Transcript KRW-Verkenner

KRW Verkenner
KRW-Verkenner
KRW Verkenner
Inhoud
Themadag: KRW-instrumenten 15 maart
• Waarom een KRW Verkenner ontwikkelen?
• Wat kun je met de KRW Verkenner en voor wie is deze
bedoeld?
• Demo KRW Verkenner
• Hoe zit de KRW Verkenner inhoudelijk in elkaar?
• Wat wordt er nog aan de KRW Verkenner verder
ontwikkeld?
Norbert Cremers (RIZA)
KRW Verkenner
Het klinkt zo eenvoudig …
KRW Verkenner
Veel typen watersystemenmet eigen indicatorsoorten
2005
2015
Rivieren (18 types)
langzaam – snelstromend
bron – bovenloop – middenloop – benedenloop
klei – zand – grind
onderzoek
Meren (20 types)
ondiep – diep
klein - groot
zwakgebufferd – kalkrijk – brak
Overgangswateren (1 type)
maatregelen
estuarium met matig getijdeverschil
Kustwateren (3 types)
(beschut) polyhalien - euhalien
“Goed ecologisch
potentieel”
“Groene soep”
Totaal: 42 typen watersystemen
KRW Verkenner
Kwaliteitsindicatoren
• Hydro-morfologische
kwaliteitsindicatoren
•
•
•
•
stroomsnelheid
waterstanden
sedimentatie
overstromingsduur
• Chemische
kwaliteitsindicatoren
•
•
•
•
KRW Verkenner
Palet van maatregelen
• Ecologische
kwaliteitsindicatoren
•
•
•
•
fytoplankton
macrofyten
macrofauna
vissen
chemie
ecologie
prioritaire stoffen
nutriënten
zuurstofhuishouding
waterbodemkwaliteit
Hydrologie
Waterkwaliteit
•
•
•
•
•
•
•
•
•
waterconservering
peilfluctuaties
inundatiezones
herstel stromingsdynamiek
reductie puntbronnen
reductie diffuse bronnen
defosfatering
sturing op waterkwaliteit
baggeren
Inrichting en morfologie
Ecologie
•
•
•
•
•
•
natuurvriendelijke oevers
hermeandering
aanleg sedimentvang
visstandsbeheer
ecologisch maaien
helofytenfilters
hydro - morfologie
1
KRW Verkenner
KRW Verkenner
KRW Verkenner
Wat kun je met de Verkenner?
•
•
•
•
•
Instrument voor verkenning van maatregelen
Gericht op communicatie met beleidsmakers en bestuurders
Snelle respons - geen rekenmodel
Wel een ‘presenteerblaadje’ ingewikkelde modellen en detailstudies
•
•
Maatregelen verkennen binnen stroomgebied
• effect op ecologie
haal je de KRW-doelstelling?
• effect op waterkwaliteit
• kosten
Afleiden MEP-GEP (Praagse methode)
Interactieve communicatie
KRW Verkenner
KRW Verkenner
Rol bij implementatie KRW
Harmonisatie
Afwenteling
Gebiedsspecifiek
KRW Verkenner
gedetailleerde
proces- en
systeemstudies
informatiebehoefte actoren
(interactief)
beleidsproces
KRW
verkenner
integreren van
deel-/detailonderzoek
KRW Verkenner
Samenvattend, waarom een KRWVerkenner?
