Transcript Protestantse Gemeente Lochem

Samenspraak1
januari 2014
Protestantse Gemeente Lochem
Inhoud
Kerkdiensten1
Meditatie2
Pastoraat3
Persoonlijk5
Vieren8
Jeugd9
Leren10
Dienen
11
Beheer13
Bestuur15
Berichten18
Agenda19
Oecumenisch leesrooster
20
Het volgende nummer verschijnt uiterlijk 8 februari.
Inleveren kopij maandag 27 januari voor 19.00 uur
bij de redactie: [email protected]
24e jaargang, nr. 1, januari 2014
Kerkdiensten
Zondag 5 januari
Witte kerk
10.00 uur: ds. C.M. Veenhuizen
Zondag 12 januari
Witte kerk
10.00 uur: ds. W. van der Kooij
19.00 uur: Taizéviering
Zondag 19 januari
Gudula kerk
10.00 uur: R.K. voorganger, Oecumenische viering
Zondag 26 januari
Gudula kerk
10.00 uur: ds. C.M. Veenhuizen, 4-jarigendienst
Zondag 2 februari
Witte kerk
10.00 uur: mevr. P. Kramer, Laren.
Zondag 9 februari
Witte kerk
10.00 uur: ds. C.M. Veenhuizen, heilig avondmaal
19.00 uur: Taizéviering
Bij alle diensten is kerktelefoon aanwezig, tenzij anders aangegeven.
Wilt U naar elke dienst uw liedboek van huis meenemen?
Dan grijpen onze gasten niet mis!
Na de dienst is er koffiedrinken.
1
2
Meditatie
Terugblikken en vooruitzien
Onze gemeente heeft een tijd achter de rug met veel gebeurtenissen. Het afgelopen jaar was een (predikants)vacaturetijd, maar ook een tijd van bezinnen op de
toekomst. Een tijd van dromen en van realiteit die soms plannen onderuit haalde.
Een tijd van nieuwe initiatieven, maar ook van ziekte en daardoor stagnatie. Wat
gaat er gebeuren in onze gemeente? Met onze gebouwen, met de betaalde krachten, met de vrijwilligers? Dat het niet maar gewoon door kan gaan zoals het lange
tijd was, is al langer duidelijk. Nu wordt het tijd om die wetenschap in actie om te
zetten. Onder leiding van commissies en kerkenraad komen nu langzamerhand de
contouren van de toekomst aan het licht.
Zoiets gaat -in de kerk al helemaal- niet van de ene dag op de andere. En dat is
maar goed ook want dan kunnen we er aan wennen en ons aanpassen. Als mijn
vooruitziende blik me niet bedriegt zullen we in 2014 een nieuwe beroepskracht
aan het werk kunnen zien. En dat zal veranderingen met zich mee brengen. Daar
zullen we aan moeten wennen. Maar er zullen ook dingen hetzelfde blijven, misschien niet tot tevredenheid van iedereen. We zullen als gemeente blijven vieren op zondagmorgen, en op zondagavond. We zullen elkaar blijven ontmoeten
rondom het geopende woord. We zullen de lofzang blijven zingen, uit een nieuw
liedboek met prachtige nieuwe liederen, maar er staan ook nog veel oude liederen in. We zullen samen blijven bidden, samen nieuwe activiteiten op diaconaal
gebied blijven zoeken. We gaan door met het spitten in de tuin van “het beloofde
land”, bijvoorbeeld en doen dat niet voor onszelf alleen. We gaan door met het
organiseren van activiteiten voor ouderen, van kerkmiddag, adventsbijeenkomst
tot 90-jarigenbijeenkomst. Maar ook leren we de kinderen waarover het gaat in
onze gemeenschap, in tienernevendienst, kinderleerhuis en kindernevendienst.
We blijven naar elkaar omzien en de zaken regelen, beheren en besturen. Bovenal
blijven we elkaar ontmoeten met het oog op de eer van God. Dat is ouderwets
gezegd, maar geeft aan dat we niet om onze eigen doelen, ego’s of zieleheil aan
de gang zijn. Maar dat we ons voegen achter diegene die ons voorgaat, Jezus van
Nazareth, die alles deed om aan de mensen te laten zien wat de bedoeling van God
was voor de wereld. Waarop zijn koninkrijk lijkt. Een piepklein mosterdzaadje,
dat uitgroeit tot een grote boom of een beetje gist in deeg dat het hele brood doordesemt en van lucht en smaak voorziet. Dat doel van het koninkrijk verandert
niet, maar geeft wel steeds nieuwe vergezichten. Mensen die in een kring zitten
en brood en wijn delen.
Mensen die het aan durven dingen te doen in de setting van werk, school of organisatie die anders zijn dan gewoon, die iets meer of anders doen, iemand zien
en in het licht zetten, een keer een offer brengen omdat het moet en kan. Mensen
Meditatie / Pastoraat
3
die elkaars leven delen als het moeilijk is of als er vreugde is, of gewoon zomaar.
En mensen die willen horen bij een gemeenschap waar gevierd kan worden,
prachtige feesten, belangrijke gedachtenismomenten. Zo’n gemeente zullen we
ook aankomend jaar weer zijn, met alle valkuilen en strubbelingen die er ook zullen zijn, hopelijk met flexibiliteit en humor om elkaar te verdragen en te bemoedigen, we gaan als volk van God verder op weg!
“Mazzel en broche” aan allen gewenst, geluk en zegen voor allen in 2014.
Corien Veenhuizen
Pastoraat
Op de Pastorale wijkochtend op 22 januari spreken we met Hanneke Westland
over: beslissingen rond het levenseinde “Mogen we het leven teruggeven in Gods
hand?” De afgelopen tijd worden we regelmatig, ook in de media, beziggehouden
met vragen rond het levenseinde. Welke beslissingen kunnen of moeten er soms
genomen worden wanneer het leven niet meer geleefd kan worden? Een brede
maatschappelijke discussie is gaande en ook als kerk kunnen en mogen we hier
de ogen niet voor sluiten. We beseffen dat “het levenseinde” voor velen een moeilijk en gevoelig onderwerp is, maar: we krijgen er -hoe dan ook- allemaal mee te
maken. Verwacht of onverwacht, vroeg of later. We willen deze ochtend dan ook
stilstaan bij de vraag: “Mogen we het leven teruggeven in Gods hand?” Zonder
overigens volledig te kunnen zijn, of een oplossing te willen/kunnen bieden, willen we “beslissingen rond het levenseinde” ter sprake brengen. We beginnen om
kwart voor tien met koffie en hopen om half twaalf klaar te zijn.
