Transcript Presentatie Annick Buggenhout

De Private Stichting als
modern alternatief voor
successieplanning van
ouders met een
zorgenkind
Annick Buggenhout
Adviseur Estate Planning
18/10/2014
1
Agenda
 Uitgangspunt (praktijkvoorbeeld)
 Geen planning: gevolgen
 Definitie en soorten
 Juridische aspecten
 Fiscale aspecten (Vlaams Gewest)
 Private stichting en bewind
 Voor- en nadelen
 Alternatieven
2
Reminder
ANTIMISBRUIKBEPALING
 Voor registratie-en successierechten is deze bepaling van
toepassing op rechtshandelingen (of het geheel van
rechtshandelingen die eenzelfde verrichting tot stand brengt)
voltrokken vanaf 1 juni 2012
 Bedoeling: “kunstmatige constructies” aanpakken, die worden
opgezet om belasting te ontwijken of een belastingvoordeel te
verkrijgen (“fiscaal misbruik”)
 Niet-limitatieve opsomming in de circulaire van 10/4/2013 van
technieken die (op zich) geen of (zonder tegenbewijs) wel fiscaal
misbruik zijn
 Tegenbewijs “fiscaal misbruik” mogelijk aan de hand van andere
dan fiscale motieven
3
Uitgangspunt (praktijkvoorbeeld)
 Ouders wonen meer dan 5 jaar in het Vlaamse Gewest
 2 meerderjarige kinderen, Laurent en Ann
 Ann = “zorgenkind”
 Vermogen ouders : 800.000 EUR
Onroerend: 300.000 EUR
Roerend: 500.000 EUR
 Geen huwelijkscontract
 Geen testament
4
Geen planning: gevolgen
 Na overlijden eerststervende ouder
• Gemeenschappelijk vermogen wordt in 2 verdeeld
• LLE : 1/2 VG + 1/2 BE(LLE kan vb. de woning niet meer alleen
verkopen)
• Elk kind verkrijgt 1/2e van de nalatenschap in BE
 Na overlijden langstlevende ouder
• VG langstlevende dooft uit
• Elk kind verkrijgt ½ van de nalatenschap in volle eigendom
 27 % successierecht (boven de schijf van 250.000 EUR)
 Ann (zorgenkind): (handelings)bekwaam om vermogen te
beheren?
5
 Bij overlijden Ann (geen kinderen): Laurent erft en betaalt tot 65
% successierecht (boven 125.000 EUR)
Geen planning : gevolgen
 Devolutieprobleem :
•
wat met het vermogen na het overlijden van het zorgenkind?
 Bestuursprobleem :
•
kan het zorgenkind het aan hem toegekomen vermogen behoorlijk
besturen?
 Financieel probleem :
• impact van bepaalde goederen op tegemoetkomingen van de overheid
• Hoeveel voorzieningen nodig voor verzorging kind in de toekomst?
 Fiscaal probleem :
• tarieven successierecht zijn hoog
• zorgkind onderworpen aan dezelfde tarieven, wel een abattement
6
Mogelijke oplossing : private stichting (“PS”)
 Devolutieprobleem :
• creatie van een doelvermogen
• Private stichting wordt eigenaar van het ingebrachte vermogen
• Zorgenkind krijgt zelf geen goederen
 Bestuursprobleem :
• Bestuur gebeurt door private stichting (drie bestuurders)
 Fiscaal probleem :
• 5,5% schenkingsrecht bij oprichting bij leven of 8,5% successierecht
n.a.v. oprichting door overlijden
7
Definitie
 Rechtspersoon zonder leden, maten of vennoten waarbij een
bepaald vermogen wordt bestemd voor de verwezenlijking van
een bepaald belangeloos doel (de verzorging van het zorgenkind)
 Kenmerken:
• “zwevend” doelvermogen zonder eigenaar
• “belangeloos doel”: in principe geen stoffelijk voordeel voor
bestuurders, oprichter of andere personen tenzij in kader van doel
 PS beheert vermogen volgens wensen van de ouders
 Zowel voor als na het overlijden
8
Definitie
 Ook mogelijkheid private stichting als administratiekantoor voor
certificering aandelen van vennootschappen (splitsing juridische
en economische eigendom)
 In casu niet het onderwerp van deze uiteenzetting
9
Juridische aspecten
OPRICHTING
• Bij leven
Via notariële akte
• Bij overlijden
Via notarieel testament
• Oprichting door één of meerdere personen (vb. de ouders)
• Geen minimumvermogen vereist
• Bekendmaking in Belgisch Staatsblad
10
Juridische aspecten
STATUTEN bevatten o.m.
