Transcript 05. Het schoolondersteuningsprofiel en ondersteuningsplan als
Het schoolondersteuningsprofiel en ondersteuningsplan als basis voor inhoudelijke samenwerking
Gerard van Uunen & Eelco Dam Algemene Vereniging Schoolleiders 26 november 2013
1
Primair Onderwijs Voortgezet Onderwijs Middelbaar Beroeps Onderwijs 2
ouders onderwijs sport samenwerkingsverband jeugdzorg gemeente cultuur
3
onderwijs
afstemming tussen:
familie gemeenschap 4
5
SOP / OP
AFSTEMMING
JEUGD
6
begin oktober 2013 opstellen concept schoolondersteuningsprofiel (SOP)
….in 2013….
schoolondersteuningsprofiel op schoolniveau
7
Samenwerkingsverband 8
9
Waar zijn we goed in…
•
goede pedagogische aanpak
10
Wat willen we niet…
•
complexe problemen
•
meervoudige problemen
•
onveilige situaties
11
Wat willen we leren…
•
omgaan met gedragsproblemen
•
omgaan met hoogbegaafdheid
•
sociaal emotionele problemen
•
angststoornissen
12
inclusief onderwijs dekkend aanbod zorgprofiel schoolniveau basisprofiel “gat” te dichten
Vaststellen basisprofiel
13
Analyse ambities team OP SOP GEMEENTE (JEUGDZORG) OOGO
14
“
Het schoolondersteuningsprofiel en ondersteuningsplan als basis voor inhoudelijke samenwerking
”
15
event Praktijkvoorbeeld “Noor” rollenspel ervaren vertaling richten inrichten verrichten praktijksimulatie praktijkrealisatie
16
PROGRAMMA
WAAROM EEN PRAKTIJKSIMULATIE?
INTRODUCTIE “”De Casus Noor” - artikel
OPDRACHT
- rollenspel
NABESPREKING
- relatie naar de praktijk 17
• • • • • •
WAAROM EEN PRAKTIJKSIMULATIE:
Wat onthouden mensen: 10% van wat ze lezen 20% van wat ze horen 30% van wat ze zien 40% van wat ze horen én zien 70% van wat ze (zelf) zeggen 90% van wat ze doen 18
• • • • • • •
WAT DOET EEN PRAKTIJKSIMULATIE?
• Ontwikkelen van bewustzijn Spiegel en venster Laten zien wat je doet, hoe je het doet Laten zien hoe het anders kan Koppelen denken en doen Betekenis geven: “hier gaat het om” Experimenteren / oefenen Bewust onbekwaam maken 19
2.
3.
4.
5.
VIJF FUNCTIES VAN EEN PRAKTIJKSIMULATIE
1.
Bewustwording en motivatie Vaardigheidstraining Kennis en inzicht Communicatie en samenwerking Integratie van leerervaringen 20
Ongedwongen Afgebakend Plezierig Regels Ervaringen Mensen nemen deel op eigen initiatief en zijn vrij om te experimenteren. De oefening wordt uitgevoerd binnen een bepaalde tijd en ruimte. Deelnemers worden geënthousiasmeerd en uitgedaagd door de oefening. De activiteiten van deelnemers worden uitgevoerd binnen kaders van rollen en regels. Regelmatige opeenvolging van doen, (er over) praten en weer doen. 21
•
PRAKTIJKSIMULATIE
Waarom:
Herkenbaar en veilig • •
Keuze
: Haalt je uit de werksituatie Inspireert en enthousiasmeert Rollenspel “Het schoolondersteuningsprofiel en ondersteuningsplan als basis voor inhoudelijke samenwerking ” • •
Want:
• Vergelijkbaar primair proces Maatschappelijke functie Spreekt tot de verbeelding 22
ROLLENSPEL
Doel:
Hoe kunnen we in gezamenlijkheid zo optimaal mogelijk aansluiten bij behoefte van Noor.