Op 23 januari om 20.00 uur in de Witte kerk is er een Taakgroep Pastoraatsvergadering voor de wijkhoofden. Daar zullen we de Adventsviering evalueren en
Corien Veenhuizen
verdere plannen maken voor het nieuwe jaar.
Bedankt!
Hierbij willen wij iedereen bedanken die door middel van een kaartje, telefoontje
of email ons goede wensen heeft doen toekomen voor de kerst en tijdens mijn
(Corien) ziekte. Het is hartverwarmend om dit te mogen ontvangen. We wensen
iedereen een heel gezond en gezegend 2014 toe!
Corien Veenhuizen en Thijs de la Court
4
Pastoraat
Dank u wel voor alle bemoedigende, warme en wijze wensen, die weer vanuit de
gemeente in mijn brievenbus rolden. Wat u mij wenst, wens ik ook u!
En als ik het met mijn eigen woorden móet zeggen: “Ga door en hou van elkaar,
zoveel als je kunt”. Evenwel, toen ik dat onlangs op huisbezoek tegen een oude
man zei, sprak hij: “Maar ik hoef toch niet bij de buurvrouw op schoot te gaan
zitten”? Nee, dat bedoelde ik niet, maar wat dan wel? Dat legde ik uit, maar het
kan ook zo gezegd worden, met die oude woorden: “Waar liefde woont, gebiedt
de Heer zijn zegen. Daar woont Hij zelf…”
Marieke van der Meer
Een hartelijke groet en tot ziens in 2014,
Vervolgde kerk
Egypte: Moslimfundamentalist of -liberaal: een duidelijk verschil.
Na het afzetten van president Morsi, de voorman van de fundamentalistische
Moslimbroederschap, escaleerde de toestand voor de christenen in Egypte.
Leden van de Moslimbroederschap keerden zich tegen de christenen en wilden
van Egypte een Islamitische staat maken. Zij wilden de Egyptenaren ervan overtuigen dat het conflict niet langer politiek, maar religieus is, met als gevolg dat
er een strijd ontstaan is: christenen tegen moslims. Christenen worden daardoor
zwaar vervolgd, maar ze zijn niet langer meer zo bang. De sfeer in de christelijke
kerken verandert; ondanks het geweld zien de gelovigen veel tekenen van Gods
nabijheid. Daarbij komt dat veel liberale moslims zich afvragen of ze wel willen wat de fundamentalistische moslims willen en ze stellen zich open voor een
gesprek met christenen. De interesse in het christendom neemt toe. “Onze kerken
zullen we herbouwen, maar we hebben vooral behoefte aan geestelijke ondersteuning”, aldus een kerkleider. Laten we hopen en bidden dat deze prille verandering
ten goede uitgroeien mag tot een vredig samenleven van alle Egyptenaren.
Loes van Maaren
Namens de werkgroep,
Persoonlijk
5
In Memoriam
Everhard Jans
Op 26 november is Everhard Jans overleden, op de leeftijd van 72 jaar. Hij woonde
aan de Molenbelt 11 te Lochem. Hij werd geboren op 11 januari 1941 te Almelo,
als oudste kind van de bekende architect Jan Jans. Het gezin, met vijf kinderen,
waarin hij opgroeide had het lang niet altijd gemakkelijk. Zelf groeide Everhard,
als gevolg van kinderverlamming, met een handicap op. Everhards twee broers en
zijn twee zusters overleden al op vrij jonge leeftijd. Zo werd hij, nog betrekkelijk
jong, de laatst overlevende van het gezin. Wellicht maakte hij door deze tragiek
zich eigen om, zo mogelijk met humor, niet bij de ‘pakken neer te zitten’. Niet
zeuren. Dat gaf hem op jonge leeftijd al een zekere wijsheid. Hij volgde een opleiding tot kunsthistoricus aan de universiteit van Münster (Dld.), alwaar hij ook
gepromoveerd is.
Op latere leeftijd werd hij lid van een zangvereniging te Almelo, waar hij Anneke
Vestering ontmoette. Zij trouwden met elkaar. Van huis uit katholiek werd hij
lidmaat van de NH kerk. Hij schreef vele boeken en artikelen over de streekcultuur. De dagbladen uit de streek rapporteerden daar herhaaldelijk over. Nog recent
verscheen een boek waarvoor hij deel uitmaakte van de redactie. In Almelo waren
beiden actief in het kerkelijk leven. Na hun pensionering verhuisden ze naar Lochem. Ook hier was Everhard (met Anneke) actief in het culturele en kerkelijke
leven. Hij tekende graag en maakte een hele serie portretten van een kleindochter
van Anneke’s zus en zwager. Trad o.a. op als ‘sneltekenaar’ in de Gudula kerk, in
het zomerseizoen, om de kerk-kas te spekken. Trouw bezocht hij de kerkdiensten
evenals de woensdagse ‘inloop-ochtenden’ in ‘de Hooiplukker’. Hij discussieerde
graag over kunst, maar ook over theologie. Hij had een brede blik, was erudiet en
belezen. Zeer recent trad hij toe tot de beroepings-commissie ter vervulling van de
in Lochem ontstane predikanten-vacature.
Totdat hij onverwacht begin november ernstig ziek werd. Een ziekte waar geen
kruid tegen gewassen was. Zo moest Anneke en haar familie hem heel abrupt uit
handen geven. De dienst van Gedachtenis en Uitvaart vond op 2 december plaats
in de Gudula kerk. We lazen o.a. over ‘het huis met de vele woningen’, hoorden
muziek van J.S. Bach: ’Wachet auf, ruft uns die Stimme’ en zongen van ‘de steppe
die zal bloeien’. Daarna hebben we Everhard in besloten kring te ruste gelegd op
de Nieuwe Algemene Begraafplaats in Lochem. Er is nu een lege plek naast Anneke. Maar Everhard is niet onopgemerkt gebleven.
Ruud van Maaren
6
Persoonlijk
Pieter Paulus Walters
Op 15 december is overleden Pieter Paulus Walters op de leeftijd van 88 jaar. Hij
woonde in de ‘Zwiepsehof’ te Lochem. Piet Walters werd geboren te Deventer
in 1925, in de crisistijd-jaren 1920/35. Na zijn diensttijd werd hij in de gelegenheid gesteld om een vakopleiding bij de belastingdienst te volgen, waarna hij
zijn werkzame leven uitsluitend als belastingambtenaar heeft gefunctioneerd. Hij
trouwde met Jo Gerrits en ze kregen twee kinderen, een jongen en een meisje.