• Identiteit stichters
• Naam
• Zetel
• Doel
• Aanduiding bestuur, wijze besluitvorming
• Statutenwijziging, ontbinding, bestemming vermogen
• (…)
11
Juridische aspecten
ORGANEN
• Geen aandeelhouders
• Raad van Bestuur (minstens 3 leden!) :
• criteria voor samenstelling
• opvolging
• Raad van Toezicht (eventueel) :
• toezicht op werking en bestuur
12
Juridische aspecten
WERKING
 Boekhouding
• Opmaak en neerlegging (vereenvoudigde) jaarrekening
• Geen publicatievereisten (indien “kleine” private stichting)
13
Juridische aspecten
ONTBINDING
• Tussenkomst rechtbank vereist
• Om reden van door de wet bepaalde gronden (vb. verstrijken
duur of verwezenlijking doel)
• Terugname ingebrachte goederen enkel mogelijk voor
(erfgenamen van) de oprichter mits statutair voorzien
14
Juridische aspecten
 Aantasting reserve ?
 Principes:
• Reservataire erfgenamen (echtgenoten en kinderen) recht op reserve in
natura, vrij en onbelast
• Voor bepalen omvang van reserve: samenstelling “fictieve massa”
= vermogen van de erflater op het ogenblik van zijn overlijden + alle
schenkingen gedaan tijdens leven + kapitalen van
beleggingsverzekeringen
15
Juridische aspecten
• Concreet : reserve van de kinderen is afhankelijk van het aantal
kinderen
Aantal kinderen
Reserve
Beschikbaar deel
1
1/2
1/2
2
2/3
1/3
3 of meer
3/4
1/4
• Inkorting mogelijk indien schenkingen/legaten meer bedragen dan
grootst beschikbaar deel
16
Juridische aspecten
• Overdrachten om niet aan PS zijn schenkingen/legaten en in
principe vatbaar voor inkorting
• Mogelijke tegenargumenten (maar onzeker):
• Private stichting evenwel in belang van zorgenkind
• Eventueel: alternatieve beschikking in testament
17
Fiscale aspecten
BIJ OPRICHTING BIJ LEVEN
• Verplichte registratie van akten van Belgische notarissen
• Overdracht vermogen door oprichter(s):
in principe 5,5 % schenkingsrecht op ingebrachte vermogen
(zowel roerend als onroerend)
18
Fiscale aspecten
BIJ OPRICHTING N.A.V. OVERLIJDEN
• 8,5 % successierecht op legaten (roerende of onroerende
goederen) aan PS
19
Fiscale aspecten
TIJDENS BESTAAN: (bijkomende) overdracht vermogen:
• Notariële schenking van roerende of onroerende goederen:
• Voor Belgische notaris: 5,5 % registratierecht
• Voor buitenlandse (Nederlandse) notaris: geen schenkingsrecht maar
heffing successierecht (8,5 %) bij overlijden overdrager/oprichter
binnen 3 jaar na schenking
• Bank (of hand)gift van geldsommen of effecten: geen
schenkingsrecht maar tevens heffing successierecht (8,5 %) bij
overlijden overdrager/oprichter binnen 3 jaar na schenking
• Overdrachten om niet > 100.000 EUR: machtiging Ministerie van
Justitie vereist tenzij bank(of hand-)gift
20
Fiscale aspecten
TIJDENS BESTAAN : IN HOOFDE VAN PS :
Inkomstenbelastingen :
• Jaarlijkse aangifte rechtspersonenbelasting
• voorwaarde: geen winstgevend oogmerk
• slechts bepaalde categorieën van inkomsten belastbaar
