Transcript presentatie Hoofddorp

03-04-2014
De Klimaatbestendige Stad
Hoofddorp
David van Zelm van Eldik
Programmadir ect eur
Deltapro gra mm a Nieuwbo uw en Herstructurer in g
Programma van vanmiddag
12.30 u. Opening door W ethouder Jeroen Nobel
12.40 u. Opening met pitches
12.55 u. Deltaprogramma Nieuwbouw en Herstructurering en ‘De drie stappen’
voor een klimaatbestendige stad: stresstest, lokale adaptatiestrategieën
& klimaatadaptatie in ruimtelijke visies, door David van Zelm van Eldik
13.15 u. De proeftuinervaring van Hoofddorp, door Rene Blom en Meinke Schouten
13.40 u. W orkshops, ronde 1
14.55 u. Pauze
15.15 u. W orkshops, ronde 2
16.30 u. Hoe gaan we de Deltabeslissing Ruimtelijke Adaptatie tot een succes maken?
1
03-04-2014
Pitches!
Eigen ervaringen, kansen, bedreigingen, wat doet u zelf en heeft u nodig, ziet u
meerwaarde in verbindende afspraken?
Ruimtelijke Adaptatie
over het samenbrengen van
water en ruimte
David van Zelm van Eldik
Programmadir ect eur
Deltapro gra mm a Nieuwbo uw en Herstructurer in g
2
03-04-2014
Ruimtelijke Adaptatie
over het s amenbrengen van
water en ruimte
2 1 januari 2 014
Deltaprogramma
Ne ge n deelprogramma’s
Vijf De ltabeslissingen:
1.
2.
3.
4.
5.
Ve iligheid
Zoe twater
R uim telijke Adaptatie
R ijn-Maas Delta
IJsselmeer
6
3
03-04-2014
Waterrobuuste inrichting
7
Klimaatbestendige stad
8
4
03-04-2014
Klimaatbestendige stad
9
Klimaatbestendige stad
10
5
03-04-2014
6
03-04-2014
7
03-04-2014
8
03-04-2014
Deltaprogramma Nieuwbouw en Herstructurering
Probleemanalyse
•
•
•
•
Kwaliteit van de leefomgeving is basisvoorwaarde
Kwetsbaarheid voor gevolgen van overstromingen en extreem weer neemt toe
Dit leidt tot aanzienlijke schades.
Er is ruime ervaring met maatregelen
•
Deze worden nog onvoldoende benut bij ruimtelijke afwegingen
Ambitie 2020
•
We handelen waterrobuust en klimaatbestendig bij het (her)ontwikkelen van onze
gebouwde omgeving
Ambitie 2050
•
•
gebouwde omgeving is zo goed mogelijk klimaatbestendig en waterrobuust ingericht
(her)ontwikkelingen leidt tot ‘zo weinig als redelijkerwijs mogelijk’ extra risico op
schade en slachtoffers.
•
•
Door waterveiligheidsbeleid meer ruimtelijk te maken
Door ruimtelijk beleid meer waterrobuust en klimaatbestendig te maken
17
Aanpak
• Inte rbestuurlijk e stuurgroep
• Joint fact finding overheden, m arktpartijen en
k e nnisinstellingen
• Be le idsadviezen bottum up via vier coalities
k lim aatbestendige stad
• Aanpak funderingsschade met private partije n
• Voorbere iding uitvoering met overheden, kennisinstellingen
18
9
03-04-2014
De drie stappen
Stresstest;
lokale Adaptatiestrategie;
doorwerking klimaatadaptatie in
ruimtelijke visies.
