Transcript Handleiding Schoonmaakbeheer - September 2014

Handleiding
Schoonmaakbeheer
Inhoud
Inhoud ..................................................................................................................................................... 2
I.
Voorwoord ...................................................................................................................................... 4
II.
Inleiding ........................................................................................................................................... 5
III.
Wat is schoonmaak?.................................................................................................................... 6
TIP…! ............................................................................................................................................... 7
Wist je dat…? ................................................................................................................................... 7
IV.
Schoonmaakbewust ontwerpen ................................................................................................. 8
De 5 basis principes – OPMAF ............................................................................................................. 9
V.
1.
Ontwerpen .............................................................................................................................. 9
2.
Preventie ............................................................................................................................... 10
3.
Materialen ............................................................................................................................. 11
4.
Afwerking .............................................................................................................................. 12
5.
Faciliteiten ............................................................................................................................. 13
Behoefteanalyse en inventaris ...................................................................................................... 14
1.
Behoefteanalyse .................................................................................................................... 14
2.
Inventaris ............................................................................................................................... 16
VI.
Service Level Agreement (SLA)- Key Performance Indicators (KPI)........................................... 20
Wist je dat…? ................................................................................................................................. 20
VII.
Opmaak van een schoonmaakbestek/offerteaanvraag. ........................................................... 21
Wist je dat...?................................................................................................................................. 22
Wat houdt een schoonmaakbestek idealiter in? .............................................................................. 22
1.
Administratieve/contractuele bepalingen ............................................................................ 23
2.
Technische specificaties ........................................................................................................ 29
3.
Bijlagen .................................................................................................................................. 29
VIII.
Maatschappelijk verantwoord ondernemen geïntegreerd in schoonmaak. ............................ 30
De triple-P-benadering van John Elkingtone ..................................................................................... 30
IX.
1.
People .................................................................................................................................... 30
2.
Planet..................................................................................................................................... 35
3.
Profit ...................................................................................................................................... 38
Meten is weten: DKS - VSR ........................................................................................................ 39
VSR-KMS kwaliteitssysteem voor schoonmaak................................................................................. 39
X.
Vloeronderhoud, middelen en machines ...................................................................................... 41
Vloeronderhoud ................................................................................................................................ 41
Pagina 2
Middelen en machines ...................................................................................................................... 41
XI.
Geciteerde werken .................................................................................................................... 43
Bijlage 1: Grondplan .......................................................................................................................... 45
Bijlage 2: Meetstaat .......................................................................................................................... 47
Bijlage 3: Schoonmaakprogramma ................................................................................................... 48
Bijlage 4: Werkplanning.................................................................................................................... 49
Bijlage 5: Taakkaarten ...................................................................................................................... 50
Bijlage 6: Doorlooptijd offerteaanvraag ............................................................................................ 51
Bijlage 7: Inhoudstafel aanbesteding schoonmaak ........................................................................... 52
Bijlage 8: Voorbeeld afvalstraat ........................................................................................................ 53
Bijlage 9: DKS document ................................................................................................................... 54
Bijlage 10: Inhoud werfmap .............................................................................................................. 55
Bijlage 11: Vloeren, middelen en materialen. ................................................................................... 56
1.
Harde vloeren ........................................................................................................................ 56
2.
Veerkrachtige vloeren ........................................................................................................... 58
3.
Houten vloeren...................................................................................................................... 63
4.
Zachte vloeren ....................................................................................................................... 66
Bijlage 12: Middelen en machines. ................................................................................................... 70
5.
Chemie................................................................................................................................... 70
6.
Hulpmaterialen/werkingsmiddelen ...................................................................................... 71
Bijlage 13: Nomenclatuur .................................................................................................................. 78
Pagina 3
I.
Voorwoord
Reeds vele jaren hebben de leden van de IFMA Werkgroep Schoonmaak gemerkt dat kennis met
betrekking tot schoonmaak niet tot de corebusiness van de Facility Manager behoort. We stellen vast
dat dit een invloed heeft op hun dagdagelijkse bezigheden.
Deze basishandleiding wil aan de behoefte aan informatie tegemoetkomen.
Als voorzitter wil ik van de gelegenheid gebruik maken om mijn dank uit te drukken aan IFMA en de
leden. Niet alleen jullie kennis, maar ook jullie enthousiasme hebben de fundamenten van deze
handleiding gelegd!
Els Nys
Voorzitter IFMA Werkgroep Schoonmaak
Het team:
Sven Aerts (IFMA); Tamara Bruning (Stad Gent); Elke Deflem (GOM); Els Nys (Atir); Loïc Rydant (Stad
Gent); Pieter Sanders (Alpro); Sofie Van Hove (Alpheios); Klara Van Schoorisse (Stad Gent); Tom
Vanoverberghe (ISS); Freek Veneman (VSR); Peter Verschueren (Thimax).
Pagina 4
II.
Inleiding
Een Facility Manager staat in voor de ondersteunende dienstverlening zodat de organisatie zich kan
toeleggen op de corebusiness. Schoonmaak is één van de basisdiensten binnen deze dienstverlening.
Een goed schoongemaakt gebouw draagt niet alleen bij tot een hygiënische, gezonde en aangename
werksfeer, maar komt tevens de levensduur van het gebouw en de gebruikte materialen ten goede.
De schoonmaakprocessen zijn niet altijd voldoende gekend, wat een struikelblok kan zijn bij het
organiseren van de eigen schoonmaak of bij de inkoop van schoonmaak.
De IFMA Werkgroep Schoonmaak wil met behulp van deze handleiding een houvast bieden.
Ongeacht of schoonmaak in eigen beheer wordt georganiseerd of wordt uitbesteed, het is van
belang om enkele basisbeginselen te hanteren teneinde de schoonmaakkost rationeel en kwalitatief
te benaderen.
De handleiding wil een antwoord bieden op de volgende vragen:



Hoe schoonmaak als een continu proces benaderen zodat steeds een kwalitatief resultaat
wordt nagestreefd?
Hoe noden, wensen en middelen in kaart brengen en objectiveren?
Hoe kwaliteit meten?
Dit document biedt een aanzet, een eerste stap om schoonmaak op een verantwoorde manier te
organiseren in een private of publieke organisatie.
Pagina 5
III.
Wat is schoonmaak?
Een Facility Manager dient kennis te hebben over reinigingsmiddelen en materiaaleigenschappen.
Het type schoonmaakproduct dient immers aangepast te worden naargelang het soort vervuiling en
het te reinigen materiaal. Gezien schoonmaak vaak op een subjectieve wijze wordt geïnterpreteerd,
is het belangrijk om dit begrip te objectiveren:
Schoonmaak kan gedefinieerd worden als het verwijderen van vuil en andere elementen die
storend zijn voor mens en dier, materiaal en/of omgeving. Om vuil en/of andere elementen te
verwijderen wordt gebruik gemaakt van reinigingsproducten en/of hulpmiddelen.
Volgens de Duitse chemicus Sinner wordt het schoonmaakproces beïnvloed door vier factoren die
een rol op elkaar uitoefenen. Het schoonmaakproces wordt omschreven als een chemische reactie
(werking van het reinigingsmiddel) bij een bepaalde temperatuur (hogere temperaturen beïnvloeden
het reinigingsproces) gedurende een bepaalde tijd (de inwerktijd op het vuil) met een al dan niet
mechanische handeling (de handeling met behulp van een borstel, microvezeldoek,…).
•Temperatuur
•Tijd
•Chemische
reactie
•Mechanische
arbeid
Figuur 1 De cirkel van Sinner
De bovenstaande cirkel stelt het vereiste reinigingsresultaat voor. Wanneer een factor wordt
verminderd of verwijderd, moet dit gecompenseerd worden door één of meerdere van de andere
elementen.
Voorbeeld:
Er kan geopteerd worden om een dweil te vervangen door een vlakmop. Bij deze actie daalt de
tijd. Om een goed resultaat te behalen dient dit echter gecompenseerd te worden met een
stijging van de mechanische handeling. Voor het behalen van een optimaal resultaat wordt de
handeling aangevuld met het één keer per maand schrobben van de vloer.
Pagina 6
TIP…!
Dit principe kan ook gehanteerd worden bij het evalueren van de verschillende
aanbieders op het lastenboek/de offerteaanvragen. Minder uren bij de ene
aanbieder zijn mogelijks te wijten aan hogere investeringen (bv. een
schrobzuigautomaat). Zorg voor duidelijkheid. Indien een aanbieder erin slaagt om het aantal
uren schoonmaak te reduceren door middel van hogere investeringen dient dit in zijn offerte
vermeld te zijn.
Wist je dat…?
Interclean jaarlijks, afwisselend in Amsterdam en Parijs, plaatsvindt? Dat dit een
internationale schoonmaakbeurs is?
Er een Algemene Belgische Schoonmaak Unie (ABSU – www.absugbn.be) bestaat?
Pagina 7
IV.
Schoonmaakbewust ontwerpen
Doorgaans wordt schoonmaak pas georganiseerd wanneer een nieuw gebouw in gebruik wordt
genomen. Bij nader inzien blijkt vaak dat bepaalde schoonmaakkosten vermeden hadden kunnen
worden, indien bij het ontwerp van het gebouw en de aankoop van materiaal rekening gehouden
werd met de onderhoudsvriendelijkheid.
De Amerikaans bouwkundige Feldman wijst er in zijn boek “Building Design for Maintainability” op
dat een besparing van 10 % op de bouwkosten een stijging van 25 % of meer teweeg kan brengen in
de exploitatiekost per jaar (Feldman, 1975).
Houd er ook rekening mee dat een architect bij het ontwerp van een nieuw gebouw een statement
wenst te kunnen maken. ‘Zijn’ gebouw dient over de nodige uitstraling te beschikken om zich te
onderscheiden van andere gebouwen. Het esthetisch aspect primeert hierbij doorgaans. Functionele
aspecten worden vaak over het hoofd gezien. Esthetiek gaat niet noodzakelijk hand in hand met
onderhoudsvriendelijk. Idealiter onderkent de architect het belang van een schoonmaakbewust
ontwerp en wordt functionaliteit aan esthetiek gekoppeld. Wees als Facility Manager vanaf de
beginfase bij het project betrokken zodat de architect de input in aanmerking neemt. Hieronder
worden enkele principes weergegeven die de Facility Manager op weg helpen.
Figuur 2 Het operahuis in Sydney, overgenomen van nl.wikipedia.org, (Copyright BY-SA 3.0)
Pagina 8
De 5 basis principes – OPMAF
In de handleiding Schoonmaakbewust ontwerpen wordt door de Vereniging Schoonmaak Research
(VSR) en de Ondernemersorganisatie Schoonmaak- en Bedrijfsdiensten (OSB) gewezen op vijf
basisprincipes (OPMAF) die gerespecteerd dienen te worden:





Ontwerpen
Preventie
Materialen
Afwerking
Faciliteiten
In dit document wordt een beknopt overzicht gegeven van deze basisprincipes, aangevuld met
enkele do’s en dont’s. Voor meer informatie verwijzen wij u door naar de handleiding van VSR en
OSB: http://www.vsr-org.nl/images/stories/Schoonmaakbewust_Ontwerpen.pdf
1.
Ontwerpen
Figuur 3 Guggenheim museum in Bilbao, overgenomen van en.wikipedia.org, (Copyright BY-SA 3.0)
Het is aangeraden om het gebouw slim en bereikbaar in te delen. Op deze manier is alles
toegankelijk voor de schoonmaker en worden kosten en tijd uitgespaard.
Pagina 9




DO
Centraliseer kleedkamers, douches en
andere ‘natte ruimten’.
Gebruik hetzelfde vloertype in één
zone
Voorzie zelfreinigend glas op moeilijk
bereikbare plaatsen (aan vijvers, in
hoeken, …).
Voorzie voldoende opbergruimte,
stopcontacten en waterpunten om de
verplaatsingstijden van de
schoonmaakmedewerkers tot een
minimum te beperken.




2.
DON’T
Pilaren staan op minder dan 15 cm
van de wand.
 Voorzie voldoende plaats voor een
trekker, borstel of
schoonmaakmachine.
Er is geen lift in (een vleugel van) het
gebouw voorzien.
 Zorg ervoor dat alle etages
bereikbaar zijn met de lift.
Het atrium beschikt niet over
voorzieningen voor de glazenwasser.
 Zorg ervoor dat ramen en
zonwering veilig te bereiken zijn voor
schoonmaak- en onderhoudswerk.
Geen roosters op de luchtinlaten.
 Een rooster voorkomt het
binnendringen van dieren.
Preventie
Met de implementatie van enkele eenvoudige preventiemaatregelen kan de vervuilingsgraad
van een gebouw aanzienlijk beperkt worden.



DO
Plaats anti-vuilmatten aan de ingang
van het gebouw (minimaal 3 stappen
lang/breed).
Automatische glazen deuren
reduceren vingerafdrukken tot een
minimum.
Verzegelde betonvloeren beperken
betonstof tot een minimum.


DON’T
Vast tapijt in de inkomhal.
 Een inloopmat of vervangbaar
tapijt in de lift voorkomt vuil en is
jaarlijks vervangbaar.
Geen vuilnisemmer en asbak aan de
inkomhal.
 Voorkom vlekken en vuilnis. Plaats
bij voorkeur een peukenpaal of asbak
met zandbodem of zandurn, dit
voorkomt brandvlekken en aanslag.
Pagina 10
3.
Materialen
Een divers gebruik van afwerkmateriaal vraagt niet alleen meer onderhoud, maar ook
verschillende soorten/vormen van onderhoud. Kostenefficiënte schoonmaak is eerder gebaat
bij een strakke en eenvoudige afwerking.






DO
Gebruik gemakkelijk te reinigen
materialen.
Investeer in vuilafstotend materiaal
op plaatsen met een hoge
vervuilingsgraad of maak materialen
vuilwerend.
Gemêleerde middentoonkleuren
camoufleren vuil.
Plaats bij voorkeur een gegoten
vloer of een op hoge temperatuur
gebakken keramische tegelvloer.
Werk, op plaatsen met een hoge
vervuilingsgraad de wanden af met
afwasbaar materiaal.
Vast tapijt met een niet-uniforme
kleur is een geschikte vloerbekleding
in burelen en vergaderzalen.



DON’T
Een te polymeren linoleumvloer
naast vast tapijt.
 Polymeer veroorzaakt vlekken op
tapijt.
Een natuurstenen vloer voor
sanitaire ruimten
 Een natuurstenenvloer is niet
zuurbestendig.
Een linoleumvloer in intensief
gebruikte sociale ruimten.
 Kies een gemakkelijk te reinigen
vloer. Een linoleumvloer is een
milieuvriendelijk product dat
intensief onderhoud vereist. Boen
een linoleumvloer regelmatig, strip
en verzegel de vloer jaarlijks. Let
wel, de producten voor het strippen
en verzegelen van de vloer zijn niet
milieuvriendelijk.
Pagina 11
4.
Afwerking
Efficiënte schoonmaak is enkel mogelijk bij een nauwkeurige afwerking. Extra aandacht voor
een onderhoudsvriendelijke vloerbekleding is hierbij niet overbodig, gezien ongeveer de helft
van het schoonmaakbudget hieraan wordt besteed.





DO
Hang materiaal zo veel mogelijk op:
toiletten, toiletborstels,
papiermanden, brandblussers, …
Werk kabels, leidingen, kabelgoten
weg, bij voorkeur niet in de vloer.
Grondige natte reiniging wordt
hierdoor verhinderd.
Vermijd ophoping van vervuiling
door oneffenheden in de vloer, zoals
stopcontacten of dorpels.
Werk naden met siliconen af, zeker
in natte ruimten.
Betegel in natte ruimten de wanden
tot op het plafond.




DON’T
Onvoldoende kastruimte.
 Voldoende kastruimte laat toe
dat de gebruikers het bureaublad en
de
vensterbank kunnen leegmaken.
Hoge, moeilijk te overbruggen
dorpels tussen natte en droge
ruimten.
 Plaats geen dorpels, behalve
tussen sanitaire ruimte en gang.
Een kast met poten van 10 cm hoog.
 De voorkeur gaat uit naar poten
van minimum 20 centimeter hoog of
helemaal geen pootjes.
Kies een bureaustoel met metalen
poten of harde kunststofwielen.
 Dit is nefast voor de levensduur
van elk vloertype. Breng PVCdoppen op de metalen uiteinden aan
of voorzie kunststof
beschermmatten1.
1
Wanneer geopteerd wordt voor kunststofmatten dient in rekening genomen te worden dat dit een stijging
van de schoonmaakkosten met zich meebrengt. De matten dienen regelmatig weggehaald en gereinigd te
worden.
Pagina 12
5.
Faciliteiten
Het is van belang om bij het ontwerp van het gebouw niet te vergeten om de nodige
faciliteiten voor schoonmaak te voorzien. Zonder deze faciliteiten wordt schoonmaak een
huzarenwerk.





DO
Voorzie een ruimte waar
schoonmaakmedewerkers kunnen
samenkomen, zich omkleden,
werkinstructies ontvangen, ...
De (niet-) meewerkende ploegbaas
dient te beschikken over een ruimte
om administratief werk te
verrichten.
Een voorraadruimte dient voorzien
te worden.
De lift is uitgerust met voldoende
plaats en draagkracht om een
eventuele schrob-zuigautomaat van
verdieping te verplaatsen.
Houd rekening met
veiligheidsvoorzieningen voor het
reinigen van de ramen, zeker bij
complexe gebouwen (bv. gondel,
voldoende breed brandpad, …).


