Transcript Moldavie oktober 2013

Stichting “Woerden helpt Roemenië ”
Moldavië, aan de grens van Europa !
In deze nieuwsbrief willen wij u op de hoogte brengen van onze
bevindingen tijdens de reis in oktober 2013 naar een van de armste
landen Europa.
Vlag van Moldavië
Geschiedenis
Moldavië is het armste land van
Europa. Door de eeuwen heen
heeft het land diverse
overheersers gekend. Zo is het
land in handen geweest van de
Romeinen, Turken, Roemenen en
Russen. Dit is goed te zien in de
cultuur van Moldavië. Na de val
van het communisme, werd
Moldavië in 1990 een democratie.
Sinds die tijd is het land op
politiek en economisch vlak
instabiel.
Vandaag de dag
Doordat er geen werk is, trekken
veel jonge Moldaven naar het
buitenland. Jaarlijks emigreert
circa 1% van de bevolking,
waardoor de bevolking snel
veroudert. Bijna 1 op de 5
inwoners is ouder dan 65 jaar.
Onder invloed van de
economische crisis en een droge
zomer, stegen de voedselprijzen
van onder meer tarwe, maïs en
andere gewassen explosief met
30% tot 35% ten opzichte van
2012.
Voldoende reden voor de
Stichting om de hulp aan
Moldavië te intensiveren.
Ook in Moldavië werken wij
samen met de kerken als
betrouwbare partners. Hier de
Baptisten gemeenschap.
Maandag 30 september
Twee bestuursleden van de
Stichting vertrekken per
vliegtuig naar Chisinau, de
hoofdstad van Moldavië. Vasile
Cernolev, onze tolk is eerder
naar Moldavië vertrokken en
heeft de hotels besproken en
een auto gehuurd. Vasile is al
jaren inwoner van Woerden.
De reis gaat voorspoedig en om
12.30 uur zijn we in Chisinau,
waar Vasile Cernolev en John
Groza, onze nieuwe
contactpersoon, ons opwachten.
Het programma van deze week
wordt in het kort doorgenomen
en John wil graag met ons naar
het zuiden voor mogelijke nieuwe
projecten.
Wij gaan eerst naar het hotel
Vila Verde om in te checken.
Vervolgens gaan wij naar John
om het programma van de
komende week met elkaar te
bespreken.
Om 16.00 uur zijn we bij het
hoofdgebouw van de
Baptistenkerk. John steekt
direct van wal over het project
“hart voor kinderen”.
deze manier worden gebouwen en
middelen effectief gebruikt.
Tijdens dit gesprek komt de
Bisschop, John Miron, binnen. Hij
bedankt ons zeer hartelijk, in
zijn beste Engels, voor onze
komst naar Moldavië en hulp die
wij bieden. Dit is zeer
uitzonderlijk, omdat wij in
voorgaande twee jaren geen
gesprek met hem hebben gehad.
Project “hart voor kinderen”
Moldavië heeft 70.000 kinderen
zonder ouders, veelal kinderen
waarvan ouders ver van huis of
in het buitenland zijn, die hun
kinderen aan hun lot overlaten.
Kinderen die geen opvang
hebben, omdat er geen familie of
vrienden zijn om hen op te
vangen, worden dan door de kerk
opgevangen.
Baptistenkerken uit
verschillende landen willen de
handen in één slaan voor het
oplossen van dit probleem samen
met het ministerie van sociale
zaken. Dit moet dan een
voorbeeldfunctie worden voor
andere kerken, zodat dit
probleem breed gedragen gaat
worden door de overheid en
meerdere kerken in Moldavië. Op
Bejaardentehuis te Colibas
Verder wil John een project
bespreken ten zuiden van
Chisinau in de plaats Colibas,
nabij Crihana Veche. In deze
plaats komt een gebouw
beschikbaar dat nu gebruikt
wordt als dokterspost. De
dokterspost wordt verplaatst en
het plan is nu met de lokale
overheid opgevat om hier een
bejaardentehuis van te maken
met hulp van de kerk, omdat de
kerk al maaltijden geeft aan
kinderen en bejaarden.
