Transcript nUMMer 16 - Meriant

Uitgave van Meriant • jaargang 5 • nummer 16 • lente 2014
Van mantelzorg
naar zorg
Geriatrische
revalidatiezorg
Marianne en Jan Beun
helpt mensen terug naar huis
Van Waarde voor mevrouw Beenen:
Achterkleindochter
Fenna komt elke
week langs en dat
vindt mevrouw3
Beenen prachtig.
Familie
‘participeert’
bij WenWearde
Kortnieuws
Inhoud
3 Kort
4 Nieuws
5Van de Centrale
Cliëntenraad
Ouderenzorg
in beweging!
6 Van mantelzorg naar zorg
8Van waarde voor
mevrouw Beenen
10De Tjonger en de Schakel:
geriatrische revalidatiezorg
12Familie participeert bij
WenWearde
13Column Mieke: Blue zones
14 Meriant in beeld
15 Tips
Colofon
Meriander is een uitgave van Meriant, een organisatie voor
dienstverlening aan senioren. Meriant verschijnt vier keer per
jaar in een oplage van ongeveer 1.500 exemplaren en is
bedoeld voor cliënten, hun familie en zakelijke relaties
Redactie
Cecile Huitenga, Bureau Communicatie, Postbus 303,
8440 AH Heerenveen, [email protected]
Redactiecommissie
Esther Wiersma, Jolanda Beenen en Loes Meijer
Ontwerp en Vormgeving
De Bey, Communicatie & Vormgeving
Fotografie
Fotobureau Het Hoge Noorden, Lenus van der Broek en
medewerkers Meriant
Sociale media
Facebook: Meriant, Twitter: @MeriantOnline
Teksten
Cecile Huitenga, Cindy Bronts, Hilde Koopmans en
medewerkers Meriant
Druk
Grafische Groep van der Eems
Copyright. Voor overname van tekst of foto’s is toestemming
nodig van de redactie.
2 Meriander
De berichtgeving in de media over de veranderingen in de
ouderenzorg volgt elkaar in hoog tempo op. 800 van de 2000
woonzorgcentra zullen de komende jaren worden gesloten.
Dit leidt tot veel commotie over soms kennelijk slecht
gecommuniceerde verhuizingen van cliënten. Binnen Meriant
is dit voorlopig niet aan de orde en zullen wij veranderingen
ruim op tijd en goed met u bespreken.
Voor Meriant hebben we besloten een regiegroep in te stellen.
Zo kan het management van Meriant samen met de Raad van
Bestuur en staf van Zorggroep Alliade veel denkkracht
benutten om in de goede richting te koersen in de toekomst.
Inmiddels is in de regiegroep de visie op zorg besproken met de
daarbij behorende noodzakelijke cultuurverandering (wat onder
meer mantelzorg en familieparticipatie betreft), het te
verwachten budget en niet onbelangrijk de ontwikkeling van
het vastgoed. Wij verwachten in de tweede helft van dit jaar
hier meer over te kunnen vertellen.
U heeft ook kunnen vernemen dat wij de fusie met
ZuidOostZorg niet doorzetten. Wij hebben geconstateerd
dat de wijze waarop wij de voordelen willen realiseren vanuit
beide organisaties onvoldoende op elkaar aansluiten. In deze
fase zou het te veel energie vragen, die we juist hard nodig
hebben om bij Meriant de veranderingen vorm te geven.
De voorbereiding met Zorggroep Noorderbreedte en
ziekenhuis de Tjongerschans betreffende revalidatiezorg
verloopt goed. Wij streven er naar om te komen tot
nieuwbouw bij de Tjongerschans.
De ontwikkeling om bij te dragen aan wetenschappelijk
onderzoek toont aan dat de behoefte om onze kwaliteit
verder te verbeteren belangrijk blijft, ondanks de bezuinigingen.
Kortom, Meriant is een vitale organisatie die zich
voorbereidt op de toekomst en ondertussen rustig
voortbouwt aan het leveren van goede zorg.
Mede namens Erik Kuik,
Wilfred Juurlink, Raad van Bestuur
Trouwring
na 16 jaar
gevonden bij
kledingbank
Creatief met
bloemen in
Coornhertstate
Martha van der Meulen heeft na 16 jaar haar trouwring terug.
Hij werd gevonden bij de Kledingbank in Wolvega.
De ring zat in een tasje tussen kleding. In de ring stond de naam Jelle.
Vrijwilliger Tiny Sloot wist zich als vrijwilliger van de Zonnebloem bezoeken
te herinneren aan de familie van der Meulen in BerkenStede: hij woont in
het zorgcentrum en zij in een appartement. Jelle en Martha van der Meulen.
En warempel, de ring blijkt van Martha te zijn. De ring was in 1998 zoek
geraakt, waarna ze een nieuwe van haar man kreeg. Wegens verhuizing is
wat kleding naar de Kledingbank gebracht. Nu heeft Martha van der Meulen
twee trouwringen om haar ringvinger.
BNN filmt bij De Wente
BNN heeft voor haar TV-programma De Social Club gefilmd
bij Meriantlocatie De Wente in Heerenveen. Het was voor een
uitzending over ouderen en social media.
De vraag was: hoe kunnen we ouderen meer gebruik laten maken
van social media? Er werden ipads, telefoons en uiteindelijk ook een
Google Glass uitgeprobeerd. De ouderen bleken de Google Glass erg
leuk te vinden. Dit is een draagbare computer in de vorm van een bril.
De uitzending van de Social Club was op 14 maart.
Mevrouw Zwiers
100 jaar
Kor Zwiers vierde 25 maart met haar familie
haar honderdste verjaardag. Een eeuw oud
en toch nog steeds fit en bij de tijd.
In 1914 werd mevrouw Zwiers geboren in Nijeholtpade. Sinds 2009 woont
ze in BerkenStede in Wolvega. Mevrouw Zwiers is nog zeer goed ter been.
