Transcript Familie-Huis onderzoeksvoorstel 2014-05

Familie-erf | Familie-hof | Familie-huis
Onderzoeksvoorstel: ‘AARO - Zelforganisatie in de Zorg’
Datum 4 maart 2014
van
Bergen Kolpa
Architecten
NIO stedelijk onderzoek
INHOUDSOPGAVE
Onderzoeksvoorstel
Beweegredenen
Inleiding
De opgave
Team van de betrokkenen
Onderzoeksaanpak en interdisciplinaire aanpak
Communicatie
Onderzoekslocaties
Begroting en planning fase Onderzoek en uitwerking
Nabuurschap Hoogvliet, Co-Housing
Van Bergen Kolpa Architecten
Familie-Erf | Familie-Hof | Familie-Huis
Onderzoeksvoorstel | Beweegredenen
Veranderende zorg
Onze samenleving verwacht van ouderen dat ze langer op zichzelf blijven
wonen. Daarmee vermindert de zorgvraag niet. Wie gaat deze zorg leveren?
Thuiszorginstellingen, buren of familie?
Lange termijnvisie
Het Transitieprogramma Langdurige Zorg* gaat uit van drie pijlers: mensgericht, economisch houdbaar en maatschappelijk ingebed.
Streefbeeld
Het streefbeeld gaat over zelfzorg en samenredzaamheid. Zorgen voor
onszelf, voor anderen en voor onze omgeving is een tweede natuur geworden.
* Bron; Drift, Erasmus Universiteit, Mensenzorg, een transitiebeweging
Familie-Erf | Familie-Hof | Familie-Huis
Onderzoeksvoorstel | Beweegredenen
Leefomgeving
Familiezorg past niet in een rijtjeshuis.
CPO of Familie-Wonen
Duitsland heeft “Gemeinsam Wohnen”, België heeft “co-housing”. Wat heeft
Nederland?
* Bron; Drift, Erasmus Universiteit, Mensenzorg, een transitiebeweging
Familiehuis in Italië waarin private ruimte zijn gegroepeerd rond een collectieve multifunctionele ruimte.
Familie-Erf | Familie-Hof | Familie-Huis
Onderzoeksvoorstel | Opgave
Ouderenzorg en gezinszorg
Veel veertigers zitten in de situatie dat ze hun ouders ouder zien worden,
terwijl ze op grote afstand van elkaar leven. Omgekeerd zouden ouderen
graag voor hun kleinkinderen zorgen, maar zien door de afstand praktische bezwaren. Ouderenzorg, kinderopvang en huishoudelijke taken kunnen
in familieverband worden ingevuld.
Netwerk zorg
Het is de verwachting dat individuele voorzieningen van zorginstellingen
steeds meer worden geclusterd in centrale zorg voorzieningencentra. De
bewoners van Familie-Huizen kunnen hiervan gebruik maken en specialistische thuiszorg afnemen. Maar welke zorg is te verwachten, en wat betekent
dit voor de woning?
Gemeenschappen
Een Familie-Huis waarin meerdere generaties samenwonen kan zelfstandig bestaan. Het kan echter ook een meerwaarde zijn als er meerdere
Familie-Huizen bij elkaar staan. Ouderen kunnen elkaar overdag bezoeken,
en kinderen kunnen met elkaar spelen. Wannee is er sprake van een vitale
gemeenschap?
Familie-Erf | Familie-Hof | Familie-Huis
Leeftijdsdoelgroep
0
10
0-15
20
30
40
30-45
50
60
70
80
90
100
65-80
Schema leeftijden doelgroep
kleinkinderen-kinderen-ouders
Onderzoeksvoorstel | Opgave
Ruimtelijke context
Gemeenschapszin komt voor in dorpen en steden. Hoe ziet het Familie-Wonen eruit in een urbane, sub-urbane of rurale setting omgeving?
Rugzakwoning versus Familie-Huis
Bij de rugzakwoning staat hulpverlening door mantelzorgers centraal. Het
Familie-Wonen vertrekt vanuit de ambitie om individuele familielevens te
laten samenvallen, zonder elkaar te verstoren.
Groei en krimpwoning door veranderend ruimtegebruik
Waar gezinnen door opgroeiende kinderen steeds meer behoefte hebben
aan grotere woningen, hebben grootouders tegengestelde belangen. Hoe
maak je het Familie-Huis toekomstbestendig?
