Transcript Murakami informatiemap

Murakami-leesclub-informatie-map
p. 2 – Draaiboek
p. 3 – Quizvragen
p. 4 – Leesclub- c.q. discussievragen
p. 5 - Achtergrondinformatie
Murakami-leesclub-avond
Voorbereiding
We hebben heel goede ervaringen opgedaan met de leesclubs op het Murakami-festival. Het boek
De kleurloze Tsukuru Tazaki en zijn pelgrimsjaren is bijzonder geschikt voor een leesclub. Het is een
beetje geheimzinnig en veel thema’s. Het nodigt uit tot discussie! Ter ondersteuning hebben we voor
de leesclubleider discussievragen & een informatiemap ter beschikking.
Onze ervaring leert dat lezen & eten een geweldige combinatie is. Als er hapjes en drankjes worden
geserveerd is men over het algemeen bereid daarvoor een goede prijs te betalen. Dat varieert van
een wijntje en borrelhapjes (€ 7,50) tot en met complete sushi-maaltijden (€ 40). Vergelijk het met
een museum, waar men morrend € 8,50 voor een kaartje betaalt, maar fluitend € 10 voor koffie met
een broodje neertelt. Uiteraard verkoop je elke deelnemer ook nog het boek!
Tijdpad
Reken op minimaal 6 – 8 weken vanaf het moment dat je de leesclub aankondigt. Dan heb je een
aantal weken voor de kaartverkoop. Wij gaan uit van ongeveer vier weken leestijd bij deelnemers.
De tasjes & boeken
Geef vantevoren aan hoeveel kaartjes je denkt te verkopen, wij sturen tasjes, boeken & een fles
sake. Alleen voor de boeken krijg je een factuur. De tasjes & sake zijn voor onze rekening. De fles
sake is voor op de avond zelf (zie onder).
De leesclubleider
Voor de leesclubavond heb je een locatie nodig en een leesclubleider. Het zoeken van een
leesclubleider is wellicht de grootste uitdaging. Informeer bij de bibliotheek of ze mensen weten, of
bij een bekende leesclub, of wie weet ken je een klant die Murakami-fan is? Wil je een leesclubleider
die op het Murakami-festival is geweest? Zoals Luk Van Haute, Auke Hulst, Joost de Vries, Ellen
Deckwitz of A.H.J. Dautzenberg? Benader ze via SSS!
De avond zelf
Het idee achter de fles sake die we opsturen is als volgt: aan het begin van de leesclubavond, stelt de
leesclubleider een aantal quizvragen over het boek. (wij leveren die quizvragen aan). De deelnemer
die de vraag goed beantwoordt, krijgt een glaasje sake. Het is een manier om even het ijs te breken.
Quizvragen
1. Welke componist schreef het muziekstuk waar de titel van De kleurloze Tsukuru tazaki en zijn
pelgrimsjaren naar verwijst?
a. Beethoven
b. Mozart
c. Richard Strauss
d. Franz Liszt
2.
a.
b.
c.
d.
Welk boek vernoemde Murakami naar een beatles-liedje?
Ten zuiden van de grens
Spoetnikliefde
Norwegian wood
After dark
3.
a.
b.
c.
d.
Hoe spreek je 1Q84 uit?
Negentienvierentachtig
Kuutienvierentachtig
Eenkuuvierentachtig
Iekuuvierentachtig
4.
a.
b.
c.
d.
Aan welke universiteit doceert Murakami een gedeelte van het jaar?
Academie van Sotsji
Universiteit van Hawaii
Universiteit van Tokyo
Harvard
5. Hoeveel exemplaren van De kleurloze Tsukuru Tazaki zijn er in 2013 in Japan verkocht?
a.
985.000
b. 795.000
c.
595.000
d. 1.985.000
6.
a.
b.
c.
d.
Wat was de naam van het jazz-café dat Murakami had?
Peter Cat
Peter Mouse
Peter Rabbit
Peter Dog
7.
a.
b.
c.
d.
Welke schrijver werd door Murakami niet in het Japans vertaald?
Raymond Carver
Ernest Hemingway
J.D. Salinger
F. Scott Fitzgerald
8. Welke literaire prijs won Murakami nooit?
a. Tanizaki Prijs for Hard-Boiled Wonderland en het einde van de wereld
b. Yomiuri Prijs for De opwindvogelkronieken.
c. World Fantasy Award for Kafka op het strand
d. Yumiyochi Prijs voor 1Q84
Leesclub- cq discussievragen
1. Wie is de kleurloze en waarom wordt hij zo genoemd? Vind jij hem ook kleurloos?
2. Alle personages hebben kleuren als bijnaam, passen de kleuren waarnaar ze genoemd zijn
ook bij hun karakters?
