Transcript PL.HANZE - Hanzehogeschool Groningen

pl.hanze
Nr. 31 2014
Fotoverslag Open Dag
Honours-studenten helpen Brandweer
Samenwerking Martini ziekenhuis en Hanze
de ontwikkeling
2
PL.HANZE
I N HOUD
3
april 2014
6
12
Een aantal jaren geleden tekenden
de Hanze en het Martini Ziekenhuis
een convenant. Nu wordt de
samenwerking geïntensiveerd.
Overal werken studenten, docenten
en onderzoekers aan het thema
gezond en actief ouder worden.
Twee voorbeelden uit verschillende
vakgebieden.
8
15
Studenten en docenten gingen
bij bedrijven aan de slag om de
bedrijfsvoering te verbeteren. Een
duurzaam bedrijvennetwerk ontstond.
De Groningse Brandweer wil meer
interactie met burgers. Honoursstudenten gaan de vuurvechters
helpen. ‘We willen vooral weten wat
de maatschappij van ons verwacht.'
9
25
16
Fotoverslag Open Dag
De Wet op het Hoger Onderwijs
en Wetenschappelijk Onderzoek is
gewijzigd. Juridisch adviseur Abelius
Reitsma legt de consequenties uit.
Al jaren zet de Hanzehogeschool zich
in voor duurzaamheid. Nu zijn de
doelen en ambities vastgelegd in het
Beleidsplan Duurzame Bedrijfsvoering.
18
Special:
Hanze Innovate Update
Samenwerking
Martini en Hanze
Healthy Ageing
Slim organiseren in het MKB Studenten helpen brandweer
Wijzigingen Wet HO
Herman van der Werff, teamleider (en
regisseur docentkwaliteit) op de Academie
voor Verpleegkunde, volgde de Master in
Educational Management in Amsterdam.
Waarom besloot je
een opleiding te volgen?
Waarom koos je deze master?
Wat was je belangrijkste
nieuwe inzicht?
Hoe zet je je nieuwe kennis in?
Hoe combineerde je werk en studie?
Welke tips heb je voor docenten die
deze studie ook willen gaan doen?
‘Ik werk al heel lang als manager in het onderwijs en wilde mijn rugzak
vullen met tools die mijn kijk op de functie van manager verbreden. Bovendien
vragen we van docenten om master-opleidingen te volgen. Dan moet je dat als
teamleider natuurlijk ook doen.'
.
Special: De Hanze Duurzaam
25
10
15
6
‘Met deze baan heb ik definitief voor een onderwijscarrière gekozen. Deze
master hoorde daar gewoon bij, vond ik.'
4
24
Fotoverslag
Prins Claus Concert
Project Rendementen
Rubrieken
10 Portret van een school
30 Veranderende tijden
31 Agenda / Column
32 Walk of Fame
‘De master heeft in ieder geval m'n blik verruimd. Je ziet hoe theorieën je
ideeën kunnen ondersteunen. Mijn visie is dat kwaliteitsverbetering van
docenten komt. Het management moeten docenten faciliteren, zodat ze zo
goed mogelijk kunnen werken. Dat lijkt simpel, maar het is de theorie die me
er echt van overtuigde. Voor mij was het boek van Mathieu Weggemans een
baken, Leidinggeven aan professionals? Niet doen.'
‘Ik betrek docenten veel meer bij het vertalen van de Hanze-visie in hun
concrete handelen. Opbouwen in plaats van opleggen, draagvlak creëren. Iedere
docent heeft zijn of haar inbreng. Samen stellen we verbeterscenario's op, die
we vervolgens samen uitwerken. Zo werken we aan een definitief scenario voor
docentkwaliteit. Daarna is het de uitdaging om dat scenario toe te passen in de
praktijk.'
‘Twee jaar lang zeven dagen per week was ik alleen met m'n baan en m'n
studie in de weer. Erg intensief, ik weet het, maar ik heb kunnen profiteren
van de wisselwerking. Ik kon de opgedane kennis kwijt in m'n dagelijks werk
en m'n werkervaringen boden weer aanknopingspunten voor de studie.'
‘Als je een studie wilt volgen, doe het dan om te leren en niet voor het
papiertje, of omdat het moet. Haal eruit wat eruit te halen valt. Studeren is
echt een kans, laat die niet liggen.'
Ben jij bezig met een master of ander scholingstraject en wil je graag geïnterviewd worden? Stuur dan een mail aan [email protected].
PL.HANZE is het personeelsblad van de Hanzehogeschool Groningen en wordt gemaakt
door het stafbureau Marketing & Communicatie Hoofdredactie /coördinatie/teksten
Chris Wind Eindredactie / teksten evanya breuer, boudewijn Otten Teksten Josephine Banens,
COLOFON
camerik voortman communicatie, henk dilling, Helma Erkelens, louwke Meinardi,
Luuk Steemers Fotografie Pepijn van den Broeke, Frank de Kleine, Deborah Roffel,
Luuk Steemers, Peter Tahl Vormgeving Dineke Buist Drukwerk Grafische industrie de marne
Rechten Niets van deze uitgave mag worden overgenomen, vermenigvuldigd of geproduceerd
zonder schriftelijke toestemming van het stafbureau Marketing & Communicatie van de
Hanzehogeschool Groningen en/of andere auteursrechthebbenden Vragen, opmerkingen,
suggesties [email protected]
4
PL.HANZE
Prins Claus Concert met Afrikaanse ritmes
Prinses Beatrix was op donderdag 27 maart eregast bij het Prins Claus Concert van
het tachtigkoppige Hanze Symfonie Orkest in de Oosterpoort. Tijdens het eerste
deel speelden de Conservatoriumstudenten de ouverture Cyrano de Bergerac van de
Nederlandse­componist Johan Wagenaar.­Bij de Prins Claus Compositie 2014 van
Klaas de Vries, Two African Studies, stonden Afrikaanse ritmes centraal. Na de pauze
zorgde Tsjaikovski voor melodieuze Russische dramatiek.
55
6
PL.HANZE
77
Nieuwe fase convenant:
van opbouw naar uitbouw
Samenwerking
Martini Ziekenhuis en Hanzehogeschool
werpt vruchten af
Met als pijlers duurzaamheid en
zorginnovatie ondertekenden
het Martini Ziekenhuis en de
Hanze­hogeschool een aantal
jaren geleden een convenant
dat het startsein vormde voor
een intensieve­samenwerking.
In april zijn de resultaten
geëvalueerd door de besturen
van de beide organisaties
en is het vervolg van de
samenwerking besproken.
Minerva-alumna Marjet Zwaans presenteert haar
kunstwerk in de wachtruimte van de Raad van
Bestuur van het Martini Ziekenhuis tijdens de
bijeenkomst van 1 april.
‘We hebben al veel bereikt', zegt
Hans Nissen, secretaris van de
Raad van Bestuur van het Martini
Ziekenhuis. Met Jolanda Drent,
marktmanager Zorg en Welzijn van
de Hanzehogeschool, is hij nauw
betrokken bij de uitvoering van
het convenant. ‘De kers op de taart
en de voorlopige kroon op onze
samenwerking is het lectoraat dat
we samen hebben geïnitieerd en dat
nu officieel is goedgekeurd', vervolgt
Hans. ‘Ons Hoofd Wetenschappelijk
Instituut Joost Keers wordt lector
aan de Hanzehogeschool. Zijn
lectoraat gaat over zelfmanagement
in de tweede lijn. Anders gezegd:
hoe kun je patiënten bewegen
tot herstel?' Andere belangrijke
resultaten: de innovatiewerkplaats,
onderzoek, kennisuitwisseling en
studentenstages. ‘En we zijn óók
trots op zijn is de ontwikkeling
van de bij- en nascholing voor
verpleegkundig specialisten', zegt
Jolanda. ‘Het scholingsprogramma
is inmiddels zes keer georganiseerd.
Voorheen moesten verpleegkundigen
stad en land afreizen om hun
kennis up-to-date te houden. Nu
kunnen ze dicht bij huis blijven.
In ons scholingsprogramma zijn
docenten van de Hanzehogeschool
en medisch specialisten van het
ziekenhuis betrokken. Dat is een
sterke combinatie van theorie en
praktijk. De deelnemers komen
ondertussen uit het hele land
naar Groningen om hun vereiste
kennispunten te halen.' Hans: ‘Dat
het convenant zo goed werkt, komt
ook doordat we als organisaties zo
op elkaar lijken. We hebben ongeveer
evenveel medewerkers, we hebben
een vergelijkbare omzet en dezelfde
maatschappelijke rol in de regio.'
Van afvalstroom tot ketenzorg
Op basis van de verkregen ervaringen
wordt, onder het motto ‘van opbouw
naar uitbouw', de samenwerking
in de komende jaren verder
geïntensiveerd. ‘Martini Ziekenhuis is
inmiddels de grootste producent van
honours-opdrachten', stelt Jolanda.
‘Onze studenten waren de afgelopen
jaren bij veel verschillende projecten
betrokken. De onderzoeksthema's
waren zeer divers: van afvalstromen
en kopieer- en printapparaten tot en
met ketenzorg. Eén van de conclusies,
gebaseerd op de ervaringen in al
die onderzoeken, is dat we nóg
duidelijker willen aangeven wat er
van de studenten wordt verwacht en
hoe de begeleiding eruit ziet.'
Méér conservatorium
‘Ook willen we nauwkeurig
kunnen vaststellen wanneer een
groep een goed resultaat heeft
geleverd. Dit geldt overigens niet
alleen voor de honours-studenten,
maar ook voor de andere stages en
afstudeeropdrachten. En verder willen
we meer samenwerken met het Prins
Claus Conservatorium. Het Martini
Ziekenhuis heeft een prachtige
multifunctionele ruimte, die zich
perfect leent voor concerten.'
De samenwerking helpt beide
organisaties om strategische doelen
te realiseren, zo benadrukken de
Bestuursleden van Martini en Hanze tijdens het overleg op 1 april over de voortgang van het convenant.
‘Martini wil een teaching hospital blijven'
Hans en Jolanda. ‘Duurzaamheid
en zorginnovatie vinden wij erg
belangrijk', zegt Hans. ‘Als ziekenhuis
willen wij een teaching hospital blijven.
We willen investeren in duurzame
inzetbaarheid van onze medewerkers
en de medisch specialisten en in
duurzame energie en service aan
onze bezoekers. De Hanzehogeschool
helpt ons hierbij.' Jolanda: ‘Ook voor
ons is duurzaamheid erg belangrijk.