Electronische zorg
Hoe regel je contact tussen twee woningen? Domotica is hier nog niet op
ingericht. Door domotica te innoveren op de breedte van de generatiebehoefte zal hierin een verdere ontwikkeling plaatsvinden.
Familie-Erf | Familie-Hof | Familie-Huis
Schema Familiehuis
Hoe kan onze huisvesting zich aanpassen aan veranderende woonbehoefte van gezinnen en ouderen?
Onderzoeksvoorstel | Opgave
Positie internationaal
In veel buitenlanden is de ouderenzorg in handen van de kinderen. Dat is
zeker het geval buiten Europa, maar ook binnen Europa heeft Nederland
een uitzonderingspositie. In die landen is het gebruikelijk om voor de
ouders een ruimte op het erf bij te bouwen. Hoe kunnen we deze zorgvraag
faciliteren?
Financiële voordelen
De ouderen in Nederland zijn relatief welvarend en hebben vaak een groot
vermogen. De financieringskracht van een jong gezin is nog onvoldoende
om zich de woonomgeving te permitteren die het zou ambiëren. Hoe kunnen
hier beide van profiteren? Hoe is dit juridisch te regelen?
Zorgfinanciering NL in relatie tot vastgoed
De kosten voor de ouderenzorg werd tot dit jaar betaald uit de AWBZ en de
WMO. Sinds vorig jaar bestaat de verplichting voor vermogende ouderen
om bij te dragen aan de zorgkosten. Het spreekwoordelijke ‘je eigen huis
opeten’ komt weer in zicht. Daarmee zien de kinderen hun erfdeel opgaan
aan zorgkosten. Wat zijn de financiele voordelen van Familie-Wonen?
Realiseringsambitie
Doel van het onderzoek is niet alleen kennisontwikkeling. Het is de ambitie
om tot realisatie te komen. Hiertoe zullen partijen worden betrokken die
kennis inbrengen over gebiedsontwikkeling, lokale zorgpartijen en betrokken gemeenten.
Binnenstedelijk woonhof, Keulen
Familie-Erf | Familie-Hof | Familie-Huis
Onderzoeksvoorstel | De betrokkenen
kundige)
Evert Kolpa
Architect
van Bergen Kolpa, NL
Pim van der Ven
Architect
Juli Architecten
Cor Geluk
Stedenbouwkundige
Juurlink + Geluk
Gemeente West-Voorne
Gemeente Bernisse
Gemeente Rotterdam
Bouwkunst Rotterdam
ationale Agrarische Hogeschool Larenstein Boskoop
ol Hoorn: Tuinontwerp
andscape Design Rotterdam directeur, partner
terdam BV, stedenbouw en landschap Rotterdam directeur
rper te
FransRotterdam
Lustermans
Paul Opstal
Zorg Financien
Ontwikkelmanager
s Rotterdam
Haute Equipe landschapsontwerper
Bouwfonds Ontwikkeling
Ivan Nio
Socioloog
NIO Stedelijk onderzoek
huisvesting gemeente Rotterdam landschapsontwerper
visie
Familie-Erf | Familie-Hof | Familie-Huis
Michel du Bois
Facilitair manager
Argos Zorggroep
Onderzoeksaanpak en interdisciplinaire aanpak Doel van het onderzoek is kennisontwikkeling en innovatie door cross-sectorale samenwerkingen met als einddoel 3 locaties, 3 ontwerpen en 3 cases-studies met een hoge realiteitswaarde.
Startpunt van het denken is niet de zorgvraag, maar een samenlevingsvraag waarin de zorg op een natuurlijke en vanzelfsprekende manier kan
worden verleend. Om tot een ontwerp en ontwikkeling van een Familie-Huis
te komen is kennis nodig van de volgende disciplines en partijen:
Stedenbouw
Juurlink + Geluk, Stedenbouw en Landschap, Cor Geluk
Hoe is het familiehuis gelegen ten opzichte van de stad? Op welk ruimtelijk
netwerk sluit het aan? Hoe zijn de woningen ten opzichte van elkaar gelegen? Wat is de betekenis van de tussenruimte? Wat zijn kansrijke ontwikkellocaties?
Architectuur
Van Bergen Kolpa Architecten, Evert Kolpa
Juli Architecten, Pim van der Ven
Hoe zien de woningen eruit in een urbane, sub-urbane en rurale setting
eruit? Hoe ontwerp je flexibiliteit? Hoe ontwerp je collectiviteit? Op welke
wijze past het Familie-Huis in transformatie en hergebruik van bestaande
gebouwen? Krijgt het Familie-Huis de schaal tussen een gezinswoning en
seriematige woningbouw?