DON’T
Een te kleine lift.
 Voorzie een voldoende grote lift,
geschikt voor het verplaatsen van
een schoonmaakmachine.
Geen mogelijkheid om de bediening
van de zonwering centraal uit te
schakelen.
 Voorkom ongelukken bij het
wassen van ramen, zorg ervoor dat
externe zonwering centraal uit te
schakelen is.
Pagina 13
V.
Behoefteanalyse en inventaris
Bij de opstart van een professioneel schoonmaakbeheer dient de Facility Manager enkele stappen te
doorlopen. Kwalitatieve schoonmaak via uitbesteding of in eigen beheer staat of valt met het
uitvoeren van een behoefteanalyse en het opstellen van een inventaris met de daaraan gekoppelde
grondplannen, meetstaten en werkprogramma’s.
De behoefteanalyse en de inventaris zijn twee belangrijke instrumenten die het schoonmaakaanbod
uniformiseren over verschillende ruimten/gebouwen heen. Op basis van deze informatie kan de
Facility Manager de schoonmaak van A tot Z organiseren, het resultaat controleren en garanderen.
Wat leidt tot het behalen van een objectieve schoonmaakkwaliteit, goed bestede budgeten en een
hoge klantentevredenheid.
Stappenplan:
Behoefteanalyse
Inventaris
Grondplan
1.
Meetstaat
Werkprogramma
Behoefteanalyse
De behoefteanalyse biedt een overzicht van de wensen en noden van de klant, de eigenheid
van het bedrijf (bv. productieomgeving, kantooromgeving, kinderdagverblijf, …) en de visie van
de klant op schoonmaak. De informatie die deze analyse levert, vormt een leidraad bij het
organiseren van schoonmaak op maat van de organisatie.
Het is aangewezen om de klant te betrekken bij het uitvoeren van de behoefteanalyse, dit kan
door middel van een enquête of individueel overleg. Het opzet is om via uitgekiende vragen
een accurate inschatting te maken van de behoeften. Hieronder worden enkele vragen
opgesomd die je een eind op weg kunnen helpen bij het verzamelen van de nodige informatie:
Pagina 14





Wat is het doel en publiek van het gebouw?
Op welk tijdstip (dag en uur) dient er schoongemaakt te worden?
Wat is de personeelsbezetting van het gebouw?
Is er een voorkeur qua timing voor bepaalde periodieke taken, bv. ramenschoonmaak?
Wat zijn de gevoeligheden/knelpunten binnen het gebouw m.a.w. welke plaatsen zijn
belangrijk voor de klant, bv. inkombalie, keuken, … ?
kwaliteit
budget
behoefte
Eens de behoefteanalyse opgemaakt, dient deze afgetoetst te worden aan het budget. Het
budget kan op drie manieren benaderd worden. Visie één, de klant houdt geen rekening met
budgettaire beperkingen, de behoefte wordt volledig ingevuld. In deze situatie is het budget
ondergeschikt aan de behoefte. Daartegenover staat visie twee, in dit geval wordt de klant
beperkt door een stringent budget. Het budget komt op de eerste plaats en de behoefte is
inferieur aan het budget. Visie drie, tracht een evenwicht te vinden tussen de behoefte en het
budget. Er wordt zoveel mogelijk getracht aan de behoefte te voldoen, rekening houdend met
het budget.
In de schoonmaaksector krijgt de tweede visie veelal de bovenhand, het budget wordt op de
eerste plaats gezet omdat de dienst louter als een kost gezien wordt die geen meerwaarde
biedt voor de organisatie. Beide visies hebben hun voor- en nadelen, die hieronder kort
uiteengezet worden.
Voor- en nadelen behoefte-visie:
 Voordeel:
o Je voldoet aan de wensen van je (interne) klant en creëert een grote extra toegevoegde
waarde.
o De schoonmaakkwaliteit ligt gemiddeld hoger.
o De subjectieve tevredenheid van de klant en van de schoonmaakmedewerkers scoort
hoger.
o De betrokkenheid van de klant ligt hoger.
Pagina 15

o
o
Nadeel:
Intensief maatwerk: moeilijk beheersbaar indien je veel gebouwen in portefeuille hebt.
Hogere kosten.
Voor- en nadelen budget-visie:
 Voordeel:
o Kostenbesparend.
o Gelijk aanbod: beheersbaarheid ligt hoger indien je veel gebouwen in portefeuille hebt.

o
o
o
o
o
Nadeel:
De werkdruk voor schoonmaakmedewerkers verhoogt.
De subjectieve klantentevredenheid en betrokkenheid liggen lager.
Kan de deur openzetten naar onderbetaalde onderaanneming.
Gezondheid leefomgeving daalt.
Snellere slijtage en moeilijker te verwijderen vervuiling
onderhoudsfrequentie.
door
te
lage
Het is belangrijk om een evenwicht te vinden tussen het budget en de behoefte van de klant.
Enerzijds is het wenselijk om aan de behoefte van de klant te voldoen, maar mag het budget
niet uit het oog verloren worden. Anderzijds mogen de wensen van de klant niet van tafel
geveegd worden. Enkel rekening houden met het budget zal niet alleen een ontevreden klant
opleveren, maar het komt ook de schoonmaakkwaliteit niet ten goede. Schoonmaak met te
weinig middelen en mensen kan onmogelijk een goed resultaat opleveren. Het spreekt voor
zich dat de derde visie, die voor een evenwicht tussen de behoefte- en budgetvisie pleit, de
beste prijs-kwaliteit zal opleveren.
Wist je dat… ?
een goed contact met je interne klanten tot meer tevreden klanten leidt?
2.
Inventaris
De inventaris legt vast wat op welke frequentie gepoetst moet worden. Een goede inventaris
bevat de volgende elementen:
 Grondplan
 Meetstaten/databases
 Werkprogramma’s
a)
Grondplan
Het grondplan bevat de blauwdruk van het te poetsen gebouw. Het plan geeft alle schoon
te maken ruimten en de oppervlakte van het desbetreffende gebouw weer. Op deze
manier wordt voor alle partijen duidelijk gesteld welke ruimten gepoetst dienen te
worden. Normaliter hebben alle ruimten op het plan een uniek nummer gekregen. Het is
aan te raden om deze nummering consequent te gebruiken, te koppelen aan de
lokaalaanwending en te gebruiken in de meetstaat. Indien de plannen nog geen
Pagina 16
nummering bevatten, dien je zelf de ruimten een nummer toe te kennen. Doe dit met de
klok mee, nummer eerst de etages/verdiepingen en daarna de lokalen.
Het is niet altijd evident maar wel noodzakelijk om steeds over de meest recente
grondplannen te beschikken. Deze zijn verkrijgbaar bij de architect of de
verantwoordelijke bouwprojecten/gebouwonderhoud van jouw bedrijf, via het Facility
Management Informatie Systeem (FMIS) van uw bedrijf of een evacuatieplan,…
TIP…!
Indien een veiligheidsfirma de evacuatieplannen opmaakt voor jouw
organisatie, zorg ervoor dat in de overeenkomst opgenomen wordt dat
deze ook digitaal aangeleverd dienen te worden.
Een voorbeeld van een grondplan is terug te vinden in bijlage 1.
b)
Meetstaat
De meetstaat bevat de detailgegevens van een gebouw: lokaalnummer,
lokaalaanwending, vloeroppervlakte, vloertype, bezetting van het lokaal. Het is een niet te
verwaarlozen item. Bij de uitbesteding van schoonmaak stelt deze informatie je in staat
om offertes van verschillende schoonmaakfirma’s te vergelijken.
Onder detailgegevens verstaan we het volgende:




Lokaalnummer
Dit nummer identificeert de ruimte voor de gebruiker en komt overeen met de
nummers opgenomen in het grondplan. Veelal is de nummering gekoppeld aan
een sleutelplan, en verkrijgt de schoonmaker zo steeds de correcte sleutel.
Lokaalaanwending
De lokaalaanwending geeft de functie van de ruimte weer, zoals sanitair, burelen,
verkeersruimten, keuken/refter, lift, berging. Hoe specifieker de functie van de
ruimte omschreven wordt, hoe meer dit het schoonmaakresultaat en prijszetting
ten goede komt.
Vloeroppervlakte
Dit is het totale te onderhouden oppervlakte, uitgedrukt in vierkante meter.
Vloertype
Dit geeft de vloerbekleding weer, wat belangrijk is om de schoonmaakintensiteit
en snelheid te bepalen. Bv. tapijt en keramische tegel hebben verschillende
onderhoudseisen, alsook een verschillende schoonmaaksnelheid.
Pagina 17


Bezetting van het lokaal
Een lokaal kan druk, gemiddeld of laag bezet zijn. De bezetting heeft zijn weerslag
op het aantal in te zetten schoonmaakuren en op de schoonmaaksnelheid.
Bijvoorbeeld een callcenter wordt als drukbezet aanzien, een administratief
kantoor wordt als gemiddeld bezet beschouwd en een turnzaal als laag bezet.
Houd bij een kantoorruimte, indien er sprake is van ‘desksharing’, rekening met
het aantal werkplekken in verhouding tot het aantal gebruikers. Het aantal
gebruikers kan een veelvoud zijn van de aangeboden werkplekken.
Specifieke aandachtspunten
Bepaalde lokalen kunnen specifieke knelpunten hebben die de schoonmaak ervan
beïnvloeden, bv. een vergaderzaal met een volledige glazen wand, …
In bijlage 2 vind je een voorbeeld van een meetstaat terug.
Wist je dat…?
Je kwalitatievere offertes krijgt wanneer je meetstaat goed uitgewerkt
is? Dit is een objectieve basis voor de onderhandelingsprocedure.
c)
Schoonmaakprogramma (werkprogramma’s)
Het opstellen van een schoonmaakprogramma vergt inzicht en kennis in het
schoonmaakvak. Het programma is een handige uitvalsbasis voor het beleidsniveau,
zowel bij een inbestede als uitbestede schoonmaakdienst.
De opdrachtgever en de schoonmaakleverancier (cfr. lastenboek/offerte) of de
opdrachtgever en de eigen schoonmaakdienst maken afspraken over het programma. In
het schoonmaakprogramma wordt vastgelegd welke werkzaamheden er met welke
frequentie uitgevoerd dienen te worden, wat zorgt voor een snel en geordend overzicht
van het dagelijkse en periodieke werk.
Doorgaans wordt het schoonmaakprogramma per ruimtetype (sanitaire ruimte,
verkeersruimte, bureauruimte, …) opgesteld. De behandeling die aan de verschillende
ruimtetypes gekoppeld wordt, is afhankelijk van het vloertype (bijvoorbeeld, stofzuigen
op tapijt versus stofwissen op elastische vloer). De frequentie van de handelingen wordt
bepaald door de gemiddelde bevuilingsgraad en de gewenste schoonmaakkwaliteit van
het gebouw in functie van het vooropgestelde budget.
Pagina 18
Voorbeeld: codering van
schoonmaakfrequentie
Omschrijving:
Frequentie:
Dagelijks
260
4 x / week
208
3 x / week
156
Om de dag
130
2 x / week
104
Wekelijks
52
1 x / 2 weken
26
1 x / 4 weken
13
1 x / maand
12
1 x / 2 maanden
6
1 x / 3 maanden
4
1 x per halfjaar
2
Jaarlijks
1
Op afroep
XXX
Een voorbeeld van een schoonmaakprogramma voor de meest voorkomende ruimtetypes
is terug te vinden in bijlage 3.
Het schoonmaakprogramma wordt vervolgens geoperationaliseerd naar een
werkplanning. Een goed uitgewerkte werkplanning met een daarbij behorende taakkaart
voor de schoonmaakmedewerker resulteert in een betere performance op de werkvloer.
Aan de hand van de werkplanning weet de schoonmaakmedewerker wanneer de
verschillende schoonmaakhandelingen dienen te worden uitgevoerd. De taakkaart geeft
meer informatie over de te hanteren schoonmaakmethode en werkvolgorde.
Wanneer schoonmaak wordt uitbesteed, is het belangrijk om als opdrachtgever de
werkplanning op te vragen bij de schoonmaakleverancier. Dit vergemakkelijkt de controle
op de uitgevoerde werkzaamheden.
TIP…!
Een taakkaart is een weergave van het schoonmaakprogramma en het
werkinstrument bij uitstek voor de schoonmaakmedewerker.
Een voorbeeld van een werkplanning en taakkaart is terug te vinden in bijlagen 4 en 5.
Pagina 19
VI. Service Level Agreement (SLA)- Key Performance Indicators
(KPI)
Alvorens het bestek opgesteld wordt, dienen de service level agreement’s en key performance
indicators opgesteld te worden.
Een service level agreement wordt ook wel een dienstenniveau-overeenkomst (DNO) genoemd. In
deze overeenkomst worden afspraken tussen de aanbieder en afnemer van het schoonmaakcontract
opgenomen. De rechten en plichten van beide partijen worden hierin omschreven. Voor het
formuleren en in een later stadium controleren van deze verplichtingen wordt gebruik gemaakt van
key performance indicators of kritische prestatie indicatoren. Hierin wordt elke prestatie-eis vertaald
in één of meer prestatie-indicatoren; voor elke prestatie-indicator wordt een minimumnorm bepaald
die behaald dient te worden.
Service level agreement’s en key performance indicators dienen opgenomen te worden in het
schoonmaakbestek, zij zijn een bindende overeenkomst tussen de opdrachtgever en het
schoonmaakbedrijf en hebben een grote invloed op de te ‘verdienen’ punten binnen een eventuele
gunningsprocedure. Het uitwerken van SLA’s en KPI’s voorkomt discussiepunten en legt de basis voor
een gestructureerde samenwerking.
Hiervoor is het nodig dat iedere prestatie-indicator aan een vijftal eisen voldoet (SMART):





Specifiek: De prestatie-indicator dient eenduidig te zijn, slechts op één manier te
interpreteren.
Meetbaar: De meetwaarden van de prestatie-indicator moeten objectief meetbaar en
vergelijkbaar te zijn. De voorkeur gaat uit naar kwantitatieve metingen. Indien geen
kwantificatie mogelijk is, kan gebruik gemaakt worden van kwalitatieve metingen.
Acceptabel: De prestatie-indicator dient aanvaardbaar/geschikt te zijn voor de situatie
waarin deze toegepast wordt.
Realistisch: De prestatie-indicator dient een realistische maat te zijn voor de te behalen
prestatie (eis).
Tijdgebonden: Wanneer moet het doel bereikt zijn?
Wist je dat…?
Er bestaat een genormeerd kwaliteitsmeetsysteem, namelijk NEN 2075.
Pagina 20
Voorbeeld van SLA verbonden met KPI:


Kwaliteit van de schoonmaak dient 4 maal per jaar getoetst te worden aan de NEN 2075
norm. (NEN 2075 is een Nederlandse Norm van een objectief kwaliteitmeetsysteem. )
KPI: Bij een onvoldoende score vindt binnen de 10 werkdagen opnieuw een controle
plaats. De kosten hiervan worden door de schoonmaakleverancier betaald. Bij drie
negatieve controles per jaar kan het contract zonder kosten door de opdrachtgever
worden opgezegd.
Facturen dienen foutloos te worden aangeleverd.
KPI: Er mogen niet meer dan twee foutieve facturen per jaar aangeleverd worden. Indien
meer foute facturen worden aangeleverd, dan bepaald in het KPI, worden de
administratieve kosten om de fout te herstellen aan de leverancier verrekend. Met een
maximum van € 250,00 per factuur.
De elementen uit de meetstaat zijn belangrijk bij het bepalen van de KPI’s bv. lokaal/gebouw
aanwending, vloeroppervlakte, vloertype, bezetting.
VII. Opmaak van een schoonmaakbestek/offerteaanvraag.
Wanneer schoonmaak uitbesteed wordt, dient een bestek/offerteaanvraag opgemaakt te worden.
Het inkopen van schoonmaak vereist enige voorbereiding en kennis. De administratieve inhoud en
regelgeving verschilt naargelang de uitbestedende organisatie een publieke of private organisatie
betreft.
Schoonmaak ingericht door een private onderneming valt onder het verbintenissenrecht (Burgerlijk
Wetboek). Er wordt een offerteaanvraag opgesteld. Schoonmaak ingericht door een publieke
organisatie valt onder de Wet Overheidsopdrachten. Schoonmaak valt hierbij onder de bepalingen
voor diensten. Het bestede budget bepaalt onder welke drempelwaarde de dienst valt en welke
specifieke procedures gevolgd dienen te worden.
De technische bepalingen verschillen naargelang de aard van de opdracht/organisatie. Toch zijn er
enkele vuistregels die iedere organisatie/onderneming in acht kan nemen.




Voorzie voldoende voorbereidingstijd. Een grondige voorbereiding leidt tot een beter
uitgewerkte marktvraag, wat leidt tot een accuratere kosteninschatting en minder
onverwachte omstandigheden.
Stel een retroplanning op. Reken terug in de tijd beginnende van de gewenste startdatum
van het contract.
Breng het beslissingstraject in kaart. Alle personen die voorafgaand aan de toekenning van
het contract een beslissing dienen te nemen worden hierin opgenomen.
Het kan interessant zijn om een bufferperiode te voorzien bij de uitloop van het contract. De
bufferperiode zorgt ervoor dat de schoonmaak niet in het gedrang komt wanneer de opstart
van een nieuwe contractant moeilijk blijkt te zijn.
Pagina 21






Houd er rekening mee dat een nieuwe contractant ongeveer anderhalve maand nodig heeft
om het schoonmaakcontract op de gevraagde kwaliteit te krijgen. Indien de vorige partner
gedurende de uitdoofperiode van het opgezegde contract de site verwaarloosd heeft, dient
de nieuwe partner een inhaalbeweging te doen.
Referenties zijn belangrijk. Vraag ze zeker op en controleer de referenties ook door contact
op te nemen.
Vraag de beoogde schoonmaakpartner om zijn jaarlijkse omzet van de laatste drie jaar op te
geven. Op deze manier heb je enige garantie dat de schoonmaak niet in gedrang komt door
een faillissement. Hierbij kan de “10% -regel” toegepast worden, waarbij de te gunnen
contractwaarde maximum ongeveer 10% bedraagt van de totale omzet van de
schoonmaakfirma.
Bied de kandidaat schoonmaakbedrijven de mogelijkheid om de te reinigen locaties (of een
deel ervan) te bezichtigen alvorens ze een offerte indienen. Op basis hiervan krijgen de
schoonmaakbedrijven een realistischer beeld van de opdracht, wat een betere inschatting
van de werkuren en prijzen met zich meebrengt.
Vraag aan de schoonmaakfirma om bij de prijscalculatie de afdeling operations en de
afdeling sales te betrekken. Hierdoor wordt een evenwichtigere, aan de praktijk afgetoetste
offerte aangeboden, wat voor minder verrassingen zorgt.
Bij de opstart van een nieuw schoonmaakcontract is het aangewezen een nulmeting uit te
voeren. Een eindmeting kan uitgevoerd worden bij de opzeg van het contract om eventuele
rechtzettingskosten te verrekenen aan de partner van wie het contract is opgezegd.
Wist je dat...?
Een nulmeting bij de start van een nieuw contract voor objectiviteit tijdens het
contract zorgt?
Interessante website:
 http://www.vsr-org.nl (kwaliteitszorg)
Een overzicht van de doorlooptijd en de procedure vereist voor de aanvraag van een
schoonmaakofferte is terug te vinden in bijlage 6.
Wat houdt een schoonmaakbestek idealiter in?
Onder deze titel wordt dieper ingegaan op de onderdelen die een schoonmaakbestek dient te
omvatten. Dit onderdeel omvat elementen die specifiek van toepassing zijn op overheden. De
structuur en bepalingen worden opgelegd door de Wetgeving Overheidsopdrachten. Niettemin kan
het voor een private onderneming interessant zijn om hier kennis van te nemen, daar sommige
elementen ook in een offerteaanvraag kunnen geïntegreerd worden.
Pagina 22
Een bestek omvat de volgende onderdelen:
1.
2.
3.
1.
Administratieve/contractuele bepalingen
a) Beschrijving van de opdracht
b) Kwalitatieve selectie
c) Gunningscriteria
Technische specificaties
Bijlagen
Administratieve/contractuele bepalingen
a) Beschrijving van de opdracht:
In dit onderdeel van de aanbesteding wordt een algemene omschrijving van de opdracht
weergegeven. Hierin wordt omschreven:



de diensten die de opdracht omvat
de plaats van dienstverlening
en/of de opdracht al dan niet in percelen is opgedeeld.
Het opsplitsen van een opdracht in percelen kan interessant zijn als het om een
omvangrijke oppervlakte gaat en/of de opdracht geografisch verschillende locaties
omvat.
In aanbestedingsjargon betekent de term percelen dat de opdracht opgedeeld wordt in
meerdere onderdelen (percelen). Een perceel is een afzonderlijk gedeelte, dat
gelijktijdig met andere percelen in één aanbestedingsprocedure wordt gebracht. Het
opdelen van een opdracht in percelen biedt als voordeel dat de marktwerking verhoogd
wordt, de markt bepaalt zelf de optimale schaalgrootte door in te schrijven op één of
meerdere percelen. Ook kleinere ondernemingen hebben dankzij deze voorziening de
optie om op de aanbesteding in te schrijven.
Een totaalopdracht kan in verschillende bestekken op verschillende momenten in de
markt worden geplaatst. Dit is vooral interessant wanneer het over een groot aantal
schoon te maken locaties gaat.
Het voordeel van deze werkwijze is dat per gelanceerd bestek nieuwe ideeën kunnen
opgenomen worden.
Voorbeeld:
Stad Gent maakt 340 gebouwen schoon. Deze gebouwen zijn geclusterd. De clusters
worden op verschillende momenten in de markt gezet. Hierdoor wordt jaarlijks
gemiddeld één nieuw bestek gelanceerd, telkens voor een termijn van 4 jaar,
opgedeeld in meerdere thematische percelen. Dit biedt de mogelijkheid om jaarlijks
nieuwe ideeën en inzichten te integreren.
Pagina 23
Meer informatie:
 www.bestuurszaken.be (e-draaiboek overheidsopdrachten, 6.11 Percelen)
b) Kwalitatieve selectie
(1) Uitsluitingsvoorwaarden:
In dit luik gaat de inkoper na of de inschrijver een valabele partner is. Het
hanteren van uitsluitingsvoorwaarden kan het contracteren van een niet valabele
partner voorkomen.
Een aanbestedende overheid gaat hierin na of de kandidaat voldoet aan
voorwaarden inzake:


