Transcript (EIA) Jaarverslag 2013 - Rijksdienst voor Ondernemend Nederland

Voorwoord
2013 in vogelvlucht
01. EIA: instrument voor
energie- en innovatiebeleid
02.Kerncijfers EIA 2013
Energieinvesteringsaftrek (EIA)
Jaarverslag 2013
• Aanvragen en investeringsbedragen
• Terugblik: EIA in de afgelopen 17 jaar
• Aanvragen per sector
• Geografische spreiding
03.Gebruikte energietechnieken
• De Energielijst
• Toepassingsgebieden
• Top 10-technieken
04.Jaarcijfers
• Sectoren
• Technieken
05.Uit de praktijk
• Van der Valk Zwolle
• Lyempf Kampen
•Schiphol
1
Voorwoord
Voorwoord
2013 in vogelvlucht
Nederlandse economie. De energiebesparing
die dit oplevert, is vergelijkbaar met een
equivalent energiegebruik van 540.000
Nederlandse huishoudens.
Binnen het Ministerie van Economische Zaken
zijn per 1 januari 2014 de uitvoeringsorganisaties Agentschap NL en Dienst
Regelingen in één organisatie overgegaan
onder de naam: Rijksdienst voor ondernemend
Nederland (RVO.nl). In deze nieuwe organisatie
staat ondernemend Nederland centraal.
Een goede illustratie daarvan is de Energie
Investeringsaftrek (EIA). De EIA is sinds 1997
een betrouwbaar stimuleringsinstrument voor
investeringen in energiebesparing en duurzame
energie.
In 2013 heeft de regering in het Nationale
Energie Akkoord afgesproken dat zij de EIA
meer inzet op energiebesparing en minder op
duurzame energie. Naast duurzame energie is
energiebesparing een van de pijlers waarmee
de overheid het Nederlandse klimaat- en
energiebeleid vormgeeft. De EIA neemt hierin
een belangrijke en vertrouwde positie in, ook in
de komende jaren.
De belangstelling voor de EIA groeit nog steeds.
Sinds de economische crisis in 2009 is het
aantal aanvragen voor de EIA ruimschoots
verdubbeld, van circa 11.500 in 2009 naar bijna
20.000 in 2013. Ondernemers in Nederland
weten de EIA dus te vinden en vragen EIA aan
wanneer zij willen investeren in
energiebesparing en duurzame energie.
In 2013 behelzen de aanvragen in totaal
1,8 miljard euro aan investeringen in de
In dit jaarverslag vindt u onder andere de
jaarcijfers en interviews met ondernemers die in
2013 gebruikmaakten van de EIA. Voor het
nieuwe Van der Valk hotel in Zwolle is
bijvoorbeeld geïnvesteerd in verschillende
energiebesparende maatregelen in de
gebouwde omgeving.
2
01. EIA: instrument voor
energie- en innovatiebeleid
02.Kerncijfers EIA 2013
• Aanvragen en investeringsbedragen
• Terugblik: EIA in de afgelopen 17 jaar
• Aanvragen per sector
• Geografische spreiding
03.Gebruikte energietechnieken
• De Energielijst
• Toepassingsgebieden
• Top 10-technieken
04.Jaarcijfers
• Sectoren
• Technieken
05.Uit de praktijk
• Van der Valk Zwolle
• Lyempf Kampen
•Schiphol
Voorwoord
En zo is Schiphol als onderdeel van het
duurzaamheidsbeleid de verlichting in de
openbare ruimtes stapsgewijs aan het
vervangen door ledverlichting.
2013 in vogelvlucht
De EIA biedt tal van mogelijkheden om
energiebesparende investeringen te
ondersteunen. Dit kunnen zowel investeringen
zijn in standaardtechnieken als in
maatwerkprojecten. Het kan zowel gaan om
grootschalige industriële processen als
investeringen in duurzame installaties.
• Aanvragen en investeringsbedragen
01. EIA: instrument voor
energie- en innovatiebeleid
02.Kerncijfers EIA 2013
• Terugblik: EIA in de afgelopen 17 jaar
• Aanvragen per sector
• Geografische spreiding
03.Gebruikte energietechnieken
• De Energielijst
• Toepassingsgebieden
Ik hoop dat de voorbeelden in dit jaarverslag u
meer inzicht geven in de mogelijkheden van de
EIA voor uw onderneming. Meer informatie
over de EIA kunt u vinden op www.rvo.nl/eia.
• Top 10-technieken
04.Jaarcijfers
• Sectoren
• Technieken
Ab van Ravestein
Directeur Generaal RVO.nl
05.Uit de praktijk
• Van der Valk Zwolle
• Lyempf Kampen
•Schiphol
3
2013 in vogelvlucht
€ 1.779 miljoen aan investeringen,
In 2013 2.168 meer aanvragen
dan in 2012
waarvan 77 procent door het mkb
Voorwoord
2013 in vogelvlucht
01. EIA: instrument voor
energie- en innovatiebeleid
02.Kerncijfers EIA 2013
• Aanvragen en investeringsbedragen
• Terugblik: EIA in de afgelopen 17 jaar
€ 523 miljoen meer investeringen
Sectoren met de meeste aanvragen:
groot- en detailhandel
5.266
dan in 2012
• Aanvragen per sector
• Geografische spreiding
03.Gebruikte energietechnieken
€ 151 miljoen budget beschikbaar,
€ 139 miljoen gebruikt
Provincies met grootste investering
• De Energielijst
1. Zuid-Holland € 578 miljoen
• Toepassingsgebieden
2. Noord-Holland € 249 miljoen
• Top 10-technieken
3. Noord Brabant € 185 miljoen
04.Jaarcijfers
• Sectoren
De maatregelen uit 2013 zorgen voor circa
1.530 kiloton CO2-reductie per jaar
Toepassingsgebied met de hoogste investeringen
> circa 864 miljoen m3 aardgasequivalent
> te vergelijken met 540.000 huishoudens
1. Duurzame energie € 637 miljoen (4.080 aanvragen)
2. (Proces)industrie € 557 miljoen (1.390 aanvragen)
3. Gebouwde omgeving € 328 miljoen (6.640 aanvragen)
• Technieken
05.Uit de praktijk
• Van der Valk Zwolle
• Lyempf Kampen
•Schiphol
19.480 aanvragen
van 11.645 ondernemers
4
01
EIA: instrument voor
energie- en innovatiebeleid
Voorwoord
2013 in vogelvlucht
01. EIA: instrument voor
energie- en innovatiebeleid
02.Kerncijfers EIA 2013
• Aanvragen en investeringsbedragen
2020 20 procent minder CO2 te produceren dan
in 1990.
Een van de regelingen waarmee het Ministerie
van Economische Zaken bedrijven
ondersteunt bij het investeren in innovatieve,
energiebesparende en duurzame technieken
is de EIA. Met deze regeling leveren zowel de
overheid als het bedrijfsleven een bijdrage
aan de energiebesparingsdoelstellingen voor
2020. De investeringen waarbij in 2013
gebruik werd gemaakt van de EIA leveren naar
verwachting een CO2-reductie op van ruim
1.500 kiloton per jaar.
In 2013 heeft de regering in het Nationale
Energie Akkoord afgesproken dat zij de EIA
meer inzet op energiebesparing en minder op
duurzame energie. Daarnaast zet het Ministerie
van Economische Zaken het Topsectorenbeleid
en de Green Deals in voor de uitvoering van het
energie- en innovatiebeleid. Via het
Topsectorenbeleid werken bedrijven, overheid,
kennisinstellingen en universiteiten samen aan
innovatie en economische groei in negen sterke
sectoren. De Green Deals moeten burgers,
bedrijven, lokale en provinciale overheden
helpen energieprojecten te realiseren,
bijvoorbeeld door belemmeringen weg te
nemen. De EIA sluit nauw aan bij de
meerjarenafspraak (MJA), Green Deals en het
Topsectorenbeleid.
Het Nederlandse energie- en innovatiebeleid
De Nederlandse overheid wil in haar
energievoorziening minder afhankelijk zijn van
andere landen, hoge prijzen en vervuilende
brandstoffen. De nationale doelstelling is om in
2020 16 procent van de energieproductie uit
duurzame bronnen te halen. Binnen de
Europese Unie is bovendien afgesproken om in
5
• Terugblik: EIA in de afgelopen 17 jaar
• Aanvragen per sector
• Geografische spreiding
03.Gebruikte energietechnieken
• De Energielijst
• Toepassingsgebieden
• Top 10-technieken
04.Jaarcijfers
• Sectoren
• Technieken
05.Uit de praktijk
• Van der Valk Zwolle
• Lyempf Kampen
•Schiphol
Voorwoord
Samen zorgen deze instrumenten voor
(technische) innovaties en ‘groene groei’ bij
bedrijven en organisaties.
EIA stimuleert innovatieve energiebesparing
en duurzame energie
De EIA is een ondersteuningsmaatregel voor
bedrijven die investeren in innovatieve
energiebesparende technieken en duurzame
energie. Het biedt belastingvoordeel op
investeringen in alternatieve technieken die
energie besparen ten opzichte van een
standaardtechniek. De investering in deze
technieken is vaak hoger dan die van gangbare
technieken. De EIA compenseert een deel van
de hogere kostprijs. In 2013 leverde de EIA de
bedrijven een netto voordeel op van circa 10
procent op energiebesparende investeringen.
Deze behaalde energie-efficiency is
vergelijkbaar met het jaarlijkse gasgebruik van
540.000 huishoudens. Ter vergelijking: in 2012
was dit circa 765 kiloton CO2 per jaar.
2013 in vogelvlucht
Peildatum
Het jaarverslag van de EIA wordt jaarlijks
opgesteld en is gebaseerd op de cijfers per
1 april 2014. Op deze peildatum waren alle
aanvragen ingediend voor de EIA-regeling van
2013. Bedrijven kunnen namelijk tot drie
maanden na aanschaf van een bedrijfsmiddel
een aanvraag doen voor EIA. Ook de cijfers en
tabellen zijn vastgesteld op basis van de
cijfers per 1 april 2014. Op de peildatum was
93 procent van de aanvragen van 2013 ook
daadwerkelijk afgehandeld.
• Aanvragen en investeringsbedragen
01. EIA: instrument voor
energie- en innovatiebeleid
02.Kerncijfers EIA 2013
• Terugblik: EIA in de afgelopen 17 jaar
• Aanvragen per sector
• Geografische spreiding
03.Gebruikte energietechnieken
• De Energielijst
• Toepassingsgebieden
• Top 10-technieken
04.Jaarcijfers
• Sectoren
• Technieken
05.Uit de praktijk
Verwachte CO2-reductie neemt toe tot ruim
1.500 kiloton per jaar
De investeringen waarbij in 2013 gebruik werd
gemaakt van de EIA leveren naar verwachting
een CO2-reductie op van 1.540 kiloton per jaar.
• Van der Valk Zwolle
• Lyempf Kampen
•Schiphol
6
02
Kerncijfers EIA 2013
Aanvragen en
investeringsbedragen
In 2013 steeg het aantal ingediende EIAaanvragen opnieuw, tot 19.480. Ook het
totaal van het gemelde investeringsbedrag
nam sterk toe: in vergelijking met 2012 met
ruim 40 procent. Het totale geraamde fiscale
voordeel dat aan de bedrijven is toegekend
steeg van 94 miljoen euro in 2012 tot naar
verwachting 139 miljoen euro in 2013.
De grootste investeringsbedragen werden
gedaan door industriële bedrijven en in
duurzame energie. De meeste aanvragen
kwamen uit de sectoren groot- en
detailhandel en de landbouw, bosbouw en
visserij. Circa 70 procent van de aanvragen
werd ingediend door het midden- en
kleinbedrijf (mkb). Bedrijven in de
provincies Zuid-Holland, Noord-Holland en
Noord-Brabant investeerden het meest.
Meer aanvragen en hoger investeringsbedrag
Het aantal EIA-aanvragen in 2013 steeg met
13 procent ten opzichte van 2012 naar 19.480
aanvragen. Deze aanvragen werden gedaan
door 11.645 verschillende ondernemers.
Het totale bedrag dat bedrijven in 2013
investeerden in energiebesparende
maatregelen en duurzame energie steeg nog
meer. Gezamenlijk vroegen ondernemers in
2013 aftrek aan voor circa 1.779 miljoen euro
aan energie-investeringen. Ten opzichte van
2012 – 1.256 miljoen euro – een stijging van
circa 42 procent. Een deel van het hoge
meldingsbedrag komt op naam van een beperkt
aantal meldingen van grote windturbineparken.
Het totale investeringsbedrag van deze
windturbineparken was in 2013 bijna 350
miljoen euro.
7
Voorwoord
2013 in vogelvlucht
01. EIA: instrument voor
energie- en innovatiebeleid
02.Kerncijfers EIA 2013
• Aanvragen en investeringsbedragen
• Terugblik: EIA in de afgelopen 17 jaar
• Aanvragen per sector
• Geografische spreiding
03.Gebruikte energietechnieken
• De Energielijst
• Toepassingsgebieden
• Top 10-technieken
04.Jaarcijfers
• Sectoren
• Technieken
05.Uit de praktijk
• Van der Valk Zwolle
• Lyempf Kampen
•Schiphol
Voorwoord
Daarnaast werd er een groot aantal meldingen
gedaan voor de aanschaf van zonnepanelen,
met name door de landbouwsector.
elke maat of vennoot niet meer afzonderlijk een
melding in te sturen, maar volstaat één
gezamenlijke melding. Van deze mogelijkheid is
in 2013 redelijk veel gebruikgemaakt. Dit zorgt
er mede voor dat het gemiddelde aangevraagde
bedrag per melding is gestegen ten opzicht van
voorgaande jaren.
Wijziging meldingsprocedure voor
samenwerkingsverbanden
Met ingang van 2013 is er een wijziging in de
meldingsprocedure voor
samenwerkingsverbanden, zoals een maat- of
vennootschap onder firma. Vanaf 2013 hoeft
2013 in vogelvlucht
01. EIA: instrument voor
energie- en innovatiebeleid
02.Kerncijfers EIA 2013
• Aanvragen en investeringsbedragen
• Terugblik: EIA in de afgelopen 17 jaar
• Aanvragen per sector
• Geografische spreiding
03.Gebruikte energietechnieken
• De Energielijst
• Toepassingsgebieden
• Top 10-technieken
Aantal aanvragen en gemeld investeringsbedrag 2012 en 2013
EIA 2013
EIA 2012
04.Jaarcijfers
Aantal
aanvragen
Wijziging aantal
aanvragen t.o.v.
2012 regulier
Gemeld
investeringsbedrag
(in miljoen €)
Wijziging investeringsbedrag
t.o.v. 2012 regulier
(in miljoen €)
19.480
17.312
+ 13 %
-
1.799
1.256
+ 42%
-
• Sectoren
• Technieken
05.Uit de praktijk
• Van der Valk Zwolle
• Lyempf Kampen
Peildata 2 april 2013 (cijfers 2012) en 1 april 2014 (cijfers 2013)
•Schiphol
8
Voorwoord
belastingtarief van 25 procent en een EIAaftrekpercentage van 41,5 procent. Daarmee
komt het totale verwachte fiscale voordeel voor
de bedrijven uit op circa 140 miljoen euro.
