Transcript Jaarverslag 2013 - Navb
Jaar-
Jaarverslag 2013
4
Opdracht en bestuur
5-13 Kerncijfers
14-17 Adviesverlening
20-21 Kenniscentrum
22-23
24-26 Informatieverspreiding
29-31
32-34
Zoom: Aangifte van werken (AVW )
Zoom: Evolutie van de verdeling van de adviesverzoeken over de MUOPO-categorieën Assessment en ontwikkeling van welzijnsopleidingen Zoom: Sectorale examinering van betonmixerchauffeurs Zoom: Constructiv e-news Zoom: Zoom: Pol Pallet en Benny Beton ... twee partners die ons begeleiden en adviseren Samenwerking in België Zoom: een selectie van activiteiten in 2013 Internationale samenwerking Zoom: Prevention through Pictures
Jaa
Jaarverslag 2013
navb
•
cnac Jaarverslag
2013
Beste lezer
Carl Heyrman Directeur-generaal Bob Van Poppel Voorzitter
We hebben het genoegen u via dit jaarverslag te kunnen informeren over de activiteiten die navb-cnac Constructiv, het preventie-instituut van de bouw, kortweg het navb, in 2013 heeft verricht.
Hoewel het aantal arbeidsongevallen in de laatste jaren een dalende trend vertoont, blijft de bouw een sector waarin er zich verhoudingsgewijs meer ernstige en dodelijke arbeidsongevallen voordoen dan in andere industriële sectoren. Wellicht zijn daar een aantal objectieve verklaringen voor te vinden, maar in deze situatie berusten is niemands betrachting, zeker niet die van het navb. Integendeel: het navb heeft in 2013 zijn dienstenpakket verder uitgebreid en verdiept, waardoor nieuwe en nog kwaliteitsvollere producten en diensten ter beschikking werden gesteld aan de werkgevers en de werknemers van de sector en aan vele andere partners die dagelijks de strijd aanbinden tegen arbeidsongevallen en beroepsziekten in de bouw.
Zo heeft elk bouwbedrijf in de loop van het jaar zijn benchmarkingverslag voor welzijn in de bus gekregen. Dit instrument is een graadmeter voor het welzijnsbeleid van een bedrijf. Het verstrekt informatie over het aantal ongevallen en het verlet, niet alleen als gevolg van ongevallen, maar ook van ziekte. Aandacht voor dit laatste is immers ook belangrijk. Er moet niet alleen gestreefd worden naar een veilige, maar ook naar een gezonde werkomgeving, waarbij rekening gehouden wordt met de fysieke en psy chische mogelijkheden van de mensen. Die fysieke en psychische mogelijkheden worden echter niet alleen beïnvloed door werkomstandigheden. Ook leefgewoonten, voeding en beweging zijn bepalend voor eenieders gezondheid. Daarom heeft het navb hier in 2013 aandacht aan besteed bij de voorbereiding van een sensibiliseringscampagne rond werkbaar werk die in de volgende jaren gevoerd zal worden.
Het navb staat met zijn volledige team klaar om samen met u acties op te zetten en daarmee te onderstrepen dat de sector zijn maatschappelijke verantwoordelijkheid verder blijft opnemen tegenover zijn medewerkers, de maatschappij en onze planeet. Hierdoor bouwen we samen voort aan een sector waarin het goed is om te werken en te ondernemen.
Wij kijken ernaar uit om dit samen met u te doen.
4
Opdracht en bestuur
Het navb maakt deel uit van de overkoepelende organisatie Constructiv, die preventie, vakopleiding, aanvullende sociale voordelen en pensioenen aanbiedt aan de Belgische bouwsector (PC 124).
De prioriteiten en accenten in het beleid van het navb worden voorbereid in de Stuurgroep Welzijn, waarin zowel de sociale partners van de bouwsector als de directie en de medewerkers van het navb zetelen, en bepaald door de Raad van Bestuur, waarin de werkgeversorganisaties (Confederatie Bouw, Bouwunie en FeMa) en de werknemersorganisaties (ACV-BIE, AC-ABVV en ACLVB) vertegenwoordigd zijn. Momenteel is Bob Van Poppel (Confederatie Bouw) bezig aan de laatste termijn van een driejarig mandaat als voorzitter van de Raad van Bestuur. Verder is de samenstelling van de Raad als volgt: • Gabriël Delporte (Confederatie Bouw) • Marc Lefebvre (Confederatie Bouw) • Gabriël Marijsse (Confederatie Bouw) • Patrice Dresse (Confederatie Bouw) • Jean-Pierre Waeytens (Bouwunie) • Marnix Van Hoe (FeMa) • Justin Daerden (ACV-BIE) • Patrick Franceus (ACV-BIE) • Pol Gilles (ACV-BIE) • Robert Vertenueil (AC – ABVV) • René Van Cauwenberge (AC – ABVV) • Rik Desmet (AC – ABVV) • Peter Börner (ACLVB)
Werking
Het navb telde in 2013 43 medewerkers, die samen de acties van het navb realiseren. Het navb deelt voor z’n werking België in in 21 sectoren, verdeeld over 3 regio’s.
Drie waarden De mens centraal
Het welzijn, dus de veiligheid en gezondheid van bouwvakkers en anderen op de bouwplaats, staat voorop.
Realisme
Onze adviezen zijn gebaseerd op de meest actuele inzichten. Ze zijn zo opgesteld dat ze praktisch toepasbaar zijn in de bouw.
Kwaliteit
We evalueren voortdurend de kwaliteit van onze dienstverlening en sturen bij waar nodig.
Strategische pijlers
• Multidisciplinaire benadering van veiligheid en gezondheid • Integrale benadering over de gehele levensloop van de bouwvakker • Dienstverlening met maximale toegevoegde waarde • Integrale benadering over de gehele levenscyclus van het bouwwerk
Actiegebieden
• Advies en begeleiding • Onderzoek en ontwikkeling • Informatieverspreiding • Examens en opleidingen • Campagnes • Coördinatie van posttraumatische dienstverlening
navb
•
cnac Jaarverslag
2013
Kerncijfers
De bouwsector in 2013
•
177.579 bouwvakarbeiders*
•
28.871 bouwbedrijven**
•
19,6 miljard euro aan toegevoegde waarde
•
5,7 % van het bbp (bruto binnenlands product) exclusief belastingen en subsidies
•
FA: 1,65 (Frequentiemeter Arbeidsongevallen)
•
VA: 11,06 (Verletmeter Arbeidsongevallen)
•
GV: 126,70 (Globale Verletmeter) De economische activiteiten van de bouwsector worden ingedeeld in drie subsectoren volgens de NACE-code:
•
NACE-code 41: Bouw van gebouwen; ontwikkeling van bouwprojecten
•
NACE-code 42: Weg- en waterbouw
•
NACE-code 43: Gespecialiseerde bouwwerkzaamheden
Arbeidsongevallen in de bouw
Dit jaar tonen de statistieken een verbetering van de veilig- heid op onze werven. In de onderstaande grafieken zien we dat zowel de frequentiegraad als de ernstgraad gedaald zijn, wat een bemoedigende vaststelling is. Toch moeten de verschillende tus senkomende partijen op de werf hun inspanningen volhouden om de situatie nog verder te verbeteren.
Graadmeters voor arbeidsongevallen
DEFINITIES
Frequentiegraad (F.G.): een graadmeter voor het aantal arbeidsongevallen Werkelijke ernstgraad (W.E.G.): een graadmeter voor de ernst, gebaseerd op het aantal verloren kalenderdagen Globale ernstgraad (G.E.G.): een graadmeter voor de ernst, die in tegenstelling tot de werkelijke ernstgraad ook rekening houdt met dodelijke ongevallen en ongevallen met blijvende ongeschiktheid 45 40
Frequentiegraad (F.G.)
60 55 55,82 52,27 49,72 50 49,25 45 40 2008 2009 2010
Bron: Fonds voor Arbeidsongevallen (FAO), 2014. ***
2011 44,61 2012
2,0
2 1,62
*
Arbeiders uit de reguliere sector die voorkomen op de DMFA-aangiftes van 2013 – ongeacht of ze al dan niet effectieve prestaties hebben.
** Bouwbedrijven uit de reguliere sector waarvoor er een DMFA-aangifte is in 2013.
***
NB: De meest recente cijfers hebben betrekking op de arbeidsongevallen van 2012.
1,5 1,49 1,42 1,44
1,0
1 2008 2009 2010 2011 1,31 2012
5
6 5 8 7
8 7 7,09 6,34 6,21 6 6,09 5 2008 2009 2010 2011 5,77 2012
6 5 8 7 60 55 50 45 40 2,0 1,5 1,0 60 55 50 45 40
60
2,0
55 55,82 50
1,5
45
1,0
40 2008 52,27 49,72 2009 2010 49,25 2011 44,61 2012 2
8
1,5
7
1,62
6
Werkelijke Ernstgraad (W.E.G.)
1,49 1,42 1,44 1
5
2008 2009 2010
Bron: Fonds voor Arbeidsongevallen (FAO), 2014.
*
2011 1,31 2012 60 55 55,82 52,27 50 49,72 49,25 45 40 2008 2009 2010 2011 44,61 2012 2 1,62 1,49 1,5 1,42 1,44 1 2008 2009 2010 2011 1,31 2012
Globale Ernstgraad (G.E.G.)
8 7 7,09 6,34 6,21 6 6,09 5 2008 2009 2010
Bron: Fonds voor Arbeidsongevallen (FAO), 2014.