David van Zelm van Eldik
Programmadir ect eur
Deltapro gra mm a Nieuwbo uw en Herstructurer in g
Dijken
Basisveilig heid 10-5 (+evt op slag )
Slimme combinaties laag 1,2,3
Basisveilig heid 10-5 (+evt op slag )
Meerlaagsveiligheid
DB
Waterveiligheid
Waterrobuust inrichten
Vitale & Kwetsbare functies
(binnendijks en buitendijks)
Nationaal b elang (sectoraal
Overstroming
Droogte
Hitte
Wateroverlast
Lokaal/reg ionaal
via wetg eving )
b elang (integ raal via RO)
Klimaatbestendige stad
DB Ruimtelijke
A daptatie
20
10
03-04-2014
Deltabeslissing Ruimtelijke Adaptatie
Bestuurlijke afspraak
“afwegingskaders water en ruimte”
• Lokaal en regionaal
• Generieke uitgangspunten
Bestuurlijke afspraak
Model Afwegingskader
• Weten / Willen / Werken
Watertoets proces
• Continueren/versterken onder Omgevingswet
Ondersteuning
Stimuleringspr og ra m ma 2014-20 17
• Interbestuurlijk
Aanpak Vitale en kwetsbare functies
• Afspraken aanpak knelpunten
Aanpak Funderingsscha de
• Afspraken aanpak preventie
Specials
Aanpak Buitendijks
• Versterken rol provincie en waterbeheerder
21
Deltabeslissing Ruimtelijke Adaptatie
Bestuurlijke afspraak
“afwegingskaders water en ruimte”
• Lokaal en regionaal
• Generieke uitgangspunten
Afspraak “afwegingskaders
water en ruimte”
Model Afwegingskader
• Weten / Willen / Werken
Weten:
waterrobuustheid en klimaatbestendigheid analyseren
Watertoets proces
• Continueren/versterken onder Omgevingswet
Willen:
uitkomsten hiervan vertalen naar een eigen ambitie
Stimuleringspr og ra m ma 2014-20 17
• Interbestuurlijk
Werken:
aangeven hoe deze ambitie doorwerkt
Waterrobuuste inrichting en Klimaatbestendigheid
Wordt zorgvuldig in RO afgewogen via
lokale / regionale afwegingskaders
Aanpak Vitale en kwetsbare functies
• Afspraken aanpak knelpunten
Aanpak Funderingsscha de
• Afspraken aanpak preventie
Aanpak Buitendijks
• Versterken rol provincie en waterbeheerder
22
11
03-04-2014
Deltabeslissing Ruimtelijke Adaptatie
Bestuurlijke afspraak
“afwegingskaders water en ruimte”
• Lokaal en regionaal
• Generieke uitgangspunten
Model Afwegingskader
Weten (stresstest)
Model Afwegingskader
• Weten / Willen / Werken
Watertoets proces
• Continueren/versterken onder Omgevingswet
Stimuleringspr og ra m ma 2014-20 17
• Interbestuurlijk
Willen (adaptatiestrategie)
Aanpak Vitale en kwetsbare functies
• Afspraken aanpak knelpunten
Aanpak Funderingsscha de
• Afspraken aanpak preventie
Werken (doorwerking)
Aanpak Buitendijks
• Versterken rol provincie en waterbeheerder
23
Model Afwegingskader
Model Afwegingskader
M odulaire opbouw
Weten
E en wizard leidt de
beginnende gebruiker
door de bas ismodules
Willen
Werken
D e gevorderde
gebruiker kiest direct
een module
E r worden ook externe
‘verdiepingsmodules’
aangeboden, bijv. 3 D i
24
12
03-04-2014
Model Afwegingskader
Model Afwegingskader
Weten (stresstest)
Willen (adaptatiestrategie)
Werken (doorwerking)
25
Model Afwegingskader voorbeeld invulling
Model Afwegingskader
Weten (stresstest)
ORZ-kaarten
Klimaateffect atlas
Risico Applicatie
Buitendijks
Willen (adaptatiestrategie)
Teeb tool
Afwegingsinstrument WHO
MLV-tool
Werken (doorwerking)
Leidraad CROW
Omgevingsvisie,