De cijfers zijn exclusief eventuele correcties
door de Belastingdienst.
Fiscaal voordeel voor bedrijven
Het goedgekeurde bedrag van de afgehandelde
aanvragen komt naar verwachting uit op circa
78 procent van het gemelde investeringsbedrag.
Het netto fiscale voordeel voor een
onderneming bedroeg in 2013 rond 10 procent.
We gaan hierbij uit van een gemiddeld
2013 in vogelvlucht
01. EIA: instrument voor
energie- en innovatiebeleid
02.Kerncijfers EIA 2013
• Aanvragen en investeringsbedragen
• Terugblik: EIA in de afgelopen 17 jaar
• Aanvragen per sector
• Geografische spreiding
Gemeld en goedgekeurd investeringsbedrag, netto voordeel voor de ondernemer en EIA-budget
03.Gebruikte energietechnieken
• De Energielijst
• Toepassingsgebieden
Gemeld
investeringsbedrag
(in miljoen €)
EIA 2013
1.779
Prognose(*) Prognose netto voordeel
goedgekeurd bedrag
(in miljoen €)
(in miljoen €)
1.396
140 (10%)
Budget EIA (in miljoen €)
• Top 10-technieken
04.Jaarcijfers
• Sectoren
151
• Technieken
05.Uit de praktijk
*Peildatum 1 april 2014
• Van der Valk Zwolle
• Lyempf Kampen
•Schiphol
9
Voorwoord
Terugblik: EIA in de
afgelopen 17 jaar
20 miljard euro aan investeringen in
energiebesparende technieken en duurzame
energie. In 2013 is het hoogste aantal
aanvragen gedaan sinds 2001.
2013 in vogelvlucht
01. EIA: instrument voor
energie- en innovatiebeleid
02.Kerncijfers EIA 2013
In de afgelopen zeventien jaar zijn er meer
dan 250.000 aanvragen gedaan voor circa
• Aanvragen en investeringsbedragen
• Terugblik: EIA in de afgelopen 17 jaar
Gemelde
investeringsbedragen en aantal aanvragen van 1997 tot en met 2013
Gemeld bedrag
(miljoen €)
4.000
Aantal
30.000
27.500
• Aanvragen per sector
• Geografische spreiding
03.Gebruikte energietechnieken
• De Energielijst
25.000
3.000
22.500
20.000
• Toepassingsgebieden
• Top 10-technieken
04.Jaarcijfers
17.500
15.000
2.000
• Sectoren
12.500
• Technieken
10.000
05.Uit de praktijk
7.500
1.000
5.000
• Van der Valk Zwolle
• Lyempf Kampen
2.500
0
0
‘97 ’98
‘99
’00
‘01
’02
‘03
’04
‘05
Jaar
Aantal aanvragen
Gemeld investeringsbedrag
10
’06
‘07
’08
‘09
’10
‘11
’12
‘13
•Schiphol
Aanvragen per sector
cialistische
De meeste aanvragen kwamen uit de grooten detailhandel, gevolgd door landbouw,
bosbouw en visserij en de industrie. Voor een
compleet overzicht van het aantal aanvragen
en de investeringsbedragen van alle sectoren:
zie de jaarcijfers over 2013 (vanaf pagina 18).
Energieproducenten en de industrie meldden
het hoogste bedrag aan investeringen in
energiebesparing en duurzame energie.
2013 in vogelvlucht
01. EIA: instrument voor
energie- en innovatiebeleid
02.Kerncijfers EIA 2013
• Aanvragen en investeringsbedragen
• Terugblik: EIA in de afgelopen 17 jaar
Gemeld investeringsbedrag per bedrijfssector in 2013 (in miljoen €)
Aantal aanvragen per bedrijfssector in 2013
(totaal € 1.779 miljoen)
(totaal 19.480 aanvragen)
4% 4%
4%
11%
11%
19%
19%
• De Energielijst
• Toepassingsgebieden
• Top 10-technieken
12%
26%
Peildatum 1 april 2014
03.Gebruikte energietechnieken
33%
13%
12%
18%
4% 4%
4%
28%
33%
• Aanvragen per sector
• Geografische spreiding
6%
datum 1 april 2014
stverlening
Voorwoord
04.Jaarcijfers
18%
Peildatum 1 april 2014
• Sectoren
19%
• Technieken
Peildatum 1 april 2014
05.Uit de praktijk
583 Energieproducenten
5.394 Groot- en detailhandel
• Van der Valk Zwolle
583 Energieproducenten
333 Industrie
5.074 Landbouw, bosbouw en visserij
333 Industrie
322 Overige sectoren
3.752 Overige sectoren
322 Overige sectoren
209 Groot- en detailhandel
2.443 Industrie
209 Groot- en detailhandel
197 Landbouw, bosbouw en visserij
1.137 Roerende goederen en zakelijke dienstverlening
• Lyempf Kampen
•Schiphol
197 Landbouw, bosbouw en visserij
71 Verhuur van en handel in onroerend goed
863 Vervoer en opslag
71 Verhuur van en handel in onroerend goed
64 Informatie en communicatie
817 Advisering, onderzoek en overige specialistische
zakelijke dienstverlening
64 Informatie en communicatie
11
Voorwoord
Het aandeel van het mkb in de aangevraagde
investeringsbedragen steeg in 2013 licht naar
78 procent. Het midden- en kleinbedrijf meldde
gemiddeld een bedrag van circa 82.000 euro
per aanvraag, grote bedrijven meldden circa
153.000 euro.
Midden- en kleinbedrijf
Zowel het midden- en kleinbedrijf (bedrijven
tot 250 werknemers) als grote bedrijven
dienden in 2013 meer aanvragen in en
investeerden grotere bedragen dan het jaar
ervoor.
2013 in vogelvlucht
01. EIA: instrument voor
energie- en innovatiebeleid
02.Kerncijfers EIA 2013
• Aanvragen en investeringsbedragen
• Terugblik: EIA in de afgelopen 17 jaar
• Aanvragen per sector
Gemeld investeringsbedrag midden- en kleinbedrijf 2013
• Geografische spreiding
vergeleken met 2012 (in miljoen €)
03.Gebruikte energietechnieken
2.000
• De Energielijst
1.750
• Toepassingsgebieden
• Top 10-technieken
393 (22%)
1.500
04.Jaarcijfers
1.250
1.000
• Sectoren
307 (24%)
• Technieken
750
1.386 (78%)
500
05.Uit de praktijk
949 (76%)
• Van der Valk Zwolle
250
• Lyempf Kampen
0
2012
•Schiphol
2013
Grootbedrijf
Mkb
12
Voorwoord
Geografische spreiding
Noord-Brabant. In Zuid-Holland was de
grootste netto toename, ruim 100 miljoen euro.
Daarbij zijn grote investeringen gedaan in een
windturbinepark op de Noordzee.
Net als in 2012 werden in 2013 de meeste
investeringen gemeld door bedrijven in de
provincies Zuid-Holland, Noord-Holland en
Gemeld investeringsbedrag en
aantal aanvragen in 2013 per provincie
579
(33%)
01. EIA: instrument voor
energie- en innovatiebeleid
02.Kerncijfers EIA 2013
• Aanvragen en investeringsbedragen
2.598
(13%)
1.082
(6%)
248
(14%)
57
(3%)
3.110
(16%)
114
(6%)
Noord-Holland
717
25 (4%)
(1%)
2013 in vogelvlucht
Friesland
638
(3%)
69 924 Flevoland 2.526
(5%)
(13%)
3.063 (4%)
(16%)
132
(7%)
Zuid-Holland
184
(10%)
Utrecht
Gelderland
Zeeland
Noord-Brabant
1.411
118 (7%)
(7%)
798
66 (4%)
(4%)
• Terugblik: EIA in de afgelopen 17 jaar
Groningen
• Geografische spreiding
666
35 (3%)
1.947 (2%)
(10%)
Drenthe
145
(8%)
Overijssel
• Aanvragen per sector
03.Gebruikte energietechnieken
• De Energielijst
• Toepassingsgebieden
• Top 10-technieken
04.Jaarcijfers
• Sectoren
• Technieken
05.Uit de praktijk
• Van der Valk Zwolle
• Lyempf Kampen
•Schiphol
Limburg
Aantal aanvragen
Gemeld investeringsbedrag (in miljoen €)
13
03
Gebruikte energietechnieken
Deze moeten per geïnvesteerde euro een
bepaalde energiebesparing opleveren.
De besparingsnorm verschilt per
toepassingsgebied: gebouwde omgeving,
industrie, transport of duurzame energie.
Dit betekent dat alle technieken die aan deze eis
voldoen in aanmerking kunnen komen voor EIA.
Dit houdt in dat er wel een onderbouwing moet
komen. Om het aanvragers gemakkelijker te
maken staan er op de Energielijst daarnaast
specifieke codes. Dit zijn concrete, duidelijk
omschreven bedrijfsmiddelen, waarvan bekend
is dat ze voldoende energie-efficiënt zijn of het
best beschikbare alternatief. Voorbeelden
daarvan zijn onder meer ledverlichting of
warmtepompen. De besparing aantonen is in
dergelijke gevallen niet meer nodig. In de tabel
op de volgende pagina staat een overzicht van
het aantal generieke en specifieke aanvragen en
het gemelde bedrag per techniek.
Op de Energielijst staan alle technieken die
voor de EIA in aanmerking komen. De lijst
wordt jaarlijks aangepast en bevatte in
2013 155 technieken met fiscaal voordeel.
De energietechnieken op de Energielijst
kunnen worden toegepast in gebouwen,
industriële processen, transportmiddelen en
duurzame energie. Ondernemers kunnen ook
pakketten van maatregelen melden voor het
verbeteren van de energieprestatie van
bestaande bedrijfsgebouwen.
De Energielijst
Generieke en specifieke energietechnieken
De EIA is een algemene regeling: hij is generiek
opgezet. Nederlandse ondernemers kunnen er
voor uiteenlopende investeringen in
energiebesparing gebruik van maken. Op de
Energielijst staan generieke codes. Dit zijn geen
duidelijk omschreven bedrijfsmiddelen, maar
algemene beschrijvingen.
14
Voorwoord
2013 in vogelvlucht
01. EIA: instrument voor
energie- en innovatiebeleid
02.Kerncijfers EIA 2013
• Aanvragen en investeringsbedragen
• Terugblik: EIA in de afgelopen 17 jaar
• Aanvragen per sector
• Geografische spreiding
03.Gebruikte energietechnieken
• De Energielijst
• Toepassingsgebieden
• Top 10-technieken
04.Jaarcijfers
• Sectoren
• Technieken
05.Uit de praktijk
• Van der Valk Zwolle
• Lyempf Kampen
•Schiphol
Voorwoord
Aantallen en gemelde bedragen generieke en specifieke meldingen
Type melding
Generiek
Specifiek
Totaal
2013 in vogelvlucht
Aantal meldingen
Gemeld investeringsbedrag (in miljoen €)
1.203
18.277
19.480
418
1.360
1.779
01. EIA: instrument voor
energie- en innovatiebeleid
02.Kerncijfers EIA 2013
• Aanvragen en investeringsbedragen
• Terugblik: EIA in de afgelopen 17 jaar
In 2013 dienden bedrijven 92 verzoeken in
voor aanpassingen of aanvullingen voor de
Energielijst van 2013. Dit resulteerde in
13 nieuwe en 15 gewijzigde technieken.
Daarnaast zijn er 6 technieken van de
Energielijst verwijderd.
Actualisatie energielijst
De Energielijst met alle technieken die voor EIA
in aanmerking komen, wordt jaarlijks aangevuld
met nieuw op de markt verschenen technieken.
Ook het bedrijfsleven kan hiervoor voorstellen
doen: dit kan ieder jaar tot begin september.
Belangrijk is dat de innovatie een aantoonbare
energie-efficiency heeft ten opzichte van de
gangbare techniek op dat moment. Regelmatig
worden technieken die al op de lijst staan
aangepast, bijvoorbeeld vanwege technische
ontwikkelingen of gewijzigde normen en
keurmerken. Een techniek wordt verwijderd als
deze gangbaar is geworden en dus geen
energiebesparing meer oplevert ten opzichte
van de referentietechniek.
• Aanvragen per sector
• Geografische spreiding
03.Gebruikte energietechnieken
• De Energielijst
• Toepassingsgebieden
• Top 10-technieken
04.Jaarcijfers
• Sectoren
• Technieken
05.Uit de praktijk
• Van der Valk Zwolle
• Lyempf Kampen
•Schiphol
15
Voorwoord
Toepassingsgebieden
warmtepompen. In de land- en tuinbouw steeg
het aantal meldingen sterk, voornamelijk als
gevolg van een groot aantal investeringen in
zonne-energiesystemen. Vanuit de industrie
werden in 2013 veel meldingen gedaan voor
energiezuinige koel- en vriesinstallaties en
warmteterugwinsystemen op koel- of
persluchtinstallaties.
De technieken uit de Energielijst worden
toegepast in gebouwen, processen, duurzame
energie, transport, apparaten en land- en
tuinbouw. Voor de categorie gebouwen werden
de meeste aanvragen gedaan, met name voor
ledverlichtingssystemen, overige energieefficiënte verlichtingssystemen en
Gemeld investeringsbedrag per toepassing (in miljoen €)
02.Kerncijfers EIA 2013
• Aanvragen en investeringsbedragen
• Terugblik: EIA in de afgelopen 17 jaar
• Aanvragen per sector
03.Gebruikte energietechnieken
• De Energielijst
1% 1%
2% 2%
11% 11%
• Toepassingsgebieden
19% 19%
26% 26%
01. EIA: instrument voor
energie- en innovatiebeleid
• Geografische spreiding
Aantal aanvragen per toepassing
4% 4%
2013 in vogelvlucht
• Top 10-technieken
34% 34%
04.Jaarcijfers
• Sectoren
36% 36%
8% 8%
7% 7%
• Technieken
31% 31%
21% 21%
05.Uit de praktijk
Peildatum
Peildatum
1 april12014
april 2014
Peildatum
Peildatum
1 april12014
april 2014
6.6406.640
Gebouwen
Gebouwen
328 328
Gebouwen
Gebouwen
4.0804.080
Duurzame
Duurzame
energie
energie
557 557
Industriële
Industriële
processen
processen
1.3901.390
Industriële
Industriële
processen
processen
637 637
Duurzame
Duurzame
energie
energie
1.4891.489
Apparaten
Apparaten
31 Transport
31 Transport
5.1025.102
Land-Landen tuinbouw
en tuinbouw
22 Apparaten
22 Apparaten
779 779
Transport
Transport
en tuinbouw
196 196
Land-Landen tuinbouw
16
• Van der Valk Zwolle
• Lyempf Kampen
•Schiphol
Voorwoord
Top 10-technieken
2013 in vogelvlucht
01. EIA: instrument voor
energie- en innovatiebeleid
In 2013 werd voor 122 van de 155 technieken
op de Energielijst een melding ingediend.
