Transcript VRIJHANDELSOPTIEK

VRIJHANDELSOPTIEK
Tiende Jaargang | Week 10 2014 | 03-03-2014 | Pagina 1
.
Consument niet gebaat bij almachtige
prijsvergelijkers
IEA beveelt aan: negative generation oftewel power
to heat
Warmtedump onder controle van TenneT
Klimaatbeleid: wat het zwaarste is moet het zwaarste
wegen
Consument niet gebaat bij almachtige prijsvergelijkers
In de hotelsector liggen diverse boekingswebsites onder
vuur. De marktmacht van deze sites is groot en
contractvoorwaarden zoals een laagste prijsgarantie
1
beperken de concurrentie . Ook in de energiesector zijn
vergelijkingssites belangrijk. Vooralsnog zijn er geen
aanwijzingen voor verboden constructies maar waakzaamheid is geboden. Hier ligt een belangrijke taak voor
toezichthouder ACM. Enerzijds is het voor een goed
werkende markt namelijk belangrijk dat consumenten alert
blijven en af en toe met de voeten stemmen om
leveranciers scherp te houden. Vergelijkingswebsites
vervullen daarbij een belangrijke functie. Anderzijds moet
worden voorkomen dat vergelijkingssites de facto
monopolisten worden en zodoende een te groot deel van
de koek kunnen bemachtigen. Wat de leverancier aan de
tussenpersoon betaalt, gaat immers ten koste van de
besparing die de consument kan realiseren.
voordeelperiode, laat switchen om de voordeelperiode in te
korten en bijzondere voorwaarden om bonussen niet uit te
hoeven keren, dreigen dan gemeengoed te worden.
De helft van alle consumenten is nog nooit geswitched
ondanks het marketing geweld van de afgelopen jaren, met
welkomstbonussen tot 350 EUR. Het ligt daarom niet voor
de hand dat deze consumenten in beweging komen door
nog meer met prijzen te stunten. Veel mensen zijn bang
een foute keuze te maken en geven daarom de voorkeur
aan helemaal geen keuze te maken. Bij de producten die
goed scoren bij energievergelijkers is daar vaak ook iets
voor te zeggen. Er wordt namelijk gestuurd op het kunnen
tonen van lage jaarkosten en terecht zullen mensen zich
afvragen of de kosten in werkelijkheid niet hoger uit zullen
vallen. Dat geldt al helemaal voor mensen die er niets voor
voelen ieder jaar opnieuw weer op zoek te moeten gaan
naar de hoogste bonus of laagste jaarkosten.
Groeiende macht van prijsvergelijkers kan er toe leiden dat
de huidige tweedeling in de markt tussen slapers enerzijds
en actieve switchers anderzijds, in stand blijft. Om dat te
voorkomen is het van groot belang dat consumenten
(kunnen) blijven kiezen uit meerdere manieren om van
leverancier te kunnen wisselen. Alleen op die manier blijft
er ruimte om consumenten producten te bieden die niet
direct ogenschijnlijk tot de laagste jaarkosten leiden maar
bijvoorbeeld langere termijn stabiel voordelig geprijsde
energie. Daarom zou het een goede zaak zijn geweest als
de toezichthouder had gereageerd op de oproep van
gaslicht.com om jaarlijks van leverancier te wisselen.
Stilzwijgen impliceert namelijk goedkeuring. Op zijn plaats
was geweest om op te merken dat er ook goede langere
termijn producten beschikbaar zijn en dat switchen ook
mogelijk is via de websites van de gewenste leverancier.
In de recente energiespecial van het populaire
consumentenprogramma Kassa toonde de toezichthouder
zich onvoldoende waakzaam. De directeur van vergelijkingssite Gaslicht.com riep in bijzijn van de woordvoerder
van ACM consumenten op om elk jaar te switchen. Op dat
punt had de toezichthouder moeten aanvullen dat
consumenten vooral op zoek moeten gaan naar een
product dat goed past in de eigen situatie. Voorkomen
moet worden dat leveranciers genoodzaakt zijn om de
producten zodanig te ontwerpen dat ze goed scoren in de
rekenalgoritmes van de prijsvergelijker. De keerzijde van
spectaculaire actietarieven, hoge bonussen of eenmalige
kortingen is dat het voor leveranciers welhaast onvermijdelijk wordt om de kosten op een minder transparante
manier
terug te verdienen. Verguisde praktijken als
bijvoorbeeld hoge tarieven na afloop van de
Het Internationale Energie Agentschap (IEA) heeft een
2
uitvoerige studie gepubliceerd over de economie van
inpassing van wind- en zonne-energie. De studie is een
pleidooi voor een systeembrede integratie van fluctuerende
productie met veel aandacht voor kostenefficiente
oplossingen. Daarbij is het een verademing dat het
Agentschap zich niet beperkt tot de sexy oplossingen waar
Nederland zijn geld op zet: smart grids en power to gas.