Positie KRW Verkenner
aansturing detailonderzoek
• Analyse effecten generieke en
regionale maatregelpakketten
(incl. de voorkeursvariant t.b.v.
decembernota 2007)
• Communicatie met andere actoren
en belangenorganisaties over
(voorkeurs)varianten
• Informatiesysteem maatregel – effectrelaties (dossieropbouw voor Brussel)
• Volgende ronde SGBP
stimuleren van
informatieuitwisseling
• Toegankelijk voor grotere groep betrokkenen
• Snelle respons op gebruikersinteractie (leren)
• Inzicht in samenhang tussen doelen, maatregelen en
effecten
• Gemeenschappelijke kennisbasis over effectiviteit van
mogelijke maatregelen (argumentatie richting Brussel)
• Bijdragen aan een goede afstemming tussen het landelijke
en regionale KRW-proces
• Kennisoverdracht: ‘op een presenteerblaadje’
• Standaardisatie
• Kennisleemten zichtbaar maken
• Nieuwe kennis snel beschikbaar maken
2
KRW Verkenner
De KRW Verkenner (DEMO)
KRW Verkenner
De kern van de KRW-Verkenner
Maatregelen worden vertaald naar stuurvariabelen:
selecteer een waterlichaam
maatregel Æ stuurvariabele Æ effect op ecosysteem
kies de maatregelen
maatregel Æ
stroomsnelheid
diepte
stoffen
connectiviteit
lichtklimaat
direct op ecologie
Æ
fytoplankton
waterplanten
vissen
macrofauna
bekijk meteen het resultaat
KRW Verkenner
User Interface voor modelleurs
Opzet KRW-Verkenner
Maatregelen
gebiedsdatabase
kennisregels
kennisdatabase
kennisregels
Kenmerken
waterlichaam
rekenhart
Componenten
kennisregels
water- en
stoffenbalans
Stuurvariabelen
kennisregels
Ecologische
kwaliteit
User Interface voor eindgebruikers
onderliggende kennis
en modellen
KRW Verkenner
Componenten in de KRW-Verkenner
• Gebiedsdatabase
• schematisatie ‘bakjesmodel’
• bronnen van water en stoffen (uit detailmodellen?)
• maatregeldefinities
• Kennisdatabase
• ecologie
• waterkwaliteit
• User Interface voor eindgebruikers
• interactieve kaart
• maatlatten
• rapportages
KRW Verkenner
Het ‘bakjesmodel’
Nederrijn
Lunterse beek
Valleikanaal
Modder /
Moorster. beek
70%
30%
Woudenbergse grift /
Heiligenbergerbeek
bov. Barn. beek
ben. Barn. beek
Eem
Eemnesservaart
Esv. beek /
Hoev. beek
Eemmeer
3
KRW Verkenner
KRW Verkenner
Overig
Maatregelen
• Kosten op basis van investering, grondverwerving en
exploitatie
• Kwalitatieve criteria zoals: meekoppelen WB21/VHR,
werkingstermijn, onzekerheid etc. Hierop kan worden
gesorteerd.
• Uitgebreide rapportfunctie (aansluiten/conversie t.b.v.
rapportage SGBP)
In totaal 46 factsheets:
• Mestbeleid
• Inrichting
• Bronnen
• Ecologisch beheer
• Waterbeheer
natuurvriendelijke oever in aanleg
KRW Verkenner
KRW Verkenner
Ecologie in de KRW-Verkenner
Ecologische kennisregels: vissen
stuurvariabelen
D7
D6
troebel algenrijk water….
