Transcript Erfgoedloper nr. 81 - Groninger Molenhuis

NUMMER 81, 12 SEPTEMBER 2014
IN DIT NUMMER
Oktobermaand Kindermaand – lees verder
Herbestemming cultureel erfgoed in het aardbevingsgebied – lees verder
Monumentenprotocol – lees verder
Veiligheidszorg kerken – lees verder
Erfgoeddag 2014 – lees verder
Molenprijs 2014 – lees verder
Kernbegrippen in het museum belicht – lees verder
Subsidiemogelijkheid Activiteitenbudget cultuur – lees verder
Agenda – lees verder
Erfgoed is geen massaproduct
Soms gebeurt het dat je in een korte tijd steeds dezelfde discussie voert. Deze week
overkwam mij dat op het gebied van erfgoededucatie en molenrestauraties. Niet
meteen een voor de hand liggende combinatie, maar het gaat mij om de essentie
van erfgoed: dat wil zeggen de waarde van een uniek object/monument of traditie.
Binnen het cultuuronderwijs werken we graag met formats, zodat je niet steeds
hetzelfde hoeft te ontwikkelen en daardoor veel geld kwijt bent. Dat kan maar tot
een bepaald niveau, vervolgens zul je het product altijd aan moeten passen aan de
plaats waar het erfgoedproject plaatsvindt. Om een concreet voorbeeld te geven.
Er is een project over twee kinderen van ongeveer 10 jaar oud en het dagelijks leven
rond 1900. Er bestaat een format dat steeds kan worden gebruikt, maar op onderdelen
wordt aangepast. In iedere regio van Groningen zullen ze een andere naam hebben,
zullen hun ouders andere beroepen hebben en zal hun schoolsituatie verschillen. Het kost altijd
tijd en energie en dus geld om dit format aan de situatie aan te passen en dat is nu juist de kracht
van een erfgoedles. Oog voor het detail en de mogelijkheid om je ter plaatse in te leven zijn van
een grote educatieve kracht. Nu de molenrestauraties. Als voorbereiding op een goede
restauratie is onderzoek nodig, zowel historisch als bouwkundig. En daarnaast zijn tekeningen
onmisbaar om het plan zichtbaar te maken. In mijn onschuld vroeg ik of het mogelijk was om één
basistekening per molentype te maken die steeds weer gebruikt kon worden. Nee natuurlijk!
Iedere molen is uniek en kent zoveel bijzonderheden dat het zich niet in een type laat vangen. En
het is juist deze uniciteit die de monumentale waarde bepaalt. Wordt erfgoed daarmee duur?
Nee, gelukkig niet. In aanvang kost de zorg voor het detail geld, maar daarna gaat het heel lang
mee.
Oktobermaand Kindermaand
De voorbereidingen voor Oktobermaand Kindermaand zijn in volle gang. Maandag 8 september
zijn de pakketten met informatie (een interactieve ansichtkaart voor iedere leerling en een
informatiebrief) voor de basisscholen verzonden en de burgemeesters hebben deze week een
brief ontvangen over de burgemeestersactie op 17 september. De burgemeesters bezoeken dan
een school in hun gemeente en gaan, net als vorig jaar, samen met de kinderen een Groningstalig
lied zingen. Maar in enkele gemeenten wordt nog iets extra’s georganiseerd. Zo zal in de
gemeente Bellingwedde een quiz worden gespeeld en in de gemeente Groningen een
podiumoptreden worden verzorgd. De burgemeester van Veendam mag de laatste hand leggen
aan een vingerverfkunstwerk. In iedere school, ook daar waar de burgemeester niet komt,
worden de speciale ansichtkaarten uitgedeeld.
Er is ook een centrale opening, namelijk in de Jacobikerk in Uithuizen rond het Arp Schnitgerorgel.
De kinderen maken op een bijzondere manier kennis met dit eeuwenoude instrument. Organist
Sietze de Vries zal dan zijn programma ‘Pijpen zoeken met Piet Prestant’ uitvoeren.