3. Wat is de betekenis van het verhaal van Haida
4. En zijn kleur? Wat zegt die over hem?
5. Wat is betekenis van stations in het leven van Tsukuru?
6. Waarom vraagt hij zich niet af waarom hij zo plotseling uit zijn vriendengroep wordt
verstoten?
7. Wat vindt je van de verklaring van de drie overgebleven vrienden voor de gebeurtenissen uit
hun jeugd? Verklaren die echt wat er is gebeurd?
8. Is Tsukuru Tazaki schuldig aan wat er met Witje is gebeurd?
9. Wat gebeurt er aan het einde met Tsukuru?
C10
NRCHANDELSBLAD BOEKEN
Non-fictie
VRIJDAG 10 JANUARI 2014
Barbara van Vonderen: Deftig en ondernemend.
Amsterdam 1870-1910. Meulenhoff, 390 blz. € 27,95
*
3
Elitair Amsterdam
Hoe functioneerde de grachtengordel tussen 18701910? In oude families met macht drongen in die tijd
échte ondernemers binnen. Liefdadigheid en
roddelzucht hielden niet op, net als het antisemitisme.
BOEKEN
maandag première | dinsdag media | woensdag film | donderdag cultureel supplement | vrijdag boeken
Historica Barbara van Vonderen bestudeerde de
19de-eeuwse elite van Amsterdam. Haar boek is
vooral de moeite waard vanwege de familieverhalen
– roddels op hoog niveau. Maar het wemelt van de
slordigheden.
Nieuwkomers verdreven de deftige maffia
Vrijdag 10 januari 2014
FOTO JORNE DAEMS
W
ie trouwt met wie, wie
schuift elkaar
baantjes en bestuursfuncties toe, waar
woont men, waar
treft men elkaar? In
negentiende-eeuws Amsterdam was het
voor ieder die wilde weten waar de macht
zat, van groot belang om te doorgronden
hoe deftige families als Dedel en Backer,
Van Loon en Van Lennep, Heldring en
Boissevain onderling verweven waren.
Voor de historicus die aan elite-onderzoek
doet, is dat nog steeds essentiële kennis:
geschiedschrijving komt soms neer op roddelverhalen.
Barbara van Vonderen lijkt een speciale
antenne voor dat soort verhalen te hebben. Zij las talloze oude familiebrieven en
aantekenboekjes om een beeld te krijgen
van de Amsterdamse grachtengordel-elite
tussen 1870 en 1910, en ze weet daar op
een levendige manier over te schrijven. De
ons-kent-ons-toon uit haar archiefmateriaal combineert zij met ingehouden moderne verbazing.
Aan het begin van de negentiende eeuw
had een besloten groep oude families, afstammelingen van het regentenpatriciaat
uit de tijd van de Republiek, het nog helemaal voor het zeggen. Maar allengs drongen nieuwkomers door in de hoogste kringen. Die waren ondernemender en konden beter overweg met vernieuwingen die
vanaf 1848 waren ingevoerd, zoals gemeenteraadsverkiezingen, waar de oude
elite van gruwde. De deftige maffia die jarenlang de stad had beheerst alsof die van
haar was, begon zich terug te trekken. Intussen brachten de nieuwkomers Amsterdam tot grote bloei. Bedrijven, musea, ziekenhuizen werden opgericht, nieuwe wijken gebouwd: hoe dat ging, staat in dit
boek tussen de familiegeschiedenissen
door beschreven.
Maar ook de nieuwe families, zoals de
Huize Bartolotti, Herengracht
Boissevains (pater familias Jan richtte in
1870 de Stoomvaartmaatschappij Nederland op), waren deftig en vormden familienetwerken. Hun kinderen trouwden met
leden van andere machtige families, jonge
en oude. De lijst met honderden namen en
adressen waar het overlijdensbericht van
Boissevains oudste zoon Gideon (18631881) naar toe ging, noemt Van Vonderen
een indrukwekkend egodocument: ‘Heel
Amsterdam stond rond de kist op het kerkhof,’ schrijft zij. Dat zij niet vermeldt op
wélk kerkhof, noch dat op zo’n begrafenis
traditiegetrouw alleen mannen kwamen,
is op zichzelf een kleinigheid, maar het is
kenmerkend voor de vreemde lacunes in
dit boek. Zo wordt uitvoerig verteld over
Je kunt niet
verzwijgen
dat ook
aanzienlijke
Joden
nauwelijks
toegang
hadden tot
sociëteiten
de sleutelrol die de bals van de exclusieve
Casino-vereniging speelden in het sociale
leven, maar nergens staat dat ook Den
Haag zo’n Casino had. En terwijl we voortdurend lezen in welke grachtenhuizen de
families wonen, blijft onvermeld waar die
roemruchte Casinobals dan wel plaatsvonden.
