Transcript Energie HD - Dietisten Nierziekten Nederland

Position Paper richtlijn hemodialyse (volwassenen)
Energie
Inhoud
1. Inleiding
2. Aanbevolen hoeveelheid energie
3. Literatuur
De DNN adviseert de energiebehoefte in te schatten met behulp van de
FAO/WHO/UNU-formule of de Harris & Benedict-formule 1984 .
Daarnaast is een toeslag voor activiteiten nodig (gemiddeld 1,5).
Om te beoordelen of de energiebehoefte juist is ingeschat is het belangrijk om de
energie-intake, het gewichtsverloop en de voedingstoestand te blijven monitoren.
Voor een gewichtstoename van 1 kg is ongeveer 7000 kcal extra nodig; voor
gewichtsverlies van 1 kg moet de inname met 7000 kcal worden verminderd.
1. Inleiding
Eiwit-energie ondervoeding komt in 20 tot 70% voor bij chronische hemodialysepatiënten,
met een gemiddelde van 40%. Hemodialysepatiënten hebben een verlaagde spontane
energie- (22,9 kcal/kg) en eiwitintake (0,93 gr/kg) ten opzichte van de aanbevolen
dagelijkse hoeveelheid. [4,8] Hoewel er veel ondervoeding voorkomt bij hemodialysepatiënten is de energiebehoefte bij stabiele hemodialysepatiënten niet verhoogd ten
opzichte van de gezonde populatie. [1,4,7] Ook bij slecht ingestelde diabetes mellitus,
hyperparathyreoïdie en inflammatie is de REE (Resting Energy Expenditure) niet veranderd
ten opzichte van de gezonde populatie. [1,7] In deze onderzoeken werd de REE gemeten met
een indirecte caloriemetrie.
2. Aanbevolen hoeveelheid energie
Internationale richtlijnen zoals de EBPG [9] en KDOQI [5] adviseren een energie-inname van
30-40 kcal/kg IBW/dag, aangepast aan leeftijd, geslacht en beweging. Vooral bij oudere
vrouwen kan deze methode leiden tot overschatting van de energiebehoefte. [9]
De EBPG [9] geeft wel aan dat voor de berekening van de dagelijkse energiebehoefte van de
individuele patiënt het beste de REE bepaald kan worden waarna deze wordt
vermenigvuldigd met een activiteiten- en ziektefactor.
De DNN adviseert de REE te berekenen met de FAO/WHO/UNU-formule of de Harris &
Benedict-formule. Hoewel de EBPG adviseert de Harris & Benedict-formule uit 1919 te
gebruiken, kiest de DNN voor de Harris & Benedict-formule uit 1984. Dit is de meest recente
formule waarbij onderzoek is gedaan bij een grotere populatie. [9,11]
Het is aan te bevelen om voor de berekening van de REE het actuele gewicht te gebruiken.
Alleen als er evident veel vocht wordt vastgehouden moet dit gecorrigeerd worden. [11] Het
kan wenselijk zijn om bij een BMI > 27 kg/m2 het gewicht te corrigeren naar het gewicht bij
BMI 27 kg/m2 om overschatting te voorkomen. Er zijn echter nog weinig onderzoeken naar
het toepassen van een correctie uitgevoerd.
Energie HD - versie 2, 11/2014 - status definitief - geldig tot 2019
Eindverantwoordelijk
: DNN WG richtlijnen
Contactperso(o)n(en)
: Eefje Schrijver - van Leeuwen, diëtist nierziekten Leids Universitair Medisch Centrum
Goedgekeurd door
: DNN WG richtlijnen, met instemming van NfN kwaliteitscommissie
Afdrukdatum
: 22-11-2014
Pagina 1 van 3
FAO/WHO/UNU-formule
Mannen
18-30 jaar 15,4 x actueel gewicht (kg) – 27 x lengte (m) + 717
30-60 jaar 11,3 x actueel gewicht (kg) – 16 x lengte (m) + 901
>60 jaar
8,8 x actueel gewicht (kg) + 1128 x lengte (m) - 1071
Vrouwen
18-30 jaar 13,3 x actueel gewicht (kg) + 334 x lengte (m) + 35
30-60 jaar 8,7 x actueel gewicht (kg) – 25 x lengte (m) + 865
>60 jaar
9,2 x actueel gewicht (kg) + 637 x lengte (m) – 302
Harris & Benedict- formule (1984)
Mannen
REE = 88,362 + (13.397 x actueel lichaamsgewicht in kg) + (4,799 x lengte
in cm) – (5,677 x leeftijd in jaren)
Vrouwen
REE = 477,593 + (9,247 x actueel lichaamsgewicht in kg) + (3,098 x lengte
in cm) – (4,33 x leeftijd in jaren)
Om de dagelijkse energiebehoefte te berekenen moet bij de REE nog een toeslag gegeven
worden voor de lichamelijke activiteiten. Hiervoor moet de REE vermenigvuldigd worden
met een activiteitenfactor die over het algemeen ligt tussen 1,2 en 2. Deze factor is
afhankelijk van de soort en duur van de activiteiten per dag. [9]
Dagelijks energiebehoefte (kcal/dag) = 1,5* x REE
*Activiteiten factor kan variëren tussen 1,2 tot 2.