Centrale opening voor instellingen met werktheater Môi
Maandag 29 september in het Prinsentheater aan de Noorderbuitensingel 11 in Groningen
De bijeenkomst is van 16:00 uur (inloop) en duurt tot ongeveer 18:00 uur
Werktheater Môi, in samenwerking met Senself, speelt de
voorstelling ‘De Storm’, een Noorderzonvoorstelling waarin
gespeeld wordt met alle zintuigen. Speciaal voor
Oktobermaand Kindermaand wordt de voorstelling in
aangepaste vorm in het theater gespeeld. Het verhaal draait
om zeven mensen die op een eiland midden in de grote oceaan
zijn aangespoeld. Het was een mooi eiland, de zon scheen en
de wind waaide zacht. Dan wakkert de wind aan…
Spelers: Rolanda, Anneloes, Karin, Lisa, Minke, Marieke, Karlijn en Kasper.
De uitnodiging volgt binnenkort.
Herbestemming cultureel erfgoed in het aardbevingsgebied
Op 1 november 2013 adviseerde de commissie Meijer om
samen met de NAM, het ministerie van EZ, ondernemers,
bewoners, onderwijs- en kennisinstellingen, andere
organisaties en lokaal bestuurders in Noordoost Groningen
tot een meerjarig en samenhangend programma te komen.
Eén van de geadviseerde maatregelen heeft betrekking op
behoud en herbestemming van cultureel erfgoed in relatie
tot de kwaliteit van de woon- en leefomgeving. De
Commissie adviseert om bij de uitvoering daarvan gebruik
te maken van bestaande organisaties, zoals Stichting Oude
Groninger Kerken, Groninger Molenhuis en Museumhuis Groningen. Deze partijen hebben samen
met Het Groninger Landschap (samen de grootste eigenaren/beheerders/belangenbehartigers
van cultureel erfgoed in het gebied) een eerste aanzet tot een ‘Meerjarenprogramma Publieke
Herbestemming Cultureel Erfgoed in het Aardbevingsgebied’ gemaakt. Dit programma gaat dus
niet over het herstel van schade, maar is gericht op de leefbaarheid van het gebied. De bedoeling
is dat het programma richting geeft aan initiatieven op het gebied van herbestemming en
leefbaarheid.
Op 3 september 2014 heeft het Erfgoedberaad zich achter het Meerjarenprogramma geschaard:
Boerderijenstichting Groningen, Erfgoedvereniging Heemschut Groningen, Groninger
Monumentenfonds, Landschapsbeheer Groningen, Libau, Steunpunt Cultureel Erfgoed
Groningen/Monumentenwacht Groningen, Stichting Behoud Kerkelijke Gebouwen GroningenDrenthe, Stichting DBF, Stichting Industrieel Erfgoed Noord-Nederland.
Daarna is het programma aangeboden aan de Dialoogtafel. Via deze link krijgt u toegang tot de
volledige tekst. http://www.erfgoedgroningen.nl/Erfgoedloper/Programma herbestemming
versie 5 september.docx
Monumentenprotocol
Het lag al een paar maanden klaar, maar nu is het protocol door alle belangrijke partijen
onderschreven. Het protocol geeft een handleiding hoe eigenaren en alle daarbij betrokken
organisaties dienen te handelen bij schade door aardbevingen.
Via deze link krijgt u toegang tot de volledige tekst.
http://www.erfgoedgroningen.nl/Erfgoedloper/monumentenprotocol CB 13 februari 2014.docx
Veiligheidszorg kerken
In oktober worden door Erfgoedpartners, de Provinciale
afdeling Groningen van de Vereniging voor
Kerkrentmeesterlijk Beheer (VKB) in de Protestantse Kerk
Nederland (PKN), Stichting Behoud Kerkelijke Gebouwen in
Groningen-Drenthe, Bisdom Groningen-Leeuwarden,
Stichting Oude Groninger Kerken en Donatus Verzekeringen,
bijeenkomsten gehouden met betrekking tot de aanpak
Veiligheidszorg Kerken. Deze aanpak bestaat uit een starten slotbijeenkomst. Het doel van de bijeenkomsten is
informatie te geven aan kerkbesturen en eigenaren van kerkgebouwen over maatregelen die
genomen kunnen worden om brand en diefstal te voorkomen.