Transporten
Vervolgens bespreken we met
John de transporten van het
afgelopen jaar, het betreft de
transporten van: 2013-01-26,
2013-04-20 en 2013-09-21. De
een 2e leven voor de Hollandse
schoolmeubeltjes.
verdeling van de goederen is
goed gedocumenteerd.
Voor John gelden de volgende
bestemmingen:
De kerken in Rezina, Soldanesti,
en Chisinau en de overheid,
(sociale dienst) en de
onvermijdelijke corruptie;
Dinsdag 1 oktober, naar Rezina
en Soldanesti
Omstreeks 09.00 uur vertrekken
we naar Rezina. De wegen zijn
inmiddels behoorlijk verbeterd,
alleen op het laatste stuk naar
Rezina is het nog schudden en
kuilen omzeilen.
Om 11.00 uur arriveren we bij de
Baptistenkerk en Virgil heet ons
hartelijk welkom. De kerk is aan
de buitenkant half afgewerkt en
in het afgelopen jaar is binnen
maar weinig veranderd.
Op de vloer van de kerkzaal is
men nu bezig met het aanbrengen
van de vloerverwarming.
De zolder is nog niet afgewerkt.
De bedoeling is dat hier een
lokaliteit voor de jeugd komt,
met allerlei speeltoestellen, zoals
o.a.: fitness toestellen en tafel
voor tafeltennis.
Vanwege budgettaire problemen
is de opening dit voorjaar niet
doorgegaan. Voor het afwerken
en schilderen van de buitenkant
en het straatwerk aan de
voorkant is nog een sponsor
nodig.
Het benodigde bedrag hiervoor
is ongeveer € 9.000.
Virgil bedankt ons hartelijk voor
de hulp die wij hebben geboden.
Op de vraag wat Virgil nog nodig
heeft, noemt hij het volgende:
- steigermateriaal
- alle maten schoolmeubelen
- verlichtingsarmaturen;
- kinderbedjes en kinderboxen;
- speelgoed en boekjes
- tennistafel voor jeugdlokaal;
- incontinentiemateriaal
- gestoffeerde stoelen
- meubeltjes voor kinderkamer;
- Buiten speel werktuigen
– Fitness toestellen.
Naar Soldanesti
Omstreeks 12.30 uur vertrekken
wij naar Soldanesti en ontmoeten
Vasile Surdu op het centrale
plein.
Het weerzien is aller hartelijks.
Vasile brengt ons direct naar de
kerk waar naast de fundering van
de nieuwe kerk is gelegd.
Bestaand en nieuw worden aan
elkaar gebouwd. In het nieuwe
gedeelte komt een kerkzaal
voor 150 personen. De kerk
krijgt een balkon en ruimten voor
jeugdactiviteiten.
De gemeente bestaande uit
ongeveer 45 personen. Na de
verbouwing is er voldoende
ruimte om te groeien in aantal.
De verwachting is dat volgend
jaar september de verbouwing is
voltooid.
Vasile vraagt indien mogelijk om
circa 100 stoelen van gelijk soort
te sturen voor de nieuwe
kerkzaal.
Voor de bouw van de nieuwe kerk
doet Vasile al het werk zelf
samen met enkele
gemeenteleden.
Dankdag in Soldanesti
Wat opvalt is dat hij ons niet
vraagt dit werk financieel te
willen ondersteunen.
We lopen vervolgens naar het
huis van Vasile. Samen met zijn
vrouw vangen ze 10 meisjes op.
Het huis naast hen, dat ze eerst
huurden, hebben ze nu gekocht
t.b.v. deze opvang.
De ingang van de meisjesopvang
De transportlijsten worden
doorgenomen. Vasile heeft een
deel van het transport van 201301-26 ontvangen en het gehele
transport van 2013-09-21.
Ook hier wordt een goede
administratie bijgehouden van de
ontvangen goederen en er is een
duidelijke verantwoording. Wij
controleren enkele zaken en met
foto’s worden de bestemmingen
aangetoond.
De 22 ziekenhuisbedden met
bijbehorende kastjes zijn in het
ziekenhuis.
De geplaatste bedden in een nieuwe
afdeling.
Vasile heeft verder behoefte
aan:
- meubelen voor het meisjeshuis;
- bedden, ook 2 persoons;
- elektrisch gereedschap;
- TL-armaturen;
- verwarmingsketels, gestookt op
hout of kolen;
- wandversiering
- massage tafel voor
fysiotherapeut.