Onderstaand overzicht bevat de tien meest
gemelde technieken op basis van het gemelde
investeringsbedrag.
02.Kerncijfers EIA 2013
• Aanvragen en investeringsbedragen
• Terugblik: EIA in de afgelopen 17 jaar
• Aanvragen per sector
• Geografische spreiding
Top tien EIA-technieken
Techniek
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Windturbine
Zonnepanelen voor elektriciteitsopwekking
Technische voorzieningen voor energiebesparing bij bestaande processen
Technische voorzieningen voor energiebesparing bij nieuwe processen
Aardwarmtewinssysteem
Afvalgestookte installatie
Energiezuinige koel- en/of vriesinstallatie
Warmtepomp
Ledverlichtingssysteem
Energieprestatieverbetering van bestaande
bedrijfsgebouwen
03.Gebruikte energietechnieken
Toepassing
Gemeld
investeringsbedrag
(in miljoen €)
Aantal aanvragen
Duurzame energie
Duurzame energie
(Proces) industrie
346
215
211
73
5879
458
(Proces) industrie
143
168
Duurzame energie
(Proces) industrie
(Proces) industrie
Gebouwen,
(proces) industrie
Gebouwen
Gebouwen
102
87
81
55
84
14
285
297
53
52
2358
121
17
• De Energielijst
• Toepassingsgebieden
• Top 10-technieken
04.Jaarcijfers
• Sectoren
• Technieken
05.Uit de praktijk
• Van der Valk Zwolle
• Lyempf Kampen
•Schiphol
04
Jaarcijfers
Voorwoord
2013 in vogelvlucht
01. EIA: instrument voor
energie- en innovatiebeleid
Sectoren
02.Kerncijfers EIA 2013
In onderstaande tabel is per SBI-code terug te
vinden hoeveel aanvragen er zijn gedaan door
bedrijven in die sector. Daarnaast laat de tabel
zien welke bedragen binnen die categorie zijn
gemeld*. SBI staat voor Standaard
Bedrijfsindeling 2008 (voorheen BIK), zoals
deze door het CBS is opgesteld.
*De gehanteerde SBI-indeling wijkt in 2013 af van
voorgaande jaren. Na een overgangsperiode van BIK naar
SBI geeft de tabel de indeling weer op basis van de SBI
zoals deze door de bedrijven zelf is ingevuld op het
EIA-meldingsformulier. In een aantal gevallen zijn
bedrijven ingedeeld in een andere SBI-code en/of sector
dan in voorgaande jaren.
• Aanvragen en investeringsbedragen
• Terugblik: EIA in de afgelopen 17 jaar
• Aanvragen per sector
• Geografische spreiding
03.Gebruikte energietechnieken
• De Energielijst
• Toepassingsgebieden
• Top 10-technieken
04.Jaarcijfers
• Sectoren
Jaarcijfers sectoren
• Technieken
Sector
Productie en distributie van en
handel in elektriciteit, aardgas,
stoom en gekoelde lucht
Totaal productie en distributie van
en handel in elektriciteit, aardgas,
stoom en gekoelde lucht
Industrie
SBI
35
10
11
12
13
14
Omschrijving SBI
Productie en distributie van en handel
in elektriciteit, aardgas, stoom en gekoelde
lucht
Vervaardiging van voedingsmiddelen
Vervaardiging van dranken
Vervaardiging van tabaksproducten
18
Vervaardiging van textiel
Vervaardiging van kleding
Aantal
Gemeld
aanvragen investeringsbedrag
300
582,7
05.Uit de praktijk
• Van der Valk Zwolle
• Lyempf Kampen
•Schiphol
300
582,7
840
71
10
18
9
137,9
3,1
0,7
0,7
0,4
Sector
SBI
Omschrijving SBI
Productie en distributie van en
handel in elektriciteit, aardgas,
stoom en gekoelde lucht
Sectorproductie en distributie van
Totaal
en handel in elektriciteit, aardgas,
stoom en gekoelde lucht
Industrie en distributie van en
Productie
handel in elektriciteit, aardgas,
stoom en gekoelde lucht
Totaal productie en distributie van
en handel in elektriciteit, aardgas,
stoom en gekoelde lucht
Industrie
35
Productie en distributie van en handel
in elektriciteit, aardgas, stoom en gekoelde
lucht
Omschrijving SBI
SBI
10
35
11
12
13
14
15
16
10
11
12
17
13
14
18
15
19
16
20
21
17
22
18
19
23
20
24
21
25
22
26
23
27
28
24
25
29
26
30
Vervaardiging
van voedingsmiddelen
Productie
en distributie
van en handel
Vervaardiging
dranken
in
elektriciteit,van
aardgas,
stoom en gekoelde
Vervaardiging van tabaksproducten
lucht
Vervaardiging van textiel
Vervaardiging van kleding
Vervaardiging van leer, lederwaren en schoenen
Primaire houtbewerking
en vervaardiging
Vervaardiging
van voedingsmiddelen
van artikelen van
kurk, riet en vlechtwerk
Vervaardiging
vanhout,
dranken
(geen meubels)van tabaksproducten
Vervaardiging
papier, karton en papier- en
Vervaardiging van textiel
kartonwaren van kleding
Vervaardiging
Drukkerijen, reproductie
van opgenomen
media
Vervaardiging
van leer, lederwaren
en schoenen
Vervaardiging
van cokesovenproducten
en
Primaire
houtbewerking
en vervaardiging
aardolieverwerking
van
artikelen van hout, kurk, riet en vlechtwerk
Vervaardiging
(geen
meubels)van chemische producten
farmaceutische
Vervaardiging van papier,
karton engrondstoffen
papier- en
en producten
kartonwaren
Vervaardigingreproductie
van producten
van rubber en
Drukkerijen,
van opgenomen
media
kunststof
Vervaardiging
van cokesovenproducten en
Vervaardiging van overige niet-metaalhoudende
aardolieverwerking
minerale producten
Vervaardiging
van chemische producten
metalen in primaire
vorm
Vervaardiging van farmaceutische
grondstoffen
Vervaardiging
en
producten van producten van metaal (geen
machines en apparaten)
Vervaardiging
van producten van rubber en
Vervaardiging van computers en van
kunststof
elektronische en
Vervaardiging
vanoptische
overigeapparatuur
niet-metaalhoudende
Vervaardiging
van elektrische apparatuur
minerale
producten
overige machines
envorm
Vervaardiging van metalen
in primaire
apparaten
Vervaardiging
van producten van metaal (geen
Vervaardiging
van19
auto’s, aanhangwagens en
machines
en apparaten)
opleggers
Vervaardiging
van computers en van
Vervaardiging en
vanoptische
overigeapparatuur
transportmiddelen
elektronische
Aantal
Gemeld
aanvragen investeringsbedrag
300
582,7
Voorwoord
Aantal
Gemeld
300
582,7
aanvragen investeringsbedrag
840
300
71
10
18
300
9
93
50
840
71
10
43
18
9
57
93
2
50
137,9
582,7
3,1
0,7
0,7
582,7
0,4
0,7
0,8
137,9
3,1
0,7
3,2
0,7
0,4
2,6
0,7
4,9
0,8
124
12
43
87,6
0,3
3,2
77
57
2
32
124
87
12
188
77
40
32
40
152
87
188
31
40
30
8,4
2,6
4,9
6,8
87,6
12,5
0,3
4,9
8,4
2,8
6,8
0,9
6,9
12,5
4,9
18,4
2,8
3,4
2013 in vogelvlucht
01. EIA: instrument voor
energie- en innovatiebeleid
02.Kerncijfers EIA 2013
• Aanvragen en investeringsbedragen
• Terugblik: EIA in de afgelopen 17 jaar
• Aanvragen per sector
• Geografische spreiding
03.Gebruikte energietechnieken
• De Energielijst
• Toepassingsgebieden
• Top 10-technieken
04.Jaarcijfers
• Sectoren
• Technieken
05.Uit de praktijk
• Van der Valk Zwolle
• Lyempf Kampen
•Schiphol
21
22
23
Sector
24
25
SBI
26
Productie en distributie van en
handel in elektriciteit, aardgas,
stoom en gekoelde lucht
Totaal productie en distributie van
en handel in elektriciteit, aardgas,
stoom en gekoelde lucht
Industrie
Totaal industrie
Groot- en detailhandel;
reparatie van auto’s
27
35
28
29
30
31
10
32
11
33
12
13
34
14
15
16
45
46
17
Totaal groot- en detailhandel;
reparatie van auto’s
Landbouw, bosbouw en visserij
47
18
19
01
20
21
011
012
22
013
014
23
016
24
02
25
031
26
032
12
Vervaardiging van farmaceutische grondstoffen
0,3
en producten
77
Vervaardiging van producten van rubber en
8,4
kunststof
32
Vervaardiging van overige niet-metaalhoudende
6,8
minerale producten
87
Vervaardiging van metalen in primaire vorm
12,5
188
Vervaardiging van producten van metaal (geen
4,9
Omschrijving
SBI
Aantal
Gemeld
machines
en apparaten)
aanvragen
40 investeringsVervaardiging van computers en van
2,8
bedrag
elektronische en optische apparatuur
40
Vervaardiging
van elektrische
0,9
300
582,7
Productie
en distributie
van enapparatuur
handel
Vervaardiging
overige
machines
en
152
6,9
in
elektriciteit,van
aardgas,
stoom
en gekoelde
apparaten
lucht
Vervaardiging van auto’s, aanhangwagens en
31
18,4
300
582,7
opleggers
Vervaardiging van overige transportmiddelen
30
3,4
meubels
62
12,5
840
137,9
Vervaardiging van voedingsmiddelen
overige goederen
112
6,3
71
3,1
Vervaardiging van dranken
Reparatie en installatie
van machines en
258
6,6
10
0,7
Vervaardiging
van tabaksproducten
apparaten
18
0,7
Vervaardiging
van textiel
auto’s, aanhangwagens en
5
0,1
9
0,4
Vervaardiging van kleding
opleggers
93
0,7
Vervaardiging
van leer, lederwaren en schoenen
2.443
333,5
50
0,8
Primaire houtbewerking en vervaardiging
Handel
in en reparatie
auto’s,
etsen
397
14,9
van
artikelen
van hout,van
kurk,
riet enmotorfi
vlechtwerk
en aanhangers
(geen
meubels)
Groothandel en
handelsbemiddeling
(niet inen
637
20,6
43
3,2
Vervaardiging
van
papier, karton en papierauto’s en motorfietsen)
kartonwaren
Detailhandelreproductie
(niet in auto’s)
4.360
173,3
57
2,6
Drukkerijen,
van opgenomen media
5.394
208,7
2
4,9
Vervaardiging van cokesovenproducten en
aardolieverwerking
Landbouw, jacht
dienstverlening
voor de
1.277
39,6
124
87,6
Vervaardiging
vanenchemische
producten
landbouw en jacht
12
0,3
Vervaardiging
van farmaceutische grondstoffen
Teelt
van eenjarige gewassen
925
78,6
en
producten
Teelt van meerjarige
gewassen
153
5,5
77
8,4
Vervaardiging
van producten
van rubber en
Teelt van sierplanten
188
12,7
kunststof
Fokken en houden
van dieren
2.392
50,2
32
6,8
Vervaardiging
van overige
niet-metaalhoudende
Dienstverlening
voor de landbouw; behandeling
66
1,6
minerale
producten
van gewassen van
en zaden
na de
oogst vorm
87
12,5
Vervaardiging
metalen
in primaire
Bosbouw, exploitatie
van bossen
17
0,4
188
4,9
Vervaardiging
van producten
van en
metaal (geen
dienstverlening
voor
de
bosbouw
machines
en apparaten)
20
Visserij
43
7,6
40
2,8
Vervaardiging
van computers en van
Kweken van vis
schaaldieren
10
0,2
elektronische
enen
optische
apparatuur
Voorwoord
2013 in vogelvlucht
01. EIA: instrument voor
energie- en innovatiebeleid
02.Kerncijfers EIA 2013
• Aanvragen en investeringsbedragen
• Terugblik: EIA in de afgelopen 17 jaar
• Aanvragen per sector
• Geografische spreiding
03.Gebruikte energietechnieken
• De Energielijst
• Toepassingsgebieden
• Top 10-technieken
04.Jaarcijfers
• Sectoren
• Technieken
05.Uit de praktijk
• Van der Valk Zwolle
• Lyempf Kampen
•Schiphol
46
47
Totaal groot- en detailhandel;
reparatie van auto’s
Landbouw, bosbouw en visserij
Sector
Productie en distributie van en
handel in elektriciteit, aardgas,
stoom en gekoelde lucht
Totaal productie en distributie van
en handel in elektriciteit, aardgas,
stoom en gekoelde lucht
Industrie
Totaal landbouw, bosbouw en
visserij
Verhuur van en handel in
onroerend goed
Totaal verhuur van en handel in
onroerend goed
Informatie en communicatie
01
011
SBI
012
013
014
016
35
02
031
032
017
10
11
12
68
13
14
15
16
60
61
17
62
18
63
19
Totaal Informatie en communicatie
Winning en distributie van
water; afval- en afvalwaterbeheer, sanering
Totaal winning en distributie van
water; afval- en afvalwaterbeheer,
sanering
Vervoer en opslag
20
37
21
38
22
36
23
24
49
25
50
51
26
52
Groothandel en handelsbemiddeling (niet in
auto’s en motorfietsen)
Detailhandel (niet in auto’s)
637
20,6
4.360
5.394
173,3
208,7
39,6
1.277
Landbouw, jacht en dienstverlening voor de
landbouw en jacht
78,6
925
Teelt van eenjarige gewassen
Omschrijving
SBI gewassen
Aantal
Gemeld
5,5
153
Teelt
van meerjarige
aanvragen
investerings12,7
188
Teelt van sierplanten
bedrag
50,2
2.392
Fokken en houden van dieren
1,6
66
Dienstverlening
voor devan
landbouw;
behandeling
300
582,7
Productie
en distributie
en handel
vanelektriciteit,
gewassen en
zaden stoom
na de oogst
in
aardgas,
en gekoelde
Bosbouw, exploitatie van bossen en
17
0,4
lucht
dienstverlening voor de bosbouw
300
582,7
Visserij
43
7,6
Kweken van vis en schaaldieren
10
0,2
Jacht
3
0,1
840
137,9
Vervaardiging
van voedingsmiddelen
5.074
196,5
71
3,1
Vervaardiging van dranken
10
0,7
Vervaardiging van tabaksproducten
Verhuur van envan
handel
in onroerend goed
614
70,9
18
0,7
Vervaardiging
textiel
9
0,4
Vervaardiging van kleding
614
70,9
93
0,7
Vervaardiging van leer, lederwaren en schoenen
50
0,8
Primaire houtbewerking en vervaardiging
Verzorgen
en van
uitzenden
van radio6
0,2
van
artikelen
hout, kurk,
riet enen
vlechtwerk
televisieprogramma’s
(geen
meubels)
Telecommunicatie
40
41,1
43
3,2
Vervaardiging
van papier, karton en papier- en
Dienstverlenende activiteiten op het gebied
190
21,9
kartonwaren
van informatietechnologie
57
2,6