Elke dag wandelt ze een eindje: bij slecht weer door de gang van
BerkenStede en bij mooi weer buiten. Even naar het dorp voor een
boodschap doet ze ook. Haar kleding zoekt ze zelf uit in de winkel, waarna
winkelpersoneel met de kleding bij haar thuis komt om te passen.
Mevrouw Zwiers kijkt elke dag naar de televisie, want ze wil graag op de
hoogte blijven van het nieuws. Haar motto is ‘Doe maar gewoon, want dan
doe je al gek genoeg’.
In zorgcentrum Coornhertstate
in Heerenveen is gestart met een
nieuwe activiteit: ‘Creatief met
bloemen’. De eerste keer maakten
drie bewoners een mooi bloemstuk.
De reacties waren enthousiast.
Er hebben zich inmiddels al meer
bewoners opgegeven om hier
maandelijks aan mee te doen,
in restaurant ’t Pypskoft.
Op de foto mevrouw Mulder,
Mevrouw Dousma en mevrouw
Willems. Achter hen staan de
vrijwilligers die de middag
begeleidden: Pytsje Rinzema en
Ilse Dubbeld.
Eenmalig Alliadeblad
na de zomer
De Meriander komt in 2014
drie keer uit. Daarnaast komt
Zorggroep Alliade met een
eenmalige uitgave, waarin ook
aandacht is voor Meriant.
De Alliade-uitgave verschijnt aan
het eind van de zomer. De volgende
Meriander komt vervolgens uit in de
herfst en daarna in de winter. In het
eenmalige Alliadeblad komen zowel
de zorggroep als geheel aan de orde
als verhalen over de dochterstichtingen.
Lente 2014 3
Nieuws
UMCG en Meriant werken samen aan topzorg
Wetenschap en de ouderenzorg dichter bij
elkaar brengen is het doel van een nieuw
samenwerkingsverband. Dit bestaat uit het
UMCG (Universitair Medisch Centrum
Groningen) en tien ouderenzorgorganisaties
in Noordoost-Nederland, waaronder Meriant.
langer thuis wonen. Alleen mensen met zeer
complexe gezondheidsproblemen worden dan nog
opgenomen in verpleeghuizen. Meriant bereidt zich
op deze uitdaging voor en wil goede kwaliteit van
zorg (blijven) bieden door te werken naar de laatste
wetenschappelijke inzichten.
Vier jaar lang zal dit Universitair Netwerk Ouderenzorg door innovatie en kennisdeling werken aan het
verbeteren van (complexe) zorg aan ouderen. De
ouderenzorg in Nederland gaat de komende jaren in
een rap tempo veranderen. Ouderen blijven steeds
Meriant zal actief participeren in wetenschappelijk
onderzoek en ook onderzoeksvragen vanuit de
praktijk inbrengen. Het netwerk richt zich de
komende jaren op dementie, medicatieveiligheid
en zorginnovatie.
De nieuwe zorgorganisatie voor mensen met
een licht verstandelijke beperking (LVB) die in
2013 was aangekondigd, heeft als naam Reik
gekregen. Het is een dochterorganisatie van
Zorggroep Alliade, net als Meriant.
Wil voor WMO
Reik is gestart op 1 januari 2014, net als nog een nieuwe dochterorganisatie van Zorggroep Alliade: Wil. Wil is er voor (toekomstige)
WMO-zorg. Een klein aantal cliënten en medewerkers van Meriant
is overgegaan naar Wil. Daarnaast is een deel van de cliënten en
medewerkers van Talant overgegaan naar Wil.
Door alle veranderingen in de zorg, waardoor ouderen
langer zelfstandig thuis blijven wonen, moet ook Meriant
de komende jaren flink bezuinigen. De directe zorg wordt
zoveel mogelijk ontzien.
Op dit moment is Meriant nog financieel gezond. Maar leegstand
dreigt, waardoor inkomsten dalen. Tegelijk blijven de kosten voor
gebouwen gelijk. Daarnaast moet Meriant investeren in nieuwbouw
om ook in de toekomst aantrekkelijk te blijven voor nieuwe ouderen
die wonen willen combineren met zorg. Directeur Hans Poortier
heeft de opdracht gekregen om nog dit jaar met een bezuinigingsplan
en investeringsplan te komen. Een plan met een visie die aansluit bij
wat ouderen en hun familie wensen en dat er toe bijdraagt dat
Meriant ook in de toekomst ‘gezond’ blijft.
Vrijwilligers
Hoe de bezuinigingen precies gaan uitpakken, valt nu nog niet te
zeggen. Daarvoor is gedegen onderzoek nodig. De verwachting is dat
het meeste geld moet komen van een verdere reductie van ‘overhead’
en het afnemen van minder diensten van de facilitaire afdelingen.
Ook wordt onderzocht hoe door middel van inzet van vrijwilligers
toch een plezierige omgeving kan blijven bestaan. Meriant kan nu al
rekenen op honderden vrijwilligers.
Nieuwe LVB-organisatie heet Reik
Reik is ontstaan door de samenvoeging van Driever’s Dale en onderdelen
van Talant (beide dochters van Alliade) met Tjallingahiem.
Ook Meriant moet meer
bezuinigen
Meriant zoekt vakantiekrachten voor de
zomerperiode. Voor de werving worden
dit jaar ook Facebook en Twitter ingezet.
Het gaat om vakantiekrachten voor de
schoonmaak. Meer informatie vindt u
op www.meriant.nl/vakantiewerk
Zoveel mogelijk handen aan bed
Pas als laatste komt bij bezuinigingen de zorg zelf in beeld. “We zullen
in ieder geval alles in het werk stellen om zoveel mogelijk handen aan
het bed te behouden”, aldus Hans Poortier.
Meedenken
Voor een verandering naar een moderne ouderenzorgorganisatie
zullen ook medewerkers, cliënten en familie gevraagd worden mee
te denken.
