Transcript Groene thee (EGCG) in relatie tot gezondheid en

NUTRIËNTEN
Groene thee (EGCG) in relatie
tot gezondheid en ziekte (1)
Door: drs. E. Valstar, arts/bioloog
Thee is na water de meest gedronken drank op aarde [ref. 1]. In dit artikel
wil ik de nadruk leggen op de catechinen uit met name de groene thee en
binnen deze groep van stoffen vooral focussen op epigallocatechinegallaat
(EGCG).
en de kans op longkanker. In het tweede
bestudeer het magistrale boek van professor
)
Yair Margalit
werkingsmechanismen van met name EGCG
!!-
!!)!-
sche chemie (reactiemechanismen, resonan-
king tot kanker. Voorts wil ik de interacties
"#"#$%#%#
van groene thee en weer vooral EGCG met
chemie, thermodynamica (enthalpiebereke-
voedingsstoffen, fytotherapeutica, gewone
&$
#
geneesmiddelen en cytostatica bespreken
en elementaire statistiek niet schuwend!
alvorens tot een serie eindconclusies te
Bedenk alleen wel dat een optimale dage-
komen.
#
)nen niet meer dan 2 consumpties per dag
Groene thee en overgewicht
bedraagt en voor vrouwen slechts 1,5 con-
8#9
sumptie per dag*+.-
!
!
!
middels RCT’s is, dat een groene thee-
hooguit 3 alcoholconsumpties per week,
:#
!
maar liever helemaal geen alcohol. Voor een
#!
8!
onderbouwing zie onder andere referen-
aan dat groene thee-extracten in een dose-
04#!
!
ring van 1,2–2,0 g/dag, met daarin op dag-
expressie van aromatase!
!*<<=0<<>>
?#:#
-
Primair zal ik me wat EGCG/groene thee
!
8@%-
betreft concentreren op de gerandomi-
se van 11 RCT’s bevestigen Hursel et alA
seerde studies met liefst een placebo, maar
)!
4)
@
ook observationeel/deels dierexperimenteel
:#?##
onderzoek van hoog niveau zal ik bespre-
1,31 kg. Niet veel, maar wel een goed begin
7!!
-
D)
dert, berust tenslotte in feite ook alleen
artikel in het TvOG voor andere stoffen die
maar op goed observationeel onderzoek
FJK!
)
-
met daarin een sterke correlatie van roken
!
$
35
Groene thee-catechinen en
anogenitale wratten
Izellos et alL vonden in een meta-analyse
op basis van drie gerandomiseerde studies met
#!"#
thee-smeersel, lokaal geappliceerd, om recidive
van anogenitale wratten tegen te gaan.
EGCG en chronische lymfatische
leukemie
Het groene thee-extract Polyphenon E,
gestandaardiseerd op een hoog EGCGgehalte, bleek in doseringen variërend van
0<<=<<<!
33 patiënten met chronische lymfatische
"DQQ$
QQ#
S!WW
**.
"#%
!!
W.!%
waren de zwelling met minstens 50% afZ.
Zelf heb ik met doseringen EGCG uit dit
\#!.QQ
al meerdere regressies gezien. Er is overi)#"#"
longa de werking van EGCG tegen CLL versterkt^. Men zou kunnen stellen dat het
)!QQmiseerd is. Dit klopt, maar de responskans
#
)
Groene thee en prostaatkanker
Bettuzzi et alW< vonden met driemaal
daags 200 mg groene thee-catechinen (met
o.a. 12,2% EGCG en 52% ECG; epicate#$
#!
!A<.#
"
werking. In de groene thee-groep ontstond slechts 1 carcinoom tegen 9 in de
controlegroep. Overigens neemt ook het
!!zonder EGCG eveneens therapeutisch werkt
tegen bestaande prostaatkankerWW.
q)
EGCG zodanig met de androgeenreceptor
van prostaatkanker kan interfereren dat het
%D$
NUTRIËNTEN
doorkomt, met als gevolg remming van de
W
. De antikanker-effecten
tumorgroei
bleek zich in anti-atherosclerotische richting
)
!
dusdanig dat de potentieel hogere afgifte
Groene thee en huidveroudering
van testosteron door de cellen van Leydig,
\"W^
die indirect door groene thee kan optreden,
9<@%
-
W*
.
niet van betekenis is
king tot placebo met betrekking tot de huid
het volgende: minder roodheid en minder
Groene thee en de bloeddruk
W0
Nantz et al
teleangiëctasieën (!
!-
vonden met tweemaal
daags een gedecafeïneerd groene thee-
\
huid, zichtbaar als rode vaattekening met
poeder in de vorm van een capsule een
:#W$, maar
verlaging van de systolische en diastolische
histologisch was er na twee jaar geen
!"
#
97
aantoonbaar onderscheid. Chiu et al<
07{"%
-
vonden met de combinatie van een 10%
#!
-
@#‚"*<<
eens een verlaging van de bloeddrukW9.