Drukkerijen,
reproductie van opgenomen media
Dienstverlenende
op het gebied
35
0,4
2
4,9
Vervaardiging
van activiteiten
cokesovenproducten
en
van informatie
aardolieverwerking
271
63,6
124
87,6
Vervaardiging van chemische producten
Afvalwaterinzameling
en -behandeling
1
0,1
12
0,3
Vervaardiging
van farmaceutische
grondstoffen
Afvalinzameling
69
58,8
en
producten en -behandeling; voorbereiding
tot recycling van producten van rubber en
77
8,4
Vervaardiging
Winning en distributie van water
34
1,9
kunststof
104
60,8
32
6,8
Vervaardiging van overige niet-metaalhoudende
minerale producten
87
12,5
Vervaardiging van metalen in primaire vorm
Vervoer over land
475
12,9
188
4,9
Vervaardiging
van producten van metaal (geen
Vervoer over
water
100
5,9
machines
en apparaten)
21
Luchtvaart van computers en van
49
12,1
40
2,8
Vervaardiging
Opslag en dienstverlening
voor vervoer
239
25,0
elektronische
en optische apparatuur
Voorwoord
2013 in vogelvlucht
01. EIA: instrument voor
energie- en innovatiebeleid
02.Kerncijfers EIA 2013
• Aanvragen en investeringsbedragen
• Terugblik: EIA in de afgelopen 17 jaar
• Aanvragen per sector
• Geografische spreiding
03.Gebruikte energietechnieken
• De Energielijst
• Toepassingsgebieden
• Top 10-technieken
04.Jaarcijfers
• Sectoren
• Technieken
05.Uit de praktijk
• Van der Valk Zwolle
• Lyempf Kampen
•Schiphol
63
Totaal Informatie en communicatie
Winning en distributie van
water; afval- en afvalwaterbeheer, sanering
Sectorwinning en distributie van
Totaal
water; afval- en afvalwaterbeheer,
sanering
Vervoer enen
opslag
Productie
distributie van en
handel in elektriciteit, aardgas,
stoom en gekoelde lucht
Totaal productie en distributie van
Totaal
vervoer
en opslag aardgas,
en
handel
in elektriciteit,
Verhuur
roerende
stoom
en van
gekoelde
lucht
goederen en overige zakelijke
Industrie
dienstverlening
Totaal verhuur van roerende
goederen en overige zakelijke
dienstverlening
Financiële instellingen
37
38
36
SBI
Afvalwaterinzameling en -behandeling
Afvalinzameling en -behandeling; voorbereiding
tot recycling
Winning en distributie van water
Omschrijving SBI
49
35
50
51
52
Vervoer over
land
Productie
en distributie
van en handel
Vervoer
over water
in
elektriciteit,
aardgas, stoom en gekoelde
Luchtvaart
lucht
Opslag en dienstverlening voor vervoer
77
10
80
11
82
12
13
14
15
64
16
Verhuur en lease van auto’s, consumentenartikelen, machines
en overige roerende goederen
Vervaardiging
van voedingsmiddelen
Beveiliging en van
opsporing
Vervaardiging
dranken
Overige zakelijke
Vervaardiging
vandienstverlening
tabaksproducten
Vervaardiging van textiel
Vervaardiging van kleding
Vervaardiging van leer, lederwaren en schoenen
Financiëlehoutbewerking
instellingen (geen
verzekeringen
Primaire
en vervaardiging
en pensioenfondsen)
van
artikelen van hout, kurk, riet en vlechtwerk
Verzekeringen
(geen
meubels)en pensioenfondsen (geen
verplichte sociale
Vervaardiging
vanverzekeringen)
papier, karton en papier- en
Overige financiële dienstverlening
kartonwaren
Activiteiten voor
of verwant
financiëlemedia
Drukkerijen,
reproductie
vanaan
opgenomen
instellingen van cokesovenproducten en
Vervaardiging
aardolieverwerking
Logiesverstrekking
Vervaardiging
van chemische producten
Vervaardiging van farmaceutische grondstoffen
en producten
Vervaardiging van producten van rubber en
Holdings (geen financiële), concerndiensten
kunststof
binnen eigen concern
en managementadvisering
Vervaardiging
van overige
niet-metaalhoudende
Architecten,
ingenieurs en technisch ontwerp en
minerale
producten
advies; keuringvan
en metalen
controle in primaire vorm
Vervaardiging
Speur- en ontwikkelingswerk
Vervaardiging
van producten van metaal (geen
Reclame en
machines
enmarktonderzoek
apparaten)
22
Industrieel ontwerp
en vormgeving,
Vervaardiging
van computers
en vanfotografie,
vertaling en overige
consultancy
elektronische
en optische
apparatuur
65
17
66
67
18
19
Totaal financiële instellingen
Logies-, maaltijd- en drankverstrekking
Totaal logies-, maaltijd- en
drankverstrekking
Advisering, onderzoek en
overige specialistische
zakelijke dienstverlening
van informatietechnologie
Dienstverlenende activiteiten op het gebied
van informatie
55
20
21
22
70
23
71
24
72
25
73
74
26
35
0,4
271
1
69
63,6
0,1
58,8
1,9
34
Aantal
Gemeld
60,8
104
aanvragen investeringsbedrag
475
300
100
49
239
300
863
90
840
8
71
1.039
10
1.137
18
9
93
485
50
12,9
582,7
5,9
12,1
25,0
582,7
55,9
16,3
137,9
0,1
3,1
32,7
0,7
49,1
0,7
0,4
0,7
35,6
0,8
33
43
261
6
57
2
785
606
124
12
606
77
498
32
183
87
19
188
30
42
40
3,6
3,2
5,3
0
2,6
4,9
44,5
36,1
87,6
0,3
36,1
8,4
19,1
6,8
3,9
12,5
9,0
4,9
0,4
0,7
2,8
Voorwoord
2013 in vogelvlucht
01. EIA: instrument voor
energie- en innovatiebeleid
02.Kerncijfers EIA 2013
• Aanvragen en investeringsbedragen
• Terugblik: EIA in de afgelopen 17 jaar
• Aanvragen per sector
• Geografische spreiding
03.Gebruikte energietechnieken
• De Energielijst
• Toepassingsgebieden
• Top 10-technieken
04.Jaarcijfers
• Sectoren
• Technieken
05.Uit de praktijk
• Van der Valk Zwolle
• Lyempf Kampen
•Schiphol
65
66
67
Totaal financiële instellingen
Logies-, maaltijd- en drankSector
verstrekking
Totaal logies-, maaltijd- en
drankverstrekking
Advisering,enonderzoek
Productie
distributieen
van en
overigein
specialistische
handel
elektriciteit, aardgas,
zakelijke
stoom
endienstverlening
gekoelde lucht
Totaal productie en distributie van
en handel in elektriciteit, aardgas,
stoom en gekoelde lucht
Industrie
Totaal advisering, onderzoek en
overige specialistische zakelijke
dienstverlening
Bouwnijverheid
Totaal bouwnijverheid
Gezondheids- en welzijnszorg
Totaal gezondheids- en welzijnszorg
Onderwijs
Totaal onderwijs
Cultuur, sport en recreatie
Totaal cultuur, sport en recreatie
Winning van delfstoffen
Totaal winning van delfstoffen
Openbaar bestuur, overheidsdiensten en verplichte sociale
verzekeringen
55
SBI
70
35
71
72
73
74
10
11
75
12
13
14
15
41
16
86
17
85
18
19
90
91
20
21
92
22
061
081
23
091
24
25
84
26
en pensioenfondsen)
Verzekeringen en pensioenfondsen (geen
verplichte sociale verzekeringen)
Overige financiële dienstverlening
Activiteiten voor of verwant aan financiële
instellingen
Logiesverstrekking
Omschrijving SBI
Holdings (geen
financiële),
Productie
en distributie
vanconcerndiensten
en handel
binnen
eigen concern
enstoom
managementadvisering
in
elektriciteit,
aardgas,
en gekoelde
Architecten, ingenieurs en technisch ontwerp en
lucht
advies; keuring en controle
Speur- en ontwikkelingswerk
Reclame en marktonderzoek
Industrieel ontwerp
en vormgeving, fotografie,
Vervaardiging
van voedingsmiddelen
vertaling en overige
consultancy
Vervaardiging
van dranken
Veterinaire dienstverlening
Vervaardiging
van tabaksproducten
Vervaardiging van textiel
Vervaardiging van kleding
Vervaardiging van leer, lederwaren en schoenen
Algemenehoutbewerking
burgerlijke en utiliteitsbouw,
Primaire
en vervaardiging
projectontwikkeling
van
artikelen van hout, kurk, riet en vlechtwerk
(geen meubels)
Gezondheidszorg
Vervaardiging
van papier, karton en papier- en
kartonwaren
Onderwijs reproductie van opgenomen media
Drukkerijen,
Vervaardiging van cokesovenproducten en
Kunst
aardolieverwerking
Culturele uitleencentra,
openbare
archieven,
Vervaardiging
van chemische
producten
musea, dieren-van
en farmaceutische
plantentuinen, natuurbehoud
Vervaardiging
grondstoffen
Loterijen
en kansspelen
en
producten
Vervaardiging van producten van rubber en
Winning van aardolie
kunststof
Winning van zand,
grind enniet-metaalhoudende
klei
Vervaardiging
van overige
Dienstverlening
voor de winning van aardolie
minerale
producten
en aardgas van metalen in primaire vorm
Vervaardiging
Vervaardiging van producten van metaal (geen
Openbaar en
bestuur,
machines
apparaten)
23overheidsdiensten en
verplichte sociale
Vervaardiging
vanverzekeringen
computers en van
elektronische en optische apparatuur
33
3,6
261
6
5,3
0
44,5
785
36,1
606
Aantal
Gemeld
aanvragen
36,1
606 investeringsbedrag
498
300
19,1
582,7
183
300
19
30
42
840
71
45
10
817
18
9
93
366
50
3,9
582,7
9,0
0,4
0,7
137,9
3,1
0,7
34,0
0,7
0,4
0,7
20,4
0,8
366
533
43
533
89
57
89
2
24
17
124
12
3
44
77
7
4
32
6
87
17
188
7
40
20,4
13,0
3,2
13,0
4,6
2,6
4,6
4,9
0,4
1,6
87,6
0,3
0,1
2,2
8,4
0,8
0,3
6,8
0,1
12,5
1,2
4,9
0,9
2,8
Voorwoord
2013 in vogelvlucht
01. EIA: instrument voor
energie- en innovatiebeleid
02.Kerncijfers EIA 2013
• Aanvragen en investeringsbedragen
• Terugblik: EIA in de afgelopen 17 jaar
• Aanvragen per sector
• Geografische spreiding
03.Gebruikte energietechnieken
• De Energielijst
• Toepassingsgebieden
• Top 10-technieken
04.Jaarcijfers
• Sectoren
• Technieken
05.Uit de praktijk
• Van der Valk Zwolle
• Lyempf Kampen
•Schiphol
projectontwikkeling
Totaal bouwnijverheid
86
Gezondheids- en welzijnszorg
Totaal gezondheids- en welzijnszorg
85
Onderwijs
Totaal onderwijs
90
Cultuur, sport en recreatie
91
Sector
SBI
92
Totaal cultuur, sport en recreatie
Winning van
Productie
en delfstoffen
distributie van en
handel in elektriciteit, aardgas,
stoom en gekoelde lucht
Totaal productie en distributie van
Totaal
winning
van delfstoff
en
en
handel
in elektriciteit,
aardgas,
Openbaar
bestuur,
overheidsstoom
en gekoelde
lucht
diensten en verplichte sociale
Industrie
verzekeringen
Totaal openbaar bestuur, overheidsdiensten en verplichte sociale
verzekeringen
Overige dienstverlening
Totaal overige dienstverlening
Extraterritoriale organisaties
en lichamen
Totaal extraterritoriale organisaties
en lichamen
Eindtotaal
061
35
081
091
84
10
11
12
13
14
94
15
16
99
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
Gezondheidszorg
Onderwijs
Kunst
Culturele uitleencentra, openbare archieven,
Omschrijving
musea, dieren-SBI
en plantentuinen, natuurbehoud
Loterijen en kansspelen
Winning van
Productie
en aardolie
distributie van en handel
Winning
van zand,
grindstoom
en kleien gekoelde
in
elektriciteit,
aardgas,
Dienstverlening voor de winning van aardolie
lucht
en aardgas
Openbaar bestuur, overheidsdiensten en
verplichte sociale
Vervaardiging
vanverzekeringen
voedingsmiddelen
Vervaardiging van dranken
Vervaardiging van tabaksproducten
Vervaardiging van textiel
Vervaardiging van kleding
Levensbeschouwelijke
politieke organisaties,
Vervaardiging
van leer, en
lederwaren
en schoenen
belangen-houtbewerking
en ideële organisaties,
hobbyclubs
Primaire
en vervaardiging
van artikelen van hout, kurk, riet en vlechtwerk
Extraterritoriale
(geen
meubels) organisaties en lichamen
Vervaardiging van papier, karton en papier- en
kartonwaren
Drukkerijen, reproductie van opgenomen media
Vervaardiging van cokesovenproducten en
aardolieverwerking
Vervaardiging van chemische producten
Vervaardiging van farmaceutische grondstoffen
en producten
Vervaardiging van producten van rubber en
kunststof
Vervaardiging van overige niet-metaalhoudende
minerale producten
Vervaardiging van metalen in primaire vorm
Vervaardiging van producten van metaal (geen
machines en apparaten)
24
Vervaardiging van computers en van
elektronische en optische apparatuur
366
20,4
533
13,0
533
13,0
89
4,6
89
4,6
24
0,4
17
1,6
Aantal
Gemeld
aanvragen
3 investerings0,1
bedrag
44
2,2
7
300
4
6
300
17
7
840
71
7
10
18
9
11
93
50
11
2
43
2
57
19.480
2
0,8
582,7
0,3
0,1
582,7
1,2
0,9
137,9
3,1
0,9
0,7
0,7
0,4
0,5
0,7
0,8
0,5
0
3,2
0
2,6
1.779
4,9
124
12
87,6
0,3
77
8,4
32
6,8
87
188
12,5
4,9
40
2,8
Voorwoord
2013 in vogelvlucht
01. EIA: instrument voor
energie- en innovatiebeleid
02.Kerncijfers EIA 2013
• Aanvragen en investeringsbedragen
• Terugblik: EIA in de afgelopen 17 jaar
• Aanvragen per sector
• Geografische spreiding
03.Gebruikte energietechnieken
• De Energielijst
• Toepassingsgebieden
• Top 10-technieken
04.Jaarcijfers
• Sectoren
• Technieken
05.Uit de praktijk
• Van der Valk Zwolle
• Lyempf Kampen
•Schiphol
Voorwoord
Technieken
2013 in vogelvlucht
01. EIA: instrument voor
energie- en innovatiebeleid
In onderstaande tabel staat voor elk
toepassingsgebied hoeveel aanvragen er zijn
gedaan per techniek (code). Daarnaast is te zien
welke bedragen voor die codes zijn gemeld.
