Transcript Ervaringen van een student met Asperger in het HBO

Onder de loep: Beroepsonderwijs
Onder de loep: Beroepsonderwijs
Ivo,
een hbo-student met Asperger
Wat werkt (soms) wel?
Onderstaande tips zijn bedoeld ter inspiratie. Het zijn geen pasklare antwoorden,
maar ze kunnen je mogelijk wel helpen om je mbo-studie succesvol te doorlopen:
Samenwerking ROC en GGz
Sommige ROC’s werken in de begeleiding van hun studenten met autisme samen
met GGz-instellingen, om op die manier de benodigde autismedeskundigheid in
huis te halen. Concrete voorbeelden hiervan:
• www.projectkairo.org: een samenwerking tussen het Leo Kannerhuis,
ROC Rijn IJssel (Arnhem), Yulius en het Da Vinci College (Dordrecht). In dit
project zijn begeleidingstools ontwikkeld die ook door andere scholen
kunnen worden ingezet;
• www.ggze.nl/promenzo/begeleid-leren: samenwerking tussen ROC en
GGz Eindhoven.
StudieMaatjes
In sommige ROC’s worden studenten als maatje ingezet voor studenten met
autisme. Zij helpen hen met de dagelijkse planning en organisatie en bieden
ook een sociaal vangnet.
Voorbeelden hiervan zijn:
• www.studiemaatjes.nl (Humanitas Groningen)
• HAN SENECA (zie ook artikel pagina 16-17)
Persoonlijke coaching
Uiteindelijk zul je het als student zelf moeten doen: zorgen dat je de hulp krijgt
die je nodig hebt, dat je stevig in je schoenen staat. Persoonlijke coaching door
iemand die goed geschoold is en ervaring heeft met de begeleiding van jongeren met autisme kan hierbij helpen. Of een coach bij je past blijft altijd heel
persoonlijk: er moet een klik zijn, anders zal het niet werken. Het is soms best
lastig om zo iemand te vinden. Enkele partijen met specifieke ervaring met
(studenten met) autisme:
• www.autismeinbeeld.nl: op deze website is o.a. een reader te vinden met
concrete tips om met autisme om te gaan tijdens je studie.
• www.capitowonen.nl: als je een studie volgt die verder van huis is, moet je
misschien op kamers gaan wonen. Deze organisatie biedt een combinatie van
woonbegeleiding en studiebegeleiding aan mbo-studenten met autisme.
• www.iqcoaches.nl: biedt levensloopbegeleiding en jobcoaching aan
o.a. mensen met autisme, volgens de PILLAR-methodiek. Deze methodiek staat beschreven in het boek ‘Op weg naar rust’, te bestellen via
www.autismeboek.nl.
Ivo de Groot is voor sommigen een ‘bekende’ student. Hij stond centraal in de films “De Zus van Einstein”, “Ivo, een
Begeleiding op maat
Waar veel ouders en studenten tegenaan lopen is de
bureaucratie om begeleiding te organiseren in het
onderwijs. Aanvragen van rugzakjes duurt lang, net
als het zoeken naar iemand die de benodigde begeleiding op maat kan bieden. Janneke* kan hierover
helaas meepraten:
jongen met Asperger in het voortgezet onderwijs” en “Van Pi-man naar Student”. Ivo stuurde ons afgelopen maand
onderstaand verslag over zijn ervaringen als student.
Zwaarder dan verwacht
“Ik heb op 3 mbo’s gezeten, en overal ging het mis. Vorig
jaar kwamen we erachter dat ik autisme heb, en begin
dit schooljaar zou er een rugzakje voor mij zijn met begeleiding om hiermee tijdens de studie te kunnen omgaan. Maar toen ik in september weer op school kwam
was er niemand voor me. De zorgcoördinator bleek weg
te zijn en de nieuwe wist van niets. Dus ben ik weer uitgevallen en nu zit ik tijdelijk thuis.”