Onderzoeken tonen aan dat hemodialysepatiënten significant minder lichamelijke activiteiten
hebben dan gezonde mensen. [2,3] Zeker hemodialysepatiënten met diabetes mellitus, een
hogere BMI en hogere leeftijd zijn minder lichamelijk actief. [10] Daarom adviseert de DNN
een activiteitenfactor van 1,3 te gebruiken. Wel blijft het aanbevolen om goed naar de
lichamelijke activiteiten te kijken van de individuele patiënt en daarmee de activiteitenfactor
eventueel aan te passen.
In geval van inflammatie is de REE niet verhoogd. [1,6,7] Echter de totale energiebehoefte
(TEE) lijkt verlaagd in vergelijking met gezonde personen en hemodialysepatiënten zonder
inflammatie. De oorzaak hiervan is waarschijnlijk dat hemodialysepatiënten met inflammatie
minder lichamelijk actief zijn dan gezonde personen en hemodialysepatiënten zonder
inflammatie. [6] Hier moet echter nog meer onderzoek naar worden gedaan.
Om te beoordelen of de energiebehoefte juist is ingeschat is het belangrijk om de energieintake, het gewichtsverloop en de voedingstoestand te blijven monitoren.
Zie DNN Position Paper dialyse - Nutritional Assessment bij chronisch nierfalen.
In sommige gevallen kan het aan te bevelen zijn om de REE te meten aan de hand van de
indirecte calorimetrie, bijvoorbeeld bij patiënten met morbide obesitas.
3. Literatuur
1. Avesani, C.M., Kamimura, M.A. & Cuppari L. (2011). Energy Expenditure in Chronic
Kidney Disease Patients. Journal of Renal Nutrition, 21(1), 27-30.
doi: 10.1053/j.jrn.2010.10.013
2. Avesani, C.M., Trolonge, S., Deléaval, P., Baria, F., Mafra, D, Faxén - Irving, G. et al.
(2012). Physical activity and energy expenditure in haemodialysis patients: an
international survey. Nephrology Dialysis Transplantation, 27(6), 2430-2034.
doi: 10.1093/ndt/gfr692
Energie HD - versie 2, 11/2014 - status definitief - geldig tot 2018
Eindverantwoordelijk
: DNN WG richtlijnen
Contactperso(o)n(en)
: Eefje Schrijver - van Leeuwen, diëtist nierziekten Leids Universitair Medisch Centrum
Goedgekeurd door
: DNN WG richtlijnen, met instemming van NfN kwaliteitscommissie
Afdrukdatum
: 22-5-14
Pagina 2 van 3
3. Baria, F., Kamimura, M.A., Avesani, C.M., Lindholm, B., Stenvinkel, P., Draibe, S.A. &
Cuppari, L. (2011). Activity-related Energy Expenditure of Patients Undergoing
Hemodialysis. Journal of Renal Nutrition, 21(3), 226-234.
doi: 10.1053/j.jrn.2010.06.022
4. Fouque, D. (2003). Nutritional requirements in maintenance hemodialysis. Advances
Chronic Kidney Disease, 10(3), 183-193.
doi: 10.1053/j.arrt.2003.08.007
5. Fouque, D. et al. (2007). European Best Practice Guidelines (EBPG) Guideline on
Nutrition. Nephrology Dialysis Transplantation, 22(Suppl 2), ii45-ii87.
doi: 10.1093/ndt/gfm020
6. Johansen, K.L., Chertow, G.M., Kutner, N.G., Dalrymple, L.S., Grimes, B.A. & Kaysen,
G.A. (2010). Low level of self-reported physical activity in ambulatory patients new to
dialysis. Kidney International, 78(11), 1164-1170. doi: 10.1038/ki.2010.312
7. Kamimura, M.A., Draibe, S.A., Avesani, C.M., Canziani, M.E.F., Colugnati, F.A.B. &
Cuppari, L. (2007). Resting energy expenditure and its determinants in hemodialysis
patients. European Journal of Clinical Nutrition, 61(3), 362-367.
doi: 10.1038/sj.ejcn.1602516
8. Kopple, J.D. et al. (2000). Nutrition in Chronic Renal Failure. American Journal of Kidney
Diseases, 35(6), Suppl 2, S17-S104.
doi: 10.1053/kd.2000.6671
9. Mafra, D., Deleaval, P., Teta, D., Cleaud, C., Arkouche, W., Jolivot, A. & Fouque, D.
(2011). Influence of Inflammation on Total Energy Expenditure in Hemodialysis
Patients. Journal of Renal Nutrition, 21(5), 387-393.
doi: 10.1053/j.jrn.2010.09.006
10. Rocco, M.V. et al. (2002). Nutritional status in the HEMO study cohort at baseline.
American Journal of Kidney Diseases, 39(2), 245-256.
doi: 10.1053/ajkd.2002.30543
11. Weijs, P.J.M. & Kruizenga, H.M. (2009). Wat is de energiebehoefte van mijn patiënt?
Nederlands Tijdschrift voor Voeding en Diëtetiek, 64(5), s1-s7.
Energie HD - versie 2, 11/2014 - status definitief - geldig tot 2018
Eindverantwoordelijk
: DNN WG richtlijnen
Contactperso(o)n(en)
: Eefje Schrijver - van Leeuwen, diëtist nierziekten Leids Universitair Medisch Centrum
Goedgekeurd door
: DNN WG richtlijnen, met instemming van NfN kwaliteitscommissie
Afdrukdatum
: 22-5-14
Pagina 3 van 3