Het waren gelukkige jaren. Het gezin woonde eerst aan de Dillenburg en toen de
kinderen het huis uit waren, verhuisden Jo en Piet naar de Zwiepsehof. In 2009
overleed Jo, zijn steun en toeverlaat. De laatste jaren van zijn leven waren niet gemakkelijk. Hij miste zijn vrouw heel erg en de kwaliteit van zijn gezondheid ging
achteruit. Gelukkig waren daar de contacten met kinderen en kleinkinderen en er
was goede verzorging vanuit ´de Hoge Weide´. En hij kreeg weer een vriendin. Na
een korte ziekte is hij in het ziekenhuis te Zutphen overleden.
In de afscheidsdienst, op 19 december jl. hebben we Piet herdacht, waarbij de
tekst uit Romeinen 8:31 centraal stond: ‘als God vóór ons is, wie zal tegen ons
zijn’?
Aansluitend vond de begrafenis plaats op de Nieuwe Begraafplaats te Lochem.
Ruud van Maaren
Dick IJsselstijn
Op 17 december 2013 is Dick IJsselstijn overleden op 92-jarige leeftijd. Geboren
en getogen in Amsterdam merkte Dick op jeugdige leeftijd dat hij een voorliefde
voor tekenen had. Hij probeerde met die voorliefde een plaatsje te krijgen op het
grafisch Lyceum, maar dat lukte helaas niet. Het werd de Handels-HBS. Begin
jaren ’40 solliciteerde hij bij een bank en op 24 april 1940 werd het contract getekend waarin stond dat hij op 1 juni 1940 zou beginnen. Zoals bekend, brak op 10
mei 1940 de oorlog uit. Alles werd anders. Zo kreeg hij op zijn eerste werkdag te
horen: ‘het is dat je een contract hebt, anders hadden we geen plaats voor je.’ Desondanks heeft hij meer dan 40 jaar voor deze bank gewerkt. In 1942 werd Dick
vanuit Amsterdam naar Berlijn gestuurd voor de Arbeitseinsatz. Op een goede
zondag in 1942 stond hij daar in Berlijn bij de ingang van de kerk om mensen
te verwelkomen. Hij zag een hem onbekend Nederlands meisje de kerk binnen
komen en zei tegen een vriend van hem: ‘zorg dat er naast dat meisje een plaatsje
vrij blijft, want ik wil naast haar zitten’. Dat meisje luisterde naar de naam Gerda,
de vrouw met wie hij meer dan 70 jaar van zijn leven deelde.
Persoonlijk
7
Terug in Nederland dook Dick onder bij een tante. In 1949 kon hij eindelijk met
Gerda trouwen. Hun huwelijk werd gezegend met twee dochters en een zoon.
Hoewel Dick een rustige, stille man was die het liefst op de achtergrond bleef,
was hij ook actief in het werk voor de kerk. In het bijzonder voor de Pniëlkerk in
Amsterdam. Nadat de kinderen de deur uit waren, konden Dick en Gerda verre
reizen maken. Toen dat met het verstrijken der jaren niet meer ging, werden het
busreizen. Tijdens één van die reizen verbleven ze een week in Praag en genoten
ze intens van de stad, de daarboven gelegen burcht en van de rivier de Moldau.
Dick was een trouwe man en zorgzame vader. Als zijn kinderen op de fiets naar
school gingen, vroeg hij altijd of ze wel een kwartje hadden om te kunnen bellen
als er problemen waren. Waarna hij steevast dat kwartje uit zijn broekzak haalde.
Die zorgzaamheid heeft zijn leven gekenmerkt. In 1990 verruilden Dick en Gerda
het Westen van Nederland voor het Oosten en in 1999 vestigden ze zich in Lochem, dicht bij dochter Greetje en schoonzoon Piet (Brinkman). In 2010 was een
verhuizing naar De Hoge Weide noodzakelijk. Ook daar bleef hij de altijd correct
geklede en behulpzame man, ook in de tijd dat hij steeds meer moeite moest doen
om de goede woorden te vinden. Medio december ging zijn gezondheid weer met
een sprong achteruit en werd duidelijk dat het einde naderde.
Dick was een man die zijn vertrouwen op Jezus stelde. Boven de rouwbrief stond
dan ook ‘Nu is hij veilig in Jezus’ handen’. Die Jezus was voor hem de Goede
Herder van Psalm 23. Tijdens de uitvaart werd die Psalm door één van zijn kleindochters gelezen. Door en namens zijn kinderen werd liefdevol over hun vader
gesproken. En stonden we stil bij de woorden ‘Hij laat mij rusten in groene weiden en voert mij naar vredig water’. Woorden waarbij Dick zich geborgen voelde.
Omdat hij leefde in het vertrouwen dat er een plaats voor hem is bij zijn Goede
Herder. Dat gaf hem rust. Die rust kwam voor Dick IJsselstijn op 17 december
2013, toen hij op de klanken van de muziek die Smetana over de Moldau componeerde door zijn Goede Herder werd meegevoerd, naar wateren der rust. In dat
vertrouwen hebben zijn naasten hem uit handen gegeven, in de veilige handen van
Erik te Loo
de Eeuwige.
8
Vieren
Bij de diensten
Zondag 5 januari
Zangdienst, Epifanie. In deze dienst zingen we een aantal verzoeknummers uit het
nieuwe liedboek. We trekken met de wijzen op om het kind, de koning van de vrede te gaan aanbidden in Bethlehem. We lezen: Jesaja 60:1-6 en Mattheus 2:1-12.
Zondag 26 januari
4-Jarigen viering, voor alle kleine en grote kinderen dit jaar!
Wie is die geheimzinnige bezoeker die de kerk binnenkomt.... En wat heeft
hij bij zich?
Kom het meemaken! Op zondag 26 januari in de Gudula kerk.
Een kinder-meespeelviering die je op het puntje van je stoel zet! Vele prachtige
poppen die tot leven komen. Want op een dag ging er een wind waaien… en
bracht iedereen tot leven! Ben je vier jaar geworden? Dan mag je helemaal vooraan zitten en ben je eregast!