Eerder het tegendeel, IEA promoot vooral niet-sexy
3
oplossingen als flexibele warmtekracht koppeling en
gebruik van elektriciteit voor productie van warmte.
Toepassingen van deze vormen van flexibiliteit in
1 Met name de laagste prijs garantie die sites als Booking.com
bieden maakt dat consumenten en hotelexploitanten uiteindelijk
slechter uit zijn. De autoriteiten onderzoeken of de garantie in
strijd is met de mededingingswetgeving.
2 Volledig rapport te koop via link
3 Installatie waarmee gelijktijdig elektriciteit en nuttige warmte
wordt geproduceerd
IEA beveelt aan: negative generation oftewel power to
heat
Alle rechten voorbehouden. © 2012 SLEA BV. Het auteursrecht van deze uitgave berust bij SLEA. Informatie: [email protected]; www.slea.nl; tel 0317-427217
SLEA BV besteedt uiterste zorg aan de betrouwbaarheid en actualiteit van de gegevens in deze publicatie. Onjuistheden kunnen echter voorkomen. SLEA BV kan niet op de
inhoud van de publicatie worden aangesproken. Verspreiding of doorgeleiding van deze informatie op welke manier dan ook is verboden.
VRIJHANDELSOPTIEK
Tiende Jaargang | Week 10 2014 | 03-03-2014 | Pagina 2
.
Denemarken noemt het agentschap veelbelovend.
Nederland zou daar lering uit moeten trekken.
Net als in Denemarken kent Nederland een hoog aandeel
warmtekracht koppeling. Oorspronkelijk waren deze
installaties vooral bedoeld om een hoge energie-efficiency
te halen. Als er behoefte is aan de beide producten warmte
en elektriciteit, dan kost de gecombineerde opwek minder
energie dan als ieder product afzonderlijk wordt opgewekt.
Problematischer wordt het als slechts één van beide
producten nodig is. Beoogde energiebesparing kan dan
omslaan in energieverlies en gepaard gaan met hoge
kosten of zelfs leiden tot verlies. Vanuit het elektriciteitssysteem bezien bemoeilijkt inflexibele warmtekracht de
inpassing van wind- en zonne-energie. Flexibilisering van
wamtekracht is daarom geboden. Op dat punt tonen
Nederland en Denemarken uiteenlopende ontwikkelingen.
De broodnodige flexibilisering van warmtekracht is in
Nederland vooral bereikt door sluiting van (industriële)
warmtekracht centrales en bouw van gas gestookte
hulpwarmtecentrales. De energiebesparing van weleer is
4
daarmee ongedaan gemaakt . In Denemarken zijn diverse
warmtekracht installaties daarentegen uitgerust met elektrische boilers, waardoor de installaties zowel elektriciteit
kunnen produceren (bij weinig wind) of juist elektriciteit
kunnen consumeren (bij veel wind). Zodoende wordt in
Denemarken voorkomen dat veel windenergie leidt tot
hogere gasvraag voor levering van stadswarmte en wordt
tevens het elektriciteitssysteem robuuster en betrouwbaarder omdat er flexibele vraag wordt toegevoegd.
op de schop zodat consumptie van elektriciteit flink wordt
gestimuleerd op momenten met (extreem) lage
marktprijzen.
Warmtedump onder controle van TenneT
TenneT TSO stuurt continu zogenaamd regelvermogen
aan om het Nederlandse hoogspanningsnet binnen de
regels van de Europese netbeheerders in balans te
houden. Marktpartijen bieden dit regelvermogen aan
TenneT aan via een biedladder: minimum vraagprijs of
maximale biedprijs waarvoor de marktpartij op instructie
van TenneT a la minuut het vermogen wil opregelen, dan
wel afregelen. Bij wijze van spreken heeft TenneT dit
vermogen 'onder de knop' en weet zich zodoende
verzekerd van fysieke mogelijkheden om de balans te
handhaven.