@%
WA
Ook Nagao et al
vonden met groene
thee een verlaging van de bloeddruk. Dat
de placebogroep wel een histologische plus
voor de groene thee-groep.
!)##
de bloeddruk verlagen staat nu wel vast.
Groene thee en grieppreventie
Matsumoto et alWvonden met groene
Groene thee en het cholesterolgehalte
WL
Batista et al
vonden met een extract
@##D*LZ$"
Q@DW<ƒ$
-
9<
"
-
#!"
#!!W^L#0W„
het cholesterol, maar expliciet ook van het
versus 13,1% griepgevallen. Het verschil was
WZ
LDL-cholesterol. Erba et al
zagen
"?#&F vonden
D
in een RCT met een groene thee-extract
#9<##$
eveneens een vermindering van griep, maar
"
Q|Q@
ook van verkoudheden.
W9
cholesterol. Matsuyama et al
vonden
9LA##
-
Groene thee en colorectale adenomen
L9##
Shimizu et al* vonden in een RCT met
relatieve daling van het LDL-cholesterol.
W9<<@##!-
WA
-
enten met een of meer darmadenomen in
baar onderzoek hetzelfde. Kortom, groene
de voorgeschiedenis een vermindering van
thee en meer expliciet de catechinen daarin
het aantal nieuwe adenomen en de nieuwe
hebben een gunstig effect op het choles-
waren ook kleiner in de groep die extra
terolgehalte. Aangezien catechinen uit
groene thee kreeg. Overigens dronken de
groene thee ook nog eens de bloeddruk
patiënten in beide groepen groene thee.
verlagen, wordt groene thee voor patiënten
Op dierexperimenteel onderzoek met verge-
met hartproblemen echt interessant! Zeker
!""|
49Z<##-
onderzoek moet herhaald worden en ook
"
Z<
al wordt het gerepliceerd, dan is het nog
)##!"#
de vraag of ook de kans op kwaadaardige
"
!
darmtumoren door groene thee-catechinen
Ook het palet van ontstekingsmediatoren
af kan nemen.
Nagao et al
37
Groene thee en cognitie
0
Park et al
^A*:##
vonden met een groene
op dagbasis, naast een gewichtsdaling, wel
thee-extract met L-theanine (dat er in prin-
een daling van het HbA1c. Dat laatste kan
#
$!.
echter geheel of deels aan de gewichtdaling
een milde cognitieve achteruitgang in tests
)Œ"*W vonden
#!#
!.!%88@!
verbetering van de cognitie. Zie verder ook
#!#
%
FJK
7!‰W#"
onderzochte complementaire middelen
gewichtsdaling geen sprake was. In een
9AL
ander onderzoek*!.
.
tegen dementie
met borderline diabetes de dagdosering
Groene thee en diabetes
L0L@%
Brown et alZ
FJ!%
0A^{
II-diabetespatiënten met groene thee-capsu-
het geringe verschil was er geen verschil met
0<<D$
betrekking tot glucosespiegels en HbA1c.
van de bloeddruk (zie ook het voorgaande
))
!"$‡
@:#!.D!$%
verbetering van het gemoed (dit linkt aan
II-diabetes niet alleen de bloeddruk en het
#$
#")!
De insulinegevoeligheid, de insulinesecretie
de diabetes reduceren dan wel helpen uit-
en de glucosetolerantie veranderden echter
stellen/voorkomen.
^
niet. Mackenzie et al
!-
enten met type II-diabetes geen effect van
Groene thee en tandglazuur
375 mg of 750 mg groene of zwarte thee op
"0<<!
het gehalte aan geglycosyleerde hemoglo-
gerandomiseerd dubbelblind cross-over
*<
!D7!‰W#$Š
!
patiënten met type II-diabetes en overgewicht met 582,8 mg catechinen extra per dag
onderzoek het tandglazuur te beschermen**.
NUTRIËNTEN
Andere interessante effecten van
groene thee(-extracten)
Het tweede deel van dit artikel kunt u
In een model met auto-immuun ence-
lezen in het volgende nummer van dit
%D{Ž@#"$!
neuroprotectief*0. Het zou interessant
Referenties
)#
1. Valstar E: Voedingsinterventie bij kanker; Strengholt, 2008. ISBN-13:
!.{Žq)
9789049400098. 2. Margalit Y: Concepts in Wine Chemistry, 2nd ed.; Wine
!{Ž@.@:#
Appreciation Guild, San Francisco, 2004. ISBN-13: 9781891267741. 3. Valstar E;
‡*9
!
De Orthomol. Koer. 20(1):41-48, 2005. 4. Monteiro R et al; Nutrition 25(6):699-
!)