Tussen beiden bijeenkomsten in kunnen deelnemers volgens een bestaand en getest format
werken aan vergroting van de veiligheid. De bijeenkomsten hebben plaats op 22 oktober
(Heerenveen), 29 oktober (Nieuw Beerta) en 30 oktober (Harkstede).
Erfgoeddag 2014
Het volledige programma van de Erfgoeddag/Molenvriendendag op 27 september in molen
Ebenhaëzer in Enumatil is vastgesteld. Na ontvangst en koffie/thee met poffert in respectievelijk
de molen en koffie- en theehuis ‘Tante Til’, gelegen tegenover de molen, wordt het programma
vervolgd in de kerk aan de Dorpsstraat. Daar wordt de nieuwe molenkaart ‘Molens in Groningen’
gepresenteerd. Het eerste exemplaar wordt uitgereikt aan de jonge ‘molenaartjes’ Berghuis:
Matthijs (9 jaar) en zijn broertje Steven (7 jaar). Zij hebben het molenvirus al geërfd van hun
ouders, Hendrik-Jan en Mieke Berghuis, molenaars van de Wilhelmina in Noorderhoogebrug en
Koningslaagte bij Zuidwolde. Vervolgens verzorgt Johan van Dijk een lezing over molens in het
Westerkwartier.
Diverse activiteiten
Heleen Velvis ontvangt kleuters van CBS Van Panhuys uit Leek
Na de lunch zijn er diverse activiteiten. Molenaar Heleen
Velvis geeft in de molen uitleg over het educatieve
programma ‘De molenmuis’. Daar is ook een
informatiestand van het Molenhuis te vinden. Een
rondleiding wordt gegeven in de kerk aan de Dorpsstraat.
In de atelierwinkel van kunstenares Trijnie Wubbolts kan
de expositie ‘Thuis’ worden bezichtigd. Vanaf de
atelierwinkel kan men mee met de Beurtvaart Westerkwartier en Enumatil vanaf het water
bekijken. Verder is kringloopwinkel ‘De Snuffelschuur’ achter de kerk in de Dorpsstraat geopend.
Om een goed beeld van Enumatil te krijgen kan men de dorpswandeling ‘Oud gebouw, nieuw
gebruik’ volgen dat voor kinderen een puzzelspeurtocht bevat.
Molenprijs 2014
Molen de Goliath kandidaat
“Laat het juweel van het noorden schitteren.”
Poldermolen de Goliath in de Eemshaven is één van de vijf
kandidaten voor de BankGiro Loterij Molenprijs 2014. Molenaar Ida
Wierenga weet al wat ze met het geld gaat doen als de prijs van
€ 50.000,- voor ‘haar’ molen is: zorgen dat de molen weer kan
uitmalen op het wad. Om dat te bereiken moet de watervoorloop
van de molen worden opgeknapt. De molen uit 1897 kwam in 1979
zonder werk en raakte in verval. Ida knokt al vanaf 1987 voor het
behoud van deze bijzondere molen. Ida: “De laatste stap in deze
strijd om de Goliath te laten schitteren, is de renovatie van de
watervoorloop.’’ De winnaar wordt 2 oktober bekendgemaakt. U kunt nog tot en met 30
september stemmen: www.molenprijs.nl. Stemmers maken kans op een molenweekend voor 2
personen.
