Transcript Aan het werk in de participatiesamenleving

Terugblik op de toekomst
Slotrede Christelijk-Sociaal Congres 2014 van Josine Westerbeek - Huitink, CSC voorzitter
Een verbond tussen mensen
'Een verbond tussen mensen' is de nadrukkelijke dragende ondertitel van ons Congres over
de participatie samenleving.
We hebben de afgelopen twee dagen met behulp van onze inleiders en gesprekspartners
Corien Wortmann, Maurice Limmen, Piet de Vries, Wouter Beekers en fractievoorzitters
Sybrand Buma en Arie Slob ons licht laten vallen op onze bijdrage aan de
participatiesamenleving. Ook de workshopleiders en moderatoren hebben samen met u
inbreng vorm gegeven aan de particiaptiesamenleving.
Dit alles onder de inspirerende leiding van onze dagvoorzitter Lidewey van der Sluis. Vanaf
deze plek wil ik hen allen namens het CSC-bestuur, hartelijk danken voor hun inspirerende
inzet en betrokkenheid.
Onze dank geldt natuurlijk ook de Congrescommissie, die onder voorzitterschap van ons
bestuurslid Emile Lohman dit Congres heeft voorbereid.
Voor ons betekent de idee van de participatiesamenleving een nieuw appèl op het
maatschappelijk middenveld, de civil society. Het gaat ons om een samenleving waarin
mensen er weet van hebben dat zij met elkaar verbonden zijn in één mensengemeenschap
en daar ook naar handelen.
Een verbond is voor ons een overeenkomst tussen mensen, organisaties en machten tot een
gemeenschappelijk doel of belang: het goede leven, het bonum commune.
Terugblik in de toekomst
De titel van mijn slotrede, 'Terugblik in de toekomst' ontleen ik aan een boek over
messiaanse visie op tijd en geschiedenis. Wij weten ons als christelijk-sociale beweging
opgenomen op de weg die naar de voltooiing van de schepping leidt.
Het is de weg van onze weg met de Eeuwige, de weg van voortdurende spanningen tussen
Gods beloften enerzijds en onze menselijke verantwoordelijkheid en de realiteit van
menselijk falen anderzijds.
De weg naar 2016
Bij de opening van dit congres heb ik reeds gememoreerd dat wij op weg zijn naar het
jubileumjaar 2016. Met het Congres van de afgelopen dagen hebben wij voortgebouwd op
wat wij in 2013 en tijdens het voorjaarsdebat 2014 al zijn begonnen.
Tijdens het voorjaarsdebat 2013 presenteerden wij het manifest "Deel je bedoeling".
Het Congres 2013 droeg de titel 'Ontmoeten met LEV' met als kernvraag hoe wij onze CSC
organisaties weer dichter bij hun oorspronkelijke bedoelingen kunnen brengen.
Daartoe hebben wij toen tijdens dat Congres op een openhartige manier onze ervaringen en
onze bedoelingen gedeeld.
Wij blijven het als de belangrijkste taak van maatschappelijke organisaties zien om hun
morele doelstellingen weer centraal te stellen.
Dat kan door onszelf steeds af te vragen waarom onze organisaties vandaag zouden moeten
worden opgericht als zij nog niet bestonden.
In de introductie op dit Congres schreven wij dat dit vragen naar de bedoeling is:
En ik citeer nu:
 niet de doelen, maar de bedoeling weer centraal stellen. De doelen staan in dienst
van de bedoeling;
 de betrokken burger meer centraal stellen als één van de morele eigenaren;
 zich verantwoorden vanuit betrokkenheid bij de eigen morele doelstellingen;
 het herstellen van de beroepseer van de gene die het beroep uitoefent.
We moeten terug naar de kern! We moeten de moed hebben om de existentiële vraag te
stellen: waartoe zijn onze organisaties opgericht.
En…….waartoe dient mijn bijdrage en ; wat is de maatschappelijke relevantie van ons
handelen.
Als we ons allemaal die vraag durven stellen dan zal het in Nederland een stuk beter gaan.
Minder verkwisting van geld en tijd, minder ongelijkheid, meer betrokkenheid en solidariteit.
Kortom: De Christelijk Sociale beweging legt haar bescheiden opstelling af, spreekt zich uit
en laat zien dat zij handelt vanuit het levensbeschouwelijk denken.
De Oogst tot nu toe
Op onze weg kunnen wij ook nu al onze zegeningen tellen. Zo kan ik u het voorjaarsdebat
van dit jaar noemen. Jan Hoogland liet ons in zijn inleiding over participatie 2.0 zien dat er
verschillende definities mogelijk zijn. Jan Gruijters deelde met ons zijn overwegingen voor de
naamsverandering van Pax Christie naar Pax.
Verder werd onder leiding van de stuurgroep 'Deel je bedoeling' onder voorzitterschap van
ons CSC bestuurslid Wim Kuiper al enige bijeenkomsten georganiseerd waar ervaringen
werden gedeeld:
- Philadelphia deelde met ons de resultaten en ervaringen van hun deelname aan het
project 'Regelarme zorg'
- De CHE, Christelijk Hogeschool Ede wil graag het transitieproces waarin zij zich
bevindt met ons en anderen delen.
