Transcript Download hier de PDF van dit artikel

akkerbouw
R E P O RTA G E
Maatschap De Winter in
Oudeschans (Gr.) heeft een
nieuwe bewaarschuur met
ingenieuze ventilatie
gebouwd. Ook kwam er een
nieuwe sorteerinstallatie.
A8
De schuur is in de tekenfase met 1,5 meter verlengd,
omdat het anders te krap zou worden voor de sorteerinstallatie.
Groei areaal leidt tot
nieuwe bewaarloods
H
ET Groningse vestingdorpje Oudeschans kent een rijke geschiedenis.
Tijdens de Tachtigjarige Oorlog beschermden hoge verdedigingswallen de bewoners tegen de Spanjaarden en
in 1672 tegen Bommen Berend, de bisschop van Münster. Nu is het een toeristische trekpleister. Vlak naast de verdedigingswal ligt het moderne akkerbouwbedrijf van maatschap De Winter. Achter de
boerderij is afgelopen jaar een grote nieu-
we bewaarschuur verrezen, die onlangs in
gebruik is genomen.
Afgelopen jaren is een groeispurt gemaakt, omdat zonen Laurens en Dennis
in het ouderlijk bedrijf wilden stappen.
Het gezinsbedrijf moest een familiebedrijf worden; het moet drie inkomens
gaan genereren, vertelt Jack de Winter.
Het bedrijf is de afgelopen jaren gegroeid
in areaal, maar niet in bedrijfsgebouwen.
Drie jaar terug kocht de maatschap er 67
De nieuwe bewaarschuur biedt ruimte
aan 2.400 kisten
en heeft een grote
centrale ruimte met
sorteerinstallatie.
FO T O ’ S: JA N WI LLE M
VA N VLI E T
hectare bij. Het areaal pootgoed groeide
van 35 naar bijna 60 hectare. “We zaten
daardoor krap in opslag.” Daarbij, de
oude schuur vergde veel onderhoud, de
isolatie was versleten en ook de sorteermachine was aan vernieuwing toe. Er
was in de schuur ruimte voor 1.200 ton,
maar vooral losgestort. “Pootgoed hoort
eigenlijk in kisten”, stelt De Winter. Het
was reden om elders op het erf, naast
een bestaande moderne opslagloods, een
BOERDERIJ 99 — no. 17 (21 januari 2014)
PROFIEL
Namen: Dennis (24), Corry (59), Jack (59) en Laurens (27) de Winter.
Plaats: Oudeschans
(Gr.). Bedrijf: maatschap met 220 ha
in eigendom en 7,5 ha pacht.
Bouwplan in 2014: 57 ha
pootaardappelen, 3 ha tafelaardappelen, 38 ha suikerbieten, 6,5 ha zaaiuien, 1,5 ha
natuur en 116 ha wintertarwe.
Ook is er 5 ha weiland voor 80
schapen. Grondsoort: zeeklei
met 30-65 procent afslibbaarheid. Laurens en Dennis hebben de has afgerond en zitten
in de maatschap. Dochter
Jolinda (29) zit niet in het bedrijf. Behalve bieten zaaien en
rooien, de uienteelt en de
mest doen de maten alle
werkzaamheden in eigen beheer. In drukke periodes huren
ze extra losse krachten bij.
volledig nieuwe bewaarloods met kistenbewaring en sorteerinstallatie te bouwen. De nieuwe schuur biedt ruimte aan
2.400 kisten. Samen met de opslagloods
ernaast is er nu opslagcapaciteit voor
3.000 kisten. Omdat de perspectieven
van pootgoed erg goed zijn, vindt de
maatschap de investering verantwoord.
De maatschap koost voor een schoksorteerder, want deze is maatzuiverder dan
een schudsorteerder.
BOERDERIJ 99 — no. 17 (21 januari 2014)
Omgekeerd zuigen
Het voortraject van de vergunningsaanvraag duurde nogal lang, omdat de loods
moest passen bij het dorpsgezicht van Oudeschans. “Voordeel van zo’n lange periode is dat we zo in de ontwerpfase tijd genoeg hebben gehad om verbeterpunten
aan te brengen”, vertelt De Winter. Bij het
ontwerp werd vooral gekeken naar logische rijlijnen voor de heftruck en goede inpassing van de bunkersorteermachine. Zo
bleek tijdens de tekenfase dat de schuur
eigenlijk 1,5 meter te kort was voor de sorteermachine. Zo werd de schuur in plaats
van 64 meter 65,5 meter lang.
Wat opvalt, is dat de schuur luxe is uitgevoerd. Langs alle wanden zijn ijzeren
balken gemonteerd als heftruckbumpers.