:%#
705, 2009. PMID 19268535. 5. Valstar E; TvOG 24(6):34-39, 2009. 6. Hursel R et
effect van EGCG.
al; Int J Obese (Lond) 33(9):956-961, 2009. PMID 19597519. 7. Tzellos TG et al;
+
J Eur Acad Dermatol Venereol 25(3):345-353, 2011. PMID 21294779. 8. Shanafelt
chronische ontsteking bot verliezen is dit
TD et al; J Clin Oncol 27(23):3808-3814, 2009. PMID19470922. 9. Ghosh AK et
tegen te gaan door groene thee extract, ver-
al; Clin Cancer Res 15(4):1250-1258, 2009. PMID 19228728. 10. Bettuzi S et al;
@:#
Cancer Res 66(2):1234-1240, 2006. PMID 16424063. 11. Lee SC et al; Nutr Cancer
De vitamine D-analoog alfacalcidol doet
60(4):483-491, 2008. PMID 18584482. 12. Siddiqui IA et al; FASEB J. 25(4):1198-
dit ook en samen werken deze substanties
1207, 2011. PMID 21177307. 13. Yu PL et al; J Cell Biochem 110(2):333-342,
synergetisch*A7!
2010. PMID 20432242. 14. Nantz MP et al; Nutrition 25(2):147-154, 2009. PMID
zeker van belang dat EGCG de werking van
18848434. 15. Matsuyama T et al; Obesity (Silver Spring) 16(6):1338-1348, 2008.
*L
osteoblasten mede reguleert
.
))#!-
PMID 18356827. 16. Nagao T et al; Obesity (Silver Spring) 15(6):1473-1483, 2007.
PMID 17557985. 17. Batista Gde A et al; Arg Bras Cardiol 93(2):128-134, 2009. PMID
natie van rood licht pads met groene thee
19838489. 18. Erba D et al; J Nutr Biochem 16(3):144-149, 2005. PMID 15741048.
op de huid aangebracht samenwerkt om
19. Janjua et al; Dermatol Surg 35(7):1057-1065, 2009. PMID 19469799. 20. Chiu
verjonging van de huid teweeg te bren-
AE et al; Dermatol Surg 31(7Pt2):855-860, 2005. PMID 16029678. 21. Matsumoto
gen*Zq
!@
K et al; BMC Complement Altern Med 11:15, 2011. PMID 21338496. 22. Rowe CA et
:#!")#@
al; J Am Coll Nutr 26(5):445-452, 2007. PMID 17914132. 23. Shimizu M et al; Cancer
van collageenvezels tegen te gaan; dit past
Epdemiol Biomarkers Prev 17(11):3020-3025, 2008. PMID 18990744. 24. Park SK et
!
"
al; J Med Food 14(4):334-343, 2011. PMID 21303262. 25. Valstar E; De Orthomol.
de huid door groene thee. In dit onderzoek
Koer. 99:47-48, 2003. 26. Valstar E; De Orthomol. Koer. 101:26-28, 2003. 27. Valstar
bleek overigens ook de combinatie van de
E; De Orthomol. Koer. 113:45-48, 2005. 28. Brown AL et al; Br J Nutr 101(6):886-
vitamines C en E deze cross-linking te rem-
894, 2009. PMID 18710606. 29. Mackenzie T et al; Metabolism 56(10):1340-1344,
*^
. Zie ook referenties 17 en 19.
men
‡))
0<
.
anti-alergische werking heeft
2007. PMID 17884442. 30. Nagao T et al; Obesity (Silver Spring) 17(2):310-317,
2009. PMID 19008868. 31. Fukino Y et al; Eur J Clin Nutr 62(8):953-960, 2008.
PMID17554248. 32. Fukino Y et al; J Nutr Sci Vitaminol (Tokyo) 51(5):335-342,
:DQŽ$!
2005. PMID 16392704. 33. Kato MT et al; J Appl Oral Sci 17(6):560-564, 2009. PMID
:#!
20027426. 34. Aktas O et al; J Immunol 173(9):5794-5800, 2004. PMID 15494532.
!")
35. Vignes M et al; Brain Res 1110(1):102-115, 2006. PMID 16859659. 36. Shen
0W
door remming van COX-2
. Verder
CL et al; Osteoporos Int 21(11):1841-1852, 2010. PMID 20069278. 37. Kato K et
!
al; Mol Med Report 4(2):297-300, 2011. PMID 21468567. 38. Sommer AP, Zhu D;
@:#!
Photomed Laser Surg 27(6):969-971, 2009. PMID 19817517. 39. Rutter K et al; Int
van renale calciumoxalaatstenen tegen
J Vitam Nutr Res 73(6):453-460, 2003. PMID 14743550. 40. Fujimura Y et al; J Agric
0
te gaan
!
Food Chem 50(20):5729-5734, 2002. PMID 12236706. 41. Singal A et al; Phytother
althans deels te kunnen beschermen tegen
Res 18(9):723-728, 2004. PMID 15478205. 42. Itoh Y et al; J Urol 173(1):271-
de nadelige inwerking van Helicobacter
275, 2005. PMID 15592095. 43. Lee KM et al; Helicobacter. 9(6):632-642, 2004.
pylori0*))
PMID 15610077. 44. Lin SK et al; Arthritis Rheum 58(10):3145-3156, 2008. PMID
groene thee van belang is voor de behande-
18821707.
00
ling van artritis
.
39