Fusie Alliade en ZuidOostZorg van de baan
De voorgenomen fusie tussen Zorggroep Alliade en
ZuidOostZorg gaat niet door. De plannen om deze
organisatie voor ouderenzorg, net als Meriant,
tot dochterorganisatie van de zorggroep te maken,
zijn van de baan.
Doel van de voorgenomen fusie was om beter te
kunnen inspelen op alle komende veranderingen in de
ouderenzorg en een toekomstbestendige positie te
kunnen innemen. Zorggroep Alliade en ZuidOostZorg
hebben de mogelijkheden hierin verkend. Hoewel een
4 Meriander
fusie voordelen heeft, is er ook verschil in opvatting
over hoe die voordelen te realiseren. En dat vraagt tijd.
De wereld van de ouderenzorg verandert heel snel. Elke
organisatie moet snel en slagvaardig kunnen handelen en
op dit moment kunnen de organisaties dat beter alleen.
Daarom hebben de bestuurders van beide organisaties
besloten om het fusieproces niet voort te zetten.
Beide partijen sluiten toekomstige samenwerking op
onderdelen niet uit, maar vinden fuseren op dit moment
niet verstandig.
Vijf locaties van Meriant houden zaterdag 10 mei open
huis. Belangstellenden zijn van 13.00 tot 16.00 uur van
harte welkom bij: LindeStede, BerkenStede, WilgenStede,
Herema State en De Wente.
Van de Centrale
Cliëntenraad
Medezeggenschap,
dat wilt u toch ook?
De lokale Cliëntenraad van Anna
Schotanus telt al jaren vier vacatures.
En wat wij ook ondernemen, vragen aan
clusterhoofden, zorgcoördinatoren en er
aandacht aan besteden op de
familieavonden… Tot nu toe steeds een
negatief resultaat. Dat vinden wij
jammer. Iedereen wil toch het beste
voor zijn/haar naaste. Wij willen toch,
samen met de verzorging, het leven van
onze bewoners zo aangenaam mogelijk
proberen te maken? Zoveel mogelijk
aansluiten met wat de bewoner gewend
was, proberen er achter te komen wat
de levensstijl van iemand was. Daar aan
werken geeft voldoening. De overstap
naar het verpleeghuis is immers al een
heel grote verandering in het leven!
Er komen in de nabije toekomst veel
veranderingen op ons af. Er zullen
keuzes moeten worden gemaakt en daar
willen wij graag bij betrokken worden.
De cliëntenraad is een wettelijk
medezeggenschapsorgaan dat dient om
de belangen van zijn achterban bij de
directie van het verpleeghuis te
behartigen. De raad oefent invloed uit
op het beleid en de dagelijkse gang van
zaken via recht op informatie, overleg en
advies. Daar maken we graag gebruik
van en daar hebben wij in het verleden
ook altijd gebruik van gemaakt.
Wilt u dat ook? Dan kan dat! Bent u
familielid c.q. contactpersoon c.q.
vrijwilliger die dat met ons waar wil
maken?
Meld het dan even bij de receptie van de
locatie. Wij zijn graag bereid tot nadere
informatie!
Boukje J. Vos-van der Ploeg, voorzitter
Cliëntenraad Anna Schotanus
en lid Centrale Cliëntenraad Meriant
Lente 2014 5
Interview
Marianne en Jan Beun
Van mantelzorg
naar zorg
Hun oude dag hadden ze zich heel anders
voorgesteld, terwijl ze daar nog niet eens aan
toe zijn. Na jaren intensieve zorg thuis, kwam
voor Marianne Beun het moment dat het
echt niet meer kon. Ook bij haar man hadden
de zware jaren als mantelzorger hun tol
geëist. Inmiddels woont ze een jaar in
verpleegcentrum LindeStede in Wolvega,
Een vijftiger zou je niet verwachten op deze afdeling voor
langdurige zorg. Marianne Beun zit in haar elektrische rolstoel
op haar kamer, haar man neemt plaats op het eenpersoonsbed. Toen in 1998 de eerste klachten begonnen, hadden ze
geen idee dat ze er nu zo bij zouden zitten. Marianne Beun:
“Ik had regelmatig geen goed gevoel in mijn benen.” Onderzoeken wezen niets uit, maar gedacht werd aan een hernia.
Een aantal jaren met doorgaande onverklaarbare klachten
verstreken. Tot mevrouw Beun amper de trap nog op en af
kon. De uiteindelijke diagnose was een zware klap: MS.
Multiple sclerose, een aandoening die het centrale zenuwstelsel steeds verder aantast. Jan Beun: “Onze wereld
stortte in.”
Van het begin af aan zijn Jan en Marianne Beun open
geweest naar hun zoon en dochter, die toen 13 en 16 jaar
waren. Zelf zochten ze in het begin allerlei informatie over
de ziekte. “Daar zijn we mee gestopt”, vertelt Jan Beun.
“We dachten: we zien het wel, de ziekte verloopt toch bij
iedereen anders.”
Beiden leerden ze een wekelijks medicijn inspuiten, dat het
proces zoveel mogelijk moest vertragen. Het bleek ook een
6 Meriander
op afdeling de Stoeke. Jan en Marianne Beun
vertellen over ziekte, mantelzorg en het
bijstellen van verwachtingen.
keerzijde te hebben: ze voelde zich er steeds een poos heel
ziek door. En of het echt hielp, dat was maar gissen. “In een
periode van drie jaar was ze achteruit gegaan van nog redelijk
kunnen lopen tot al het gevoel onder haar middel weg”,
vertelt Jan Beun. MS verloopt vaak ook heel grillig. Marianne
Beun: “Wat vandaag goed gaat, kan morgen misschien niet
meer.” Ze kwamen, samen met de kinderen, tot een moeilijk
besluit: stoppen met de injecties.
“We kozen voor nog een beetje waardigheid in het leven.”