23
MEDICIJNEN HOOGBEGAAFD EN ADHD
“NOOR”
PIANO OUDERS ETEN HOCKEY VRIENDINNEN 24
Stap 1 ___ Oriëntatie
Opdracht:
o Afstemming rollen, taken en verantwoordelijkheden o o o Bepaal wat de beleidsonderwerpen zijn Prioriteer de onderwerpen Bepaal de procedures 25
Stap 1 ___ Oriëntatie
Dominant, afstandelijk en sociaal gedrag is bijvoorbeeld in een vergadering goed te herkennen:
o o o Iemand die zeer dominant is, is veel aan het woord, zelfs als hij zich nauwelijks voorbereid heeft. Iemand die heel afstandelijk is, is goed voorbereid en neemt pas het woord als hij goede argumenten heeft. Omdat hij zich laat overstemmen door dominante mensen, komen de goed onderbouwde ideeën niet altijd over. Iemand die overwegend sociaal is, steunt gemakkelijk anderen. Omdat een sociaal iemand vooral aardig gevonden wil worden, is wel eens onduidelijk waar hij of zij zelf voor staat. 26
Afspraken
5 afspraken
1) Respecteer elkaar 2) Speel geen rol, blijf jezelf 3) Hoe meer energie je in het spel stopt, hoe meer je eruit zult halen 4) Praat niet over het spel tijdens het spel 5) Alle informatie is vertrouwelijk 27
Stap 1 ___ Oriëntatie Stap 4__ Plannen presenteren
PROCES
Stap 2____ 1 e Overleg Stap 3__ 2 e Overleg 28
Stap 1 ___ Oriëntatie • •
Periode: 1 januari – 15 februari (5 min.) (individueel)
• Inlezen: Casus Noor, rolbeschrijving + opdracht Strategie bepalen Taken verdelen (afhankelijk van het aantal deelnemers)
Opdracht:
o o o o Afstemming rollen, taken en verantwoordelijkheden Bepaal wat de beleidsonderwerpen zijn Prioriteer de onderwerpen Bepaal de procedures 29
Stap 1 ___ Oriëntatie
Periode: 15 februari – 30 april (15 min.) 1 e fase
• • Overleg Bestuurders Overleg Uitvoerders
2 e fase
Plenair beleidswensen kenbaar maken en presenteren
Opdracht:
o Afstemming rollen, taken en verantwoordelijkheden o o o Bepaal wat de beleidsonderwerpen zijn Prioriteer de onderwerpen Bepaal de procedures 30
Stap 1 ___ Oriëntatie • •
Periode: 30 april- 15 juni (10 min.)
• Overleg Bestuurders Overleg Uitvoerders Vertalen van beleidswensen naar doelen (proces en product)
Opdracht:
o Afstemming rollen, taken en verantwoordelijkheden o o o Bepaal wat de beleidsonderwerpen zijn Prioriteer de onderwerpen Bepaal de procedures 31
Stap 1 ___ Oriëntatie
Periode: 15 juni– 15 juli (10 min.)
• Presenteren van de doelen
Opdracht:
o Afstemming rollen, taken en verantwoordelijkheden o o o Bepaal wat de beleidsonderwerpen zijn Prioriteer de onderwerpen Bepaal de procedures 32
Stap 1 ___ Oriëntatie
Opdracht:
o Afstemming rollen, taken en verantwoordelijkheden o o Bepaal wat de beleidsonderwerpen zijn Prioriteer de onderwerpen o Bepaal de procedures
Belangrijkste leerervaringen voor de eigen situatie?
33
UITVOERDERS Combinatiefunctionaris Ouder Leerkracht Pianoleraar
De Rollen
BESTUURDERS Directeur basisschool Wethouder onderwijs en sport Directeur muziekschool Directeur sportservice centrum 34
CASUS NOOR
Noor is 9 jaar en zit in groep 6 van basisschool ‘De Meander’ in Venlo. Ze gaat met steeds minder plezier naar school. In groep 4 zijn er een aantal toetsen afgenomen om haar intelligentie te testen. Uit vervolgonderzoek, op initiatief van de ouders, is gebleken dat Noor niet alleen hoogbegaafd is maar dat ze ook kenmerken van ADHD
heeft.