En zorginnovatie sluit naadloos
aan op healthy ageing, één van onze
speerpunten. Daarnaast vinden we
het belangrijk dat ons toegepast
onderzoek een link heeft met de
werkelijkheid zodat onze studenten
goed aan de praktijk kunnen
snuffelen.'
Wayfinding
Een mooi voorbeeld van de
samenwerking is het onderzoek
wayfinding. Hoewel personeel,
bezoekers en patiënten het gebouw
prijzen om zijn toegankelijkheid
en het plezierige concept van kleur
en licht, was er volgens het Martini
Ziekenhuis nog winst te behalen op
het gebied van bereikbaarheid en
oriëntatie. Op een aantal plaatsen
in het ziekenhuis raakten patiënten
en bezoekers soms de weg kwijt.
Het ziekenhuis formuleerde, als
deelnemer van de innovatiewerkplaats
Health Space Design, een
onderzoeksvraag voor studenten van
Kenniscentrum NoorderRuimte van
de Hanzehogeschool. Centraal stond
de vraag: welke aanpassingen leveren
een bijdrage aan het verbeteren van
de wayfinding voor de patiënten en
bezoekers die vanaf de parkeergarage
het ziekenhuis binnenkomen?
Drie knelpunten
Student Facility Management Tom
Koehorst en student Bouwkunde
Tjardo Meinsma waren intensief bij
het project betrokken. ‘Onderzoek
leerde dat er drie knelpunten
waren', zegt Tom. ‘Daar hebben we
verbetervoorstellen voor gedaan. We
stelden onder meer voor om elke
ruimte een unieke identiteit te geven.
Dat vergroot de herkenbaarheid. Een
ander voorstel: creëer een gevoel van
begin, midden en eind op de route
van punt A naar punt B.' Tjardo vult
aan: ‘Waar het om gaat is dat je een
healing environment creëert, een plek
waar de interactie tussen de mens en
de fysieke omgeving een positief effect
heeft op het genezingsproces en het
welbevinden. ‘Wayfinding is belangrijk.
Optimaal de weg kunnen vinden in
een gebouw zorgt bijvoorbeeld voor
minder stress.'
Betere ruimtelijke omgeving
Begeleider Stefan Lechner, docent
en onderzoeker bij Facility
Management, legt uit waarom de
innovatiewerkplaats Health Space
Design in het leven is geroepen. ‘Over
de samenhang tussen gebouw en
zorginstelling is op facilitair gebied
veel te doen. Dit vormde voor het
Centre of Expertise Healthy Ageing
de aanleiding om te starten met een
innovatiewerkplaats Health Space
Design. Onder leiding van Mark
Mobach, lector Facility Management
en leading lector van NoorderRuimte,
wordt interdisciplinaire kennis
ontwikkeld en toegepast die leidt
tot het ontwerp van een betere
ruimtelijke omgeving.
‘Alles is echt'
Door vragen van zorginstellingen
te koppelen aan onderzoek van
studenten, (docent-)onderzoekers
en promovendi én aan adviezen
van landelijke experts, ontstaan
volgens Stefan ‘concreet toepasbare
oplossingen waarmee zorginstellingen
gezondheid, welzijn en gedrag
van patiënten én van medewerkers
positief kunnen beïnvloeden.' Ook
voor studenten en docenten is het
een verrijking. Stefan: ‘De projecten
kennen een multidisciplinaire aanpak.
Zo leer je om over de grenzen van
je eigen vakgebied te denken en te
werken. En het zijn projecten die
midden in de werkelijkheid staan.
Alles is echt!' Tjardo Meinsma knikt:
‘Voor mij is de grootste winst de
aansluiting van mijn opleiding op
het werkveld, door het behandelen
van vraagstukken uit de praktijk. Je
werkt met echte opdrachtgevers. De
grootste winst voor de opdrachtgever?
Ik denk vooral de verfrissende kijk
van studenten van verschillende
disciplines.'
PL.HANZE
99
Twee jaar draaide het project Slim Organiseren in het MKB.
Studenten en docent-onderzoekers gingen bij twintig bedrijven
aan de slag om de bedrijfsvoering en de productieprocessen te
verbeteren. Gaandeweg ontstond een stabiel bedrijvennetwerk.
Gejo Nanninga, Hester Slager, Jac Christis,
Marcèle van Kerkvoorde, Jan Degenhart,
Rechiena Nijenkamp en Erik Soepenberg.
Project leidt tot
MKB-bedrijvennetwerk
De officiële benaming van het project
is Van Weten naar Verwezenlijken, vertelt
Jac Christis, lector Arbeidsorganisatie
en Arbeidsproductiviteit. ‘Maar we
noemen het Slim Organiseren. Er
zijn veel instrumenten beschikbaar
ter verbetering van bedrijfsprocessen,
maar niet in een vorm die geschikt
is voor het Midden- en Kleinbedrijf
(MKB). Daar wilden we een slag in
maken. Zo hebben wij bijvoorbeeld
het instrument netwerkanalyse ont­
wikkeld om draagvlak te creëren voor
het verbeteren van werkprocessen.'
Simpelweg aansluiten
Twee jaar geleden verwierf het
lectoraat een SIA RAAK-subsidie voor
de verbetering van kennisuitwisseling
tussen hogescholen en regionale
bedrijven. Het lectoraat kreeg de
subsidie op voorwaarde dat er
projecten bij twintig bedrijven zouden
plaatsvinden. ‘Bij het vinden van die
bedrijven dachten wij simpelweg
te kunnen aansluiten bij bestaande
netwerken, maar die bleken vaak
een slapend bestaan te leiden. We
moesten dus zelf contacten leggen.'
‘We hebben veel gebeld en interesse
gepeild', vertelt projectleider en
docent-onderzoeker Rechiena
Nijenkamp. ‘Daarnaast hebben we
dankbaar gebruik gemaakt van het
bedrijvennetwerk van de minor
Slim Produceren van de opleiding
Technische Bedrijfskunde. Ook hebben
we clusterbijeenkomsten gehouden
om kennis en ervaringen uit te
wisselen. Uiteindelijk hebben we
twintig bedrijven gevonden waarbij
we projecten hebben uitgevoerd.
Via de clusterbijeenkomsten is dat
netwerk uitgebreid met ruim veertig
andere MKB-bedrijven.'
Minor slim produceren
De bedrijfsprojecten zijn gedeeltelijk
uitgevoerd door docent-onderzoekers.
Rechiena: ‘Wij hebben bijvoorbeeld
het netwerkanalyse-instrument bij een
aantal bedrijven, zoals Muelink & Grol
BV in Groningen, bijgeschaafd totdat
studenten het zelfstandig konden
toepassen bij Burgerhout BV in Assen.'
Met name veel (Technische)
Bedrijfskunde-studenten voerden
projecten uit onder begeleiding van
het lectoraat. Voor een groot deel
werd dit gedaan door kleine groepen
die participeerden in de minor Slim
Produceren. Dat beviel Christis
bijzonder goed. ‘Zulke groepen kun je
makkelijk begeleiden.'
Christis’ dreamteam
Op 4 februari 2014 werd het project
Slim Organiseren afgesloten met een
congres waarop de resultaten werden
getoond. ‘Een succesvolle interactie
tussen onderwijs, onderzoek en
werkveld. Het onderzoeksteam van
het lectoraat heeft in die interactie
een belangrijke rol gespeeld, vindt
de lector. ‘Het team bestond uit
mensen van binnen en buiten de
Hanze. We hadden mensen die zijn
gespecialiseerd in contacten met het
Abelius Reitsma
8
Kwaliteitsverbetering en strengere controle
MKB, maar er waren ook inhoudelijk
specialisten, in operations management
of veranderkunde, bijvoorbeeld, en
natuurlijk mijn projectleider en
ondersteuner die het organiseerwerk
voor hun rekening namen. Een
echt dreamteam, dat het projectdoel
slim organiseren, snel reageren op
veranderingen, zelf in de praktijk
bracht.'
Jac Christis zoekt naar middelen om
het project met zijn dreamteam voort
te zetten. ‘Volgend jaar zijn er nieuwe
subsidieronden. Consortiumpartners
en deelnemende bedrijven hebben in
ieder geval al aangegeven graag door
te willen gaan.'
Een filmpje over het afsluitende congres
is te zien op de kennisportal van het
Kenniscentrum Arbeid, onder het Lectoraat
Arbeidsorganisatie en Arbeidsproductiviteit.
Hier is ook het congresboekje te lezen met een
beschrijving van alle twintig bedrijfsprojecten.
De Wet op het Hoger Onderwijs
en Wetenschappelijk Onderzoek
is op belangrijke onderdelen
gewijzigd­. Abelius Reitsma heeft
de meest in het oog springende
op z'n netvlies staan.
‘Je kunt de belangrijke wijzigingen
in de WHW in twee categorieën
verdelen, kwaliteitsverbetering en
strengere controle.' WHW staat
voor Wet op het Hoger Onderwijs
en Wetenschappelijk Onderzoek en
de man van de twee categorieën is
Abelius Reitsma, Juridisch Adviseur
op de Hanzehogeschool.
‘De eerste categorie wijzigingen,
samengebracht in de wet Kwaliteit
in Verscheidenheid (KiV), wil het
onderwijsaanbod verbeteren en
ervoor zorgen dat studenten de juiste
opleiding volgen.'
Thema's uit Kwaliteit in
Verscheidenheid komen tot uiting in
de prestatieafspraken die afzonderlijke
hogescholen maakten met het
ministerie. ‘Een voorbeeld is de 1
mei-regeling die studenten dwingt
om eerder over hun studiekeuze na
te denken én opleidingen meer tijd
geeft om de aspirant-studenten een
studiekeuzecheck en een advies aan te
bieden.'
Aanvullende eisen
Ook andere KiV-maatregelen geven
uitdrukking aan de wens tot
kwaliteitsverbetering. Zo komen
er aanvullende toelatingseisen
voor de Pedagogische Academies
en opleidingen met een bijzonder
kenmerk, zoals International Business
& Management. ‘Die opleidingen
mogen in de komende jaren zélf eisen
aan instromers stellen.'
Kwaliteit in Verscheidenheid geeft de
instellingen meer ruimte om vwo'ers
verkorte routes aan te bieden en
afgestudeerden van hbo-opleidingen
kunnen binnenkort bachelorgraden krijgen die tot nog toe
waren voorbehouden aan academici.