Steeds meer tijd
Ondertussen had Marianne Beun steeds meer zorg nodig
gekregen. Die kwam voor een groot deel neer op Jan.
“Ook de kinderen zijn snel volwassen geworden”, zegt hij.
“Het was voor ons allemaal hard werken. Ik had naast mijn
baan en sport - ik wilde heel graag blijven fietsen - ook het
huishouden, de kinderen én de zorg voor Marianne, wat
steeds zwaarder werd en steeds meer tijd in beslag nam.”
Hij hielp zijn vrouw bijvoorbeeld ’s ochtends met wassen en
aankleden. Voetje voor voetje ging ze daarna met zijn hulp
de trap af. Ze waren blij wanneer ze dan beneden zat. Wel
probeerden ze ook leuke dingen te blijven doen, te genieten
van wat wel kon.
Professionele hulp krijgen was nog niet gelukt. Dat Jan Beun
in ploegendienst werkt, kwam voor de zorg eigenlijk goed van
pas. Evengoed was Marianne vaak delen van de dag alleen,
terwijl ze zich niet alleen kon redden. “Soms zat ik echt te
wachten tot er iemand thuis kwam. Dan moest ik nodig naar
de wc en wie als eerste kwam, moest me helpen.” Jan Beun:
“We wilden Marianne zo lang mogelijk thuis houden.
Gelukkig kon ze nog steeds dingen regelen en kon ze de
kinderen helpen, bijvoorbeeld met aanwijzingen in de
keuken.”
Het kostte zo’n anderhalf jaar en veel frustraties om een
vergoeding voor een traplift te krijgen. Toen ook de badkamer
was aangepast, konden ze zich weer even iets beter redden.
“Maar toen ging ze weer heel snel achteruit. Wat nu?
Iedereen werd moe. Ik was de spil; ik probeerde er te zijn voor
de kinderen en voor Marianne. Zo heb ik een paar jaar heel
lange dagen gehad.”
“We hebben altijd gezegd: wat we ook
doen, we doen het samen.”
Hulp van buren en anderen vraag je niet snel, is Jan Beuns
ervaring. “We wilden hen er niet mee belasten en ook niet
zomaar overal aankloppen.” Een van de buren is wel heel
waardevol gebleken. “Deze familie was er altijd voor ons.
Marianne kwam wel eens te vallen en dan lukte het me niet
haar alleen weer overeind te krijgen. Al was het midden in de
nacht, dan kwamen ze eraan. Er werd verder niet over
gesproken, dat was zo fijn.” Marianne Beun: “Geen geklets op
de buurt.” Jan Beun: “Want je laat iemand wel heel ver in je
privé-leven komen.”
Eind van Latijn
Het hele gezin was aan het eind van zijn Latijn. De huisarts
zocht mee naar een oplossing. Vier maanden verblijf en
revalidatie bij Revalidatie Friesland in Beetsterzwaag bracht
even uitkomst. Ze kreeg het voor elkaar weer een poosje te
kunnen staan, wat haar iets zelfstandiger en de zorg iets
makkelijker maakte. In die maanden konden man en
kinderen even bijtanken. Ondertussen werd met hulp van
Revalidatie Friesland thuiszorg geregeld. Mede wegens de
bijbehorende arbo-voorwaarden liet de familie Beun
beneden een slaapkamer en badkamer bouwen, wat nog wel
heel wat voeten in de aarde had. Uiteindelijk hebben ze het
zo nog zo’n drie jaar weten te redden thuis. En toen ging het
écht niet meer.
“We doen het samen”
De benodigde zorg werd steeds zwaarder en specialistischer.
Het gezin moest er aan toegeven dat een verpleeghuis
onvermijdelijk was. Daar kwam nog bij dat Jan Beun in die
laatste periode ook zelf klachten kreeg. Hij bleek een stevige
burn out te hebben. Marianne Beun schiet even vol. “Daar
voel ik me schuldig over”, zegt ze met tranen in haar ogen.”
Haar man wil daar niets van horen: “We hebben altijd
gezegd: wat we ook doen, we doen het samen.”
Na een tijdelijke opname bij Meriant in Heerenveen, woont
mevrouw Beun nu bij Meriantlocatie LindeStede in Wolvega.
Meneer Beun pendelt heen en weer tussen werk (hij is
onlangs weer begonnen), huis en zijn vrouw. Ook de kinderen
- hun dochter woont nog thuis - komen vaak bij hun moeder.
Regelmatig gaat Marianne Beun naar hun huis in Wolvega;
zij in haar elektrische rolstoel, hij lopend ernaast.
Jan Beun: “We hadden het ons allemaal wel heel anders
voorgesteld.” Marianne: “Je denkt toch dat je anders oud
wordt.” Maar te diep willen ze er ook niet over nadenken.
Naar omstandigheden gaat het goed en ze maken er het
beste van. Het is moeilijk om afhankelijk te zijn van anderen
en je door ‘vreemde’ handen te moeten laten verzorgen.
Maar er wordt goed voor haar gezorgd, het is fijn dat ze zich
met haar rolstoel zelf over de afdeling en naar andere
plekken kan begeven en ze stellen de flexibiliteit en het
huiselijke op prijs. “Ik kan hier bijvoorbeeld mee-eten;
gewoon met ons tweeën op Mariannes kamer. Zelf eten
meebrengen kan ook.” Waar Marianne Beun ook erg blij
mee is, zijn de twee leeftijdgenoten op de Stoeke met wie
het goed klikt. Ze kunnen lief en leed delen en hebben veel
plezier. Samen met hun partners hebben ze zo ongeveer
een stamtafel in het restaurant.