Familie-Erf | Familie-Hof | Familie-Huis
Zorgspeciliast
Haute Equipe Partners in Public, Frans Lustermans
Wat zijn aannemelijke zorgscenario’s? Welke eisen stelt dit aan de woning?
Hoe kun je de zorgvraag omdenken? Hoe ziet het lokale zorglandschap eruit?
Sociologie
Socioloog en stedelijk onderzoeker, Ivan Nio
Wanneer ontstaan groepsgrootten die een meerwaarde opleveren in een
buurtschap van Familie-Huizen? En wat is privaat en wat is collectief? Hoe
richt je een gemeenschap in?
Wat zijn relevante buitenlandse voorbeelden?
Marktkennis
Bouwfonds Ontwikkeling, Paul Opstal
Wat is de bestedingsruimte op de verschillende locaties? Welke woningmaat
past daarbij? Welke ontwikkelscenario’s in tijd zijn denkbaar? Welke financieringsmodellen zijn denkbaar? Hoe ga je juridisch om met Familie-Wonen?
Onderzoeksaanpak en interdisciplinaire aanpak Locale kennis
Medewerkers van de volgende gemeente worden gevraagd te participeren:
Gemeente West Voorne, Familie-Wonen in een rurale omgeving
Gemeente Bernisse, Familie-Wonen in een sub-urbane omgeving
Gemeente Rotterdam, Familie-Wonen in een urbane omgeving
Wat zijn geschikte locaties? Zijn er geschikte objecten voor herbestemming? Hoe past dit in gemeentelijke doelstellingen? Wat ambieert de gemeente?
Lokale thuiszorginstelling
Welke thuiszorginstellingen zijn aanwezig.
Hoe zouden zij de woningen positioneren in de gemeente? Vind er clustering plaats van voorzieningen? Welke zorgkansen zien zij in een uitgebreider netwerk?
Domotica specialist
Technologie Thuis.Nu van OTIB of Siemens
Hoe ontwikkel je technologie voor contact tussen beide woningen en contact met derden die is afgestemd op de breedte van de generatiebehoefte?
Wat is de consequentie hiervan voor de architectuur?
Instellingen-vastgoed
Argos Zorggroep, Michel du Bois
Argos Zorggroep is gevestigd in de regio Rotterdam en levert zorg aan
ouderen met een ZZP van 1 t/m 10. Onlangs heeft de directie besloten maar
liefst drie van haar tien vestigingen te gaan sluiten. Door de scheiding
Familie-Erf | Familie-Hof | Familie-Huis
van wonen en zorg krijgt de Zorggroep geen clienten meer binnen met een
lagere ZZP. Drie gebouwen die geschikt zijn voor ouderenzorg komen vrij.
Kunnen deze worden herbestemd voor Familie-Wonen? Welke faciliteiten
kunnen worden hergebruikt? Hoe verhoudt het zich tot zijn omgeving? En
welke rol kan Argos spelen in de zorgvraag?
Communicatie | Kranten en tijdschiften
Nieuwe trend?
Het resultaat van het onderzoek naar het Familie-wonen is een studie op
3 locaties met 3 ontwerpen en 3 cases-studies met een hoge realiteitswaarde en met als doel tot realisatie te komen. Met als ambitie een nieuwe koploper in het omdenken van de zorg te zijn, hebben we het grotere
publiek een boodschap te brengen. Niet langer is een scheiding van jong en
oud, van wonen en zorg de trend, maar wonen met je familie en zorgen voor
elkaar.
Media
De communicatie start bij het inrichten van een laagdrempelige website
waarop de mogelijkheden worden getoond en de bezoekers worden geïnspireerd. Hier kan men kennis nemen over hoe je als familie kunt samenwonen, wat dit betekent voor de zorgvraag, wie je daarbij kan helpen en
hoe je dit kunt realiseren. Ook hoe je tot een aannemelijke groepsgrote en
groeps-samenstelling komt, in geval van Co-Housing.
Via artikelen in kranten, opiniërende tijdschriften en lifestyle magazines
wordt het publiek uitgedaagd na te denken over hoe zij de zorgvraag zouden willen invullen, en wat dit betekent voor hun woonomgeving. De website
ondersteund het debat en geeft betekenis aan zelfzorg en samenredzaamheid.
