Transcript Informatiekaart Langer Zelfstandig Wonen

Informatiekaart
Langer Zelfstandig Wonen
De uitwerking van de decentralisaties houden gemeentebesturen volop bezig. Met als zwaartepunt de tijdige
beschikbaarheid van voorzieningen op het terrein van zorg en ondersteuning voor bewoners.
In gemeenten ligt de focus nu op het decentralisatieproces en de tijdige inkoop voor de maatschappelijke
ondersteuning en jeugdhulp. De aandacht voor de ruimtelijk-fysieke randvoorwaarden die langer zelfstandig
thuis wonen mogelijk maken, komt daarna ook in het vizier.
Voor ouderen en kwetsbare doelgroepen, zoals gehandicapten en cliënten uit de GGZ, ligt er een opgave
rond geschikte woningen met de juiste zorg en voorzieningen in de buurt. Een opdracht waarvoor niet alleen
gemeenten maar ook corporaties en zorgaanbieders voor aan de lat staan.
Het gemeentebestuur heeft net als bij de decentralisaties, ook voor de ruimtelijk-fysieke aspecten, de rol van
regisseur. Zij kan de regie nemen om de vraag en aanbod van woningen met zorg en voorzieningen bij al deze
belanghebbende partijen te matchen. De gemeente kan partners wijzen op de specifieke verantwoordelijkheid die zij op dit domein hebben voor hun klant, bewoner of patiënt en als gemeente daarbij zelf een visie of
richting aangeven voor de eigen gemeente of regio.
Trend langer zelfstandig thuis wonen
De trend dat mensen, die zorg nodig hebben, langer thuis blijven wonen is duidelijk zichtbaar vanaf de jaren
‘80. Dat wordt nu extra versterkt doordat de zorgzwaartepakketten 1 tot en met 3 niet langer voor intramurale zorg worden geïndiceerd. In de komende vijf jaar krijgen jaarlijks gemiddeld 10.000 ouderen, 1300 gehandicapten en 800 cliënten in de geestelijke gezondheidszorg (ggz), met een lagere zorgindicatie, geen toegang
meer tot intramuraal verblijf. In totaal gaat het om 78.000 mensen.
Het aantal 75 plussers zal naar verwachting stijgen van 1,2 miljoen in 2010 tot 2,6 miljoen in 2040. Ook zullen
30% minder gehandicapten en cliënten in de geestelijke gezondheidszorg toegelaten worden tot de intramurale
zorg.
HLZ tafels rond scharnierpunt wonen en vastgoed
De opgave voor gemeenten is om, kort gezegd, met de kaarten open op tafel en met wederzijds begrip voor
belangen en posities van de samenwerkende partners een juiste mix te vinden voor het noodzakelijke aanbod
van ‘wonen’ en voorzieningen naar ieders (zorg)behoefte. Dit gebeurt op lokale en regionale schaal. In regionaal
verband zijn de HLZ tafels (Hervorming Langdurige Zorg) bij uitstek geschikt om aan deze gemeenschappelijke
opgave invulling te geven. Maar gemeenten geven hier lokaal en regionaal ook invulling aan in bijvoorbeeld hun
huisvestingsverordening, woonvisie en prestatieafspraken met corporaties en marktpartijen.
Agendering Langer Zelfstandig Wonen
De ruimtelijk-fysieke opgave focust zich rond drie thema’s: de woningen zelf, de voorzieningen waar mensen
gebruik van kunnen maken en de bereikbaarheid en toegankelijkheid hiervan. De onderstaande figuur geeft een
leidraad voor de belangrijkste agendapunten aan bestuurlijke lokale en regionale tafels. Uiteraard verschilt de
invulling sterk per lokale en regionale situatie.
Bew
nse
n
pro integ
in v gram ratie
ast ma van
go
ed
en
ustm
van aking
bew
mog
o
e
eige lijkhed ners
en
n hu
is
g
nin
Visie op welzijn,
spreiding + kwaliteit
voorzieningen
en
en
ties ven
e
pera
Coö rsinitiati n
e
on
une
bew derste
n
o
zie
Wo
n
en
r
voo
LOKAAL
+
REGIONAAL
Aanpassen bestaande
voorraad tot geschikte
woningen (huur en koop)
en
m d
em oe
t
es tg
rb as
he v
n and
e
ns sta
Ka eeg
l
zorg
e
iteit
pac ppelijk
a
c
Plan aatscha gen
in
m
n
en
hot)
rzie
voo /oversc
rt
o
k
(te
g
Zor
Bi
jz
me ond
t r ere
eg w
ion oo
ale nvo
fun rm
cti en
e
Ka
ing
reid n
te
e sp
htig ccen hane
nwic dsa
Eve gebie elijke G andemet icham , Verst G),
(V
G)
rL
voo ten (L dicapt dheis
p
n
n
dica Geha Gezo
lijk telijke GGZ)
(
s
Gee zorg
g:
lin
de
er
tev n en rs
e
uim te
nr en org
oo urg telz
W
n
ma
Kans
gezam en inzet v
an
enlijk
in vas e ruimten
tgoed
Agendapunten opgave
lle
vu
aa
n
en
Domo
tica
O
V
eid
baarh
Bereik ningen
ie
voorz
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
id
he en
lijk mt e
ke rui mt
an re rui
eg a n
To enb uite
op n b
e
nd
O
V
Toegankelijkheid en
bereikbaarheid
Visie
spre op
id
en la speciali ing
s
agd
rem tische
peli
ge z
org
Agenderen randvoorwaarden en middelen
Nieuwe wet- en regelgeving, lokaal en regionaal beleid en strategie, minder geld en minder investeringsmogelijkheden. Ze bepalen de richting en uitvoering van de opgave. Het is belangrijk deze thema’s zoveel mogelijk open
op tafel te krijgen en met de betrokken partijen te bespreken. Een aanzet voor de belangrijkste aandachtspunten
is weergegeven in de onderstaande figuur.