*
2011 5,77 2012 8 7 6,34 6,21 6 6,09 Bouw 5,77 Industrie Vervoer en opslag 5 2008 2009 2010 2011 2012 Groot- en detailhandel Administratieve en ondersteunende diensten Winning van delfstoffen Openbaar bestuur en defensie Distributie van water; afval- en afvalwaterbeheer Vrije beroepen en wetenschappelijke en technische activiteiten Verschaffen van accommodatie en maaltijden Menselijke gezondheidszorg en maatschappelijke dienstverlening Productie en distributie van elektriciteit, gas, stoom en gekoelde lucht Onderwijs 0% Informatie en communicatie Financiële activiteiten en verzekeringen Exploitatie van en handel in onroerend goed Overige diensten Kunst, amusement en recreatie Extraterritoriale organisaties en lichamen Huishoudens als werkgever Andere 5 10 15 20 25 30% Ernstige ongevallen Dodelijke ongevallen
Bron: Eurostat
6
*
NB: De meest recente cijfers hebben betrekking op de arbeidsongevallen van 2012.
navb
•
cnac Jaarverslag
2013
Arbeidsongevallen in de bouw per subsector
Aantal ongevallen 16000 16000 14000 14000 12000 12000 10000 10000 8000 8000 6000 6000 4000 4000 2000 2000 0 0
2905 2905 2611 2611 2503 2503 2560 2560 2333 2333 1605 1605 1426 1426 1426 1426 1422 1422 1352 1352 934 934 835 835 744 744 757 757 4012 4012 366 366 1400 1400 7063 12475 3447 7063 12475 3447 314 314 1340 1340 6609 6609 11396 11396 3138 3138 333 333 1377 1377 6479 6479 10994 10994 3409 3409 671 671 381 381 1565 1565 6545 6545 11519 2798 11519 2798 310 1255 6089 10142 6089 10142
2008 2008 2009 2009 2010 2010
Tijdelijke ongeschiktheid Tijdelijke ongeschiktheid
Bron: Fonds voor Arbeidsongevallen (FAO), 2014. *
2011 2011 2012 2012
Voorspelde tijdelijke ongeschiktheid Voorspelde tijdelijke ongeschiktheid
20 20 10 10 0 0 70 70 60 60 50 50 40 40 30 30 Frequentiegraad
65,24 65,24 60,96 55,82 53,34 55,82 47,45 53,34 60,96 47,45 56,45 56,44 52,27 50,27 52,27 44,52 50,27 56,45 44,52 44,97 44,97 48,02 48,02 49,72 49,72 56,44 49,25 49,61 47,79 46,50 47,79 46,50 49,25 49,61 43,82 44,61 39,22 43,82 44,61 39,22
2008 2008 2009 2009
Bron: Fonds voor Arbeidsongevallen (FAO), 2014. *
2010 2010 2011 2011 2012 2012 2,5
*
2,5 2,0 2,0 1,5 1,5 1,0 1,0
1,98 1,98 1,87 1,62 1,49 1,49 1,62 1,49 1,49 1,87 1,68 1,49 1,68 1,35 1,35 1,49 1,35 1,35 1,38 1,33 1,38 1,33 1,69 1,42 1,69 1,55 1,55 1,42 1,30 1,30 1,54 1,44 1,44 1,54 1,25 1,22 1,25 1,22 1,31 1,31
0,5 0,5 0,0 0,0 2008 2008 2009 2009 2010 2010 2011 2011 2012 2012 9
8,16 8,16 6,84 7,09 7,12 5,96 6,84 7,09 7,12 5,96 7,23 6,34 5,89 6,10 6,34 5,89 6,10 7,23 6,21 5,87 5,86 6,21 5,87 5,86 7,44 7,44 7,11 6,68 6,68 5,36 5,36 6,09 7,11 6,09 5,44 4,80 5,44 4,80 5,77 5,77
0 0 1 2008 2008 2009 2009 2010 2010 2011 2011 2012 2012 7
16000 0 2905 2905 2611 2503 2560 2560 2333 2611 2503 2333 1605 1426 1426 1422 1352 1605 1426 744 333 1426 1422 934 934 366 835 835 314 744 757 757 4012 1400 366 7063 12475 3447 1340 314 6609 11396 3138 1377 333 6479 10994 3409 671 1352 381 671 6545 11519 2798 310 1255 310 6089 10142 4012 1400 7063 12475 3447 1340 6609 11396 3138 1377 6479 10994 3409 1565 6545 11519 2798 1255 6089 10142 2008 2008 2009 2010 2011 2012 Tijdelijke ongeschiktheid Voorspelde tijdelijke ongeschiktheid 70 65,24 60,96 65,24 47,45 53,34 55,82 60,96 53,34 55,82 56,45 50,27 52,27 56,45 44,52 50,27 52,27 44,97 47,45 44,52 44,97 56,44 48,02 49,72 56,44 48,02 49,72 47,79 46,50 49,25 49,61 47,79 46,50 49,25 49,61 39,22 43,82 44,61 43,82 44,61 39,22 0 2008 2008 2009 2009 2010 2010 2011 2011 2012 2012 1,5 1,0 1,0 0,5 0,5 0,0 0,0 2,5 2,5 2,0 2,0 1,5
Werkelijke ernstgraad
1,98 1,87 1,98 1,49 1,49 1,62 1,87 1,62 1,49 1,49 1,35 1,35 1,35 1,35 1,49 1,49 1,68 1,68 1,38 1,38 1,33 1,42 1,69 1,33 1,42 1,69 1,55 1,30 1,44 1,54 1,55 1,30 1,44 1,54 1,25 1,22 1,31 1,25 1,22 1,31 2008 2009 2009 2010 2010 2011 2011 2012 2012 9
Globale ernstgraad
8,16 8,16 5,96 5,96 6,84 7,09 7,12 7,23 6,84 7,09 7,12 5,89 6,10 6,34 7,23 6,34 5,89 6,10 7,44 5,87 5,86 6,21 7,44 6,68 6,68 5,87 5,86 6,21 7,11 6,09 7,11 5,36 6,09 5,36 5,44 5,77 4,80 5,44 5,77 4,80
8
0 1 0 2008 2008 2009 2009
Bron: Fonds voor Arbeidsongevallen (FAO), 2014.*
Hoogste frequentiegraad:
1. Dakwerkzaamheden (75,09) 2. Glaszetten (62,61) 3. Testboringen en peilingen (60,12) *
NB: De meest recente cijfers hebben betrekking op de arbeidsongevallen van 2012.
2010 2010 2011 2011 2012 2012
Hoogste globale ernstgraad:
1. Afbraakwerken (20,29) 2. Dekvloerleggen (16,10) 3. Dakwerkzaamheden (9,19)
navb
•
cnac Jaarverslag
2013 Het aantal ongevallen met meer dan 30 dagen tijdelijke arbeidsongeschiktheid per 1.000 voltijdse equivalenten (VTE) wordt hieronder weergegeven in functie van de leeftijd van het slachtoffer.
40 Aantal arbeidsongevallen per 1.000 VTE’s 2008 2009 2010
Leeftijd:
2011
15 - 24 25 - 49
2012
50 - 64 2008 2009 2010 2011 2012 Leeftijd: 15 - 24 25 - 49 50 - 64
40
Het aantal ongevallen met meer dan 30 dagen tijdelijke arbeidsongeschiktheid per 1.000 voltijdse equivalenten wordt hieronder weergegeven in functie van de bedrijfsgrootte. In bedrijven met meer dan 50 werknemers is het aantal ongevallen met meer dan 30
30
40
Aantal arbeidsongevallen per 1.000 VTE’s 20
30
10
20
0
10
2008 2009
Bedrijfsgrootte :
2010
1 - 9
2011
10 - 19
2012
20 - 49 50+ 0 2008 2009 Bedrijfsgrootte : 2010 1 - 9 2011 10 - 19 2012 20 - 49 50+
Bron: Fonds voor Arbeidsongevallen (FAO), 2014. *
*
NB: De meest recente cijfers hebben betrekking op de arbeidsongevallen van 2012.
9
In december 2013 heeft het FAO de ongevallen geanalyseerd die in 2008 plaatsgevonden hebben en die geleid hebben tot de dood of
Analyse van de ongevallen die in 2008 plaatsgevonden hebben op de arbeidsplaats en die geleid hebben tot de dood of een blijvende arbeidsongeschiktheid 30 Belangrijkste oorzaken voor dodelijke ongevallen en ongevallen met blijvende arbeidsongeschiktheid (%) 25
24 20
20 15 10 5
12 10 11 9 9 9 8
0 NACE-code 41 NACE-code 42 NACE-code 43
Vallen van personen - van hoogte Uitglijden of struikelen met val, vallen van personen - op dezelfde hoogte Glijden, vallen, instorten van het betrokken voorwerp - hoger gelegen (op het slachtoffer vallend)
Bron: Fonds voor Arbeidsongevallen (FAO), 2014. *
10
Dodelijke ongevallen
FA, VA, VG
In 2013 vonden in de bouw 13 dodelijke ongevallen plaats waarvoor fbz-fse Constructiv de rechthebbenden van het slachtoffer al een uitkering toekende waaronder 1 weg-werk ongeval. Hierbij moet worden opgemerkt dat dodelijke arbeidsongevallen niet altijd onmiddellijk
120 Dodelijke arbeidsongevallen bouwvakarbeiders 25 80 20 60 15 40 22 17 19 15 13 13 10 20 5 0 FA VA VG 0 2008 2009
2010
2011
2011
Bron: fbz-fse Constructiv (Fonds voor Bestaanszekerheid van de Werklieden uit het Bouwbedrijf)
*
NB: De meest recente cijfers hebben betrekking op de arbeidsongevallen van 2012.
Opleiding 12000 10000 8000 6000 4000 2000 0
11349 892 102 7794 683 77 7935 656 62 6511 569 79 6468 583 32 6243 542 34
2008 2009 2010 2011 2012 2013
navb
•
cnac Jaarverslag
2013
Sectoranalyse
Om tegemoet te komen aan de vraag van de sociale partners om de evolutie van de arbeidsongevallencijfers in de bouw sector van meer nabij op te volgen, heeft het navb in 2012 het sectoranalyseverslag ontwikkeld. Daarvoor gebruikt het navb de gegevensstromen van de Kruispuntbank der Ondernemingen.
De gegevens die opgenomen zijn in deze analyse, hebben uit sluitend betrekking op de arbeiders die onder paritair comité 124 vallen. Bij de berekening van deze parameters wordt geen rekening gehouden met prestaties van uitzendkrachten of met arbeidsongevallen waarvan uitzendkrachten het slachtoffer geworden zijn.
De bouwsector wordt geanalyseerd op basis van drie parame- ters die een beeld geven van de evolutie van het welzijn op het werk in de bouw.
U vindt de volledige sectoranalyse van de jaren 2009 t.e.m. 2013 op de navb-website.
DEFINITIES
De frequentiemeter arbeidsongevallen (FA) geeft aan hoe vaak arbeiders in een bedrijf gemiddeld het slachtoffer worden van een arbeidsongeval waardoor de arbeider meer dan 30 kalenderdagen arbeidsongeschikt is.
De Verletmeter Arbeidsongevallen (VA) geeft aan hoe lang arbeiders in een bedrijf gemiddeld afwezig zijn door een arbeidsongeval waardoor de arbeider meer dan 30 kalenderdagen arbeidsongeschikt is.