Zorgen gaat door
De zorg en aandacht van haar man is niet gestopt; dat zou hij
ook niet willen. Bij de opname is hem ook gevraagd wat hij
zelf nog kon betekenen. “Maar echt zorgen, dat kan ik niet
meer, dat is te veel. Ik doe wel de was zelf, omdat we dat
idee prettiger vinden en vanwege de kosten. Mensen staan er
vaak niet bij stil, maar voor de kosten voor een verpleeghuis
zou ik een tweede huis kunnen kopen.” Zorgen over de
toekomst zijn er wel. Over de gezondheid en over de
bezuinigingen. Toch waarderen ze wat ze hebben en dat geldt
ook voor het verblijf bij Meriant. Jan Beun: “Er is wel eens
wat, maar de mensen werken hier hard en zouden het liefst
nog meer willen doen. Daar hebben we respect voor.”
Lente 2014 7
Vanwaarde
Mevrouw Beenen-Slot (89) woont sinds een half jaar in WenWearde in Jubbega. Ze vindt het daar
voor
Hennie Beenen-Slot
prachtig wonen en is vooral blij wanneer haar achterkleindochter Fenna op bezoek komt. Fenna is
erg belangrijk voor haar en vol trots stelt ze haar dan ook aan iedereen voor. Alle bewoners en
Woonde in Oudehorne en Nieuwehorne
Woont nu in WenWearde in Jubbega
medewerkers van WenWearde kennen haar al. Mevrouw Beenen-Slot is dementerend. Bij het
interview schoof daarom haar dochter Geertje aan om te vertellen over haar moeder.
Van waarde haar achterkleindochter Fenna
Waarom is haar achterkleindochter zo belangrijk
voor uw moeder?
“Mijn moeder is een familiemens en houdt van kinderen.
Zelf heeft ze twee dochters en vier kleinkinderen. Fenna is
haar enige achterkleinkind en ze vindt het prachtig als ze op
bezoek komt. Ze is er best trots op dat haar familie uit vier
generaties bestaat. Het is bijzonder dat ze dat mag
meemaken en daarom is Fenna zo belangrijk voor haar.
Familie is trouwens altijd al belangrijk geweest voor mijn
moeder. Vroeger woonde ze met haar man, mijn vader, op
een boerderij. Iedereen was daar welkom en er was altijd
visite. Buren kwamen bijvoorbeeld koffie drinken of meeeten en er bleven vaak mensen slapen. Maar dat was in die
tijd gewoon zo: iedereen zorgde voor elkaar en stond voor
elkaar klaar. Je stond er nooit alleen voor.”
Uw moeder heeft op een boerderij gewoond.
Hoe was dat?
“Mijn moeder is geboren in Vinkega, maar op den duur is ze
met haar man op een boerderij in Oudehorne gaan wonen.
Dat vond ze een mooie tijd, al was het wel hard werken.
Zo stond ze elke ochtend om half vier op om de koeien te
melken. Mijn ouders hadden veel dieren op de boerderij:
koeien, kippen, geiten en een paard. Maar mijn moeder
vond het nooit erg om te werken, ze is altijd al een
buitenmens en een harde werker geweest. Mijn vader ook,
hij leefde voor de boerderij. Dag en nacht was hij aan het
werk. Toen hij ouder werd kreeg hij echter last van zijn rug
en heupen. Mijn ouders hebben toen de meeste dieren
weggedaan. Helaas is hij vlak daarna op 55-jarige leeftijd
overleden. Vervolgens is mijn moeder verhuisd naar
Nieuwehorne en daar heeft ze uiteindelijk 37 jaar gewoond.”
Is uw moeder nu nog steeds een buitenmens?
“Ja, mijn moeder houdt van de buitenlucht. Ze zit dan ook
veel in de tuin in WenWearde en gaat ook graag buiten
wandelen. Mijn zuster komt twee keer per week op bezoek
en gaat dan vaak met haar mee. Daarnaast is mijn moeder
nog altijd een harde werker. Ze heeft haar eigen kamer en is
vaak met het huishouden bezig. Ook gaat ze nog elke
donderdagochtend naar gymnastiekles. Gymnastiek, dat
deed ze in Nieuwehorne ook altijd al.”
8 Meriander
Komt Fenna vaak op bezoek?
“Fenna komt elke week langs en dat vindt mijn moeder
prachtig. We zitten dan meestal in haar kamer, maar soms
gaan we in de gezamenlijke huiskamer zitten. Daar zitten
ook andere bewoners en die vinden het gezellig als Fenna er
is. Fenna is namelijk een nieuwsgierig aagje en niet bang
voor mensen. Ze stapt op iedereen af. Dat heeft ze wel een
beetje van haar overgrootmoeder denk ik.”
Wat vindt uw moeder van het wonen in WenWearde?
“Mijn moeder woont hier nu een half jaar en daarvoor ging
ze al naar de dagopvang in WenWearde. Ze vindt het erg
gezellig hier. Ook heeft ze haar eigen meubels op haar
kamer en daar is ze erg blij mee. Verder kent ze alle
bewoners. Ze heeft altijd mensen om haar heen en dat is ze
gewend van de boerderij. De medewerkers in WenWearde
zijn ook aardig. Zo hadden ze een feestje georganiseerd op
mijn moeder haar verjaardag, zelfs haar kamer was
helemaal versierd.”
Bent u zelf ook tevreden over WenWearde?
“Ja, hier in WenWearde is een huiselijke sfeer en dat vind
ik het mooie van kleinschalig wonen: het voelt niet aan als
een verpleeghuis. En de verzorging is erg goed, dus ik heb er
een goed gevoel over dat mijn moeder hier is. Ook is het
eten lekker in WenWearde. Mijn moeder eet hier
ontzettend veel, en dat is een teken dat het goed is.”
Gaat uw moeder ook naar de activiteiten die in
WenWearde georganiseerd worden?