co Vis
nc ie
en zo
tra rg
tie ka
en nto
sp or o
re p
id
in
g
ik
n ebru en
ke
ra lijk g ten
p
s
Af men ruim n
e
a
ez nlijke ning
g
nd ame orzie
o
r z
vo
ge
g
Zor
gen
nin
Wo
n
zie
delen
Wmo-mid
chot
overs - en
rt of
Teko nde zorg e
a
lijk
besta chappe
ts
n
maa
ninge
ie
rz
voo
r
voo
en
en
LOKAAL
+
REGIONAAL
Afname
investeringsmoge
lijkheden,
verhuurderheffin
g
Afname
W
da mo v
g
voo best isie: w
rzie edin elz
nin g, s ijn
e
ge
n, preid n
kw
i
alit ng
eit
n
ag e
k vra od voor
rzoe
b
Onde baar aan andicaph
hik
e Ge
besc
delijk melijk
s
rstan
Licha (LG), Ve G), Gee
ten dicapt (V eiszorg
n
dh
Geha e Gezon ntelzorg
a
telijk
en m
)
(GGZ
d
lei
be ers, en
d:
lei org ass
-be telz np ten
mo an r aa nan
e
m
o
W
vo nv
or
vo len , co
n
e
,
dd ge
en en
mi nin
ie k et
wo
is ra w
nv fsp ing
oo ea n
W tati Wo
es e
pr ieuw
n
H
vo uisv
or es
en woo ting
vo nru sve
orr im ro
an te rde
g u ve nin
rge rde g
nte ling
n
Bes
te
m
herb
este mingsp
la
nne
mog mmen
n,
elijk
hed en nieu
en C
w
HW e
Afweg
ingen
v
strateg astgoed
ieën
Agendapunten instrumenten en voorwaarden
Geschiktheid en (regiona
le)
spreiding bestaande
voorzieningen
Ond
extr erzoek
amu
in
rale tramu
ra
z
term orgvra le en
ag o
ijn
p
n
en e
to
eg On
b a de
or ere nke rzo
zie ik lijk e
ni baa he k
ng r id
en he e
en id n
O
R
Visie e
n am
toegan bitieniveau
k
gebou elijkheid
wen e
n OR
Inz
baarheid
Beschik
a
domotic
be
he
on er en
de
rho plan
ud ma
tig
vo
et
en
Toegankelijkheid
en bereikbaarheid
ek
rzo d OV
de
i
On ikthe ften
V
oe
sch
ge n beh nd O
e vulle
n
aa
I
er nze
va t
rin sch
ge ou
n w
be en
wo
ne
rs
ij
part
arkt
e m tieven
w
u
Nie
initia
Hervorming langdurige zorg (HLZ) en ondersteuning vanuit de VNG
VWS, VNG en Zorgverzekeraars Nederland maken landelijk werkafspraken over de transitie samen met cliënten,
aanbieders en professionals. Maar het werk moet lokaal en in de regio gebeuren. Om de regionale aanpak te
bevorderen zijn er regionale overlegtafels gestart. VWS en de VNG ondersteunen deze ‘tafels’. De tafels worden
op het niveau van de al bestaande regionale samenwerkingsverbanden georganiseerd. Gemeenten in regio’s
maken samen met verzekeraars en aanbieders en andere betrokken partijen afspraken over de zogenaamde
‘scharnierpunten’ HLZ. Het gaat hier om thema’s waarop de diverse taken elkaar raken en waarbij samenwerking
en afstemming nodig is.
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
De 6 scharnierpunten zijn:
1. Continuïteit van ondersteuning en zorg
2. Herstructurering Vastgoed en Wonen
3. Beperking fricties op de arbeidsmarkt
4. Informatievoorziening
5. Voorkoming administratieve lasten
6. Zorgvernieuwing
De opgave rond wonen met zorg en voorzieningen valt onder het tweede scharnierpunt. De VNG ondersteunt
de HLZ tafels met relevante informatie, kennis en mogelijkheden voor kennisuitwisseling via het ondersteuningsteam decentralisaties en de VNG expertisecentra Fysiek Domein en Sociaal Domein.