De Globale Verletmeter (GV) geeft de gemiddelde duur aan van een arbeidsongeschiktheid van meer dan 7 kalenderdagen van een arbeider in een bedrijf.
11
De onderstaande grafiek geeft de evolutie van de frequentiemeter weer voor de drie grote subsectoren van de bouw. Deze parameter is een maat voor het aantal arbeidsongevallen met meer dan 30 dagen werkverlet.
2,40 2,20 2,00 1,80 12 200,00 180,00 160,00 140,00 200,00 120,00 180,00 100,00 160,00 140,00 120,00 100,00 2,20 2,00 2009 2010 2011 2012 2013 1,80 1,60
Nationaal NACE-code 41: Bouw van gebouwen; ontwikkeling van bouwprojecten NACE-code 42: Weg- en waterbouw NACE-code 43: Gespecialiseerde bouwwerkzaamheden
2009 2010 2011 2012 2013 15,00 14,00
In de onderstaande grafiek wordt de evolutie weergegeven van de verletmeter arbeidsongevallen voor de drie grote subsectoren van
13,00
met meer dan een maand werkverlet.
12,00 14,00 13,00 12,00 11,00 10,00 2009 2010 2011 2012 2013 2009 2010 2011
Nationaal NACE-code 41: Bouw van gebouwen; ontwikkeling van bouwprojecten NACE-code 42: Weg- en waterbouw NACE-code 43: Gespecialiseerde bouwwerkzaamheden
2012 2013 2009 2010 2011 2012 2013 2009 2010 2011 2012 2013
2,40 2,20 2,00 1,80 1,60 2009 2010 2011 2012 2013 15,00 14,00 13,00 12,00 11,00 10,00 2009 2010 2011 2012 navb
•
cnac Jaarverslag
2013
2013
De onderstaande grafiek geeft de evolutie van de globale verletmeter weer voor de drie grote subsectoren van de bouw. Deze parameter omvat zowel het ziekteverlet (kort en langdurig) als het verlet ten gevolge van arbeidsongevallen met minder dan 30 dagen werkverlet.
200,00 180,00 160,00 140,00 120,00 100,00 2009 2010 2011
Nationaal NACE-code 41: Bouw van gebouwen; ontwikkeling van bouwprojecten NACE-code 42: Weg- en waterbouw NACE-code 43: Gespecialiseerde bouwwerkzaamheden
2012 2013 Conclusie
Als we de cijfers van de sectoranalyse van het navb vergelijken met de cijfers van het Fonds voor Arbeidsongevallen tot en met 2012, blijkt in beide gevallen duidelijk dat de parameters het hoogst zijn voor NACE-code 41 (bouw van gebouwen; ont wikkeling van bouwprojecten). Voor de cijfers van NACE-code 42 (weg- en waterbouw) valt op dat de frequentiegraad, die berekend wordt door het Fonds voor Arbeidsongevallen, lager is dan voor NACE-code 43 (gespecialiseerde bouwwerkzaamheden), terwijl de frequentiemeter van de sectoranalyse van het navb het omgekeerde toont. Daar liggen de cijfers voor NACE-code 42 hoger dan voor NACE-code 43. Dit verschil kan verklaard worden doordat het Fonds voor Arbeids ongevallen alle ongevallen meerekent in de frequentiegraad, terwijl de frequentiemeter arbeidsongevallen uit de sectoranalyse enkel rekening houdt met ongevallen met meer dan 30 dagen werkverlet. Dit betekent dat er voor NACE-code 42 relatief meer ernstige ongevallen (werkverlet van meer dan 30 dagen) gebeurden dan voor NACE-code 43.
Een analyse van de evolutie van de werkelijke ernstgraad (dit is een maat voor het aantal verletdagen ten gevolge van arbeidsongeval len, die berekend wordt door het Fonds voor Arbeidsongevallen) toont ons dat de cijfers gelijk of hoger liggen voor NACE-codes 42 en 43. De verletmeter arbeidsongevallen uit de sectoranalyse van het navb toont hetzelfde beeld.
13
14
Adviesverlening
Het navb in cijfers
In 2013:
•
87.421 werfmeldingen : 86.246 unieke werfmeldingen (UWM) 1.175 manuele werfmeldingen (meldingen die door een bouwplaatsadviseur aangemaakt worden naar aanleiding van een werfbezoek, omdat de bouwplaatsen niet via de gebruikelijke kanalen gemeld werden)
•
7.953 bouwplaatsbezoeken op 5.342 verschillende bouwplaatsen
•
6.679 adviesverslagen
•
71.210 adviezen
•
1.341 bureelbezoeken
•
176 actieplannen
•
1.241 schriftelijke en telefonische adviesverzoeken
•
266 activiteiten van andere organisaties waaraan het navb heeft meegewerkt
•
849 adviezen met doorverwijzing naar het fvb voor de orga nisatie van opleidingen
Verdeling van het aantal unieke werfmeldingen per navb-sector
Oostende
4934
Ieper Brugge
3574 5505
Kortrijk Tournai Eeklo
3524
Beveren
5620
Antwerpen Turnhout Gent Ath
3143 7671 3900
Mechelen
6415
Ninove Aalst
3152
Londerzeel
5984
Brussel Bruxelles
3736
Leuven Bertem Wavre
2745
Nivelles
2381
Mons
5752
Charleroi Namur
2287
Dinant
2185 5652
Hasselt
Huy
Liège
4832
Verviers
1362
Marche-en-Famenne Chimay
1892
Bastogne Neufchâteau Arlon
navb
•
cnac Jaarverslag
2013
Doelgroep
In het kader van zijn statutaire opdrachten verdeelt het navb zijn doelgroep onder in twee subgroepen.
De primaire doelgroep
De primaire doelgroep omvat alle werkgevers en werknemers die behoren tot het Paritair Comité voor het Bouwbedrijf (PC 124). Nagenoeg 85% van alle adviesverzoeken kwam in 2013 van deze groep, wat een stijging met ongeveer 9% vertegenwoordigt in vergelijking met 2012, toen dit percentage nog 78% bedroeg.
De secundaire doelgroep
Het navb beantwoordt niet alleen adviesverzoeken van aannemers en bouwvakkers, maar van iedereen die kan bijdragen tot het welzijn in de bouw. Hierbij kan het gaan om opdrachtgevers, veiligheidscoördinatoren, architecten, studiebureaus, enz. In 2013 kwam 15% van alle adviesverzoeken uit deze doelgroep.
0,41 %
Werfbezoeken
20,58 %
Een van de kerntaken van het navb is welzijnsadvies verlenen aan de werkgevers en werknemers van bouwbedrijven. Dit gebeurt in de meeste gevallen tijdens werfbezoeken. Hierbij worden vaststellingen van tekortkomingen gedaan, die ter plaatse worden besproken met de werfverantwoordelijke, de werknemers, de syndicaal afgevaardigde en de directie. Na het werfbezoek worden de vaststellingen verwerkt in de
Preventieatlas
(een informaticatool dat speciaal voor en door het navb werd ont worpen) en ontvangen de werkgevers een adviesverslag waarin de opgespoorde tekortkomingen, in vele gevallen verduidelijkt aan de hand van een foto, worden aangevuld met adviezen. In 2013 werden 7.953 werfbezoeken afgelegd, waarbij in 39,4% een herbezoek plaatsvond. Tijdens de bouwplaatsbezoeken in 2013 werden 71.210 adviezen verstrekt aan bouwbedrijven; in 2012 waren dit er nog 64.460. Voor de adviezen hanteert het navb een indeling volgens de MUOPO-systematiek. Dit betekent dat de adviezen worden opgedeeld in vijf hoofdcategorieën: Mens, Uitrusting, Omgeving, Product en Organisatie. In de onderstaande grafieken vindt u de verdeling van de adviezen over deze vijf hoofdcategorieën.
0,41 % 20,58 % 22,30 % 2,81 % 7,77 %
2012
68,43 % 2,27 % Mens 7,64 % Uitrusting Omgeving Product Organisatie 0,34 % 0,34 % 67,45% 22,30 % 2,27 % 7,64 %
2013
67,45% Mens Uitrusting Omgeving Product Organisatie
Hieruit blijkt dat er in 2013 circa 10% meer adviezen werden geformuleerd naar aanleiding van bouwplaatsbezoeken dan in 2012. Ook kunnen we vaststellen dat er gemiddeld 11 adviezen per bouwplaatsbezoek werden geformuleerd.
Het grootste aantal adviezen blijft zich situeren op het vlak van uitrusting, bijvoorbeeld gebreken aan arbeidsmiddelen, en op het vlak van organisatie, zoals het ontbreken van informatie en instructies.
15
16 Bureelbezoeken
Door de meer gestructureerde aanpak zien we het aantal bureelbezoeken jaarlijks stijgen (1.341 in 2013, tegenover 938 in 2012). Tijdens deze contacten worden de leemtes in het algemeen preventiebeleid besproken aan de hand van een synthese van de gegeven adviezen. In overleg met de directies van de bezochte bedrijven werden in 2013 samen met hen 176 actieplannen opgesteld en voor 65 van deze bedrijven werd ook al een opvolgingsbezoek afgelegd om een balans op te maken van de punten in het actieplan. Daarnaast nemen de adviseurs regelmatig deel aan coördina- tievergaderingen of vergaderingen van het CPBW. Tijdens de maandelijkse werkvergaderingen van de adviseurs en hun regioverantwoordelijken worden de problemen waarmee de adviseurs op de werven geconfronteerd werden, uitvoerig besproken en worden bijkomende initiatieven vastgelegd. Zo kan beslist worden om sectoroverschrijdend de werven van een bepaald bedrijf te bezoeken om een aantal aandachtspunten globaal op te volgen. De resultaten van deze gecoördineerde bezoeken kunnen op hun beurt aanleiding geven tot verdere acties om het algemene preventiebeleid van de bouwbedrij- ven te verbeteren.
Pilootproject Starters
In 2013 werd het pilootproject Starters verder uitgewerkt, zodat alle adviseurs startende bedrijven extra kunnen ondersteunen. Hiervoor werden een aantal bijkomende producten ontwik keld die gratis beschikbaar zijn op de navb-website. Via de informaticatoepassing
Preventieatlas
beschikken de adviseurs systematisch over gegevens van nieuwe bedrijven.
Aangifte van werken (AVW)
Naar aanleiding van de harmonisering van de wetgeving werden in 2013 de verschillende luiken van de unieke werfmelding (UWM) geschrapt en vervangen door één enkele aangifte: de Aangifte van werken (AVW).