Toegangsrecht: geen definitieve veroordeling wegens deelname aan een
criminele organisatie, omkoping, fraude of witwassen van geld.
Persoonlijke toestand: De kandidaat verzaakt niet aan zijn verplichting tot
betaling van belastingen en bijdragen voor de sociale zekerheid (RSZ).
Bijkomend kan gevraagd worden om de technische bekwaamheid aan te tonen,
dit kan bijvoorbeeld door middel van:
 Een omschrijving van het kwaliteitsbeleid. Een recente versie van het ISO
certificaat 9001:2008 kan aanvaard worden als kwaliteitsbewijs, maar
ontslaat de inschrijver niet van een uitgewerkt beleid.
 Een curriculum vitae van alle leidinggevenden, personen ingezet voor
projectbeheer en/of kwaliteitsverantwoordelijken, en/of het functieprofiel
van diegene die aangeworven zullen worden.
 Een omschrijving van het opleidingsprogramma.
 Een omschrijving van het milieuprogramma of actieplan.
 Het milieuverslag of rapportageplan.
 Een referentielijst: aangewezen min.3 referenties gelijkaardig naar omvang
en taakinhoud.
Het opvragen van de bovenstaande elementen is een optie en bijgevolg niet
wettelijk verplicht. Indien deze elementen worden opgevraagd is het belangrijk
om een minimumniveau vast te leggen, bijvoorbeeld vermelden welke diploma’s
gewenst zijn, …
Een onderneming dient bij een offerteaanvraag aan minder wettelijke bepalingen
te voldoen dan een publieke organisatie. Desalniettemin is het aangeraden om de
financiële draagkracht na te gaan.
Merk op:
 Controleer of de verkregen informatie recent is.
 Bij twijfel over de correctheid van de bewijsstukken is het aangewezen om
de informatie te verifiëren bij de bevoegde instanties.
 Een kandidaat die niet voldoet aan de kwalitatieve criteria wordt
uitgesloten.
Pagina 24
Interessante websites:
 www.belgium.be (verloop van de procedure/kwalitatieve selectie)
 www.economie.fgov.be (kruispuntbank voor ondernemingen)
 Telemarc, een gratis web interface die toegang verleent tot
verscheidene authentieke bronnen (Nationale Bank, BTW en
Belastingen, RSZ, KBO, de databank van de erkenning der aannemers
van werken). Toegankelijk voor aanbestedende overheden via het
elektronisch loket Digiflow.
(2) Prijsbestanddelen
Om financiële verrassingen te voorkomen, is het aangewezen de
prijsbestanddelen in het bestek te omschrijven. Als Facility Manager mag je
verwachten dat de schoonmaakfirma in zijn eenheidsprijzen en globale prijzen alle
kosten, metingen en prestaties die eigen zijn aan de uitvoering van de opdracht
heeft inbegrepen, met uitzondering van de belasting over de toegevoegde
waarde. Verifieer toch of volgende kosten inbegrepen zijn in de prijs:
 alle heffingen die de opdracht belasten;
 alle prestaties beschreven in de opdrachtdocumenten, uit te voeren volgens
de regels van de kunst;
 administratie- en secretariaatskosten;
 de verplaatsing- en vervoerskosten en tussen-werf-rijtijden;
 de verzekering;
 de documentatie die met de diensten verband houdt;
 de levering van documenten of stukken die inherent zijn aan de uitvoering;
 de voor het gebruik noodzakelijke vorming;
 in voorkomend geval, de maatregelen die door de wetgeving inzake de
veiligheid en de gezondheid van de werknemers worden opgelegd voor de
uitvoering van hun werk;
 ….
(3) Prijsherziening
Een prijsherzieningsclausule kan in het contract geïntegreerd worden. Wanneer
een contract gegund wordt op basis van forfaitaire prijs biedt deze clausule de
optie om de prijs te herzien bij wijzigende economische en sociale factoren. De
prijsherzieningsformule dient opgebouwd te zijn uit objectieve controleerbare
parameters die de werkelijke kostprijsstructuur weerspiegelen. Deze clausule
heeft niet tot doel de inschrijver een mogelijkheid te bieden om zijn winstmarge
te verhogen.
Pagina 25
Voorbeeld van een prijsherzieningsformule:
De wettelijke maximale doorrekening van de aanpassingen bedragen
80% van de stijging of daling. De prijsherziening kan berekend
worden met de volgende formule:
Pn = Po x 0,20 + (S/s x 0,80)
Pn: nieuwe prijs
Po: oude prijs
S: nieuwe kostprijs (loon + sociale lasten)
s: oude kostprijs (loon + sociale lasten)
Nuttige website:
 www.bestuurszaken.be (e-draaiboek overheidsopdrachten:
KBPArt20 Artikel 20 & 98 Prijsherziening)
(4) Looptijd van het contract
Het is aan te bevelen om voor een schoonmaakcontract een termijn van 4 à 5 jaar
te voorzien. Voorzie een clausule in het contract die de mogelijkheid biedt om het
jaarlijks op te zeggen of te verlengen. Wanneer een redelijke termijn en enige
stabiliteit geboden wordt, kan de schoonmaakfirma investeren in mensen en
machines wat de kwaliteit van de dienstverlening ten goede komt.
Wist je dat… ?
Het opbouwen van een partnership met je leverancier tot een
beter eindresultaat leidt?
(5) Beroepen op de draagkracht van andere entiteiten
Onderaanneming kan toegestaan, beperkt toegestaan of geweigerd worden. De
opdrachtgever dient hiervoor zijn akkoord te geven. Belangrijk hierbij is dat de
hoofdaannemer steeds verantwoordelijk en aansprakelijk blijft voor de
onderaannemer.
Merk op:



Sommige onderdelen van het schoonmaakcontract kunnen niet
door iedereen ingevuld worden, onderaanneming is
aangewezen bij bv. ruiten wassen.
Onderaannemers dienen bekend en controleerbaar te zijn.
Sta nooit onderaanneming toe voor de corebusiness/essentie
van de opdracht.
Pagina 26
(6) Verzekering
Voor de schoonmaakleverancier is het geen overbodige luxe om op eigen kosten
een verzekering af te sluiten voor de opdracht t.o.v. de klant. Een verzekering
voor arbeidsongevallen en een verzekering burgerlijke aansprakelijkheid komen
hierbij in aanmerking. Het is meer dan wenselijk dat al het tewerkgesteld
personeel verzekerd is.
Wat de verzekering burgerlijke aansprakelijkheid betreft, kan de klant in functie
van de opdracht de waarde opleggen. Deze verzekering dient te beantwoorden
aan de volgende voorwaarden:


Het dekt de aansprakelijkheid van de volgende verzekerden: de
onderneming, de bedrijfsleider, de vennoten, de personeelsleden en alle
medewerkers die deel uitmaken van de onderneming, ook aangestelde en
onbezoldigde; de onderaannemers en alle medewerkers die deel uitmaken
van de onderaannemers.
De volgende risico’s dienen gewaarborgd te worden: de burgerlijke
aansprakelijkheid op grond van art. 1382 – 1386 van het Burgerlijk Wetboek
voor lichamelijke en stoffelijke schade en onstoffelijke gevolgschade en
voor de zuiver onstoffelijke schade (indien ze het gevolg is van een ongeval)
aan derden; de aansprakelijkheid op grond van art. 544 van het Burgerlijk
Wetboek voor lichamelijke en stoffelijke schade en onstoffelijke
gevolgschade en zuiver onstoffelijke schade (indien ze het gevolg is van een
ongeval) aan derden (hinder uit nabuurschap).
(7) Veiligheid
Elke organisatie heeft zijn eigen corebusiness. Hieruit vloeit voort dat op iedere
schoonmaakopdracht specifieke veiligheidsvoorschriften van toepassing zijn. De
voorzorgsmaatregelen die een schoonmaakbedrijf in acht dient te nemen bij een
opdracht in een staalfabriek verschillen van deze in een school, een politiekantoor
of een hoogtechnologisch bedrijf.
Enkele vuistregels kunnen zijn:






Zorg ervoor dat de schoonmaakmedewerkers herkenbaar en aanspreekbaar
zijn door ze een badge met foto, naam en bedrijfsnaam te laten dragen.
Voorzie registratie van hun aanwezigheid in het gebouw via een logboek en
eventueel een tijdsregistratiesysteem indien de opdracht voldoende groot
is.
Zorg ervoor dat de schoonmaakmedewerkers op de hoogte zijn van de
veiligheidsvoorschriften eigen aan de locatie en ga die maximaal detailleren
waar nodig.
Heb aandacht voor het welzijn en de veiligheid van je eigen medewerkers.
Respecteer hierbij op zijn minst de regelgeving met betrekking tot veiligheid
en welzijn op de werkvloer.
Voorzie maandelijks een toolbox waarbij je in 10 minuten klaar en duidelijk
een veiligheids-of welzijnsaspect in de kijker zet.
Goed opgeleide medewerkers verhogen de veiligheid.
Pagina 27
(8) Uitvoeringsmodaliteiten
In de uitvoeringsmodaliteiten kan je de voorwaarden vastleggen waaraan een
schoonmaakfirma dient te voldoen met betrekking tot vertrouwelijkheid, plaats
van dienstverlening, uitsluiting van exclusiviteit, wijziging van opdracht, grote
schoonmaak, periodieke werken,…
Houd rekening met de redelijkheid van de uitvoeringsmodaliteiten en vraag geen
onuitvoerbare zaken.
c) Gunningscriteria
Dit zijn de inhoudelijke criteria in het bestek die dienen tot een objectieve beoordeling
van de verschillende inschrijvingen. Aan de hand van deze criteria kan een analyse
gemaakt worden van de verschillende ingediende offertes.
Offertes kunnen beoordeeld worden op basis van:
 Prijs
 Plan van aanpak
 Dienstverlening/service
 Ecologische maatregelen
 …
Het is aangeraden om een schoonmaakcontract niet enkel te beoordelen op prijs, neem
tevens de kwaliteit van de dienstverlening in acht. Een contract gunnen op basis van
prijs kan vanuit financieel oogpunt interessant lijken, maar zal/kan kwaliteitsproblemen
met zich meebrengen.
Overweeg goed welk onderdeel meer of minder gewicht toegekend wordt in de
beoordeling. Dit kan grote consequenties hebben op het aanbod en de daarmee
gepaard gaande prijs.
Hoe preciezer de gunningscriteria gedefinieerd, hoe duidelijker en hoe minder kans op
discussie.
Voorbeeld van verdeling van gunningscriteria:
 De prijs: 50%
 Het plan van aanpak: 20%
 De dienstverlening: 20%
 Ecologische maatregelen: 10%
Voor meer informatie zie:
 http://ec.europa.eu/environment/gpp/pdf/criteria/cleaning.pdf (EU GPP
Criteria for Cleaning Products & Services)
 http://ec.europa.eu/environment/gpp/pdf/tbr/cleaning_tbr.pdf (Green
Public Procurement Cleaning Products and Services Technical Background
Report)
 http://www.pianoo.nl ( Document: Criteria voor duurzaam inkopen van
schoonmaak)
 http://www.schoolfacilities.nl (Het geheim van een goed plan van aanpak)
Pagina 28
2.
Technische specificaties
Het onderdeel technische specificaties omvat de kenmerken, functionele eisen en wensen die
de inschrijver dient in te vullen. De uitkomst van de behoefteanalyse en de inventaris, de
opgestelde service level agreement’s en key performance indicators worden hierin
geïntegreerd. In dit onderdeel komen bijvoorbeeld de volgende elementen aan bod:







3.
De schoonmaakprogramma’s: een korte omschrijving, de schoonmaakprogramma’s zelf
worden in bijlage toegevoegd.
De organisatie van de schoonmaak: betreft overlegmomenten, check-up momenten
meetstaten, audits, rapportering, zaken die aangeleverd dienen te worden, ..
De te reinigen locaties en een omschrijving van de taken.
De rollen en functies vereist binnen het bestek: een overzicht van de functies en
vereiste competenties.
Een omschrijving van de bijkomende taken: bv. stockbeheer, afsluiten en openen van de
complexen in functie van schoonmaak, …
Opleidingen: het vereiste opleidingsprogramma per functie.
…
Bijlagen
In de bijlagen wordt extra noodzakelijke informatie toegevoegd, zoals:












Het contractblad
De samenstelling van de verschillende uurlonen voor reguliere schoonmaak
Een overzicht minimum aantal uren per locatie (detail periode 1)
Een tabel voor de eenheidsprijzen per m2, in te vullen door de inschrijver
Een overzicht van de kostprijs afroep en regie, in te vullen door de inschrijver
Een overzicht van de kostprijs ramenschoonmaak, in te vullen door de inschrijver
Een overzicht van de kostprijs machines, in te vullen door de inschrijver
Een uitgebreid overzicht van de percelen in het contract
Een overzicht meetstaten, inclusief detail per gebouw + grondplan
Het schoonmaakprogramma
Een overzicht kalender werkdagen, feestdagen en vrije dagen.
…
Pagina 29
VIII. Maatschappelijk verantwoord ondernemen geïntegreerd in
schoonmaak.
MVO, maatschappelijk verantwoord ondernemen betekent het aangaan van een vrijwillig
engagement om meer te doen op sociaal en milieugebied dan wettelijk vereist. MVO dient een
onderdeel te vormen van de bedrijfscultuur, de missie en het waardenstelsel van de onderneming.
Het bedrijf/de organisatie zet een continu verbeteringsproces op waarbij op systematische wijze
economische-, milieu- en sociale overwegingen in de bedrijfsvoering opgenomen worden.
De 3 pijlers van MVO worden besproken en per pijler wordt de impact op schoonmaak toegelicht.
De triple-P-benadering van John Elkingtone
MVO hanteert de triple-P-benadering, de onderneming tracht een evenwicht te vinden tussen de
economische prestaties (profit), de gevolgen voor mensen, zowel binnen als buiten de organisatie
(people) en de effecten op het natuurlijk leefmilieu (planet).
people
planet
profit
Maatschappelijk verantwoord ondernemen dient consequent in alle domeinen van de organisatie
geïntegreerd te worden, zowel in de reguliere werkwijzen als in de besluitvormingsprocessen.
Schoonmaak mag hierbij niet over het hoofd gezien worden.
1.
People
De mens oefent een belangrijke rol uit in de schoonmaaksector. Zonder menselijk kapitaal is
dagdagelijkse schoonmaak niet mogelijk en kan het bedrijf/de organisatie geen aangename en
hygiënische omgeving voorzien.
Pagina 30
In eerste instantie dienen alle wettelijke normen gerespecteerd te worden
arbeidswetgeving, veiligheid en welzijn op het werk.
betreffende
Daarnaast zijn investeringen in medewerkers belangrijk opdat ze efficiënt ingezet kunnen
worden. Voor een goede service zijn gemotiveerde en betrokken medewerkers van cruciaal
belang.
Wist je dat… ?
Er jaarlijks een Golden Service Award (www.goldenserviceawards.be)
uitgereikt wordt aan de beste medewerker en het beste schoongemaakte
gebouw?
a) Opleiding
Opleiding verhoogt de kwaliteit en efficiëntie van de dienstverlening. Het is een continu
proces waarbij de kennis van medewerkers wordt getoetst en bijgestuurd.
Een gedegen opleiding biedt een toegevoegde waarde. Verschillende instanties bieden
opleidingen aan. Kies voor een opleiding professionele schoonmaaktechnieken. Deze
opleiding brengt de medewerker iets bij over schoonmaaktechnieken, machines,
producten, materiaalsoorten, desinfectering, werkorganisatie, veiligheid en
ergonomie,…
Enkele nuttige websites:
 www.vdab.be/opleidingen/
 http://www.absugbn.be (Opleidingen ABSU)
 www.svs-opleidingen.nl
 www.cevora.be (Enkel voor privébedrijven die onder het Aanvullend
Nationaal Paritair Comité voor Bedienden (ANPCB of PC218) vallen.)
Pagina 31
b) Veiligheid en welzijn
Veiligheid en welzijn op het werk zijn onontbeerlijk. Heb oog voor ergonomie,
analyse/opvolging van arbeidsongevallen, de werkomgeving en werkdruk, de kwaliteit
van leidinggeven,…
Twee factoren oefenen een rol uit op veiligheid en welzijn: techniek en mensen.
Een cruciaal onderdeel bij het aanpakken van de menselijke factor is preventie, hierbij is
het sensibiliseren en informeren van medewerkers essentieel. Dit kan door middel van
opleiding (bv. VCA basisopleiding bij VDAB) en toolboxmeetings. Een opleiding biedt als
meerwaarde dat de medewerkers zelf oog leren hebben voor veiligheid en welzijn op
het werk en sensitief blijven voor hun omgeving. Een toolboxmeeting is een kort
periodiek overlegmoment waarbij een specifiek item van welzijn en veiligheid aan bod
komt.
Verder dient bemerkt te worden dat in tijden waar flexibiliteit hoog in het vaandel wordt
gedragen, het cruciaal is om toch enige stabiliteit aan de medewerkers te bieden. Dit is
van toepassing op de eigen medewerkers, alsook op de medewerkers van een ingehuurd
schoonmaakbedrijf. Langetermijncontracten bieden rust, werkzekerheid en de
mogelijkheid om de focus op de resultaten en de kwaliteit van de dienstverlening te
richten. Let wel, het blijft steeds belangrijk om het contract op regelmatige basis te
evalueren en bij te sturen.
De motivatie van medewerkers kan op velerlei manieren worden ondersteund.
Vooreerst is het uitdrukken van appreciatie en waardering belangrijk voor het
welbevinden. Daarnaast kan een bonussysteem ingevoerd worden om medewerkers te
belonen bij het behalen van de vooropgestelde resultaten. Sla er acht op dat op
voorhand vastgelegd wordt op welke manier de beloning naar de medewerker
terugvloeit.
Wat techniek betreft leiden investeringen in ergonomie tot minder arbeidsongevallen
en een lager ziekteverzuim, wat continuïteit van dienstverlening oplevert.
Ondersteuning over veiligheid en welzijn is te verkrijgen bij arbeidsgeneeskundige
instanties alsook bij preventie adviseurs, daarnaast is er allerlei informatie terug te
vinden op het net en in de literatuur over werkdrukmetingen, kwaliteit van
leidinggeven, enzovoort.
Pagina 32
Wist je dat… ?
Contracten met aaneensluitende diensturen een volwaardige
tewerkstelling aan de medewerker bieden? Dit komt de motivatie
ten goede.
Enkele nuttige websites:
 www.werk.belgie.be (welzijn op het werk)
 www.bestuurszaken.be (aanwezigheidsbeleid)
 www.disability-management.be
 www.euronorm.net (toolbox)
c) Labels/certificaten
Labels en certificaten bieden de mogelijkheid om de maatschappelijke
verantwoordelijkheid aan stakeholders aan te tonen. Human resource labels of
richtlijnen kunnen ook een ondersteunend kader bieden, bijvoorbeeld ISO 26000 of
Investors In People (IIP).
Het is mogelijk om van een leverancier te eisen dat een bepaald certificaat of label
wordt behaald en/of een bepaalde richtlijn wordt geïmplementeerd. Houd er rekening
mee dat de vereisten in evenwicht dienen te zijn met het aangeboden contract, bv. het
behalen van een Investors in People label (IIP- label) gedurende een contract met een
looptijd van één jaar is geen evenwichtige situatie.
Enkele nuttige websites:
 www.iipbelgium.be
 www.mvovlaanderen.be
d) Maatschappelijk kwetsbare groepen
In een volgende fase kan geïnvesteerd worden in maatschappelijk kwetsbare groepen.
Het begrip maatschappelijk kwetsbare groepen omvat onder andere diegenen die er om
één of andere reden niet in slagen om via de reguliere weg op de arbeidsmarkt mee te
draaien. Rekrutering van kansengroepen biedt de mogelijkheid om hun potentieel op
verschillende manieren aan te boren. Het inzetten van sociale economie bij eenvoudige
en repetitieve taken kan een win-winsituatie opleveren voor de eigen medewerkers,
voor de sociale economie medewerkers en voor het eigen bedrijf/ de eigen organisatie.
Bv. het vegen van het buitenterrein rond een gebouw, het schoonmaken van rolstoelen,
het schoonmaken van boekenrekken, …
Pagina 33
Aanwerving is mogelijk onder een tewerkstellingsmaatregel voor kansengroepen (zie
website VDAB en RVA). Of een samenwerking kan opgezet worden met een sociale
economie bedrijf (sociale- en beschutte werkplaatsen, inschakelingseconomie en
invoegbedrijven). Samenwerken met sociale economie bedrijven kan onder
verschillende vormen. Het is mogelijk om rechtstreeks opdrachten toe te kennen aan
het sociale economie bedrijf, of sociale economie in te schakelen in een
schoonmaakbedrijf door middel van strikt afgebakende onderaanneming.
Let wel:
houd er rekening mee dat samenwerking met kansengroepen of
sociale economie een investering van tijd en middelen vereist
vooraleer de nodige return wordt verkregen. Beheer en opvolging
zijn van belang om sociale economie tot een succesverhaal te maken.
Ook wanneer sociale economie ingeschakeld wordt via onderaanneming, is een frequent
contact met het sociale economiebedrijf noodzakelijk opdat vraag en aanbod op elkaar
zijn afgestemd en een kwalitatief resultaat wordt bereikt.
Methoden om sociale clausules te hanteren in overheidsopdrachten zijn terug te vinden
in de ‘Leidraad voor sociale clausules in overheidsopdrachten in België’, te downloaden
op de website van de POD Maatschappelijke Integratie. Ook voor privé organisaties is
deze leidraad interessant.
Wist je dat… ?
Sociale economie een volwaardige partner kan zijn voor een
schoonmaakbedrijf?
Enkele nuttige websites:
 www.werk.be
 www.socialeeconomie.be
 www.vdab.be
 www.rva.be
 www.mi-is.be
 www.partners.vdab.be
 www.sedexglobal.com
Pagina 34
2.
Planet
De bewustwording groeit dat een bedrijf/organisatie rekening dient te houden met zijn impact
op het milieu. Maatschappelijk ondernemen gaat verder dan het toepassen van de
milieuwetgeving. Vooruitstrevende milieudoelstellingen worden op een systematische manier
in de bedrijfsvoering geïntegreerd. Environmental stewardship en cradle to cradle (C2C) zijn in
deze context twee belangrijke begrippen. Environmental stewardship wijst op een
verantwoordelijk gebruik van de natuurlijke leefomgeving en de bescherming ervan door
middel van duurzame activiteiten. Cradle to Cradle stapt af van het ‘cradle to grave’ principe
(van wieg tot afdankmoment) waarop de huidige consumptiemaatschappij is gericht. C2C
streeft ernaar om te voorzien in de eigen noden en de toekomstige generaties te voorzien van
meer mogelijkheden. Zonder kwaliteitsverlies en restafval worden materialen na hun functie in
het ene product, nuttig ingezet in een ander product.
Bij verantwoorde schoonmaak is de organisatie/het bedrijf zich bewust van de milieu-impact
van schoonmaak. In de schoonmaaksector kunnen er op verschillende domeinen inspanningen
geleverd worden: water, energie, transport, geluid, verpakking, schoonmaakproducten, ...
Een strategische aanpak - in tegenstelling tot ad hoc-initiatieven - kan leiden tot
opportuniteiten, innovatie, concurrentievoordeel en een betere maatschappelijke reputatie.
Enkele voorbeelden:



Het beheersen van water- en energieverbruik levert niet alleen een voordeel op voor
het milieu, maar ook een financieel voordeel voor het bedrijf/de organisatie.
Het reduceren van verpakkingen leidt tot een lagere kost in afvalophaling.
Schoonmaakmachines die minder lawaai maken, zorgen voor een hogere
klantentevredenheid.
MVO is maatwerk, de MVO activiteiten zien er voor iedere onderneming/organisatie anders
uit. Bijvoorbeeld: Voor bedrijven waarbij schoonmakers zich dienen te verplaatsen tussen
meerdere vestigingen en/of op een groot domein kan het interessant zijn om te investeren in
een duurzame mobiliteit: fietsen, autodelen, …
Hieronder wordt dieper ingegaan op drie toepassingen
onderneming/organisatie in de schoonmaakbranche van nut zijn.
die
voor
iedere
a) Ecologische schoonmaakproducten en- methoden
Het gebruik van ecologische schoonmaakproducten tilt de MVO activiteiten van een
bedrijf/ organisatie naar een hoger niveau. De markt voorziet verschillende opties:
producten die minder schadelijk zijn voor mens en milieu, hoog concentraten waardoor
minder product/verpakking nodig is, ecologische verpakkingen, microvezeldoeken,
producten met een C2C certificaat die nog minder schade toebrengen aan het milieu,
microbiologische schoonmaakmiddelen,...
Pagina 35
Let wel…
Bepaalde soorten vervuiling zijn met de huidige ecologische
producten moeilijk tot niet aan te pakken. Bijvoorbeeld: zware
industriële vervuiling zoals vetten, zware kalkaanslag,…
Wist je dat… ?
Een goede dosering van producten residu op vloeren voorkomt?
Figuur 4 Microvezeldoek houdt vuil vast en vereist geen schoonmaakproduct (Copyright by SVS ).
b) Afvalbeheer
Een doordacht afvalbeheer draagt bij aan een beter milieu. Ga verder dan sorteren en
een gesorteerde afvalophaling:




Tracht afval te vermijden.
Laat zo weinig mogelijk verpakkingen toe in het bedrijf.
Sorteren verloopt efficiënter en minder arbeidsintensief wanneer gebruik wordt
gemaakt van afvalstraten. Zie bijlage 7 een voorbeeld van een afvalstraat.
Een GFT/compostbak/fermentatiebak voor groenten- en fruitafval reduceert uw
afvalhoeveelheid aanzienlijk.
Pagina 36
Wist je dat… ?
de Belgische visserij met het project Fishing for Litter opgeviste oceaan
plastic verzamelt? Een deel van deze plastic wordt hergebruikt in de
productie van duurzame verpakkingen. (Fishing For Litter, 2014 )
Enkele nuttige websites:
 www.lne.be
 www.c2ccertified.org
 www.vito.be
 www.vsr-org.nl
c) Labels
Er zijn verschillende certificaten, labels en richtlijnen die hulp bieden bij het behalen of
implementeren van milieumaatregelen. Het is aangewezen om eerst het nut en de
waarde van de maatregelen in kaart te brengen alvorens hierin te investeren. Stel op
basis van deze analyse een structurele aanpak op. Deze benadering zorgt ervoor dat niet
geïnvesteerd wordt in een mooie verpakking die bij nader inzien een lege doos blijkt te
zijn.
Enkele nuttige websites:
 www.labelinfo.be
 www.ecolabelindex.com
 www.iso.org (ISO 14000 & ISO 26000)
Pagina 37
3.
Profit
De profit dimensie is onlosmakelijk met de twee andere dimensies verbonden. Om zich te
verantwoorden t.o.v. stakeholders is een evenwicht tussen de drie dimensies noodzakelijk.
Indien het bedrijf/de organisatie maatregelen met betrekking tot people en planet wenst door
te voeren dient dit ook vanuit het profit perspectief benaderd te worden.
Profit kijkt naar de winst en economische effecten van de bedrijfsactiviteiten op de omgeving.
Het is een ruim begrip dat naast financiële winst ook in maatschappelijke en milieuwinst dient
vertaald te worden. Het hoeft niet alleen in geld uitgedrukt te worden maar kan tevens
verbetering van kennis, kwaliteit, reputatie of marktpositionering omvatten (MVOOndernemen, 2014).
Deze pijler wordt als duurzaam aanzien wanneer een lange termijn perspectief wordt
gehanteerd.
Schoonmaak is een ondersteunende dienstverlening die als een kost wordt aanzien. Om die
reden is het niet altijd evident om een bedrijf-/organisatietop te overtuigen van het nut om
MVO in schoonmaak te implementeren.
Pagina 38
IX.
Meten is weten: DKS - VSR
Schoonmaakkwaliteit is een subjectieve beleving, toch is het noodzakelijk om deze kwaliteit te
objectiveren en meetbaar te maken. Er zijn verschillende meetsystemen op de markt om het
uitgevoerde schoonmaakresultaat te controleren.
Meten is niet alleen weten, maar weet ook wat je meet. De verschillende meetsystemen op de markt
meten niet alleen verschillende resultaten, ze verschillen ook als systeem van elkaar. Het is daarom
belangrijk om te weten dat een kwalitatieve meting enkel mogelijk is onder de voorwaarde dat het
systeem geborgd is. De borging verzekert een objectieve en rechtsgeldige meting aan de betrokken
partijen, namelijk het schoonmaakbedrijf en de klant.
De EN 13549 en de NEN 2075 zijn twee normen die hulp kunnen bieden bij het meten van de
schoonmaakkwaliteit. Deze normen hanteren een verschillende benadering. De Europese norm (EN
13549) omvat richtlijnen die ondersteuning kunnen bieden bij de opzet van een controlesysteem en
levert bijvoorbeeld een voldoende grote steekproef en aanvaardbare kwaliteitsniveaus (AQL,
Acceptable Quality Limit) aan.
De NEN 2075, een Nederlands norm, biedt een geborgd controlesysteem en volgt, overstijgt zelfs, de
richtlijnen van de EN 13549. In deze handleiding wordt enkel het meetsysteem VSR-KMS besproken
dat aan beide normen voldoet .
VSR-KMS kwaliteitssysteem voor schoonmaak
Dit systeem werd in de jaren ‘80 van vorige eeuw in Nederland ontwikkeld door de VSR (Vereniging
voor Schoonmaak Research), in nauwe samenwerking met de Delft University of Technology
(TUDelft) en het Instituut voor Reinigingstechnieken (TNO). Het heeft tot doel de kwaliteit van de
schoonmaak op een objectieve manier te meten.
Het systeem bestaat uit twee onderdelen: het DKS (Dagelijks Kontrole Systeem) en het VSRkwaliteitsmeetsysteem (KMS).
Het DKS is een procesbeheerssysteem, d.w.z. een systeem dat de mogelijkheid biedt om op basis van
controle, tekortkomingen/fouten te ontdekken, de schoonmaak te verbeteren en aan te sturen. Dit
systeem wordt gebruikt door medewerkers van schoonmaakbedrijven en/of leidinggevende van
schoonmaakdiensten om de kwaliteit van schoonmaak op te volgen en aan te sturen.
Een Facility Manager kan in de SLA’s eisen dat het schoonmaakbedrijf op regelmatige basis een DKS
loopt, bijvoorbeeld maandelijks per schoonmaakmedewerker. Door deze vereiste op te nemen in de
SLA’s dient de leverancier zijn medewerkers op te volgen. De opdrachtgever beschikt hierbij over de
mogelijkheid om de gelopen controles op te vragen, maar mag geen conclusies trekken over de
kwaliteit van de schoonmaak op basis van de genoteerde fouten. DKS dient enkel gehanteerd te
worden als een sturingsmiddel. Voor een schoonmaakaudit is het VSR-KMS meer aangewezen, dit
systeem bevat immers goedkeurgrenzen.
Pagina 39
VSR-KMS is een schoonmaakaudit, en dus een contractcontrolesysteem waarbij de schoonmaak
wordt gecontroleerd aan de hand van het lastenboek, het schoonmaakprogramma en de inventaris.
Opdat een objectieve en een technisch onderbouwde uitspraak mogelijk zou zijn, is het belangrijk dat
het gebouw eerst, eenmalig, volledig wordt geïnventariseerd. Daarnaast worden alle inspecteurs en
controleurs door de VSR gediplomeerd. Dit met als doel te verzekeren dat het systeem goed wordt
toegepast, dat de schoonmaak vanuit technisch oogpunt wordt bekeken en op een uniforme en
objectieve wijze wordt beoordeeld. De audits worden meestal gekoppeld aan een boetesysteem,
gaande van de betaling van hercontrole tot een effectieve geldboete, met als laatste optie een
kosteloze opzegging van het contract door de opdrachtgever.
Werkwijze VSR-KMS audit:
De controle wordt uitgevoerd door een externe auditor. Zijn uitspraak op de controle wordt
technisch onderbouwd op basis van de gegevens van de eerder uitgevoerde inventarisatie. Een
controle wordt doorgaans 24 uur vooraf aangekondigd aan het schoonmaakbedrijf, dit om de
verantwoordelijken van het schoonmaakbedrijf de kans te geven aanwezig te zijn.
Om de neutraliteit zoveel mogelijk te bewaken wordt de controle zo snel mogelijk na de
schoonmaakbeurt uitgevoerd, in aanwezigheid van de drie partijen.
De combinatie van DKS ( door schoonmaakbedrijf of leidinggevende schoonmaak uitgevoerd) samen
met VSR-KMS garandeert een optimale bewaking van de schoonmaakkwaliteit en verzekert de
opdrachtgever dat hij waar voor zijn geld krijgt.
Deze meetsystemen kunnen zowel voor uitbestede schoonmaak als voor schoonmaak in eigen
beheer gehanteerd worden.
Wist je dat… ?
Er onafhankelijke bedrijven zijn die schoonmaakmaakcontroles uitvoeren? Het is
mogelijk om dit op te nemen in het bestek/lastenboek.
Zie bijlage 8 een Dagelijks Kontrole Systeem (DKS) document.
Bijlage 9 omvat een overzicht van alle documenten die een werfmap dient te bevatten.
Pagina 40
X.
Vloeronderhoud, middelen en machines
Een basis aan technische kennis met betrekking tot schoonmaak is onontbeerlijk voor de Facility
Manager. Bijgevolg wordt in deze handleiding een beknopt inzicht en overzicht van vloeronderhoud,
middelen en machines uiteengezet. Dit helpt niet alleen bij het kiezen van de juiste middelen en
machines wanneer schoonmaak in eigen beheer wordt uitgevoerd, maar is tevens een handig
hulpmiddel bij het beoordelen van de ingediende offertes bij uitbestede schoonmaak.
Vloeronderhoud
Ruwweg de helft van het schoonmaakbudget wordt gespendeerd aan vloeren (Vereniging voor
Schoonmaak Research (VSR) & Ondernemersorganisatie Schoonmaak- en Bedrijfsdiensten (OSB)).
Gezien de impact van vloeronderhoud op het budget, is enige materiaalkennis over vloerbekleding
en efficiënt onderhoud van nut.
De te hanteren reinigingsmethode en reinigingsmiddelen dienen geselecteerd te worden op basis
van het vloertype. Elk type vloerbekleding heeft immers zijn eigen specifieke eigenschappen, voor en nadelen en vereist een hierop afgestemd onderhoud.
In bijlage 10 wordt een overzicht gegeven van verschillende soorten vloerbekleding. Er wordt per
vloertype een overzicht weergegeven van de eigenschappen, inzetbaarheid, aandachtspunten en
enkele onderhoudsvoorschriften. De verschillende vloertypes werden opgedeeld in categorieën:




Harde vloeren: keramische tegel, natuursteen en beton.
Veerkrachtige vloeren: linoleum, vinyl, rubber en kurk.
Houten vloeren: parket, bamboe en laminaat.
Zachte vloeren: tapijt en flotex.
Middelen en machines
Er zijn verschillende schoonmaak middelen en machines geschikt voor professionele schoonmaak. Ze
dienen niet alleen ter ondersteuning van de mechanische handelingen maar ook om specifieke
vervuiling aan te pakken.
Wanneer de Facility Manager schoonmaak in de praktijk uitwerkt dienen 3 elementen in acht
genomen te worden.