De Molen van Rotselaar (BE)
Verbouwd watermolencomplex aan de Dijle. De watermolen werd opnieuw in bedrijf gesteld en levert nu
groene stroom ((ecopower). 12 wooneenheden met
gemeenschappelijke binnenplaats, tuin & moestuin.
Familie-Erf | Familie-Hof | Familie-Huis
Locatie | Familioe-Huis Matrix
Familie - erf | Familie - hof | Familie - huis
Locatie
Brielle, vestingrand
Oostvoorne, Duinhuis
Oostvoorne, Panneweg
Tinte, Strypsedijk
Zuidland
Rotterdam e.o.
Eigendom
Gemeente Brielle
Bob Langedoen
Gemeente
Gemeente Bernisse
Laurens/Argos
Familie-Erf | Familie-Hof | Familie-Huis
Situatie
vrije kavel
herbestemming
agrarisch
herbestemming
terp
herbestemming
Ligging
dorps
dorps
landelijk
landelijk
suburbaan
stedelijk
Type
hof
huis
erf
huis
erf
huis
Locatie | Brielle
uitzich
ui
tzi
t
cht
school + buurtvoorzieningen
+ senioren/startersvoorzieningen
senioren
+ starters
restaurant o.b.v. lokaal
verbouwde producten
zone stadslandbouw
P
>
>
>
nieuwe bruggen om
en stadswallen te v
P
P
b&b
shared
space
P
+ 23 pp
speelplek + -blok
kleine kinderen
speelplek
grote kinderen
startersappartementen
Stichting
Het Merula
+ 20 pp
P
Familie-Erf | Familie-Hof | Familie-Huis
herinrichten
en vergroten
parkeerplaats
25 pp
Bijzonder object op een schi1erende loca4e in de duinen!
Naam gebouw | Oostvoorne,
Het Duinhuis Duinhuis
Locatie
Adres
Duinlaan 51
3233 EB Oostvoorne
Status gebouw
Soort
Vloeroppervlak / metrage
Type aanbod
Koopsom
Beschikbaar per
Gereed
Kantoor
1.569 m² vvo
Koop
€ 1.385.000,-­‐ (vraagprijs)
In overleg
Foto's
Uitgebreide omschrijving
Algemeen
Het object betreM een voormalige kliniek met ondergrond, erf, tuin en verdere onroerende aanhorigheden
gelegen op een ruim perceel. Het Duinhuis stamt oorspronkelijk uit de periode 1910 -­‐ 1920 met latere
renovaPes. In 1997 is een deel aangebouwd.
Het Duinhuis is gelegen in een bosrijk natuurgebied, op loopafstand van het strand aan de rand van de plaats
Oostvoorne. Deze badplaats behoort bij de gemeente Westvoorne en ligt op het eiland Voorne.
Bereikbaarheid
Per auto:
Familie-Erf
| Familie-Hof
| Familie-Huis
Op ongeveer 4,5 kilometer, ofwel 10 minuten rijden van het object, ligt de provinciale weg N15, die overgaat in
de snelweg A15 (Ro[erdam -­‐ Gorinchem -­‐ Tiel).