Daardoor moet een aannemer per bouwplaats enkel nog een Aangifte van werken 30 bis aanmaken. Met deze aangifte meldt hij de werken meteen aan de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid (RSZ), de Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg (FOD WASO) en het navb.
Deze belangrijke harmonisering werd gerealiseerd in samenwerking met de RSZ, de FOD WASO en het navb, ondersteund en begeleid door SMALS, de leverancier van e-governmentprogramma’s voor onder andere de sectoren van de sociale zekerheid.
De nieuwe
onlinetoepassing
Aangifte van werken
is erg belangrijk voor de bouwsector omdat alle werken in onroerende staat
verplicht
gemeld moeten worden via deze nieuwe toepassing. De aangifte moet ingediend worden door de
aannemer
die een overeenkomst heeft gesloten met een
opdrachtgever
. Tegelijkertijd moet deze aannemer alle
onderaannemers
waarmee hij een overeenkomst heeft afgesloten, toevoegen aan de aangifte. Onderaannemers die pas op een later tijdstip gekend zijn, moeten naderhand toegevoegd worden. Daarenboven moeten alle bijkomende
nevenaannemers
de bestaande aangifte ook aanvullen, onder andere met de gegevens van de onderaannemers die met hen een overeenkomst hebben gesloten. De
Aangifte van werken
moet ingediend worden via de onlinedienst die beschikbaar is op de
portaalsite van de sociale zekerheid
. De werkgevers kunnen hun aangiftes indienen in een
beveiligde of onbeveiligde modus
. De beveiligde modus geeft toegang tot alle beschikbare functionaliteiten: aanmaken, aanvullen, wijzigen en raadplegen van de eigen aangiftes. In de onbeveiligde modus kunnen enkel aangiftes aangemaakt en onderaannemers toegevoegd worden.
De aanpassingen werden eind 2013 voltooid. De nieuwe toepassing is
operationeel
sinds
1 januari 2014
. U vindt meer informatie hierover op de navb-website.
navb
•
cnac Jaarverslag
2013
Schriftelijk en telefonisch advies
Het navb geeft niet enkel adviezen naar aanleiding van bouwplaats bezoeken, maar verschaft ook schriftelijk (meestal via e-mail) en telefonisch advies. Sommige adviesverzoeken kunnen onmiddel lijk worden beantwoord, maar heel wat adviesverzoeken vergen studie- en opzoekwerk. In 2013 ontving het navb 1.241 schriftelijke en telefonische adviesverzoeken, waarvan er 549 studie- en opzoekwerk vereisten. Dit zijn een honderdtal vragen meer dan in 2012.
Evolutie van de verdeling van de adviesverzoeken over de MUOPO-categorieën
De grafiek rechts toont de verdeling van de adviesverzoeken over de hoofdcategorieën van de MUOPO-systematiek. De categorie Organisatie, waaronder het
Geven van informatie en instructies
, is in 2013 de koploper, met bijna de helft van alle verzoeken. Deze verschuiving in ordegrootte van categorieën kan mogelijk verklaard worden door de toename van het aantal anderstalige werkkrachten op de bouwplaatsen, waardoor de communicatie op de werf anders aangepakt moet worden om de nodige veiligheidsinstructies te kun nen overbrengen.
Wel heeft een op de drie adviesverzoeken nog altijd betrekking op de categorie
Uitrusting
. De conformiteit en het gebruik van arbeidsmiddelen zorgen met andere woorden nog altijd voor heel wat onduidelijkheid bij de werkgevers en de werknemers.
Op de grafiek rechts wordt de
evolutie van de verdeling
van de advies verzoeken over de verschillende categorieën geschetst voor de
laatste 5 jaar
. De adviesverzoeken voor de categorie
Organisatie
terugwerkende kracht herberekend voor 2009 en 2010.
worden pas sinds 2011 afzonderlijk geregistreerd. Daarom werd de verdeling met
30 20 10 0 60 50 40 2009 2010 2011 2012 2013 Mens 7 % 7 % 13 % 14 % 9 % Uitrusting Omgeving Product Organisatie 29 % 52 % 56 % 52 % 33 % 8 % 5 % 4 % 8 % 5 % 7 % 8 % 11 % 3 % 4 % 49 % 28 % 16 % 23 % 49 %
17
18
?????
navb
•
cnac Jaarverslag
2013
19
20
Kenniscentrum
Upgrade van de Preventieatlas
De
Preventieatlas
is de informaticatool die de bouwplaatsad viseurs gebruiken om hun adviesverslagen op te maken. Hij is enerzijds bedoeld om ervoor te zorgen dat de adviseurs een duidelijk verslag kunnen maken van de adviezen die ze op de bouwplaats gegeven hebben en anderzijds om een monitoring van de gedane vaststellingen te verzekeren. Tot 2010 waren de gegevens in de Preventieatlas ingedeeld volgens een MUOP-structuur, die gebaseerd was op vier cate gorieën:
Mens
,
Uitrusting
,
Omgeving
en
Product
. In 2011 werd een vijfde categorie, verbetering van de
Organisatie
, toegevoegd om de structuur te laten evolueren met de praktijk. Sindsdien is er sprake van een MUOPO-model. In 2013 hebben de ontwikkeling en de
Preventieatlas
zich verdergezet en is er een gebruiksvriendelijkere aanpak ontwikkeld voor het selecteren van de adviezen. Deze aanpak zal in het eerste semester van 2014 worden ingevoerd. Bij deze wijziging zal het MUOPO-model strikt aangehouden worden, waardoor het aantal vaststellingen uit het verleden nog altijd vergeleken zal kunnen worden met het aantal toekomstige vaststellingen.
Deze wijziging is nodig om een eenduidigere aanpak te verze keren bij vaststellingen van verbeterpunten op de werf door de verschillende adviseurs. De nieuwe aanpak zal de adviezen onder - verdelen in 13 rubrieken die gezien moeten worden als belangrijke aandachtspunten, en dit ongeacht de werf. Deze 13 rubrieken zijn:
Gezondheidspreventie, Gedrag, Producten, Werfuitrusting en gereedschappen, PBM’s, Werfmachines, Voertuigen, Toestellen en toebehoren, Collectieve uitrusting voor werken op hoogte, Materiële werfinrichting, Opleiding, Preventiebeleid en coördinatie, Ergonomie, Documenten en informatie
en
Omgeving
.
Parallel hiermee zal een systeem van bijna 1.000 sleutelwoorden aanvullende thematische gegevens koppelen aan elk advies, los van de rubrieken. Dit zal resulteren in een gedetailleerder verslag met adviezen. Een voorbeeld van deze sleutelwoorden zijn bijvoorbeeld ‘staande steiger’, ‘sociale voorzieningen’ of ‘elektrische luchtlijnen’. De adviezen die bij elk van deze sleutel woorden horen, zijn volgens inhoud onderverdeeld in de hoger vermelde rubrieken.
Hierdoor zullen de adviseurs ook vlotter en directer kunnen zoeken naar adviezen en documentatie.
Atlas Mobile, een nieuwe tool voor de bouwplaatsadviseurs
Na de geslaagde ontwikkeling van de informaticatoepassing
Preventieatlas II
in 2011, werd in 2013 gestart met een behoef teanalyse ter voorbereiding van een mobiele toepassing Atlas Mobile om de adviseurs tijdens de bouwplaatsbezoeken beter te ondersteunen. Voor dit project werd ook deze keer samengewerkt met de afdeling ICT van Constructiv. In een eerste fase werden een aantal workshops georganiseerd om de behoeften van de gebruikers in kaart te brengen. Uit de workshops, die samen met een externe partner werden georganiseerd, zijn de nodige ele menten naar voren gekomen om het project te kunnen opstarten. Er moest rekening gehouden worden met de noodzaak om vlotter en directer te kunnen communiceren op de werven en om rele- vante gegevens inzake welzijn op een betere manier te kunnen verzamelen, rapporteren, analyseren en deze vervolgens te kun nen verwerken in de benchmarkingverslagen van de bedrijven.
In 2013 werd gestart met een herziening van de MUOPO-structuur: deze werd herverdeeld over deze 13 nieuwe rubrieken. Iedere rubriek bevat adviezen die geselecteerd kunnen worden aan de hand van sleutelwoorden.
Atlas Mobile
zal van bij de start de volgende functionaliteiten krijgen:
•
Quickscan per bouwplaats op basis van de 13 rubrieken Standaardadviezen die verwerkt zijn in gestructureerde adviesverslagen die de adviseurs kunnen aanvullen met foto’s van de vaststellingen op de werf
•
Benchmarking op basis van de verzamelde gegevens uit de
quickscan
•
Digitale documentatie ter ondersteuning van de adviezen (preventiefiches, toolboxfiches, goede praktijkvoorbeelden, foto’s, …) op de bouwplaats
Onderzoeksmethodiek
Sinds 2011 besteedt het navb ook meer aandacht aan bijkomende onderzoeksmethoden. Via literatuuronderzoek, observatie, de bevraging van specifieke doelgroepen en statistische analyses krijgen we een beter beeld van hoe werkgevers en werknemers bepaalde risico’s ervaren en hoe zij hiermee omgaan. Deze nieuwe informatie levert een meerwaarde ten opzichte van de informatie die verzameld wordt tijdens de adviesverlening op de bouwplaatsen.
In dit verband heeft het navb in 2013 gebruik gemaakt van enquêtering om gegevens te verzamelen voor twee specifieke onderzoeken.
Een eerste onderzoek had betrekking op het optreden van (zowel fysieke als psychosociale) overbelastingsletsels bij metselaars, stukadoors en magazijniers. In dit onderzoek werd gebruik gemaakt van twee vragenlijsten: een voor de werknemers en een voor de werkgevers. In 2013 werd een pilootbevraging georganiseerd waaraan 42 bedrijven en 165 werknemers hebben deelgenomen. In 2014 zal een uitgebreide bevraging volgen om statistisch relevante conclusies te kunnen formuleren voor de drie beroepscategorieën. Het tweede onderzoek werd voorbereid op vraag van de sector en had betrekking op de fysieke belasting bij torenkraan- bestuurders. In het verleden werden al heel wat biometrische metingen uitgevoerd bij kraanbestuurders (hartfrequentie, …). De subjectieve gegevens van de enquêtering vormen een waar devolle aanvulling op de al uitgevoerde metingen. De vragenlijst werd voorbereid in 2013, het afnemen en verwerken ervan is voorzien in het onderzoeksprogramma voor 2014.
navb
•
cnac Jaarverslag
2013
21
22
Assessment en ontwikkeling van welzijnsopleidingen
Het navb biedt een uitgebreid gamma aan exa mens over welzijn in de bouw aan en ontwikkelt bovendien ook specifieke welzijnsopleidingen. De organisatie van de opleidingen zelf gebeurt in samenwerking met partnerorganisaties.