Aan de viering wordt meegewerkt door De
Verkenner, Willien van Dam. Zij brengt een
vorm van verteltheater met inzet van poppenspel. De poppen worden mede door de kinderen bespeeld. Samen creëren we zo een verhaal
dat jong en oud betovert!
Ruimtevieringen 2014
In een van de vorige Samenspraken heeft al een stukje gestaan over de ruimtevieringen, met daarbij de uitnodiging voor mensen om te helpen. We hebben afgelopen maand in een goede bijeenkomst gebrainstormd over mogelijke onderwerpen
voor de ruimtevieringen van 2014. Er zijn 4 thema’s gekozen.
Op 23 februari is de eerste ruimteviering met het thema: “Jezus zien”. Hierin willen we gaan kijken naar de verschillende beelden die er zijn van Jezus, persoonlijk
en in verschillende culturen. De voorbereidingen voor deze dienst zijn al in volle
gang. Voor deze viering zijn we nog op zoek naar mensen die een muziekinstrument bespelen en wel mee willen werken aan deze dienst.
De ruimteviering van 22 juni heeft als thema: “Licht – Huub Oosterhuis” en in
september valt de ruimteviering op de Vredeszondag. Voor deze dienst op 21 sep-
Vieren / Jeugd
9
tember is dan ook het thema “Vredeszondag” gekozen. Voor deze twee diensten
zijn we nog op zoek naar mensen die met ons mee willen denken hoe we deze
vieringen invulling kunnen geven.
Op 16 november hebben we de laatste ruimteviering van 2014 met als thema
“Muziek”, waar we ook de jeugd onder ons bij willen betrekken. Voor deze dienst
zijn mensen die het leuk lijken mee te denken of werken, uiteraard ook welkom.
Dus lijkt het u/je leuk om een keer aan de voorbereiding van een ruimteviering
deel te nemen? Speelt u/je een instrument en wilt u/je aan een ruimteviering meewerken? Voor meer informatie of aanmelden kunt u contact opnemen met Judith
Judith Braam
Braam, e-mail: [email protected] of tel. 460835 (na 18:00 uur)
Jeugd
Als u dit leest heeft de tienernevendienst meegeholpen met het kerstspel op 1e kerstdag en speelden Bjorn en Jarne Pruijssers met verve de rol van Benjamin in de diensten van Advent. Dat was heel leuk als we zo elkaar mee kunnen helpen, bedankt! De
kindernevendienstleiding deed erg haar best met mooie decorstukken en een verhaal.
Met de liederen liep het niet altijd goed, maar dat zullen we volgend jaar opnieuw
oppakken! Het kinderleerhuis had wel 25 kinderen op 13 december. Er werd goed
geluisterd naar het kerstverhaal, er werden prachtige kerststerren van wilgentenen
gemaakt en er was echt al een kerstsfeer! In het nieuwe jaar komen er weer bijeenkomsten van het kinderleerhuis, we houden ieder daarvan op de hoogte. De eerste zal
Corien Veenhuizen
zijn op 31 januari, om 16.00 uur in de Hooiplukker.
10
Leren
The life of Pi
Film over de spirituele zoektocht naar de zin van het leven. Pi groeit
op in India in de dierentuin van zijn ouders. Ze besluiten naar Canada
te verhuizen en nemen de dieren mee. Het schip vergaat en Pi belandt
in een reddingssloep, samen met een Bengaalse tijger. Pi zoekt naar de zin van het
leven. Naar een boek van de schrijver Yann Martel uit 2001.
Datum: vrijdag 17 januari, 19.30 uur
Plaats: Remonstrantse kerk
Stilstaan bij het Onze Vader
Toen zijn leerlingen hem vroegen of Hij hen ook wilde leren bidden, gaf Jezus
hen het ‘Onze Vader’. Tot op de dag van vandaag bidden we dit gebed, in stilte of
hardop, bij allerlei gelegenheden, overal op de wereld. Onuitputtelijk is de rijkdom,
die Jezus ons met dit gebed gaf. Wát zeggen we ten diepste als we deze zinnen bidden? Twee avonden staan we stil bij iedere zin afzonderlijk en ontdekken ook nog
een geheim in de opbouw van dit gebed. Er is steeds een inleiding en ruimte voor
uitwisseling van gedachten en gevoelens over ons geloof en ons leven van alledag.
Door:
Drs. Marieke van der Meer
Eerste bijeenkomst: dinsdag 21 januari, 20.00 uur
Plaats: Hooiplukker
Christelijke ethiek bestaat niet ‘meer’
Onze maatschappij is veelkleurig en multicultureel geworden, mensen denken en leven individueel zeer verschillend. Wat bedoel je dan bijvoorbeeld met een woord als
‘respect’, met welke gedragsregels vul je dat in? Heeft je geloof nog wat te maken
met je morele opvattingen? In de gezondheidszorg wordt tegenwoordig vaak het begrip ‘Moreel Beraad’ gebruikt, als een andere vorm van gesprek om bij de dagelijkse
morele dilemma’s elkaar beter te verstaan en om weloverwogen besluiten te kunnen nemen. Leonard zal hierover vertellen vanuit zijn praktijk als gespreksleider.
Vervolgens zal met de aanwezigen een moreel beraad worden gehouden, rond een
eigen dilemma en/of ervaring. Met als extra vraag: ‘Hebben de waarden en normen
die bepalend zijn in jouw keuzes een verband met je christelijk geloof?’
Door:
Dhr. Leonard van Wijk
Datum: donderdag 30 januari, 20.00 uur
Plaats: Witte kerk
Algemeen:
voor nadere info: [email protected]
Dienen
11
Giften
Van één gemeentelid ontvingen we een gift van € 50,-. Van een ander gemeentelid
€ 100,-. Daarnaast ontvingen we een gift van € 50,- t.b.v. het Werelddiaconaat.
Ook zijn we erg dankbaar voor de gift van € 1.500,- t.b.v. Kerstattenties. Dit geld
is verdeeld over ongeveer veertig bestemmingen, gemeenteleden en adressen die
via het maatschappelijk werk zijn verstrekt. Veel dank hiervoor, er zijn weer heel
veel gezinnen blij gemaakt.
Collecte opbrengsten
24-11 Noodhulp Filippijnen (incl. gift)
01-12 Voedselbank (incl. gift)
08-12 St.Hulpverlening Lochemse Kerken
€ 191,15
€ 258,55
€ 164,55
Nieuwe bankrekening ZWO-bijdrage
De taakgroep Dienen heeft besloten om een nieuwe bankrekening te openen bij de
Stichting Kerkelijk Geldbeheer in Gouda. Via deze stichting (alleen bankier voor
protestantse kerken) kunnen we veel goedkoper bankieren.
