Transcript Download de PDF van het artikel

varkenshouderij
R E P O RTA G E
Varkenshouder investeerde
vorig jaar in zonnepanelen.
Die produceren meer
stroom dan voorspeld, toch
is het economisch moeilijk
rond te rekenen.
V10
De zonnepanelen liggen op een nieuwe pluimveestal.
Ze liggen gunstig ten opzichte van de zon. De productie was het eerste jaar hoger dan berekend.
Zonnepanelen: niet
rendabel, wel nuttig
A
AN de voorkant van de stallen
van Johan en Erna van Kessel is
niets bijzonders te zien. Aan de
achterzijde van de laatst gebouwde stal vallen de glimmende panelen
echter goed op. Sinds vorig jaar zijn deze
varkens- en pluimveehouders eigenaar
van een installatie die in een jaar zo’n
60.800 kWh levert. Hoewel de ondernemer gecharmeerd is van het idee zelf
energie op te wekken, waren het geen
ideologische redenen om hierin te investeren. Van Kessel: “De aansluiting van 3 ×
80 ampère was na de laatste uitbreiding
te licht geworden. Bij een grotere aansluiting zouden we grootverbruiker worden, wat €50.000 aansluitkosten betekent omdat het trafohuisje 800 meter
verderop staat.” Door zelf energie op te
wekken, kon het bedrijf volstaan met de
bestaande aansluiting en het geld voor
de aansluitkosten in de knip houden.
De zonnepanelen op
het dak van Johan
van Kessel produceerden afgelopen
jaar 60.000 kWh. De
omvormers zetten
de elektriciteit om
in wisselstroom.
F O TO ’ S: KO O S GR O E N EWO LD
Degelijk en betrouwbaar
Het werd dus een investering in zonnepanelen. De afgelopen jaren is de markt
overspoeld met panelen, vooral uit Azië.
Dat maakt de keuze voor een systeem niet
gemakkelijk. De ondernemers wilden een
degelijk en betrouwbaar systeem; Van
Kessel wilde daarom geen lowbudgetpanelen. Verder keek hij naar gebruikte materialen en in hoeverre de panelen bestand zijn tegen ammoniak en stof. Dat
BOERDERIJ 99 — no. 33 (13 mei 2014)
PROFIEL
Naam: Johan (45) en
Erna (44) van Kessel.
Plaats: Lunteren (Gld.).
Bedrijf: maatschap
met circa 1.650
vleesvarkens,
77.000 leghennen en 9 hectare grond waarop snijmais
wordt geteeld. De varkens zijn
van de kruising Topigs 20 ×
Piétrain; de biggen zijn afkomstig uit een vaste koppeling. Het bedrijf levert de
vleesvarkens aan Van Rooi,
die ze afzet binnen het Beter
Leven-concept, Milieukeur en
het Varken van Morgen (CBLconvenant).
Het afgelopen jaar (2013)
was de groei 779 gram per
dag, bij een voerconversie
van 2.45 Het vleesgehalte is
59,4 procent en de uitval 1,1
procent.
gold ook voor de twee omvormers die de
gelijkstroom uit de panelen omzetten in
wisselstroom van 230 volt. Het systeem
dat hij nu heeft, kent geen ventilator voor
de koeling maar koelribben aan de achterkant. Geen draaiende delen dus minder
onderhoud of kans op storingen. Ook is
de kast stof- en spatwaterdicht. De 240
Tijdens warme, bewolkte dagen was de
vraag naar stroom groter dan de productie. De generator sprong dan bij.
BOERDERIJ 99 — no. 33 (13 mei 2014)
panelen zitten circa 6 centimeter boven
de golfplaten, zodat de panelen via de
luchtstroming goed koelen.
Uiteindelijk kocht Van Kessel panelen
via Zonnepanelenophetdak. Dit bedrijf
heeft ook een scan gemaakt van zijn situatie. Onder meer op basis van de bedrijfslocatie, de oriëntatie en de helling van het
dak was berekend dat de panelen zo’n
51.400 kWh per jaar zouden leveren. Daar
zitten ze dus al 10.000 kWh boven. De verklaring: “De zon heeft afgelopen jaar meer
dan in een gemiddeld jaar geschenen.”
Van Kessel verbruikt zo’n 240.000 kWh
per jaar. De zonnepanelen leveren dus
maar een deel van de totale stroombehoefte. Het komt niet vaak voor, maar
soms is de productie hoger dan de vraag.