-plan en verordening
EMVI criteria
26
13
03-04-2014
Model Afwegingskader voorbeeld invulling
Model Afwegingskader
Weten (stresstest)
ORZ-kaarten
Klimaateffect atlas
Risico Applicatie
Buitendijks
Willen (adaptatiestrategie)
Teeb tool
Afwegingsinstrument WHO
MLV-tool
Werken (doorwerking)
Leidraad CROW
Omgevingsvisie,
-plan en verordening
EMVI criteria
27
Model Afwegingskader voorbeeld invulling
Model Afwegingskader
Weten (stresstest)
ORZ-kaarten
Klimaateffect atlas
Risico Applicatie
Buitendijks
Willen (adaptatiestrategie)
Teeb tool
Afwegingsinstrument WHO
MLV-tool
Werken (doorwerking)
Leidraad CROW
Omgevingsvisie,
-plan en verordening
EMVI criteria
28
14
03-04-2014
Model Afwegingskader voorbeeld invulling
Model Afwegingskader
Weten (stresstest)
ORZ-kaarten
Klimaateffect atlas
Risico Applicatie
Buitendijks
Willen (adaptatiestrategie)
Teeb tool
Afwegingsinstrument WHO
MLV-tool
Werken (doorwerking)
Leidraad CROW
Omgevingsvisie,
-plan en verordening
EMVI criteria
29
Model Afwegingskader voorbeeld invulling
Model Afwegingskader
Weten (stresstest)
ORZ-kaarten
Klimaateffect atlas
Risico Applicatie
Buitendijks
Willen (adaptatiestrategie)
Teeb tool
Afwegingsinstrument WHO
MLV-tool
Werken (doorwerking)
Leidraad CROW
Omgevingsvisie,
-plan en verordening
EMVI criteria
30
15
03-04-2014
Model Afwegingskader voorbeeld invulling
Model Afwegingskader
Weten (stresstest)
ORZ-kaarten
Klimaateffect atlas
Risico Applicatie
Buitendijks
Willen (adaptatiestrategie)
Teeb tool
Afwegingsinstrument WHO
MLV-tool
Werken (doorwerking)
Leidraad CROW
Omgevingsvisie,
-plan en verordening
EMVI criteria
31
Deltabeslissing Ruimtelijke Adaptatie
Bestuurlijke afspraak
“afwegingskaders water en ruimte”
• Lokaal en regionaal
• Generieke uitgangspunten
Model Afwegingskader
• Weten / Willen / Werken
Watertoets proces
• Continueren/versterken onder Omgevingswet
Stimuleringspr og ra m ma 2014-20 17
• Interbestuurlijk
Aanpak Vitale en kwetsbare functies
• Afspraken aanpak knelpunten
Aanpak Funderingsscha de
• Afspraken aanpak preventie
Aanpak Buitendijks
• Versterken rol provincie en waterbeheerder
32
16
03-04-2014
Deltabeslissing Ruimtelijke Adaptatie
Bestuurlijke afspraak
“afwegingskaders water en ruimte”
• Lokaal en regionaal
• Generieke uitgangspunten
Model Afwegingskader
• Weten / Willen / Werken
Voorbeeld: Leergemeenschappen
Watertoets proces
• Continueren/versterken onder Omgevingswet
Stimuleringspr og ra m ma 2014-20 17
• Interbestuurlijk
Aanpak Vitale en kwetsbare functies
• Afspraken aanpak knelpunten
Aanpak Funderingsscha de
• Afspraken aanpak preventie
Aanpak Buitendijks
• Versterken rol provincie en waterbeheerder
33
Deltabeslissing Ruimtelijke Adaptatie
Bestuurlijke afspraak
“afwegingskaders water en ruimte”
• Lokaal en regionaal
• Generieke uitgangspunten
Model Afwegingskader
• Weten / Willen / Werken
Watertoets proces
• Continueren/versterken onder Omgevingswet
Stimuleringspr og ra m ma 2014-20 17
• Interbestuurlijk
Aanpak Vitale en kwetsbare functies
• Afspraken aanpak nationale knelpunten
Aanpak Funderingsscha de
• Afspraken aanpak preventie
Aanpak Buitendijks
• Versterken rol provincie en waterbeheerder
1.