Aan de gemeenteleden die een periodieke overschrijving naar onze bankrekening 1237.82.260 hebben geregeld bij de bank voor de betaling van de
ZWO-balans doen wij hierbij dan ook het verzoek om deze overboekingen
stop te zetten.
Daarnaast gaan we, net als het College van Kerkrentmeesters, werken met een
nieuw programma voor de leden- en bijdragenadministratie. Uw ZWO-bijdrage
kunt u met ingang van heden ook via automatische incasso over maken. Dit kost
ons als taakgroep geen cent en bespaart de administrateur veel tijd als vrijwilliger.
Deze betaalwijze heeft dan ook onze voorkeur! Mocht u toch zelf de bijdrage willen overmaken doe dit dan op IBAN: NL08 FVLB 0225 4253 51 op naam van TG
Dienen Prot. Gem. Lochem. Vermeld daarbij dan wel het betalingskenmerk zoals
dat vermeld is op de brief van de ZWO-bijdrage 2014. Omdat dit betalingskenmerk jaarlijks wijzigt hebben we ook liever dat u ons toestemming tot automatische incasso geeft in plaats van een periodieke overboeking door uw bank.
12
Dienen
Opbrengst ZWO-kraam op de Goede Doelenmarkt 2013
Wij kijken terug op een zeer geslaagde verkoop aan de ZWO-kraam tijdens de
Goede Doelenmarkt. De opbrengst: € 467,90 voor Kinderen in de Knel. Dit is
het kinderprogramma van Kerk Actie, dit jaar in het bijzonder voor kinderen van
Dalits, de kastelozen in India. Dat hadden we zeker niet voor elkaar gekregen
zonder de hulp van: de inzamelaars, de gulle gevers, de opbouwers, de sjouwers,
de inrichters, de kokers, de bakkers, de inmakers, de brouwers, de knutselaars,
de verkopers, de inpakkers. Allemaal heel hartelijk bedankt en graag tot volgend
jaar: zelfde tijd, zelfde golflengte.
Jan, Jan, Steven, Ap, Gonny
ZWO-groep,
Nieuwjaarsmiddag
Wij nodigen u van harte uit voor de Nieuwjaarsmiddag op woensdag 22 januari
a.s. in de Hooiplukker.
Heeft u altijd al eens alles over koffïe willen weten? Dan is dit uw kans, want de
Dhr. Semmelink van de gelijknamige koffie- en thee-schenkerij zal een lezing/
presentatie geven over dit onderwerp.
Voordat u alles over koffie weet, bent u welkom vanaf 2 uur waar de koffie/ thee
voor u klaar staat met het bekende Nieuwjaars rolletje.
Om half drie begint de lezing, tussentijds een pauze met een drankje en een hapje.
Na de pauze vervolgt de Dhr. Semmelink zijn lezing en om 5 uur staat de broodmaaltijd voor u klaar.
Daarna sluiten we de middag af.
Bij de deur wordt er een vrije bijdrage van u gevraagd.
Wij hopen weer op een gezellige en leerzame middag.
U kunt zich opgeven voor vrijdag 17 januari bij een van de volgende personen:
Marieke Sietsma tel 252665 of
Jenny Lijftogt Tel. 256086
Wanneer u zich opgeeft, graag vermelden of u een dieet volgt en/of u wilt worden
Wil Zijdeveld en Marieke Sietsma
opgehaald. Namens de Diaconie
Beheer
13
Kerkbalans 2014
Het thema: “Wat is de kerk jou waard?”
Deze vraag wordt straks, half januari a.s. weer gesteld als de
enveloppe voor de actie Kerkbalans 2014 bij u wordt bezorgd.
De actie loopt in lijn met alle ander PKN kerken van zondag 12
t/m zondag 26 januari en tegelijk met de rondgang ZWO.
Waar gaat het om? Of de kerk ook weer in 2014 op uw steun
mag en kan rekenen, of de kerk u wat waard is.
Al het moois dat we doen kost wel geld! De kerk kan niet zonder! U zult zien dat
de brieven dit jaar wat anders zijn: geen acceptgiro’s meer, gebruik van de nieuwe
SEPA incasso, (meer info, zie verderop in Samenspraak), of via
[email protected].
Maarten Boer
Namens de kerkrentmeesters,
Giften
Giften taakgroep pastoraat
via mevr. v.d. M. van fam. G. € 20,-;via mevr. B. van mevr. K. € 10,-; via mevr.
v.d. M. van fam. S. € 20,-; via mevr. H. van mevr. P. € 20,-.
Mutaties
Overleden
26-11-2013 E. Jans, Molenbelt 11 (11/1/1941)
13-12-2013 G.T.J. van Dijk-Bösecke, Torenmolenlaan 113 (27-04-1941)
15-12-2013 P.P. Walters, Zwiepseweg 66c (15-05-1925)
15-12-2013 H.J. van Voorst-Strookappe, Zwiepseweg 107 (05-04-1927)
17-12-2013 D. IJsselstijn, Zwiepseweg 107 (10-03-1921)
Vertrokken
G. Haverkamp, Nijkampsweg 10 naar Leeuwarden
14
Beheer
Het betalingsverkeer in Nederland verandert
Het betalingsverkeer in Nederland verandert. Binnen Europa wordt de manier
van betalen gelijkgetrokken. Bovendien krijgen consumenten extra bescherming.
Deze veranderingen in het betalingsverkeer worden onder de naam ‘SEPA’ doorgevoerd. Wat betekent dit voor de Kerkbalans en ZWO-bijdrage 2014?
• Ieders bankrekeningnummer wordt aangepast naar een langer rekeningnummer
van 18 tekens (IBAN). Op de toezegging formulieren moet u uw IBAN invullen.
(staat op uw dagafschrift!)
• Acceptgiro’s worden niet meer verspreid door onze protestantse gemeente.
• Automatische incasso nu ook mogelijk voor de ZWO-bijdrage.
• De aanlevertermijn van de automatische incasso zijn langer geworden. Daardoor
is een tijdige verwerking in onze administratie voor een incasso in januari en
februari niet mogelijk. Ook in de maand december incasseren we niet.