Sectorintreders
Uit de cijfers over arbeidsongevallen in de bouw blijkt dat jonge mensen met weinig ervaring in het verleden vaak het slachtoffer werden van arbeidsongevallen. Diverse initiatieven, zoals de ontwikkeling van een onthaaltraject en het verplicht aanstellen van een peter, hebben bijgedragen aan een groeiend veiligheidsbesef bij de jonge bouwvakkers. Er bleken echter nog enkele elementen te ontbreken in deze initiatieven, zoals een welzijnsopleiding voor sectorintreders om de risico’s op bouwplaatsen beter te leren herkennen. Het navb heeft daarom een 8 uur durende opleiding ontwikkeld voor arbeiders met minder dan 6 maanden ervaring op een werf.
In het kader van de opleiding voor sectorintreders werden in 2012 een algemene module over de risico’s waaraan alle bouw vakkers worden blootgesteld en drie specifieke modules over de risico’s die eigen zijn aan het specifieke bouwberoep van de arbeider, samengesteld. De specifieke modules waren gericht op ruwbouwwerken, afwerking en dakwerken. In 2013 werden deze specifieke modules aangevuld met wegenwerken en schrijnwerk. Daarnaast werd de opleiding Elementaire veiligheid voor anders- taligen uitgewerkt en werd een eendaagse modulaire opleiding
Elementaire kennis van de veiligheidsregels voor personen zonder contacttaal
ontwikkeld om de communicatie op bouwplaatsen te verbeteren. Net als voor sectorintreders, werden ook voor deze doelgroep specifieke modules
wegenwerken
en
schrijnwerk
uitgewerkt.
VCA-examinering
Al sinds september 1996 is het navb een erkend examencentrum in het kader van de
Veiligheid, gezondheid en milieu Checklist Aan nemers
, dat beheerd wordt door de vzw BESACC-VCA. Het navb is erkend als examencentrum voor het afnemen van drie types examens: • Basisveiligheid (B-VCA) • Veiligheid voor operationeel leidinggevenden (VOL-VCA) • Veiligheid voor intercedenten en leidinggevenden van een uitzendbureau (VIL-VCU) Van de 6.243 personen die in 2013 aan het examen B-VCA deelnamen, behaalden er 5.012 een erkend diploma, wat een slaagpercentage van 80% vertegenwoordigt. Dit is ongeveer 3% meer dan in 2012. Sinds 1996 behaalden al 125.897 deelnemers dit diploma via het navb en ligt het gemiddelde slaagpercentage rond 76%.
In 2013 namen 542 personen deel aan het examen VOL-VCA en behaalden 499 deelnemers het diploma. Sinds 1996 behaalden 16.146 personen dit diploma, wat overeenkomt met een slaag percentage van 88%.
Het navb organiseert ook het examen VIL-VCU. In 2013 hebben 34 deelnemers dit examen afgelegd en waren alle deelnemers geslaagd.
De onderstaande tabel toont de evolutie van het aantal deel- nemers aan de diverse VCA-examens. Uit deze tabel blijkt dat deelnemers vooral het examen B-VCA afleggen. De forse afname tussen 2008 en 2009 kan verklaard worden door het feit dat de sector sinds 2009 geen examens B-VCA meer organiseert voor scholen. Bovendien is het aantal examencentra dat erkend is voor het organiseren van VCA-examens, toegenomen in de afgelopen jaren.
Opleiding
B-VCA VOL-VCA VIL-VCU
2008
11.349
892 102
2009
7.794
683 77
2010
7.935
656 62
2011
6.511
569 79
2012
6.468
583 32
2013
6.243
542 34 Het navb was het eerste en is tot nog toe het enige erkende VCA- examencentrum in België dat ook online examens organiseert.
Opleiding veiligheidscoördinatoren
Sinds de regelgeving over tijdelijke of mobiele bouwplaatsen van kracht werd, is het navb door de federale overheid (FOD WASO) erkend als inrichter van de opleiding voor veilig- heidscoördinatoren niveau B. Hiervoor werkt het navb samen met partnerorganisaties en organiseert het sinds 2001 jaarlijks minstens 1 opleiding voor veiligheidscoördinatoren niveau B. Deze opleiding omvat 80 lesuren.
In 2013 werd 1 Franstalige opleiding georganiseerd in samenwer king met IFAPME (Gembloux) en 1 Nederlandstalige opleiding in samenwerking met Syntra (Genk). In totaal behaalden 26 deelnemers het diploma
Veiligheidscoördinator niveau B
. In 2012 werd aan 18 deelnemers een diploma
Veiligheidscoördinator niveau B
uitgereikt.
navb
•
cnac Jaarverslag
2013
Ontwikkeling van lesmodules
Welzijn op het werk
Verder ontwikkelt het navb verschillende lesmodules over specifieke welzijnsaspecten op bouwplaatsen, die worden opgenomen in opleidingen van andere opleidingsinstituten, zoals: • Prevent-Academy (het vroegere Lucina) • EMS (EHSAL Management School, onderdeel van de Hogeschool Universiteit Brussel - HUB) • KAHO Sint-Lieven • KU Leuven
Integratie van welzijnsaspecten in opleidingen
Dankzij een structurele samenwerking tussen fvb-ffc Construc tiv, kortweg het fvb, en het navb komt welzijn aan bod als een essentieel onderdeel van elke opleiding, zodat elke deelnemer niet alleen de vaktechnische aspecten onder de knie krijgt, maar ook te weten komt hoe hij veilig en gezond kan werken.
De beroepscompetentieprofielen beschrijven welke kennis en vaardigheden nodig zijn om een bepaald beroep uit te oefenen. Ze vormen de belangrijkste inspiratiebron bij de uitwerking van opleidingsprogramma’s. In 2011 is de herwerking van deze beroepscompetentieprofielen van start gegaan. Het navb staat hierbij in voor alle aspecten die betrekking hebben op welzijn op het werk. In 2013 werden de beroepscompetentieprofielen voor dakwerkers en betonherstellers uitgewerkt en toegevoegd aan de reeks bestaande beroepscompetentieprofielen.
Sectorale examinering
Naast het ontwikkelen van welzijnsopleidingen staat het navb ook in voor de examens van deze opleidingen als een subsector dit wenst. Hiervoor heeft het navb een waarborgcommissie opgericht waarin alle organisaties vertegenwoordigd zijn die betrokken zijn bij een bepaalde opleiding. Het navb staat niet alleen in voor het beheer van de examendatabank en de databank met de afgeleverde attesten, maar ook voor de voorbereiding van de erkenningsdossiers van de examencentra. De erkenning van examencentra valt onder de bevoegdheid van de waarborgcom missie die werd opgericht voor het examen in kwestie.
Sectorale examinering van betonmixerchauffeurs
In 2012 werd het navb door de sociale partners van de bouwsector aangeduid om examens uit te werken die gekoppeld zijn aan sectorale opleidingen. In 2013 werden de structuren en de procedures voor een der gelijke sectorale examinering voorbereid. Als eerste sectorale examinering werd het examen voor de opleiding Betonmixerchauffeur uitgewerkt in samenwerking met het fvb. In het jaarverslag van 2012 werden de structuren voor een dergelijke examinering al uitgelegd. Voor het examineren van betonmixerchauffeurs heeft het navb een waarborgcommissie samengesteld waarin naast de sociale partners van de bouwsector ook FedBeton (de Federatie voor Stortklaar Beton) en BE-Cert (dat waakt over de certificering, inspectie en controle van de uitrusting) vertegenwoordigd zijn.
In 2013 werd een gestructureerde set van
multiplechoicevragen
ontwikkeld en werd een elektronisch platform gecreëerd om het
examen online
te kunnen afnemen. Het voordeel van deze aanpak is dat de opleiding
Betonmixerchauffeur
op deze manier ook erkend kan worden in het kader van de BENOR-certificatie voor betoncentrales (vrijwillige certificering in de betonsector).
23
24
Informatieverspreiding
Het navb in cijfers
In 2013:
•
4 uitgaves van
constructiv info
•
2 uitgaves van
constructiv flash
•
4 uitgaves van
constructiv e-news
• 4
navb dossiers
•
7 uitgaves van n
avb actueel
• 13
preventiefiches
Publicaties
In 2013 besloten het navb, het fvb, het fbz, pensio b en fbz p, de vijf fondsen of dienstverlenende organisaties van de bouwsector, om voortaan samen te communiceren over welzijn, opleidingen en sociale voordelen in de bouwsector. De magazines
navb info
en
navb info voor bouwvakkers
werden vervangen door respec tievelijk constructiv info en constructiv flash.
Constructiv info
, het driemaandelijks infomagazine voor aannemers, telde 4 uit- gaves in 2013.
Constructiv flash
, het halfjaarlijkse infoblad voor bouwvakkers, telde 2 uitgaves in 2013.
Ook de eerste editie van constructiv e-news ging in april 2013 de deur uit. Daarover leest u alles in de Zoom hiernaast. Verder bracht het navb ook de volgende publicaties uit: • 4
navb dossiers
, themanummers waarin één afgelijnd welzijn sprobleem behandeld wordt • 7 uitgaves van
navb actueel
, de nieuwsbrief voor de sociale partners in de regio’s • 13
preventiefiches
, die een beknopt overzicht bevatten van de risico’s, regelgeving en preventiemaatregelen in verband met een specifiek welzijnsthema in de bouw • 4
toolboxfiches
, sterk visueel opgebouwde fiches die gebruikt kunnen worden tijdens toolboxmeetings voor arbeiders
• 4
toolboxfiches
•
71.628 bezoeken aan de navb-website
•
68 nieuwsberichten op de website
•
214 facebook fans
•
116 facebookberichten
Constructiv e-news
Naast de gedrukte magazines
constructiv info
en
constructiv flash
lanceerde Constructiv in 2013 ook
constructiv e-news
, een
driemaan delijkse
elektronische nieuwsbrief waarmee bouwprofessionals op de hoogte blijven van de laatste nieuwtjes in de sector. De nieuwsbrieven werden verstuurd in
april, juni, september en december
en be reikten per editie gemiddeld bij populairste welzijnsthema’s.
