Transcript 30-1-2014 1 Medicalisering is het woord niet

30-1-2014
19-09-2013 | 1
19-09-2013 | 2
Medicalisering is het woord niet
Trudy Dehue
Hoogleraar wetenschapstheorie en –geschiedenis
voor
25 jaar, 30-1-2014
19-09-2013 | 3
19-09-2013 | 4
VWS keert zich tegen medicalisering
Minister Schippers:
Dokters moeten de diagnosen zorgvuldiger gaan stellen
Ze moeten mensen aansporen tot meer zelfredzaamheid
CPB: instroomrisico in de Wajong 18-30 jarigen
Driehoeksverhouding patiënt-dokter-overheid
19-09-2013 | 5
19-09-2013 | 6
‘medicalisering’ is een term uit het
oude linkse actiewezen - jaren 1960-70
patiënt
dokter
1962
overheid
1974
1
30-1-2014
Jaren 1960-70
De patiënt ziet een samenzwering
tussen de overheid en de dokter
Jaren 2010
De overheid ziet een samenzwering tussen
de dokter en de patiënt
19-09-2013 | 7
19-09-2013 | 8
patiënt
overheid
Medicalisering = onderdrukking
dokter
Medicalisering = vertroeteling
overheid
patiënt
dokter
19-09-2013 |
19-09-2013 | 10
Mijn hoofdstelling
Te verschijnen 2014
Medicalisering is het woord niet
Het ging in de periode 1980 – 2010 niet om
onderdrukking noch om vertroeteling
19-09-2013 | 11
ADHD
staat in de
schijnwerpers
19-09-2013 | 12
Methylfenidaat (ritalin) wereldwijde consumptie in
1992 4,2 ton
2011 51 ton
België en Nederland horen tot de zeven
Europese landen met de hoogste consumptie.
2
30-1-2014
19-09-2013 | 13
19-09-2013 | 14
Bij amfetaminen
uitzondering voor
narcolepsie en
(door veel lobbyen)
voor hyperkinesie
DSM-II 1968: de stoornis ‘hyperkinesie’
19-09-2013 | 15
19-09-2013 | 16
1968 DSM-2: één type minderjarigen ‘hyperkinesie’
1980 DSM-3: twee typen minderjarigen ADD en ADHD
1987 DSM-3R: drie typen minderjarigen
ADHD + ADD + ADH
+ problemen hoeven niet schoolgerelateerd te zijn.
2002
40.000 gebruikers ADHD-middelen
‘ADHD heeft epidemische vormen
aangenomen’
‘De top van de groei is wel bereikt’
1994 DSM-4: ADHD drie typen minderjarigen + volwassenen
+ problemen hoeven ook niet werkgerelateerd te zijn.
19-09-2013 |
19-09-2013 |
2011
86.000 personen
2007 ‘Spectaculaire toename ADHD-middelen’
2008 ‘Explosieve groei ADHD-middelen zet door’
2012 (over 2011)
‘Gebruik ADHD-middelen niet in te tomen’
2009 ‘Nog geen rem op ADHD’
3
30-1-2014
sfk.nl, 2012
19-09-2013 | 19
19-09-2013 | 20
DSM-5 (2013)
Voor het eerst ook adhd bij volwassenen heel uitdrukkelijk
volwassen hoeven aan minder criteria te voldoen
215.000 waarvan ongeveer 63.200 volwassenen
Reïficeren: ‘tot ding maken’
19-09-2013 | 21
“Niet reïficeren zolang we de biologische correlaten nog niet
kennen”
19-09-2013 |
Doen alsof de stoornis een ding is dat een mens kan ‘treffen’
Dus ontkennen dat mensen bepalen wat een stoornis moet heten,
doen alsof de realiteit dicteert wat een stoornis is
Stel we noemen ‘gebrek aan motivatie’ een stoornis
(‘motivational deficiency disorder’ - MDD)
en zeggen dan
‘u bent getroffen door MDD’ of
‘bij sommige mensen uit MDD zich in minder symptomen’ of
‘er zijn mensen die lijden aan verborgen MDD’
19-09-2013 |
19-09-2013 |
NRC artikel 20-5-2008
ADHD onderbehandeld, vooral bij meisjes
Wat maakt reïficeren uit?
