Transcript PLURALIS - Nederlandse Academie
PLURALIS
Algemeen
Substantief +
en
o Het tapijt Substantief +
s
o De jongen
Vorm
de tapijt
en
de jongen
s A.
Substantief + en
woorden afgeleid van een o o o
adjectief
de arme de armen de goede de goeden de slechte de slechten woorden die eindigen op o o
tweeklank
de meeuw de meeuwen de trui de truien woorden die eindigt op
–s
en op
–f
o vaak wordt de de reis
–s
een
–z
de reizen de gans de ganzen o o vaak wordt de
–f
een
–v
de brief de brieven de golf de golven let op! De paus de pausen De kous de kousen De kers de kersen De fotograaf de fotografen woorden op
–heid: -heid
wordt
–heden
o de verantwoordelijkheid de verantwoordelijkheden o de eenheid de eenheden
Let op!
Een consonant
verdubbelt
na een korte klinker (als er op die medeklinker nog een onbeklemtoonde lettergreep volgt) o De kat de katten o De kus de kussen Uitzonderingen o De dag de dagen o Het vat de vaten Nederlandse Academie 02/218 47 07 A2
PLURALIS
Speciale pluralisvormen o o Het schip de schepen Het lid de leden o o De stad de steden De koe de koeien
B.
Substantief + S
Diminutief (eindigen op
–je
) o o o Het schatje de schatjes Het kistje de kistjes Het bloempje de bloempjes vreemde woorden die eindigen op een klinker o o cadeau cadeaus café cafés woorden die eindigen op
–el, -em, -en, -er, -erd, -aar, -aard
o wafel wafels o o toren torens leugenaar leugenaars vrouwelijke substantieven op
– ster
en
–e
o o de avonturierster avonturiersters de studente de studentes leenwoorden uit het Engels en Frans (die in eigen taal ook een –s hebben) o het restaurant de restaurants o de trend de trends woorden die eindigen op de sjwa (dit is de
e
-klank als in het woord ‘de’) o de kudde de kuddes o de ziekte de ziektes afkortingen die niet op een –s eindigen o o GSM’s Maar: SMS’en
Let op!
Woorden die eindigen op een
lange klinker
->
‘S
o de taxi taxi’s o de paraplu de paraplu’s Nederlandse Academie 02/218 47 07 A2
PLURALIS
C.
Uitzonderingen 1. geen pluralis
sommige substantieven hebben geen pluralis Eigennamen Marleen, Vanderroost, Els, Jan,... Abstracta Vrede, geluk, hoop, ... Stofnamen Goud, rubber, zilver, wol,....
2. Pluralis of geen pluralis? Soort 1
° maal ° keer ° maateenheden (liter, milliliter,...) ° munten (euro, frank, lire, ...) ° gewichten (gram, ton, kilogram,...) ° tijdsaanduidingen: JAAR en UUR ENKELVOUD - NA bepaalde telwoorden - NA
paar
- NA
zoveel
- NA
hoeveel
Soort 2
° seconde ° maand ° minuut ° eeuw ENKELVOUD - NA
een
- NA
anderhalf
- Na
hoofdtelwoord + rangtelwoord
- NA
een halve
- NA
een kwart
Nederlandse Academie - NA adjectief - NA
kwart
- NA
halve
- NA
beide
MEERVOUD ° dag ° week 02/218 47 07 MEERVOUD - alle andere gevallen! ° graad A2
PLURALIS
3. MEERVOUD op
–EREN
14 substantieven uit de woordenschat hebben zo’n meervoud Het ei Het kalf Het kind Het lam Het lied Het kleed De hoen De eieren De kalveren De kinderen De lammeren De liederen De klederen De hoenderen Het gemoed Het goed Het rund Het volk Het been Het gelid De gemoederen De goederen De runderen De volkeren De beenderen De gelederen
4. VREEMDE UITGANG
substantieven met een
vreemde uitgang
: vreemde meervoudsvorm wordt mee ontleend o criterium criteria o o classicus museum classici musea / museums o o basis collega bases / basissen collegae / collega’s o o o musicus politicus centrum musici politici centra / centrums
5. VREEMDE MEERVOUDSVORMEN
Het aanbod De arbeid Het bedrog De dank Het doel de aanbiedingen de werkzaamheden de bedriegerijen de dankbetuigingen de doeleinden (in de betekenis van le but)
6. GEEN ENKELVOUD
De hersenen De manen van het paard De mazelen Nederlandse Academie 02/218 47 07 A2
PLURALIS
7. WOORDEN MET TWEE BETEKENISSEN
het been o de benen (les jambes) o de beenderen (les os) het blad o de bladen o (papier) de bladeren (boom) portier o het portier o de portier de portieren (auto) de portiers het artikel o de artikels (krant) o de artikelen (winkel, producten) bal o o het bal de bal de bals de ballen (feest) (voetbal) (persoon) Nederlandse Academie 02/218 47 07 A2