Noodfuncties:
Nationaal beleidsdoel 2050:
Doorfunctioneren
2. Risicovolle functies:
Nationaal beleidsdoel 2050:
Voorkomen ernstige milieu- en gezondheidseffecten
3. Grote schade:
Nationaal beleidsdoel 2050:
Voorkomen “nationale schade”
34
17
03-04-2014
Deltabeslissing Ruimtelijke Adaptatie
Bestuurlijke afspraak
“afwegingskaders water en ruimte”
• Lokaal en regionaal
• Generieke uitgangspunten
Model Afwegingskader
• Weten / Willen / Werken
Watertoets proces
• Continueren/versterken onder Omgevingswet
Stimuleringspr og ra m ma 2014-20 17
• Interbestuurlijk
Aanpak Vitale en kwetsbare functies
• Afspraken aanpak knelpunten
Aanpak Funderingsscha de
• Afspraken aanpak preventie
Aanpak Buitendijks
• Versterken rol provincie en waterbeheerder
35
Deltabeslissing Ruimtelijke Adaptatie
Bestuurlijke afspraak
“afwegingskaders water en ruimte”
• Lokaal en regionaal
• Generieke uitgangspunten
Model Afwegingskader
• Weten / Willen / Werken
Watertoets proces
• Continueren/versterken onder Omgevingswet
Stimuleringspr og ra m ma 2014-20 17
• Interbestuurlijk
Aanpak Vitale en kwetsbare functies
• Afspraken aanpak knelpunten
Aanpak Funderingsscha de
• Afspraken aanpak preventie
Aanpak Buitendijks
• Versterken rol provincie en waterbeheerder
36
18
03-04-2014
De proeftuinervaring van
Hoofddorp
Rene Blom
Meinke Schouten
Gemeente Haarlemm er me er
Hoogheemr aa dsc h ap van Rijnlan d
Klimaatbestendig stadsbeheer Hoofddorp
Proef tuin 2013 Deltaprogramma Nieuwbouw en Herstructurering
René Blom,
Gemeente Haarlemmermeer
Meinke Schouten,
Hoogheemraadschap van Rijnland
19
03-04-2014
Introductie
•
•
•
•
Aanleiding/probleemstelling
Doel
Methodiek
Resultaat
Aanleiding
Er is een gedeelde Watervisie:
• Structuurvisie Haarlemmermeer
• Structuurvisie Hoofddorp
•
Behoefte aan de wijze waarop gemeente en
hoogheemraadschap klimaatadaptatie kunnen
integreren in hun reguliere werkprocessen
20
03-04-2014
Doel
Proeftuin klimaatbestendige stad:
Het ontwikkelen van een methodiek, c.q
planningsmechanisme voor stedelijkbeheer en
herstructurering die voorgenomen investeringen in
vastgoed, openbare ruimte en ondergrondse
infrastructuur koppelt aan doelstellingen van
klimaatadaptatie.
Proeftuin gefaciliteerd door:
Deltaprogramma Nieuwbouw en Herstructurering
(DPNH)
Methodiek
•
•
Via ontwerpend onderzoekmethode van DPNH
maatregelen en strategieën verkennen voor
klimaatadaptatie
•
Via 2 workshops en aan de hand van 2 proefwijken:
– bestaande wijk(‘70-80) met grondwateroverlast
– Sloop nieuwbouw project (woningbouw)
Deelnemers:
– Trekkers: Haarlemmermeer en Rijnland
– Ontwikkelaar AM, drinkwaterbedrijf PWN en
– expertsop het gebied van stedenbouw,
klimaatverandering en financiën.
•
21
03-04-2014
Resultaat: Bouwsteen 1
•
Stresstest, biedt inzicht waar:
– Urgentie is: adaptatie leidend voor ontwikkeling
– Urgentie op termijn
– Geen urgentie maar adaptatie wel belangrijk
• Meekoppelen isdan logisch
• Urgentie voor Hoofddorp blijkt niet goed duidelijk.