Locatie | Oostvoorne, Panneweg
Familie-Erf | Familie-Hof | Familie-Huis
Locatie | Tinte, Basisschool
Familie-Erf | Familie-Hof | Familie-Huis
Locatie | Bernisse, Terpen Zuidland
denbouwkundige hoofdstructuur uitbreidingslocatie “Kreken van Nibbeland”
Familie-Erf | Familie-Hof | Familie-Huis
De Zorgcomplexen | Locaties
C
A
B
A De Wetering | B François HaverSchmidt | C De Meerpaal
Familie-Erf | Familie-Hof | Familie-Huis
De Wetering | Situatie
Zorgcentrum De Wetering | Claudius Civilislaan 40 | 3132 JB | Vlaardingen
Familie-Erf | Familie-Hof | Familie-Huis
De Wetering | Gebouw
Gegevens: Leegstand per 2015
Zorgcentrum De Wetering | Claudius Civilislaan 40 | 3132 JB | Vlaardingen
Familie-Erf | Familie-Hof | Familie-Huis
Zorgcentrum François HaverSchmidt | Situatie
Zorgcentrum François HaverSchmidt | Willem de Zwijgerlaan 35 | 3116HW | Schiedam
Familie-Erf | Familie-Hof | Familie-Huis
Zorgcentrum François HaverSchmidt | Gebouw
Gegevens:
Leegstand per 2017
Zorgcentrum François HaverSchmidt | Willem de Zwijgerlaan 35 | 3116HW | Schiedam
Familie-Erf | Familie-Hof | Familie-Huis
Zorgcentrum De Meerpaal | Situatie
Zorgcentrum De Meerpaal | Willem de Zwijgerlaan 2 | 3136 AS | Vlaardingen
Familie-Erf | Familie-Hof | Familie-Huis
Zorgcentrum De Meerpaal | Gebouw
Gegevens:
bungalow wonen (zelfstandig appartement, kleinschalig groepswonen)
24 gewone eenpersoonsappartementen
2 tweepersoonsappartementen
100 aanleun-woningen (Geschakeld aan het zorgcentrum)
wooncomplex (met o.a. serviceappartementen)
Leegstand per 2018
Zorgcentrum De Meerpaal | Willem de Zwijgerlaan 2 | 3136 AS | Vlaardingen
Familie-Erf | Familie-Hof | Familie-Huis
Begroting | Planning | Fase onderzoek en uitwerking
van Bergen Kolpa Architecten
Project:
Onderwerp:
Datum:
Periode:
Aantal maanden:
Aantal weken:
Familie-Wonen
Onderzoek
16 Oktober 2013
Maart 2013 - September 2014
8
Planning
Projectkosten
werkzaamheden
aantal
maanden
TIJD
dagen /
maand
totaal aantal uren
dagen
uurtarief
50%
TARIEF
subtotaal
totaal
totaal
derden
2014
september
maart
april
mei
juni
juli
augustus
oktober
10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44
Inventarisatie / analyse
Architect, Evert Kolpa
projectarchitect:
medewerker:
Architect, Pim van der Ven
projectarchitect:
medewerker:
Stedenbouw, Cor Geluk
projectarchitect:
medewerker:
Zorgspecialist, Frans Lustermans
projectarchitect:
medewerker:
Socioloog, Ivan Nio
projectarchitect:
medewerker:
8
8
8
8
8
8
5
0
5
0
3,0
2,0
3,0
2,0
3,0
2,0
0,5
0,0
1,5
0,0
24
16
24
16
24
16
3
0
8
0
192
128
192
128
192
128
20
0
60
0
65
45
65
45
65
45
65
45
65
45
18.240
0
5
0
1,5
0,0
8
0
60
0
65
45
Visualisatie
18.240
0
18.240
0
1.300
0
12.480
5.760
1.300
0
Noot:
Deze planning en raming
zijn gebaseerd op de
eerste gedachten over het
proces en het product.
De begroting past op het
geambieerde resultaat.
Binnen en buiten de voorgestelde coalitie kunnen
aanvulde financieringen
worden gezocht. Andere
bedragen kunnen tot
een andere procesgang
leiden met een bijgestelde
ambitie.
3.900
0
0
3.900
0
3.900
Lokale kennis, gemeente, thuiszorg
projectarchitect:
medewerker:
2
0
2,0
0,0
4
0
32
0
65
45
2.080
0
2.080
Domotica, Siemens?
projectarchitect:
medewerker:
2
0
2,0
0,0
4
0
32
0
65
45
2.080
0
2.080
Ontwerp en bouw website
projectarchitect:
medewerker:
0
0
0,0
0,0
0
0
0
0
Diverse onkosten
Publicatiekosten
Reiskosten
Bureaukosten
totaal
Totaal excl 21% btw
Familie-Erf | Familie-Hof | Familie-Huis
0
0
Communicatie
12.480
5.760
3.900
Marktkennis, Bouwfonds
projectarchitect:
medewerker:
Planuitwerking
12.480
5.760
0
0
6.000
0
5.800
0
71.720
8.060
5.000
500
300
Bouwvakantie
Maar de doelstellingen
blijven gelijk; het ontwikkelen van Familie-Wonen in
de 21e eeuw.
Zorgwoningen, Pameijer, Van Bergen Kolpa Architecten (Shortlist Hedy D’Anconeprijs 2012).
Samen met het project Co-Housing Hoogvliet was dit exemplarisch over hoe wonen en zorg kan samengaan en hoe sociale verbondheid kan worden gestimuleerd met de gebouwde omgeving.
Het NAi heeft dit project in haar archieven opgenomen.
NIO
stedelijk onderzoek
ans Lustermans
Familie-Erf | Familie-Hof | Familie-Huis
Presentatie CV