Wij bezoeken ook het magazijn
en het ziekenhuis.
Magazijn
Het magazijn is goed opgeruimd,
ondanks dat het volstaat met
goederen van het laatste
transport. Alles is overzichtelijk
en toegankelijk neergezet. Bij de
deur ligt een lijst waarop wordt
bijgehouden welke personen wat
hebben meegenomen.
Ziekenhuis
In het ziekenhuis zijn we welkom
geheten door Lilia Arama,
assistent van de directeur de
heer Palii.
Lilia vertelt dat alle afdelingen
van het ziekenhuis naar één
gebouw met meerdere
verdiepingen gaan. Het
bejaardentehuis, dat we
voorgaande jaren bezochten, zal
volgend jaar hier ook naar toe
worden verhuisd.
Lilia leidt ons rond over de bijna
voltooide tweede etage. In de
kamers staan de 22
ziekenhuisbedden. Ze zijn er
zeer blij mee, want nog nooit
hebben ze zulke mooie bedden
gehad.
Vervolgens geeft Lilia ons een
lijst met gevraagde goederen.
We nemen deze lijst in
ontvangst, met de mededeling
dat Vasile Cernolev deze voor ons
zal vertalen en wij zo veel
mogelijk rekening zullen houden
met hun wensen.
Na de rondleiding spreekt een
vrouw ons aan. Het is een lerares
geschiedenis, mevrouw Ocsana,
van een school die onlangs
schoolmeubeltjes heeft
ontvangen. Ze bedankt ons
hartelijk, overhandigd een
presentje, een doos bonbons, en
een brief/lijst met benodigde
goederen.
We zeggen dat we hiermee
rekening zullen houden bij een
volgend transport. Vasile
Cernolev zal ook deze brief
vertalen.
De directeur Palii en ook de heer
Alexandru Relitchi, Commissaris
van de regio, hadden ons graag
willen ontvangen, maar waren niet
in de stad.
Schoolmeubelen op transport
Woensdag 2 oktober, naar
Corinne Anbeek en Chisinau.
Corinne is Nederlandse en is in
dienst van Operatie Mobilisatie
Corinne vangt in het weekend, als
het internaat is gesloten, 6
kinderen op. Haar man Tolya
heeft haar geholpen bij het
opknappen van het huis, het ziet
er keurig uit en de kinderen
hebben een eigen slaapkamer.
Op haar trouwdag heeft Corinne
als kado een VW busje gekregen
en kan nu alle kinderen
gelijktijdig meenemen.
OM-Nederland heeft besloten
om Corinne nog één jaar te
ondersteunen, daarna stopt de
bemoeienis van OM. Corinne
blijft daarna als missionair
diaconaal medewerker van de
CGK in Moldavië.
Corinne bezoekt geregeld oudere
mensen en haar plan is om dit in
een ouderen project te bundelen,
waarbij de oudjes dagelijks naar
de kerk kunnen gaan voor een
maaltijd en als dat niet meer
mogelijk is een soort “tafeltje
dek je”. Mogelijk kunnen wij dit
project ondersteunen.
Corinne maakt zich zorgen over
een zeer oud vrouwtje, die
enkele dagen geleden niet thuis
was en vraagt of we mee willen
Erbarmelijke omstandigheden
gaan om haar te bezoeken. We
doen dat graag. Dit vrouwtje
woont alleen in een heel kleine
bouwval, net buiten Rezina op een
heuveltje. Het is er zeer
armoedig en smerig. Ze is half
blind en praat aan één stuk door.
Eigenlijk kan ze niet meer alleen
wonen, maar haar kinderen
kijken niet meer naar haar om.
Gelukkig komt Corinne met Tolya
regelmatig wat eten brengen en
het huisje een beetje
schoonmaken. Wij ondersteunen
Corinne met een bedrag voor de
kosten. Omstreeks 14.30 uur
rijden we richting Chisinau.
Weer in Chisinau, gesprek met
Eduard Edu
Halverwege de rit bellen we
Eduard Edu en spreken met hem
af om 17 uur in hotel Vila Verde.
Via Simion Cucerescu wil Eduard
met ons in contact komen.