Naast de schuur is een nette kantine geplaatst met toiletten. Het leeshok heeft
een buitenraam, zodat je contact houdt
met de buitenwereld. Hoewel de maatschap besloot veel zaken gelijk goed aan
te pakken, bleven er wensen. Zo leek
Laurens een verdiept laaddok voor
vrachtwagens erg handig, maar omdat
een goed, verwarmd laaddok tienduizenden euro’s extra bleek te kosten, hebben
ze daarvan afgezien.
Bijzonder zijn de opslagcellen. In de
oude opslag hebben ze zuigventilatie. Als
de partij te nat is krijg je de partij niet
snel genoeg droog, is hun ervaring. De
zuigdruk van 0,5 bar is voor hun grond te
weinig. De maatschap wilde daarom in
de nieuwe schuur per se blaasventilatie,
maar geen gewone droogwand met
→
A9
akkerbouw
Slurven sluiten de ruimte tussen twee stapels kisten luchtdicht af. Via een rail zijn de verticale slurven verschuifbaar.
A10
brievenbusspleten, omdat daarvoor
slechts tien stapels kisten kunnen.
Twee cellen zijn uitgerust met het kistenbewaring-dwarsblaasventilatiesysteem en mechanische koeling. Slurven
van Sidijk sluiten de ruimte af tussen
twee stapels kisten. De lucht wordt nu
geforceerd zijwaarts door de kisten geblazen. “Het wordt ook wel omgekeerd
zuigen genoemd”, legt De Winter uit.
Voordeel van dit systeem is dat ook zuigventilatie mogelijk is, door de ventilatoren andersom te laten draaien.
Bijzonder is dat de verticale slurven via
een rail verschuifbaar zijn. Zo hoef je niet
meer op de kisten te manoeuvreren om
de verticale slurf te verhangen.
De droogwand in de centrale ruime is
een combiwand met zowel een zuigsys-
Droogwand in centrale ruimte heeft verticale spleten voor zuigbeluchting en brievenbusspleten voor geforceerd drogen.
teem als een conventionele droogwand
met brievenbusspleten. In deze droogwand zijn modulerende gaskachels opgehangen. Moet een partij snel opgewarmd
worden of extra gedroogd, dat kan dat
daar gemakkelijk.
Vader en zoons twijfelden of de nieuwe
sorteerder een schud- of schokmachine
moest worden. Een schokmachine geeft
minder wrijving van de aardappelen en is
maatzuiverder, terwijl een schudsorteerder meer capaciteit heeft. Na verscheidene oriëntatiebezoeken aan collegatelers
hebben ze gekozen voor een schokmachine van Schouten. Om beschadiging tegen
te gaan zijn de zeven berubberd.
Zaaiuien erbij
Om de boxen voor losgestort product in
de oude schuur een nuttige bestemming
te geven, start de maatschap in 2014 met
zaaiuien. Deze gaan in de pool bij Agrifirm. Zaaien en rooien wordt uitbesteed
aan de loonwerker. Wat meetelt, is dat
uien telen goed in de arbeidsfilm past.
Het bedrijf teelt nog tafelaardappelen,
maar dat wordt afgebouwd als het aan
de jongens ligt. Omdat er nu meer arbeid
op het bedrijf is, is de arbeidsextensievere tafelaardappelteelt net zo goed in te
vullen met het meer renderende arbeidsintensiever pootgoed, vinden Laurens en
Dennis.
Schuur moest passen bij
beschermd dorpsgezicht
Omdat het bedrijf pal naast de bebouwde kom ligt van de toeristische
trekpleister Oudeschans, moest de
nieuwe schuur passen bij het beschermde dorpsgezicht. Libau, de welstandscommissie van de provincie
Groningen die de welstand voor alle
Groningse gemeentes verzorgt, bekeek
daarom eerst op welke plek op het erf
de loods het best geplaatst kon worden. Dat bleek uiteindelijk de plaats te
zijn die de familie ook wenste. De welstand wilde een zwarte schuur. Stichting Vesting Oudeschans wenste echter een schuur die niet te veel opvalt in
het landschap. Het werd daarom uiteindelijk donkergroen en antraciet.
Over de kantine werd het meest
gebakkeleid. Deze is niet inpandig,
maar aan de buitenzijde aan de schuur
aangebouwd. In eerste instantie zou
een losse bouwkeet dienst gaan doen
als kantine, maar gaandeweg de
bouwbesprekingen leek een vaste
kantine de maatschap praktischer. Details maken het verschil. Zo zijn de ramen nu verticaal in plaats van horizontaal geplaatst. Oude Groningse boerderijen hebben namelijk ook hoge,
smalle ramen.
Martijn Knuivers
BOERDERIJ 99 — no. 17 (21 januari 2014)