Transcript 01_zzl-ml_gs-intromodule-4vmbo

WHAT’S UP
ZUIDERZEELAND?
MAATSCHAPPIJLEER/
GESCHIEDENIS
INTROMODULE, 4VMBO
Naam:
Klas:
Voor je ligt de introductiemodule Maatschappijleer/Geschiedenis. In deze module ga je bekijken op welke
manieren je in je dagelijks leven in Flevoland te maken krijgt met Waterschap Zuiderzeeland.
Na deze introductiemodule ga je je in de theoretische- en praktische opdrachten verdiepen in de geschiedenis van Flevoland en Waterschap Zuiderzeeland.
Er wordt weleens gezegd: ‘God schiep de wereld, en de mensen Nederland.’ Zeker de lage delen van
Nederland vormen één groot waterstaatswerk. De lage delen bestaan uit bedijkingen, polders, droogmakerijen en plassen, dijken, sloten en afwateringskanalen. Een groot deel van Nederland ligt beneden
zeeniveau en overstroomt zonder dijken. Voor de komende tijd wordt een stijging van de zeespiegel van
één meter verwacht. Dit maakt Nederland nog kwetsbaarder.
Nederland staat in alle aardrijkskundeboekjes van de wereld! Welk ander klein land kan dat zeggen?
Daarbij wordt natuurlijk wel overdreven: heel Nederland ligt zogenaamd beneden zeeniveau en heel
Nederland is door de mens gemaakt. Op de Werelderfgoedlijst staan veel Nederlandse monumenten die
met water te maken hebben.
WERELDERFGOEDLIJST: DE LIJST VAN NEDERLAND
1995
Schokland en omgeving
1996
Waterlinie Amsterdam (Stelling van Amsterdam)
1997
Molens bij Kinderdijk/Elshout
1998
Ir. D.F. Woudagemaal
1999
Droogmakerij de Beemster
2000
Rietveld Schröderhuis
2009
Waddenzee
2010
msterdamse grachtengordel; zeventiende-eeuwse grachten­
A
gordel van Amsterdam binnen de Singelgracht
WHAT’S UP ZUIDERZEELAND?
MAATSCHAPPIJLEER/GESCHIEDENIS
1
OPDRACHT 1
Bekijk bovenstaande lijst nog een keer goed.
a. Onderstreep de monumenten die met water te maken hebben.
b. Welk(e) monument(en) ligt/liggen in de provincie Flevoland?
____________________________________________________________________________________________
c. D
oor welk monument wist ingenieur Lely dat het mogelijk was om delen van de Zuiderzee droog te
malen?
____________________________________________________________________________________________
OPDRACHT 2
Flevoland is ontstaan door grote gedeelten van de voormalige Zuiderzee droog te leggen.
a. Ga naar de site www.ahn.nl/pagina/postcodetool.html. Vul je postcode in en bekijk het resultaat. Wat
is de gemiddelde hoogte?
____________________________________________________________________________________________
b. Vergelijk je resultaat met andere leerlingen. Hoe hoog wonen jullie gemiddeld?
____________________________________________________________________________________________
c. M
isschien weet je ook postcodes van familieleden die ergens anders in Nederland wonen. Zoek hun
hoogte op.
____________________________________________________________________________________________
d. Je hebt hierbij gebruik gemaakt van ‘AHN hoogtekaart’. Wat is het AHN?
____________________________________________________________________________________________
e. H
oe komt men aan de hoogtegegevens?
____________________________________________________________________________________________
f. Welke conclusie kun je trekken uit bovenstaande antwoorden?
____________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________
HET PLAN VAN LELY
De regering besloot om in 1918 de Zuiderzeewerken, bedacht door ingenieur Lely uit te voeren.
Het plan van Lely is in zijn eenvoud geniaal. Het plan had drie doelen: kustverkorting door de aanleg
van de Afsluitdijk, het maken van een zoetwaterbekken en inpoldering van nieuw land om de agrarische
productie te verhogen. Voorop in zijn plan stond de aanleg van de Afsluitdijk.
WHAT’S UP ZUIDERZEELAND?
MAATSCHAPPIJLEER/GESCHIEDENIS
2
OPDRACHT 3
Bekijk de film over de bouw van de afsluitdijk.
www.zuiderzeeland.nl/filmsgeschiedenis
a. Maak een woordweb bij dit filmpje. Schrijf in het midden: Zuiderzee en schrijf bij elke lijn een woord.
b. Onderstreep het woord dat volgens jou het belangrijkste is voor de inwoners van Flevoland.