- U ontving als deelnemer aan dit Congres het boek 'Geloof in je werk'. En als u het
nog niet ontvangen heeft kan dat alsnog. In dit boek, onder redactie van Wim
Kuiper, Jan Hoogland en Thijs Tromp, vertellen ruim 60 personen over hun bedoeling
en hun bijdrage aan hun organisatie en in de samenleving
Dit boek is een duidelijk antwoord op de oproep van Huibrecht Bos tijdens het Congres van
vorig jaar om niet al te voorzichtig en niet al te bescheiden te zijn over onze identiteit en
over onze bedoelingen.
Laten we onbescheiden worden en blijven in onze onbescheidenheid.
Die oproep doe ik aan u!
Toekomst
Wij zijn, zoals al gezegd, op weg. Meer nog: wij zijn mensen onderweg. Op weg naar een
menswaardige, humane samenleving.
In 2016 vieren wij dat de christelijk-sociale beweging 125 jaar bestaat en gedenken wij de
publicatie van de eerste sociale encycliek 'Rerum Novarum' in 1891.
Vieren en gedenken is niet alleen in herinnering roepen. Gedenken is veelmeer het belang
van het verleden present stellen en actueel maken . Ten grondslag aan het eerste ChristelijkSociaal Congres en ten grondslag aan de encycliek Rerum Novarum' lag de strijd om
menswaardigheid van de arbeider tegen de uitwassen van de Industriële Revolutie.
CSC 2016
Ten grondslag aan onze activiteiten tijdens het traject CSC 2016 ligt onze inzet voor een
menswaardige samenleving en rechtvaardige arbeidsverhoudingen en een rechtvaardige,
humane wereld.
Doorgaand met het project 'Deel je bedoeling', waarbij CSC organisaties elkaar tot hulp en
steun kunnen zijn. Dat is een voorwaarde om in 2016 te kunnen laten zien dat we inderdaad
'verassend' en ‘relevant’ aanwezig zijn in onze samenleving en op tal van terreinen op het
publieke domein.
Op weg naar 2016 zijn nu verschillende commissies actief.
Er is een Centrale Commissie 2016 ingesteld onder voorzitterschap van Annemarie Hinten
Onder deze Centrale commissie zijn een viertal subcommissies werkzaam:
 de Visiecommissie onder leiding van Jos van Gennip;
(Opdracht: schrijven van een visie document waarin een analyse wordt gemaakt van
de huidige ontwikkelingen op maatschappelijke, sociaal-economisch en sociaalcultureel terrein. Op basis daarvan wordt vanuit een christelijk sociale inspiratie een
mondiaal toekomst perspectief geschetst; nationaal, europees en mondiaal.
Thema’s:
sociale cohesie/participatie-verzorgingsstaat/institutionele hervormingen
markt-moraal-ethiek-financiën
duurzame ontwikkelingen op sociaal-ecologisch terrein)
 de Programmacommissie onderleiding van Annemarie Hinten;
 de Organisatiecommissie onderleiding van Jaap Jongejan.
 Tot slot, en ik mag het niet zo noemen maar doe het toch de commissie geschiedenis;
Piet Hazenbosch schrijft een Geschiedenisboekje over het CSC
Meerdere van u hebben inmiddels hun medewerking desgevraagd toegezegd en werken
mee aan het welslagen van de opdracht die wij onszelf hebben gesteld voor CSC 2016:
Het verassend en relevant aanwezig zijn van christelijk maatschappelijke organisaties in de
samenleving en op het publieke domein ter wille van een menswaardige samenleving.
Nogmaals: terugblik in de toekomst
In de geboortepapieren van het Christelijk-Sociaal Congres staat het eigen antwoord van
christelijke zijde op onrecht, schending van menselijke waardigheid in het bijzonder van de
arbeider.
Het pluralisme van die tijd maakte ruimbaan voor een eigen antwoord naast het antwoord
van socialistische zijde.
Nu en in de toekomst is het van belang het pluralisme in de samenleving hoog te houden.
In onze christelijk-sociale visie op de samenleving is een plurale samenleving essentieel en
van levensbelang.
Het is volstrekt legitiem dat voor de staat en voor de wet, een ieder gelijk is.
Deze gelijkheid vormt de basis van de rechtstaat.
De samenleving is echter de staat niet. Het is van belang hier goed te onderscheiden.
Immers : 'Wie goed onderscheidt, doet goed' leerde Groen van Prinsterer ons al.
In de publieke ruimte, in de samenleving is er het feest van de verscheidenheid.
Daar viert de pluraliteit hoogtij.
In deze orde is er, naast verschillende andere levensbeschouwelijk antwoorden, plaats en
vanzelfsprekende ook ruimte voor eigen christelijk-sociale antwoorden op de uitdagingen
van onze tijd.
Daartoe is zelfvertrouwen, geloof en uithoudingsvermogen nodig.
Nu is het woord en de daad aan ons.
Ik meen dat wij met dit Congres het nodige zelfvertrouwen, geloof en uithoudingsvermogen
rijkelijk hebben gevoed. Ik spreek de wens uit dat dit ons verder mag helpen op de weg naar
2016.
Dank u wel.