• Eerste stap voor Haarlemmermeer stresstest
Resultaat: Bouwsteen 1
22
03-04-2014
Resultaat: Bouwsteen 2
•
Gebiedsgerichte samenwerking en aanpak:
– Tussen verschillende afdelingen intern
– Externe partijen bv. via Smart Coalitions
– Via een integrale gebiedsagenda:
– En een gebiedsboekhouding bv. een gebiedsfonds
(Publiek/privaat)
•
•
Dit vereist overkoepelende regie,
die ontbreekt nu.
Resultaat: Bouwsteen 3
Meekoppelmetro
Mn. voor
Niet urgente
Maar
belangrijke
Adaptatiemaatregelen
23
03-04-2014
Resultaat: Bouwsteen 4
Life cycle
Exploitaties
& financiële
betrokkenheid
Resultaat: Bouwsteen 4
Life cycle
Exploitaties
•
Belemmering: Ontwikkeling en onderhoud nu
financieel gescheiden
& financiële
betrokkenheid
•
Voorwaarde bij gebiedsgerichte aanpak:
– Alle ruimtelijke ingrepen en veranderingen
bv. over 30 jaar in kaart
– Bv. GREX+model met inbegrip van de
eerste 30 jaar onderhoud
24
03-04-2014
Voorbeeld: Flexibel peil in de polder
Watervisie: waar mogelijk naar flexibel en hoger peil.
Veel aanpassingen nodig om dit mogelijkte maken zoals:
• Beschoeiing,
• Riolering,
• Duikers en bruggen.
Door bij vervanging de juiste uitgangspunten mee te
nemen ontstaat op termijn duurzaam en robuust
watersysteem.
Tegen geen of geringe meerkosten
Wie pakt Regie?
•
•
Regie moet leiden tot:
– Afweging doelen en belangen (korte en lange
termijn)
– Afstemmen diverse visiesen oplossingen voor
adaptatie (in ontwikkeling/uitvoering- en
beheer/exploitatiefase
– Integrale afweging beter op elkaar afstemmen en
zonodig andersinrichten van financieringsmodellen
van diverse partijen
– Life-cycle én systeemdenken
Mogelijke oplossing:
– Taskforce integrale ontwikkeling en beheer en
onderhoud
25
03-04-2014
Slot/conclusies
•
•
•
•
Proeftuin levert bouwstenen op om klimaatadaptatie te
integreren in werkprocessen:
– Stresstest: geeft inzicht in urgentie en fasering;
– Gebiedsgerichte aanpaken samenwerking noodzakelijk
– Meekoppelmetro: leidt tot kostenreductie
– Life cycle exploitaties
Een klimaatadaptatie vereist andere manier van werken
intern en tussen organisaties(dus nieuw procesontwerp
nodig).
Met overkoepelende regie
Eerste stap Haarlemmermeer:
– Urgentie bepalen via stresstest als basis voor vervolg
De Workshops, twee rondes
Ronde 1: 13.40 – 14.55. Ronde 2: 15.15 – 16.30
1) Stresstest – David van Zelm van Eldik (Deltaprogramma Nieuwbouw en
Herstructurering)  Voorzolder (plenaire ruitme)
2) 2) Lokale adaptatiestrategie – Garmt Arbouw (Ministerie van Infrastructuur en
Milieu)  Achterzolder
3) Doorwerking, klimaatadaptatie in ruimtelijke visies – Han Frankfort (Ministerie
v an Infrastructuur en Milieu)  Kamer van Biesheuvel, beneden in het
Voorhuis
4) Richtlijnen – Kees Broks (STOWA)  De oude keuken, beneden in het
Voorhuis
5) Goed gedrag belonen – Albert Elshof (Deltaprogramma Nieuwbouw en
Herstructurering)  Opkamer, beneden in het Voorhuis
26
03-04-2014
Hoe gaan we de acties
uitvoeren en de Deltabeslissing
Ruimtelijke Adaptatie tot een
succes maken?
David van Zelm van Eldik
Programmadir ect eur
Deltapro gra mm a Nieuwbo uw en Herstructurer in g
Dank voor uw betrokkenheid!
Tijd voor een drankje en hapje
27