TenneT publiceert met ongeveer een minuut vertraging
hoeveel regelvermogen er op dat moment wordt op en/of
afgeregeld en welke prijzen daarbij horen. Marktpartijen die
beschikken over regelbaar vermogen maar niet kunnen of
willen deelnemen aan het rechtstreeks inbieden van regelvermogen, kunnen de publicatie van vermogens en prijzen
gebruiken om te trachten 'het systeem te helpen'. Als dat
lukt en als ze een overeenkomst hebben met hun leverancier/PV-partij waarin ze zelf beloond of bestraft worden
voor hun eigen onbalans, dan kan het helpen van het
systeem (passief meeregelen genoemd) geld opleveren.
IEA noemt Denemarken een illustratie voor het potentieel
dat geboden wordt door de sterke link tussen de
elektriciteit- en warmte/koude sector die de stedelijke
gebieden gebruiken als thermische opslag van elektriciteit.
Helaas is Nederland zwaar aardgas georiënteerd. In plaats
van elektriciteit ten tijde van (extreem) lage prijzen te
dumpen in warmteopslagen, zoekt Nederland de oplossing
in slimme netten en het omzetten van overschotten
elektriciteit in gas. Ook al tonen de APX prijzen in tal van
uren het tegendeel aan, in Nederland blijft elektriciteit
omgeven met het aura van zijnde te kostbaar voor
warmteproductie. Dat wordt mede ingegeven door de hoge
energiebelasting op elektriciteit. En als dat aura 'power to
heat' al niet de das om doet, dan is het wel de systematiek
5
van transporttarieven . Die systematiek moet daarom snel
Passief meeregelen speelt een belangrijke rol bij het
beperkt houden van de kosten van balanshandhaving.
Helaas zijn er voor de exploitant wel risico's aan
verbonden. Pas na afloop van een klokkwartier kan worden
vastgesteld of de regelactie het systeem heeft geholpen of
juist tegen het systeem in heeft gewerkt. Een kwartier dat
begint met een opregelactie door TenneT eindigt meestal
ook met een opregelactie en passief mee opregelen
betekent in dat geval helpen van het systeem en dus
verdienen, zij het dat de prijs nog niet geheel vaststaat.
Ook het omgekeerde gaat op. Een kwartier dat begint met
afregelen eindigt meestal ook met afregelen. Marktpartijen
die in dat kwartier minder elektriciteit hebben geproduceerd
dan genomineerd en/of meer elektriciteit hebben
afgenomen dan gepland, tellen dan als helpers en kopen
de betreffende elektriciteit tegen een aantrekkelijke prijs in.
4 Dit kan er zelfs toe leiden dat er bij stadsverwarming beduidend
meer energie nodig is dan bij verwarming met individuele HR
ketels. Bij eigen ketels treden namelijk nauwelijks warmteverliezen tijdens transport op terwijl dat bij stadsverwarming kan
oplopen tot 25% van de geïnjecteerde warmte.
5 Grootverbruikers op laag- en middenspanning betalen hoge
tarieven per afgenomen MWh waardoor goedkope stroom alsnog
duur uit kan vallen. Verder betalen grootverbruikers hoge
capaciteitsvergoedingen. Als slechts sporadisch extra elektriciteit
wordt afgenomen, dan betreft dat per extra MWh afname
honderden Euros. Zelfs bij 500 uur/jaar kunnen de kosten
oplopen tot 50 EUR/MWh. Hierdoor is het benutten van de 'heat
sink' niet interessant als dat leidt tot hogere contractcapaciteit.
Door 'time of use' mee te laten wegen bij vaststelling
transportkosten kan worden voorkomen dat technisch
beschikbare middelen onbenut blijven vanwege de tarievensystematiek.
Alle rechten voorbehouden. © 2012 SLEA BV. Het auteursrecht van deze uitgave berust bij SLEA. Informatie: [email protected]; www.slea.nl; tel 0317-427217
SLEA BV besteedt uiterste zorg aan de betrouwbaarheid en actualiteit van de gegevens in deze publicatie. Onjuistheden kunnen echter voorkomen. SLEA BV kan niet op de
inhoud van de publicatie worden aangesproken. Verspreiding of doorgeleiding van deze informatie op welke manier dan ook is verboden.
VRIJHANDELSOPTIEK
Tiende Jaargang | Week 10 2014 | 03-03-2014 | Pagina 3
.