Hij vertelt het volgende:
meerdere voorgangers van de
Baptistenkerk, o.a. John Groza,
maar ook voorgangers van andere
kerken, hebben het verlangen om
ongelovige jeugd te benaderen
met het evangelie. De vraag is:
hoe bereik je jongeren? Door
avontuur, sport en spel? De
gedachten gaan uit naar het
organiseren van jeugdkampen.
Eduard is de oprichter en leider
van “Adoles” en deze stichting
organiseert kinderkampen in de
maand juni en jeugdkampen in de
maanden juli en augustus.
Ze hebben een stuk grond, dicht
bij een riviertje, ongeveer 35 km
ten oosten van Chisinau. Op deze
rivier gaan ze met jongeren
varen met kajakken en kano’s of
ze gaan bergbeklimmen of iets
anders doen dat jongeren leuk
vinden.
Na het sporten worden
bijbelverhalen verteld of wordt
een bijbelstudie gegeven.
Voor deze activiteiten hebben ze
de volgende spulletjes nodig:
- kampeermateriaal;
- boten, kano’s, kajakken
- toiletten;
- keukens;
-duurzaam voedsel,
Eduard zal wat foto’s opsturen
om ons een idee te geven wat er
nu al aan activiteiten plaatsvindt.
Morgen gaan we zijn aanvragen
John Groza bespreken. We willen
weten of ze elkaar kennen, hoe
ze samenwerken en of we de
spulletjes voor de stichting
“Adoles” met een transport mee
kunnen sturen.
Donderdag 3 oktober, naar het
zuiden
Om 09.00 uur komt John Groza
ons ophalen bij het hotel.
Tijdens de reis worden vele
zaken besproken. Zo kent John
Eduard goed en is hij helemaal
akkoord met het ontvangen van
goederen voor de stichting
“Adoles”.
De afstand van Chisinau naar
Cahul, de hoofdplaats van de
regio, is ongeveer 170 km, de
wegen zijn redelijk en onderweg
kom je veel wijngaarden tegen.
Omstreeks 11.30 uur komen we
aan in Cahul. Als eerste checken
we in bij het hotel Azalia.
Crihana Veche
Na het inchecken gaan we naar
de kerk te Crihana Veche waar
John voorganger is. John is 47
jaar en vanaf de start, 20 jaar
geleden, voorganger van deze
kerk.
De kerk voorziet in het kerkelijk
centrum 5 dagen in de week aan
60 mensen een maaltijd. Niet
allemaal tegelijk, ongeveer 10
mensen zitten te wachten om te
mogen eten.
Van het laatste transport zal olie
en margarine naar hier worden
gebracht.
Zaterdag en zondag wordt het
centrum voor kinder- en
jeugdactiviteiten gebruikt.
De ruimte waar de maaltijden
worden geserveerd.
Het centrum bevat een naai
atelier, mensen uit het dorp
kunnen hier hun kleding en
gordijnen naaien, eventueel
geholpen door een vrijwilligster
van de kerk.
Verder heeft het centrum enkele
kamers, zoals een muziekkamer,
computerruimte, huiswerkkamer
voor kinderen en crèche.
Het naaiatelier
Het kerkgebouw is 20 jaar
geleden door vrijwilligers
gebouwd. Eerst kwamen de leden
bij elkaar in een huisgroep, nu
zijn er zondags twee diensten. In
beide diensten gaat John voor. ’s
Zondagsavond komen er mensen
uit het dorp, ook ongelovigen,
voor een gesprek over allerlei
zaken, zowel over geestelijke als
materiële zaken.
Het centrum van de kerk is 3
jaar later gebouwd. Een man uit
Noorwegen kreeg kanker en gaf
al zijn geld aan de bouw van het
centrum. Op de dag dat het
gebouw geopend werd stierf de
Noor.
De kerkgemeenschap groeit,
vooral omdat veel jonge mensen
de diensten bezoeken.
In de kerk blijkt dat de kussens
van de banken aan één zijde
blauw zijn en aan de andere zijde
rood. Vroeger moesten de
mannen op de blauwe en de
vrouwen op de rode kussens
plaatsnemen. Tegenwoordig
bestaat deze scheiding niet
meer, gezinnen zitten bij elkaar.