“Mijn moeder houdt van mensen om haar heen en ze
gaat dan ook vaak naar activiteiten in WenWearde. Zo
speelt ze spelletjes met andere bewoners en gaat ze naar
optredens van artiesten met zang, muziek, accordeon
enzovoort. En ze gaat ook vaak mee met uitjes. Zo is ze
laatst nog naar het Ot en Sien Museum geweest. Achter
WenWearde staat verder een school. Soms hebben de
bewoners van WenWearde gezamenlijke activiteiten met
de kinderen. Dan luisteren ze naar verhalen die worden
voorgelezen of ze zingen samen liedjes. Dat vindt mijn
moeder heerlijk. Kinderen, daar geniet ze met volle
teugen van!”
Lente 2014 9
Geriatrische revalidatiezorg
helpt mensen terug naar huis
Verbetering
Wie de Tjonger of de Schakel verlaat, zal wellicht niet
meer alles kunnen wat hij of zij voorheen kon, maar wel
veel meer dan aan het begin van de opname. Laurenca
Ettema: “De meeste andere afdelingen bij Meriant zijn
erop gericht zo lang mogelijk te behouden wat iemand
kan. Hier komen mensen die nog kunnen herstellen;
we zijn gericht op verbetering.”
De geriatrische revalidatiezorg van Meriant past in het plaatje van zo lang mogelijk thuis blijven wonen.
Meriant helpt hier mensen om, na bijvoorbeeld een operatie, zich thuis weer te kunnen redden.
“Wat ik heel mooi vind: als de mensen hier komen,
kunnen ze vaak weinig meer, maar als ze weggaan
kunnen ze veel weer zelf.” Daarmee geeft zorgcoördinator
Laurenca Ettema de essentie weer van de geriatrische
revalidatiezorg bij Meriant. Mensen komen om te
revalideren en verblijven daarvoor tijdelijk bij Meriant.
Daarna keren ze als dat mogelijk is terug naar hun oude
woonsituatie. Het gaat bijvoorbeeld om iemand die een
heup heeft gebroken of een beroerte heeft gehad.
Anders dan bij gewone revalidatie, komen bij geriatrische
revalidatie mensen die niet regelmatig kunnen
langskomen om oefeningen te komen doen, om daarna
thuis met ‘huiswerk’ verder te oefenen. Ze hebben
bijkomende problematiek: ze zijn bijvoorbeeld
vergeetachtig of kunnen door een beroerte niet meer
zelfstandig eten of zich verzorgen. Er kunnen complicaties
zijn door diabetes of iemand beseft niet dat staan door
een gebroken heup tijdelijk niet kan. Kortom, revalidatie
vanuit huis is niet mogelijk en zou ook niet voldoende zijn.
Therapie in zorg verweven
Meriant heeft twee afdelingen voor geriatrische
revalidatiezorg: de Tjonger bij LindeStede in Wolvega en de
Schakel bij Anna Schotanus in Heerenveen. Er wordt een
combinatie geboden van therapie en zorg, maar dan wel
bijzondere zorg: zoveel mogelijk zit in de dagelijkse zorg ook
therapie verweven. “Dat betekent dat de verzorgenden hier
ook moeten coachen”, vertelt Bart Hegeman, die sinds kort
clusterhoofd is van de Tjonger en de Schakel. “Zij stimuleren
om zelf brood te smeren, leren hoe iemand weer een
koffiekopje kan vastpakken of helpen bij het weer zelf
aankleden. De verzorgenden moeten de dagelijkse
verzorging niet overnemen, maar erbij helpen of zelfs bij
wijze van spreken hun handen op hun rug houden. De
cliënten moeten het straks immers weer zoveel mogelijk
zelf doen.” Een goede afstemming tussen behandeling en
zorg zijn daarom belangrijk, benadrukt Bart Hegeman. Er is
voor iedere cliënt een behandelplan. “Als de fysiotherapeut
zegt dat iemand tien meter mag lopen, moet je diegene
niet met de rolstoel naar het toilet brengen”, noemt het
clusterhoofd als voorbeeld.
10 Meriander
Traplopen of handwerken
In het behandelplan staat wat de cliënt samen met
Meriant wil bereiken. Dat is afhankelijk van wat de cliënt
wel en niet mankeert, maar ook van wat iemand
belangrijk vindt. Wil iemand vooral weer leren lopen,
om zelf boodschappen te kunnen halen? Traplopen om
thuis boven te kunnen slapen? De was kunnen ophangen?
Veel aandacht voor de fijne motoriek, om te kunnen
Cognitieve therapie.
handwerken? Keuzes zijn nodig, omdat iemand vaak
niet alles weer zal kunnen wat hij kon. Laurenca Ettema
(zorgcoördinator bij de Tjonger) geeft als voorbeeld
iemand die een beroerte heeft gehad. “Dat is als een
marathon, alles kost heel veel energie. Als iemand iets
heeft gedaan, moet hij eerst uitrusten. Veel mensen zullen
niet alles meer kunnen leren, het kost veel tijd en geduld.”
Bij een opname wordt daarom gevraagd: wat kon u en
wat wilt u weer kunnen, wat is uw toekomstbeeld?
De therapieën worden individueel en in groepsverband
gegeven, door een fysiotherapeut, logopedist,
ergotherapeut, diëtist, psycholoog of maatschappelijk
werker. Het kan onder meer om loopoefeningen gaan,
spraak, cognitieve therapie (kennis), maar ook het leren
omgaan met de nieuwe situatie. Buiten de therapiesessies
komt de cliënt de hele dag therapeutische momenten
tegen. Voor de één is dat uit een stoel opstaan, voor een
ander het vastpakken van een lepel.
Een therapeutisch moment tijdens de dagelijkse zorg.
De opname varieert van een paar weken tot een paar
maanden. Het streven is om iemand weer naar de eigen
woonsituatie terug te laten keren. Dat kan in een
zelfstandige woning zijn, maar ook een afdeling van Meriant.
Wat zelfstandig wonen betreft wordt bekeken in hoeverre er
(meer) thuiszorg of mantelzorg nodig en mogelijk is.
