Transcript ZELFKRITIEK ZELFACCEPTATIE 1

VAN ZELFKRITIEK NAAR
ZELFACCEPTATIE
BIJ EETSTOORNISSEN
GRETA NOORDENBOS &
KLINISCHE PSYCHOL
MASTER STUDENTEN
UNIVERSITEIT LEIDEN
MARIEKE TEN NAPEL
ANNEMARIE HANSEN
MARTINA BAECKE
MAARTJE VROLING
AMARUM ZUTPHEN
Sponzen en Rozen
OPBOUW VAN DE
WORKSHOP
1. Greta : Onderzoek naar innerlijke kritiek
2: Module om zelfkritiek te verminderen
3. Marieke: vertaling naar de praktijk
4. Eerste bevindingen van patiënten
5. Oefeningen met de deelnemers
6. Vragen en discussie
NEGATIEVE GEDACHTEN
OVER ZICHZELF
HILDE BRUCH:
ALS EEN MUS IN EEN GOUDEN KOOI, 1974
Schreef als eerste over het horen van innerlijke
kritische stemmen bij eetstoornispatiënten
CITATEN VAN ANOREXIA
PATIENTEN VAN HILDE BRUCH
“Ik had het gevoel dat ik een sterke innerlijke
stem in mijn hoofd moest gehoorzamen die mijn
hele leven controleerde”.
“Het was alsof een innerlijke dictator over mij
heerste”
KRITISCHE & SABOTERENDE
GEDACHTEN
(Kortink & Noordenbos, 2011)
De perfectionist
Nooit goed genoeg
Veroordelend
Beschuldigend
Bestraffend
Innerlijke tiran
Dictator
THERAPEUTEN DIE SCHREVEN OVER
INNERLIJKE KRITIEK
HILDE BRUCH (1974)
Als een mus in een gouden kooi
Innerlijke tiran of dictator
PEGGY CLAUDE PIERRE (1997):
De geheime taal van eetstoornissen
Innerlijke negativist / innerlijke criticus
JOANNA KORTINK (2004)
Uit de ban van eetbuien
Innerlijke saboteurs
STERK & SWAEN (2005)
Denk je sterk
Innerlijke criticus
Heffner &
Eifert,2004
Uit Heffner en Eifert, 2004.
“Er is voortdurend een strijd in mijn hoofd. Wanneer ik
tegen mijzelf zeg dat ik niet dik ben, dan antwoordt een
luide stem in mijn hoofd dat wanneer ik eet ik
onherstelbaar dik ga worden”.
ONDERZOEK NAAR INNERLIJKE KRITISCHE
STEMMEN BIJ EETSTOORNISSEN:
1.
Wanneer begonnen die kritische stemmen?
2.
Wat waren de kenmerken van de stemmen?
3.
Wat was de inhoud van kritische stemmen?
4.
Wat was de relatie met zelfvertrouwen?
5.
Kunnen de stemmen verminderen?
ONDERZOEK NAAR
INNERLIJKE KRITIEK
METHODE
Participanten die ervaring hadden met:
*het horen van innerlijke kritische stemmen
*verbeterd of hersteld waren van eetstoornis
*nog steeds een eetstoornis hebben
WERVINGSPROCEDURE
Procedure:
Verzoek om deelname bij
SABN, Artiva , Emergis , Amarum, Lentis
Geinteresseerden konden een mail sturen naar de
onderzoeker en kregen de vragenlijst toegestuurd.