‘Afgestudeerde hbo-technici mogen
zich bijvoorbeeld vanaf september
2015 Bachelor of Science noemen.'
De Haagse regelreflex
De tweede categorie wetswijzigingen,
het Wetsvoorstel Versterking
Kwaliteitswaarborgen, vloeit voort uit
de commotie rondom alternatieve
afstudeertrajecten van een paar jaar
geleden. ‘Je zou kunnen zeggen dat ze
uit de boosheid van de Tweede Kamer
zijn geboren, de Haagse regelreflex',
zegt Abelius.
‘Met ingang van 2015 worden alle
soortgelijke opleidingen tegelijkertijd
geaccrediteerd. Dat is zuiverder,
je kunt ze dan beter onderling
vergelijken. Een zwakke opleiding
glipt er vanaf 2015 dus veel moeilijker
doorheen. Vroeger had je weleens dat
de ene opleiding een half jaar vóór de
invoering van strengere regelgeving
werd gevisiteerd en de ander pas drie
jaar erná. Die tweede opleiding had
dan veel meer tijd om zich goed voor
te bereiden.'
Examencommissies moeten in ieder
geval één persoon van een andere
opleiding in de gelederen hebben. ‘Zo
wil men een zorgvuldige naleving van
de procedures waarborgen.'
De arm der wet wordt door
Versterking Kwaliteitswaarborgen een
beetje langer. ‘Opleidingen moeten
afstudeerwerk voortaan zeven jaar
bewaren. Nu is dat nog twee jaar.'
Toezicht, sanctie, ontslag
Het wetsvoorstel geeft de minister
grotere bevoegdheden om in te
grijpen wanneer het op een hboinstelling mis dreigt te gaan. Abelius:
‘En als sancties niet helpen, krijgen
raden van toezicht de opdracht om
bestuurscolleges te ontslaan.'
Beide wetsvoorstellen zijn in de
tweede helft van 2013 aangenomen.
De wijzigingen in de WHW gaan
gedurende het huidige hogeschooljaar
in. Een volgend wetsvoorstel staat
alweer op de rol. Versterking Bestuursrecht
beoogt de positie van de Raden van
Toezicht (en mogelijk ook die van de
opleidingscommissies) te verstevigen.
Abelius Reitsma geeft cursussen over de
wetgeving in het hoger onderwijs voor de
Corporate Academy. De cursus is met name
interessant voor teamleiders of docenten
die toetreden tot een examen-, toets- of
toelatingscommissie. Maar anderen zijn ook
van harte welkom.
10
PL.HANZE
11
PORTRET VAN EEN SCHOOL
Applied Sensor Applications
De opleiding Applied Sensor Applications biedt studenten een extra
uitdagend curriculum. ‘We zitten hier in Assen op onze plek.’
Justin van Opijnen
Esther Tanumihardja
Welcome to the Future of Engineering staat er in grote letters op de glazen pui bij de
ingang van het gebouw aan Industrieweg in Assen. Applied Sensor Applications
deelt het pand met het Noorderpoortcollege. Na een gang door de luchtsluizen
bevindt de bezoeker zich in een hemelsblauwe ontvangsthal met een
indrukwekkend open trappenhuis. Aan het in de toiletdeuren ingebouwd herenen damesschoeisel is te zien dat het gebouw ooit het hoofdkantoor was van
schoenverkoper Ziengs. Op weg naar de derde etage loopt vierdejaars Justin van
Opijnen met een futuristische bril op z'n neus. ‘Een Google Glass', legt hij uit.
‘Ik onderzoek hoe die je kan helpen bij het besturen van een auto, bijvoorbeeld
om de snelheid in de gaten houden.'
Een reusachtige laars op de tafel van Thies
De laboratoria en werkplaatsen van ASA zitten op de derde verdieping. Alle
opschriften zijn in het Engels, de voertaal van de opleiding waarvan de helft
van de studenten uit het buitenland komt. In het Serendipity Lab voor Biologie
en Scheikunde staat derdejaars Esther Tanumihardja uit Indonesië. Ze draagt
een mondkapje. ‘There's no danger', lacht ze. ‘I just have a cold.' Ze haalt met een
pipet vloeistof uit een fles en wijst naar een apparaat ter grootte van een printer.
‘Daarmee kopiëren we DNA. Maar omdat het een black box is, wordt het voor
studenten niet inzichtelijk hoe de sensortechnologie in het apparaat werkt.
Samen met anderen werk ik aan een project om een methode te vinden waarmee
studenten meer controle hebben over de sensortechniek. Deze magnetische
vloeistof voor het extraheren van DNA kan daarbij een rol spelen.'
Verderop in de gang, in het Centre of Excellence for Intelligent Sensor
Innovation (CENSI), zit onderzoeker Thies Keulen naast een tafel waarop een
reusachtige laars staat. ‘Een project voor de brandweer', legt hij uit. In 2008
werden drie brandweerlieden het slachtoffer van een brand in een scheepsloods
bij De Punt. ‘Ze hadden het wellicht gered als collega's hadden geweten
waar ze waren. Ik werk nu aan een sensornavigatiesysteem in de hak van een
brandweerlaars. Een interface moet laten zien waar de persoon met de sensoren
zich bevindt.' Thies' collega Jarmo Wilkens laat de interface zien. Onderaan
het beeldscherm zie je een situatie vanaf de zijkant. Een bewegende stip is de
persoon met de sensoren in de laars. Bovenaan het scherm is een bird's eye view
van dezelfde situatie met de positie van de brandweerwagen als referentie.
Jarmo werkt ook aan het project Flying Carpet, kleine busjes zonder chauffeur die
mensen van het transferium aan de A28 bij Glimmen oppikken en ze vervolgens
naar vliegveld Eelde brengen. Zodra je het parkeerterrein oprijdt merkt een
sensor dat op en dan komt het busje. ‘Het bedrijf 2 Get There draait met zo'n
systeem proef in Abu Dhabi. Zij zeggen dat ons systeem haalbaar is. Er zijn
nog wel enkele aanpassingen in de infrastructuur nodig. Magneten in de weg,
bijvoorbeeld, voor een nauwkeurige locatiebepaling.'
Een extra zwaar programma, de honoursbachelor
‘Autonome voertuigen zijn één van de gebieden waarop wij ons willen
profileren. Net als bijvoorbeeld biosensoren', vertelt teamleider Joke Bruining
die op de eerste verdieping kantoor houdt. ‘Onze studenten werken tijdens de
studie aan projecten van tien weken, vaak opdrachten van bedrijven. Tijdens de
projecten krijgen ze de theorie die ze nodig hebben. Naarmate de studie vordert
krijgen ze steeds meer ruimte. In het derde jaar is er geen stage, maar wel een
semester Research & Development met een grote bedrijfsopdracht. Ook kiezen ze
een idee uit om te bekijken of dat marktpotentieel heeft. Het vierde jaar doen ze
de afstudeeropdracht en volgen ze een minor.'
ASA is een zogeheten honoursbachelor. ‘De studenten krijgen een extra zwaar
programma met elementen die bij andere opleidingen zijn voorbehouden aan
honours-studenten, zoals onderzoeksvaardigheden en community-opdrachten.’
Vwo'ers kunnen het programma in drie jaar doorlopen. ‘Opmerkelijk genoeg
haalt die groep vrijwel altijd de eindstreep zonder vertraging.'
Onder de oude naam Hanze Institute of Technology hoorde de opleiding een
jaar bij het Instituut voor ICT. ‘Na de fusie met Communicatie & Media pasten
wij daar als puur technische opleiding niet meer zo bij. Vandaar dat we zijn
samengegaan met het Instituut voor Engineering. We zitten nu op onze plek,
ook geografisch. Zo hebben de Provincie Drenthe en de Gemeente Assen door
het project Sensor City een grootschalig stedelijk netwerk van meetpalen dat
bijvoorbeeld de geluidssterkte op verschillende plekken aangeeft. Ook werken
veel studenten aan opdrachten van bedrijven in de regio, zoals Incas3 dat
fundamenteel onderzoek doet naar sensortechnologie. We werken ook veel samen
met ruimte-onderzoekorganisatie Astron uit Dwingeloo. Hun managing director
Marco de Vos is onze lector Computer Science & Sensor Technology.'
Hoogstwaarschijnlijk gaat in september het masterprogramma Sensor System
Engineering van start.
Thies Keulen
Studentenaantallen
Specialisatie:
- Research & Development
- Entrepreneurship
Totaal
75
5
80
12
PL.HANZE
13
Healthy Ageing
Healthy Ageing vinden we inmiddels in alle hoeken en gaten van onze
hogeschool. Overal werken studenten, docenten en onderzoekers
aan aspecten van het thema gezond en actief ouder worden, bijna
altijd samen met werkveld, bedrijfsleven en andere kennisinstellingen.
Deze keer in PL.Hanze twee voorbeelden uit heel verschillende
vakgebieden: de elektrotechniek en de geestelijke gezondheidszorg.
Joost Witmer en Jan Zijlstra
Bloed in beeld
Hartproblemen? Het zou heel handig zijn als de
cardioloog van buitenaf kon zien hoe goed het
hart pompt. Plaatjes máken van een werkend
hart is het probleem niet, dat kan bijvoorbeeld in
een MRI- of CT-scanner. Goed interpreteren wat
er te zien is op die bewegende beelden, daar zit
‘m de kneep.
Joost Witmer besloot na de specialisatie een
afstudeeropdracht biomedical engineering te
doen. Hij maakt in opdracht van het UMCG
onder begeleiding van Jan Zijlstra een pomp
die het menselijk hart imiteert. Van deze pomp
is op elk moment exact bekend hoeveel
vloeistof hij verpompt. Scanbeelden van de
nep-aorta (een stuk tuinslang) leren ons hoe
een vloeistofstroom van een bepaald volume
eruitziet. Zo krijgen we een maatstaf die
helpt om de beelden van een echte aorta te
beoordelen.
Techniek werkt
voor gezondheid
Op jezelf wonen
is een grote stap
Docent Jan Zijlstra maakt jaar na jaar studenten enthousiast voor
biomedische techniek, met name voor projecten op het snijvlak van
elektrotechniek, werktuigbouw en gezondheid. ‘De studenten zijn
echte techneuten; ik laat hen zien dat we met die techniek ook heel
wat voor mensen kunnen betekenen.'