De ouders van Noor hebben aangegeven dat de school te weinig kan inspelen op de behoefte van Noor: ze wordt niet uitgedaagd en wordt als lastig gezien. Er zijn regelmatig conflicten met mede-ouders, de groepsleerkracht en schoolleiding. De laatste maand slikt ze ook haar medicijnen niet meer op school. De groepsleerkracht heeft bij de schoolleiding aangegeven dat er sprake is van handelingsverlegenheid. Tijdens de sportlessen kan ze niet goed meekomen omdat ze wat overgewicht heeft en daardoor wordt uitgelachen. Ze doet regelmatig niet mee met de sportlessen. Noor zit sinds haar zesde jaar op hockey. Dit doet ze met veel enthousiasme. De vader van Noor is coach om te zorgen dat het gedrag van Noor gereguleerd kan worden. De aansluiting in het hockeyteam is niet optimaal. De combinatiefunctionaris traint het team en heeft meerdere pogingen ondernomen om het groepsproces positief te beïnvloeden. Er zijn momenteel geen verbindingen tussen school en de hockeyvereniging. Op de muziekschool heeft Noor pianoles. Er is een goede klik met de pianoleerkracht. Ze wordt uitgedaagd om zelf arrangementen te schrijven en geeft regelmatig uitvoeringen van haar eigen
gecomponeerde muziekstukken. Noor is hier erg trots op. 35
1. UITVOERDER ROL:
Combinatiefunctionaris in dienst van sportservice centrum
OPDRACHT:
o o o o o Je hebt een rol toegewezen gekregen (handel en redeneer vanuit deze rol) Lees de casus Noor Bekijk je verlanglijstje en bespreek de belangen in je groep van uitvoerders Zorg voor gezamenlijke afstemming Speeltijd maximaal 40 minuten o Multifunctionele hal bij een school o o o o Sportverenigingen ondersteunen bij het omgaan van leerlingen met gedragsproblemen zoals Noor Verbindingsofficier tussen sport en onderwijs
GEDRAGSSTIJL:
o Meer uren en versterken van de rechtspositie Meer sporturen in de school Dominant 36
2. UITVOERDER ROL:
Ouder
OPDRACHT:
o o o o o o o o o Je hebt een rol toegewezen gekregen (handel en redeneer vanuit deze rol) Lees de casus Noor Bekijk je verlanglijstje en bespreek de belangen in je groep van uitvoerders Zorg voor gezamenlijke afstemming Speeltijd maximaal 40 minuten
VERLANGLIJSTJE / BELANGEN:
o Meer individuele aandacht op school voor Noor Reduceren van het medicijngebruik Samenwerking hockey, school, muziekschool en huisarts Een aanpak om het gedrag van Noor te reguleren Begrip verkrijgen voor het gedrag van Noor
GEDRAGSSTIJL:
o Dominant en afstandelijk 37
3. UITVOERDER ROL:
Leerkracht
OPDRACHT:
o o o o o o o o o Je hebt een rol toegewezen gekregen (handel en redeneer vanuit deze rol) Lees de casus Noor Bekijk je verlanglijstje en bespreek de belangen in je groep van uitvoerders Zorg voor gezamenlijke afstemming Speeltijd maximaal 40 minuten
VERLANGLIJSTJE / BELANGEN
o Meer materialen om Noor te kunnen begeleiden Doorgaande lijn voor de pedagogische aanpak voor Noor Minder conflicten met ouder(s) Meer handen in de klas Goede muzikale musical in groep 6
GEDRAGSSTIJL:
o Sociaal 38
4. UITVOERDER ROL:
Pianoleraar in dienst bij de muziekschool
OPDRACHT:
o o Je hebt een rol toegewezen gekregen (handel en redeneer vanuit deze rol) Lees de casus Noor o o o Bekijk je verlanglijstje en bespreek de belangen in je groep van uitvoerders Zorg voor gezamenlijke afstemming Speeltijd maximaal 40 minuten
VERLANGLIJSTJE / BELANGEN:
o Meer afstemming met school over Noor o o Meer kinderen op pianoles Ambitie om muziekles te willen geven op school (betaald)
GEDRAGSSTIJL:
o Sociaal en afstandelijk 39
1. BESTUURDER ROL:
Directeur basisschool
OPDRACHT:
o o o o o o o o o Je hebt een rol toegewezen gekregen (handel en redeneer vanuit deze rol) Lees de casus Noor Zorg voor gezamenlijke afstemming Speeltijd maximaal 40 minuten
VERLANGLIJSTJE / BELANGEN:
o Expertisecentrum in de regio worden m.b.t. hoogbegaafdheid Extra ruimte in de school om hoogbegaafde op te vangen Professionaliseren van leerkrachten op school (hoogbegaafde en autisme) Training omgaan met ouderparticipatie Structureel overleg met de gemeente (LEA) m.b.t. financiën o o Meer leerlingen Wil graag het vignet gezonde school ontvangen
GEDRAGSSTIJL:
o Sociaal en afstandelijk 40
2. BESTUURDER ROL:
Wethouder onderwijs en sport
OPDRACHT:
o o Je hebt een rol toegewezen gekregen (handel en redeneer vanuit deze rol) Lees de casus Noor o o o Bekijk je verlanglijstje en bespreek de belangen in je groep van bestuurders Zorg voor gezamenlijke afstemming Speeltijd maximaal 40 minuten
VERLANGLIJSTJE / BELANGEN:
o Willen profileren in de gemeente aangaande gezonde leefstijl o o Koppelen stelselwijziging passend onderwijs en jeugd Inhoudelijke afstemming met het onderwijsveld op basis van inhoud waarbij de beleidsvisie van de gemeente leidend is o o Voldoen aan de wetgeving Leidend zijn in de regionale samenwerking met gemeenten
GEDRAGSSTIJL:
o Dominant en afstandelijk 41
3. BESTUURDER ROL:
Directeur muziekschool
OPDRACHT:
o o o o o
VERLANGLIJSTJE / BELANGEN
o Meer klanten voor de muziekschool o o o Je hebt een rol toegewezen gekregen (handel en redeneer vanuit deze rol) Lees de casus Noor Bekijk je verlanglijstje en bespreek de belangen in je groep van bestuurders Zorg voor gezamenlijke afstemming Speeltijd maximaal 40 minuten Profileren m.b.t. gedragsproblemen en muziek Altijd op zoek naar geldstromen om de muziekschool in stand te kunnen houden Wil muziek prominent op de agenda zetten van de gemeente
GEDRAGSSTIJL:
o Sociaal 42
4. BESTUURDER ROL:
Directeur sportservice centrum
OPDRACHT:
o o Je hebt een rol toegewezen gekregen (handel en redeneer vanuit deze rol) Lees de casus Noor o o o
VERLANGLIJSTJE / BELANGEN:
o Meer kinderen aan het sporten o o o Bekijk je verlanglijstje en bespreek de belangen in je groep van bestuurders Zorg voor gezamenlijke afstemming Speeltijd maximaal 40 minuten Profileren m.b.t. gedragsproblemen en sport Meer uren combinatiefunctionaris/ buurtsportcoach Wil een kindcentrum in de gemeente waarin sport centraal staat
GEDRAGSSTIJL:
o Sociaal en in hoge mate dominant 43
Samenwerkingsverbanden Passend Onderwijs
Situatie per 18 november 2013
Primair Onderwijs: Voortgezet Onderwijs: Totaal: landelijk: 2; rest: regionaal 77 75 152 44
voor 1 januari 2014 opstellen concept ondersteuningsplan
ondersteuningsplan op niveau samenwerkingsverband
45
voor 1 maart 2014 instemmen ondersteuningsplanraad (OPR) met concept - ondersteuningsplan voor 1 mei 2014 vaststellen ondersteuningsplan en toesturen naar inspectie
….in 2014….
1 augustus 2014 invoering zorgplicht 46
schooljaar 2014 - 2015 implementeren van schoolbeleid (schoolondersteuningsprofiel)
ondersteuningsplan (SWV) omzetten naar schoolniveau (school)
47
1. De ouder als gelijkwaardige gesprekspartner . Deze rol komt vooral naar voren als het gaat om beleidsvorming en –ontwikkeling.