De ingevulde vragenlijsten konden per post of mail
teruggestuurd kon worden
SCHRIFTELIJKE VRAGENLIJST
MET VRAGEN OVER:
Persoonlijke kenmerken
Aard en ernst van de eetproblemen
Ervaringen met kritische gedachten en stemmen
De inhoud van kritische gedachten en stemmen
Zelfvertrouwen en zelfkritiek
De vragen hadden betrekking op twee fasen:
1) de meest ernstige fase
2) de fase van herstel
RESULTATEN:
AANTAL STEMMEN
60
60%
19%
3%
18%
1 stem
2 stemmen
3 stemmen
meer dan 3
50
40
1
2
3
meer
30
20
10
0
aantal
SEKSE VAN STEM
60
55% vrouw
24% man
21% vrouw en man
50
40
vrouw
30
man
20
vrouw &
man
10
0
sekse
LEEFTIJD VAN STEM
40% zelfde leeftijd
60% ouder
0% jonger
60
50
40
gelijk
ouder
jonger
30
20
10
0
leeftijd
INHOUD VAN DE STEMMEN
Gericht op eten en afvallen
Gericht op uiterlijk
Gericht op de persoon
Gericht op automutilatie
Beschuldiging, straffen
Afbreken van eigenwaarde
“Je mag alleen heel weinig eten:
je verdient het niet om meer te eten”
Voor de maaltijd: “Als je dat gaat eten dan faal
je en word je een dik vies varken”
Na de maaltijd: “Jij bent een domme, vieze, vette
vetzak, je eet altijd teveel”
Voor de spiegel: “Kijk toch hoe dik je
bent, je moet afvallen”
“Je hebt veel te veel gegeten. Nu moet je
gestraft worden en extra kilometers lopen”
INVLOED VAN KRITISCHE STEMMEN
Tasten het gevoel van eigenwaarde aan
Verminderen het zelfgevoel en de eigen wil
Domineren het leven in de meest ernstige fase
Belemmeren het zoeken van hulp
Belemmeren de verbetering van het eetgedrag
TOE EN AFNAME VAN HET HOREN VAN
INNERLIJKE KRITISCHE STEMMEN
PERCENTAGE %
120
100
80
60
STEMMEN
40
20
ST
EL
H
ER
SE
H
ER
ST
EL
FA
FA
SE
ST
IG
E
EG
IN
ER
N
B
N
A
VO
O
R
0
MODULE OM INNERLIJKE
KRITIEK TE REDUCEREN
1.
BEWUSTWORDEN VAN KRITISCHE GEDACHTEN
2.
KRITISCHE ANALYSE VAN INNERLIJKE KRITIEK
3.
TEGENARGUMENTEN LEREN ONTWIKKELEN
4.
VOICE DIALOGUE & ROLLEN SPEL
5.
VERSTERKEN VAN POSITIEF ZELFBEELD
6.
COMPASSIE
7.
OEFENINGEN VANUIT PSYCHOSE BENADERING
8.
etc
BEWUSTWORDING VAN KRITISCHE
GEDACHTEN & STEMMEN
Voorbeeld van Joanna Kortink :
“Bij mij ontstond de ommekeer toen ik me jaren geleden
realiseerde dat er geen ergere vijanden zijn dan degenen
die zich gevestigd hebben in mijn eigen hoofd.”
“Steeds vaker besefte ik dat wanneer ik weer eens iets
lelijks over mezelf dacht, ik dit in wezen niet zelf was,
maar de saboteur in mij. Door dit inzicht kon ik er met
steeds meer mededogen afstand van nemen”
ROLLENSPEL
VOICE DIALOGUE
BELANGRIJK IS DAT DE CLIENT LEERT DAT ZE NIET
HELEMAAL SAMENVALT MET DE INNERLIJKE
KRITIEK OF KRITISCHE STEM.
ROLLENSPEL MET VERSCHILLENDE STOELEN:
LETTERLIJK AFSTAND NEMEN IS BEHULPZAAM
ER IS NIET ALLEEN DE KRITIEK, MAAR OOK NOG
EEN GEZOND DEEL OOK ALS IS HET NOG ZO KLEIN
COGNITIEVE GEDRAGSTHERAPIE
ANALYSE VAN INHOUD VAN KRITIEK
Kijk vanuit een afstand naar de gedachte.
Hoe geloofwaardig is die gedachte? 1-10
Kun je tegenvoorbeelden bedenken?