In de wereld van de geestelijke gezondheidszorg zijn grote
veranderingen gaande. Eén ontwikkeling is die van de zogenaamde
extramuralisering: cliënten die nu nog binnen de muren wonen, gaan
zelfstandig(er) wonen. Dat is een hele uitdaging. Voor de mensen zelf,
maar ook voor ggz-instellingen die dit proces begeleiden.
Elk najaar beginnen vijftien tot
twintig studenten van het Instituut
voor Engineering aan een Engelstalige
specialisatie International Biomedical
Engineering. In een summer course van
drie weken in Wilhelmshaven maken
ze allereerst, samen met studenten
van nog negen andere Europese
hogescholen, kennis met vakken als
fysiologie, anatomie, bio-materialen
en medische techniek. ‘Ze weten veel
van techniek, maar hebben weinig
medische kennis. Die medische
kennis hebben ze nodig om bruikbare
biomedische producten te ontwikkelen
en een goede gesprekspartner te zijn
voor een arts of voor een manager van
een bedrijf in biomedische producten',
vertelt docent Jan Zijlstra.
Loes Winkel, manager van GGZ
Friesland, is projectleider van de
Innovatiewerkplaats (IWP) die het
Center of Expertise Healthy Ageing
van de Hanzehogeschool opzette.
Ze vertelt dat veel cliënten graag op
zichzelf willen wonen, maar daar
tegelijkertijd tegenop zien. Ze zijn
bijvoorbeeld bang om te vereenzamen.
‘Onze cliënten hebben geen ervaring
met zelfstandig wonen én ze hebben
een psychische beperking. Het gaat
niet vanzelf. Sociaal contact is voor
hen moeilijk, dit zijn geen mensen die
je zomaar naar een sportclub stuurt.'
Biomedische projecten
Terug in Groningen gaan de
specialisatiestudenten aan de slag met
projecten die Jan via zijn contacten
met biomedische bedrijven en
ziekenhuizen binnenkrijgt. In het
najaar van 2013 werkten groepjes
studenten aan vier verschillende
projecten: een hartondersteunende
pomp, een meet- en trainingsapparaat
om verlies van spiermassa tegen te
gaan, een fantoom-hartpomp, bedoeld
om MRI- of CT-beelden van een
echte aorta te kunnen interpreteren
en een ijkapparaat voor een bodybox,
een apparaat dat allerlei aspecten van
iemands longfunctie meet.
Master
Veel studenten doen na de specialisatie
een afstudeerproject op het gebied van
biomedical engineering. Sommigen
stromen na de bachelor door naar
een biomedische master bij de
RUG of een andere universiteit of
hogeschool. Vanaf september 2014
kunnen ze ook de nieuwe master
Advanced Sensor Applications van de
Hanzehogeschool volgen, waarin ook
healthy-ageing-componenten inzitten.
Een bachelor, en zeker een master, op
het gebied van biomedical engineering
levert probleemloos een baan op,
zegt Jan – maar niet per se in het
Noorden. De meeste werkgelegenheid
op biomedisch gebied is elders in
Nederland te vinden.
Woonschool
De vraag is dus hoe deze kwetsbare
groep geholpen kan worden om
zo goed mogelijk te participeren
in de samenleving. Het lectoraat
Rehabilitatie doet daar onderzoek naar
in een grote landelijke studie waarin
dit proces bij GGZ Friesland en een
aantal andere instellingen nauwgezet
wordt gevolgd. Welke groepen
zetten de stap het makkelijkst? Wat
betekent het bergip kwaliteit van leven
voor deze clienten? Hoe gaat het
met werk, met school, met wonen?
Loes: ‘Voor ons is de vraag hoe we
deze cliënten op een goede, slimme
manier kunnen ondersteunen. Met
domotica, met dagelijks contact via
de iPad? Of kunnen we beter weer
inloopochtenden aanbieden in het
dorpshuis?' GGZ Friesland ontwikkelt
als voorbereiding op een zelfstandig
bestaan een woonschool met tientallen
modules. Denk aan een cursus grip op
je knip. ‘We zijn de Woonschool nog
aan het uitwerken', vertelt Loes. ‘Leren
onze cliënten het best groepsgewijs of
individueel? Is e-learning iets waarmee
ze uit de voeten kunnen?' Voor
medewerkers wordt overigens ook een
scholingsprogramma opgezet zodat ze
met de vernieuwingen om leren gaan.
Out of the ggz-box
GGZ Friesland hoopt in meerdere
opzichten haar voordeel te doen
met de Innovatiewerkplaats, zegt
Loes. ‘Allereerst met het onderzoek.
Dat legt een basis voor hoe we onze
cliënten kunnen ondersteunen. Verder
willen we heel graag uitwisseling
met bedrijven en instellingen buiten
de ggz. Peter Boonstra zette ons
bijvoorbeeld op het spoor van NOVO.
Daar werken ze veel met domotica bij
de ondersteuning van hun cliënten,
in hun geval mensen met een
verstandelijke beperking. Daar kunnen
wij van leren. En misschien kunnen
zij wel wat met onze Woonschool. De
Innovatiewerkplaats is voor ons de
kans om met een veel bredere blik te
kijken naar de problematiek waar wij
mee worstelen.'
14
Kees Odenkirchen
PL.HANZE
15
Excellente
Puzzel van de Toekomst
Op de Hanze Honours Professionals Meeting praatten Honoursstudenten, Hanzemedewerkers en mensen uit het werkveld over
oplossingen voor vraagstukken van de toekomst.
‘We willen met jullie de Puzzel van
de Toekomst leggen. Hoe kunnen we
onze talenten klaarstomen voor de
toekomst?', vraagt docent-onderzoeker
Inge Wijkamp van het Hanze
Honours College. ‘Dat gaan we niet
passief en zittend doen. Dat is niet
honours.' Ze wijst naar gordijnen
waarachter zich de trapterrassen van
het Atrium bevinden. Daar staan
twaalf gesprekstafels voor de Puzzel
van de Toekomst. Zo'n 140 honoursstudenten, medewerkers die betrokken
zijn bij het talentonderwijs en mensen
uit het werkveld zijn naar de Hanze
Honours Professionals Meeting
gekomen, een conferentie over
honoursonderwijs in het Noorden. De
Puzzel van de Toekomst zit ingeklemd
in een vol programma met speeches,
discussies en een diner.
Herkenbare vergrijzing
Piter Holwerda van adviesbureau
Thorbecke discussieert mee over
de vraag waar kansen liggen voor
talentvolle studenten. Hij weet het
antwoord. ‘Bij lokale overheden,
denk maar aan waterschappen, is
veel vergrijzing. Om die organisaties
te veranderen is er grote behoefte
aan jongeren die het lef hebben en
de ambitie om door traditionele
ketens heen te breken.' Een
vertegenwoordiger van de ING knikt.
‘Heel herkenbaar.' ‘Daarnaast is het
heel belangrijk', vindt hoogleraar
Economie en Bedrijfskunde Dick de
Waard van de Rijksuniversiteit, ‘om
onze programma's voortdurend te
verbeteren om talentvolle studenten
een goede start te geven.'
Talentvolle docenten
Aan een andere tafel mogen de
bezoekers post-its met ideeën voor
het talentonderwijs opplakken.
‘Begin bij het begin. Start een
honoursprogramma voor docenten!',
schrijft Lammert Brouwer van ICTadviesbureau No Risk IT Group.
‘Als je talentvolle studenten wilt
begeleiden', legt hij uit, ‘moet je eerst
zorgen voor talentvolle docenten.
Docenten moeten een goede match
kunnen maken tussen studie en
bedrijfsleven. Daarom is het belangrijk
dat docenten stages doen. Kom
eens bij ons kijken om te zien wat
ondernemerschap allemaal met zich
meebrengt.'
RUG-honours-studente Lisanne Huijs
staat bij de tafel van de Groninger
Talent Group, een denktank van jonge
mensen die probeert oplossingen te
vinden voor de problemen van de
stad. ‘Denk aan de braindrain, veel
jongeren trekken weg na de studie.
We hadden zojuist een discussie met
mensen uit het werkveld over wat
er nodig zou zijn om oud-studenten
terug te halen. Ik kom uit Brabant,
maar ik voel me erg verbonden met
deze stad. Ik blijf voorlopig hier.'
Twee tafels verder vraagt honours­
coördinator Karen Geerts van
Life Science & Technology aan
FM-honours-studente Jinke
Fokkema waarom de studenten
bij FM zo tevreden zijn over hun
talentprogramma. ‘Bij de opdrachten
die we krijgen, wordt goed rekening
gehouden met je voorkeur, en waar je
goed in bent', zegt Jinke. ‘Ook hebben
we iedere twee weken een gesprek
met de coördinatoren over wat je nog
wilt leren. En we werken veel samen.
Dat stimuleert je om door te gaan. Als
je ergens niet uitkomt, kun je te rade
gaan bij de anderen.'
Honours-studenten
helpen brandweer uit de brand
De Groningse Brandweer wil meer interactie met de burger.
De komende jaren steken Honours-studenten de vuurvechters daarin een handje bij.
‘Wij doen veel dingen al decennia
op dezelfde manier, maar de
maatschappij verandert voortdurend',
zegt sectorhoofd Incidentbestrijding
Kees Odenkirchen van Brandweer
Groningen. ‘We willen zichtbaarder
zijn, meer rood op straat, óók als
er geen directe aanleiding is, zoals
een brand of een ramp. We willen
vooral weten wat de maatschappij
van ons verwacht. Den Haag rekent
ons bijvoorbeeld af op opkomsttijden.
Die mogen in stedelijk gebied niet
langer dan zes minuten zijn en in
landelijk gebied maximaal vijftien
minuten. En dat terwijl de eerste
drie minuten cruciaal zijn bij een
woningbrand. Er is geen geld voor
meer brandweerlieden en kazernes.
Bovendien is in bijna alle gevallen
de brandweer in die eerste drie
minuten niet ter plaatse. Daarom
moeten mensen hun eigen rol in
brandveiligheid beter onderkennen.
We zouden graag willen weten wat
de samenleving daarvan vindt en
met name bewoners van afgelegen
gebieden, waar de opkomsttijden lang
zijn.'
Onlangs heeft de Brandweer besloten
om een pilot te draaien op het gebied
van burgerparticipatie. ‘We zijn nu
op zoek naar een stedelijk gebied en
een meer landelijke regio voor de
pilots', vertelt Odenkirchen. Hans
Foekens, sectorhoofd Risico­beheersing:
‘Uiteindelijk worden de resultaten
van de pilots gedeeld met collega's en
landelijke vakgroepen.'