Wijzigingen Automatische incasso
U mag straks aangeven wie wél geld van uw rekening mag incasseren (witte lijst)
en wie dat per se niet mag doen (zwarte lijst). Een incasso waarbij de incasserende
partij op de zwarte lijst staat zal niet geïncasseerd worden. Ook voor doorlopende
machtigingen gelden nieuwe regels, waarbij goede doelen jaarlijks moeten aangeven
wanneer ze een bedrag incasseren. In de brief voor uzelf en op het toezegging formulier zijn de incassodata weer gegeven. Bij elke incasso op uw dagafschrift komen
twee nieuwe nummers te staan: 1. De incassant-id voor het college van Kerkmeesters
bij de kerkbalans en een ander incassant-id voor de Taakgroep Dienen bij de ZWObijdrage. 2: De machtiging-id: dit is een uniek nummer per gemeentelid per fonds.
Deze twee nummers zijn van belang als u het niet eens bent met de incasso en deze
wilt terugdraaien (storneren). De bank zal u dan om deze nummers vragen.
Vereisten aan de nieuwe incasso:
1. De data waarop en het bedrag dat geïncasseerd wordt moet van tevoren bekend
zijn bij de betaler.
2. De toestemming moet verleend worden voor een geldige IBAN (18 tekens).
3. De toestemming moet voorzien zijn van een datum en plaats ondertekening
4. De toestemming moet voorzien zijn van een handtekening van de houder van
de IBAN.
5. De incassant (kerkrentmeesters, Taakgroep Dienen) moet op verzoek van de
bank de schriftelijke toestemming tot incasso kunnen overleggen.
6. De betaler moet op de hoogte zijn van de incassant-id en de machtigings-id
(staan op de brieven vermeld).
Beheer / Bestuur
15
Bankiert u niet via internet?
De overschrijvingsformulieren zijn of worden door uw bank aangepast naar formulieren die geschikt zijn voor 18 cijfers. Na 1 februari 2014 worden alleen overschrijvingen naar IBAN (18 tekens) verwerkt door de bank.
Informatie:
www.pkn.nl/sepa. Vragen? Mail naar [email protected] of bel: (030) 880 18 80.
Bestuur
Vanuit de kerkenraad
In december vergaderde de kleine kerkenraad. Er is met genoegen teruggekeken
op de beide gemeentebijeenkomsten. Weliswaar hebben niet meer dan een ruime
100 mensen deze bezocht, maar de sfeer was heel plezierig. Elders in dit nummer
leest u een kort verslag.
Van de Raad van Kerken ontvingen wij een nieuw beleidsplan, dat we in de vergadering van februari zullen bespreken met Roelof Heringa, die namens de PGL
zitting heeft in de Raad.
Verder is gesproken over het werk van de beroepingscommissie, dat zijn voltooiing nadert! Als alles gaat zoals het gaan moet, hoopt de Kerkenraad op 16 januari
de voordracht van de beroepingscommissie te kunnen bekrachtigen. Meer informatie bereikt u in de zondagsbrieven van 19 en 26 januari. Op 2 februari kan de
kandidaat zich dan aan u voorstellen in een kerkdienst waarin hij zal voorgaan.
Toos de Zeeuw, scriba
Reserveer deze zondag dus alvast in uw agenda!
Verslag gemeentebijeenkomsten
Op zondagochtend 8 december en woensdagavond 11 december heeft de kerkenraad een toelichting gegeven op de hoogtepunten van het afgelopen jaar. De presentatie kunt u terugvinden op de website: www.pglochem.nl.
Er is uitgebreid gesproken over de begroting voor 2014, velen hadden daarbij nog
vragen over details. Heikel punt blijft het inzetten van beroepskrachten of vrijwilligers. De kerkenraad heeft vorig jaar besloten dat de kostersplaatsen (nu 1,5)
teruggebracht worden naar één (0,5); maar dat gebeurt niet voordat de kwestie
van de gebouwen is opgelost en voordat die oplossing werkelijkheid is geworden.
Daar gaat dus nog wat tijd overheen. Intussen is door de ziekte van Henk ten Hoeve de inzet van vrijwilligers al dagelijkse praktijk. We zullen het in de toekomst
16
Bestuur
ook op deze manier met elkaar moeten zien te redden in onze gemeente; andere
mogelijkheden zijn er eenvoudig niet, gezien onze financiële situatie.
Het tweede belangrijke agendapunt vormde het Dromenweekend van 12 en 13
oktober jl. We willen het goede gevoel dat de aanwezigen hadden, vasthouden en
vooral: in beweging blijven.
Er zijn tijdens het weekend 66 enquêtes ingevuld en 32 interviews afgenomen.
Een greep uit de vele reacties:
• Wij zijn een gemeente waar mensen zich welkom voelen.
• We kunnen nieuwe leden of gasten beter begeleiden.
• We zijn een gemeente die het in zich heeft om mensen te (ver)binden – ‘eenheid
in verscheidenheid’ – ondanks de grote verschillen.
• De ‘overgang tussen zondag en maandag’ is groot. Er bestaat de behoefte om
naast de zondag meer met elkaar in gesprek te zijn en elkaar te ontmoeten.
• We hebben meer potentie dan nu aan het licht komt, dit bewijzen we keer op
keer. De vraag is hoe we ons potentieel kunnen boeien en binden.
• We willen veel te veel dingen gelijktijdig doen, daarbij ontbreekt de rode lijn.
Focus op een aantal herkenbare dingen die de missie onderstrepen en waar we
trots op zijn.
• Centraal staat de vraag: waar staan we voor? Wat is onze identiteit? Dit is onvoldoende duidelijk naar binnen en naar buiten toe.
• We hebben de grote wens om één kerk te zijn en te blijven.
• We vinden dat we belangrijk zijn voor de gemeente Lochem; de vraag waarom
en hoe zich dat uit is lastig te beantwoorden. Staan we niet aan de zijlijn?
• We erkennen dat we moeten veranderen om aansluiting te blijven vinden met
mensen in de leeftijdscategorie 30, 40 en 50 en in het bijzonder de jeugd. De
kerk (wij) moet hierin duidelijke keuzes maken. Muziek en activiteiten zijn daarbij belangrijke aandachtspunten.
• Er is sprake van een grote verscheidenheid in geloofsbeleving. De helft van de
mensen wordt niet geïnspireerd door de traditionele zondagsdiensten.
• De toekomst van de kerk is voor de jeugd, en daarmee mensen in de leeftijdscategorie van 30, 40 en 50. Er lijkt een tegenstelling te worden ervaren tussen
jeugd en ouderen.