02.Kerncijfers EIA 2013
• Aanvragen en investeringsbedragen
• Terugblik: EIA in de afgelopen 17 jaar
• Aanvragen per sector
• Geografische spreiding
Techniekgroep
Gebouwde omgeving
Code aangevraagd
Afvalwaterwarmtewisselaar
Besparingssysteem voor verlichting of klimaat
Bevochtigingsrotor
Debietregeling ventilator
Direct gasgestookt stralingspaneel
Direct gasgestookte condenserende boiler
Energie-efficiënt verlichtingssysteem
Energieprestatieverbetering van bestaande
bedrijfsgebouwen
Energieprestatieverbetering van bestaande liften
Energiezuinig afzuigsysteem
HR-elektromotor
HR-glas
HR-luchtverwarmer
HR-pomp
Isolatie van koel- of vriesruimten
Isolatie voor bestaande constructies
Koude- of warmteterugwinsysteem uit ventilatielucht
25
Ledbelichtingssysteem
Ledverlichtingssysteem
Aantal
aanvragen
Gemeld
investeringsbedrag
(in miljoen €)
2
470
8
156
21
17
858
88
0,0
4,9
0,1
2,3
0,5
0,3
15,5
51,7
4
12
26
229
80
111
109
312
398
42
2.107
0,2
0,2
0,7
21,3
2,9
1,1
9,6
10,9
23,1
0,7
50,5
03.Gebruikte energietechnieken
• De Energielijst
• Toepassingsgebieden
• Top 10-technieken
04.Jaarcijfers
• Sectoren
• Technieken
05.Uit de praktijk
• Van der Valk Zwolle
• Lyempf Kampen
•Schiphol
Techniekgroep
Gebouwde omgeving
Totaal gebouwde omgeving
Land- en tuinbouw
Debietregeling ventilator
Direct gasgestookt stralingspaneel
Direct gasgestookte condenserende boiler
Energie-efficiënt verlichtingssysteem
Energieprestatieverbetering van bestaande
bedrijfsgebouwen
Energieprestatieverbetering van bestaande liften
Energiezuinig afzuigsysteem
Code aangevraagd
HR-elektromotor
HR-glas
HR-luchtverwarmer
HR-pomp
Isolatie
van koel- of vriesruimten
Afvalwaterwarmtewisselaar
Isolatie voor bestaande
Besparingssysteem
voorconstructies
verlichting of klimaat
Koude- of warmteterugwinsysteem uit ventilatielucht
Bevochtigingsrotor
Ledbelichtingssysteem
Debietregeling
ventilator
Ledverlichtingssysteem
Direct
gasgestookt stralingspaneel
Luchtdicht
luchtverdeelsysteem
Direct
gasgestookte
condenserende boiler
Luchtontvochtiger
met tussengeschakelde
Energie-effi
ciënt verlichtingssysteem
warmtewisselaar
Energieprestatieverbetering
van bestaande
Steunventilator
bedrijfsgebouwen
Systeem bij radiatoren voor koudeof
Energieprestatieverbetering
van bestaande
liften
warmteterugwinning
uit ventilatielucht
Energiezuinig
afzuigsysteem
Systeem voor benutting van afvalwarmte
HR-elektromotor
Technische voorzieningen voor energiebesparing in of
HR-glas
bij bestaande bedrijfsgebouwen
HR-luchtverwarmer
Uitschakelapparaat
HR-pomp
Warmtepomp
Isolatie
van koel- of vriesruimten
Warmtepompboiler
Isolatie
voor bestaande constructies
Warmtewisselaar
voor vrije koeling uit ventilatielucht
Koudeof warmteterugwinsysteem
Warmtepomp (luchtgerelateerd)
Ledbelichtingssysteem
Zonnepanelen voor elektriciteitsopwekking
Ledverlichtingssysteem
Technische luchtverdeelsysteem
voorzieningen voor energiebesparing in of
Luchtdicht
bij nieuwe bedrijfsgebouwen
Luchtontvochtiger
met tussengeschakelde
Noodverlichting
warmtewisselaar
Adiabatische luchtkoeling
Steunventilator
Faseovergangsmateriaal
Systeem
bij radiatoren voor koude- of
warmteterugwinning uit ventilatielucht
Aardwarmtewinsysteem
Systeem
voor benutting van afvalwarmte
Absorptiedroging
Technische
voorzieningen voor energiebesparing in of
Afvalwaterwarmtewisselaar
bij
bestaande bedrijfsgebouwen
26
Bandenspanning(regel)systeem
Uitschakelapparaat
Besparingssysteem voor verlichting of klimaat
Warmtepomp
156
21
17
858
88
2,3
0,5
0,3
15,5
51,7
4
12
Aantal
26
aanvragen
229
80
111
109
2
312
470
398
8
42
156
2.107
21
28
17
7
858
88
34
2
4
12
29
26
216
229
80
1
111
233
109
5
312
17
398
822
42
3
2.107
47
28
7
118
25
34
3
2
6.640
33
29
1
216
1
7
1
6
233
0,2
0,2
Gemeld
0,7
investerings21,3
bedrag
2,9
(in miljoen1,1
€)
9,6
0,0
10,9
4,9
23,1
0,1
0,7
2,3
50,5
0,5
0,8
0,3
0,8
15,5
51,7
0,3
0,0
0,2
0,2
2,5
0,7
43,8
21,3
2,9
0,0
1,1
43,0
9,6
0,1
10,9
0,4
23,1
33,3
0,7
0,0
50,5
4,5
0,8
0,8
0,6
1,3
0,3
0,0
327,9
26,3
2,5
0,1
43,8
0,0
0,1
0,0
0,0
43,0
Voorwoord
2013 in vogelvlucht
01. EIA: instrument voor
energie- en innovatiebeleid
02.Kerncijfers EIA 2013
• Aanvragen en investeringsbedragen
• Terugblik: EIA in de afgelopen 17 jaar
• Aanvragen per sector
• Geografische spreiding
03.Gebruikte energietechnieken
• De Energielijst
• Toepassingsgebieden
• Top 10-technieken
04.Jaarcijfers
• Sectoren
• Technieken
05.Uit de praktijk
• Van der Valk Zwolle
• Lyempf Kampen
•Schiphol
Techniekgroep
Totaal gebouwde omgeving
Landen tuinbouw
Gebouwde
omgeving
Uitschakelapparaat
Warmtepomp
Warmtepompboiler
Warmtewisselaar voor vrije koeling
Warmtepomp (luchtgerelateerd)
Zonnepanelen voor elektriciteitsopwekking
Technische voorzieningen voor energiebesparing in of
bij nieuwe bedrijfsgebouwen
Code aangevraagd
Noodverlichting
Adiabatische luchtkoeling
Faseovergangsmateriaal
Aardwarmtewinsysteem
Afvalwaterwarmtewisselaar
Absorptiedroging voor verlichting of klimaat
Besparingssysteem
Afvalwaterwarmtewisselaar
Bevochtigingsrotor
Bandenspanning(regel)systeem
Debietregeling
ventilator
Besparingssysteem
voor verlichting of klimaat
Direct
gasgestookt stralingspaneel
Buitenschermen
Direct
gasgestookte condenserende boiler
Condenserende
voor stoomketels of
Energie-effi
ciëntwarmtewisselaar
verlichtingssysteem
productie- of droogprocessen
Energieprestatieverbetering
van bestaande
Debietregeling ventilator
bedrijfsgebouwen
Debietregeling ventilator in tuinbouwkassen
Energieprestatieverbetering
van bestaande liften
Direct gasgestookt
stralingspaneel
Energiezuinig
afzuigsysteem
Direct gasgestookte condenserende boiler
HR-elektromotor
Energie-efficiënt verlichtingssysteem
HR-glas
Energieprestatieverbetering van bestaande
HR-luchtverwarmer
bedrijfsgebouwen
HR-pomp
Energiezuinige
klimaatregeling
in tuinbouwkassen
Isolatie
van koelof vriesruimten
Energiezuinige
koel- en/of
vriesinstallatie
Isolatie
voor bestaande
constructies
Energiezuinige
professionele koel- ofuit
vrieskast
Koudeof warmteterugwinsysteem
ventilatielucht
Gasgestookte heetwatertoestel voor (vaat)
Ledbelichtingssysteem
spoelmachines of (vaat)wasmachines
Ledverlichtingssysteem
Gelijkstroomventilator
Luchtdicht
luchtverdeelsysteem
Gevelschermen met tussengeschakelde
Luchtontvochtiger
Grondwarmtewisselaar
warmtewisselaar
Heetgasontdooisysteem
Steunventilator
Hogedrukverneveling
tuinbouwkassen
Systeem
bij radiatoreninvoor
koude- of
Horizontale energieschermen
warmteterugwinning
uit ventilatielucht
HR-glas voor benutting van afvalwarmte
Systeem
HR-luchtverwarmer
Technische
voorzieningen voor energiebesparing in of
Isolatie
van koelof vriesruimten
bij
bestaande
bedrijfsgebouwen
27
Isolatie voor bestaande constructies
Uitschakelapparaat
Kasdek of kasgevel
Warmtepomp
1
233
5
17
822
3
47
0,0
43,0
0,1
0,4
33,3
0,0
4,5
Aantal
118
aanvragen
25
Gemeld
0,6
investerings1,3
bedrag
0,0
(in miljoen
€)
327,9
3
6.640
33
2
1
470
1
8
7
156
6
21
5
17
1
858
88
213
3
4
3
12
13
26
90
229
17
80
111
2
109
33
312
2
398
15
42
2.107
14
28
15
7
1
11
34
30
2
52
9
29
6
216
78
359
1
15
233
26,3
0,0
0,1
4,9
0,0
0,1
0,1
2,3
0,0
0,5
0,5
0,3
0,0
15,5
51,7
5,9
0,0
0,2
0,1
0,2
0,1
0,7
0,9
21,3
0,3
2,9
1,1
0,1
9,6
6,5
10,9
0,0
23,1
0,1
0,7
50,5
0,2
0,8
0,7
0,8
0,1
0,2
0,3
2,4
0,0
3,4
0,2
2,5
0,1
43,8
3,6
6,2
0,0
0,9
43,0
Voorwoord
2013 in vogelvlucht
01. EIA: instrument voor
energie- en innovatiebeleid
02.Kerncijfers EIA 2013
• Aanvragen en investeringsbedragen
• Terugblik: EIA in de afgelopen 17 jaar
• Aanvragen per sector
• Geografische spreiding
03.Gebruikte energietechnieken
• De Energielijst
• Toepassingsgebieden
• Top 10-technieken
04.Jaarcijfers
• Sectoren
• Technieken
05.Uit de praktijk
• Van der Valk Zwolle
• Lyempf Kampen
•Schiphol
Techniekgroep
Gebouwde omgeving
Energieprestatieverbetering van bestaande
bedrijfsgebouwen
Energiezuinige klimaatregeling in tuinbouwkassen
Energiezuinige koel- en/of vriesinstallatie
Energiezuinige professionele koel- of vrieskast
Gasgestookte heetwatertoestel voor (vaat)
spoelmachines of (vaat)wasmachines
Gelijkstroomventilator
Code aangevraagd
Gevelschermen
Grondwarmtewisselaar
Heetgasontdooisysteem
Hogedrukverneveling in tuinbouwkassen
Horizontale
energieschermen
Afvalwaterwarmtewisselaar
HR-glas
Besparingssysteem
voor verlichting of klimaat
HR-luchtverwarmer
Bevochtigingsrotor
Isolatie van koelof vriesruimten
Debietregeling
ventilator
Isolatiegasgestookt
voor bestaande
constructies
Direct
stralingspaneel
Kasdekgasgestookte
of kasgevel condenserende boiler
Direct
Koude- of warmteterugwinsysteem
Energie-effi
ciënt verlichtingssysteemuit ventilatielucht
Laaghangend verwarmingssysteem
voor bestaande
Energieprestatieverbetering
van bestaande
pluimveestallen
bedrijfsgebouwen
Ledbelichtingssysteem
Energieprestatieverbetering
van bestaande liften
Ledbelichtingssysteem
voor tuinbouwgewassen
Energiezuinig
afzuigsysteem
Ledverlichtingssysteem
HR-elektromotor
Luchtcirculatiesysteem in tuinbouwkassen
HR-glas
Luchtdicht luchtverdeelsysteem
HR-luchtverwarmer
Luchtontvochtiger met tussengeschakelde
HR-pomp
warmtewisselaar
Isolatie
van koel- of vriesruimten
Melkvoorkoeler
Isolatie
voor bestaande constructies
Ontdooikap
Koudeof warmteterugwinsysteem uit ventilatielucht
Organic Rankine Cycle of Kalinacyclus
Ledbelichtingssysteem
Rookgasreiniging voor CO2-bemesting
Ledverlichtingssysteem
Steunventilator
Luchtdicht
luchtverdeelsysteem
Systeem voor benutting
van afvalwarmte
Luchtontvochtiger
met tussengeschakelde
Technische voorzieningen voor energiebesparing bij
warmtewisselaar
bestaande transportmiddelen
Steunventilator
Technische
voor
energiebesparing
bij
Systeem
bijvoorzieningen
radiatoren voor
koudeof
bestaande processen uit ventilatielucht
warmteterugwinning
Technische
voorzieningen
voor
energiebesparing bij
Systeem
voor
benutting van
afvalwarmte
nieuwe processen
Technische
voorzieningen voor energiebesparing in of
Technische
voorzieningen
bij
bestaande
bedrijfsgebouwen
28voor energiebesparing bij
nieuwe transportmiddelen
Uitschakelapparaat
Technische voorzieningen voor energiebesparing in of
Warmtepomp
17
0,3
2
33
2
15
0,1
6,5
0,0
0,1
14
Aantal
15
aanvragen
1
11
30
52
2
9
470
6
8
78
156
359
21
15
17
50
858
8
88
0,2
Gemeld
0,7
investerings0,1
bedrag
0,2
(in miljoen2,4
€)
3,4
0,0
0,2
4,9
0,1
3,6
2,3
6,2
0,5
0,9
0,3
2,5
15,5
0,1
51,7
2
4
12
251
26
13
229
3
80
7
111
109
320
312
2
398
4
42
7
2.107
1
28
11
7
1
34
111
2
0,0
0,2
1,8
0,2
2,6
0,7
0,6
21,3
0,0
2,9
2,8
1,1
9,6
1,2
10,9
0,0
23,1
0,1
0,7
0,6
50,5
0,0
0,8
0,3
0,8
0,1
0,3
8,3
0,0
24
29
216
5
1
24
233
3,0
2,5
43,8
0,3
0,0
1,1
43,0
Voorwoord
2013 in vogelvlucht
01. EIA: instrument voor
energie- en innovatiebeleid
02.Kerncijfers EIA 2013
• Aanvragen en investeringsbedragen
• Terugblik: EIA in de afgelopen 17 jaar
• Aanvragen per sector
• Geografische spreiding
03.Gebruikte energietechnieken
• De Energielijst
• Toepassingsgebieden
• Top 10-technieken
04.Jaarcijfers
• Sectoren
• Technieken
05.Uit de praktijk
• Van der Valk Zwolle
• Lyempf Kampen
•Schiphol
Techniekgroep
Gebouwde omgeving
Luchtontvochtiger met tussengeschakelde
7
warmtewisselaar
Melkvoorkoeler
320
Ontdooikap
2
Organic Rankine Cycle of Kalinacyclus
4
Rookgasreiniging voor CO2-bemesting
7
Steunventilator
1
Systeem voor benutting van afvalwarmte
11
Code
aangevraagd
Aantal
Technische