In dat geval loopt de meter de andere
kant op en wordt het stroomverbruik verlaagd. Om bij stroomuitval van het net in
de stroombehoefte te blijven voorzien,
heeft Van Kessel een aggregaat met automatische netovername. De zonnepane-
leninstallatie wordt bij netovername ter
bescherming van de omvormer tijdelijk
uitgeschakeld. Wanneer de aggregaat
uitgaat, start de omvormer weer op.
Laatste kilowatturen zijn goedkoop
De totale investering in de panelen, omvormers, bevestiging en overige materialen was zo’n €60.000. “Volgens de leverancier kunnen ze zeker 25 jaar mee.
Maar de omvormers moeten wel tussentijds vervangen worden.” Dat kost hem
nog een keer €6.000. Met die €66.000 →
V11
varkenshouderij
Met app op iPad en computer is stroomproductie te volgen. Via datalogger kan leverancier in systeem en kan men data ophalen.
V12
in totaal aan investering kan Van Kessel
in theorie 1,35 miljoen kWh opwekken.
Zonder fiscale voordelen kost een kilowattuur hem dus circa 5 cent, exclusief
rente en onderhoud. Dat lijkt voordelig,
maar het probleem is dat hij als relatief
grote verbruiker voor de laatst gekochte
kilowatts weinig betaald. Dat komt door
de energiebelasting, die afneemt van 12
cent per kWh voor de eerste 10.000 kWh
tot 1,20 cent boven de 50.000 kWh. Besparing van energiekosten is dus sneller
rendabel voor een klein bedrijf.
De overheid stimuleert op meerdere
manieren groene energie. Toch is het onvoldoende om varkenshouders over de
streep te trekken. Ook Van Kessel kwam
niet in aanmerking voor de Subsidieregeling Duurzame Energie (SDE), omdat die
Van Kessel heeft de eerste varkens voor
het Varken van morgen afgeleverd. Een eis
is het gebruik van groene energie.
alleen geldt voor aansluitingen zwaarder
dan 3 × 80 ampère.
Wel kan hij gebruik maken van fiscale
regelingen. De kleinschaligheidsinvesteringsaftrek (KIA) maakt aftrek van 28
procent mogelijk. De energie-investeringsaftrek (EIA) kent een aftrekmogelijkheid van 41,5 procent van de investering. Willekeurige afschrijving is nu niet
mogelijk; dat kan alleen in combinatie
met asbestverwijdering. Hoe deze regelingen uitpakken, blijkt komende jaren.
Varken van Morgen
Ondanks de beperkte financiële voordelen
en het feit dat hij wegens de plaatsing van
een transformatorhuisje op zijn erf nu wel
voor weinig geld een extra aansluiting
kreeg, heeft Van Kessel geen spijt van de
panelen: “Jammer dat het zo weinig opbrengt, anders zou ik alle daken volleggen.
Het is mooi om zelf energie te maken.”
De panelen vragen weinig onderhoud en
de leverancier houdt via internet een oogje
in het zeil. Via een app op de computer of
de iPad kan Van Kessel zelf eenvoudig zien
hoe de stroomproductie verloopt.
Daar komt bij dat zijn bedrijf deels in
eigen stroombehoefte voorziet. Voor het
Varken van Morgen, waar hij onlangs de
eerste biggen voor heeft afgeleverd, is
een van de eisen het gebruiken van groene stroom. “Aan die eis voldoe ik alvast.”
Zonlicht omgezet in stroom
Bij zonnepanelen ontstaat door de absorptie van fotonen uit zonlicht in de
zonnecellen een spanning. Deze dient
voor elektriciteitsopwekking. Er zijn
meerdere typen panelen op de markt.
In West-Europa zijn de meestgebruikte
van polikristal, omdat deze goed toepasbaar zijn bij halfbewolkte omstandigheden. In landen dichterbij de evenaar zijn de panelen vaak van monokristal gemaakt. Die zijn weliswaar
duurder in aanschaf, maar bij veel zon
kunnen ze financieel toch uit vanwege
een hoger rendement.
Nieuwe ontwikkelingen hebben betrekking op de opslag van zonne-energie en het maken van panelen met een
hogere productie. Daarvoor zijn toepassingen voor een zogenoemde vanadiumbatterij ontwikkeld. Verder werkt
de industrie aan geïntegreerde systemen, waarbij de zonnecellen een vast
onderdeel van de dakbedekking zijn.
Daardoor verandert de uitstraling van
de stal veel minder dan nu het geval is.
Nu moeten panelen op de zon worden
gericht. Door nieuwe technieken bij de
fabricage van zonnecellen is dat in de
toekomst niet meer nodig om toch een
maximaal rendement te kunnen behalen.
René Stevens
BOERDERIJ 99 — no. 33 (13 mei 2014)