Vanaf augustus 2014 zal ook in het mbo de wet Passend Onderwijs ingevoerd worden. Dit zou een extra
stimulans moeten gaan vormen voor de opleidingen
om een goed zorgbeleid te gaan voeren. Maar uiteindelijk moet je het als student zélf doen, zoals ook de
moeder van Anja* zegt:
“ik houd er niet van om te klagen, veel scholen doen wat
ze kunnen. Ze laten steken vallen en dat zegt meer over
het onderwijsbeleid op ministerieel niveau dan over onwilligheid van de school zelf. Het kind zal het uiteindelijk
echt zelf moeten doen, en met wat begeleiding en sympathie van school en medeleerlingen kom je een eind! Ik
ben ervan overtuigd dat hoe eerder we (=ouders, school,
begeleiding) de kinderen zelfstandig maken (dus fouten
laten maken, ze hun grenzen laten voelen, aanmoedigen,
ondersteunen richting ZELFSTANDIGHEID) hoe beter.” •
*
12 • Autisme
DOOR: IVO DE GROOT
dit zijn niet de echte namen
In 2008 behaalde ik mijn vwo-diploma, en ik beschouwde het toen
als vanzelfsprekend om naar de universiteit te gaan, gezien mijn ambitie om professor te worden. Toen ik eenmaal aan de TU Eindhoven
begon, bleek al snel dat het veel zwaarder was dan ik had verwacht.
Hoewel ik me had ingesteld op moeilijke leerstof en veel zelfstudie,
bleken de problemen juist te zitten in het hoge aantal contacturen
en de zware practica. Het zorgde voor enorme mentale belasting.
Na zo’n dag, waarbij ik om half zes pas weer naar huis kon, was ik
dan ook tot weinig meer in staat. Ik verdween dan meteen naar mijn
kamer om achter de computer bij te komen.
Hulp zoeken
Hoewel ik veel stress ervoer, kwam het niet in me op om hulp te
zoeken (bij studiemaatjes, de studiebegeleider of de psycholoog),
aangezien ik dacht dat het normaal was om het de eerste weken zo
zwaar te hebben, en het wel zou wennen. Na een rampzalige eerste
tentamenperiode viel het kwartje pas: dit ging niet langer. Ik ben in
november met de studie gestopt en heb enkele maanden heel somber thuis gezeten. Mijn ideaal van een universitaire graad moest ik
opgeven en dit strookte niet met mijn zelfbeeld.
Haalbaar alternatief
Ik besloot een beter haalbaar alternatief te zoeken, en met behulp
van een studieadviseur en een psycholoog, die mijn voorkeuren en
sterke en zwakke kanten in beeld brachten, heb ik toen gekozen
voor dezelfde studierichting (technische natuurkunde) maar dan op
hbo-niveau aan de Fontys Hogeschool. Ik heb eerst een periode alleen wiskunde gevolgd, gecombineerd met een baantje, om aan de
situatie te kunnen wennen. Ik heb toen geregeld dat ik wekelijks een
gesprek heb met mijn persoonlijk begeleider en mijn studiebegeleider, om problemen op tijd te kunnen ondervangen.
Vaardigheden en handicaps
Het hbo bleek minder contacturen te hebben, maar ongestructureerder en meer op de praktijk gericht te zijn. Hoewel ik er mijn
studie kon voortzetten, kom ik er mijn autisme sterker tegen:
mijn manier van informatie verwerken, detailgerichtheid, perfectionisme, moeite met overzicht en planning zijn duidelijke handicaps voor deze opleiding. Al ben ik intelligent en gemotiveerd, er
zijn ook andere vaardigheden nodig voor succes in de studie. Mijn
sterke kanten, zoals geheel in één ding kunnen opgaan en uiterst
nauwgezet te werk gaan, zitten me nu in de weg, terwijl ik denk er
tijdens mijn toekomstige werk juist veel aan te zullen hebben. Ook
het gebrek aan structuur en de zelfstandigheid die van de student
worden gevraagd, zorgen bij mij voor problemen.
Mijn ideaal
Een aanwezigheidsplicht en niet te weinig uren, met een duidelijke
dagstructuur zouden beter zijn voor mij. Ik hoop dat mijn aankomende stageperiode, om onder andere deze redenen, een geschiktere
werkplek voor mij zal bieden. Misschien geeft een geslaagde stage mij
de hoop en motivatie om de studie af te maken, zodat ik als natuurkundige kan gaan werken en ooit alsnog professor kan worden. •
De films “De Zus van Einstein”, “Ivo, een jongen met Asperger in het
voortgezet onderwijs” en “Van Pi-man naar Student” zijn te verkrijgen via Tijdcode Producties: www.tijdcode.nl.
Editie 1 • maart 2013 • 13