In pakweg 12% van de kwartieren eindigt een kwartier met
een regelactie in de andere richting dan waarmee het
kwartier begon. In zulke kwartieren kan de aantrekkelijke
vergoeding die werd verwacht voor gecreëerd overschot
flink tegenvallen, respectievelijk kan de prijs voor in te
kopen elektriciteit fors hoger uitvallen dan verwacht. Deze
verschillen tussen verwachting en werkelijk prijskaartje
kunnen oplopen tot ruim 800 EUR/MWh. Dat betekent dat
bijvoorbeeld een tuinder die zijn warmtekrachtinstallatie
aanzet bij de verwachting dat de extra elektriciteit 600
EUR/MWh zal opbrengen, ruim 200 EUR/MWh moet
betalen voor de extra productie. Zoiets hoeft maar enkele
keren te gebeuren om de bereidheid bij te dragen aan
systeemstabiliteit voorgoed om zeep te helpen.
Passief meeregelen houdt niet alleen voor de deelnemers
behoorlijke risico's in. Het hele transportsysteem kan er
namelijk labiel door worden. Naarmate deelnemers de
risico's hoger inschatten zullen ze terughoudender worden.
De onbalansprijzen worden dan extremer waardoor de
kans toeneemt dat het afgegeven prijssignaal dermate
aantrekkelijk voorkomt dat er te massaal op wordt
gereageerd en een tekort plots kan omslaan in een
overschot of omgekeerd.
De onderstaande grafiek illustreert dat het aantal
kwartieren met verschillende prijzen voor op- en afregelen
in 2013 behoorlijk groter was dan in 2012 en
6
prijsverschillen ook extremer waren .
Bron: TenneT
Deze ongewenste ontwikkeling moet worden tegengegaan
door het inbieden van regelvermogen bij TenneT laagdrempeliger te maken. Hierbij kan bijvoorbeeld worden
gedacht aan het openstellen van de biedladder voor kleine
vermogens, faciliteren van pooling van vermogens door
6 Opgemerkt zij dat 2014 tot nu toe wel gunstiger uitvalt dan de
eerste weken van 2012 en 2013.
aggregators en vereenvoudiging van de communicatietechniek tussen TenneT en aanbieder.
In het bijzonder kan power to heat (zie vorige artikel)
worden bevorderd door geen transportkosten te rekenen
voor regelvermogen dat door TenneT wordt ingezet. Dat
zou het aantrekkelijk maken om warmteopslagen te
voorzien van een elektrisch verwarmingselement en te
gebruiken voor het nuttig toepassen van kortstondige
overschotten aan elektriciteit: goedkope warmte en een
stabieler transportnet.
Klimaatbeleid: wat het zwaarste is moet het zwaarste
wegen
Europa maakt zich op voor belangrijke keuzes in het
klimaatbeleid voor na 2020. De Nederlandse regering zit
vooralsnog in het kamp van lidstaten die de nadruk willen
leggen op reductie van broeikasgassen. Het pleit is helaas
nog niet beslecht. Belanghebbenden, zoals leveranciers
van windturbines, voeren een felle lobby voor bindende
doelstellingen voor het aandeel duurzame opwek. Ook
binnen de Nederlandse regeringscoalitie is een eenduidige
voorkeur ver te zoeken, getuige een opiniestuk van PvdA
7
Kamerlid Jan Vos .
Vos wijst op de overstromingen in Engeland en
aardbevingen in Nederland als gevolgen van de
schadelijke effecten van fossiele energie: bodemdaling,
aardbevingen en opwarming van de aarde. Desalniettemin
trekt Vos de verkeerde les uit zijn eigen constateringen. Als
de opwarming voorkomen moet worden en bevingen
moeten worden tegengegaan, dan heeft terugdringen van
de uitstoot van broeikasgassen, respectievelijk terugdringen van het gebruik van Gronings gas, de hoogste
prioriteit. Vreemd genoeg is deze voor de hand liggende
keuze echter niet de keuze die Vos bepleit. Net als velen
anderen,
zoals
windturbinebouwers,
zonnepanelen
leggers, openbare netbeheerders, wil Vos vooral het
aandeel duurzaam opgewekte energie vergroten.
Het pleidooi van voorstanders van bindende doelstellingen
voor het aandeel duurzame energie heeft veel weg van
iemand die rechtsaf moet en er toch, bewust of onbewust,
voor kiest om drie keer links af te gaan. Uiteindelijk is drie
keer links ook rechtsaf maar de weg er naar toe is langer
en dat betekent dat in de tussentijd meer broeikasgassen
de lucht in gaan, respectievelijk Gronings gas wordt
gebruikt, dan als rechtstreeks op het beoogde doel was
afgekoerst.