1) Het verbergt het normatieve aspect vd stoornissen
Een psychiater zegt in dit stuk:
‘ADHD veroorzaakt bij meisjes alleen een concentratie-stoornis’
Hij had moeten zeggen:
‘mijn vakgebied beschouwt dromerigheid als een stoornis’
4
30-1-2014
Algemeen Dagblad, 9-8-2012
19-09-2013 | 25
19-09-2013 |
Wat maakt reïficeren uit?
1) het verbergen van het normatieve aspect
2) het legitimeert het diagnosticeren van steeds meer
mensen
We moeten de drempel voor ADHD bij
volwassenen wel verlagen, want anders missen
we een hoop patiënten.
19-09-2013 | 27
19-09-2013 |
5 procent vd volwassen Nederlanders
heeft ADHD
En eigenlijk meer, want ´de symptomen’ zijn bij volwassenen
‘heterogeen en subtiel’
(dwz ze voldoen niet aan de DSM-criteria)
www.hcp.med.harvard.edu/wmh/
19-09-2013 | 29
Leiding prof dr Ronald Kessler, Harvard
19-09-2013 |
5% vd volwassen = 630.000 mensen
(bij nu 62.300 gebruikers van medicatie)
5
30-1-2014
19-09-2013 |
19-09-2013 |
Wat maakt reïficeren uit?
1) het verbergt het normatieve aspect van de definities
2) het legitimeert het diagnosticeren van steeds meer
mensen
3) het decontextualiseert problemen (want het zit in jou)
19-09-2013 | 33
19-09-2013 |
Introduction
How to pronounce this condition
dee-presh-un
African Americans have a higher prevalence of
depression than whites. Only 16% of African Americans
get treatment for their depression compared with 24% of
whites.
19-09-2013 |
19-09-2013 |
Succes en gezondheid als een keuze
waarbij men zich ook hóórt te laten helpen
door naar deskundigen te luisteren
Depression is an illness that affects a person's mental
state or mood.
It has been shown that a chemical imbalance in the
brain may cause depression. This chemical imbalance
may run in families.
6
30-1-2014
‘Gezondheidspolitiek’ of ‘biopolitiek’ in neoliberale
samenlevingen
19-09-2013 |
Mijn hoofdstelling
19-09-2013 |
Dit is geen medicalisering in de oude of nieuwe
betekenis
Het gaat hierbij niet om de onderdrukking door
´nurse Ratched´ in One Flew.
Het gaat ook niet om de ideologie van de
‘pamperende verzorgingsstaat’
Het is de neoliberale denkstijl van de ‘verplichte
vrijheid’ en de ‘eigen keuze’
19-09-2013 |
19-09-2013 |
Wat maakt reïficeren uit?
Kiezen voor gezond leven
1) het verbergt het normatieve aspect
Preventienota ministerie van
Volksgezondheid, 2007-2010
2) het rechtvaardigt het diagnosticeren van steeds meer
mensen
3) het decontextualiseert problemen (want het zit in jou)
Speerpunten:
depressie, obesitas,
alcoholisme, diabetes
4) het zet aan tot levenslange noodzaak van
behandeling of preventie op individueel niveau
‘11 pagina´s met de nieuwste wetenschappelijke
inzichten om lichaam en geest op te peppen´
19-09-2013 |
Mei 2010
19-09-2013 | 42
Mei 2011
´Hoe fitter u bent hoe gelukkiger u wordt´
(dus als je niet gelukkig wordt, dan heb je ...)
Wat we doen en wat ons overkomt is van invloed op
de proteïnen in onze lichaamscellen.
Die beïnvloeden de expressie van onze genen, wat
overerfbaar is.
7
30-1-2014
Epigenetics: gene expression hampered
by pesticides, kerosine, stress
19-09-2013 | 43
19-09-2013 |
19-09-2013 |
19-09-2013 | 46
Als succes/gezondheid een keuze is, geldt dat voor
mislukking/ongezondheid ook
Daarmee kunnen ‘falende mensen’ alleen zichzelf nog verwijten maken
En die mensen hebben dan uitwegen nodig voor het behoud van
zelfrespect
Eén daarvan is het falen toe te schrijven aan een stoornis
(die uitweg is eigenlijk bescheiden want je blijft de fout zo bij jezelf zoeken)
Als dat niet meer kan, gaan mensen bijv. illegaal stimulantia slikken om
toch goed mee te kunnen draaien
19-09-2013 | 47
19-09-2013 | 48
8