Stemmen loont altijd voor de genomineerde
Stemmen loont altijd voor een kandidaat-molen: het projectplan met de meeste stemmen wint
de hoofdprijs ter waarde van € 50.000,-. Daarnaast wordt er nog een bedrag verdeeld onder de
4 genomineerden die niet de hoofdprijs winnen. Iedere stem levert de genomineerde projecten
€ 1,-- op. Maximaal wordt € 35.000,-- uitgekeerd aan deze projecten, bij meer stemmen dan
35.000, wordt het bedrag procentueel over de projecten verdeeld. In ons dunbevolkte Groningen
is het van belang dat zoveel mogelijk mensen stemmen, om zo dit mooie project te kunnen
realiseren.
Kernbegrippen in het museum belicht
Wat iedere medewerker / bestuurder / beleidsambtenaar moet weten
Registratie in Adlib, deelcollecties in MusIP, een geregistreerd
museum, spectrum voor collectiemanagement. Duizelen deze
begrippen u soms ook en wilt u of moet u weten wat er achter
deze begrippen schuilgaat? Kom dan naar de bijeenkomst
‘Kernbegrippen in het museum belicht; wat iedere
medewerker/bestuurder/beleidsambtenaar moet weten’, om u te
laten informeren.
Franjola van Hellemond zal een korte toelichting geven zodat u in
vogelvlucht bekend raakt met belangrijke begrippen en procedures op het gebied van
collectiemanagement. Dit zal leiden tot betere inhoudelijke discussies en strategieën voor de
toekomst.
Woensdag 1 oktober van 10:00 – 12:00 uur in het Museumhuis. Deelname is gratis. Aanmelden is
gewenst: [email protected].
Subsidiemogelijkheden Activiteitenbudget Cultuur
Met het Activiteitenbudget Cultuur 2013-2016 wil de provincie Groningen activiteiten stimuleren
op het gebied van amateurkunst en erfgoed. Het gaat om activiteiten waaraan inwoners actief
kunnen deelnemen en om presentaties van ons erfgoed aan het publiek. De sluitingsdatum van
de aankomende ronde is 1 november 2014. Dus wees er op tijd bij!
Wilt u weten of uw culturele project in aanmerking komt voor een subsidie? Kijk voor een volledig
overzicht van de criteria en voorwaarden van het Activiteitenbudget op de website
http://www.provinciegroningen.nl/loket/subsidies/cultuur/activiteitenbudget-cultuur-20132016/; download de Subsidiewijzer Cultuur en Evenementen of neem contact op met mevrouw
J.H. Vedder van de afdeling Economie Cultuur en Projectfinanciering, (050) 316 45 24.
Agenda
► wo 17 september Burgemeestersactie: officiële start Oktobermaand
► za/zo 27-28 sep
► za 27 september
Kindermaand voor de scholen
Tocht om de Noord
Molenvriendendag/Erfgoeddag 10:00 – 16:00 uur
► ma 29 september Officiële start Oktobermaand Kindermaand
► alle za/zo in okt
► wo 1 oktober
► di 7 oktober
► woe 22 oktober
► woe 29 oktober
► do 30 oktober
voor de instellingen
16:00 – 18:00 uur
OKTOBERMAAND KINDERMAAND
Informatiebijeenkomst
10:00-12:00 uur
Kernbegrippen in musea
Platform borgen
10:00-12:00 uur
scholen in de
provincie
Westerkwartier
Molen Ebenhaëzer
Enumatil
Prinsentheater
Museumhuis
Museumhuis
Veiligheidszorg kerken
19:30-21:30 uur
HH. Petrus en Paulusparochie, Heerenveen
Veiligheidszorg kerken
19:30-21:30 uur
Kerk Nieuw Beerta
Veiligheidszorg kerken
19:30-21:30 uur
naast de kerk van Harkstede, in het gebouw 'De Graankorrel'
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Erfgoedloper is een uitgave van ERFGOEDPARTNERS:
Museumhuis Groningen / Groninger Molenhuis Lopende Diep 8, 9712 NW Groningen
t. (050) 313 00 52. Reacties en kopij: [email protected].
Wanneer u de Erfgoedloper niet langer wenst te ontvangen, kunt u dit aangeven door een bericht
te sturen naar [email protected].