7 Opinieartikel Jan Vos, PvdA woordvoerder economische zaken
en buitenlandse handel; FD, 1 maart 2014
Alle rechten voorbehouden. © 2012 SLEA BV. Het auteursrecht van deze uitgave berust bij SLEA. Informatie: [email protected]; www.slea.nl; tel 0317-427217
SLEA BV besteedt uiterste zorg aan de betrouwbaarheid en actualiteit van de gegevens in deze publicatie. Onjuistheden kunnen echter voorkomen. SLEA BV kan niet op de
inhoud van de publicatie worden aangesproken. Verspreiding of doorgeleiding van deze informatie op welke manier dan ook is verboden.
VRIJHANDELSOPTIEK
Tiende Jaargang | Week 10 2014 | 03-03-2014 | Pagina 4
.
Met enige afgunst wijst Vos er
op dat Duitsland zich wel in het kamp van de pleitbezorgers voor het verplichte aandeel
duurzame energie opwek bevindt. Juist vanuit Vos' zorg voor aardbevingen en bodemverzakking moet het hoge
8
bruinkoolgebruik en de gevolgen daarvan voor het Duitse landschap, Vos toch te denken geven . In Duitsland, de
Europese kampioen stimulering duurzame energie opwek, zijn het niet een paar huizen die beven door gaswinning maar
9
complete dorpen die van het aardoppervlakte verdwijnen. Activiteiten die overigens zelfs tot in Nederland een directe
bedreiging vormen voor het landschap en de natuur.
De EU Commissie is bij de voorstellen voor het klimaatbeleid in de periode 2020 - 2030 niet over een nacht ijs gegaan.
Na publicatie van een groenboek, gevolgd door een consultatie, heeft de commissie een lijvige studie naar beleidsopties
en gevolgen gepubliceerd. Die studie laat weinig aan de verbeelding over. Als het beperken van de opwarming van de
aarde het doel is, dan moet de oorzaak van die opwarming zo snel en effectief mogelijk worden aangepakt. Dat kan
alleen worden bereikt door alles in het werk te stellen om de mondiale uitstoot van broeikasgassen terug te dringen.
Duurzame opwekking van energie is daartoe slechts een middel maar geen doel op zichzelf.
Als de commissievoorstellen overeind blijven, dan kan het welhaast niet anders dan dat dit ook gevolgen moet hebben
voor het energieakkoord. Nederland moet voorkomen tot aan 2020 'de vorige oorlog' uit te vechten en dan pas (weer)
achter aan te sluiten bij de landen die tijdig het licht hebben gezien. Zo snel mogelijk moet het energieakkoord worden
omgebouwd naar een klimaatakkoord waarin duurzame energie de plek krijgt die het toekomt: een van middelen om de
uitstoot van broeikasgassen terug te dringen.
European Power & Dutch Gas Indications: Mid Market Closing Prices
28 feb 2014
Q1-14
Q2-14
Q3-14
Q4-14
Q1-15
Q2-15
Q3-15
Q4-15
Cal-16
Q1-14
Q2-14
Q3-14
Q4-14
Q1-15
Q2-15
Q3-15
Q4-15
Cal-16
Nordpool
Power
UK Base
UK Peak
APX
Baseload
Power
APX
Peakload
Power
EEX
Baseload
Power
EEX
Peakload
Power
1,3817
1,3818
1,3819
1,3821
1,3824
1,3829
1,3837
1,3849
1,3904
Euro / MWh
27,80
26,94
26,50
32,25
34,40
28,90
27,25
32,98
30,42
Euro / MWh
54,92
55,08
53,81
61,76
65,61
62,42
60,98
66,36
64,59
Euro / MWh
61,78
62,13
61,02
71,08
75,45
69,16
67,57
77,50
74,28
Euro / MWh
42,15
42,13
41,10
45,45
45,50
40,57
39,12
43,04
39,88
Euro / MWh
53,53
51,70
51,14
56,30
56,59
51,46
50,23
54,78
52,14
Euro / MWh
32,15
31,47
34,40
38,30
39,30
32,37
34,37
38,29
35,41
Euro / MWh
40,03
38,70
43,34
50,20
51,34
40,46
43,73
49,78
45,39
NOK / USD
ICE Brent
Gasoil 0.1%
FOB Barges
NWE
LSFO 1.0%
FOB Barges
NWE
API #2
TTF
NBP
CO2
Emissions
(Dec-14)
5,993
6,007
6,027
6,048
6,069
6,090
6,111
6,130
6,168
US $ / BBL
108,78
108,01
106,50