Frisse blik
‘Om in contact te komen met de
burgers hebben we vooral behoefte
aan een frisse blik', zegt Foekens.
‘Mensen die niet door onze rode bril
kijken, maar een brede kijk op de
maatschappij hebben. We denken
dat honours-studenten daarvoor
zeer geschikt zijn.' Op 24 maart is
de aftrap van de pilot. Odenkirchen:
‘Dan gaan we met studenten om de
tafel. We willen ze niet op voorhand
confronteren met onze wensen en
ideeën. Het zijn tenslotte honoursstudenten die we niet willen remmen
in hun creativiteit. Het moet voor
beide partijen nut hebben.'
De brandweer wil bijvoorbeeld
onderzoeken hoe je het beste in
gesprek komt met buurtschappen.
Foekens: ‘Moeten we daarbij bepaalde
doelgroepen gericht benaderen zoals
rokers, die vaker brand veroorzaken?
Of eenoudergezinnen of gezinnen met
jonge kinderen die bij een brand meer
risico lopen? Of moet je juist direct
contact zoeken met ouderen om de
zelfredzaamheid te vergroten zodat ze
langer zelfstandig kunnen blijven. Bij
dat laatste zouden de studenten een
uitstapje naar healthy ageing kunnen
maken, maar dat is uiteraard hun
eigen keuze.'
Brandgeur opsnuiven
Zeven studenten doen mee aan
de pilot', vertelt Accountmanager
Gert-Jan Wormmeester van het
Hanze Honours Projectenbureau.
‘Het is een multidisciplinaire
groep met studenten van ICT,
Gezondheidsstudies, Communicatie,
Bedrijfskunde, Sportstudies en
Engineering. De komende tijd snuiven
ze onder begeleiding van een docent
bij de brandweer de geur op en
formuleren een plan van aanpak.
Eind juni moet het plan er liggen. In
september gaat vervolgens een nieuwe
groep honours-studenten met het
plan aan de slag.'
16
PL.HANZE
17
Groningse nieuwe?
Ze waren er weer, hoor. Tienduizenden
bezoekers, scholieren­én ouders bezochten
op 8 maart de Open Dag van de
Hanzehogeschool.
18
PL.HANZE
19
update
Personeels- en
salarisadministratie maakt
digitale sprong vooruit
Al langere tijd werd er hard gewerkt om het verouderde
systeem voor personeels- en salarisgegevens te vernieuwen.
Dat liep onbedoeld vertraging op. Maar sinds januari 2014
werken P&O en Salarisadministratie met Youforce.
‘De meeste medewerkers merken er nog weinig
van', weet Babet Hendriks, stafdirecteur Personeel &
Organisatie (P&O) van de Hanzehogeschool Groningen.
‘De salarisstrook ziet er anders uit en je moet inloggen
bij Youforce om je salarisgegevens te kunnen zien.
Eerlijk gezegd duurt het nog wel een jaar voordat ook
eindgebruikers echt voordelen zullen ondervinden van
de automatisering van onze administratie. Maar voor de
bedrijfsvoering zijn de verbeteringen nu al merkbaar en
over op osiris
Studenten inschrijven, documenten delen, toetsen,
leren, onderzoeken en (samen)werken bij de
Hanzehogeschool Groningen worden steeds digitaler
en flexibeler. Het vervangen en uitbreiden van digitale
systemen en mogelijkheden vindt plaats onder de
noemer Hanze Innovate.
Het zwaartepunt in dit omvangrijke programma,
waarmee ongeveer tien miljoen euro aan investeringen
in geld en personeel mee gemoeid is, ligt in de jaren
2013 tot en met 2015. Met het terugkerende katern
Update Hanze Innovate praten we u bij over actuele
ontwikkelingen. Bijvoorbeeld over de operatie-OSIRIS,
waar in het weekend van 15 en 16 maart achter de
schermen de knop om is gegaan. Wat gaat dit nieuwe
integrale studievolgsysteem ons bieden?
Als u dit leest, reikt Hanze Lync nieuwe telefoons
uit en laat iedereen kennismaken met eigentijdse
communicatiemogelijkheden. Hanze.nl 2.0 staat aan
de vooravond van een belangrijke release die HG-breed
merkbaar zal zijn. Lees ook wat de eerste ervaringen zijn
met gasttoegang en het opnemen van colleges. En over de
stappen die we zetten in onderwijsvernieuwing.
Meer Hanze Innovate?
Wie snel het laatste nieuws wil ontvangen over
Hanze Innovate, kan zich aanmelden voor de digitale
nieuwsbrief Hanze Innovate Nieuws op Mijn Hanze.
Alle medewerkers en studenten van de Hanzehogeschool
Groningen werken sinds maart 2014 met een nieuw
studenteninformatiesysteem: OSIRIS. Alle voor de studie
relevante gegevens van studenten worden hier opgeslagen,
vanaf de dag van aanmelding tot op het moment dat
ze hun diploma in ontvangst nemen. Gegevens die
eerder in meerdere en deels verouderde systemen werden
opgeslagen, staan nu geregistreerd in één systeem.
De voordelen zijn legio. Docenten en ondersteunende
medewerkers voeren alle handelingen uit in dit ene
systeem. Studenten hebben de mogelijkheid om hun
gegevens te wijzigen, aan te vullen en te bekijken.
Studieloopbaanbegeleiders kunnen de studievoortgang
goed bewaken. Behalve gemak levert deze vernieuwing
meer tijd en kwaliteit op, dus minder kans op fouten
en een effectievere begeleiding van studenten. Let op!
De eerste tijd moeten gebruikers rekening houden met
kinderziekten. Die verdwijnen echter in de loop van
enkele weken.
Scan de QR-code en bekijk de korte impressie van de
livegang van 17 maart 2014.
Meer samenwerking
met digitale gastvrijheid
Kennis delen. Samenwerken. Gezamenlijk kennis
ontwikkelen. De Hanzehogeschool Groningen heeft
genoeg redenen om de digitale deuren veilig open te
zetten voor mensen, organisaties en ondernemingen
die iets kunnen toevoegen aan de vooruitgang en de
ontwikkeling van de hogeschool. De eerste ervaringen
met gasttoegang zijn uitstekend.
De Hanzehogeschool Groningen werkt vaak samen met
partijen van buiten. Met het bieden van toegang tot
het digitale netwerk van de school bevordert de HG een
optimale samenwerking. Sinds december 2013 is er van
alles mogelijk op dit vlak. Incidentele bezoekers kunnen
bijvoorbeeld gebruikmaken van het wifi-netwerk via
Hanzeguest. Buitenlandse studenten doen mee in courses via
Blackboard. Gastmedewerkers en gaststudenten loggen in
op een HG-computer. En wat vaak voorkomt: organisaties
en ondernemingen uit het werkveld kunnen veilig toegang
krijgen tot een Hanzecommunity.
dat levert veel positieve reacties op.'
Eind vorig jaar was een tijd van aanpassen en
omschakelen. In die periode werd achter de schermen
het nieuwe personeels- en salarissysteem Youforce op de
Hanzehogeschool Groningen ingevoerd. Een gevolg van een
beslissing van voor de zomer van 2013 om de administratie
te moderniseren met het hypermoderne digitale systeem
Youforce (van leverancier Raet).
Lees verder hoe Babet vertelt over de reacties van P&O, over
hoe met het nieuwe systeem veel omslachtigheid verdwijnt
en hoe je zelf je gegevens kunt aanpassen ‘behalve dan de
hoogte van je salaris.'
Kijk voor meer informatie op
intranet.hanze.nl/nieuws/projecten/innovate.
Samenwerking in meten en weten
Bij het Quantified Self Institute, een op de HG opgerichte
netwerkorganisatie, merken ze dat de gebruiksvriendelijke,
veilige en efficiënte gasttoegang uitstekend werkt. Het
instituut richt zich op persoonlijke gezondheidszorg.
Programmamanager Henk Hindriks: ‘Aan de ene kant
houden we ons bezig met de technische kant van
dingen die mensen van zichzelf willen weten en meten:
voeding, beweging, slaap, stress en sociale interactie. Aan
de andere kant zijn we bezig met de gevolgen van deze
kennis en hoe men met deze informatie zijn of haar
leefstijl kan veranderen. Om daar achter te komen, doen
we uiteenlopende projecten met studenten, docenten en
onderzoekers van verschillende lectoraten en kenniscentra,
en vaak ook met partners van buiten het onderwijs, zoals
zorg- en onderzoeksinstellingen en het bedrijfsleven. Je
kunt je voorstellen hoe belangrijk gasttoegang voor ons is:
daardoor kunnen we met externe partijen samenwerken
binnen onze eigen Hanzecommunity.'
Lees verder hoe Henk Hindriks dankzij gasttoegang kan zien
hoe de voortgang is in projecten.
Kijk op intranet.hanze.nl/nieuws/projecten/innovate.
Gasttoegang stimuleert samenwerking,
kennisdeling en kennisontwikkeling
20
PL.HANZE
21
21
Piet Penninga in collegezaal met opnameset
Hanze Lync:
samen werken aan
digitaal samenwerken
Met een telefoon kunt u volgens een oude editie van
de dikke Van Dale ‘contact hebben op grote afstand'.
Die definitie blijkt behoorlijk toekomstbestendig.
Met het invoeren van Hanze Lync prikkelt de
Hanzehogeschool Groningen medewerkers om op
een moderne en gevarieerde manier met elkaar te
communiceren. Onder andere met nieuwe telefoons.
Noodzakelijke stap met Hanze Innovate
Er is acht jaar met het bestaande telecomplatform gebeld.
Het contract liep af en bovendien is er zoveel veranderd
op communicatiegebied, dat de verouderde situatie
schreeuwde om modernisering en uitbreiding. Met het
invoeren van Hanze Lync maakt de Hanzehogeschool
Groningen een slimme keuze met het oog op de nabije
toekomst. Chatten, videovergaderen, schermdelen
en groepsgesprekken zijn functies die in deze snelle
tijd direct hun voordelen bewijzen. In een flexibele
werkomgeving waarin we gemakkelijk met iedereen in
contact willen staan, is dit communicatieplatform een
ideale basis.
Contact op een andere manier
Chatten, videovergaderen, schermdelen en groepsgesprekken
Hanze Lync biedt een combinatie van vaste en mobiele
telefonie. Hiermee vergroten we de mogelijkheden om
snel en makkelijk met elkaar in contact te komen. Zo
kunt u, als u even niet kunt bellen, met de chatfunctie
korte tekstberichtjes tikken. Met de aanwezigheidsinformatie
kunt u zien wie van uw collega's er beschikbaar is.