16.000 bouwprofessionals verschillende doelgroepen
. Na elke verzending steeg bovendien het aantal inschrijvingen op de website : werkgevers, werknemers, personen uit het bouwonderwijs, preventieadviseurs, veiligheidscoördinatoren, architecten, externe diensten en opdrachtgevers. Recente publicaties, nieuwe wetgeving en goede praktijkvoorbeelden behoorden tot de Iedereen die deze nieuwsbrief wenst te ontvangen, kan zich
in schrijven
en de
vorige edities
van de nieuwsbrief raadplegen via de website constructiv.be.
navb
•
cnac Jaarverslag
2013 De zoekmodule Publicaties op de Constructiv-website bevat onder andere alle publicaties van het navb die besteld en/of gedownload kunnen worden. In 2013 lanceerde Constructiv bovendien een nieuwe e-shop om papieren navb-, fvb- of Constructiv-publicaties te bestellen. Deze e-shop is beschikbaar via eshop.constructiv.be
en via de gele e-shopbutton rechts bovenaan op elke webpagina.
• links naar nationale en internationale partnerorganisaties en overheden op het vlak van welzijn • persinformatie met een overzicht van alle persberichten De zoekmotor, de sitemap en het contactformulier bovenaan de website helpen de surfer verder op weg. In 2013 telde de website maar liefst 71.628 bezoeken, ruim 10% meer dan in 2012. De website werd permanent geüpdatet, er werden 68 nieuwsberichten gepost en 2 online enquêtes uitgevoerd over toolboxmeetings en werkbaar werk. Ook werden verschillende belangrijke thema’s in de kijker geplaatst op de homepage. De meest bezochte pagina’s waren de zoekmodule Publicaties, de adviezen en regelgeving en de unieke werfmelding. De trefwoorden ‘toolbox’, ‘werken op hoogte’, ‘asbest’ en ‘VCA’ werden het vaakst ingetypt bij het lanceren van een zoekopdracht.
Bij de start van de campagne
Lever veilig
in september 2012 is het navb gestart met een eigen Facebookpagina: www.facebook.
com/navb.cnac.constructiv
bekeken.
. In 2013 telde deze pagina 214 fans en werden er 116 berichten geplaatst. Vooral de berichten over onze nieuwe publicaties, de aankondigingen van evenementen en de winnende foto’s van de stickerwedstrijd werden het meest
Website
Constructiv.be
is de portaalsite van het navb, het fvb, het fbz en fbz p. Van daaruit kan doorgeklikt worden naar de navb-website, die ook rechtstreeks bereikbaar is via navb.constructiv.be
.
De navb-website is een bron van welzijnsinformatie, met onder andere: • meer dan 150 navb-publicaties in het Nederlands en het Frans, die downloadbaar zijn en/of besteld kunnen worden via de vernieuwde e-shop • concrete welzijnsadviezen en regelgeving • informatie voor startende ondernemingen • statistieken, waaronder de sectoranalyse en meer informatie over het benchmarkingverslag • goede praktijkvoorbeelden, gezien op de bouwplaatsen • een handige kaart met de gegevens van alle bouwplaatsadviseurs • gedetailleerde informatie over de Aangifte van werken • een weerkaart, aangevuld met regionale weersverwachtingen en windwaarschuwingen • informatie over welzijnsexaminering en -opleidingen • informatie over de sectorale veiligheidscampagnes
Kwartsstof, Lever veilig
en de voorbije campagnes
25
26 Preventiefiches voor de levering van stortklaar beton
In het kader van de campagne Lever veilig werkt het navb nauw samen met Fedbeton, de Federatie voor Stortklaar Beton, die de ondernemingen van de industrie van de productie, het vervoer en het pompen van stortklaar beton vertegenwoordigt. Uit de analyse van de arbeidsongevallen in de betonsector blijkt dat de lijst met belangrijkste oorzaken van arbeidsongevallen wordt aangevoerd door: gekneld raken tussen de betonbak en de mixervrachtwagen, knel len van de vingers bij het uitklappen van de verlenggoot, aanrijding van personen en kantelen van de betonpomp door een onvoldoende stabiele ondergrond. In de betonsector werden deze
knelpunten
al opgenomen als actiepunten om de veiligheid te verbeteren en het aantal ongevallen te doen dalen. Deze punten komen echter ook ruim aan bod in de
op leiding voor betonmixerchauffeurs
die het navb samen met het fvb en FedBeton ontwikkelde.
Verder werd aan het navb gevraagd om bijkomende ondersteuning te bieden bij het overbrengen van praktische informatie aan de arbeiders op de werkvloer. Hiervoor ontwikkelde het navb
preventiefiches
en
toolboxfiches
die de vrachtwagenbestuurders verwijzen naar correcte werkmethodes en hun aandacht vestigen op het belang van de goede naleving van de beschikbare veiligheidsinstructies om zo problemen bij het vervoer of de levering van beton te helpen voorkomen. Momenteel zijn de volgende preventiefiches beschikbaar: • Het gebruik van betonpompen • Dode hoek en achteruitrijsignaal • Signalisatie bij onderhoudswerken • Achteruitrijsignaal en seingevers • Terugkubelen • Veilig openklappen van de verlenggoot • Onderhoud van transportbanden • Toezicht op en aandacht voor werkende installaties en machines • Draagkracht van de ondergrond • In- en uitstappen van vrachtwagen - Gebruik van ladders Deze fiches worden ter beschikking gesteld op de website van het navb navb.constructiv.be
.
navb
•
cnac Jaarverslag
2013
Campagne
Lever veilig
In de afgelopen jaren zijn er meerdere dodelijke ongevallen gebeurd tijdens de levering of de verplaatsing van materialen op de werven. Daarom lanceerde het navb samen met zijn partners Confederatie Bouw, Bouwunie, FeMa, ACV-BIE, AC-ABVV, ACLVB, FedBeton en Federale Verzekering op 30 augustus 2012 de nieuwe campagne Lever veilig, waarin aandacht besteed wordt aan het veilige verloop van het leverings- en behandelingsproces van bouwmaterialen en stortklaar beton, van in het magazijn van de handelaar tot de verplaatsing op de werf door de arbeiders. Doelstellingen
De campagne
Lever veilig
heeft tot doel om iedereen die actief is in de bouwsector, van fabrikanten en handelaars in bouwma terialen, veiligheidscoördinatoren, aannemers en arbeiders uit de bouwsector tot leveranciers van stortklaar beton, te sensibi- liseren voor de risico’s bij de levering van bouwmaterialen en te informeren over de preventiemaatregelen die in acht genomen moeten worden. Een goede samenwerking tussen alle betrokken partijen is hierbij van cruciaal belang. Hiervoor werden precieze primaire doelstellingen geformuleerd, zoals de vermindering van de frequentie- en ernstgraad van onge vallen bij de leveranciers, bij de behandeling van de materialen en bij de levering van gebruiksklaar beton. De secundaire doelstel- lingen zijn er dan weer op gericht het aantal opleidingsuren te verhogen bij de betrokken doelgroepen, de preventiemaatregelen te versterken en het gebruik van aangepaste arbeidsmiddelen (bescherming en behandeling) te bevorderen.
Preventieve golf en handhavingsgolf
De campagne verloopt in twee afzonderlijke golven. De preventieve golf, die het navb voor zijn rekening neemt, is gestart in september 2012 en loopt tot mei 2014. Voor de handhavingsgolf wordt de fakkel overgenomen door de Algemene Directie Toezicht op het Welzijn op het Werk (AD TWW) van de FOD WASO. De handhavingsgolf zal in juni 2014 van start gaan en zich richten op de volgende aandachtspunten: • Aanwezige signalisatie voor leveranciers of groothandelaars • Opslagruimtes voor de materialen binnen of buiten de werf • Wijze van afleveren (kraan en aangepaste toebehoren) • Aflevering op een stabiele en horizontale ondergrond • Stapelwijze • Stapelhoogte • Instructies en samenwerking tussen de leverancier en de bouwdirectie • Transportzones van materiaal gescheiden van de zones waar zich personen verplaatsen • Gebruikte machines/arbeidsmiddelen voor transport en verplaat sing naar hogere plaatsen (keuring van hef- en hijswerktuigen) • Controle van niet-keuringsplichtige toebehoren • Toezicht op niet-keuringsplichtige toebehoren • Transport naar hoger gelegen delen op de werf en stapeling • Opleiding en instructies van de betrokken arbeiders
Acties
In 2013 werden er in samenwerking met bouwbedrijven en part nerorganistaties tal van infosessies en studiedagen georganiseerd. Ook in de navb-publicaties en tijdens de bouwplaatsbezoeken werd specifieke aandacht besteed aan deze problematiek. Om de problematiek in verband met aangepast hijstoebehoren voor het lossen van materialen aan te pakken, werd bovendien in de loop van 2013 een overleg opgestart tussen fabrikanten van hijstoebehoren, fabrikanten van bouwmaterialen en aannemers. Dit overleg zal in 2014 worden verdergezet.
27
28 Communicatiemiddelen
Verder werden er verschillende instrumenten ontwikkeld om de zichtbaarheid van de campagne en het engagement van de betrokken partijen te verzekeren. Speciaal voor de campagne werden de striphelden Pol Pallet en Benny Beton in het leven geroepen. Hiervoor deed het navb een beroep op de gerenom meerde stripauteur Marc Verhaegen, die jarenlang aan het hoofd stond van Studio Vandersteen.
Om de doelgroepen nauwer bij de campagne te betrekken, werden vier verschillende charters ontwikkeld, zodat elke doelgroep een concreet engagement kan aangaan in het kader van de cam pagne. De namen van alle bedrijven en arbeiders die het charter ondertekend hebben, staan vermeld op de campagnewebsite van het navb www.leverveilig.be
.
In 2013 heeft het navb ook de publicatie Veiligheidsbepalingen
voor een lastenboek bij bouwwerken - Veilige levering van
bouwmaterialen uitgewerkt, waarin clausules over het veilig leveren van bouwmaterialen opgenomen zijn die probleemloos overgenomen kunnen worden in een lastenboek.