105,04
103,79
102,50
101,23
100,02
97,37
US $ / MT
918,83
914,15
908,28
902,47
893,81
883,14
873,88
866,31
845,77
US $ / MT
631,25
617,75
611,25
602,50
595,05
590,70
584,85
578,00
571,38
US $ / MT
72,50
73,75
75,77
78,10
79,60
80,27
81,05
81,90
84,23
EUR/MWh
22,83
23,20
23,20
25,16
25,95
24,43
24,23
25,51
25,02
EUR/MWh
23,312
23,067
23,185
26,046
27,576
24,543
24,224
26,346
25,336
EUR / USD
Euro / MT
7,150
DISCLAIMER: De prijsinformatie is beschikbaar gesteld door Morgan Stanley. De informatie vormt in geen enkel opzicht een
aanbieding voor koop of verkoop van een of meerdere van de genoemde producten. SLEA BV noch Morgan Stanley kunnen op de
inhoud van de publicatie worden aangesproken. Gelieve bij vragen over prijzen en/of producten rechtstreeks contact op te nemen
met Morgan Stanley. Contactpersoon is Brieuc Raskin, tel +442076777965, email [email protected]
8 Zie bijvoorbeeld NRC van 1 maart 2014
9 Om ten oosten van Roermond tot op een diepte van 200 meter bruinkool te winnen wordt de grondwaterstand
vergaand verlaagd. Hierdoor kan slechts met veel moeite het natte beekdal van nationale landschapspark De Meinweg
voor droogvallen worden behoed.
Alle rechten voorbehouden. © 2012 SLEA BV. Het auteursrecht van deze uitgave berust bij SLEA. Informatie: [email protected]; www.slea.nl; tel 0317427217
SLEA BV besteedt uiterste zorg aan de betrouwbaarheid en actualiteit van de gegevens in deze publicatie. Onjuistheden kunnen echter voorkomen.
SLEA BV kan niet op de inhoud van de publicatie worden aangesproken. Verspreiding of doorgeleiding van deze informatie op welke manier dan ook is
verboden.
VRIJHANDELSOPTIEK
Tiende Jaargang | Week 10 2014 | 03-03-2014 | Pagina 5
.
Wilt u de Vrijhandelsoptiek elke twee weken ontvangen?
Dat kan dat door een abonnement te nemen:
Bestelformulier: Vrijhandelsoptiek
___________________________________________________________________
Hierbij abonneer ik mij, met onmiddellijke ingang en tot wederopzegging, op de tweewekelijkse publicatie
Vrijhandelsoptiek. Ik/wij zullen de publicatie per e-mail ontvangen. Het verschuldigde bedrag zal ik voldoen
na ontvangst van de factuur.
De kosten bedragen per kwartaal: 245 EUR voor de eerste lezer plus 19,75 EUR voor iedere extra
lezer. Bij betaling eens per jaar, is het verschuldigde bedrag 950 EUR plus 75 EUR voor iedere extra
lezer. Alle genoemde bedragen zijn excl. BTW.
Ik accepteer dat SLEA’s Algemene voorwaarden voor levering van publicaties op deze overeenkomst
van toepassing zijn. Ik zal de e-mail adressen van de extra lezers actueel houden en doorgeven via
[email protected]
Ik wens eens per jaar/kwartaal te betalen. (doorhalen wat niet van toepassing is.)
Aantal lezers:
Naam:
Telefoon:
E-mail adres:
Naam organisatie:
Adres:
Factuuradres (indien afwijkend):
t.a.v.:
BTW nummer (alleen voor afnemers buiten Nederland):
Handtekening/plaats en dagtekening:
Gaarne dit formulier gescand toesturen aan: [email protected]
Of per post naar: SLEA BV; De Vrieslaan 16; 6705AV Wageningen
Alle rechten voorbehouden. © 2012 SLEA BV. Het auteursrecht van deze uitgave berust bij SLEA. Informatie: [email protected]; www.slea.nl; tel 0317427217
SLEA BV besteedt uiterste zorg aan de betrouwbaarheid en actualiteit van de gegevens in deze publicatie. Onjuistheden kunnen echter voorkomen.
SLEA BV kan niet op de inhoud van de publicatie worden aangesproken. Verspreiding of doorgeleiding van deze informatie op welke manier dan ook is
verboden.