Hanze Lync is geïntegreerd met het e-mailprogramma
Outlook. Samenwerken met collega's krijgt een nieuwe
dimensie met videovergaderingen. Want met uw pc,
tablet of mobiele telefoon kunt u gewoon deelnemen aan
een bijeenkomst waarop u fysiek niet aanwezig bent.
Elkaar zien terwijl u praat, maakt communicatie een stuk
persoonlijker. U kunt daarbij via de functie schermdelen
bestanden en andere content op uw computer laten zien
aan uw collega's. Communiceren met studenten en
partners buiten de school verloopt eenvoudig, zelfs als zij
niet over Hanze Lync beschikken.
Lees verder hoe u uw eigen bereikbaarheid inricht en
hoe u collega's kunt uitdagen om chatsessies en videooverleggen bij te wonen.
Kijk op intranet.hanze.nl/nieuws/projecten/innovate.
Meters maken
met vernieuwing
onderwijspraktijk
Hoe gaan we meters maken met de vernieuwing van de
onderwijspraktijk? Dat is wat de werkgroep We-Learn
voor de promotie van Blended Learning bezighoudt.
Blended Learning is een mix van face-to-face onderwijs
en digitale werkvormen. Bepaalde docenten en vakken
lopen ermee voorop. Maar HG-breed wordt het nog
incidenteel toegepast. Er is dus werk aan de winkel. De
werkgroep is sinds het begin van dit studiejaar bezig
met het ontplooien van initiatieven om docenten de
mogelijkheden van Blended Learning te laten ontdekken.
Zo is er een Blackboard Course ontwikkeld en was er op
10 april een We-Learn studiemiddag Blended Learning met
keynote spreker Wilfred Rubens van de Open Universiteit
Nederland. Rubens verzorgde een interactieve lezing over
Blended Learning in het onderwijs, waarna deelnemers in
workshoprondes konden kennismaken met best practices.
Mini-docu belicht onderwijsvernieuwing
Over Blended Learning en andere nieuwe mogelijkheden
van ICT voor de vernieuwing van de onderwijs- en
onderzoekspraktijk maakte Hanze Innovate een minidocumentaire (6 minuten) en liet enkele collega’s aan
het woord. Benieuwd hoe deze collega docenten en
onderzoekers aankijken tegen de nieuwe mogelijkheden
van digitalisering voor onderwijs en onderzoek? Bekijk
de documentaire door de QR-code te scannen en laat uw
reactie achter! Uw reactie is interessant voor uw collega’s
en andersom.
opnemen Colleges
verbetert contact
Of de docenten hun lessen nauwkeuriger voorbereiden
als ze weten dat ze hun eigen colleges zullen opnemen?
‘Dat denk ik niet', zegt Piet Penninga, docent Technische
Bedrijfskunde op de Hanzehogeschool Groningen. ‘Het is
de taak van docenten om altijd goed verzorgde lessen te
presenteren. Met de nieuwe dienst Colleges Opnemen gaat dus
niet zozeer het niveau omhoog. Ik zie de voordelen meer
in een betere wisselwerking tussen docent en student.'
Penninga doceert aan het Instituut voor Engineering
en is content met de nieuwe mogelijkheid om lessen
digitaal vast te leggen. Colleges Opnemen is een initiatief
van Hanze Innovate, het label dat onderwijs, onderzoek
en bedrijfsvoering op de Hanzehogeschool digitaler en
flexibeler maakt.
Sinds februari 2014 staan er vaste opnamesets in vijf grote
collegezalen op vijf locaties van de Hanzehogeschool
Groningen. Hiermee kunnen docenten hun colleges digitaal
vastleggen. Twee locaties beschikken over een studio waar
ze flitscolleges kunnen opnemen. Op zes locaties zijn op
verzoek mobiele opnamesets beschikbaar.
Lees verder wat de eerste reacties zijn van docenten op de
nieuwe dienst Colleges Opnemen, welke verbeterpunten ze
zien en hoe ze er tijd mee besparen.
Kijk op intranet.hanze.nl/nieuws/projecten/innovate.
Starten, stoppen, meer is het niet
22
PL.HANZE
23
24
PL.HANZE
25
Project
Rendementen
Remko van der Lei (tweede van links) en Jeanet Schuring (vierde van links) praten met
vertegenwoordigers van Saxion Hogescholen die zich op 30 januari in de Brugsmaborg
lieten inlichten over de methodiek voor het verbeteren van de studierendementen.
Nieuwe aanpak
moet rendementcijfers verbeteren
De Hanzehogeschool zet alle zeilen bij om het studiesucces van
studenten te verbeteren. Remko van der Lei en Jeanet Schuring
bedachten een methode voor een heldere aanpak op de schools.
‘In het verleden moesten we veel
moeite doen om van verschillende
opleidingen rendementscijfers op
tafel te krijgen. Vaak kregen we
ook informatie over plannen om
het rendement te verbeteren. Dan
vroegen we ons soms af waarop die
waren gebaseerd', zegt beleidsadviseur
Jeanet Schuring, lid van de werkgroep
Rendementen/Studiesucces van de
Hanzehogeschool. Haar collega Remko
van der Lei knikt. ‘Vaak werden
good practices van anderen klakkeloos
overgenomen. Maar wat in de ene
opleiding werkt, hoeft helemaal
niet te passen bij de andere. Daar is
maatwerk nodig.'
Negen stappen
Jeanet en Remko kwamen op het idee
om een heldere aanpak te bedenken
die alle opleidingen houvast geeft,
maar uiteindelijk uitmondt in
maatwerk. Remko: ‘Als uitgangspunt
namen we de PDCA-cyclus, een
bekend kwaliteitsinstrument: Plan, Do,
Check, Act. Die methodiek hebben we
verfijnd in negen stappen.
‘Stap 1 is het verzamelen van relevante
informatie zoals rendementscijfers,
maar ook kwalitatieve bronnen als
evaluaties en klassengesprekken. Die
info analyseer je tijdens stap 2. In het
verleden werd die essentiële stap nogal
eens overgeslagen. Bedenk goed wat
het probleem achter slechte cijfers of
evaluaties is voordat je een maatregel
verzint. Bij de volgende stap bedenk je
maatregelen, eventueel een compleet
verbeterplan. Heel belangrijk is dat
je ook stilstaat bij het verwachte
resultaat. Dat is stap 4.'
Stap 5 is de uitvoering. ‘Soms duurt
die een week, soms wel een jaar.
Stappen 6, 7 en 8 horen bij de
evaluatiefase. Bij stap 6 meet je de
resultaten, bij 7 vergelijk je die met
de verwachte resultaten en op basis
van die vergelijking formuleer je bij
stap 8 wat je vindt van het resultaat.'
De laatste stap is de Act-fase waarin
men de doelstellingen bijstelt.
‘Dat kan betekenen dat je besluit
een andere richting op te gaan',
verduidelijkt Jeanet, ‘maar het kan ook
betekenen dat je de verbetermaatregel
verduurzaamt of nog wat verder
aanscherpt.
‘Door het negen-stappen-proces op
te nemen in teamplannen en het
schooljaarplan maak je één en ander
duurzaam. Het proces verdwijnt niet
in de drukte. Alle taken die het proces
met zich meebrengt zijn expliciet
verbonden aan bepaalde personen
en komen terug in de evaluaties en
de beoordelingsgesprekken. In het
verleden kwam het voor dat een
stafmedewerker zich bezighield met
rendementsanalyses in de school. Ging
zo'n persoon weg, dan was ook alle
ervaring weg, en was niet gewaarborgd
dat iemand binnen de school het
overneemt.'
Belangstelling van buiten
Vroeger wild er wel eens paniek
uitbreken als nieuwe rendementscijfers
bekend werden. ‘Dan nam men vaak
ad-hocmaatregelen. Nu heeft men
houvast aan het verbeterplan.
Na de publicatie van een artikel
waarin Jeanet en Remko de methodiek
uiteenzetten, is er veel belangstelling
voor de aanpak. ‘In oktober kwam
de Hogeschool van Amsterdam
langs en nam de Universiteit van
de Nederlandse Antillen contact
op. Jeanet: ‘Saxion gaf zelfs acte de
présence met een hogeschoolbrede
afvaardiging. Onlangs kwamen ook
Stenden en de NHL langs om over de
methodiek te praten.'
de Hanze
Duurzaam
De Hanzehogeschool wil werken vanuit een houding van verantwoordelijkheid voor mens, milieu en
samenleving, zo staat in ‘Koers op Kwaliteit'. Duurzaamheid is daarom al jaren één van de centrale
waarden en ook de bedrijfsvoering moet duurzaam worden. Het Beleidsplan Duurzame Bedrijfsvoering
Facilitair Bedrijf geeft er handen en voeten aan.
‘Bedrijfsvoering', daar valt ontzettend veel onder:
huisvesting, energie, milieu, gedrag, water, transport,
gezondheid, inkoop, ICT, afval, facilitaire voorzieningen en
werkgeverschap. Afgelopen jaren waren er al veel projecten
op het gebied van duurzaamheid, maar overkoepelend
beleid met bijbehorende kaders en richtlijnen, ontbrak.
Dat is nu geregeld in het Beleidsplan Duurzame
Bedrijfsvoering, waarin de doelen en ambities zijn
vastgelegd. Dat er veel staat te gebeuren, is duidelijk en
medewerkers en studenten zullen er zoveel mogelijk bij
worden betrokken.
www.hanze.nl/duurzaamheid
Belangrijkste doelstellingen
- Een BREEAM-certificaat voor het duurzaam maken van
de gebouwen
- Behoud van het Fair Trade-certificaat
- De gouden SustainaBul in 2015, dit is de
duurzaamheidsprijs voor hogescholen en universiteiten
van het landelijk studentennetwerk Morgen
- Duurzaam inkopen
- Energiebesparing van twee procent per jaar tot 2020
- Duurzaamheid zichtbaar en aantrekkelijk maken
- Bewustwording en gedragsbeïnvloeding van studenten
en medewerkers
26
de Hanze
Duurzaam
PL.HANZE
Wim Wielsma, Simon Snapper, Jenny van Bruggen,
Anneke Boerland, Arnold Henselmans
Duurzaamheid zichtbaar maken
Het Facilitair Bedrijf gaat duurzaamheid zichtbaar maken
en hoopt dat er zo nog veel meer draagvlak voor komt.
