Transcript Poeptransplantatie tegen diabetes-2

25
*:eb+
Door je darmbacteriën
te veranderen,
kunnen
we diabetes type z
terugdringen in de
toekomst. Daar Ís
(
arts-onderzoeker Ruud
Kootte van overtuigd.
(
Hij onderzoekt nu hoe
dit het beste kan worden
gedaan. TEKST'A'MTNEKHATED
BEELDW.ELMOETDEGRAAF
l-\e darmflora is het geheetaan bacteriën
lJ inje darmen. Het heeft een betangrijke
functie voor onze gezondheid. Wat blijkt?
Als mensen met ftink overgewicht de darmftora krijgen van slanke mensen, neemt hun
insutinegevoetigheid toe. Anders gezegd: de
ernst van (pre)OiaUetes neemt dan tijdetijk
af. Dit btijkt uit onderzoek van arts-onderzoeker Ruud Kootte van het AMC Amster-
o
Ë
c
a
dam. Hij is er daarom van overtuigd: door de
darmflora te veranderen zouden we diabetes
lype 2 kunnen terugdringen in de toekomst.
Uiteraard zijn er nog vragen: hoe vinden we
de darmbacteriën die hiervoor verantwoor-
detijk zijn? En kunnen we die in de toekomst in een pit
aanbieden, zodat diabetes type 2 kan worden teruggedrongen of zelÍs voorkomen?
Het onderzoek
Met de gedachte dat darmbacteriën invtoed hebben
op het gewicht, is arts-onderzoeker Ruud Kootte een
onderzoek begonnen bij mannen met overgewicht die
grote kans hebben om diabetes lype 2 te ontwikketen.
Door hen darmftora te geven van stanke, gezonde
mannen hoopt hij dat de proefpersonen afva[[en en
dat hun insutinegevoetigheid toeneemt. De darmflora
wordt gewonnen uit onttasting. Daardoor werd dit onderzoek bekend als poeptransptantatie, maar eigentijk
{
Welpn;,chap
*27
*i*è* I-\Ff
tt
I
TI
I
*
*
diabetes spe 2
darmbacterietransptantatie een betere term. Kootte:
"Onttasting bestaat voor een bepaatd deel uit water en
attertei voedingsbestanddelen. Ats je dat water wegis
haalt en de vaste materie overhoudt dan weten we dat
ruim de helft daarvan darmbacteriën is. We hebben
t
*'Poeptransplantatie? Ik
zegliever darmb ac terie
transplantatie'
een methode ontwikketd waarbij we de
darmbacteriën uit een ontlastingsmonster
kunnen fitteren. Deze bacteriën vangen we
op in een zoutoptossing. Dan heb je dus een
zoutoptossing met darmbacteriën."
ln het onderzoek van Kootte ontvangt een
groep proefpersonen gefitterde onttasting
van slanke donoren. De andere groep krijgt
een ptacebo in de vorm van hun eigen gefitterde ontlasting. De donoren ondergaan een
uitgebreide screening. Ze moeten gezond
en slank zijn en mogen geen medicijnen gebruiken, omdat deze invtoed hebben op de
o
N
'e
l
29 dà*ë*
darmftora. 's Ochtends leveren zowel de donoren ats
de proefpersonen een ontlastingsmonster in. De
proeÍpersoon krijgt vervotgens via zijn neus een stan_
getje ingebracht die naar de dunne darm teidt. Door
dit stangetje krijgt hij een laxerende vtoeistof waardoor
t
tu'*
*t
de darmen worden leeggespoetd van ontlasting en
daarmee ook een betangrijk deel van de darmftora.
Na dat laxeren ontvangen ze de zoutoptossing met de
gedoneerde darmbacteriën via hetzetfde stangetje. De
darmbacteriën komen zo direct in de dunne darm terecht, zodat ze zich daar kunnen vestigen.
Resultaat: positief, maar tijdelijk etfect
Het eerste deel van zijn onderzoek heeft Kootte
inmiddets gepubliceerd. "De darmftora van de proefpersonen die donorbacteriën ontvingen veranderde
inderdaad. Ats gevotg hiervan vieten ze af en verbeterde hun insulinegevoetigheid. Bij de controtegroep
bteeÍ de darmflora hetzetfde en veranderde er verder
niets." Het gaat maar om 1,5% van de darmftora die
verandert na de behandeting, maartoch kan dit binnen zes weken al een groot verschit in de stoÍwisseting
veroorzaken. Deze verandering
is wet
tijdetijk: na
twaatf weken is de darmfLora weer hetzetfde ats voor
de transptantatie.