Een te reinigen ondergrond vraagt, afhankelijk van het materiaal waaruit het bestaat, om
een product met een correcte pH-waarde. Reinigingsmiddelen (chemie) worden daarom
opgedeeld op basis van hun pH-waarde. Let op, een verkeerde pH-waarde kan ernstige
schade toebrengen. Bijvoorbeeld, een ontkalker brengt onherroepelijke schade toe op
marmer, een natuursteen die grotendeels uit kalk bestaat.
Pagina 41


Eenduidigheid in schoonmaak voorkomt veel fouten, zoals bijvoorbeeld de inzet van een
verkeerd product met schade aan materiaal als gevolg. Om eenduidigheid te verzekeren
worden schoonmaakruimten steeds opgedeeld in categorieën. Elke categorie krijgt een
kleurcode toegekend en vervolgens worden schoonmaakproducten en werkmiddelen
conform deze kleurindeling ingezet.
Selecteer de juiste hulpmiddelen. De juiste selectie zorgt immers voor een efficiënte
schoonmaak: sneller, minder arbeidsintensief en met een lagere milieu-impact.
In bijlage 11 wordt meer informatie verschaft over de opdeling van producten op basis van pHwaarde, het toekennen van een kleurcode en een overzicht gegeven van de mogelijk te selecteren
hulpmiddelen ( type schoonmaakdoeken, type vloerreinigingssystemen, type vloerpads, type
reinigingsmachines,…). Per hulpmiddel wordt informatie gegeven over de eigenschappen en
inzetbaarheid.
Pagina 42
XI.
Geciteerde werken
CEVORA . (2014, 08). Opleiding . Opgeroepen op 08 13, 2014, van CEVORA: http://www.cevora.be
Copyright by SVS . Het onderscheid tussen traditioneel werken en met microvezel werken is niet zo groot.
Basisopleiding Schoonmaak. SVS, Capelle aan den IJssel.
Cradle to Cradle Products Innovation Institute . (2014, 08). Cradle to Cradle Products Innovation Institute .
Opgeroepen op 08 13, 2014, van Optimale product-kwaliteit. Cradle to cradle certified. :
http://www.c2ccertified.org/images/uploads/C2CCertified_Brochure_NL.pdf
Departement Bestuurszaken . (2014, 08 13). 98 Prijsherziening. Opgeroepen op 08 13, 2014, van Bestuurszaken
:
http://www.bestuurszaken.be/sites/default/files/documenten/overheidsopdrachten/instrumenten/e
draaiboek-15april/orgawise/Definities33610.html
Departement Bestuurszaken . (2014). Aanwezigheidsbeleid. Opgeroepen op 08 13, 2014, van Bestuurszaken :
http://www.bestuurszaken.be/aanwezigheidsbeleid-0
DM@work . (2014, 08). DM@work. Opgeroepen op 08 13, 2014, van Managing Disability at Work :
http://www.disability-management.be/home.php
Ecolabel index. (2014, 08 13). Ecolabel Index . Opgeroepen op 08 2014, van Ecolabel Index :
http://www.ecolabelindex.com/
Euronorm. (2014, 08). Voorbeelden toolboxmeetings. Opgeroepen op 08 13, 2014, van Digitaal informatieplan
voor Wetgeving en Normalisatie: http://www.euronorm.net/content/template2.php?itemID=169
European Commission . (2014, 08 13). EU GPP Criteria for Cleaning Products & Services. Opgeroepen op 08 13,
2014, van European Commission : http://ec.europa.eu/environment/gpp/pdf/criteria/cleaning.pdf
European Commission . (2014, 08 13). Green Public Procurement. Cleaning Products and Services. Technical
Background Report. . Opgeroepen op 08 13, 2014, van European Commission :
http://ec.europa.eu/environment/gpp/pdf/tbr/cleaning_tbr.pdf
Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg . (2014, 08). Welzijn op het werk.
Opgeroepen op 08 13, 2014, van Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal
Overleg : http://www.werk.belgie.be/welzijn_op_het_werk.aspx
Feldman, E. B. (1975). Feldman wijst er in in zijn boek “Building Design for Maintainability. New York : McGrawHill.
Fishing For Litter. (2014 , 08 13). Opgeroepen op 08 13, 2014, van www.kimointernational.org:
http://www.kimointernational.org/FishingforLitter.aspx
http://economie.fgov.be/nl/ondernemingen/bce/. (2014, 08 13). Opgeroepen op 08 13, 2014, van FOD
Economie, K.M.O, Middenstand en Energie: http://economie.fgov.be/nl/ondernemingen/bce/
Informatie en diensten van de overheid . (2014, 08 13). De kwalitatieve selectie. Opgeroepen op 08 13, 2014,
van
Portaal
belgium.be
:
http://www.belgium.be/nl/economie/overheidsopdrachten/verloop_van_de_procedure/kwalitatieve
_selectie/
Pagina 43
Investors In People . (2014, 08). Maak kennis met Investors in People . Opgeroepen op 08 13, 2014, van
Investors In People : http://www.iipbelgium.be/
ISO. (2014, 08 13). ISO 14000 - Environmental management. Opgeroepen op 08 2014, van ISO:
http://www.iso.org/iso/home/standards/management-standards/iso14000.htm
ISO. (2014, 08). ISO 26000:2010 Guidance on social responsibility. Opgeroepen op 08 13, 2014, van ISO:
http://www.iso.org/iso/home/store/catalogue_tc/catalogue_detail.htm?csnumber=42546
Labelinfo. (2014, 08 13). Productlabels . Opgeroepen op 08 2014, van Databank productlabels voor bewust
verbruikers: http://www.labelinfo.be/
MVO-Ondernemen. (2014). People, Planet, Profit. Opgeroepen op 08 11, 2014, van MVO-Ondernemen:
www.mvo-ondernemen.nl/people-planet-profit
Opleidingen
ABSU.
(2014,
08).
Opgeroepen
http://www.absugbn.be/nederlands/opleiding.cfm
op
08
13,
2014,
van
ABSU:
PIANOO. (2014, 08 13). Mag of moet ik de opdracht in percelen splitsen? Opgeroepen op 08 13, 2014, van
PIANOO Expertisecentrum Aanbesteden : http://www.pianoo.nl/metrokaart/mag-of-moet-ikopdracht-in-percelen-splitsen
Pianoo Expertise Aanbesteden . (2011, 10). Criteria voor duurzaam inkopen van Schoonmaak . Opgeroepen op
08
13,
2014,
van
Pianoo
:
http://www.pianoo.nl/sites/default/files/documents/documents/criteriaschoonmaak.pdf
Schoolfacilities . (2014, 08). Het geheim van een goed Plan van Aanpak . Opgeroepen op 08 13, 2014, van
Schoolfacilities : http://www.schoolfacilities.nl/bedrijfsvoering/facilitair-bedrijf/2739-het-geheim-vaneen-goed-plan-van-aanpak
SVS. (2014, 08). Opleidingen . Opgeroepen op 08 13, 2014, van SVS Uw Partner in opleidingen :
https://www.svs-opleidingen.nl/CMS/SVS_CMS_totaaloverzicht.asp
VDAB. (2014, 08). Alles om je bij te scholen . Opgeroepen op 08 13, 2014, van VDAB:
http://www.vdab.be/opleidingen/
Vereniging voor Schoonmaak Research (VSR) & Ondernemersorganisatie Schoonmaak- en Bedrijfsdiensten
(OSB). (sd). Schoonmaakbewust ontwerpen. Opgeroepen op 2014, van http://www.vsrorg.nl/images/stories/Schoonmaakbewust_Ontwerpen.pdf
VITO. (2014, 08). Hergebruik van afval als secundaire grondstof . Opgeroepen op 08 13, 2014, van Vision on
technology
:
https://www.vito.be/NL/HomepageAdmin/Home/Bedrijven/Afval/HergebruikAfval/Pages/hergebruik
_afval.aspx
VSR. (2014, 08 13). VSR-kwaliteitmeetsysteem (VSR-KMS). Opgeroepen op 08 13, 2014, van VSR:
http://www.vsr-org.nl/kwaliteitszorg/vsr-kms
Pagina 44
Bijlage 1: Grondplan
GRONDPLAN GELIJKVLOERS
Pagina 45
GRONDPLAN 1e VERDIEP
Pagina 46
Bijlage 2: Meetstaat
Periode 1
Lokaal
Aanwending
Oppervlakte
Type
vloer
1
2
front
2
back
2.3
Schoonmaakprogramma
2+
3
3
front
back
3.3
4
5
Gelijkvloers
A00.S1
A00.S2
A00.S3
A00.S4
A00.H1
A00.H2
A00.H3
A00.20
Badruimte
Badruimte
Toilet
sanitair bezoekers
Inkom
Traphal
Sas
polyvalente speelruimte
parking kinderwagens
bureau administratie
berging onderhoud
Kleedruimte
leefgroep 1
Slaapruimte
Slaapruimte
Kitchenette
Keuken
berging afval
berging voeding
Kleedruimte
leefgroep 2
Slaapruimte
Slaapruimte
Slaapruimte
Kitchenette
8,30
7,85
1,09
4,75
6,73
13,23
2,99
98,04
12,23
24,24
5,67
5,06
60,09
13,55
13,46
6,25
9,09
6,05
6,35
5,63
60,83
12,42
12,56
6,24
6,78
tegel
tegel
tegel
tegel
rubber
rubber
tegel
rubber
rubber
rubber
tegel
tegel
rubber
rubber
rubber
tegel
tegel
tegel
tegel
tegel
rubber
rubber
rubber
rubber
tegel
8,30
7,85
1,09
4,75
A00.S1
A00.S2
A00.S3
A01.S4
A01.H1
A01.H2
A01.H3
A01.20
A01.21
A01.22
A01.23
A01.24
A01.25
A01.26
A01.27
A01.28
Wc
Wc
Douche
Badruimte
Traphal
Gang
Gang
vergaderzaal
Wasberging
Kleedruimte
Kleedruimte
Kleedruimte
leefgroep 3
Slaapruimte
Slaapruimte
Slaapruimte
0,96
1,10
1,56
9,55
8,96
32,65
4,35
30,72
4,25
7,52
10,85
5,56
60,69
12,60
6,51
11,58
tegel
tegel
tegel
tegel
tegel
rubber
rubber
rubber
tegel
tegel
tegel
tegel
rubber
rubber
rubber
rubber
0,96
1,10
1,56
9,55
A01.29
Kitchenette
6,29
tegel
A00.21
A00.22
A00.23
A00.24
A00.26
A00.27
A00.28
A00.29
A00.30
A00.31
A00.32
A00.33
A00.34
A00.35
A00.36
A00.37
6,73
13,23
2,99
98,04
12,23
24,24
5,67
5,06
60,09
13,55
13,46
6,25
9,09
6,05
6,35
5,63
60,83
12,42
12,56
6,24
6,78
Verdieping
1
8,96
32,65
4,35
30,72
4,25
7,52
10,85
5,56
60,69
12,60
6,51
11,58
6,29
69,78
Totaal in m
2
54,96
181,61
119,99
22,19
125,92
625,18
Pagina 47
28,41
22,32
Bijlage 3: Schoonmaakprogramma
Resultaat gericht schoonmaakprogramma
Resultaat:
Stof-, vlek- en vingertastvrij of vermeld
resultaat(voor ieder element).
7%
bureauruimten
AQL:
Categorie:
Frequentie per jaar
260 52 12 6 2 1
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Elementen
papier-vuilbak: ledigen en vlekvrijmaken. Indien nodig plastiek zak
vervangen
bureau- en tafelbladen: vlekvrij (vlekken vb koffie,drank..)
deuren, deurposten raakvlakken: vingertastevrij
harde vloeren: vrij van los vuil, stof en vlekken
separatieglas: vlek-en vingetastvrij
telefoonhoorn + toetsenpaneel: vlek-en vingertastvrij
zachte vloeren: vrij van los vuil en vlekken
bureaus, tafels: volledig stof-vlek- en vingertastvrij
computer: stof-vlek- en vingertastvrij
harde kunststofvloeren: boenen
harde vloeren: geheel stof-, veeg- en vlekvrij (nat - schrobben)
horizontale vlakken( vrijgemaakt): stof-vlek- en vingertastvrij
kapstok: stof-vlek en vingertastvrij
kast hoog: vingertasten verwijderen raakvlakken
kast laag: bovenzijde en voorzijde: stof-vlek- en vingertastvrij
kopieertoestellen (enkel buitenzijde): ontstoffen
lichtschakelaars, stopcontacten: stof-vlek- en vingertastvrij
plafonds: vrij van stofdraden en spinrag
randen en richels (< 2 meter hoogte): stofvrij
stoelen-banken: volledig stof-vlek- en vingertastvrij
telefoon: geheel stof-vlek- en vingertastvrij
vensterbanken: geheel stof-vlek- en vingertastvrij
vuil- /afval- papierbakken: geheel reinigen
zachte vloeren: geheel stof-en vlekvrij
radiatoren,convectorkasten: geheel stof-en vlekvrij
deuren en deurposten: geheel stof-vlek en vingertastvrij
kast hoog: bovenzijde ontstoffen
bereikbare zijwanden kasten: stof-vlek- en vingertastvrij
randen en richels (> 2 meter) : ontstoffen
kunststofvloeren: conserveren, beschermen, herinleggen
binnenzijde chauffages: ontstoffen
buitenzijde verlichtingsarmaturen en verluchtingsroosters: ontstoffen
Randen en richels : ook alle aan de muur opgehangen losse elementen zoals schilderijen, kaders,
schrijfborden, blusapparaten, kaart/badge-lezers, plinten,enz.
Pagina 48
Bijlage 4: Werkplanning
Pagina 49
Bijlage 5: Taakkaarten
Takenkaart interieur
Takenkaart sanitair
Takenkaart sanitair
Bron SVS
Bron SVS
Bron SVS
Pagina 50
Bijlage 6: Doorlooptijd offerteaanvraag
Tijdschema aanbesteding schoonmaakproject
Tijdbesteding
Bepalen strategie
Facility/
Procurement
Aanvraag project
Goedkeuring project
Opzetten project ism procurement
(aanpak/planning)
Toewijzing project
Inventaris/vervaldag contracten
Opzeggen contracten
Voorbespreking (welke onderdelen en
welke leveranciers)
Bepalen kwaliteitsontwerp
Facility/
Procurement
Opstellen concept
schoonmaakprogramma’s
Aanmaken ruimtestaat en opzoeken
Facility/
plattegronden
Procurement
Opmaken ruimtestraat
Inlezen ruimtegegevens
Aanvullen ontbrekende
ruimtegegevens
Vaststellen gebouwgebonden
bijzonderheden
Budgettering
Contractvoorwaarden
Facility/
Procurement
Opmaken inkoopvoorwaarden eigen
aan project
Bestek
Facility/
Procurement
Aanmaken concept bestek
Bepalen en waarderen gunningscriteria
Bestek klaarmaken voor verzending of
klaarzetten voor e-procurement
Inschrijvingstraject
Facility/
Procurement
Rondleiding in gebouw(-en) en
toelichting
Reactietermijn leveranciers voor vragen
Beantwoording vragen
Reactietermijn leveranciers voor
opstellen offerte
Ontvangen offertes
Analyse offertes
Verzending afgewezen
schoonmaakbedrijven
Reactietermijn bezwaar afgewezen
schoonmaakbedrijven
Bespreking gunning met nieuw
schoonmaakbedrijf
Definitieve gunning
Opstartperiode schoonmaakbedrijf
Aanvang contract/opstart
Nazorg
Facility/
Procurement
Januari
Februari
Maart
April
Mei
Juni
Pagina 51
Juli
Bijlage 7: Inhoudstafel aanbesteding schoonmaak
Pagina 52
Bijlage 8: Voorbeeld afvalstraat
Figuur 5 Stad Gent sorteert de vuilnis in afvalstraten (Copyright by Stad Gent).
Pagina 53
Bijlage 9: DKS document
Pagina 54
Bijlage 10: Inhoud werfmap
INHOUD WERFMAP SCHOONMAAKBEDRIJF
* beleidsverklaring
* welkombrochure
* arbeidsreglement arbeiders
* organigram schoonmaakfirma
* organigram Afdeling Schoonmaak en Services
* Ingekleurde grondplannen
* taakkaarten
* voorbeelden cleandesk
* uurregistratieformulieren
* bestellijst producten
* invulformulier reparatie machine
* kluskaart machine
* blanco aangifte arbeidsongeval
* blanco aangifte schadegeval
* veiligheidsbrochure
* milieuaffiches stad gent
* technische fiches producten
* veiligheidsfiches producten
* blanco kwaliteitsbalans
* blanco DKS-formulier
* gelopen interne kwaliteitscontrole-formulieren
* blanco interne kwaliteitscontrole-formulieren
* blanco verlofaanvragen
Pagina 55
Bijlage 11: Vloeren, middelen en materialen.
1. Harde vloeren
a) Keramische tegel
KENMERKEN/EIGENSCHAPPEN:
KENMERKEN:
EIGENSCHAPPEN:
WAAR INZETBAAR:
AANDACHTSPUNTEN:
ONDERHOUDSVOORSCHRIFTEN:
Wordt vervaardigd uit een samenstelling van klei en
zand waaraan allerlei additieven worden toegevoegd.
Deze samenstelling wordt gebakken op een hoge
temperatuur. De temperatuur kan variëren tussen
1000° C en 1250 °C.
Keramische tegels zijn bestand tegen alle types
chemie.
Keramische tegels zijn overal inzetbaar. Opletten in
ruimten waar een goede akoestiek van belang is.
Dagelijks manueel reinigen en periodiek machinaal
schrobben is aangeraden.
Streeploos reinigen vormt de grootste uitdaging.
Reden: residu van de schoonmaakoplossing zorgt
voor sluiervorming. Daarom, zeker niet te nat reinigen
en overdoseren.
ONDERHOUDSMIDDELEN:
ONDERHOUDSPRODUCTEN:
Keramische tegels in slechte staat kunnen gepolierd
worden.
Dagelijks: Mopsysteem (vlakmop of microvezelmop)
of trekker (vloerwisser) en dweil voor dagelijks werk.
Periodiek: Eénschijfmachine (+waterzuiger) of
schrobzuigautomaat voor periodiek werk, bij
voorkeur, indien de poriën van de vloer niet vervuild
zijn, uitgerust met schuurmineralen geïntegreerde
vloerpads. Indien de poriën van de vloer vervuild zijn,
dient de vloer eerst machinaal geschrobd te worden
met een schurende pad in combinatie met een sterk
schoonmaakproduct.
Dagelijkse schoonmaak: neutrale reiniger (Ph ± 7) op
basis van alcohol om achterblijvend residu tot een
minimum te beperken. Geen schoonmaakmiddelen
op basis van olie, zeep of vet aanbrengen.
Periodieke schoonmaak: alkalische reiniger (Ph>10)
om residu en vetten op de vloer te verwijderen, licht
zure reiniger (Ph<4) om kalkaanslag te verwijderen.
Pagina 56
b) Natuursteen
EIGENSCHAPPEN:
WAAR INZETBAAR:
Wordt vervaardigd uit gesteente dat aangetroffen
wordt in de natuur en dat, na eventuele bewerking,
geschikt is als bouwmateriaal.
Natuursteen kan onderverdeeld worden in talloze
soorten en types. Voor het onderhoud ervan is de
volgende opsplitsing belangrijk:
 Poreus of niet poreus
 Kalkhoudend of niet kalkhoudend
Wegens hoge kostprijs bij voorkeur plaatsen in
representatieve- of ontvangst ruimten.
Kalkhoudende varianten zijn niet geschikt in sanitaire
ruimten of in een keuken. Dit type natuursteen is niet
zuurbestendig.
AANDACHTSPUNTEN:
ONDERHOUDSVOORSCHRIFTEN:
ONDERHOUDSMIDDELEN:
Dagelijks manueel reinigen en periodiek machinaal
schrobben/boenen is aangeraden.
Belangrijk:
 Zachte, niet kalkhoudende, natuurstenen
vloeren dienen periodiek gepolierd te worden.
 Zachte, kalkhoudende natuurstenen vloeren
dienen periodiek gekristalliseerd te worden.
Mopsysteem (vlakmop of microvezelmop) of trekker
(vloerwisser) en dweil voor dagelijks werk.
Eénschijfsmachine (+waterzuiger) of schrobzuigautomaat voor periodieke taken en periodieke
renovatie.
Gebruik
voor
periodieke
renovatie
met
schuurmineralen geïntegreerde vloerpads of andere
ultra high speed pads als alternatieve/goedkopere
oplossing.
Opmerking:
Correct
gebruik
van
met
schuurmineralen geïntegreerde vloerpads kan
periodieke renovatie vermijden, op voorwaarde dat
de vloer nog geen al te diepe krassen vertoont.
ONDERHOUDSPRODUCTEN:
Neutrale reiniger (Ph ±7) op zeepbasis voor dagelijks
onderhoud.
Kristallisator voor periodieke renovatie van
kalkhoudende vloeren.
Pagina 57
c) Beton
EIGENSCHAPPEN:
WAAR INZETBAAR:
AANDACHTSPUNTEN:
ONDERHOUDSVOORSCHRIFTEN:
Samengesteld uit het bindmiddel cement en één of
meerdere toeslagmaterialen zoals grind, zand of
steenslag.
Beton is overal inzetbaar. Opletten in ruimten waar
een goede akoestiek van belang is.
Bij ingebruikname van een betonvloer wordt de
Membraanvormende Curing Compound best
weggenomen. Het beton dient nadien geïmpregneerd
en gepolierd te worden om indringing van vervuiling
te voorkomen.
Dagelijks manueel reinigen en periodiek machinaal
schrobben is aangeraden. In de praktijk worden
betonvloeren hoofdzakelijk machinaal onderhouden.
ONDERHOUDSMIDDELEN:
Schrob-zuigautomaat voor dagelijks en periodiek
onderhoud. Hoeken en randen kunnen manueel
bijgewerkt worden.
Vloerpads geïntegreerd met schuurmineralen
aanbracht onder de schrob-zuigautomaat kunnen het
opnieuw polieren vermijden of uitstellen.
ONDERHOUDSPRODUCTEN:
Gebruik een éénschijfsmachine met schuurmineralen
geïntegreerde vloerpads om te polieren.
Membraanvormende Curing Compound verwijderen
met stripper.
Gebruik een sealer om te impregneren.
Neutrale reiniger (Ph ±7) voor dagelijks onderhoud.
2. Veerkrachtige vloeren
Het is niet altijd gemakkelijk om de diverse types veerkrachtige vloeren uit elkaar te halen. Linoleum,
PVC en rubber kunnen makkelijk van elkaar onderscheiden worden met een ‘papercliptest’.
De test bestaat erin een paperclip te verhitten (vb. met een aansteker) en deze met één van de
uiteindes in de vloerbedekking te duwen. Dit dient bij voorkeur op een niet-zichtbare plaats (achter
een deur, in een hoek, …) gedaan te worden. De uitkomst verraadt met welk type vloer u te maken
heeft:



Houtgeur: linoleum
Geur van verbrande autobanden: rubber
Smeltende vloerbedekking: PVC (Vinyl)
Pagina 58
a) Linoleum
EIGENSCHAPPEN:
Linoleum is een natuurproduct dat bestaat uit
lijnzaadolie aangevuld met kurk en hars op een
onderlaag van jutte.
Marmoleum heeft dezelfde consistentie, maar met
een gemarmerde structuur.
Linoleum is warmer en dieper van kleur dan PVC,
duurder in aanschaf en onderhoud. Minder slijtvast
dan PVC en rubber. Minder geschikt om een oneffen
dekvloer te camoufleren, dit lukt beter met PVC.
Linoleum is bacterievrij, antistatisch en zo goed als
anti-allergeen. Enkel te plaatsen door een
professional.
WAAR INZETBAAR:
AANDACHTSPUNTEN:
ONDERHOUDSVOORSCHRIFTEN:
Te vermijden in inkomhallen, is niet goed bestand
tegen zand en fijn vuil. Te hoge onderhoudskosten
om de vloer in een degelijke staat te houden.
Te vermijden in natte, vochtige ruimten: sanitaire
ruimten, kleedkamers en doucheruimten, …
Linoleum mag niet te nat gereinigd worden. Te nat
reinigen kan de lino en/of jute doen rotten.
Na plaatsing de beschermlaag van de fabrikant
strippen. De vloer beschermen met 3 polymeerlagen.
Dagelijks stofwissen
verwijderen.
en
plaatselijk
vlekken
Periodiek de polymeerlaag bijsprayen met een
aangepast schoonmaakproduct. Hierna opboenen
(bv. tweewekelijks gangen, maandelijks kantoren).
Vermijd ophoping van polymeer aan randen en in
hoeken.
Wanneer nodig (idealiter 2 à 3 keer per jaar) de
polymeerlagen volledig strippen en vervangen door 3
nieuwe lagen. Wanneer een oude linoleum
gepolymeerd wordt, is het aangewezen om eerst een
poriënvuller aan te brengen. Een poriënvuller
bevordert de hechting van polymeer.
Wanneer er geen budget is om de linoleum te
polymeren, kan onderhoud met een vloerreiniger die
reinigt en voedt (bv. op basis van tensides) soelaas
bieden.
Pagina 59
ONDERHOUDSMIDDELEN:
Stofwisapparaat en mopsysteem voor dagelijks
onderhoud.
Periodieke reiniging met éénschijfsmachine lowspeed (strippen) en high speed (boenen).
Gebruik bij het strippen een blauwe of bruine schijf.
GEEN zwarte schijf gebruiken, dit beschadigt de lino.
De rode of gele schijf is geschikt voor het opboenen
en bijsprayen van de vloer.
ONDERHOUDSPRODUCTEN:
Let op met alkalische reinigingsproducten, deze
kunnen de linoleum uitdrogen en verkleuren. Een
neutrale reiniger op basis van tenside of
polymeerproduct voor dagelijks onderhoud.
Gebruik een spraymiddel voor het periodiek
bijsprayen en boenen van de vloer. Bij het
verwijderen van de polymeerlagen is een correcte
dosering van de stripper aangewezen.
Polymeerproduct (verkrijgbaar in verschillende
glansniveau’s) is geschikt voor het verzegelen van een
linoleumvloer.
b) Vinyl (PVC)
EIGENSCHAPPEN:
Vinyl is een kunststof vloerbedekking van hard
materiaal.
Vinyl is makkelijker te plaatsen dan linoleum en
goedkoper in aanschaf. Verkrijgbaar in tegels of
stroken tot 5 meter breed.
WAAR INZETBAAR:
Vinylvloeren zijn verkrijgbaar in “laminaatvorm”. Klikof kleefstroken die eenvoudig te leggen zijn en de
voordelen van PVC en laminaat combineren.
Kan overal gelegd worden.
Is minder geschikt
klassevolle ruimten.
AANDACHTSPUNTEN:
ONDERHOUDSVOORSCHRIFTEN:
voor
representatieve-
en
Vinyl (PVC) geeft relatief veel schadelijke stoffen af.
Het is daarom niet aangewezen om vinyl in een
kinderdagverblijven (etc.) te plaatsen.
Bevat tributyl (TBT) en ftalaten. Wanneer de vloer
ouder wordt kunnen deze schadelijke stoffen
vrijkomen.
Vinyl vloeren dienen niet gestript, gepolymeerd of
geboend te worden. Dagelijks stofwissen en de vloer
nat reinigen volstaat.
Pagina 60
Periodiek de polymeerlaag bijsprayen met aangepast
schoonmaakproduct
en
opboenen
(bv.
tweewekelijks gangen, maandelijks kantoren). Let
hierbij op voor ophoping van polymeer aan randen
en in hoeken.
Indien geopteerd wordt om een vloerreiniger op
basis van polymeren of tensides te gebruiken dient
de vloer periodiek bijgeboend te worden.
ONDERHOUDSMIDDELEN:
In geval van zware vervuiling kunnen vinylvloeren
machinaal geschrobd worden.
Stofwisapparaat en mopsysteem voor dagelijks
onderhoud.
Bij zware vervuiling: éénschijfsmachine met lowspeed (+ waterzuiger) voor machinaal schrobben. Dit
in combinatie met een blauwe of bruine pad.
ONDERHOUDSPRODUCTEN:
c) Rubber
EIGENSCHAPPEN:
WAAR INZETBAAR:
AANDACHTSPUNTEN:
ONDERHOUDSVOORSCHRIFTEN:
Eventueel opboenen: éénschijfsmachine high-speed
en rode schijf.
Gebruik voor dagelijks onderhoud een neutrale
vloerreiniger (ph ± 7), al dan niet op basis van
polymeren of tensides. Dit beïnvloed het glansniveau
in positieve zin. Tensides genieten de voorkeur op
polymeer omdat deze bij elke reinigingsbeurt
vernieuwd worden en dus niet opgebouwd.
Rubber wordt doorgaans geproduceerd op basis
latex, een sap gewonnen uit de rubberboom.
Sterk vuilbestendig, slijtvast en bestand tegen
inbranding.
Overal geschikt. Slijtvast en daardoor geschikt in zeer
druk belopen zones.
Het is uitermate belangrijk om de paraffinelaag te
verwijderen vooraleer met het dagelijks en periodiek
onderhoud van start te gaan. De paraffinelaag kan
verwijderd worden met een aangepast stripproduct
dat de rubber niet aantast.
Dagelijks stof wissen en periodiek nat reinigen.
Rubber rot niet, dagelijks met nat reinigen is
mogelijk.
Indien geopteerd wordt om een vloerreiniger op
basis van tensides te gebruiken dient de vloer
Pagina 61
periodiek bijgeboend te worden.
ONDERHOUDSMIDDELEN:
Merk op: gebruik van een verkeerd product kan niet
te herstellen schade aan de vloer teweegbrengen.
Stofwisapparaat en mopsysteem voor dagelijks
onderhoud.
Voor het eventuele opboenen: éénschijfmachine
high-speed met rode schijf.
Bij zware vervuiling: machinaal schrobben met
éénschijfsmachine low-speed (+ waterzuiger).
Opletten voor beschadiging van de rubber. Geen te
schurende schijf ( rood of groen) of borstel kiezen.
ONDERHOUDSPRODUCTEN:
d) Kurk
EIGENSCHAPPEN:
Neutrale vloerreiniger (ph ± 7), eventueel op basis
van tensides, voor dagelijks onderhoud.
Wordt vervaardigd uit de schors van kurkeiken. De
oogst beschadigt de boom niet, de schors groeit
immers volledig terug.
In tegel of parketvorm (MDF met laagje kurk)
verkrijgbaar. Verschillende kleurschakeringen zijn
mogelijk.
Een kurkvloer is warmte- & akoestisch isolerend,
antistatisch, wekt geen allergenen op en is niet
brandbaar.
WAAR INZETBAAR:
AANDACHTSPUNTEN:
ONDERHOUDSVOORSCHRIFTEN:
De vloer kan bij blootstelling aan zonlicht licht
verkleuren.
In feite minder geschikt in een professionele
omgeving. Kurken vloerbekleding kan in zekere mate
worden ingedrukt. Opletten met zware voorwerpen
waarvan het gewicht op een kleine oppervlakte rust.
De vloer is ook niet geschikt druk belopen ruimten.
Voorzie enkele lagen (parket)vernis (bij voorkeur 4)
alvorens de kurkvloer in gebruik te nemen.
Periodiek , wanneer er zich doffe plekken beginnen te
vormen op de vloer, dient de vernis gestript te
worden en dienen nieuwe lagen (parket) vernis
aangebracht te worden.
Zodra dit is aangebracht kan de vloer onderhouden
worden als elke andere vloer: stofwissen/stofzuigen
en nat reinigen. Wanneer geen beschermlaag werd
aangebracht op de kurkvloer kan deze enkel
Pagina 62
ONDERHOUDSMIDDELEN:
ONDERHOUDSPRODUCTEN:
gestofzuigd worden en dienen vlekken plaatselijk
verwijderd te worden. Overmatig gebruik van water
is in deze situatie niet aangewezen. De onbehandelde
kurkvloer kan hierdoor rotten.
Stofwisapparaat en mopsysteem voor dagelijks
onderhoud.
Een neutrale reiniger (eventueel op basis van tenside)
voor dagelijks onderhoud.
Periodiek de vloer strippen met een hiervoor geschikt
product. Daarna de vloer behandelen met
parketvernis.
3. Houten vloeren
a) Parket
EIGENSCHAPPEN:
Er zijn verschillende types parketvloer beschikbaar op
de markt. Let bij de aankoop op de hardheid van de
vloer.
Selecteer een slijtvaste vloer, vraag bij selectie van de
houtsoort naar Brinellhardheid of Janka hardheid.
De vloerkwaliteit wordt ingeschaald op basis van
uitzichtcriteria (zaagwijze, egaliteit, grote noesten,..)
WAAR INZETBAAR:
AANDACHTSPUNTEN:
ONDERHOUDSVOORSCHRIFTEN:
De kleur van de vloer wordt bepaald door de
houtsoort.
Een parketvloer wordt, gezien de kostprijs en de
intensiteit van onderhoud, voornamelijk gebruikt in
representatieve ruimten.
Een houten vloer kan op verschillende manieren
behandeld worden:
Boenen:
 De vloer wordt alleen maar mooier.
 Het gewicht van de boenmachine duwt het
zachte hout dieper, het harde hout blijft intact.
Na enige tijd veroorzaakt dit reliëf in het hout.
 Plaatselijke beschadigingen zijn makkelijk te
herstellen.
 Putten,
krassen
en
allerlei
andere
beschadigingen zien er minder erg uit omdat
de eigenschappen van de boenwas de
beschadigingen ‘overstijgen’.
 Makkelijk te onderhouden: stofzuigen,
stofwissen, vegen,…
 Dweilen is niet toegestaan. Water maakt de
was dof.
 Belangrijk nadeel: boenwas zorgt voor een glad
Pagina 63





ONDERHOUDSMIDDELEN:
vloeroppervlak.
Vernissen:
Vernis oogt een stuk minder natuurlijk dan
boenen of oliën.
Zorgt ervoor dat het parket onderhouden kan
worden
zonder
specifieke
onderhoudsinstructies.
Dicht de poriën van de vloer, de houten vloer
wordt hierdoor zeer vlekbestendig.
Vernis is krasgevoelig en kan niet plaatselijk
worden hersteld.
Periodiek dient de vernislaag verwijderd
(schuren) en opnieuw aangebracht te worden.
Dit is arbeidsintensief en duur.
Oliën:
 Het natuurlijk uitzicht van parket blijft
behouden.
 Plaatselijk herstellen kan.
 Niet krasgevoelig.
 Vuil- en vlekgevoelig doordat de poriën open
blijven.
 Intensief
dweilen
met
het
juiste
schoonmaakproduct is noodzakelijk.
 Trage droogtijd van de olielagen.
Boenen:
 Dagelijks onderhoud met stofwisapparaat en
microvezeldoek
 Lage- of hoge toeren éénschijfsmachine +
parketborstel (afhankelijk van het gewenste
glansniveau) voor het periodiek op- en
bijboenen van de vloeren.
Vernissen:
 Dagelijks onderhoud met stofwisapparaat en
mopsysteem
 Periodiek schuren en opnieuw vernis
aanbrengen.
Schuur
met
een
éénschijfsmachine low speed en scotch Mash
schijven (3 korreltypes: van grof naar fijn).
Nadien grondig stofzuigen en vernislaag
opnieuw aanbrengen.
Oliën:
 Dagelijks onderhoud met stofwisapparaat en
mopsysteem.
 Behandel het parket periodiek met een
hiervoor
geschikte
olie.
ONDERHOUDSPRODUCTEN:
Boenen:
 Boenwas.
Pagina 64
Vernissen:
 Stofwissen en nat reinigen met een product
geschikt voor het type vernis. Opletten met
vernis op waterbasis, gebruik een hierop
aangepast reinigingsproduct.
 Periodiek opnieuw vernissen.
Oliën:
 Reinig de vloer nat (klamvochtig) met zeep.
 Behandel het parket periodiek met een
geschikte olie.
b) Bamboe
EIGENSCHAPPEN:
Bamboe is een natuurlijk product. Bamboe groeit snel
en is hierdoor een duurzaam gewas. De milieu-impact
van de productie is zeer laag.
Het is een stevige vloerbekleding met een warme
uitstraling. Dankzij een hoge vezeldichtheid is
bamboe uitermate geschikt bij gevoeligheid aan
astma of huisstofmijt.
Verkrijgbaar in een beperkt aantal kleuren.
Onder invloed van zonlicht kan een lichte verkleuring
optreden.
WAAR INZETBAAR:
AANDACHTSPUNTEN:
ONDERHOUDSVOORSCHRIFTEN:
Geschikt voor vloerverwarming.
Relatief goedkoop (zeker in vergelijking met parket).
Dankzij een hoge vezeldichtheid is de vloer overal
inzetbaar.
Een bamboevloer wordt meestal vernist.
Periodiek dient de vernislaag verwijderd te worden
(schuren) en opnieuw aangebracht te worden. Deze
handeling is arbeidsintensief en duur.
Opletten bij renovatie, er kan zeer fijn schadelijk stof
vrijkomen.
Stofbril en stofmasker zijn geen overbodige
voorzorgsmaatregelen.
Geen specifieke onderhoudsvoorschriften.
ONDERHOUDSMIDDELEN:
Dagelijks onderhoud
mopsysteem
met
stofwisapparaat
en
Periodiek schuren en opnieuw vernis aanbrengen.
Pagina 65
Schuur met een éénschijfmachine op low speed,
gebruik 3 verschillende pads met korreltypes van grof
naar fijn. Nadien grondig stofzuigen en de vernislaag
opnieuw aanbrengen.
ONDERHOUDSPRODUCTEN:
Stofwissen en nat reinigen met een product geschikt
voor het type vernis. Opletten met vernis op
waterbasis, gebruik een aangepast reinigingsproduct.
Periodiek opnieuw vernissen.
c) Laminaat
EIGENSCHAPPEN:
Laminaat is een kunststof vloerbedekking opgebouwd
uit verschillende lagen: kunststof onderlaag,
draaglaag, laag met bedrukt papier en kunststof
toplaag
De kwaliteit van laminaat wordt aangeduid met een
cijfer tussen 21 en 34. Hoe hoger het cijfer, hoe hoger
de kwaliteit van de vloer. Bij goedkope laminaat is de
toplaag dunner waardoor de levensduur korter is.
Laminaat is makkelijk te plaatsen. De kostprijs
varieert van zeer goedkoop tot duur.
WAAR INZETBAAR:
AANDACHTSPUNTEN:
ONDERHOUDSVOORSCHRIFTEN:
ONDERHOUDSMIDDELEN
ONDERHOUDSPRODUCTEN
Laminaat is dankzij een hoge slijtvastheid overal
inzetbaar. Laminaat is geen akoestische isolator.
Stofwissen en plaatselijk nat (klamvochtig) reinigen
volstaat.
Te nat reinigen is ten stelligste af te raden. Het vocht
verzamelt zich in de naden, hierdoor kan een
laminaatvloer opzwellen en vervormen.
Stofwisapparaat en mopsysteem voor dagelijks
onderhoud.
Gebruik een neutrale reiniger (Ph ± 7) zonder zeep.
Polymeren of tensides gaan sluiervorming tegen. Het
is aangewezen om reinigingsproducten op basis van
alcohol te gebruiken om residu op de vloer te
vermijden.
4. Zachte vloeren
a) Tapijt
EIGENSCHAPPEN:
Wordt vervaardigd uit textiel. Bestaat uit een
onderlaag van moes, vilt of textiel. Vilt of textiel
genieten de voorkeur wegens het verhoogde
thermische en akoestische comfort. Jute is ook een
mogelijk grondlaag, deze biedt echter weinig
Pagina 66
comfort. Bovenop de onderlaag wordt een pool
aangebracht. De pool van een tapijt of stof zijn de
opstaande haren of draadjes ervan. Deze bestaat uit
synthetische of natuurlijke vezels. Synthetische vezels
zijn in principe goedkoper, maar deze moeten
behandeld worden met een antivlekken, antistatisch
en brandwerend product. Synthetische vezels zijn
ook minder slijtvast dan natuurlijke vezels.
Natuurlijke vezels (wol, …) zijn duurder. Deze vezels
zijn een zeer goede thermische en akoestische
isolator, antistatisch en niet brandbaar, maar echter
niet geschikt voor personen met een huisstofmijt-,
stofallergie.
WAAR INZETBAAR:
Meestal wordt voor een combinatie van synthetische
en natuurlijke vezels geopteerd. De vloer wordt
hierdoor resistenter en onderhoudsvriendelijker.
Inzetbaar in ruimten waar een goede akoestiek van
belang is. Niet te plaatsen in inkomhallen, keukens,
refters, sanitaire ruimten, copy- en coffee corners.
De synthetische vezels zijn zeer gevoelig voor hoge
temperaturen. Bijvoorbeeld: het morsen van hete
koffie kan permanente schade aan de vezels
veroorzaken.
AANDACHTSPUNTEN:
ONDERHOUDSVOORSCHRIFTEN:
Afhankelijk van het programma, dagelijks vlekken
verwijderen.
Wekelijks het tapijt grondig stofzuigen, bij voorkeur
met een borstelstofzuiger. De mechanische actie van
de borstel zorgt voor een maximale verwijdering van
door het tapijt opgenomen stof en vuil. Verwijder vuil
tijdig, voorkom dat de tapijtvloer gaat vergronden.
Eens de tapijtvloer vergrond is, biedt periodieke
grondige reiniging weinig soelaas. De slijtvastheid
wordt hierdoor ook in zéér negatieve zin beïnvloedt.
Periodiek dient het tapijt grondig gereinigd te
worden. Dit kan op verschillende manieren:
 Bonnetmethode: dit is een oppervlakkige
reiniging. De vlekken komen snel terug vanuit
de diepte.
 Injectie-extractiemethode:
dit
is
een
dieptereiniging. De vlekken worden definitief
verwijderd, opletten met de verkleuring van
jute in de onderlaag.
 Droogschuimmethode: dit is een oppervlakkige
reiniging. Het tapijt is heel snel droog. De
Pagina 67
vlekken hebben de neiging om na verloop van
tijd terug naar boven te komen.
Bij bovenstaande methodes, is het belangrijk het
tapijt voor en na de behandeling grondig te
stofzuigen.
Na de behandeling, kan het tapijt beschermd worden
met een product om vervuiling tegen te gaan en het
tapijt antistatisch te maken.
De recentste technologieën om vast tapijt te dichten
zijn gebaseerd op nanotechnologie. Op basis van
dergelijke methodes worden alle vezels verzegeld,
hierdoor kan vervuiling bijna niet meer in het tapijt
dringen. Deze behandeling wordt bij voorkeur bij het
plaatsen van het tapijt uitgevoerd.
ONDERHOUDSMIDDELEN
Ook de sol-gel technologie (afzetten van keramische
nanodeeltjes op het oppervlak) kan helpen om het
tapijt slijtvaster te maken.
Dagelijks onderhoud : rolveger of stofzuiger voor het
bijtippen.
Blauwe microvezel voor het verwijderen van vlekken.
Borstelstofzuiger voor
stofzuigen
van
het wekelijks grondig
de
tapijtvloeren.
De stofzuigers worden best uitgerust met een HEPAfilter om het verspreiden van fijn stof tot het absolute
minimum te beperken.
Het dichten van het tapijt gebeurt met een
vernevelaar.
Periodieke grondige reiniging :
 Bonnetmethode: éénschijfsmachine low speed,
bonnetschijven (al dan niet microvezel),
borstelstofzuiger, vernevelaar.
 Injectie-extractie: injectie-extractie toestel,
stofzuiger, vernevelaar.
 Droogschuimmethode : éénschijfsmachine,
low speed, met tapijtborstel, borstelstofzuiger,
vernevelaar. Voorzie een luchtcompressor om
aan te sluiten op de éénschijfsmachine.
ONDERHOUDSPRODUCTEN