DE AFSLUITDIJK
De bouw van de Afsluitdijk begon in 1927 vanuit beide oevers. Daarbij legde men twee evenwijdig
aan elkaar gelegen keileemdammen aan. Het tussenliggende dijklichaam werd via buisleidingen met
zand opgespoten. Op 28 mei 1932 kon het laatste sluitgat gesloten worden. In snel tempo werd de dijk
afgemaakt en de weg over de dijk kon in 1933 voor het verkeer open worden gesteld. De aanleg van
de Afsluitdijk duurde vijf jaar, terwijl men de bouwperiode op acht jaar had geschat. Op de plaats van
het laatste sluitgat staat een eenvoudig monument van drie mannen met het opschrift: `Een volk dat leeft,
bouwt aan zijn toekomst’.
Bron: Wikipedia
Bron: Henk Botter
________________________________________
________________________________________
________________________________________
________________________________________
________________________________________
_______________________________________
_______________________________________
_______________________________________
_______________________________________
_______________________________________
WHAT’S UP ZUIDERZEELAND?
MAATSCHAPPIJLEER/GESCHIEDENIS
3
Bron: Wikipedia
Bron: Henk Botter
________________________________________
________________________________________
________________________________________
________________________________________
________________________________________
_______________________________________
_______________________________________
_______________________________________
_______________________________________
_______________________________________
OPDRACHT 4
Schrijf onder elke foto een passend onderschrift.
ZUIDERZEE
Met het gereedkomen van de Afsluitdijk was de Zuiderzee in tweeën gesplitst. In 1932 werden de
volgende nieuwe namen vastgesteld: IJsselmeer voor het afgesloten deel van de Zuiderzee, en Waddenzee
voor het overige deel ten noorden van de Afsluitdijk. Hieruit blijkt dat de naam Waddenzee relatief jong is.
Bron: Wikipedia
WHAT’S UP ZUIDERZEELAND?
MAATSCHAPPIJLEER/GESCHIEDENIS
4
OPDRACHT 5
Bekijk bovenstaande kaart goed.
a. Noem vier nieuwe steden in de huidige provincie Flevoland.
____________________________________________________________________________________________
b. Welke drie namen zijn in de plaats gekomen van de Zuiderzee?
____________________________________________________________________________________________
c. H
oe kun je zien dat het nog steeds mogelijk is om van Amsterdam de Waddenzee op te varen?
____________________________________________________________________________________________
d. De polders in de voormalige Zuiderzee moeten nog steeds worden bemalen om het vollopen te
voorkomen. Waaraan kun je dat zien?
____________________________________________________________________________________________
OPDRACHT 6
Ga naar www.zuiderzeeland.nl/watervragen en zoek op wat een waterschap is.
Zijn de volgende uitspraken juist of onjuist?
a. Een waterschap is een overheidsinstantie die zorgt voor schoon drinkwater. Juist / Onjuist
b. Een waterschap kan in twee verschillende provincies liggen. Juist / Onjuist
OPDRACHT 7
Ga naar: www.waterschappen.nl/mijn-waterschap om de kaart van Nederland te bekijken waarop de
waterschappen zijn ingetekend.
Aan hoeveel waterschappen grenst Waterschap Zuiderzeeland?
____________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________
OPDRACHT 8
Ga naar www.zuiderzeeland.nl/watervragen, wat doet Waterschap Zuiderzeeland in het gebied?
a. Maak een puntsgewijze opsomming van de taken:
A. _________________________________________________________________________________________
B. _________________________________________________________________________________________
C. _________________________________________________________________________________________
D. _________________________________________________________________________________________
E. _________________________________________________________________________________________
F. _________________________________________________________________________________________
b. Zet de juiste letter van een taak van Waterschap Zuiderzeeland bij de uitspraak.
____ ‘Ik zag mannen met lieslaarzen oranje vlaggetjes in de berm van een sloot steken.’
____ ‘In de krant stond dat je niet meer mag zwemmen in het Drontermeer.’
____ ‘We moesten een stuk omrijden naar school omdat ze aan het baggeren waren.’
____ ‘Bij ons voor het huis is een stuwtje waar een peilstok met NAP erop staat.’
WHAT’S UP ZUIDERZEELAND?
MAATSCHAPPIJLEER/GESCHIEDENIS
5
Op de site www.zwemwater.nl is de actuele waterkwaliteit te zien en wordt aangegeven waar veilig
gezwommen kan worden. Buiten deze plekken is het zwemmen voor eigen risico. Eventuele problemen met
de waterkwaliteit of de veiligheid worden via de media (kranten, zwemwatertelefoon, radio, internet en
teletekst (pagina 725) bekendgemaakt.
OPDRACHT 9
Onderzoek van twee locaties in jouw omgeving wat de actuele waterkwaliteit is.