Soms wordt de therapie nog voortgezet: poliklinisch bij
Meriant of bijvoorbeeld bij de fysiotherapeut om de hoek.
Fysiotherapie.
Lente 2014 11
NL Doet 2014 was weer goed
Een optreden van jeugdcircus Request, een winkelruimte omtoveren tot bibliotheek en internetcafé,
pannenkoeken bakken, naar de Orchideeënhoeve, fris geschilderde muren: het zijn maar enkele van
de geslaagde activiteiten tijdens NL Doet.
Op 21 en 22 maart kon ook
Meriant weer meegenieten van
de jaarlijkse landelijke
vrijwilligersactie. Cliënten
gingen uit eten of een dagje uit,
er is geschilderd, tapijt gelegd,
nieuwe meubels op een
opgeknapt balkon, een opslagplek werd activiteitenruimte,
een donkere gang werd fris en
licht. Vele vrijwilligers
(waaronder ook medewerkers in
hun vrije tijd) zetten zich in.
Ook bedrijven en organisaties
deden mee, zoals woningbouwvereniging Accolade (klussen),
de Odd Fellows (klussen) en de
Odd Swallows (muziek).
Medewerkers en cliënten
genieten nog na van NL Doet.
Familie ‘participeert’ bij WenWearde
De familieavond over familieparticipatie
was goed bezocht bij WenWearde,
een locatie voor kleinschalig wonen in
Jubbega. Misschien niet verrassend,
want familieleden participeren volop
bij WenWearde, al vindt clusterhoofd
Martine van Steinvoorn familieparticipatie eigenlijk niet het juiste
woord.
12 Meriander
Verschillende onderwerpen kwamen al voorbij op de jaarlijkse
familieavond bij WenWearde. Dementie bijvoorbeeld of slikproblemen. Deze keer was familieparticipatie het thema. Een
actueel onderwerp, waar ook de overheid steeds meer op aanstuurt. “Onze kwaliteitseisen stellen we heel hoog, maar uit de
AWBZ wordt alleen de verzorging en verpleging gefinancierd, de
kale zorg”, zegt clusterhoofd Martine van Steinvoorn. “Maar het
[-zijn juist de dingen daarachter die het zo mooi maken. Familie
heb je echt nodig om het leuk te maken en voor de huiselijke sfeer.
Als familie weet je ook wat goed is voor je vader of moeder, dat
kan heel betekenisvol zijn, ook voor de verzorgenden.” Tijdens de
familieavond raakten bezoekers ook met elkaar in gesprek, wisselden
ervaringen en ideeën uit: ‘Wat doe jij? O, dat kan ik ook wel doen’.
Familie goed bezig
“Bij WenWearde gebeurt al heel
veel. Familie komt op bezoek,
komt koffiedrinken, de een gaat
even het dorp in met vader of
moeder, een ander doet de
krulspelden in. En we hebben een
duofiets waar ook familie gebruik
van kan maken. Door de kleinschalige opzet van WenWearde
kennen verzorgenden, bewoners
en familie elkaar goed en is er
veel betrokkenheid. We hebben
hier drie eenheden met zes
bewoners per huiskamer, in plaats
van bijvoorbeeld twaalf. Zelfs de
families kennen elkaar, er wordt
bijvoorbeeld gevraagd naar
elkaars kinderen of kleinkinderen.
Familie is hier al zo goed bezig.”
Nog meer?
Toch wil Martine van Steinvoorn
sterker inzetten op familieparticipatie. “We vragen niet om
nog meer te doen of nog vaker te
komen. Wat we wel zouden
willen, is meer afspraken maken
over hoe, waar en wanneer
familie zich wil inzetten. Dan
kunnen we het beter afstemmen.”
Martine van Steinvoorn doelt op
bijvoorbeeld mee-eten. Dat kan
altijd en sommige familieleden
doen dat ook regelmatig. Het is
gezellig en wellicht kan diegene
ook helpen bij de maaltijd.
“Eigenlijk vind ik familieparticipatie niet de juiste term.
Het gaat me om samenwerking.
Om samenspel tussen familie en
verzorging. Als je het samen
oppakt, kun je heel mooie zorg
bieden.”
Lees ook het verhaal van
WenWearde-bewoner mevrouw
Beenen op pagina 8 en 9. Familie
en in het bijzonder haar
achterkleindochter is voor haar
van grote waarde.
Column
Mieke
Mieke Draijer is directeur
Medische Zaken bij Alliade,
de zorggroep waar ook
Meriant bij hoort.
Blue zones …
In deze Meriant leest u over mantelzorg en familieparticipatie.
Dit betekent dat Meriant erg ‘van nu’ is. Wie kranten leest zal weten
dat de participatiemaatschappij en inzet van familie en vrienden als
mantelzorgers aan de orde van de dag is. Zo ook bij Meriant. Een vaak
gehoorde opmerking over de switch naar informele zorg is dat het
ingezet wordt vanwege de krapte. Dat is òòk zo, maar we zijn ook te
weten gekomen dat het gevoel nuttig te zijn voor je naaste of voor je
omgeving, de maatschappij, veel bijdraagt aan de kwaliteit van leven en
zelfs aan de duur van het leven.
Verschillende wetenschappelijke studies zijn gedaan in de Blue Zones.
Dit zijn vijf regio’s in de wereld waar de mensen moeiteloos honderd
worden. Bij elk van deze onderzoeken was de vraag: “Wat is het geheim van
een lang en gezond leven?”. De regio het meest dichtbij is de provincie
Nuoro op Sardinië. Daar wonen heel veel gezonde honderdjarigen.
De belangrijkste omstandigheden die volgens de onderzoekers bijdragen
aan een gezond, lang en gelukkig leven zet ik hier even voor u op een rijtje.
Familie komt altijd op de eerste plaats, voor alle andere belangen.