of helder water met submerse planten
emergente vegetatie
ondiepe moerassige zones
D5
D7
Sterk veranderd waterlichaam met geringe
diversiteit in diepte (D) en stroomsnelheid
(V)
Baars + blankvoorn
Plantminnende vis
D4
D3
D3
D2
D2
D1
O2-tolerant
V1
D7
D6
V2
V3
V4
V5
V6
V7
D5
D5
D4
D4
D3
D3
V2
V3
V4
V5
V6
KRW Verkenner
•
Rekening houden met
diversiteit in diepten en
stroomsnelheden binnen
waterlichaam
Afvoer naar stroomsnelheid
op basis representatieve
profielen
V3
V4
V5
V6
V7
D1
V1
•
V2
Alle 4 de indicatorsoorten
zijn aanwezig
D2
D1
totaal aantal soorten
V1
Waterlichaam na uitvoering van herstelmaatregelen D7
-> toename diversiteit in diepte (D) en
D6
stroomsnelheid (V)
D2
Van waterbalans naar stuurvariabelen
D5
D4
D1
Brasem
Slechts 2 van de 4 indicator
soorten komen voor
D6
V7
V1
V2
V3
V4
V5
V6
V7
KRW Verkenner
Macrofyten
macrofyten
doorzicht
zaden
‘omgekeerd’ berekeningsverloop
4
KRW Verkenner
KRW Verkenner
macrofyten
Licht Æ zwevende stof
Ecologie
zwevende stof
diepte
strijklengte
•
•
•
•
zaden
doorzicht
algen
Geen kust en overgangswateren
Ecologie rivieren nog in ontwikkeling
Waterplanten beken 2e poging
Kanalen en sloten bijna gereed
¾ Peer review 21 maart over nieuwe kennisregels (t.b.v. de 31
maart versie KRW Verkenner)
diepe putten
bodemsterkte
kenmerken van het waterlichaam
KRW Verkenner
KRW Verkenner
Openstellen kennisdatabase
Waar is de KRW-Verkenner toegepast?
• Ecologische kennisdatabase is nu nog gesloten
(uniformiteit)
•
• Openstellen voor kennis instituten, bureaus
• Kennisregels worden pas toegevoegd na een Peer Review
• Nieuwe kennisregels worden gedeeld via Wikipedia
•
• Samen weten we meer:
• Ecologische kennis is versnipperd over vele ecologen,
databases, artikelen etc.
• Ecologisch modelleren is relatief nieuw
• De waterbeheerders hongeren naar kennis !!
•
KRW Verkenner
Verleden, heden en toekomst
Pilots Leven met Waterproject (2006):
• Vallei & Eem
• Amsterdam-Rijnkanaal / Noordzeekanaal
• West-Brabant
• Landelijk: RWS Rivieren, RWS Meren
• Burggravenstroom (Vlaanderen)
Nederlandse stroomgebieden (2007):
• Schelde
• Maas
• Rijn-Midden
• Rijn-Oost
In anderhalf jaar tijd is een groot aantal
• Fryslan
Nederlandse waterbeheerders met de KRWRoemenië
Verkenner aan de slag gegaan !!
KRW Verkenner
Verleden, heden en toekomst (II)
(I)
Verbeteringen in de 31 maart landelijke versie
2005 en 2006: Consortium onder Leven met Water
(ontwikkeling van prototype en basisversie)
2007: Nieuwe projectorganisatie RIZA-WL (gefinancierd door
Waterschapshuis + Stowa + DGW + RWS)
• Beheer & Onderhoud
• Enkele nieuwe ontwikkelingen
¾ 31 maart landelijke versie KRW Verkenner voor regionale
analyse van de voorkeursvariant KRW
•
•
•
•
•
•
•
•
MEP/GEP maatlat kan erin worden gezet (of vastgelegd aan de hand van
maximale maatregelen)
Retentie factor kan per WL worden ingevoerd
Verbetering berekening verblijftijd in meren
Gebruiker kan zelf generieke maatregel invoeren met direct effect op
maatlatscore (eigen kennisregel !)
Documentatie wordt uitgebreid (o.a. STONE en ERC)
Rapportage stoffenbalans ook incl. afwenteling
Aansluiten bij definities landelijke MKBA/KEA
Alternatieven voor maatregeldefinities als deze niet beschikbaar komen (bv
STONE gerelateerde zaken als uitmijnen, mestvrije zones, enz))
Verder in 2007: Uitbreiding kennisregels ecologie (Wikipedia),
verbeteringen water en stoffenbalans, aansluitingbij format
rapportage SGBP, projecten in Europa, verder wensen vanuit
waterbeheerders
5
KRW Verkenner
Freeware, “alles staat op de website”
Downloaden vanaf www.krw-verkenner.nl
6