Rollen van ouders in Passend
2. De ouder als
Onderwijs:
. Wanneer 3. De ouder als consument van het onderwijs infrastructuur. In deze rol toetst kwaliteit van het onderwijs. de ouder de dat zijn/haar kind ontvangt en de daar omheen liggende 48
De 1e groep
. De ouder die juiste onderwijsvorm en vervolgens zelf de juiste onderwijsvorm vindt. Het gaat dan om informatie die de school in principe zou
Drie groepen van ouders:
Allereerst is van belang dat er voldoende heldere en actuele informatie beschikbaar aanspreekpunt vormt. De vraag is echter of zij altijd de meest actuele informatie heeft. Veel informatie is ook op landelijk niveau beschikbaar bij diverse
1
(ouder)organisaties e alleen informatie
groep
nodig heeft over de . Een andere vraag is hoe deze informatie te ontsluiten voor een grotere groep ouders. Via een website, een informatiebrochure of een stroomdiagram? Hierin kunnen de (ouder)organisaties (ook de AVS) een belangrijke rol spelen. 49
De 2e groep
. De ouder die enige ondersteuning nodig heeft bij het vinden van de juiste onderwijsvorm. Deze ondersteuning kan via bijvoorbeeld een onderwijsloket verkregen worden.
Drie groepen van ouders:
Voor ouders die enige ondersteuning nodig hebben, is het van belang dat deze
2
e
groep
. In sommige gevallen kan dit netwerk Passend Onderwijs aangeboden worden. In andere gevallen valt te denken aan een lokaal onderwijsloket, bijvoorbeeld binnen een (deel)gemeente of Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG). Van belang is dat deze ondersteuning laagdrempelig en direct toegankelijk is voor ouders. Het netwerk of de gemeente dient hiervoor zorg te dragen. 50
De 3e groep
. De ouder die intensieve begeleiding nodig heeft van een onafhankelijke ondersteuner.
Drie groepen van ouders:
Wanneer ouders intensieve begeleiding nodig hebben, dan is het van belang dat de begeleider, zoals bijvoorbeeld een ouderconsulent, CJG . In dat geval is de
3
e
groep
de positie van De regionale netwerken zijn de aangewezen partij om zorg te dragen voor professionalisering van deze ondersteuners. Een andere mogelijkheid is om deze ondersteuning onder te brengen binnen een gemeente primair verantwoordelijk voor beschikbaarheid van middelen en deskundigheidsbevordering. 51
Individuele ouderondersteuning & Collectieve belangenbehartiging
52
Individuele ouderondersteuning
• • •
Individuele ouderondersteuning is belangrijk op momenten dat een kind: problemen heeft op school; extra begeleiding nodig heeft; naar een andere school moet omdat deze school beter Passend Onderwijs kan bieden.
53
Voor advies en ondersteuning willen de meeste
ouders terecht kunnen bij de school
gevallen van hun kind. Bij vragen en/of problemen is echter in de meeste
een onafhankelijke, deskundige begeleider
gewenst. Dan volstaat ondersteuning via de school van hun kind niet meer, maar dient er één
laagdrempelig aanspreekpunt of loket
te zijn waar de ouders terecht kunnen.
Het belang van het kind en de ouders staat echter in alle gevallen voorop.
54
• • • • Met betrekking tot de individuele ouderondersteuning vinden de ouders dat de volgende aspecten er het meest voor zorgen dat de kwaliteit goed is en blijft:
goede communicatie en samenwerking tussen alle betrokkenen (ook ouders); voldoende actuele en duidelijke informatie; voldoende kennis en deskundigheid; voldoende tijd en budget.
55
Collectieve belangenbehartiging
Bij collectieve belangenbehartiging is gewenst:
• • •
dat er goed geluisterd wordt; dat er (h)erkenning is voor de problematiek; dat er een bundeling van kennis en ervaringen van ervaringsdeskundige ouders plaats kan vinden.
56
Regionaal Ondersteuningsplanraad
• Met de invoering van Passend Onderwijs zal de collectieve belangenbehartiging meer regionaal geregeld worden:
de invulling van het Passend Onderwijsaanbod kritisch volgen;
• •
opkomen voor de belangen van ouders (met kinderen met speciale onderwijsbehoefte); meedenken over de invulling van Passend Onderwijs in de regio.
57
58
59
Gerard van Uunen & Eelco Dam
adviseurs Algemene Vereniging Schoolleiders 60