Vervolgens gaan we in het
centrum eten. We eten
hetzelfde als iedereen die daar
een maaltijd krijgt, rijst (kleffe
hap, te gaar gekookt), brood,
salade van doperwten en
worteltjes.
Als we John vragen wat hij nodig
heeft zegt hij voedsel om hier te
kunnen uitdelen. Wij hebben
soms voedsel, maar de
houdbaarheidsdatum is een
probleem. Voor Moldavië moet
dat nog 6 maanden geldig zijn.
John zal aan de instanties vragen
of hiervan mag worden
afgeweken.
Voedselpakketten bezorgen
Na gegeten te hebben gaan we 2
gezinnen bezoeken om een
voedselpakket af te geven.
Als eerste wordt een oudere
vrouw bezocht, haar man ligt in
het ziekenhuis, enkele maanden
geleden is één zoon gestorven,
een andere zoon is spoorloos. Ze
kan niet rondkomen van het
pensioen, omgerekend bedraagt
dat € 30 per maand. De vrouw
huilt en is erg emotioneel, John
legt een arm om haar heen en
bidt voor haar.
Het tweede gezin is een vrouw
met 5 kinderen, haar man heeft
haar verlaten. Moeder blijkt niet
thuis te zijn, ze is naar haar
werk. Er zijn twee meisjes thuis,
de TV staat luid aan, ze hadden
op school moeten zitten. John
spreekt hun ernstig toe, waarom
zijn ze niet naar school en
waarom waren ze zondag niet in
de kerkdienst. De meisjes
knikken en lachen wat verlegen.
Colibas
Vervolgens gaan we naar de
grootste Baptistenkerk in de
regio in de plaats Colibas.
Pastor Zaharia staat ons op te
wachten, we bezichtigen de kerk
en in de kelder zijn lokalen
ingericht voor allerlei kerkelijke
activiteiten, zoals jeugdwerk,
muziek en onderwijs
Zondags komen 1000 personen in
de kerkdienst, waarvan 400
kinderen.
Volgende week start vanuit deze
kerk het project “hart voor
kinderen”, waarover John al
sprak op de eerste dag dat we
hem ontmoeten. Het is een
project van meerdere kerken, om
de gebouwen te gebruiken voor
de opvang van kinderen, waarvan
de ouders of opvoeders niet
meer in beeld zijn.
John benadrukt hoe belangrijk
het is om kinderwerk te doen,
het maakt niet uit wat het is,
omdat via de kinderen ook vaak
de ouders worden bereikt.
De kerk in Colibas
We gaan een kilometer verderop
naar een stuk grond waar de
grote kerk een kerkelijk centrum
aan het bouwen is. Dit half
afgebouwde gebouw staat op 2
ha grond, afgesloten door een
hoog hekwerk. Ze zijn al 6 jaar
bezig, maar door budgettaire
problemen kan het niet worden
afgewerkt.
Dit gebouw is bestemd voor o.a.
maaltijdverstrekking en jeugdwerk,
met eigen middelen gebouwd.
Vrijwilligers doen het werk. Om
het kerkelijk centrum te kunnen
afbouwen is nog
€ 43.000,-- nodig. Dit betreft
dan materiaalkosten en aanschaf
van interieur. Hiervoor bestaan
nog geen sponsors.
Het plan bestaat om op het
omliggende terrein een paar
huizen te bouwen met de
bedoeling dat de gezinnen die er
gaan wonen ook kinderen gaan
adopteren. Enkele sponsors
hebben zich aangemeld, aldus
John.
We gaan naar het volgende
project dat ook door John is
aangemeld, namelijk het
bejaardenhuis in Colibas.
De bestaande dokterspost zit in
een veel te groot en oud gebouw.
We rijden langs het nieuwe
gebouw voor de dokterspost, een
soort prachtige grote bungalow.
Het plan is om het oude gebouw
te gaan gebruiken voor een
bejaardentehuis.
Burgemeester John Dolganiuc
wacht ons op om de plannen van
de burgelijke overheid toe te
lichten.
Toekomstig bejaardentehuis ??
Er is nog geen uitgewerkt plan,
alleen dat ze er graag bejaarden
in willen gaan huisvesten.
In januari 2014 is het gebouw
leeg, de overheid heeft geen geld
voor verbouwing of inrichting.
