
71%
– tumoren
– advanced poliepen
– diminutieve poliepen
8,7 %
33,3 %
38
%
Eigen resultaten AZ Sint Maarten
periode 12-2013 t/m 06-2014
8,7
tumoren
38
advanced poliepen
diminutieve poliepen
33,3
Stap 9
• Geen FOB – wel totale coloscopie voor…
– 1e graadsverwanten met darmkanker
– Voorgeschiedenis van darmkanker
– Symptomatische patienten !
• FOB tussen 50-56 jaar
– Ja, maar op eigen kosten (20 €)
• FOB onder de 50 jaar
– Niet kosten/baten
Opvolging na polipectomie
Europese richtlijnen (ESGE, Endoscopy 2012;44:SE151-SE163.)
Boston Bowel Preparation Scale
(BBPS : 3-2-1-0)
Stap 10
Men zegge het voort !!!!
LAAT NAAR JE
DARMEN KIJKEN