Uitgave ‘cement tussen wonen en zorg’
Om Langer zelfstandig wonen tot iets vanzelfsprekends te maken is veel overleg nodig. Overleg tussen bestuurders van alle betrokken partners op het terrein van wonen en zorg; gemeenten, zorginstellingen en woningbouwcorporaties.
Voor dat overleg heeft VNG samen met Bouwstenen voor sociaal een agenda opgesteld onder de noemer
Het cement tussen wonen en zorg; bestuurlijke agenda voor de ruimtelijke opgave wonen met zorg en voorzieningen
De agenda bevat de aanzet om te komen tot afstemming en samenspel van alle voor dit doel benodigde partijen.
De brochure biedt vervolgens een handreiking hoe om te gaan met de drie aandachtsgebieden: woningen, voorzieningen in de buurt en ruimtelijke inrichting van de woonomgeving.
Aanjaagteam Langer Zelfstandig Thuiswonen
Het Aanjaagteam Langer Zelfstandig Wonen (AJT) is medio 2014 door het Kabinet ingesteld om te helpen bij de
vele veranderingen specifiek in de woon-situatie van ouderen en kwetsbaren. Het AJT is er niet voor individuele
gevallen, maar om te bewerkstelligen dat alle betreffende organisaties de goede stappen zetten. Het AJT zal
zoveel mogelijk aansluiten bij de structuren die al bestaan, lokaal en regionaal, voor de hervorming van de langdurige zorg. Nieuwe initiatieven worden door het AJT gestimuleerd. Het AJT draagt de noodzaak van regionale
afspraken uit en spreekt regio’s aan. Goede voorbeelden worden daarbij uitgewisseld. Concrete casussen met
knelpunten op lokaal en regionaal niveau worden teruggekoppeld richting rijk. Er wordt rechtstreeks gesproken
met de verantwoordelijke bewindslieden (staatssecretaris Van Rijn en minister Blok) om te komen tot oplossingen.
Bijzondere aandacht heeft het aanjaagteam voor enkele specifieke zaken. Hier gaat het om:
• de wijze waarop burgers gestimuleerd worden hun woning aan te passen;
• hoe de omzetting van verzorgingshuizen in zelfstandige wooneenheden plaats vindt;
• op welke wijze investeringen in kleinschalig zorgvastgoed kunnen worden bevorderd.
Voorzitter van het AJT is Marnix Norder (bestuurlijke achtergrond), Leden zijn Wim Corsten (achtergrond zorg)
en Ton Streppel (achtergrond wonen). Het AJT is onafhankelijk. Heeft u een vraag, een knelpunt, een tip, neem
gerust contact op: [email protected]
Leerkring gebiedsgerichte aanpak van VNG en Platform 31
Loopt u vast in het ontwikkelen van een stevige gebiedsgerichte aanpak wonen, welzijn, zorg? Zoekt u naar een
bestuurlijke strategie om dit aan te pakken en het hoger op de agenda te krijgen? Platform31 en VNG bieden de
leerkring Borging gebiedsgerichte aanpak wonen, welzijn en zorg aan. In de leerkring staat kennisuitwisseling en
‘leren van elkaar’ centraal, met als doel te werken aan een strategische agenda voor de gebiedsgerichte aanpak
in uw eigen gemeente. Deelname is bedoeld voor professionals bij gemeenten: beleidsmedewerkers, adviseurs,
projectleiders op het terrein van wonen, welzijn en/of zorg. Het liefst in tweetallen: één afgevaardigde vanuit het
sociale domein en één afgevaardigde vanuit het fysieke domein. Samenwerking is namelijk een randvoorwaarde
voor het slagen van de aanpak.
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
De leerkring is op 6 maart, 17 april, 5 juni en 11 september 2015. Interesse? Meld u dan nu aan via het aanmeldformulier op de website van Platform31 of neem voor meer informatie contact op met Annemiek Lucas via:
[email protected] of 06-57941866
Contact
Voor vragen of ondersteuning kunt u contact opnemen op met:
• Het VNG-team Woningmarkt via: [email protected]
• Het Ondersteuningsteam Decentralisaties via [email protected] of 070-3738398
• Het Aanjaagteam Langer Zelfstandig Wonen: [email protected] of 06-11790853
Meer Informatie
• Decentralisaties en hervorming langdurige zorg
• Nieuwe huisvestingswet en model huisvestingsverordening
• Nieuwe Woningwet
• Praktijkvoorbeelden wonen met zorg en voorzieningen
• Voor voorbeelden van woononderzoeken, woonvisie en prestatieafspraken
• Bouwstenen voor sociaal
• Aedes Actiz Kenniscentrum Wonen Zorg
• Kennisbank wonen en zorg van Platform 31
Vereniging van Nederlandse Gemeenten