Pol Pallet en Benny Beton ... twee partners die ons begeleiden en adviseren
Pol Pallet en Benny Beton
raad, Pol over de , die opduiken in de verschillende campag neproducten, staan garant voor goede praktijken en geven ons goede
levering van traditionele materialen
en Benny over de
levering van stortklaar beton
zij het ongeval, maar ze geven ook . Zij snellen te hulp zodra ze een situ atie zien die tot een ongeval zou kunnen leiden. Niet alleen vermijden
slimme tips
om te voorkomen dat de situatie zich in de toekomst opnieuw voordoet.
Hun avonturen, die reeds gepubliceerd werden in
navb info
en
constructiv info
, werden in 2013 gebundeld in een
heus stripverhaal
. Deze strip kwam tot stand in samenwerking met
deskundigen
uit de sector en is van de hand van
Marc Verhaegen
. Op 6 september signeerde de auteur de eerste exemplaren tijdens een
studievoormiddag
.
Carl Heyrman, Directeur-generaal van het navb en stripauteur Marc Verhaegen
navb
•
cnac Jaarverslag
2013
Samenwerking in België
Het navb werkt in België samen met de zusteror ganisaties, de interne diensten van Constructiv, de sociale partners van de bouwsector en andere organisaties.
Het navb werkt veelvuldig mee aan acties die andere Belgische organisaties op touw zetten rond welzijn op het werk. In 2013 werd voor 266 activiteiten een beroep gedaan op het navb om mee te werken aan de organisatie van informatiesessies, studiedagen en andere evenementen waarbij het aspect welzijn aan bod kwam.
Constructiv
Constructiv is het samenwerkingsverband van vijf dienstverlenende organisaties voor de bouwsector die onder het Paritair Comité voor het Bouwbedrijf (PC 124) vallen. Dit samenwerkingsverband houdt onder meer in dat de ondersteunende diensten van de verschillende organisaties binnen Constructiv werden samenge voegd. Deze diensten zijn Investment, Legal, HRM, Translation, Facility, ICT, Data Management en Finance.
In 2013 werd bijvoorbeeld nauw samengewerkt met de collega’s van Data Management van Constructiv om te kijken of het moge lijk is gegevens te verkrijgen uit de bestaande gegevensstroom van de Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid, zodat deze gebruikt kunnen worden voor de benchmarkingverslagen en de sectoranalyses van het navb. Verschillende gegevensstromen werden onder de loep geno men om te bepalen of er in de toekomst bijkomende relevante gegevens ter beschikking van het navb gesteld kunnen worden.
fbz-fse Constructiv en pensio b
In 2013 werden de individuele
benchmarkingverslagen
van bouw bedrijven en de
constructiv flash
samen verstuurd met de sociale documenten die periodiek door pensio b worden verzonden.
fvb-ffc Constructiv
In Wallonië, meer bepaald in Bergen en Luik, werkte het navb mee aan Building Heroes, een initiatief van de Confederatie Bouw Wallonië, het fvb en de
Fondation Grand-Hornu
. Tijdens het evenement kregen jongeren de kans om op een ludieke manier kennis te maken met verschillende bouwberoepen. Dergelijke initiatieven vinden in vele gevallen hun oorsprong in vergaderingen van het regionale fvb-bestuur, waarin ook de de bouwplaatsadviseurs van het navb een rol spelen.
Tatjana Samaey, fvb-regiomanager West-Vlaanderen:
“Hierbij wil ik even meegeven dat uw adviseur het fantastisch gedaan heeft vorige dinsdag! Voor het eerst werd navb actueel overlopen en werd er informatie gegeven.”
Sociale partners
Het navb ondersteunt diverse initiatieven die de sociale partners van de bouw (Confederatie Bouw, Bouwunie, FeMa, ACV-BIE, AC-ABVV en ACLVB) organiseren in verband met welzijn op het werk, onder andere in het kader van risicoanalysemethodes voor KMO’s en, samen met FedBeton, in verband met de risico’s van de levering van stortklaar beton.
Hugues Kempeneers, Confederatie Bouw Brussel:
“Ik heb net uw brief met het antwoord op onze vraag ontvangen. Graag wil ik u bedanken voor uw efficiëntie en de snelheid waarmee u mijn vraag verwerkt heeft. Mijn welgemeende dank voor uw hulp.”
Jean Louis Teheux, verantwoordelijke studie en opleidingen bij het ACV-BIE, over een vorming die op 11 en 12 februari 2013 plaatsvond in Houffalize:
“Ik wil u nogmaals van harte bedanken voor het organiseren van deze opleiding voor bouwafgevaardigden van het ACV-BIE. Persoonlijk ben ik zeer tevreden en ik kan u verzekeren dat de deelnemers dezelfde mening toegedaan zijn.”
Murielle Brynart, directeur van de Confederatie Bouw Hene gouwen, verwijzend naar een evenement dat op 5 november 2013 ’s avonds plaatsvond in Le Roeulx:
“Nogmaals bedankt voor de tijd en de energie die u besteed heeft aan de bijeenkomst van 5 november. De deelnemers hebben aandachtig geluisterd en waren zeer tevreden over uw tussenkomsten.”
29
30 Andere
Vaste Commissie Bouw
Het navb is lid van de Vaste Commissie Bouw van de Hoge Raad voor Preventie en Bescherming op het Werk. Dit is een commissie van deskundigen die bestaat uit personen die beroepshalve of wegens hun activiteiten in academische inrichtingen bijzonder bevoegd zijn inzake een of meerdere domeinen die behoren tot het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk.
In het kader van deze samenwerking stond het navb mee aan de wieg van het Asbestforum, een overlegplatform waar de problematiek van de blootstelling aan asbest niet enkel wordt bekeken met het oog op het welzijn op het werk (werknemer werkgever), maar vanuit het standpunt van alle betrokkenen: de opdrachtgever als werkgever, de opdrachtgever als particulier, zelfstandigen, … In 2013 heeft het navb een volledig dossier over asbesthoudende materialen samengesteld en gepubliceerd. Dit dossier werd aan de leden van het
Asbestforum
voorgesteld, zodat zij bepaalde onderdelen (o.a. herkennen van asbesthoudende materialen) kunnen gebruiken ter ondersteuning van hun eigen acties.
Co-Prev
Co-Prev is de koepelvereniging van alle Belgische externe diensten voor preventie en bescherming op het werk. In 2011 sloten Co Prev en het navb een formeel samenwerkingsakkoord.
In 2010 hebben het navb en Co-Prev samen een thematische preventiefiche ontwikkeld. Bouwbedrijven kunnen deze fiche gebruiken als hulpmiddel bij het opstellen van een risico- inventarisatie en bij het analyseren van de risico’s op de bouw plaats. In 2013 werd deze fiche grondig herzien. In 2014 wordt de herwerkte fiche gepubliceerd op de website van Co-Prev en die van het navb. Tussen de beide organisaties werd in 2013 bijkomend een project opgestart voor een uitwisseling van gegevens tussen de externe preventiediensten en het navb. Dit project zou ertoe moeten leiden dat gezamenlijke gegevens gebruikt kunnen worden ter ondersteuning van toekomstige preventieve acties.
Preventie & Interim
Preventie & Interim (P&I) is het preventie-instituut van de uit zendsector in België. In 2013 heeft het navb in samenwerking met P&I een dossier over uitzendarbeid in de bouw ontwikkeld en gepubliceerd.
En ook …
Het navb heeft mandaten of samenwerkingsverbanden met onder meer Adhesia, Agoria, Arbeitsamt, Attentia, BCSB, Beltosh, BES, Besacc-VCA, Bib.Co, CPW, Club des conseillers en prévention, Ervaringsfonds, Febelsafe, Federale Verzekering, FOD WASO, Fonds voor Arbeidsongevallen, Fonds voor Beroepsziekten, Forem, FSMB, Groep IDEWE, Hoge Raad voor Preventie en Bescherming op het Werk, HUB, HZIV, IFAPME, MLOZ, NAV, NBN, NMBS, PreBes, Prevent, Prevent-Academy, PROVIKMO, PVI, PVL, Securex, Syntra, VBO, VBSG, VC-CS, VDAB, VEKMO, VIK, VNZ, VUB, VVH, WODCA, ZAWM, regionale overheden, ...
Kris Sinnaeve, consulente bouw, VDAB Gits:
“Bedankt voor de goede en aangename samenwerking die wij altijd hebben gehad met uw medewerkers.”
Henk Goorden, FOD WASO:
“Het is voor mij al vele jaren een prettige ervaring om met het navb samen te werken!”
Alain Heukemes, preventieadviseur bij het bedrijf Bodarwé over een veiligheidsdag op 25 januari 2013:
“Hartelijk bedankt voor uw tussenkomst tijdens onze veiligheidsdag!”
Olivier Piret, preventieadviseur van het Collège technique des Aumôniers du travail in Charleroi:
“We willen u bedanken voor uw deelname aan onze veiligheidsweek. Dankzij uw tussenkomst hebben we de leerlingen kunnen sensibiliseren voor de verschillende risico’s en gevaren waar ze nog hun hele leven lang mee te maken zullen krijgen. Ik ben er zeker van dat uw uiteenzetting tot nadenken gestemd heeft en dus hun preventieniveau verbeterd heeft.”