voorzieningen voor energiebesparing bij
1
aanvragen
bestaande transportmiddelen
Technische voorzieningen voor energiebesparing bij
111
bestaande processen
Technische voorzieningen voor energiebesparing bij
24
Afvalwaterwarmtewisselaar
2
nieuwe processen voor verlichting of klimaat
Besparingssysteem
470
Technische voorzieningen voor energiebesparing bij
5
Bevochtigingsrotor
8
nieuwe transportmiddelen
Debietregeling
ventilator
156
Technische
voorzieningen
voor energiebesparing in of
24
Direct
gasgestookt
stralingspaneel
21
bij bestaande
bedrijfsgebouwen
Direct
gasgestookte
condenserende boiler
17
Technische voorzieningen
voor het aanwenden van
3
Energie-effi
ciënt verlichtingssysteem
858
duurzame energie
Energieprestatieverbetering
van bestaande
88
Teruglevervoorziening remenergie van elektrische
13
bedrijfsgebouwen
motoren
Energieprestatieverbetering
van bestaande liften
4
Uitschakelapparaat
1
Energiezuinig
afzuigsysteem
12
Vergistingsinstallatie voor droge biomassa
2
HR-elektromotor
26
Warmte- of koudeopslag in de bodem (aquifer)
6
HR-glas
229
Warmtekrachtinstallatie anders dan met een
3
HR-luchtverwarmer
80
zuigermotor, gestookt met biomassa
HR-pomp
111
Warmtekrachtinstallatie
met een zuigermotor
21
Isolatie
van koel- of vriesruimten
109
Warmtekrachtinstallatie
met een zuigermotor,
1
Isolatie
voor bestaande constructies
312
gestooktofmet
biomassa
Koudewarmteterugwinsysteem
uit ventilatielucht
398
Warmtepomp
40
Ledbelichtingssysteem
42
Warmtepompboiler
3
Ledverlichtingssysteem
2.107
Warmteterugwinning
bij (vaat)spoelmachines of (vaat)
1
Luchtdicht
luchtverdeelsysteem
28
wasmachines of wasdrogers
Luchtontvochtiger
met tussengeschakelde
7
Warmteterugwinsysteem op koel- of
259
warmtewisselaar
persluchtinstallaties
Steunventilator
34
Warmtewisselaar
voor vrije
3
Systeem
bij radiatoren
voor koeling
koude- of
2
Windturbine
8
warmteterugwinning
uit ventilatielucht
Zijafscherming
2
Systeem
voor benutting van afvalwarmte
29
Dak- of gevelpanelen
met voor
geïntegreerde
zonnecollector
1
Technische
voorzieningen
energiebesparing
in of
216
Warmtepomp
(luchtgerelateerd)
16
bij
bestaande bedrijfsgebouwen
29
Zonnepanelen voor elektriciteitsopwekking
2.359
Uitschakelapparaat
1
Technische voorzieningen voor energiebesparing in of
3
Warmtepomp
233
2,8
1,2
0,0
0,1
0,6
0,0
0,3
Gemeld
0,1
investeringsbedrag
8,3
(in miljoen €)
3,0
0,0
4,9
0,3
0,1
2,3
1,1
0,5
0,3
0,0
15,5
51,7
0,0
0,2
0,0
0,2
0,1
0,7
5,0
21,3
0,9
2,9
1,1
2,0
9,6
0,3
10,9
23,1
2,9
0,7
0,0
50,5
0,0
0,8
0,8
1,9
0,3
0,0
2,0
0,0
2,5
0,0
43,8
0,7
73,9
0,0
0,2
43,0
Voorwoord
2013 in vogelvlucht
01. EIA: instrument voor
energie- en innovatiebeleid
02.Kerncijfers EIA 2013
• Aanvragen en investeringsbedragen
• Terugblik: EIA in de afgelopen 17 jaar
• Aanvragen per sector
• Geografische spreiding
03.Gebruikte energietechnieken
• De Energielijst
• Toepassingsgebieden
• Top 10-technieken
04.Jaarcijfers
• Sectoren
• Technieken
05.Uit de praktijk
• Van der Valk Zwolle
• Lyempf Kampen
•Schiphol
Techniekgroep
Gebouwde omgeving
Totaal land- en tuinbouw
Duurzame energie
Warmtekrachtinstallatie anders dan met een
3
zuigermotor, gestookt met biomassa
Warmtekrachtinstallatie met een zuigermotor
21
Warmtekrachtinstallatie met een zuigermotor,
1
gestookt met biomassa
Warmtepomp
40
Warmtepompboiler
3
Warmteterugwinning bij (vaat)spoelmachines of (vaat)
1
Code
aangevraagd
Aantal
wasmachines
of wasdrogers
aanvragen
Warmteterugwinsysteem op koel- of
259
persluchtinstallaties
Warmtewisselaar voor vrije koeling
3
Windturbine
8
Afvalwaterwarmtewisselaar
2
Zijafscherming
2
Besparingssysteem
voor verlichting of klimaat
470
Dak- of gevelpanelen met geïntegreerde zonnecollector
1
Bevochtigingsrotor
8
Warmtepomp (luchtgerelateerd)
16
Debietregeling
ventilator
156
Zonnepanelen
voorstralingspaneel
elektriciteitsopwekking
2.359
Direct
gasgestookt
21
Technische
voorzieningen
voor energiebesparing
in of
3
Direct
gasgestookte
condenserende
boiler
17
bij nieuwe bedrijfsgebouwen
Energie-effi
ciënt verlichtingssysteem
858
Ketel of kachel gestookt metvan
biomassa
74
Energieprestatieverbetering
bestaande
88
Toerengeregelde vacuümpomp voor melkwininstallaties
269
bedrijfsgebouwen
Zonnecollectorsysteem voorvan
verwarmen
61
Energieprestatieverbetering
bestaande liften
4
Noodverlichting
1
Energiezuinig
afzuigsysteem
12
Zonne-energiesysteem voor het gecombineerd
22
HR-elektromotor
26
opwekken van elektriciteit en warmte
HR-glas
229
Energiezuinige wasdroger
5
HR-luchtverwarmer
80
Automatische snelheidsbegrenzing voor voertuigen
1
HR-pomp
111
gevelsofvan
bestaande tuinbouwkassen
2
Isolatie van koelvriesruimten
109
Transportleiding
voor levering
van gasvormig CO2
3
Isolatie
voor bestaande
constructies
312
aan glastuinbouwbedrijven
Koudeof warmteterugwinsysteem uit ventilatielucht
398
5
Hoogfrequent hoogrendementlader voor
Ledbelichtingssysteem
42
tractiebatterijen
Ledverlichtingssysteem
2.107
4
Adiabatische
luchtkoeling
Luchtdicht
luchtverdeelsysteem
28
2
Mangel met directemet
gasverwarming
van de rol
Luchtontvochtiger
tussengeschakelde
7
7
Systeem voor ontvochtiging van tuinbouwkassen
warmtewisselaar
8
Systeem voor verwarming van (semi-)gesloten
Steunventilator
34
tuinbouwkassen
Systeem
bij radiatoren voor koude- of
2
Biobrandstof productieinstallatie
1
warmteterugwinning
uit ventilatielucht
Lage temperatuur
luchtverwarmer
in tuinbouwkasssen
1
Systeem
voor benutting
van afvalwarmte
29
5.102
Technische voorzieningen voor energiebesparing in of
216
Aardwarmtewinsysteem
51
bij
bestaande bedrijfsgebouwen
30
Biogasopwaardeerinstallatie
21
Uitschakelapparaat
1
Energieprestatieverbetering van bestaande
16
Warmtepomp
233
0,9
2,0
0,3
2,9
0,0
0,0
Gemeld
investerings1,9
bedrag
(in miljoen0,0
€)
2,0
0,0
0,0
4,9
0,0
0,1
0,7
2,3
73,9
0,5
0,2
0,3
15,5
4,0
51,7
1,6
1,0
0,2
0,0
0,2
0,9
0,7
21,3
0,1
2,9
0,0
1,1
0,0
9,6
0,3
10,9
23,1
0,0
0,7
50,5
0,0
0,8
0,0
0,8
9,2
3,7
0,3
0,0
0,1
0,0
2,5
195,5
43,8
76,1
7,7
0,0
0,1
43,0
Voorwoord
2013 in vogelvlucht
01. EIA: instrument voor
energie- en innovatiebeleid
02.Kerncijfers EIA 2013
• Aanvragen en investeringsbedragen
• Terugblik: EIA in de afgelopen 17 jaar
• Aanvragen per sector
• Geografische spreiding
03.Gebruikte energietechnieken
• De Energielijst
• Toepassingsgebieden
• Top 10-technieken
04.Jaarcijfers
• Sectoren
• Technieken
05.Uit de praktijk
• Van der Valk Zwolle
• Lyempf Kampen
•Schiphol
Techniekgroep
Gebouwde omgeving
Totaal land- en tuinbouw
Duurzame energie
Totaal duurzame energie
Apparaten
Energiezuinige wasdroger
5
Automatische snelheidsbegrenzing voor voertuigen
1
Isolatie van gevels van bestaande tuinbouwkassen
2
Transportleiding voor levering van gasvormig CO2
3
aan glastuinbouwbedrijven
Hoogfrequent hoogrendementlader voor
5
tractiebatterijen
Adiabatische luchtkoeling
4
Code
aangevraagd
Aantal
Mangel
met directe gasverwarming van de rol
2
aanvragen
Systeem voor ontvochtiging van tuinbouwkassen
7
Systeem voor verwarming van (semi-)gesloten
8
tuinbouwkassen
Afvalwaterwarmtewisselaar
2
Biobrandstof productieinstallatie
1
Besparingssysteem
voor verlichtinginoftuinbouwkasssen
klimaat
470
Lage temperatuur luchtverwarmer
1
Bevochtigingsrotor
8
5.102
Debietregeling
ventilator
156
Aardwarmtewinsysteem
51
Direct
gasgestookt stralingspaneel
21
Biogasopwaardeerinstallatie
Direct
gasgestookte condenserende
boiler
17
Energieprestatieverbetering
van bestaande
16
Energie-effi
ciënt verlichtingssysteem
858
bedrijfsgebouwen
Energieprestatieverbetering
van bestaande
88
Grondwarmtewisselaar
4
bedrijfsgebouwen
Technische voorzieningen voor energiebesparing in of
1
Energieprestatieverbetering
van bestaande liften
4
bij bestaande bedrijfsgebouwen
Energiezuinig
afzuigsysteem
12
Technische voorzieningen
voor het aanwenden van
13
HR-elektromotor
26
duurzame energie
HR-glas
229
Vergistingsinstallatie voor droge biomassa
26
HR-luchtverwarmer
80
Warmte- of koudeopslag in de bodem (aquifer)
48
HR-pomp
111
3
Warmtekrachtinstallatie anders dan met een
Isolatie
van koelof vriesruimten
109
zuigermotor,
gestookt
met biomassa
Isolatie
voor bestaande constructies
312
Warmtekrachtinstallatie
met een zuigermotor,
2
Koudewarmteterugwinsysteem
uit ventilatielucht
398
gestooktofmet
biomassa
Ledbelichtingssysteem
42
Windturbine
65
Ledverlichtingssysteem
2.107
Dak- of gevelpanelen met geïntegreerde zonnecollector
7
Luchtdicht
luchtverdeelsysteem
28
Zonnepanelen
voor elektriciteitsopwekking
3.517
Luchtontvochtiger
met tussengeschakelde
7
Ketel of kachel gestookt
met biomassa
134
warmtewisselaar
Zonnecollectorsysteem voor verwarmen
121
Steunventilator
34
Zonne-energiesysteem voor het gecombineerd
48
Systeem
bijvan
radiatoren
voorenkoudeof
2
opwekken
elektriciteit
warmte
warmteterugwinning
uit ventilatielucht
Biobrandstof productie-installatie
2
Systeem
voor benutting
van afvalwarmte
29
Biogasproductie
verhogende
voorzieningen bij
1
Technische
voorzieningen
in of
216
vergistingsinstallaties
voorvoor
natteenergiebesparing
biomassa
bij bestaande bedrijfsgebouwen
4.080
31
Uitschakelapparaat
1
Direct gasgestookte condenserende boiler
5
Warmtepomp
233
Energiezuinige professionele koel- of vrieskast
88
0,1
0,0
0,0
0,3
0,0
0,0
Gemeld
0,0
investerings9,2
bedrag
3,7
(in miljoen €)
0,0
0,1
4,9
0,0
0,1
195,5
2,3
76,1
0,5
7,7
0,3
0,1
15,5
51,7
0,2
0,0
0,2
0,2
0,3
0,7
21,3
18,5
2,9
14,1
1,1
0,9
9,6
10,9
0,4
23,1
0,7
344,3
50,5
0,2
0,8
141,4
0,8
20,9
3,5
0,3
3,7
0,0
4,2
2,5
0,1
43,8
636,6
0,0
0,1
43,0
0,7
Voorwoord
2013 in vogelvlucht
01. EIA: instrument voor
energie- en innovatiebeleid
02.Kerncijfers EIA 2013
• Aanvragen en investeringsbedragen
• Terugblik: EIA in de afgelopen 17 jaar
• Aanvragen per sector
• Geografische spreiding
03.Gebruikte energietechnieken
• De Energielijst
• Toepassingsgebieden
• Top 10-technieken
04.Jaarcijfers
• Sectoren
• Technieken
05.Uit de praktijk
• Van der Valk Zwolle
• Lyempf Kampen
•Schiphol
Techniekgroep
Gebouwde omgeving
Totaal duurzame energie
Apparaten
Totaal apparaten
(Proces) industrie
Warmte- of koudeopslag in de bodem (aquifer)
48
Warmtekrachtinstallatie anders dan met een
3
zuigermotor, gestookt met biomassa
Warmtekrachtinstallatie met een zuigermotor,
2
gestookt met biomassa
Windturbine
65
Dak- of gevelpanelen met geïntegreerde zonnecollector
7
Zonnepanelen voor elektriciteitsopwekking
3.517
Code
aangevraagd
Aantal
Ketel of
kachel gestookt met biomassa
134
aanvragen
Zonnecollectorsysteem voor verwarmen
121
Zonne-energiesysteem voor het gecombineerd
48
opwekken van elektriciteit en warmte
Afvalwaterwarmtewisselaar
Biobrandstof productie-installatie
2
Besparingssysteem
voor verlichting
of klimaat
470
Biogasproductie verhogende
voorzieningen
bij
1
Bevochtigingsrotor
8
vergistingsinstallaties voor natte biomassa
Debietregeling ventilator
156
4.080
Direct gasgestookt
21
gasgestooktestralingspaneel
condenserende boiler
5
Direct
gasgestookte
condenserende
17
Energiezuinige
professionele
koel- ofboiler
vrieskast
88
Energie-effi
verlichtingssysteem
858
Gasgestooktciënt
HR-frituurtoestel
335
Energieprestatieverbetering
van bestaande
88
Gasgestookte (stoom)convectieoven
321
bedrijfsgebouwen
Gasgestookte heetwatertoestel voor (vaat)
2
Energieprestatieverbetering
van bestaande liften
4
spoelmachines of (vaat)wasmachines
Energiezuinig
12
Ontdooikap afzuigsysteem
6
HR-elektromotor
26