De behandeting werkt hetaas niet bij iedereen, zoals
dat vaker het geval is bij behandetingen in de onderzoeksfase. "Dat heeft waarschijntijk te maken met een
mismatch tussen de ontvanger en de donor. We weten
nametijk nog niet wetke darmbacteriën de stofwisse[ing precies beïnvtoeden. We kunnen donoren dus
niet setecteren op basis van hun darmfLora. Er zijn superdonoren die btijkbaar hete goede darmbacterién
hebben die voor grote positieve effecten zorgen bij
proefpersonen, maar bij sommige donoren is dat minder. Zij hebben waarschijntijk minder geschikte darmftora op het gebied van stofwisseting."
'F{et gebruik
Meer inÍormatie?
o
C
f.
Wilt u meer informatie
of deelnemen aan het
onderzoek? Mai[ dan naar
[email protected].
t
van
antibiotica kan leiden
tot een verhoogd BMI'
ilt
).:r:
#;ï
:É'
;'i1,,ï
#"
LlJel€nsch,ap
lnmiddets is Kootte bezig met nieuw onderzoek om uit
te vinden wetke darmbacteriën een positief elfect
hebben. Ook probeert hij het mechanisme te ontdekken achter de samenhang tussen darmflora en stoÍwisseting. Aan het nieuwe onderzoek is een extra
groep toegevoegd. "Een groep proefpersonen krijgt
tisch zijn, omdat het dan een screeningsmechanisme kan worden. "Er is een groot onderzoek geweest bij vrouwen met
prediabetes. VooraÍgaand aan het onder-
zes weken na de eerste behandeting nog een behan-
deting. Zo onderzoeken we oÍ het effect extra lang
aanhoudt of misschien extra sterk is." Voor dit onderzoek is Kootte nog op zoek naar proeÍpersonen. "Het
gaat zowel om mannen met overgewicht ats om
betes hadden ontwikketd. Vrouwen met
bepaatde ctusters van darmbacteriën bteken
uiteindetijk diabetes te hebben, terwijI vrouwen met andere ctusters geen diabetes kregen. Uit sommige onderzoeken btijkt zetÍs
stanke gezonde mannen die ats darmbacteriedonor
dat darmflorasamenstetting een betangrij-
wilten optreden. We doen nu nog geen onderzoek bij
vrouwen, omdat hormonate wissetingen invtoed kunnen hebben op darmbacteriën, en dat proberen we
zoveel mogetijk uit te sluiten. Ook kunnen mensen die
bepaatde medicijnen gebruiken niet meedoen, omdat
deze ook invtoed hebben op de darmflora."
kere voorspetter was voor het krijgen van diabetes dan genen of de ouderwetse risicofactoren van diabetes. We moeten niet te
hard van stapet [open, maar er tijkt zeker
toekomst in te zitten. Wie weet dat huisartsen in de toekomst dus niet atteen naar
Darmftora als screeningsmechanisme
btoedsuiker, cholesterot en btoeddruk kijken,
maar ook de darmflora bepaten om het ri-
Kun je aan de hand van darmftora bepalen of iemand
sico op diabetes type 2 te bepaten."
Zg
zoek is hun darmftora bepaatd en na ongeveer vijf jaar is gekeken wetke vrouwen dia-
{
diabetes type 2 krijgt? Votgens Kootte zou dit fantas-
'De positieve verandering is nog tiideliik,
na 12 weken is de darmflora als voorheelt'
Antibiotica en probiotica
ln de veeteett wordt a[ sinds jaren '50 op
grote schaaI antibiotica aan dieren gegeven om ze te beschermen tegen infecties,
maar ook om ze vet te mesten. Met die ge-
Probiotica kunnen juist een positieve invloed hebben. De bacterie Eubacterium
dachte heeft Ruud Kootte gekeken naar
mensen: wetk effect heeft het stikken van
antibiotica eigentijk op darmftora en gewicht? Het gebruik van antibiotica kan lei-
bacterie nam juist af bij mensen die na antibioticagebruik een verminderde gevoetigheid hadden voor insutine. Het toedienen van Eubacterium Hattii in proefdieren
zorgt voor een toename in energieverbruik
en insulinegevoetigheid. Dit is dus een
den tot een verhoogd BMl. Daarnaast
neemt de diversiteit van darmbacteriën aÍ.
waardoor de insutinegevoetigheid ook aÍneemt. Bepaatde antibiotica kunnen dus
grote negatieve invloeden hebben op de
darmftora en de insutinegevoetigheid.
Hattii nam toe bij proefpersonen bijwie de
darmbacterietransptantatie aanstoeg. De
.L
darmbacterie waar Ruud Kootte meer onderzoek naar wiI doen. Ats hij meerdere
positieve bacteriën ontdekt, kunnen die bv.
gezamenlijk in een pitverwerkt worden.
6
-
3