Transcript Download hier de PDF van dit artikel

akkerbouw
R E P O RTA G E
Vader en zoon Koolen telen 440 hectare aardappelen,
deels in Wallonië. De visie: veel zelf doen met grote
machines. De nieuwe pootcombi past in dat plaatje.
650 hectare met twee
man en groot materieel
E
52
RGENS op de taalgrens tussen Wallonië en Vlaanderen spreken we af
met de Nederlandse akkerbouwers
Chris en Jos Koolen. Ze zijn zo’n 70
kilometer van thuisbasis Bergeijk aan het
poten. Een trekker met gele GV-kentekenplaat en een kipper met poters op de kopakker verklappen dat dit de juiste plek
moet zijn. Door het heuvelachtige terrein
is op de 35 hectare echter weinig activiteit zichtbaar. Totdat langzaam een forse
New Holland opdoemt aan de horizon.
De zware T8050 staat vierkant op rupsen
en maakt een geluid dat het midden
houdt tussen brullen en fluiten. Daar
wordt gewerkt onder de kap.
“Ja, we hebben de trekker eerst gekieteld en toen gechipt. Die gaat wel over de
400 pk”, verduidelijkt Jos later lachend.
Erachter een enorme pootcombinatie.
Ondanks deze pk’s gaat de trekker onder
de moeilijke omstandigheden alsnog volledig plat voor de achtrijige frees-pootcombinatie, die de 22-jarige Jos grotendeels
zelf uitdacht en liet bouwen. Met 5 kilometer per uur kruipt het span over het
land en verdwijnt het 28-35 millimeter
Innovator-pootgoed in de grond. Bij
leemputten zakt de snelheid terug tot 3,5
kilometer per uur. Het dieselverbruik
kruipt tegen de liter per minuut aan.
De akkerbouwers telen dit jaar 440
hectare aardappelen. Met hun groeiende
areaal stonden ze voor de keuze: een
tweede pootcombi erbij kopen óf iets
nieuws bedenken met meer capaciteit.
Koolen huurt de grond geploegd, of met ingewerkte groenbemester. Dit jaar kost het
veel capaciteit om de grond fijn te leggen. FOTO’S: MATTHIJ S V ERHAG EN
Jos: “Investeren in een tweede trekker,
een tweede pootmachine, tweede gps-systeem en tweede mannetje was voor ons
geen optie. Wij wilden een grote, nieuwe
combi met meer capaciteit.”
Nek uitgestoken
Omdat Grimme al langer een compact
inklappende achtrijige pootmachine levert, stapten ze met hun wensen naar
dealer Evax in Duizel en een lokale constructeur. Resultaat is een unieke combinatie: een zesmeterse frees met rugvormers, gevolgd door de achtrijige getrokken pootmachine met aanaardkappen in
bovenaanspanning. “Samen met de dealer hebben we echt onze nek uitgestoken.
Het gaat om veel geld en de krachten op
het materiaal zijn enorm. Omdat we
eerst frezen, hoeven de aanaardkappen
op de poter niet veel grond te verzetten.
Dat scheelt. Gelukkig draait de machine
volgens plan.”
De grote werkbreedte vergt veel van de
trekker. De ondernemers dachten hem
daarom op dubbellucht te zetten, voor voldoende tractie in de heuvels. Dat raadde
de dealer echter af. Op het laatste moment koos Koolen dus toch voor rupsen.
Achterop zijn deze 90 centimeter breed.
De extra eindvertraging van zo’n 30 proBOERDERIJ 99 — no. 31 (29 april 2014)
PROFIEL
Naam: Chris (53) en Jos
(22) Koolen.
Plaats: Bergeijk (N.-Br.)
en Lommel (B).
Bedrijf: akkerbouw
cent maakt de New Holland bijzonder
sterk. Het geheel oogt bijna buitenaards,
en poot vlot 2 hectare per uur.
“Ons streven is altijd om met zo weinig
mogelijk arbeid het werk gedaan te krijgen. Capaciteitsmachines passen hierbij”,
vertelt Jos, terwijl vader Chris op het
kopeind passeert met de 18-tons getrokken
tandem-as-kunstmeststrooier. Hij gaat de
KAS-basisbemesting op een volgend perceel toedienen. De akkerbouwers zijn
aangewezen op kunstmest, want opvallend genoeg is dierlijke mest in deze
streek schaars. Vanwege Belgische regelgeving mag mest vanuit overschotgebied
De Innovators gaan vlot de grond in. De
combi poot 2 hectare per uur. Dankzij gps
is lange dagen draaien geen punt.
BOERDERIJ 99 — no. 31 (29 april 2014)
op 650 hectare.
Grotendeels (huur)grond in
Wallonië (400 ha). Onder bedrijfsnaam Pomko Bvba telen
de ondernemers 440 hectare
aardappelen; 220 hectare Innovator, 50 hectare Markies,
40 hectare Bintje en 40 hectare Fontane, de rest is vroege
aardappelen. Het gaat om
contractteelt voor LWM,
Agristo, Farm Frites en Weuthen. De aardappelteelt zit in
een roulatie met 150 ha mais,
50 ha conserven, 15 ha suikerbieten en 5 hectare quinoa.
Tevens lopen er 50 stuks
melkvee in Bergeijk. Die tak
runnen de ouders, zij helpen
ook mee in de akkerbouwtak.
Veel werk verzetten met weinig man; dat
is het credo bij Koolen. Achtrijig frezen,
poten en direct aanaarden past in dat
plaatje. De combinatie is uniek.
Vlaanderen niet Wallonië in.
De grond oogt op de foto’s wellicht als
zandgrond, dat is het bepaald niet. Chris
ziet de lokale löss als de beste grond om
aardappelen op te telen. Vandaar dat de
regio in trek is bij expanderende Nederlandse telers. Chris: “Dit is de vruchtbaarste streek van België. De grond doet
zeker niet onder voor die in de Nederlandse polders.”
Dit jaar is het echter lastig om de boel
fijn te krijgen. Het bekende verhaal van
onvoldoende nachtvorst. Koolen huurt de
grond, met de afspraak dat de eigenaar
deze zelf ploegt. Óf hij zaait gele mosterd
als groenbemester, die hij zo vroeg mogelijk in het jaar klepelt en lostrekt. Ongeveer twee derde van de gehuurde grond
wordt zo (niet-kerend) bewerkt.
Normaal gesproken leggen de akkerbouwers de grond dan in één werkgang
klaar met hun zesmeterse Amazone Centauro. Dit jaar moet dat bij herhaling gebeuren. Ook een eigen vleugelschaarcultivator en twee lokaal ingehuurde trekkers met rotorkopeggen zijn druk bezig
om de grond fijn te krijgen. Een naastge-
legen onbewerkt perceel is nog hard als
beton.
De prijzen voor losse huur zijn niet per
se lager dan in Zuid-Nederland. Maar ze
wisselen sterk, afhankelijk van het perceel. De afstand naar de thuisbasis in
Bergeijk, zo’n 1,5 uur rijden met de auto,
zien de ondernemers met de genoemde
voordelen niet als obstakel. Sterker: ook
al het spuitwerk doet Jos zelf. “Met 50 kilometer per uur en ’s nachts rijden ben je
er zo”, relativeert hij.
Matthijs Verhagen
53