• Onze kerk volgt de ontwikkelingen in de samenleving niet meer. We mogen en
moeten in sommige situaties kleur bekennen.
• Gemeenteleden ervaren een mismatch tussen betrokken willen zijn en hun eigen
inbreng. De kerk moet concurreren met de vrijetijdsbesteding en andere eisen
van deze tijd.
Bestuur
17
• Het ledenaantal is geen doel op zichzelf. Liever een kleine betrokken gemeente
dan een grote passieve gemeente.
• We moeten af van een vergaderkerk, dóen. De moestuin is hier een prachtig
voorbeeld van.
• Onze PR moet anders, we zetten sociale media gericht in. Onze website moet
duidelijk maken wie we zijn en waar we voor staan.
• Geluid en beeld (installatie/techniek) tijdens bijzondere diensten blijkt een bron van
ergernis. De matige/slechte kwaliteit gaat ten koste van de kwaliteit van de diensten.
Kortom: er zijn negatieve, maar ook bijzonder positieve klanken. Het is (nog)
moeilijk te zeggen wat we precies wél moeten doen. In elk geval dit:
• Gastvrijheid die we tijdens het Dromenweekend getoond hebben verder uitwerken.
• Niet alles tegelijk doen, maar wel concrete stappen zetten.
• Werken in korte trajecten, om snel af te ronden en daarna het volgende op te pakken.
• Intergeneratief werken.
De bedoeling is om voor de volgende onderwerpen een aantal werkgroepen te
formeren (5-15 mensen per groep):
1. Kerkdiensten
2. De leeftijdsgroep 50-min aanspreken
3. Omzien naar anderen
4. Noodhulp en rechtvaardigheid
5. Communicatie
De bedoeling is dat deze groepen aan het werk gaan in de maanden januari tot en
met april. In mei kan dan de gemeente in een gemeentevergadering een besluit nemen over de concrete voorstellen voor een nieuwe aanpak die uit de werkgroepen
Toos de Zeeuw, scriba
voortkomen.
Enquête huisvesting
Bij de Samenspraak van december heeft u een enquête ontvangen betreffende de
huisvesting van onze kerk. Deze is al door verscheidene mensen ingevuld, maar
wij hopen dat nog meer gemeenteleden de enquête even invullen. Dat kan online
op www.pglochem.nl/enquete of op papier. Mocht de bedoeling van een vraag
niet geheel duidelijk zijn dan kunt u gebruik maken van de ruimte voor opmerkingen aan het einde van de enquête. Bent u nog niet aan het invullen toegekomen of
was het u even ontschoten, wij schuiven de uiterste inleverdatum van de enquête
Diederick Kolkman
op naar 25 januari 2014. Namens de commissie gebouwen,
18
Berichten
Bedankt
Bij deze wil ik iedereen bedanken voor de aandacht die ik de afgelopen weken
heb ontvangen: telefoontjes, bezoek, bloemen, lectuur en bijzonder veel prachtige
kaarten met veel goede wensen. Het doet mij goed, maar deze ziekte kan ik denk
ik niet overwinnen. Ik heb steeds veel plezier gehad in het vrijwilligerswerk en de
Annie Goorman
contacten die dit met zich meebracht.
Miniconcert Hooiplukker
Het eerste miniconcert in het nieuwe jaar op woensdag 29 januari wordt verzorgd
door Arieke Hoekerd, piano en Diantha Zijp, zang. Beide studeren aan het ARTez
Conservatorium te Enschede. Vorig jaar traden ze al eens op in de Hooiplukker
en met veel succes. Arieke speelt werken van Mozart, Schubert en Astor Pizolla
en begeleidt Diantha bij liederen van Robert Schumann, Johann Strauss en Johan
Sebastiaan Bach. Het belooft weer een prachtig concert te worden.
Aanvang 11.00 uur. De toegang is vrij en na afloop wordt een vrije gift gevraagd.
Dick Bloem
Hooiplukker maaltijd
U bent van harte welkom op vrijdag 17 januari om 17.30 uur in de Hooiplukker
voor de maandelijkse Hooiplukkermaaltijd. We beginnen met soep en als hoofdgerecht het bekende Duitse pekelvlees met de eveneens Duitse aardappelsalade en
sla. Het nagerecht is een verrassing en we sluiten af met een kopje koffie. Schuif
gezellig aan. U kunt weer inschrijven op de lijst in de Hooiplukker.
Irmgard Keppels en Miny Beuzel
De kosten voor deze maaltijd zijn € 6,-.
Gevraagd
Het orgel dat we gebruiken in de Hoge Weide bij de kerkdiensten is dringend aan
vervanging toe. Mijn vraag is dan ook, wie heeft er nog een elektronisch orgel
staan dat niet meer gebruikt wordt en het wil afstaan, of weet u nog ergens een
orgel te staan. Het orgel moet wel geschikt zijn voor de begeleiding van kerkdiensten. Graag dan een berichtje aan onze organist Jan Hillebrants, tel. 253802,
e-mail: [email protected].
Karel Wennink
Namens de commissie,
Berichten / Agenda
19
Raad van Kerken
Week van Gebed voor de Eenheid 2014
In de week van 19 tot 26 januari bidden christenen van over de
hele wereld samen voor de eenheid van christenen. Het thema
werd voorbereid door kerken in Canada, met de oproep eensgezind te zijn en is heel toepasselijk: is Christus dan verdeeld.
De gebedsweek gaat van start met een oecumenische viering in Vorden en Lochem.
In Lochem in de Gudula kerk. In de gebedsgroepen die onze stad rijk is wordt gedurende deze week samen gebeden. We beginnen maandag 20 januari om 9.30 uur in
de Hooiplukker. Dinsdag 21 januari om 9.30 uur ook in de Hooiplukker. Woensdag
22 januari om 10.00 uur hopen we in de kerkzaal van Huize Gudula bij elkaar te
zijn. Donderdag 23 januari om 9.30 uur weer in de Hooiplukker. Vrijdag 24 januari
om 19.30 uur achter de Gereformeerde Kerk in Vorden een gezamenlijke afsluiting.
Elly Blaauw
Wilt U/jij meedoen, dat zou fijn zijn. U/jij bent van harte welkom!
