Transcript Download de PDF van dit artikel

varkenshouderij
R E P O RTA G E
Varkenshouder Ten Arve investeerde in een
warmtewisselaar om zijn hoge stookkosten te
reduceren. Sindsdien zijn die aanzienlijk gedaald.
Gasrekening drukken
met warmtepomp
O
54
P een degelijke constructie aan de
buitenkant van de zeugenstal
heeft varkenshouder Henk ten
Arve sinds een halfjaar een chemische wasser staan. Daarmee heeft hij
zijn bedrijf emissiearm gemaakt. Het
liefst had de ondernemer een biologische
wasser geplaatst, om werken met zwavelzuur te voorkomen. Uiteindelijk is
toch de chemische variant gekozen om
het bedrijf emissiearm te maken. De andere stallen kan hij nu ongemoeid laten.
Tegelijkertijd is gewerkt aan het energiezuiniger maken van de stallen. Ten
Arve zag de stookkosten de laatste jaren
oplopen en plaatste daarom voor elke
stal een gasmeter, om het verbruik in
kaart te brengen. “De nieuwste stal ver-
bruikte meer dan verwacht, ongeveer net
zoveel als de andere stallen bij elkaar.”
Dat flink wordt gestookt in de zeugenstal uit 1999, is overigens niet raar. In de
centrale gang én de kraamafdelingen
hangt een enorme capaciteit aan radiatoren. Bespaard op installatiewerk is destijds niet. “Met een gasprijs die tien jaar
geleden veel lager lag, was daar geen
aanleiding voor”, aldus de Achterhoeker.
Vooral de vloerverwarming in de kraamhokken vreet capaciteit. De platen zijn 35
graden en geven veel warmte af. Om een
echte stap te zetten in energiebesparing
besloot hij te investeren in een warmtepomp. Niet vreemd, want hij was al bekend met deze wijze van warmte terugwinnen in de melkstal op het bedrijf.
In het ventilatiekanaal staan acht ‘absorptieafgiftepanelen’. Die panelen nemen warmte
op. Het daarmee opgewarmde water stroomt naar de warmtepomp.
Omgekeerde radiatoren
De installatie van Kleventa draait sinds
begin januari. Kern van het systeem is terugwinning van warmte uit de afgewerkte stallucht. In het centrale luchtkanaal
toont Ten Arve hoe dat werkt. Om warmte terug te winnen staan er acht ‘absorptie-afgiftepanelen’, in feite radiatoren die
geen warmte afgeven maar juist opnemen. Aan de onderkant stroomt er water
in van 7 graden, de warme stallucht verwarmt dit naar 12 graden. Dit warme water stroomt naar de naast de bestaande
cv-ketels geïnstalleerde warmtepomp.
Met het warmteverschil van 5 graden kan
de warmtepomp, onder hoge druk, warm
water maken van 44 graden. Dit word opgeslagen in een buffervat van waaruit het
de stal weer ingaat. Dat betekent wel dat
het water dat nu door de radiatoren loopt
zo’n 10 graden kouder is dan voorheen.
Toch is het warm genoeg om de afdelingen op temperatuur te krijgen.
Om het systeem te optimaliseren
plaatst Ten Arve binnenkort twee extra
panelen in het centrale kanaal. Zo hoopt
hij het water uit de panelen te kunnen
verwarmen naar 15 graden; dan stijgt het
rendement flink. Vooral in de winter blijkt
het moeilijk voldoende warmte te onttrekken aan de lucht. Dit komt vooral door de
BOERDERIJ 99 — no. 35 (27 mei 2014)
PROFIEL
Naam: Henk Ten Arve
(37). Plaats: Ruurlo
(Gld.). Bedrijf: Henk
dragendezeugenstal, waar weinig warmte
vrijkomt. Nog meer elementen plaatsen in
het kanaal wil de boer liever niet: “Door
die extra weerstand verstoor je de luchtstroom, zodat het lastiger ventileren is.”
Het gasverbruik is sinds de ingebruikname van de installatie flink gedaald. Voorheen was het verbruik circa 48 m3 per dag,
nu is dat 15 m3, een besparing van 33 m3
per dag. Afhankelijk van de stroomkosten
komt dit neer op een besparing van
€4.000-€5.000 per jaar. Daar staat natuurlijk wel een investering in een warmtepomp en alle toebehoren tegenover. Die
kosten zijn volgens Ten Arve €13.000.
De warmtepomp warmt
het water
op naar 44
graden. Het
water wordt
opgeslagen
in een buffervat.
BOERDERIJ 99 — no. 35 (27 mei 2014)
ten Arve heeft een
bedrijf met 250 topigs 20-zeugen,
die hij insemineert met een
Tempo-eindbeer. Ten Arve
werkt met eigen aanfok en
een driewekensysteem.
Het aantal gespeende biggen ligt op 30,5, bij een uitval
tot spenen van 14,5 procent.
De groei van de gespeende
biggen is 340 gram bij een uitval van 1 procent.
Naast het varkensbedrijf
hebben Henk en zijn broer
een melkveebedrijf met 165
stuks melkvee en 130 stuks
jongvee. In 1999 werd een
nieuwe zeugenstal gebouwd
en begin 2014 investeerde de
ondernemer in een warmtewisselaar van Kleventa.
In de kraamafdeling wordt veel energie
verbruikt. Op dit varkensbedrijf zorgt de
warmtepomp ervoor dat de stookkosten
laag blijven. FOT O ' S: HEN K RISW ICK
Daarnaast zijn er de hogere stroomkosten
voor het laten draaien van de warmtepomp en bijbehorende compressor. Die
kosten zijn circa €1.000 per jaar. Verder
zal de pomp op een zeker moment versleten zijn. Leverancier Kleventa schat dat de
warmtepomp vijftien jaar meegaat, en de
kunststofelementen slijten weinig. Voor
een goed rendement moet de pomp één
keer per jaar worden gecontroleerd.
Biggenstal niet aangesloten
De biggen zijn gehuisvest in de oude stallen, die nog worden verwarmd met een
traditionele cv-ketel. Om echt stappen te
zetten is het verwarmen van deze diergroep met een warmtepomp en warmtewisselaar erg interessant. Afdelingen met
gespeende biggen worden immers flink
verwarmd. Met de goedkope energie is
er bovendien niet de verleiding om te
gaan knijpen met de ventilatie in de winter. In de oude stallen is het echter niet
mogelijk daar een installatie te plaatsen.
Leidingen vanuit de zeugenstal doortrekken is evenmin een optie, wegens
hoge kosten. “Aan de oude stallen ga ik
niks meer doen, maar in een nieuwe stal
zou zo'n installatie er zeker komen.” Dat
dit ook echt nog eens gebeurt, is niet ondenkbaar. Er is ruimte op de vergunning
om nog een nieuwse stal te bouwen.
Wat betreft investeren is de blik eerst
gericht op de melkveetak. Nu het quotum
er bijna af is, willen de broers eerst flink
gas geven in die tak van sport.
Marieke Ploegmakers
☛
Kijk voor meer foto's op:
www.boerderij.nl/varkenshouderij
55