OEFENINGEN UIT BOEK:
UIT DE BAN VAN EMOTIE -ETEN
Niet vastbijten maar loslaten
Voorbeeld van touwtrekken
MINDFULNESS OEFENINGEN
GEDACHTEN OPMERKEN EN OPSCHRIJVEN
GEDACHTEN OBSERVEREN EN LOSLATEN
GEDACHTEN IN DE PAPIER VERSNIPPERAAR
PROP IN DE PRULLENMAND GOOIEN
WOLKEN OEFENING
KRITISCHE GEDACHTEN OP
WOLKEN LATEN WEGDRIJVEN
POSITIEF TOEKOMSTBEELD ONTWIKKELEN
ACCEPTANCE & COMMITMENT THERAPIE:
ACT
Streven naar een waardevol en zinvol leven!
Belangrijke waarden invullen op diverse levensgebieden:
Relaties, gezondheid, werk, vrije tijd etc.
Uitwerking van deze waarden in concrete plannen en
stappen
ACTIEVE STAPPEN NEMEN
VOOR EEN ZINVOL LEVEN
Positief toekomst
scenario maken in de
vorm van een collage
Letterlijk de sprong
wagen
AFNEMEN VAN KRITISCHE STEMMEN
IN DE FASE VAN HERSTEL HANGT
SIGNIFICANT SAMEN MET:
Versterking van het gezonde deel
Toename van zelfwaardering & eigenwaarde
Grotere acceptatie van zichzelf
Verbetering van de lichaamsbeleving
Verbetering van het eetgedrag en het gewicht
RELATIE TUSSEN INNERLIJKE KRITISCHE
STEMMEN & ZELFVERTROUWEN
PERCENTAGE %
120
100
80
STEMMEN
ZELFVERTROUWEN
60
40
20
ST
EL
H
ER
SE
H
ER
ST
EL
FA
FA
SE
ST
IG
E
EG
IN
ER
N
B
N
A
VO
O
R
0
OVERZICHT VAN INTERVENTIES
VOOR VERMINDERING VAN
INNERLIJKE KRITIEK
1: Herkennen en bewust worden
2: CBT: kritisch analyseren op geloofwaardigheid
3. Voice dialoque/ rollenspel/ SFT
4. Positief toekomstbeeld ontwikkelen (ACT)
5. Mindfulness: leren loslaten
6: CFT: Compassion Focused Therapy:
7. Oefening vanuit psychoseleer
Vertaling naar de praktijk
Gereedschapkist
2 pilots gedraaid
Pre groep
Kliniek
EVALUATIE VAN DE MODULE: VAN
ZELFKRITIEK NAAR ZELFACCEPTATIE
Via deze evaluatie willen we graag horen wat je vond van deze module.
Je kunt je waardering aangeven in de vorm van een cijfer variërend van 1 tot
5. Daaronder is ruimte om dat cijfer schriftelijk toe te lichten en om
suggesties te geven voor verbetering.
HOE VOND JE DE SCHRIFTELIJKE INFORMATIE IN DEZE
MODULE?
1= erg onduidelijk
Toelichting:
Suggestie:
2) onduidelijk
3) redelijk
4) duidelijk 5) heel duidelijk
Feedback deelnemers
Herkenning
“ik heb al die jaren gedacht dat ik gek was”
Hoop/onzekerheid
“kunnen deze innerlijke dialogen dan weg gaan”
Veel inzicht gekregen, bewustwording
Moe, concentratie, spellingfouten
Feedback therapeut
Cognitief inzicht
Overstap naar behandelen
Kliniek
Feedback clienten/therapeut
?
Onderzoek Martine Baecke
kp i.o.
3 en 5 daagse deeltijd
Module 13 keer
Afname eens in de 14 weken
TAU met module vergeleken met TAU
Design is quasi experimenteel
FSCRS
LOSC
RSE
ED-CBQ
EDE-Q
Persoonlijke en eetstoorniskenmerken
We willen nu aan de slag
twee oefeningen in de groep
Bus
Twee stoelentechniek
Bus oefening
A. Hansen gz psycholoog Amarum
http://www.youtube.com/playlist?list=PLb535
XszxNlWe5x5AZwLp8nhBCFoxDVfp&app=d
esktop
Twee stoelentechniek
1 cliënt
7 groepsgenoten
Discussie en Vragen
Denk ook bij de intake aan de mogelijkheid dat
iemand zijn gedachten als stem hoort!
Hartelijk dank voor uw aandacht