navb
•
cnac Jaarverslag
2013
Een selectie van activiteiten in 2013
Hieronder een selectie uit de 266 activiteiten waaraan het navb heeft deelgenomen in 2013:
• ACLVB:
vormingsweek voor de bouwsector op 1 februari 2013 in Gent. Onderwerp: Campagne
Lever veilig
- Hef- en hijswerktuigen
• ACV-BIE:
provinciale studiedag voor syndicaal afgevaardigden Bouw op 6 december 2013 in Westmalle
• ACV-BIE:
basisopleiding Bouw op 11 en 12 februari 2013 in Houffalize
• ACV-BIE Turnhout:
vormingsdagen voor KMO-leden op 3 en 4 januari 2013. Onderwerp: Campagne
Lever veilig
• Algemene centrale - ABVV:
opleidingsdag op 31 mei 2013 in Charleroi. Onderwerpen: voorstelling van de navb-campagne, op drachten van het CPBW en risicoanalyse
• Algemene centrale - ABVV:
werelddag voor veiligheid en gezond heid op het werk op 26 april 2013 in Marcinelle
• Algemene Centrale - ABVV:
informatiesessie over de veiligheid op bouwwerven op 15 oktober 2013
• Algemene Centrale - ABVV Limburg:
tweedaagse vorming voor syndicaal afgevaardigden Bouw op 5 en 6 december 2013 in Hasselt
• Betonac:
jaarlijkse veiligheidsdag voor arbeiders, werfleiders en pro jectleiders op 19 februari 2013. Onderwerpen: werken op hoogte, wer ken langs het spoor, tijdelijke signalisatie, bespreking van arbeidsonge vallen 2012, snijbrander, gehoorbescherming en stof
• Blavier:
informatiesessie over veiligheid op de werf voor arbeiders en kaderleden op 25 januari 2013
• Bodarwé:
informatiesessie op 25 januari 2013. Onderwerpen: de sig nalisatie van wegenwerken, voorstelling van de campagnes
Lever veilig
en
Kwartsstof
, statistieken, ernstige ongevallen in de sector Verviers in 2012 en sigalisatiekledij
• Bouwunie:
exposant op Floor & Heat Expo 2013 op 29 november 2013
• Bouwunie:
rondetafelgesprek over Tijdelijke en Mobiele Bouwplaatsen op 13 november 2013 in Bree
• CFE Groep:
opleiding
Aanslaan van lasten
op 5, 6 en 7 februari 2013 in Houffalize
• Colas Belgium:
Opleiding
Projectleiders
op 16 en 17 januari 2013
• Confederatie Bouw Antwerpen:
informatiesessie
Risicobeheer op de werf
voor bedrijfsleiders en aannemers op 27 maart 2013
• Confederatie Bouw Limburg:
informatiesessie over de aansprakelijk heid van de hiërarchische lijn op 15 oktober 2013
• FeMa:
voorstelling van de campagne op Batibouw op 22 februari 2013
Lever veilig
aan leveranciers en fa brikanten van bouwmaterialen tijdens de nieuwjaarsreceptie van FeMa
• Heijmans Groep:
bijdrage aan de veiligheidsdag
Informatie over de nieuwe beleidsvisie die werd opgesteld door de directie in Nederland
op 17 oktober 2013 in Elewijt
• Provinciaal Veiligheidscomité Limburg:
exposant op Signawel op 30 november en 1 december 2013. Toelichting over de campagne
Lever veilig
tijdens een studieavond op 2 december 2013.
• Willemen groep:
jurylid
Innovatiepremie 2013
31
32
Internationale samenwerking
Regelgeving komt almaar vaker op Europees niveau tot stand en bouwvakkers van over de hele wereld zijn elke dag aan het werk op Belgische bouwplaatsen. Door de groeiende globalisering zijn ook beheersystemen voor veiligheid en gezondheid veelal internationaal van aard. Internationale samenwerking en uitwisseling van informatie worden dus steeds belangrijker. Het navb speelt hierop in door zowel op nationaal als op internationaal vlak actief samen te werken.
Netwerken
Het navb is een actieve partner in diverse internationale net- werken, waaronder ISSA-C, het Belgische Focalpoint van OSHA, ILO, AEIP Commission V en het internationaal VCA-platform. Daarnaast is het preventie-instituut een graag geziene partner bij de uitwerking van projecten van internationale werkgevers- en werknemersorganisaties en anderen.
Bilaterale samenwerking
Het navb onderhoudt bevoorrechte relaties met tal van organisaties die actief zijn op het vlak van preventie van arbeidsongevallen en beroepsziekten in de bouw. Zowel op beheersniveau als operationeel wordt er intensief samengewerkt.
Buitenlandse delegaties
Het navb ontvangt geregeld buitenlandse gasten die onze werking willen leren kennen. Dat heeft verschillende redenen. Een van de belangrijkste is de interesse van deze delegaties in onze paritaire werking binnen één uniek preventie-instituut voor de bouwsector. Verder spelen de bevoorrechte relaties van het navb met de overheidsdiensten en internationale instellingen en onze ligging in de hoofdstad van Europa mee. Ten slotte blijkt ook de specifieke welzijnsregelgeving heel wat buitenlandse interesse te wekken.
In 2013 mochten we een Spaanse delegatie van de Fundación Laboral de la Construcción en een delegatie van de Roemeense arbeidsinspectie ontvangen.
Contracteranto Lifelong Learning Programme (European Commission programme to support learning opportunities from childhood to old age in every single life situation)
www.contracteranto.com
Samen met negen andere Europese partners heeft het navb eind 2011 een Europees project opgestart om de communicatie tussen werkkrachten met een verschillende contacttaal te bevor deren. Naast het navb zijn de Belgische partners: Active Project Development, Prevent, VIBNA, EPYC en AGORIA (via Stork). De buitenlandse partners zijn: AGIFODENT (Spanje), SPI (Portugal), BIA (Bulgarije) en POINT (Turkije). Het eindresultaat van dit project is een online woordenboek met veiligheids- en gezondheidstermen. Op 9 oktober 2013 organiseerde het navb in samenwerking met de deelnemende Belgische partners een slotconferentie waarop het ontwikkelde woordenboek werd voorgesteld aan meer dan 80 geïnteresseerden. Het bevat meer dan 12.000 termen en uitdrukkingen voor vier verschillende sectoren (bouw, chemie, staal en gezondheids zorg) in acht talen (Nederlands, Frans, Duits, Engels, Portugees, Spaans, Bulgaars en Turks).
navb
•
cnac Jaarverslag
2013
RiMoBo Terugdringen en voorkomen van overbelastingsletsels in de bouwsector, een project van het Europees Sociaal Fonds (ESF) dat investeert in de toekomst van de arbeidsmarkt Toolboxlab
Toolboxlab wil bouwbedrijven ondersteunen om me-
dewerkers meer en beter te laten praten over veiligheid en gezondheid
www.rimobo.eu
In samenwerking met Adhesia heeft het navb een project opge start om na te gaan hoe we kunnen bijdragen aan gezondere werkomstandigheden voor bouwvakkers. Het doel is om overbe- lastingsletsels terug te dringen bij drie bouwberoepsgroepen: stukadoors, metselaars en magazijniers. In 2013 werd een uitgebreide literatuurstudie uitgevoerd en werd een bevraging gedaan bij werkgevers en werknemers.
Voor werknemers werd een bestaande vragenlijst gekozen, de
Work Role Functioning Questionnaire
(WRFQ) die ontwikkeld werd door de universiteit van Groningen, Nederland. In overleg met de onderzoekers van deze universiteit werd de vragenlijst aangevuld met inleidende vragen naar beroep, leeftijd en anciënniteit en een aantal vragen in verband met leefgewoontes, gezondheid, beweging en werkvermogen. De WRFQ-vragen zijn ingedeeld volgens vier werkgerelateerde thema’s: • Werkplanning en werkuitvoering • Fysieke aspecten • Flexibiliteit • Mentale en sociale aspecten Aangezien er nog geen geschikte vragenlijst bestond voor werk gevers, werd deze door het navb ontwikkeld. Deze vragenlijst, barometer genoemd, is onderverdeeld in de volgende thema’s: • Psychosociale belasting • Arbeidsorganisatie • Opleiding en informatie • Fysieke belasting • Ziekte - arbeidsongeschiktheid - re-integratie - oudere werknemers
www.toolboxlab.be
Eind 2012 heeft het navb samen met vijf Belgische en Europese partners een Europees project opgezet dat bedrijven de moge lijkheid biedt om via een elektronisch platform pakketten te ontwikkelen die gebruikt kunnen worden voor toolboxmeetings. De deelnemende partijen aan dit project zijn: Prevent (België), Romtens (België), BIA (Bulgarije) en POINT (Turkije).
In 2013 werden bedrijven in de landen van de deelnemende part ners bevraagd om na te gaan op welke manier toolboxmeetings georganiseerd kunnen worden in deze verschillende landen. Diverse didactische strategieën werden hiervoor op punt gesteld en in een eerste fase werden de volgende fiches ontwikkeld: • Gebruik van ladders op de bouwplaats • Heffen en aanslaan van lasten • Werken bij warm weer • Gebruik van een systeem van tijdelijke randbeveiliging • De hand- en armseinen bij het hijsen en heffen en de taken van de seingever • Gebruik van gevelsteigers • Gebruik van een ademhalingsmasker met filterpatroon • Transport en behandeling van gasflessen • Gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen • Gebruik van producten met gevaarlijke eigenschappen Tijdens een opleiding met Belgische bouwbedrijven werden zowel de aanpak als de didactische hulpmiddelen uitgetest. Deze tests hebben aangetoond dat de aanpak zeer goed werkt voor Belgische bedrijven.
Eind 2013 werd in samenwerking met de buitenlandse partners van het project een opleiding georganiseerd om de uitwisseling van de opgedane kennis tussen de diverse partners te consolideren. Uit deze opleiding is gebleken dat de didactische hulpmiddelen aangepast moeten worden aan de specifieke behoeften van de buitenlandse partners. In 2014 zal dit project worden verdergezet.
33
34 Prevention through Pictures
Safety is a human right
In opdracht van informeren over
ILO
(International Labour Organization) en king met diverse deskundigen een
brochure ISSA-C
(International Social Security Association Construction - Section on Prevention in the Construction Industry) heeft het navb in samenwer uitgewerkt die bedoeld is om bouwvakkers bewust te maken van bepaalde gevaren en hen te
correcte werkmethodes en preventiemaatregelen voor de werf.
. Deze uitgave illustreert knelpunten in verband met veiligheid op de bouwplaatsen in combinatie met geschikte preventiemaatregelen door middel van sets van
tekeningen
. Elke set bestaat uit een
slechte en een goede situatie
. De scenario’s zijn gebaseerd op de uitgave
Safety and Health in Construction
van ILO. Voor het tekenwerk werd een beroep gedaan op de Belgische illustrator Leesbat. Een belangrijk uitgangspunt was dat de uitgave bedoeld is voor arbeiders op bouwplaatsen
over heel de wereld
. Dit betekent concreet dat: • er geen of zo weinig mogelijk tekst gebruikt wordt: de tekeningen moeten voor zich spreken • er makkelijk begrijpelijke boodschappen gegeven worden: overbodige technische details werden weggelaten • er courante en herkenbare uitvoeringsmethodes worden getoond • er oplossingen worden getoond die in de internationale regelgeving passen. Na een laatste overleg met deskundigen in de materie zal de definitieve brochure
Prevention through Pictures
in 2014 gezamenlijk worden uit gegeven door ILO en ISSA-C.
navb
•
cnac Jaarverslag
2013
Nationaal Actiecomité voor Veiligheid en hygiëne in het Bouwbedrijf navb-cnac Constructiv
Koningsstraat 132/4 1000 Brussel Tel.: +32 2 552 05 00 Fax: +32 2 552 05 05 E-mail: [email protected]
Website: navb.constructiv.be