Permanente dagafdekking voor koelmeubel
432
HR-glas
229
Uitschakelapparaat
6
HR-luchtverwarmer
80
Warmteterugwinning bij (vaat)spoelmachines of (vaat)
46
HR-pomp
111
wasmachines of wasdrogers
Isolatie
van koel- of anticondensglas
vriesruimten
109
Anticondensfolie
voor vrieskast
209
Isolatie
voor bestaande
constructies
312
Energiezuinige
wasdroger
23
Koudeof warmteterugwinsysteem
uit ventilatielucht
398
Laagdebiet
afzuigkap in grootkeukens
14
Ledbelichtingssysteem
42
Energiezuinige handendroger
2
Ledverlichtingssysteem
2.107
1.489
Luchtdicht
luchtverdeelsysteem
28
Absorptiedroging
2
Luchtontvochtiger
met tussengeschakelde
7
Afvalgestookte installatie
14
warmtewisselaar
Afvalwaterwarmtewisselaar
1
Steunventilator
34
Condensatoren
4
Systeem
bij radiatoren
voor koudeof stoomketels of
2
Condenserende
warmtewisselaar
voor
10
warmteterugwinning
uit ventilatielucht
productie- of droogprocessen
Systeem
voor benutting
van
afvalwarmte
29
Energiezuinige
koel- en/of
vriesinstallatie
252
Technische
voorzieningen
energiebesparing
of
216
Energiezuinige
koeling vanvoor
bestaande
datacentersinen
18
bij
bestaande
bedrijfsgebouwen
bestaande
serverruimten
32
Uitschakelapparaat
1
Energiezuinige UPS
24
Warmtepomp
233
Gasgestookte hogedrukreiniger
3
14,1
0,9
0,4
344,3
0,2
141,4
Gemeld
20,9
investerings3,5
bedrag
3,7
(in miljoen €)
0,0
4,2
4,9
0,1
0,1
2,3
636,6
0,5
0,1
0,3
0,7
15,5
7,2
51,7
6,4
0,0
0,2
0,2
0,0
0,7
4,5
21,3
0,0
2,9
0,6
1,1
9,6
0,7
10,9
0,9
23,1
0,3
0,7
0,0
50,5
21,5
0,8
0,1
0,8
87,1
0,0
0,3
0,0
0,0
0,8
2,5
74,6
43,8
2,3
0,0
9,2
43,0
0,0
Voorwoord
2013 in vogelvlucht
01. EIA: instrument voor
energie- en innovatiebeleid
02.Kerncijfers EIA 2013
• Aanvragen en investeringsbedragen
• Terugblik: EIA in de afgelopen 17 jaar
• Aanvragen per sector
• Geografische spreiding
03.Gebruikte energietechnieken
• De Energielijst
• Toepassingsgebieden
• Top 10-technieken
04.Jaarcijfers
• Sectoren
• Technieken
05.Uit de praktijk
• Van der Valk Zwolle
• Lyempf Kampen
•Schiphol
wasmachines of wasdrogers
Anticondensfolie of anticondensglas voor vrieskast
Energiezuinige wasdroger
Laagdebiet afzuigkap in grootkeukens
Energiezuinige handendroger
Totaal apparaten
(Proces) industrie
Techniekgroep
Gebouwde omgeving
Absorptiedroging
Afvalgestookte installatie
Code
aangevraagd
Afvalwaterwarmtewisselaar
Condensatoren
Condenserende warmtewisselaar voor stoomketels of
productie- of droogprocessen
Energiezuinige koel- en/of vriesinstallatie
Afvalwaterwarmtewisselaar
Energiezuinige koeling
van
bestaande
en
Besparingssysteem
voor
verlichting
of datacenters
klimaat
bestaande serverruimten
Bevochtigingsrotor
Energiezuinige UPS
Debietregeling
ventilator
Gasgestookte
hogedrukreiniger
Direct
gasgestookt
stralingspaneel
Gasgestookte
infraroodpanelen
voorboiler
droging van
Direct
gasgestookte
condenserende
oppervlakken
Energie-effi
ciënt verlichtingssysteem
Gelijkstroomventilator
Energieprestatieverbetering
van bestaande
Heetgasontdooisysteem
bedrijfsgebouwen
Hogedruk ontwateringspers van
voorbestaande
natwasserijen
Energieprestatieverbetering
liften
HR-elektromotor
Energiezuinig
afzuigsysteem
Lakdroger met UV-A lichtarmaturen
HR-elektromotor
Schuimbitumeninstallatie
HR-glas
Stoomdroger
HR-luchtverwarmer
Systeem voor benutting van afvalwarmte
HR-pomp
Systeemvan
voor
hergebruik
van perslucht
Isolatie
koelof vriesruimten
Technische
voor energiebesparing bij
Isolatie
voorvoorzieningen
bestaande constructies
bestaande
processen
Koudeof warmteterugwinsysteem
uit ventilatielucht
Technische voorzieningen voor energiebesparing bij
Ledbelichtingssysteem
nieuwe processen
Ledverlichtingssysteem
Teruglevervoorziening
remenergie bij productieLuchtdicht
luchtverdeelsysteem
installaties
Luchtontvochtiger
met tussengeschakelde
Warmtekrachtinstallatie anders dan met een
warmtewisselaar
zuigermotor
Steunventilator
Warmtepomp
Systeem
bij radiatoren voor koude- of
Warmteterugwinsysteem
op koel- of
warmteterugwinning
uit ventilatielucht
persluchtinstallaties
Systeem
voor benutting van afvalwarmte
Hoogfrequent
hoogrendementlader
voor
Technische
voorzieningen
voor energiebesparing
in of
tractiebatterijen
bij
bestaande bedrijfsgebouwen
33
Mangel met directe gasverwarming van de rol
Uitschakelapparaat
Adiabatische luchtkoeler voor datacenters en
Warmtepomp
209
23
14
2
1.489
2
14
Aantal
1
aanvragen
4
10
0,7
0,9
0,3
0,0
21,5
0,1
87,1
Gemeld
0,0
investerings0,0
bedrag
0,8
(in miljoen €)
252
2
18
470
8
24
156
3
21
3
17
858
156
88
13
2
4
24
12
1
26
1
229
4
80
18
111
5
109
347
312
398
144
42
2.107
2
28
7
11
34
24
2
283
29
12
216
74,6
0,0
2,3
4,9
0,1
9,2
2,3
0,0
0,5
0,1
0,3
15,5
3,0
51,7
0,5
0,3
0,2
1,1
0,2
0,0
0,7
0,0
21,3
0,4
2,9
3,2
1,1
2,1
9,6
203,0
10,9
23,1
140,3
0,7
50,5
2,2
0,8
0,8
2,5
0,3
9,1
0,0
6,0
2,5
0,1
43,8
3
1
6
233
0,2
0,0
8,3
43,0
Voorwoord
2013 in vogelvlucht
01. EIA: instrument voor
energie- en innovatiebeleid
02.Kerncijfers EIA 2013
• Aanvragen en investeringsbedragen
• Terugblik: EIA in de afgelopen 17 jaar
• Aanvragen per sector
• Geografische spreiding
03.Gebruikte energietechnieken
• De Energielijst
• Toepassingsgebieden
• Top 10-technieken
04.Jaarcijfers
• Sectoren
• Technieken
05.Uit de praktijk
• Van der Valk Zwolle
• Lyempf Kampen
•Schiphol
Techniekgroep
Gebouwde omgeving
Totaal (proces) industrie
Transport
Stoomdroger
Systeem voor benutting van afvalwarmte
Systeem voor hergebruik van perslucht
Technische voorzieningen voor energiebesparing bij
bestaande processen
Technische voorzieningen voor energiebesparing bij
nieuwe processen
Teruglevervoorziening remenergie bij productieCode
aangevraagd
installaties
Warmtekrachtinstallatie anders dan met een
zuigermotor
Warmtepomp
Afvalwaterwarmtewisselaar
Warmteterugwinsysteem op koel- of
Besparingssysteem
persluchtinstallatiesvoor verlichting of klimaat
Bevochtigingsrotor
Hoogfrequent hoogrendementlader voor
Debietregeling
tractiebatterijenventilator
Direct
Mangelgasgestookt
met directestralingspaneel
gasverwarming van de rol
Direct
gasgestookte
condenserende
boiler en
Adiabatische
luchtkoeler
voor datacenters
Energie-effi
ciënt verlichtingssysteem
serverruimten
Energieprestatieverbetering
van bestaande
Brandstofcelsysteem
bedrijfsgebouwen
Energieprestatieverbetering
van bestaande liften
Bandenspanning(regel)systeem
Energiezuinig
afzuigsysteem
Cryogene transportkoeling
HR-elektromotor
Energiebesparend roerensysteem
HR-glas
Energiezuinige scheepsmotor
HR-luchtverwarmer
HR-elektromotor
HR-pomp
Indirecte aandrijving voor koelaggregaten
Isolatie
van koel- of vriesruimten
Spudpaal
Isolatie
voor bestaande
Start-stopsysteem
voor constructies
vrachtwagenmotor
Koudeof warmteterugwinsysteem
uit ventilatielucht
Technische
voorzieningen voor energiebesparing
bij
Ledbelichtingssysteem
bestaande transportmiddelen
Ledverlichtingssysteem
Technische voorzieningen voor energiebesparing bij
Luchtdicht
luchtverdeelsysteem
nieuwe transportmiddelen
Luchtontvochtiger
metremenergie
tussengeschakelde
Teruglevervoorziening
van elektrische
warmtewisselaar
motoren
Steunventilator
Zijafscherming
Systeem
radiatoren
voor koudeLange enbij
zware
vrachtwagen
(LZV) of
warmteterugwinning
uitbij
ventilatielucht
Verplaatsbare schotten
geconditioneerd transport
Systeem
voorbij
benutting
van afvalwarmte
Luchtgordijn
geconditioneerd
transport
Technische
voorzieningen
voor energiebesparing
in of
Automatische
snelheidsbegrenzing
voor voertuigen
bij
bestaande bedrijfsgebouwen
Schroefasgedreven
generator
voor
schepen
34
Uitschakelapparaat
Energiezuinige opbouw of container voor gekoeld
Warmtepomp
transport
4
18
5
347
0,4
3,2
2,1
203,0
144
140,3
2
Aantal
aanvragen
11
2,2
Gemeld
investerings2,5
bedrag
(in miljoen9,1
€)
24
2
283
470
8
12
156
21
3
17
6
858
88
3
1.390
4
26
12
3
26
2
229
40
80
10
111
91
109
17
312
12
398
67
42
2.107
198
28
7
8
34
148
2
86
30
29
3
216
23
2
1
4
233
0,0
6,0
4,9
0,1
2,3
0,5
0,2
0,3
8,3
15,5
51,7
0,1
556,5
0,2
0,3
0,2
0,3
0,7
0,1
21,3
3,8
2,9
0,5
1,1
2,6
9,6
0,6
10,9
0,0
23,1
4,7
0,7
50,5
8,7
0,8
0,8
0,3
1,1
0,0
13,4
1,6
2,5
0,1
43,8
0,2
0,1
0,0
0,1
43,0
Voorwoord
2013 in vogelvlucht
01. EIA: instrument voor
energie- en innovatiebeleid
02.Kerncijfers EIA 2013
• Aanvragen en investeringsbedragen
• Terugblik: EIA in de afgelopen 17 jaar
• Aanvragen per sector
• Geografische spreiding
03.Gebruikte energietechnieken
• De Energielijst
• Toepassingsgebieden
• Top 10-technieken
04.Jaarcijfers
• Sectoren
• Technieken
05.Uit de praktijk
• Van der Valk Zwolle
• Lyempf Kampen
•Schiphol
Techniekgroep
Gebouwde omgeving
Totaal transport
Eindtotaal
Indirecte aandrijving voor koelaggregaten
Spudpaal
Start-stopsysteem voor vrachtwagenmotor
Technische voorzieningen voor energiebesparing bij
bestaande transportmiddelen
Technische voorzieningen voor energiebesparing bij
nieuwe transportmiddelen
Teruglevervoorziening remenergie van elektrische
Code
aangevraagd
motoren
Zijafscherming
Lange en zware vrachtwagen (LZV)
Verplaatsbare schotten bij geconditioneerd transport
Afvalwaterwarmtewisselaar
Luchtgordijn bij geconditioneerd transport
Besparingssysteem
voor verlichtingvoor
of klimaat
Automatische snelheidsbegrenzing
voertuigen
Bevochtigingsrotor
Schroefasgedreven generator voor schepen
Debietregeling
ventilatorof container voor gekoeld
Energiezuinige opbouw
Direct
gasgestookt stralingspaneel
transport
Direct
gasgestookte condenserende
Warmteterugwinning
op een vaartuigboiler
voor de
Energie-effi
binnenvaartciënt verlichtingssysteem
Energieprestatieverbetering
bestaande
Verlenging van een bestaandvan
vaartuig
voor de
bedrijfsgebouwen
binnenvaart
Energieprestatieverbetering
van bestaande liften
Lichtgewicht composieten kipperbak
Energiezuinig afzuigsysteem
HR-elektromotor
HR-glas
HR-luchtverwarmer
HR-pomp
Isolatie van koel- of vriesruimten
Isolatie voor bestaande constructies
Koude- of warmteterugwinsysteem uit ventilatielucht
Ledbelichtingssysteem
Ledverlichtingssysteem
Luchtdicht luchtverdeelsysteem
Luchtontvochtiger met tussengeschakelde
warmtewisselaar
Steunventilator
Systeem bij radiatoren voor koude- of
warmteterugwinning uit ventilatielucht
Systeem voor benutting van afvalwarmte
Technische voorzieningen voor energiebesparing in of
bij bestaande bedrijfsgebouwen
35
Uitschakelapparaat
Warmtepomp
91
17
12
67
2,6
0,6
0,0
4,7
198
8,7
8
Aantal
aanvragen
148
0,8
Gemeld
investerings1,1
bedrag
13,4
(in miljoen1,6
€)
86
30
2
3
470
23
8
2
156
4
21
17
3
858
88
5
0,0
0,1
4,9
0,2
0,1
2,3
0,1
0,5
0,3
0,1
15,5
51,7
0,5
4
1
12
779
26
19.480
229
80
111
109
312
398
42
2.107
28
7
0,2
1,5
0,2
41,0
0,7
1779
21,3
2,9
1,1
9,6
10,9
23,1
0,7
50,5
0,8
0,8
34
2
0,3
0,0
29
216
2,5
43,8
1
233
0,0
43,0
Voorwoord
2013 in vogelvlucht
01. EIA: instrument voor
energie- en innovatiebeleid
02.Kerncijfers EIA 2013
• Aanvragen en investeringsbedragen
• Terugblik: EIA in de afgelopen 17 jaar
• Aanvragen per sector
• Geografische spreiding
03.Gebruikte energietechnieken
• De Energielijst
• Toepassingsgebieden
• Top 10-technieken
04.Jaarcijfers
• Sectoren
• Technieken
05.Uit de praktijk
• Van der Valk Zwolle
• Lyempf Kampen
•Schiphol
05
Uit de praktijk
Voorwoord
2013 in vogelvlucht
01. EIA: instrument voor
energie- en innovatiebeleid
02.Kerncijfers EIA 2013
Duurzaam hotel in
Zwolle
Het nieuwe hotel van Van der Valk in Zwolle
staat bol van de duurzame technieken.