Agenda
Elke woensdagmorgen: Hooiplukker, inloopmorgen
Elke woensdagavond, 19.30 uur, Hooiplukker, Leerhuis
Januari
Do 16
Vr 17
Vr 17
Di 21
Di 21
Wo 22
Wo 22
Do 23
Do 23
Wo 29
Do 30
Februari
Ma 3
Di
4
10.00 uur
17.30 uur
19.30 uur
9.30 uur
20.00 uur
10.00 uur
14.30 uur
9.45 uur
20.00 uur
11.00 uur
20.00 uur
Hooiplukker
Hooiplukker
Remonstrantse kerk
Witte kerk
Hooiplukker
Hooiplukker
Hooiplukker
Westenberg 8
Witte kerk
Hooiplukker
Witte kerk
Kerk en Israël
Hooiplukker maaltijd
Life of Pi
Dinsdagmorgenkring
Onze vader
Pastorale wijkochtend
Nieuwjaarsmiddag
Open Deur kring
Taakgroep pastoraatsvergadering
Hooiplukker Miniconcert
Christelijke ethiek
9.30 uur
10.00 uur
Hooiplukker
Hooiplukker
Gebedsgroep
Bijbelkring
20
Agenda
Oecumenisch leesrooster
zo
ma
di
wo
do
vr
za
5 - 11 januari
Matteüs 2:1-12
Matteüs 2:13-23
Psalm 136
Jeremia 33:1-11
Jeremia 33:12-26
Jeremia 34:1-7
Jeremia 34:8-22
12 - 18 januari
Matteüs 3:1-17
Jeremia 35:1-11
Jeremia 35:12-19
Jeremia 36:1-19
Jeremia 36:20-32
Psalm 115
Leviticus 8:1-17
zo
ma
di
wo
do
vr
za
26 januari - 1 februari
Matteüs 4:12-22
Spreuken 1:1-19
Spreuken 1:20-33
Spreuken 2:1-22
Spreuken 3:1-12
Spreuken 4:13-26
Spreuken 3:27-35
2 - 8 februari
Leviticus 12:1-8
Psalm 111
Leviticus 13:1-17
Leviticus 13:18-28
Psalm 112
Leviticus 13:29-46
Leviticus 13:47-59
19 - 25 januari
Leviticus 8:18-30
Leviticus 8:31–9:6
Leviticus 9:7-24
Leviticus 10:1-11
Leviticus 10:12-20
Psalm 132
Matteüs 4:1-11
Inzend- en verschijnigsdata Samenspraak 2014
Inzenden voor 19.00 uur
verschijnt uiterlijk op:
27 januari8 februari
24 februari8 maart
24 maart5 april
Dinsdag 22 april
3 mei
26 mei7 juni
23 juni5 juli
25 augustus6 september
22 september4 oktober
27 oktober8 november
24 november6 december
22 december
3 januari 2015
Colofon
21
Protestantse Gemeente Lochem - www.pglochem.nl
Predikant:
Mw. drs. C.M. Veenhuizen, ‘t Veld 13, 7245 XA Laren, tel. 769013, mobiel 06-304 45 725,
e-mail: [email protected]
Pastoraal werker:
Mw. drs. M.S. van der Meer, Van Lutterveltplein 1, 7241 HN, tel. 255455.
e-mail: [email protected]
Coördinator werkgroep uitvaartdiensten:
Dhr. J. Dinkelman, tel. 471354, mobiel 06-578 475 30, e-mail: [email protected]
Kerkenraad:
Dhr. R.A. van Donk, voorzitter, tel. 459514, e-mail: [email protected]
Mw. F.B. Vreemann, scriba, tel. 252541 en mw. A.J. de Zeeuw, scriba, tel. 430733
Postadres: Achterstraat 5, 7241 AV, e-mail: [email protected]
Kerkelijk bureau PGL:
Achterstraat 5, 7241 AV, tel. 250102, e-mail: [email protected].
Openingstijden: woensdag en vrijdag: 10.00-12.00 uur.
Voor o.a. Ledenadministratie, financiële administratie, abonnementen/bezorging Samenspraak,
collectebonnen. Administratief medewerker: Dhr. K. Klein Geltink.
Cantor-organist/cantorij:
Mw. E. Dijkerman MA, Thorbeckelaan 11, 7241 HJ, mobiel 06-391 47 782,
e-mail: [email protected]
Kerkbalans / vrijwillige bijdrage:
Penningmeester Protestantse Gemeente:
Dhr. F.W. van Westreenen, postadres: Achterstraat 5, 7241 AV, tel. 421422, IBAN: NL36 ABNA 0415
7649 98 t.n.v. Protestantse Gemeente Lochem, e-mail: [email protected]
PGL Taakgroep Dienen (diakonie):
Dhr. H.Wesselink, voorzitter, tel. 256463, IBAN: NL08 FVLB 0225 4253 51 t.n.v. TG Dienen PGL
Lochem, e-mail: [email protected]
Gemeente centrum “De Hooiplukker”:
Achterstraat 5, 7241 AV tel. 251768, e-mail: [email protected]
Koster:
Gudula kerk en Witte Kerk: Dhr. K. Klein Geltink, Paul Krügerstraat 6, 7241 DW, tel. 252712 of
250102, e-mail: [email protected]
Autopool kerkbezoek:
Dhr. H. van de Kolk, Rembrandtlaan 131, 7242 DB, tel. 254047
e-mail: [email protected]
Redactie leden Samenspraak:
Dhr. J.H. Breukelman, Poorters Janlaan 7, 7242 AH, tel. 252888.
Dhr. J.A. Nijland, Rembrandtlaan 108, 7242 DE, tel. 254409.
E-mail: [email protected]
Inzending zondagsbrief uiterlijk donderdagavond: email: [email protected]
Gedicht
Gesprek met een overlevende
Wat heb je toen gedaan
dat je niet had moeten doen?
“Niets”
Wat heb je niet gedaan
dat je had moeten doen?
Het een en ander.
Een paar dingen.
Waarom heb je het niet gedaan?
‘omdat ik bang was’
Waarom was je bang?
‘Omdat ik niet wilde sterven’
Stierven anderen
Omdat jij dat niet wilde?
‘Ik denk het wel’
Heb je nog iets te zeggen
Over wat je niet hebt gedaan?
‘Ja’
Jou vragen wat je in mijn plaats had gedaan.
Dat weet ik niet en ik kan over jou niet oordelen
Ik weet slechts een ding:
Morgen zal geen van ons in leven blijven
Als we vandaag
Opnieuw niets doen
Bron: Amnesty. Tekst: Erich Fried (1921-1988)