Wel is er geld voor verzorging
van ouderen, maar ook dat is nog
onzeker.
Omdat dit voor ons niet duidelijk
is vragen we door en waar
hebben we het over ?
Te denken valt aan drie levels
van bejaardenverzorging:
- zelfstandige bejaarden;
- bejaarden in een aanleun
situatie met beperkte zorg
- verzorgingstehuis met
volledige zorg.
Al rondgaand zien we dat het
gebouw 12 kamers en een kantine
heeft. De fundamenten zijn
goed, aldus de burgemeester. In
de kamers bevinden zich kachels,
gestookt op hout. Er moet CV
worden aangebracht.
Elektriciteit moeten worden
vernieuwd. De kozijnen zijn oud,
het betreft nog ouderwetse
dubbele ramen, deze zullen dus
ook vervangen moeten worden.
Kortom: verbouwingskosten
zullen zeker gemaakt moeten
worden met de aantekening dat
het gebouw eigendom van de
overheid blijft.
Cahul
We nemen afscheid van
Burgemeester Dolganiuc en gaan
op weg naar het provinciehuis te
Cahul.
Voor ons is het onduidelijk wat
er nu gaat gebeuren en wat van
ons wordt gevraagd. Wij hebben
een gesprek met Elena Bacalu,
vice commissaris van de regio,
met de portefeuille sociale
zaken.
Nadat de koffie en thee met
koekjes is geserveerd vraagt
Elena: “wat willen we zien”,
althans dat zegt (vertaald)
Vasile. Zonder kennismaking of
andere introductie komt de vraag
op ons af. Dan doen wij zelf maar
de inleiding, vertellen wie we
zijn, wat we komen doen en wat
onze mogelijkheden zijn.
John begint over het
bejaardenproject te Colibas.
Elena zegt dat als de plannen
duidelijk zijn er een aanvraag kan
worden ingediend bij de
provincie. Elena zegt verder dat
bejaardenhuizen nodig zijn en
dat de provincie op voorhand
bereid is toestemming te
verlenen. We zeggen dat dit
meer een zaak is tussen de
provincie en de Baptistenkerk en
dat wij afwachten welke plannen
er op tafel komen.
Omstreeks 17.30 uur vertrekken
we naar ons hotel en spreken met
John af dat we elkaar morgen om
9 uur ontmoeten. John heeft dan
de rekening voor de inklaring van
de goederen gereed.
Vrijdag 4 oktober terugreis.
Om 9 uur precies is John bij het
hotel en wij verrekenen met hem
de gemaakte transport- en
inklaringskosten en nemen
hartelijk afscheid
Rond 13 uur zijn we op het
vliegveld van Chisinau en vliegen
terug via Wenen naar
Amsterdam.
De kennismaking met onze nieuwe
contact persoon John Groza is
heel goed geweest, we
verwachten een goede
samenwerking voor de toekomst.
De andere contacten zijn weer
aangehaald, er is veel verbeterd
in de administratie van de
bestemming van de goederen.
uitvoeren. Gemiddeld gaan er
twee naar Roemenië,twee naar
Oekraïne en twee naar Moldavië.
Een aantal projecten staan nu in
de steigers en wij moeten even
wachten wat gerealiseerd kan
worden in de komende jaren.
De winkel.
Wij zijn dankbaar dat wij dit
werk kunnen en mogen doen,
dankzij de steun van onze vele
vrijwilligers. Mensen die soms
dagen per week in de weer zijn
om alle goederen op te halen, op
te slaan, te repareren, sorteren
en transport klaar te maken of
de verkoop in de winkel
verzorgen.
Ook dank aan sponsoren en
iedereen die zijn of haar spullen
gratis afstaan voor de verkoop in
onze winkel en voor de 6 – 8
transporten die wij jaarlijks
en boekwinkel
Naast alle mensen die ons helpen
danken wij onze God voor alle
hulp die wij in het werk mogen
ervaren.
Onze partners zijn blij met alle
gaven, die zij in hun situatie zo
goed kunnen gebruiken en
vroegen ons hun dank aan u over
te brengen.
Bijdragen aan goed gefaciliteerd onderwijs, een van onze prioriteiten.
Stichting “Woerden helpt Roemenië ”
ANBI erkende stichting, nummer KvK 30188093
uitgave november 2013