Vlekken verwijderen: gebruik specifieke
reinigingsproducten op basis van solvent of
water. Bij het verwijderen van een vlek eerst
solvent proberen, daarna reinigingsproduct op
waterbasis. Indien omgekeerd is het tapijt te
Pagina 68


b) Flotex
EIGENSCHAPPEN:
WAAR INZETBAAR:
AANDACHTSPUNTEN:
ONDERHOUDSVOORSCHRIFTEN:
vochtig om de solvent te testen.
Kauwgom
verwijderen:
bevries
de
suikerkristallen met in een spuitbus geperste
lucht. Verwijder de kauwgom vervolgens met
een steekmes. Deze procedure werkt minder
goed bij suikervrije kauwgum.
Periodieke grondige reiniging & bescherming:
gebruik
specifieke
reinigingsproducten,
contacteer uw leverancier voor advies.
Extreem kortpollige nylon vloerbedekking. Flotex is
een akoestisch isolerende, antislipvloer die vuil en
stof goed vasthoudt. De vloer is zeer duurzaam en
waterbestendig.
Overal inzetbaar.
Minder geschikt voor keukens, refters en sanitair.
Dagelijkse schoonmaak: bijtippen, vlekken plaatselijk
verwijderen met warm (geen heet) water en
microvezeldoek. Steeds van de buitenzijde naar
binnenzijde van de vlek toewerken.
Wekelijks dient de Flotex vloer gestofzuigd te
worden.
ONDERHOUDSMIDDELEN
Periodiek (frequentie lager dan standaard tapijt) met
warm (geen heet) water de vloer schrobben.
Dagelijkse schoonmaak: stofzuiger, microvezeldoek.
Wekelijkse schoonmaak: borstelstofzuiger
Stofzuigers worden het best uitgerust met een HEPAfilter om het verspreiden van fijn stof tot het absolute
minimum te beperken.
Periodiek onderhoud: éénschijfsmachine op lage
toeren met een tapijtborstel. Voor- en na de
behandeling, de vloeren grondig stofzuigen met een
borstelstofzuiger.
ONDERHOUDSPRODUCTEN
Verwijder hardnekkige vlekken met daartoe dienende
reinigingsproducten op solvent- of waterbasis.
Probeer eerst het reinigingsproduct op solventbasis,
daarna het product op waterbasis. Wanneer
omgekeerd te werk wordt gegaan, is het tapijt te nat
om de solvent te testen.
Periodieke reiniging: indien enkel warm water niet
voldoende is, kan een tapijtshampoo ingezet worden.
Pagina 69
Bijlage 12: Middelen en machines.
5. Chemie
a) PH-waarde
We onderscheiden 3 groepen waarin alle types chemie kunnen worden ondergebracht:



Zuren (pH 0 – 6): verwijderen kalk en roest. Hoe lager de pH-waarde, hoe sterker het
zuur. Zuren worden voornamelijk ingezet in sanitaire ruimten, voor het verwijderen van
een cementsluier en voor het periodiek kristalliseren van kalkhoudende natuurstenen
vloeren. De nodige omzichtigheid dient aan de dag gelegd te worden bij het gebruik van
zure producten in de nabijheid van natuursteen.
Neutrale producten (pH 6 – 8): chemie met een evenwicht tussen zuur en base. In
principe zijn neutrale producten overal inzetbaar met geen of weinig kans op mogelijke
schade. Dagelijkse vloerreinigers en interieurreinigers zijn meestal neutraal.
Alkalische producten (pH 8 – 14): verwijderen vetten. Hoe hoger de pH- waarde, hoe
krachtiger de ontvettende werking. Alkalische reinigers worden ingezet voor het
periodiek onderhoud van tegelvloeren (verwijderen chemiesluier), het verwijderen van
olie en vet in keukens en ovens, …
Zuren en basen mogen nooit met elkaar gemengd worden omdat hierdoor ongewenste
chemische reacties kunnen ontstaan. Bewaar ze dus ook gescheiden en liefst in lekbakken.
Chemie met een pH lager dan 5 of hoger dan 9 zijn schadelijk voor de huid en kunnen
materialen aantasten.
Let op: de pH-waarde zegt echter niet alles over het product. Lees voor gebruik altijd het etiket
of het product informatie blad. Vraag altijd de MSDS-fiche (Material Safety Data Sheet of
veiligheidsinformatieblad) op.
Figuur 6 pH-waarde (Copyright by SVS)
Pagina 70
b) Kleurcodes
In de schoonmaakwereld zijn kleuren gelinkt aan bepaalde schoonmaaktaken. Het is
belangrijk, vooral omwille van hygiënische redenen, om deze ten allen tijde te respecteren. De
meest voorkomende kleurcodes zijn:




Blauw: interieur reiniging.
Rood: sanitaire reiniging.
Groen: vloeronderhoud.
Geel: te bepalen volgens omgeving (vb. ontsmetting, keukenonderhoud).
Deze kleurcodering wordt in veel werkingsmiddelen teruggevonden zoals
schoonmaakmiddelen, sprayflacons, ...
6. Hulpmaterialen/werkingsmiddelen
a) Schoonmaakdoeken
(1)
Klassieke doeken
 Hebben een korte levensduur of zijn wegwerp.
 Kunnen gespoeld worden tijdens gebruik.
 Dienen gebruikt te worden in combinatie met een geschikt type
interieurreiniger.
 Hebben een relatief lage kostprijs per doek.
 Houden losgemaakt vuil minder vast.
 Zijn geschikt om te gebruiken op sites waar de mogelijkheid tot het plaatsen
van een wasmachine ontbreekt.
(2)
Microvezeldoeken
 Hebben een levensduur van 300 tot 1.000 wasbeurten (afhankelijk van de
kwaliteit van de doek en wastemperatuur).
 Bestaan uit microscopisch kleine vezeltjes. Houden de vervuiling vast tussen
de microvezels. Indien de doek verzadigd is, kan het opgenomen vuil enkel
verwijderd worden door een wasbeurt. De doeken kunnen bijgevolg niet
gespoeld worden. Microvezeldoeken worden bij voorkeur geïmpregneerd in
de wasmachine en gebruikt met zo weinig mogelijk chemie.
 Hebben een hoge kostprijs per doek.
 Zijn enkel geschikt op sites waar een wasmachine aanwezig is.
b) Vloerreinigingssystemen
(1)
Spaghettimop
 Weinig efficiënt, het vuil aanwezig op de vloer wordt eerder gelijkmatig
verspreid dan weggenomen. Er kan weinig druk gegenereerd worden op de
spaghettimop.
 Niet geschikt voor professionele schoonmaak.
Pagina 71
(2)
Vlakmopsysteem met dubbelemmer- en perssysteem
 Met een vlakmop kan meer druk gegenereerd worden, op de vloer, dan met
een spaghettimop. Toch wordt het vuil nog steeds gelijkmatig verspreid over
de vloeroppervlakte. Periodieke schrobbeurten zijn dan ook een vereiste.
 De ideale kleurencombinatie van de emmers is grijs - groen (niet blauw –
rood), dit om de kleurcodering te respecteren.
 Een vlakmop is in principe overal inzetbaar, behalve in een zeer vervuilde
omgeving.
(3)
Voor-geïmpregneerd microvezelmopsysteem
 De druk uitgeoefend op de vloer is identiek aan deze van een
vlakmopsysteem, maar door de microvezelmop wordt het vuil een stuk beter
van de vloer verwijderd. Periodieke schrobbeurten blijven een must.
 De microvezelmoppen worden bij voorkeur reeds geïmpregneerd in de
wasmachine, dit levert tijdswinst op.
 De microvezel houdt vuil vast. Een dergelijk type mop kan hierdoor maximum
een 25 à 30 m² vloeren reinigen vooraleer verzadiging optreedt. De vervuiling
kan enkel machinaal verwijderd worden.
 Dit systeem vergt een grotere investering dan de andere systemen, maar
werkt, mits goede opleiding van de schoonmaakmedewerkers, een stuk
sneller.
 Is eveneens overal inzetbaar, behalve in een zeer zwaar vervuilde omgeving.
(4)
Vloertrekker en dweil
 Door de smalle vorm van een vloertrekker, is de uitgeoefende druk op de
vloer een stuk hoger dan met bovenstaande systemen. Dit laat een
grondigere reiniging toe.
 Dweilen kunnen verkregen worden in standaard- én microvezelvarianten.
Alle dweilen zijn in principe uitspoelbaar.
 Dit systeem van vloerreiniging is arbeidsintensief (vooral twee- en drievoudig
nat reinigen).
 Het is één van de goedkopere vloerreinigingsmethodes.
 Overal inzetbaar, behalve daar waar de werksnelheid primeert op de
schoonmaakkwaliteit.
Sinds enkele jaren zijn verschillende evoluties van het klassieke systeem op de markt.
Deze trekkers zijn dunner, hierdoor is het mogelijk om meer druk uit te oefenen op het
te reinigen oppervlak, de daarbij horende dweilen bestaan meestal uit “uitspoelbare
microvezel”. De voordelen van dit systeem:




Werkt sneller doordat een andere werkmethode gehanteerd wordt.
Mogelijkheid om de dweilen te impregneren in de machine.
Kleiner dan een microvezelmop, hierdoor kan, in één wasmachinesessie, een
hoger aantal dweils gewassen worden.
Reinigt een stuk grondiger dan het klassiek voor-geïmpregneerd systeem.
Pagina 72

Mogelijkheid om grondige tussentijdse schoonmaak uit te voeren zonder
bijkomend materiaal.
c) Trolley/werkkar
Gebruik een trolley/werkkar wanneer een aanzienlijke oppervlakte gereinigd dient te worden
en de structuur van de site dit toelaat (liften, geen trappen, voldoende stockageruimte, …).
Voorzie een werkkar of trolley voor elke schoonmaakmedewerker.
Doordat elk personeelslid steeds het nodige materiaal bij zich heeft, kan een werkkar grote
efficiëntiewinsten met zich meebrengen.
De meeste leveranciers bieden een trolley op maat van de klant zijn wensen, aangepast aan de
eigenheid van de locatie. Behoud een evenwicht tussen de wendbaarheid en de
stockageruimte van de schoonmaakkar.
d) Vloerpads
We maken het onderscheid tussen 2 types vloerpads: de klassieke lijn en de met
schuurmineralen geïntegreerde vloerpads. De klassieke pads bestaan uit polyester vezels met
een verschillende hardheid. De met schuurmineralen geïntegreerde vloerpads bestaan
eveneens uit polyester vezels, maar dit werd uitgebreid met miljarden microscopisch kleine
harde mineralen.
(1) Klassieke vloerpads
De kleur heeft rechtstreeks betrekking op het schurend vermogen van de pad en dus
ook het toepassingsgebied:






Wit/geel: Opblokken van diverse types vloeren
Rood: Schrobben van delicate oppervlakken + opboenen van kunststof vloeren
Blauw/groen: Schrobben van harde vloeren + strippen van kunststof vloeren
Bruin: Schrobben van harde vloeren + strippen van kunststof vloeren bij
aanwezigheid van hardnekkige polymeren
Zwart: Schrobben van harde vloeren + strippen van met lagen beschermde
kunststof vloeren
Hi-Pro Pad: Schrobben van extreem vervuilde harde vloeren
(2) Met schuurmineralen geïntegreerde vloerpads
Deze vloerpads zijn voorzien van miljarden microscopisch kleine harde mineralen.
Reinigingsmiddelen zijn niet nodig, deze pads poetsen en polijsten de vloer mechanisch
schoon. Het systeem werkt met verschillende kleuren binnen een stappenplan waarbij
elke kleur een eigen toepassing kent. Er zijn pads beschikbaar voor:
 Heavy duty cleaning van afgesleten (natuur)stenen vloeren. Deze pad verwijdert
krassen en vlekken uit de vloer en laat een schoon, mat oppervlak achter.
 Reinigen en verwijderen van kleine krassen. Deze pad kan ook gebruikt worden
voor het strippen van kunststof vloeren.
 Voorbereiding van het vloeroppervlak op de laatste, dagelijkse stap.
 Het verhogen van het glansniveau en verwijderen van dagelijkse vervuiling zonder
gebruik van chemie. Deze pad is geschikt voor het dagelijks machinaal onderhoud
van (natuur)stenen vloeren.
Pagina 73
Voor het onderhoud van drukbelopen zones, bestaan er specifiek hiervoor bestemde
vloerpads.
e) Machines
Machines worden ingezet om de mechanische arbeid te ondersteunen en om een nog beter
resultaat te behalen. Machines kunnen een kracht uitoefenen of een handeling stellen die een
schoonmaker niet kan. Desalniettemin blijft de menselijke factor van cruciaal belang om goede
resultaten te bereiken. Een ruim aanbod aan machines verleent hulp bij het schrobben, vegen,
reinigen van tapijt en grote oppervlakten.
(1) Stofzuigers
Een stofzuiger is een apparaat dat dient om huisstof en kleine deeltjes op te zuigen. Het
toestel bevat meestal een sterke elektromotor, die een centrifugaalpomp laat
ronddraaien, zodat lucht en stof aangezogen wordt. Het stof kan opgevangen worden in
een stofzak, of wordt tegen de buitenkant van een ronde bak geslingerd.
Het type en de grootte van de stofzuiger dient in functie van volgende parameters
gekozen te worden:




Het type vervuiling
De afmeting van de te reinigen oppervlakte
De intensiteit van gebruik
De zuigkracht (en niet het vermogen)
Houd bij de keuze van een stofzuiger rekening met allergisch personeel. Kies de juiste
kracht en filter.
Een HEPA-filter (High Efficiency Particulate Air) is de meest efficiënte filter. Deze filter
houdt 99,999995% van alle stofdeeltjes groter dan 0,3 µm tegen. Een absolute noodzaak
in hospitaalmilieus en ‘cleanrooms’.
Moderne stofzuigers hebben een (elektronisch) regelbare zuigkracht.
(2) Waterstofzuigers
Vergelijkbaar met een stofzuiger, maar dan zonder filter, met vlottersysteem. Dit toestel
is geschikt voor het opnemen van grote hoeveelheden (vervuild) water. In combinatie
met een éénschijfsmachine kunnen vloeren grondig geschrobd worden en meteen terug
drooggemaakt.
Pagina 74
Het type en de grootte van de waterzuiger dient in functie van volgende parameters
gekozen te worden:
 Het type vervuiling
 De afmetingen van de te reinigen oppervlakte
 De intensiteit van gebruik
 De zuigkracht (en niet het vermogen)
(3) Eénschijfmachines low-speed
Toestel speciaal ontwikkeld voor het reinigen van tapijt en vloer. Het aantal
omwentelingen bedraagt maximaal 200t/min. Naargelang het type handeling, kan een
padhouder of schrobborstel gemonteerd worden.
De volgende taken kunnen uitgevoerd worden met een low-speed éénschijfsmachine:
 Schrobben van harde vloeren
 Strippen van kunststofvloeren
 Reinigen van tapijtvloeren met bonnetmethode of droogschuimmethode
 Kristalliseren van natuurstenen vloeren
Dit toestel kan uitgerust worden met een aantal opties:
 Extra gewicht
 Watertank
 Schuimcompressor
Waarop te letten bij aanschaf:
 Gewicht (hoe zwaarder, hoe performanter)
 Aantal omwentelingen (maximum 200t/min)
 Ergonomie
 Padhouder, schrobborstel of beide
(4) Eénschijfsmachines high-speed
Een toestel speciaal ontwikkeld voor het periodiek onderhoud van kunststof vloeren.
Het aantal omwentelingen dient minimaal 400t/min te bedragen. Dit type machine
wordt altijd met een padhouder uitgerust.
De volgende taken kunnen uitgevoerd worden met een high-speed éénschijfsmachine:
 Opblokken van diverse types vloeren
 Bijsprayen en opboenen van kunststof vloeren
Waarop te letten bij aanschaf:
 Stabiliteit (testen)
 Aantal omwentelingen (minimaal 400t/min)
 Ergonomie
Merk op:
Wanneer een hoogglanseffect gewenst is, kan de aanschaf van een Ultra-High-Speed
toestel overwogen worden (minimaal 800t/min). Dit type toestel dient uitgerust te
worden met een aangepaste high-speed pad.
Pagina 75
(5) Schrob-zuigautomaten
Een toestel geschikt voor het schrobben van grote vrije vloeroppervlakten. Leidt tot
minder schoonmaakuren en betere resultaten. Er zijn 3 grote types schrobzuigautomaten:
 Walk-behind toestellen
 Ride-on toestellen
 Ride-on combinatietoestellen (vegen én schrobzuigen in één passage)
Er kan geopteerd worden om het toestel met padhouders of borstels (of beide) uit te
rusten. Maak een keuze op basis van het type vloerbedekking en het gewenste
resultaat.
Redenen voor het implementeren van dergelijke machine kunnen zijn:
 Het besparen op schoonmaakuren
 Het opkrikken van de schoonmaakkwaliteit
Enkele vragen die helpen bij het bepalen van het type toestel:
 Wat is de smalste opening waar rekening dient mee gehouden te worden?
(deuren, liften, smalle gangen, …)
 Wat is het maximaal toegelaten gewicht? (op de vloer, in de lift, …)
 Welke oppervlakte dient machinaal onderhouden te worden?
 Is er een waterpunt dichtbij? (tankinhoud)
(6) Injectie-extractie toestel
Een toestel ontwikkeld voor het grondig periodiek reinigen van tapijtvloeren. Een
oplossing (water en chemie) wordt onder hoge druk in het tapijt aangebracht en terug
opgenomen. De vervuiling aanwezig op en in de tapijtvloer wordt weggenomen. Dit
heeft een positieve invloed op de levensduur van het tapijt.
Er zijn 3 types injectie-extractietoestellen:
 Klassiek type (vgl. stofzuiger met aangepaste voet)
 Walk-behind toestel
 Ride-on toestel
Het toestel wordt geselecteerd in functie van de te reinigen oppervlakte.
(7) Symbolen
Sinds januari 2009 is in de EU-landen een nieuwe CLP verordening2 van kracht. Met
deze verordening wordt het door de Verenigde Naties ontwikkelde systeem voor
indeling en etikettering, de GHS (Globally Harmonised System) geïmplementeerd. De
CLP-verordening is juridisch bindend in alle lidstaten en direct van toepassing op de
industrie. Op 1 juni 2015 dienen de volgende wijzigingen in etikettering en
veiligheidsinformatiebladen (MSDS) toegepast te zijn.
2
Verordening (EG) nr. 1272/2008 (CLP-verordening)
Pagina 76
Oude symbolen:
Nieuwe symbolen:
Figuur 7 Oude versie gevarensymbolen (Copyright by SVS)
Figuur 8 Nieuwe versie gevarensymbolen (Copyright by
SVS)
(8)
Pictogrammen
Figuur 9 Pictogrammen (Copyright by SVS)
Pagina 77
Bijlage 13: Nomenclatuur
Atrium
Curing Compound
Droog shamponeren
Duospeedmachine
Eenschijfsmachine
Emulsie
EN 13549
Ergonomisch
Ftalaten
Gemêleerd
Gevelglas binnen
Gevelglas binnen geheel
Gevelglas buiten
Gevelglas buiten geheel
Gevelreiniging
Gezond schoonmaken
Gunningscriteria
HACCP
Harde vloer
Een bouwkundige term voor een centrale ruimte in een
gebouw. Binnenplaats die geheel door de woning is omsloten.
Wordt over beton verstoven en legt een membraan over beton
om vroegtijdige uitdroging tegen te gaan, waardoor
barstvorming wordt voorkomen.
Het reinigen van tapijt- en/of meubelstoffen met een schuim.
Machine die geschikt is voor twee verschillende snelheden, één
tot 200 toeren en één tot 400 toeren.
Een machine geschikt voor het aandrijven van een schijfvormig
hulpstuk ten behoeve van het machinaal bewerken van een
vloer.
Uiterst fijne verdeling van een vloeistof in een andere vloeistof,
waarbij de vloeistoffen niet in elkaar oplossen. Een emulgator
voorkomt dat segregatie optreedt.
Europese norm met aanbevelingen die hulp bieden bij het
opzetten van een kwaliteitsmeetsysteem.
Aangepast aan de aard en de begrenzingen van het menselijk
lichaam.
Weekmaker van plastic.
Gemengde samenstelling van materiaal.
Binnenzijde
vensterglas
exclusief
omlijstingen
en
roedekruisingen in de binnengevels van een gebouw, doch
inclusief dagkanten.
Binnenzijde
vensterglas
inclusief
omlijstingen
en
roedekruisingen in de binnengevels van een gebouw, die in
gesloten toestand zichtbaar zijn.
Buitenzijde
vensterglas
exclusief
omlijstingen
en
roedekruisingen in de buitengevels van een gebouw, doch
inclusief dagkanten.
Buitenzijde
vensterglas
inclusief
omlijstingen
en
roedekruisingen in de buitengevels van een gebouw, die in
gesloten toestand zichtbaar zijn.
Het reinigen van het afwerkmateriaal van een gevel.
Wijze van schoonmaken waarbij de nadruk ligt op het
realiseren van een gezonde werkomgeving voor gebruikers en
schoonmaakpersoneel.
Inhoudelijke criteria die dienen tot de beoordeling van de
inschrijvingen.
Hazard Analysis of Critical Control Points. Methode voor het
onderkennen en elimineren van essentiële punten waar
gezondheidsrisico’s uit kunnen voortkomen tijdens het
productieproces van voedingsmiddelen. Wettelijk verplicht in
de voedingsmiddelenindustrie en in de horeca.
Een vloer met een harde of elastische, althans niet uit textiel
bestaande afwerklaag.
Pagina 78
HEPA-filter
Hi(gh)-speed machine
Hogedrukreiniger
Inbestede schoonmaak
Inloopmat
Interieuronderhoud
Inventaris
Kalksteenverwijdering
Kalkverwijderaar
Kengetal
Klamvochtig reinigen
Klopborstelstofzuiger
Kristalliseren
Kwaliteitsmeetsysteem
Kwaliteitszorg
Lastenboek/bestek
Low-speed machine
Luiwagen
Materiaalwagen
Meeneemschijf
Meetstaat
Microvezel
High Efficiency Particle Air filter, houdt minimaal 99,97 % van
alle deeltjes van 0,3 micron (duizendste millimeter) of groter
tegen.
Een eenschijfsmachine waarvan het toerental tussen 300-600
toeren ligt.
Een machine waarmee water (eventueel opgewarmd) al dan
niet met reinigingsvloeistof onder hoge druk op het oppervlak
wordt gespoten.
Schoonmaak in eigen beheer, door eigen personeel.
Een (entree)mat met een zodanige structuur dat vuil- en
vochtinloop in het gebouw wordt beperkt.
Het stof- en vlekvrij houden van het interieur.
Het geheel van de ergens aanwezige roerende goederen
(meubels, enz.).
De verwijdering van aanslag, ontstaan door de verdamping van
kalkhoudend leidingwater.
Een speciaal reinigingsmiddel voor het verwijderen van
kalksteen.
Is een getal dat inzicht geeft, bijvoorbeeld: uren per m2 per jaar.
Methode van interieur- en sanitairreiniging, waarbij een
klamvochtige werkdoek wordt gebruikt om het interieur,
sanitair of vloer te reinigen.
Een stofzuiger met roterende borstel(s) in de zuigmond voor
een diepere reiniging.
Een gespecialiseerde methode om een kalkhoudende vloer
weer vlak en glanzend te maken. Hierdoor ontstaat tevens een
hardere en meer gesloten toplaag.
Methode voor het objectief beoordelen van de kwaliteit van
schoonmaakdienstverlening in relatie tot het overeengekomen
schoonmaakprogramma.
Alle activiteiten die gericht zijn op het leveren van de
overeengekomen kwaliteit.
Beschrijving van de uit te voeren werken.
Een eenschijfsmachine waarvan het toerental lager ligt dan 300
toeren.
Een harde bezem waarmee gladde vloeren worden
schoongemaakt.
Een wagen waarop alle benodigde schoonmaakmaterialen en
middelen kunnen worden meegenomen.
Een schijf met machinekoppeling, bestemd voor het
vasthouden van een pad onder de machine.
Lijst van de lokalen met oppervlaktes.
Synthetische vezel die kleiner is dan alle bestaande natuurlijke
vezels (in de praktijk <12 μm). Kan gesplitst worden, waarna hij
zijn specifieke reinigende werking krijgt. Wordt gebruikt als
materiaal in moppen, werkdoeken en pads voor bijvoorbeeld
vloer-, interieur- en sanitairreiniging.
Pagina 79
Microvezelmethode
Mop
Moppen enkelvoudig
Moppen plaatselijk
Moppen tweevoudig
MVO
NEN 2075
Neutraal reinigingsmiddel
Norm/ prestatienorm
Nulmeting
Onderaanneming
Ontgeuren
Ontstoppen
Ontvlekken
Opblokken
Opleveringsschoonmaak
Pad
Periodiek onderhoud
Pers
Kenmerkend voor deze werkmethode is het gebruik van
microvezelmaterialen, die na verzadiging met vuil vervangen
moeten worden door schone microvezelmaterialen. In de
wasmachine laat het vuil weer los. Let op, gebruik geen
wasverzachter.
Aan de bovenzijde bijeengehouden bundel van strengen
bestaande uit katoenen of synthetische vezels, bestemd voor
het reinigen van een vloer.
Met een klamvochtige mop verwijderen van licht aangekleefd
vuil van een waterbestendige vloer.
Het met een uitgeperste mop verwijderen van plaatselijke
vervuiling.
Het inzetten van een vloer met de druipvrije mop, waarna met
een klamvochtige mop in een tweede behandeling het vuil
wordt opgenomen en de vloer wordt drooggemaakt.
Maatschappelijk verantwoord ondernemen.
Nederlandse norm voor een schoonmaakmeetsysteem.
Reinigingsmiddel met een pH-waarde van circa 7.
Aantal m² schoon te maken oppervlaktes per uur.
Meting van de situatie om een ontwikkeling vanaf het moment
van meting te kunnen aantonen. Wordt meestal uitgevoerd op
einde van het vorige contract om eventuele tekortkomingen
nog te laten wegwerken.
Wanneer de leverancier niet werkt met eigen personeel werkt
hij met onderaanneming.
Het neutraliseren van ongewenste geuren door middel van
ozoniseren en/of het gebruik van micro-organismen.
Het chemisch of mechanisch verwijderen van verstoppingen in
waterafvoerleidingen, toiletten, etc.
Het verwijderen van plaatselijk gehecht vuil.
Het door wrijven corrigeren van de beschermlaag met behulp
van een borstel of een pad.
Het uitvoeren van schoonmaakhandelingen na de
bouwschoonmaak welke ertoe leiden dat een gebouw van
meubilair kan worden voorzien.
Een grof of fijn vlies bestaande uit kunststofmateriaal.
Afhankelijk van de toepassing wordt een meer of minder
schurende pad gebruikt. De scherpte is herkenbaar aan de
kleur. De structuur (open/gesloten) is bepalend voor de
toepassing en/of geschiktheid voor lage/hoge toerentallen.
Schoonmaakonderhoud dat met een frequentie van minder dan
1 keer per week plaatsvindt. Onderscheid wordt gemaakt in a.
tussenbeurten ( tot 1x per 6 maanden) b. eindbeurt (minder
dan 1 x per 6 maand).
Een los apparaat dat boven of in een rolemmer wordt
gehangen voor het uitpersen van een mop.
Pagina 80
Persoonlijke
beschermingsmiddelen
PH-papier
PH-schaal
PH-waarde
Pictogram
Plaatsbezoek
Poederreiniging
Polijsten
Poreus of niet poreus
Poriënvuller
Ragebol
Referenties
Residu
Resultaatgericht
Schaamschot
Schoonmaakkwaliteit
Schoonmaakmethode
Schoonmaakprogramma
Schoonmaken
Schrob-/zuigmachine
Schrobben
SE
Iedere uitrusting die bestemd is voor de werknemer, gedragen
of vastgehouden, om hem te beschermen tegen gevaren die
zijn veiligheid of gezondheid op het werk kunnen bedreigen.
Een stripje, dat door contact met een vloeistof verkleurt,
waardoor in een corresponderende tabel de zuur- of
alkalisterkte kan worden afgelezen.
Een schaalverdeling die aangeeft hoe zuur of alkalisch een
product is. De schaalverdeling loopt van 0-14. Zeven is het
neutrale punt, daaronder is het product zuur, daarboven
alkalisch.
Aanduiding van de zuur- of alkalisterkte van een product
Eenvoudige afbeelding waardoor een verbod, aanwijzing of
inlichting tot uiting wordt gebracht.
Bezoek van de gebouwen zodat de leverancier de opdracht
goed kan inschatten.
Droge tapijtreiniging met behulp van poeder. Dit poeder wordt
ingemasseerd en later opgezogen met een borstelzuiger.
Het door een fijne wijze van bewerken glanzend maken met
behulp van polijstpasta, pads of polijstschijven.
Met poriën of zonder poriën, doorlaatbaar of niet doorlaatbaar
Een product om de poriën van een vlak dusdanig te vullen dat
dit naar wens behandeld of bewerkt kan worden.
Halve bol van hout of kunststof resp. ovaal draadframe, bezet
met kokos of synthetische vezels, gemonteerd op een lange
steel voor het verwijderen van spinrag.
Vermelding van bedrijven die inlichtingen/ervaringen kunnen
meegeven van de schoonmaakleverancier.
Achtergebleven product op een oppervlakte.
Gericht op het resultaat en niet op het aantal voorziene uren
/uitgevoerde handelingen.
Een scheidingswand tussen urinoirs.
De mate waarin het schoonmaakwerk voldoet aan het met de
opdrachtgever overeengekomen niveau van schoonmaak.
Een bepaalde werkwijze om de gewenste reinheidsgraad te
bewerkstelligen.
Een overzicht van schoonmaakhandelingen, plaats en
frequenties van uitvoering met als doel het bereiken van de
overeengekomen schoonmaakkwaliteit.
Het verwijderen van vuil en andere elementen die storend zijn
voor mens en dier, materiaal en/of omgeving.
Een gecombineerde schrob- en zuigmachine voor het reinigen
van een waterbestendige vloer.
Natte reiniging waarbij van een reinigingsmiddel gebruik wordt
gemaakt en van een schrobborstel of pad. Bij handmatig
schrobben gebruikt men een luiwagen of steelpad. Hierbij
wordt de beschermlaag of het afwerkmateriaal niet aangetast.
Steekproefeenheid en tel-element voor goedkeurgrenzen in
een kwaliteitsmeting.
Pagina 81
Shamponeren
Spraymethode
Sproei-/extractiemethode
Stand-still
Steekproef
Stofwismethode
Stoomreinigingsmethode
Strippen
Super-high-speed machine
Synthetisch
reinigingsmiddel
Taakkaarten
Tensides
Toolboxmeeting
Topcoaten
Topstrippen
Tweede beurt /naloop
Uitbestede schoonmaak
Ultra-high-speed machine
Een methode voor het reinigen van tapijt en andere textiele
oppervlakken met shampoo.
Een vloeronderhoudsmethode waarbij gebruik wordt gemaakt
van een sprayflacon/- apparaat voor het reinigen en/of
onderhouden van een vloer.
Spoelmethode waarbij met behulp van een sproei/extractiemachine water in het tapijt wordt gesproeid, al dan
niet in combinatie met een reinigingsmiddel en/of ondersteund
door een roterende borstel. Gelijktijdig wordt het losgemaakte
vuil opgezogen.
Bij gunning van een overheidsopdracht dient na het informeren
van de niet-gekozen inschrijvers een standstill-periode
gerespecteerd te worden van 15 dagen. Dit is een wettelijke
wachttermijn die ingevoerd wordt om de andere nietweerhouden inschrijvers de kans te geven om de beslissing aan
te vechten. Deze procedure is alleen van toepassing bij grotere
opdrachten met Europese bekendmaking.
Onderzoek naar een deel om het geheel te beoordelen.
Het stofbindend verwijderen van stof en losliggend vuil van een
vlakke, gesloten vloer.
Kenmerkend voor deze werkmethode is dat vuil wordt
losgemaakt met behulp van water op hoge temperatuur.
Het verwijderen van beschermlagen.
Een eenschijfsmachine met een toerental tussen 600-1200
toeren.
Een reinigingsmiddel op basis van synthetische componenten.
Kaart waar de taken voor schoonmaak op beschreven staan.
Oppervlakte actieve stof, een stof die de oppervlakte spanning
van een vloeistof verlaagt. Een vloeistof met verlaagde
oppervlaktespanning kan makkelijker grote oppervlakken
vormen. Dit heeft tot gevolg dat de vloeistof makkelijker
schuim vormt.
Vergaderingen met een vaste frequentie waar telkens een
nieuw veiligheidsaspect aan te pas komt.
Het aanbrengen van een beschermlaag na topstrippen.
Het chemisch en/of mechanisch verwijderen van het bovenste
deel van de beschermlaag.
Een
beperkte
schoonmaakbeurt
als
doel
de
schoonmaaktoestand tussentijds op een acceptabel niveau te
brengen.
Schoonmaak uitgevoerd door een schoonmaakleverancier.
Een eenschijfsmachine met een toerental tussen 1200-2000
toeren ligt.
Pagina 82
Veeg-/zuigmachine
Veiligheidsinformatieblad
Visueel schoon
Vlakmop
VSR
Werkvloerinstructiekaart
Zuur reinigingsmiddel
Een machine voorzien van roterende borstels en zuigaggregaat
voor het verwijderen van los droog vuil dat wordt verzameld in
een vuilcompartiment.
Het Vib bevat gegevens over het middel, de hieraan verbonden
gevaren voor de veiligheid/gezondheid van de betrokken
werknemers en het milieu, en de wijze waarop deze gevaren zo
veel mogelijk kunnen worden voorkomen.
Toestand waarin de met het blote oog waarneembare
verontreinigingen, zowel deeltjes als vlekken, verwijderd zijn
(NEN 2075).
Een vlakke mop met katoen of synthetisch materiaal bestemd
voor het reinigen van waterbestendige oppervlakken.
Vereniging voor Schoonmaakresearch.
Op een werkvloerinstructiekaart (Wik) staat wat iemand moet
doen om veilig met een reinigingsmiddel te kunnen werken.
Reinigingsmiddel met pH-waarde minder dan zeven.
Pagina 83
Verantwoordelijke Uitgever:
IFMA Belgium VZW, Pegasuslaan 5, 1831 Diegem, Mieke Loncke – Directeur
In het kader van de IFMA Werkgroep Schoonmaak (www.ifma.be)
September 2014, Diegem (1ste versie).