Constante lichte lichamelijke inspanning. Veel groenten eten en weinig
vlees. En dan laatst maar niet het minst: sociale participatie. Actieve
betrokkenheid bij de sociale omgeving en daar ook een rol in vervullen.
Veel honderdjarigen bleken nog een winkeltje te hebben, op de boerderij
te werken of een actieve rol in de familie te hebben. Niks geraniums,
gewoon nog actief en betrokken blijven!
Wat kunnen we hier nu van leren? Dat we eigenlijk met onze verzorgingsstaat deels een verkeerde strategie gekozen hebben. Als je de bevolking
gezond, lang en gelukkig wilt laten leven zul je ze moeten stimuleren
actief te blijven waar het nog kan. En dat is echt heel iets anders dan:
“U gaat met pensioen, vanaf nu gaan wij voor u zorgen”. Rust roest en
dat mag best heel letterlijk genomen worden. Een betekenisvol leven
hebben waarin je waarde kunt toevoegen aan anderen is van groot
belang voor de kwaliteit van het leven. Dat zouden we mensen niet
moeten ontnemen. Laten we op zoek gaan naar ieders mogelijkheden
om waarde te kunnen toevoegen aan anderen. En dan bedoel ik niet
alleen familie, kennissen, buren, maar vooral ook cliënten zelf.
De vraag: “Wat kunt u doen voor ons?” zou wat mij betreft best aan het
opnamegesprek mogen worden toegevoegd. Waarde toevoegen aan je
omgeving, ook als je zelf belangrijke beperkingen kent, ik geloof echt dat
dit cliënten heel gelukkig zou kunnen maken.
Lente 2014 13
Meriant in beeld
Lekker eten...
...De Brummel
Kinderen van de kinderopvang
kwamen pannenkoeken eten op de
Brummel, tijdens de Nationale
Pannenkoekendag. Ze kwamen zelf
de pannenkoeken brengen en het
toetje was een lekker ijsje.
...CoornhertState
Nationale Pannenkoekendag 28 maart bij Coornhertstate:
kinderen van basisschool de Roerganger kwamen voor de
bewoners pannenkoeken bakken.
...Eten bij Pieter Poot
NL Doet voor cliënten van de Brummel, de
Striepe en de Stoeke (allen afdelingen van
LindeStede): samen hebben ze gegeten bij
restaurant Pieter Poot.
...Koken bij MarijkeHiem
Stagiair Selle Zoetemeijer: “Op de groepsverzorging van
MarijkeHiem koken wij elke week een component van het
middageten zelf: soep, groente, aardappelen, vlees of het toetje.
We halen ook zelf de boodschappen. Het is erg leuk om de
bewoners op deze manier bij het eten en het koken te
betrekken, ook omdat het lekker gaat ruiken in de huiskamer.”
...Marijkehiem
Lekker eten in het vernieuwde restaurant
van MarijkeHiem.
...Ontbijtgroepje
Blommefjild
Ontbijten bij afdeling Blommefjild,
Anna Schotanus.
...LindeStede
Bewoners van de Striepe eten patat in het restaurant
van LindeStede, samen met vrijwilligers/medewerkers
van de communicatieafdeling van Zorggroep Alliade.
Het was de afsluiting van een geslaagd bezoek aan de
Orchideeënhoeve tijdens NL Doet op 21 maart.
14 Meriander
...NL Doet bij BerkenStede
Leden van jeugdcircus Request uit De Blesse
zouden later een voorstelling geven, maar
brachten bij BerkenStede eerst pannenkoeken
rond, gebakken door nog meer vrijwilligers. Er
werden 160 pannenkoeken gebakken en
allemaal opgegeten.
Lente 2014 15
Tips! voor familie
Meriant biedt de benodigde zorg;
familie kan de ‘extra’s’ bieden die
ook zeker nodig zijn.
Familie en vrienden hebben ook veel
invloed op de gezondheid en het
welbevinden.
Probeer de dingen te blijven doen
die u voorheen ook samen deed.
Bijvoorbeeld het journaal kijken, een
zondagse wandeling, naar voetbal of
theater.
Een wandeling, uitstapje of samen
ergens op bezoek gaan is fijn.
Gewoon op bezoek komen is ook
zeer waardevol.
Mee-eten kan altijd. In de huiskamer,
op de eigen kamer of in het
restaurant. Samen buiten de deur
eten kan natuurlijk ook.
Uw familielid meenemen op een
(aangepaste) vakantie of een dag
mee naar huis kan ook. Eventueel
kunnen Meriant-medewerkers u leren
hoe en wanneer medicijnen gegeven
moeten worden.
Een keer geen tijd om langs te
komen? Gebruik ook andere vormen
van contact, bijvoorbeeld beeldbellen
via mobiele telefoon, computer of
tablet (zoals Facetime en Skype).
Of een brief of kaart.
Verdeel de zorg en aandacht over
verschillende personen. Misschien
vindt ook een nicht, kleinkind,
achterneef of buurvrouw het leuk
om op bezoek te gaan of iets te
ondernemen.
Op sommige locaties is een
logeerkamer of logeerbed.
Familie is belangrijk en
blijft belangrijk. Ook als
iemand in een zorg- of
verpleegcentrum
verblijft.
Biedt gerust spontaan hulp,
bijvoorbeeld koffie of thee schenken.
Kunt u vaker ergens bij helpen?
Of doet u een deel van de zorg liever
zelf? Laat het weten aan de
medewerkers. Bijvoorbeeld
krulspelden inzetten, scheren, wassen
en aankleden, koken of de was doen.
Bewoners en familie hebben inspraak.
Ga het gesprek aan met een
medewerker of neem contact op met
een cliëntenraad van Meriant. U kunt
ook zitting nemen in een cliëntenraad.
Vertel wat u weet over uw familielid.
Bijvoorbeeld wat iemand wel en niet
lust, slaapgewoonten of wat iemand
leuk vindt om te doen of juist niet.
Zo bieden we samen goede zorg:
Meriant én familie.