• Jaarlijkse aangifte taks ter vergoeding van de successierechten
(0,17 % op het vermogen)
21
Fiscale aspecten
TIJDENS BESTAAN : IN HOOFDE VAN BEGUNSTIGDE :
 Verstrekking van voordelen kadert in principe binnen belangeloos
doel zoals omschreven in statuten
 Wijze van voordelen verstrekken: in statuten omschreven
 Verstrekken van voordelen door private stichting aan (in statuten
aangeduid) zorgenkind en uitkeringen van geldsommen binnen
kader statutair doel zijn in principe niet belastbaar
• noch personenbelasting
• noch schenkings- of successierechten (individuele rulings 29.11.2011 en
04.12.2012)
22
Fiscale aspecten
 Voorzichtigheidshalve voorkeur voor onrechtstreekse voordelen,
bijvoorbeeld terbeschikkingstelling van goederen (woning,
wagen), organiseren van reizen, financieren van opleidingen,…)
omwille van art. 8 W. Succ. (beding ten behoeve van een derde)
(toepassing art. 8 W. Succ. in voormelde individuele rulings
evenwel uitgesloten) of ruling vragen
 opletten met art. 8 W.Succ./inkomstenbelastingen
i.g.v. vaste uitkeringen
 ruling aanvragen?
23
Fiscale aspecten
ONTBINDING
• Terugname van ingebrachte goederen door (erfgenamen van)
oprichter mogelijk indien statutair voorzien
• Gevolgen op vlak van successierecht: volgens bepaalde rechtsleer
bijvoeglijke aangifte en bijkomende successierecht indien
terugname door rechthebbenden oprichter
24
Private stichting en bewind
 Private stichting is de enige rechtspersoon die kan worden
aangeduid als bewindvoerder van een onder bewind geplaatste
persoon (sinds 01.09.2014)
25
Wetsvoorstel
 “Wetsvoorstel tot wijziging van de wetgeving wat de private
stichting als beschermingsmaatregel betreft” ingediend
15.09.2014 (CD&V)
Beperkt tot private stichtingen met als begunstigden kinderen die
voldoen aan de voorwaarden om onder beschermingsmaatregel te
kunnen worden geplaatst (artikel 488/1 B.W.: onbekwaamheid
wegens medische toestand)
Doelstellingen: o.m. probleem van de reserve oplossen door
mogelijkheid certificering
26
Voor – en nadelen
 Voordelen :
• Mogelijkheid tot creatie afgezonderd doelvermogen dat beheerd wordt
volgens wensen oprichter, ook na overlijden
• Dagelijkse kosten erfgenamen worden gedragen door PS
• Geen nieuwe successie bij erfgenamen
 Nadelen :
• Kosten structuur (oprichting, boekhouding,…)
• Problematiek reserve
• 3 bestuurders vereist
• Geen discretie
• Fiscaliteit van vaste uitkeringen
27
Alternatieven
 Via clausules in HC :
• Uitstel erfrecht totdat LL ouder is overleden
 Opmaak testament
• Toekenning reserve
• Omvang erfdeel bepalen rekening houdend met reserve
• Bepalen met welke goederen dit erfdeel wordt opgevuld
• Gecombineerd met restlegaat
 Eventueel schenkingen bij leven
• Gecombineerd met restschenking
28
Alternatieven
 Bestuursprobleem oplossen
• via voorlopig bewind
• Via controlestructuur : vb. burgerlijke maatschap
29
Dank voor uw aandacht.
30