Locatie 1: _____________________________________________________________________________________
Locatie 2: _____________________________________________________________________________________
Iedereen die afvalwater loost op het oppervlaktewater - bijvoorbeeld via toilet, keuken of badkamer betaalt zuiveringsheffing/verontreinigingsheffing. Met dat geld zorgt Waterschap Zuiderzeeland dat het
afvalwater wordt gezuiverd. Zowel gebruikers van bedrijfsruimten als gebruikers van woonruimten betalen
zuiveringsheffing/verontreinigingsheffing.
OPDRACHT 10
a. Ga naar www.gblt.nl en klik op waterschapsbelastingen. Waarom moet je als gebruiker van een
woonruimte zuiveringsheffing/verontreinigingsheffing betalen?
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
b. Juist of onjuist?
Als er in een woning vijf mensen wonen moet je ook voor vijf mensen zuiveringsheffing /verontreinigingsheffing betalen.
___________________________________________________________________________________________
c. H
oeveel zuiveringsheffing/verontreinigingsheffing moet een éénpersoons huishouden betalen?
___________________________________________________________________________________________
d. Hoeveel zuiveringsheffing/verontreinigingsheffing met een meerpersoons huishouden betalen?
___________________________________________________________________________________________
MODERNE WATERSCHAPSVERKIEZINGEN
Net als verkiezingen voor Gemeente en Provinciale Staten worden de waterschapsverkiezingen om de vier
jaar gehouden. De waterschapsverkiezingen zijn de enige Nederlandse verkiezingen waarbij op afstand
gestemd wordt via de post. Met de in 1995 ingevoerde Waterschapswet kregen alle ingezetenen, alle
burgers/bewoners, van elk waterschap voor het eerst direct stemrecht. In 1995 werden voor het eerst
waterschapsverkiezingen ‘nieuwe stijl’ gehouden.
Sinds de waterschapsverkiezingen in 2008 worden de kieslijsten opgesteld door partijen. Sindsdien nemen
zowel landelijke politieke partijen als speciaal opgerichte waterschapslijsten deel. Een situatie die lijkt op
de lokale lijsten bij gemeenteraadsverkiezingen.
De waterschapsverkiezingen zijn echter geen echt groot succes. Vooral de opkomst is bijzonder laag.
WHAT’S UP ZUIDERZEELAND?
MAATSCHAPPIJLEER/GESCHIEDENIS
6
OPDRACHT 11
Het werk van Waterschap Zuiderzeeland is voor elke inwoner van Flevoland van groot belang. Het is
daarom logisch dat elke inwoner invloed kan uitoefenen op het waterschap.
a. Ga naar www.zuiderzeeland.nl/bestuur. Wat is het hoogste beslisorgaan van het waterschap?
___________________________________________________________________________________________
b. Wie vormen het dagelijks bestuur van het waterschap?
___________________________________________________________________________________________
c. W
ie controleert of het geld door het waterschap goed wordt uitgegeven?
___________________________________________________________________________________________
d. Ga naar www.zuiderzeeland.nl/algemenevergadering. Noem twee bekende politieke partijen die in de
Algemene Vergadering een zetel hebben.
___________________________________________________________________________________________
e. S
tel je voor dat je 18 jaar bent en dus mag stemmen bij verkiezingen. Leg uit waarom je wel of niet zou
gaan stemmen bij de waterschapsverkiezingen.
Ik zou wel/niet gaan stemmen, omdat: _________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________
WATERSCHAP ZUIDERZEELAND
Flevoland is een uniek stukje Nederland. Vrijwel het gehele beheergebied ligt onder zeeniveau. Het bestaat
uit de Flevopolders, polders die zijn onttrokken aan het water en waar het nu goed wonen, werken en
recreëren is met water in vaarten, tochten, sloten en in de randmeren dat het gebied zijn eigen fraaie
karakter geeft.
Waterschap Zuiderzeeland staat voor veiligheid, voldoende water en schoon water.
OPDRACHT 12
a. Onderstreep in bovenstaande tekst de drie belangrijkste taken van Waterschap Zuiderzeeland.
____________________________________________________________________________________________
b. Ga naar www.zuiderzeeland.nl/projecten. Onderzoek welk project Waterschap Zuiderzeeland op dit
moment bij jou in de buurt uitvoert. Schrijf er een kort verslagje over.
____________________________________________________________________________________________
c. M
et welke taak is het waterschap in dit project vooral bezig?
____________________________________________________________________________________________
WHAT’S UP ZUIDERZEELAND?
MAATSCHAPPIJLEER/GESCHIEDENIS
7