Jenny van Bruggen, programmamanager Duurzaamheid:
‘Als Hanzehogeschool willen we duurzaamheid stimuleren
en daarvoor is het nodig dat we het goed faciliteren'. Ze
schudt de actiepunten uit de mouw. ‘We hebben twee
elektrische oplaadpalen voor auto's, we willen hybride
auto's huren voor stagebezoek, we willen het water- en
energieverbruik op de locaties zichtbaar maken, we
onderzoeken of waterloze urinoirs een goede optie zijn
en om de hoeveelheid lege plastic waterflesjes terug te
dringen, komen er op Zernike meer tappunten voor
kraanwater. Bij de Van OlstToren is er al één.'
Een andere manier om duurzaamheid zichtbaar te maken
is de Duurzaamheidsprijs voor een studentenproject. ‘In
aanmerking komen projecten waarbij studenten uit het
kunstonderwijs en studenten van andere disciplines samen
praktijkgericht onderzoek doen naar gedragsbeïnvloeding
en bewustwording op het gebied van duurzaamheid.'
De Duurzaamheidsprijs is ingesteld door het Facilitair
Bedrijf en het Kenniscentrum Kunst en Samenleving.
De prijs wordt uitgereikt op 10 oktober, de Dag van de
Duurzaamheid.
www.hanze.nl/duurzaamheidsprijs
Meer informatie over duurzame bedrijfsvoering van het
Facilitair Bedrijf: Jenny van Bruggen, programmamanager
T: 050 5953135 E: [email protected]
Verantwoord omgaan met afval
De nulmeting van twee jaar geleden maakte duidelijk
dat de Hanzehogeschool per jaar 392 ton afval heeft,
dat helemaal gescheiden wordt ingezameld. Sindsdien
wordt er in aanbestedingen en contracten scherper op
gelet dat leveranciers verpakkingsmateriaal en versleten
spullen weer mee terugnemen. Maar er kan nog veel
meer. Zo heeft de Van DoorenVeste een leslokaal dat
volledig cradle-to-cradle is. ‘In lokaal C005 dragen alle
producten die we hebben toegepast bij aan de milieuen duurzaamheidsdoelstellingen', zegt Brand Bos, tot
16 september beheerder van het gebouw. ‘De producten
moeten hergebruikt kunnen worden en zo min mogelijk
milieubelastend zijn geproduceerd. Dus de stoelpoten
hebben zo weinig mogelijk verfbaden gehad, de muren
zijn gesausd met watergedragen verf en de tapijttegels
zijn niet op de vloer gelijmd. Ze kunnen meegenomen
worden bij een verhuizing en als ze versleten zijn, neemt
de tapijtfabriek ze terug om er weer nieuw tapijt van te
maken. De tapijttegels dragen ook nog eens bij aan een
gezonder milieu in het klaslokaal, want ze produceren
minder fijnstof.' En de apparatuur is energiezuinig, van de
beamer tot de klimaatinstallatie. C005 voldoet daarmee aan
de strenge BREEAM-normen voor huisvesting.
Frisse school
Slecht geventileerde leslokalen zorgen voor slechte
leerprestaties. Als er meer CO2 in de lucht komt,
vermindert de concentratie. Met het toenemend aantal
studenten en de vollere leslokalen, is de luchtkwaliteit
onder de noemer Frisse School een belangrijk punt in het
Strategisch Huisvestingsplan. Bij renovatie en nieuwbouw
komen er luchtbehandelingsinstallaties die temperatuur,
luchtvochtigheid en CO2 binnen de normen houden. Het
mooie is dat die installaties de warmte uit de vervuilde
lucht terugwinnen. En dat scheelt weer energie.
Lokaal C005
27
Onze energie is groen!
Wim Wielsma is energie-inkoper voor de Hanzehogeschool
en nog zeven andere hogescholen. ‘Met de leverancier is
afgesproken dat we honderd procent groene stroom willen',
zegt Wim. ‘Het gaat op dit moment vooral om stroom
uit waterkracht die de leverancier inkoopt in Scandinavië,
Oostenrijk, Slovenië en IJsland. Op korte termijn komen
daar Frankrijk en Italië bij. Een andere doelstelling van
de Hanze is de CO2-uitstoot compenseren met bos.
Daarvoor neemt de leverancier deel in bosbouwprojecten in
verschillende landen, waaronder Nederland.
Ieder jaar twee procent minder energieverbruik
Het milieu minder belasten door energie te besparen:
hierover heeft de Hanzehogeschool, samen met de andere
hogescholen, afspraken gemaakt met de overheid, MJA3
(MeerJarenAfspraak energie-efficiency). Ieder jaar twee
procent energie besparen is het doel. MJA3 loopt sinds
2009 en eindigt in 2020. ‘De afgelopen jaren hebben we
die twee procent gehaald, maar jaar op jaar twee procent
energie besparen, is best moeilijk', aldus Simon Snapper,
leveranciersmanager. ‘Energiebesparende maatregelen
voeren wij zoveel mogelijk op natuurlijke momenten uit,
zoals bij nieuwbouw en renovatie.' Dit jaar zijn de Van
DoorenVeste en het Wiebengacomplex aan de beurt. ‘Daar
worden luchtbehandelingsinstallaties geïnstalleerd die
warmte terugwinnen uit de retourlucht die naar buiten
wordt geblazen. Een dergelijke installatie zit bijvoorbeeld
al in de Van OlstToren. Daarnaast hebben we een aantal
WarmteKrachtKoppelingen (WKK's) in gebruik. Met een
WKK wordt zowel warmte als elektriciteit opgewekt', legt
Simon uit.
Het paradepaardje op energiegebied is de Warmte-KoudeOpslag (WKO) in het Willem-Alexander Sportcentrum.
Met dit systeem wordt koude en warmte in de bodem
opgeslagen. In de zomer wordt de koude opgepompt
om het gebouw te koelen, in de winter de warmte om
het gebouw te verwarmen. Ook de Van OlstToren krijgt
koeling van deze WKO-installatie.
28
PL.HANZE
29
de Hanze
Duurzaam
Maatschappelijk verantwoord inkopen
Geen kinderarbeid, duurzaam geproduceerd, biologisch,
geen afval, energiezuinig, Fair Trade, cradle-to-cradle, CO2uitstoot compenseren, inzet van mensen met een afstand
tot de arbeidsmarkt, elektrische auto's huren…. you name it.
In aanbestedingen en contracten kijkt de Hanze niet alleen
naar kwaliteit en prijs, maar nadrukkelijk ook naar of
leveranciers maatschappelijk verantwoord ondernemen. ‘De
ontwikkelingen in de markt gaan vaak razendsnel. Daarom
kijken we samen met leveranciers continu of we nog
duurzamer kunnen worden', zegt Antoinette Bos, hoofd
afdeling leveranciersmanagement.
‘Met onze internationaal reisagent hebben we bijvoorbeeld
afgesproken dat alle uitstoot van onze vliegreizen wordt
gecompenseerd, met de aanplant van nieuwe bossen
bijvoorbeeld. Zo'n zelfde concept willen we voor autohuur.
Maar we kijken ook naar social return: heeft een leverancier
bijvoorbeeld mensen met een verstandelijke beperking in
dienst? Dat is een pre, want wij vinden het belangrijk dat
zij kunnen participeren in de samenleving. Zo laten we
onze groenvoorziening doen door een bedrijf dat mensen
van Het Poortje inzet. Het werk gaat dan misschien net
iets minder snel of professioneel, maar we dragen wel bij
aan een samenleving waarin mensen met een beperking
kansen krijgen.' De Hanzehogeschool doet al veel, maar het
mag best nog wat zichtbaarder worden, vindt Antoinette.
‘Het grote bord Fair Trade in het Atrium op Zernike is
nog maar het begin.'
Antoinette Bos bij de elektrische oplaadpalen voor auto's
Roel Jonkman
‘Er is meer nodig dan een paar aanpassingen'
‘Je moet je niet te veel richten op studenten’
Roel Jonkman deed voor zijn afstudeerproject onderzoek
naar het Change Programma dat de universiteit van
Bochum ontwikkelde om gedragsverandering op het
gebied van energie bij medewerkers en studenten
te bewerkstelligen. Dit programma wordt succesvol
toegepast aan andere universiteiten en hogescholen in
Duitsland. Is het ook iets voor de Hanze? Roel denkt van
wel. ‘Het moet mogelijk zijn om drie procent minder
elektriciteit en vier procent minder gas te gebruiken als
medewerkers en studenten bewuster omgaan met de
energie', zegt Roel. ‘De lichten uit als je een lokaal verlaat,
de thermostaat laag als het warm is, dat soort dingen.'
Thuis is dat vanzelfsprekend, maar in een onpersoonlijker
omgeving waarvoor je zelf geen verantwoordelijkheid
draagt, is dat moeilijker. Wat zijn de voorwaarden
voor gedragsverandering? Roel noemt er een paar. ‘Het
College van Bestuur moet erachter staan en dat ook
laten zien, door energiebewustzijn en duurzaamheid
goed te faciliteren. En over resultaten moet goed worden
gecommuniceerd, zodat mensen zien dat hun inspanningen
effect hebben.' Een valkuil ziet hij ook. ‘Je moet je niet
te veel richten op de studenten. Zij hebben geen eigen
werkplek en kunnen minder invloed uitoefenen op
de ruimten waarin ze onderwijs volgen. Je kunt beter
focussen op de medewerkers die een eigen kantoor hebben
en docenten die langer in een leslokaal verblijven.' Het
Facilitair Bedrijf, en met name de afdeling Projecten
& Innovatie, is aan het kijken hoe ze medewerkers bij
energiebesparing kunnen betrekken.
Geïnteresseerd in de onderzoeksresultaten?
[email protected]
Eke Lambers (17) van de Van Lieflandschool werkt twee dagen per week
volledig zelfstandig in de repro/winkel van het Wiebengacomplex.