Van driedubbele beglazing tot vraaggestuurde
afzuiginstallaties in de keuken. De keuze voor
duurzaamheid leidde zelfs tot innovaties.
‘Het is een lijn die we al langer volgen en we
proberen steeds een stapje verder te gaan.’
• Aanvragen en investeringsbedragen
• Terugblik: EIA in de afgelopen 17 jaar
• Aanvragen per sector
• Geografische spreiding
03.Gebruikte energietechnieken
• De Energielijst
• Toepassingsgebieden
• Top 10-technieken
04.Jaarcijfers
• Sectoren
• Technieken
05.Uit de praktijk
• Van der Valk Zwolle
• Lyempf Kampen
•Schiphol
36
Voorwoord
EIA-regeling
‘Het gaat om flinke investeringen,’ zegt
Luc Franken, projectleider nieuwbouw van het
Van der Valk-concern. Het is de reden dat het
familiebedrijf in 2013 negen aanvragen doet
voor de Energie-Investeringsaftrek (EIA).
‘De EIA-regeling maakt de keuze voor
energiebesparende technieken wat makkelijker.
Het kan net dat laatste zetje geven om dure
investeringen te doen die op het randje zitten
van een redelijke terugverdientermijn.’
2013 in vogelvlucht
01. EIA: instrument voor
energie- en innovatiebeleid
02.Kerncijfers EIA 2013
• Aanvragen en investeringsbedragen
• Terugblik: EIA in de afgelopen 17 jaar
• Aanvragen per sector
• Geografische spreiding
03.Gebruikte energietechnieken
• De Energielijst
Hergebruik ventilatielucht
Eind 2013 is het hotel opgeleverd met 180
kamers, 17 vergaderruimtes en een restaurant.
Behalve duurzame oplossingen als warmte/
koude-opslag in de bodem, waterbesparende
kranen en elektrische inductiekookplaten zijn
onder meer de ventilatiesystemen aangepakt.
Zo zijn alle hotelkamers uitgerust met
duurzame ventilatieluchtkasten, waarbij de
warmte uit de ventilatielucht wordt
hergebruikt.
• Toepassingsgebieden
• Top 10-technieken
04.Jaarcijfers
• Sectoren
• Technieken
05.Uit de praktijk
• Van der Valk Zwolle
• Lyempf Kampen
•Schiphol
37
Voorwoord
‘Tot dusver konden we de lucht in de
afzuigsystemen niet hergebruiken doordat de
lucht is vervuild met vet. Door een innovatief
systeem dat de vetdeeltjes inkapselt en scheidt
van de lucht, is dat nu wel mogelijk’, zegt
Franken.
2013 in vogelvlucht
01. EIA: instrument voor
energie- en innovatiebeleid
02.Kerncijfers EIA 2013
• Aanvragen en investeringsbedragen
• Terugblik: EIA in de afgelopen 17 jaar
Duurzame verlichting
Voor de ledverlichting waarmee het hotel
grotendeels is uitgerust, waren wat testen
nodig. ‘Vooral op het gebied van dimmen kan
duurzame verlichting problemen geven, en ook
het lichtbeeld is van belang. Het is voor ons
altijd een afweging: hoe ver gaan we in de
besparing zonder dat het ten koste gaat van de
sfeer en de beleving.’
• Aanvragen per sector
• Geografische spreiding
03.Gebruikte energietechnieken
• De Energielijst
• Toepassingsgebieden
• Top 10-technieken
04.Jaarcijfers
• Sectoren
Innovatief afzuigsysteem
Ook de centrale koelvriesinstallatie in de
keuken zorgt voor hergebruik van warmte:
de restwarmte verwarmt de warmwatertoevoer
tot 40-50 graden. ‘Zodoende hoeven we alleen
de laatste 10-15 graden bij te warmen.’
Compleet innovatief is een systeem in de
afzuiginstallaties van de keuken.
• Technieken
05.Uit de praktijk
• Van der Valk Zwolle
• Lyempf Kampen
•Schiphol
38
05
Uit de praktijk
Voorwoord
2013 in vogelvlucht
01. EIA: instrument voor
energie- en innovatiebeleid
02.Kerncijfers EIA 2013
Stimulans voor forse
energiebesparing
De fabriek voor flesvoeding, melkpoeder
en zuivelingrediënten, Lyempf in Kampen,
heeft er vier maanden voor stilgelegen:
in 2013 is een complete proceslijn
vervangen door energiebesparende
technieken. ‘De EIA-regeling is een goede
stimulans om deze inspanningen te
leveren.’
• Aanvragen en investeringsbedragen
• Terugblik: EIA in de afgelopen 17 jaar
• Aanvragen per sector
• Geografische spreiding
03.Gebruikte energietechnieken
• De Energielijst
• Toepassingsgebieden
• Top 10-technieken
04.Jaarcijfers
• Sectoren
• Technieken
05.Uit de praktijk
• Van der Valk Zwolle
• Lyempf Kampen
•Schiphol
39
Voorwoord
‘Het is bovendien een prima middel om de
investeringen bij de aandeelhouders
verantwoord te krijgen’, zegt Evert Schilstra,
algemeen directeur van Lyempf. De CO2-emissie
is er met 66 duizend ton per jaar door
verminderd en de fabriek bespaart op jaarbasis
ruim 3 miljoen kuub gas. Door de aanpassingen
is de capaciteit van het bedrijfsproces verhoogd
met 10 procent. Ook de kwaliteit van het
eindproduct is beter.
2013 in vogelvlucht
Kennis van zaken
Voordat de EIA-aanvragen de deur uitgingen,
is een adviseur van de Rijksdienst voor
Ondernemend Nederland (RVO.nl) op bezoek
geweest. ‘De adviseur heeft ter plekke gekeken
en meegedacht wat de mogelijkheden zijn.
Ik ben er zeer tevreden over. RVO heeft kennis
van zaken en handelt daadkrachtig.
Ons concept was redelijk goed uitgedacht,
waardoor het meteen als projectvoorstel kon
worden ingediend.’
• De Energielijst
01. EIA: instrument voor
energie- en innovatiebeleid
02.Kerncijfers EIA 2013
• Aanvragen en investeringsbedragen
• Terugblik: EIA in de afgelopen 17 jaar
• Aanvragen per sector
• Geografische spreiding
03.Gebruikte energietechnieken
• Toepassingsgebieden
• Top 10-technieken
04.Jaarcijfers
• Sectoren
• Technieken
05.Uit de praktijk
• Van der Valk Zwolle
• Lyempf Kampen
•Schiphol
40
Voorwoord
Forse energiebesparing
Ook de nieuwe geavanceerde techniek aan de
droogtorens leidt tot forse energiebesparing.
Schilstra: ‘Een gasgestookte heater verwarmt
de drooglucht nu rechtstreeks, waardoor
productie en transport van stoom niet meer
nodig is.’ De derde grote investering was de
tweede ‘natte lijn’ die voorkomt dat het
productieproces vier uur per dag stilligt.
‘Het stoppen en starten vergt veel tijd- en
daarmee energieverlies om het proces te
stabiliseren. Nu is stilstand niet meer nodig.’
Vacuüm mixtank
De mengtank waarin de melkpoeders voorheen
werden opgelost en gemengd is nu vervangen
door een vacuüm mixtank. ‘Het voordeel van
dit vacuüm proces is dat het sneller gaat en tot
een hogere concentratie voor poederproductie
leidt, 52 procent droge stof. Met de mengtank
waren dergelijke concentraties niet mogelijk.
Met deze techniek besparen we bovendien op
jaarbasis een miljoen kuub gas.’
2013 in vogelvlucht
01. EIA: instrument voor
energie- en innovatiebeleid
02.Kerncijfers EIA 2013
• Aanvragen en investeringsbedragen
• Terugblik: EIA in de afgelopen 17 jaar
• Aanvragen per sector
• Geografische spreiding
03.Gebruikte energietechnieken
• De Energielijst
• Toepassingsgebieden
• Top 10-technieken
04.Jaarcijfers
• Sectoren
• Technieken
05.Uit de praktijk
• Van der Valk Zwolle
• Lyempf Kampen
•Schiphol
41
05
Uit de praktijk
Voorwoord
2013 in vogelvlucht
01. EIA: instrument voor
energie- en innovatiebeleid
02.Kerncijfers EIA 2013
• Aanvragen en investeringsbedragen
Schiphol duurzaam
verlicht
• Terugblik: EIA in de afgelopen 17 jaar
• Aanvragen per sector
• Geografische spreiding
03.Gebruikte energietechnieken
In de openbare ruimtes op Schiphol is
binnenkort 40 procent van de
conventionele verlichting vervangen
door energiebesparende ledverlichting.
Daarna volgen de technische ruimtes.
Ook de klimaatbeheersing is duurzaam
aangepakt. ‘In 2020 wil Schiphol een
energie-efficiëntieverbetering bereiken
van ten minste 30 procent.’
• De Energielijst
• Toepassingsgebieden
• Top 10-technieken
04.Jaarcijfers
• Sectoren
• Technieken
05.Uit de praktijk
• Van der Valk Zwolle
• Lyempf Kampen
•Schiphol
42
Voorwoord
Duurzame doelstellingen
‘Daarnaast wil Schiphol 20 procent van zijn
eigen energiebehoefte duurzaam opwekken’,
zegt Cora van Beek, adviseur Energie-efficiency.
‘Naast een meerjarenafspraak met de overheid
vinden we bovendien dat duurzaamheid een
‘license to operate’ is.’ Schiphol Group
anticipeert en investeert daarmee in een
duurzame toekomst van de luchthaven.
‘De EIA-regeling zorgt ervoor dat we onze
doelstellingen eerder halen.’
2013 in vogelvlucht
01. EIA: instrument voor
energie- en innovatiebeleid
02.Kerncijfers EIA 2013
• Aanvragen en investeringsbedragen
• Terugblik: EIA in de afgelopen 17 jaar
• Aanvragen per sector
• Geografische spreiding
03.Gebruikte energietechnieken
• De Energielijst
Energiebesparende technieken
De energiebesparende technieken op Schiphol
en Rotterdam Airport zijn vooral toegepast op
de verlichting en klimaatbeheersing.
Zo is in 2013 de tunnel onder de Kaagbaan
voorzien van ledverlichting, evenals de
bewegwijzeringsarmaturen op het
landingsterrein, de reclameborden in de
terminal en de ruim drieduizend armaturen in
de grootste parkeergarage, P1.
De bewegwijzeringsarmaturen in de terminal
zijn al eerder vervangen door ledverlichting.
• Toepassingsgebieden
• Top 10-technieken
04.Jaarcijfers
• Sectoren
• Technieken
05.Uit de praktijk
• Van der Valk Zwolle
• Lyempf Kampen
•Schiphol
43
Voorwoord
Warmte/koude-opslag
De winst? Van Beek: ‘Ledverlichting levert
minimaal 40 procent aan energiebesparing op.
Door het met dimtechnieken te combineren
kunnen we wel 50-60 procent besparen.’
Een indicatie: de luchthaven bespaart met de
energiebesparende bewegwijzering op het
landingsterrein 123.000 kilowatt uur. Ook op
Rotterdam Airport timmert de luchthaven
duurzaam aan de weg. In 2013 zijn
warmtepompen geplaatst en is er een warmte/
koude-opslagsysteem (wko) ontwikkeld.
2013 in vogelvlucht
01. EIA: instrument voor
energie- en innovatiebeleid
02.Kerncijfers EIA 2013
• Aanvragen en investeringsbedragen
• Terugblik: EIA in de afgelopen 17 jaar
• Aanvragen per sector
• Geografische spreiding
03.Gebruikte energietechnieken
• De Energielijst
• Toepassingsgebieden
Expertise RVO.nl
In 2013 diende Schiphol zo’n 35 aanvragen
in voor de EIA, waarvan er inmiddels 10 zijn
goedgekeurd. De Rijksdienst voor
Ondernemend Nederland (RVO.nl) was
behulpzaam bij de procedure. Van Beek:
‘De RVO-adviseur heeft expertise op het gebied
van EIA en denkt mee. Het was een goede
samenwerking.’
• Top 10-technieken
04.Jaarcijfers
• Sectoren
• Technieken
05.Uit de praktijk
• Van der Valk Zwolle
• Lyempf Kampen
•Schiphol
44
Voorwoord
Dit is een publicatie van:
Rijksdienst voor Ondernemend Nederland
Hanzelaan 310
8017 JK Zwolle
Postbus 10073 | 8000 GB Zwolle
T 088 042 42 42
www.rvo.nl
2013 in vogelvlucht
01. EIA: instrument voor
energie- en innovatiebeleid
02.Kerncijfers EIA 2013
• Aanvragen en investeringsbedragen
• Terugblik: EIA in de afgelopen 17 jaar
© Rijksdienst voor Ondernemend Nederland | juni 2014
Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO.nl) stimuleert ondernemers bij
duurzaam, agrarisch, innovatief en internationaal ondernemen. Met subsidies,
hetvinden van zakenpartners, kennis en het voldoen aan wet- en regelgeving.
Rijksdienst voor Ondernemend Nederland is onderdeel van het ministerie van
Economische Zaken. De organisatie bestaat sinds 2014 en is ontstaan uit een fusie
van Agentschap NL en Dienst Regelingen.
Hoewel deze publicatie met de grootst mogelijke zorg is samengesteld kan Rijksdienst
voor Ondernemend Nederland geen enkele aansprakelijkheid aanvaarden voor
eventuele fouten. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar
gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook
zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
• Aanvragen per sector
• Geografische spreiding
03.Gebruikte energietechnieken
• De Energielijst
• Toepassingsgebieden
• Top 10-technieken
04.Jaarcijfers
• Sectoren
• Technieken
05.Uit de praktijk
• Van der Valk Zwolle
• Lyempf Kampen
•Schiphol
45