Werk voor mensen met afstand tot de arbeidsmarkt
Al drie jaar lang doen leerlingen van de Van Lieflandschool
samen met hun begeleider iedere maandag klusjes in het
Wiebengacomplex. De Van Lieflandschool is een school
voor leerlingen met een verstandelijke beperking. De
leerlingen helpen bijvoorbeeld met het ophalen van oud
papier, houden het gebouw en het plein schoon en werken
mee in de catering en de schoonmaak. ‘We krijgen twee
groepen per jaar, een groep werkt hier twaalf weken',
zegt Willem Bolhuis, coördinator Uitvoering WBC. ‘Als
je ziet hoe ze binnenkomen en hoe ze aan het eind weer
weggaan… Dat is voor iedereen weer anders, maar ik
herinner me een autistische jongen die in het begin alleen
maar naar de grond keek. Na een paar weken keek en
sprak hij ons aan. Dat vond ik heel bijzonder. Het is mooi
als je ziet hoe mensen opbloeien van werk.'
30
agenda
PL.HANZE
Globalisering
in het klein
14/05
Onthulling nieuwe namen
Walk of Fame, ZernikeCampus.
17-18 uur.
08/05
Veranderende
tijden
Loes Damhof
Loes Damhof is docent 21st Century Skills bij het Instituut van Communicatie,
Media & IT. In 2012 ontwikkelde ze samen met Marymount University The Global
Village, een interdisciplinaire honours course waarin studenten uit Nederland en
Amerika in een (deels) virtueel klaslokaal uitzoeken wat het betekent om onderdeel
uit te maken van de Global Community.
Lectorinstallatie dr. A. Bekman,
Conferentiecentrum De Appel,
Zernikeplein 7. 16.30–18 uur.
24/05
Nacht van de
Kunst & Wetenschap,
diverse locaties,
17-24 uur.
27/05
15/05
Minorenmarkt,
Atrium, Zernikeplein 7.
15-17 uur.
Lectorinstallatie
dr. J.M.E. Klarenbeek,
Auditorium, Van DoorenVeste,
15.30-18 uur.
HBO Talentenprijs 2014,
Atrium, Zernikeplein 7.
•••••••••••••••••••••••••••••••
••••••••••••••••••••••••••••••
13/06
‘In het begin van de course vroeg ik de
studenten wat ze verstonden onder een
global citizen. “Iemand die veel reist”, was
het eerste antwoord. “Waarom iemand die
veel reist?” vroeg ik. “Iemand die niet reist
om het milieu te besparen is toch ook een
global citizen?” Ik wilde dat ze er achter
zouden komen dat het vooral gaat om
verbondenheid: hoezeer we allemaal met
elkaar verbonden zijn in de global village.
‘Ik zette de course op met Dr. Janine
DeWitt, mijn Amerikaanse partner-incrime, van Marymount University, een
universiteit in Arlington, Virginia. We gaven
gelijktijdig les, zij vanuit Amerika, ik vanuit
Groningen. De klassen zagen elkaar via
een scherm, de helft was dus “echt”
aanwezig, de andere helft virtueel.
‘In Nederland is het heel nieuw, in
Amerika bestaat het al een tijdje. Het
is een initiatief van de State University
of New York. Ze vonden het een mooi
idee om verschillende werelddelen bij
elkaar te brengen in een cloud-leslokaal.
Geïnteresseerde universiteiten konden
een grant aanvragen. Het lectoraat
Excellentie heeft het samen met
Marymount opgepikt.
‘Het verschil met andere universiteiten
die ook meedoen aan dit project is dat
onze klassen veel interactiever hebben
samengewerkt. De andere teams
koppelden vooral bestaande courses.
22/05
31
Een klas Russen maakt bijvoorbeeld iets,
een klas Amerikanen geeft feedback. Wel
samenwerken, maar geen team culture
creëren. Wij deden echt alles samen, tot
aan het beoordelen toe. We wilden de
beleving creëren van een echt klaslokaal.
Daarnaast hebben we studenten veel
laten reflecteren op hun samenwerking.
‘We zijn de course begonnen juist voor
studenten die niet de mogelijkheid
hebben om in het buitenland te studeren.
Zo bied je toch extra internationale
ervaring. Een half jaar stage op Aruba
hoeft niet waardevoller te zijn dan deze
course.
‘Wat ze leren was ook hoe ze het leren,
en hoe ze het leerden was ook wat ze
leerden. Dat klinkt ingewikkeld, maar
het komt erop neer dat de belangrijkste
leermomenten in het proces verwerkt
zaten. We gaven studenten bijvoorbeeld
ook de ruimte om te falen in hun
samenwerking, om dit later te gebruiken
als leermoment.
‘Het is niet makkelijk om aan twee
klassen tegelijk les te geven, waarvan er
eentje ook nog virtueel is. Je “voelt” die
andere groep niet, dat is heel vreemd.
Daarom gaven we weinig frontaal les. We
probeerden zoveel mogelijk discussie op
gang te brengen.
‘Studenten hadden vooral in het begin het
idee dat de cloud een soort cultuurvrije
zone was. Dat culturele verschillen weg
zouden vallen in een virtuele omgeving.
Een plek zonder vooroordelen. Dat is
natuurlijk helemaal niet zo. Sterker nog,
als je vanuit je eigen comfort zone werkt,
word je niet fysiek geconfronteerd met de
reactie van de studenten aan de andere
kant van de wereld.
‘De reacties verschilden enorm per
team. Sommige teams zaten iedere
zondagavond heerlijk te chatten, daar zijn
zelfs vriendschappen uit ontstaan. Maar
er waren ook teams waar van alles mis
ging in de communicatie, waar karakters
en culturen botsten. Always have faith
in each other's good intentions was ons
mantra op zulke momenten.
‘Globalisering is vooral hoe verbonden,
interdependent en interconnected we
allemaal met elkaar zijn. Niet reageren
op een berichtje of mailtje heeft vaak
direct gevolgen voor het team en dus
ook voor de les. We waren zo verbonden
met elkaar, dat wanneer één persoon iets
niet deed, dit meteen gevolgen had op
meerdere niveaus. Dat is globalisering in
het klein.'
Sportmiddag medewerkers
Hanzehogeschool Groningen,
ZernikeCampus.
MOOC
17/06
Introductiebijeenkomst
nieuwe medewerkers,
Van OlstToren, T9.05,
Zernikeplein 7.
18/06
Lectorinstallatie
dr. H.W. Steenbeek,
Auditorium, Van DoorenVeste.
15.30-18 uur.
De HG is sterk in energie, maar de TU Delft
weet haar energie op dit moment nog beter
te verkopen. In december slaagden 3.000
cursisten voor de Delftse cursus zonne-energie.
Drieduizend is veel voor een cursus waaraan
jaarlijks vijftig TU-studenten meedoen.
Als je een vak geeft, kun je er net zo makkelijk
een online cursus van maken, een zogeheten
MOOC, een Massive Open Online Course.
Precies dat deed de TU Delft. Wereldwijd
startten 50.000 mensen met de TU-cursus,
waarvan er uiteindelijk 3.000 met goed gevolg
examen deden.
MOOCs hebben de toekomst. Die toekomst
is gratis onderwijs voor iedereen. Belangrijke
pioniers op dit gebied zijn Harvard en MIT.
Het is niet toevallig dat de grote namen met
het grote geld voorop lopen (Harvard heeft een
begroting van 4,2 miljard dollar): er is namelijk
nog geen goed verdienmodel om de MOOCs
kostendekkend te maken.
Ik kan nu een uur lang online op elk
willekeurig tijdstip college volgen van Daniel
19/06
Informatieavond deeltijd­opleidingen en cursussen voor
professionals: master, post-hbo
en hbo. Atrium, VanOlstToren.
18-21 uur.
Kahneman, de psycholoog die de Nobelprijs
voor economie won omdat hij, zoals Wikipedia
het zegt: “korte metten maakte met het idee
van de rationeel calculerende mens die in zijn
eigen voordeel handelt'. Als je college kunt
krijgen van Kahneman zelf, waarom zou je dan
luisteren naar een docent die de theorie van
Kahneman uitlegt?
Het beste verdienmodel is om onze studenten
de theorie te laten volgen van de crème de la
crème van het vak. Dat kunnen ze gewoon
thuis doen, dat scheelt ons gebouwen. En de
docenten hebben meer tijd voor begeleiding en
onderzoek. En tijd om zelf sterke MOOCs voor
onze speerpunten te maken.
We kunnen MOOCs zien als bedreigingen
wereldwijde concurrentie voor ons onderwijs.
We kunnen ze ook zien als een uitgelezen
kans om ons motto waar te maken: Share your
talent. Move the world.
reacties, opmerkingen, suggesties?
mail naar: [email protected]
Dwars over het HanzeForum op de Zernike Campus loopt
de Walk of Fame, waarop de Hanzehogeschool Groningen
met trots haar prijswinnende studenten en docenten
presenteert. Winnaars, oud-winnaars of anderen die een
bijzondere prestatie leveren in het licht van 'Share your
talent. Move the world.'
Jennifer Wichers
Opleiding: vierdejaars
Sportmanagement
Prestatie: Nederlands Kampioen Judo 2013
Hoe heb je het NK Judo gewonnen?
‘Het was een bijzonder jaar, 2013. Die twee jaar
ervoor was ik geblesseerd. Een zware tijd: twee
operaties en een lange revalidatie in Utrecht. Toen
dat achter de rug was, twijfelde ik enorm aan
mezelf. Ik wist niet of ik nog iets zou kunnen
presteren. Meteen bij de eerste wedstrijd klopte
het allemaal. Het judoën ging zó goed. Daarmee
had ik het antwoord. En daar bleef het niet bij:
ik haalde gouden medailles in London, in Genève
en op het Nederlands Kampioenschap. Toen wist
ik dat de wereldtop erin zit.'
Wat heb je ermee gewonnen?
‘In de sport krijg je een medaille en de eer.
Maar het allermooiste is misschien dat ik m'n
zelfvertrouwen heb herwonnen.'
Hoe waren de reacties op de Hanze?
‘Heel erg leuk. De opleiding heeft een wand met
tegeltjes voor mensen die een bijzondere prestatie
leveren. Daar hangt nu dus ook een tegel met
mijn naam. Gaaf, maar het mooist blijven toch de
reacties van de docenten en de andere studenten.'
Wat betekent 'Share your talent.
Move the world' voor jou?
‘Voor mij betekent het dat het belangrijk is
om mensen te inspireren zodat ze ook een
prestatie gaan leveren. Vooral kinderen moet je
mogelijkheden bieden om zich te ontwikkelen.
Beperk het echter niet tot kinderen: je moet
iedereen motiveren om zijn of haar creativiteit te
laten zien.'
Waarom deze plek voor de foto?
‘Ik houd erg van de lente. Het is heerlijk dat alles
weer groen wordt en opnieuw gaat leven.'