Vreemd is ook dat Van Vonderen vrijwel
geen woord vuil maakt aan het wijdverbreide antisemitisme: ook aanzienlijke Joden hadden nauwelijks toegang tot sociëteiten en andere gezelschappen. Dit was in
de rest van Nederland niet anders, maar
wie een beeld wil oproepen van het sociale
leven in een stad, kan het niet verzwijgen.
Er zijn meer bezwaren tegen dit boek:
redactionele slordigheden, een incompleet en onduidelijk personenregister en
gebrekkige bronvermeldingen. De literatuurlijst bevat nogal wat verouderde bronnen, terwijl nieuwe, eveneens zeer relevante, ontbreken.
Van Vonderens boek kan dan ook niet in
de schaduw staan van het monumentale
Plaatsen van beschaafd vertier door Jan
Hein Furnée (Bert Bakker 2012, niet in
haar literatuurlijst). Dat boek, ondertiteld
Standsbesef en stedelijke cultuur in Den
Haag 1850-1890, is eveneens een poging
om sociale netwerken in een stad bloot te
leggen. Furnée gaat daarbij niet uit van families, maar van de ontmoetingsplaatsen –
sociëteiten, schouwburgen, de badplaats
Scheveningen – waar burgerij en beau
monde zich uitleefden in sociale distincties.
Deftig en ondernemend is vooral de
moeite waard vanwege de familieverhalen
– roddels op hoog niveau. Bijvoorbeeld
over het gezin van de bankier Balthasar
Heldring, de grootvader van ‘onze’ mr. J.L.
Heldring, die trouwde met een meisje Sillem, uit een oud Amsterdams regentengeslacht, en na haar dood met haar zuster. Of
dat van Jan Boissevain, wiens echtgenote
Nella Brugmans iedere maandagochtend
‘een heelen stoet oude vrouwtjes of hun
nabestaanden’ ontving, aan wie ze turfkaarten, bruine en witte bonen en meel
uitdeelde. Liefdadigheid was een belangrijke sociale verplichting, en werd vooral
door vrouwen gedragen.
Het laatste hoofdstuk gaat over de buitenplaatsen, waar men genoot van lange
zomers: de oude elite vooral in Kennemerland, de nieuwe meer in de omgeving van
Doorn en het Gooi. Ook hier weer veel verhalen, niet alleen over het goede leven,
maar vooral over de verwevenheid van de
machtige families van het toenmalige Amsterdam.
Vergeleken daarbij is de hedendaagse
‘grachtengordel’ maar een vaag en rommelig gezelschap.
Thuis bij
Murakami
op Hawaii
Ter gelegenheid van de
vertaling van de nieuwe
roman van Haruki
Murakami (zondag 65)
een extra boekenbijlage
met een lang interview
over zijn leven en werk.
Plus portretten van zijn
lezers, recensies, columns
en natuurlijk het eerste
Murakami-ganzenbord.
Dankzij algoritmes neemt de computer uw besluiten
Christopher
Steiner:
Automate This.
Penguin Books,
248 blz. € 25,*
4
B
egin 1987 bracht een man die
voor de technologiebeurs
Nasdaq werkte een routinebezoek aan een van zijn snelst
groeiende klanten. Het was het bedrijf
van beurshandelaar Thomas Peterffy.
Tot zijn verbazing was het op de vloer
van Peterffy niet de gebruikelijke chaos van rinkelende telefoons, ratelende
printers en schreeuwende handela-
ren, maar heerste er een serene rust.
Peterffy liet de Nasdaqman zien hoe
dat kwam. Hij had het Nasdaq-scherm
waarop de recentste koersen werden
getoond, met een bundel draden verbonden met een IBM-computer. Die
computer was gevoed met een grote
verzameling instructies en besliste op
grond daarvan over koop en verkoop
van een setje aandelen.
Die beslissingen werden vervolgens
niet ingetikt op een toetsenbord, maar
onmiddellijk aan de beurs doorgegeven. Er kwam geen mensenhand meer
aan te pas en het was sneller dan een
mens ooit kon zijn. Het was het eerste
geheel geautomatiseerde koop- en verkoopsysteem ter wereld. Peterffy zou
er uiteindelijk miljardair door worden.
Zo begint Automate This. How algorithms took over our markets, our jobs
and the world, een boek over de invloed van het algoritme, de set instructies die van een computer een beurshandelaar, een componist, een arts of
een advocaat kan maken. Christopher
Steiner sprak met een groot aantal pioniers op dit gebied en tekende met veel
gevoel voor sprekende details de sterke staaltjes op.
Het principe klinkt eenvoudig. Je
moet in een enorme hoeveelheid gegevens het patroon zien te vinden waarnaar je op zoek bent. Dus: welke beurskoersen bieden het beste uitzicht op
winstgevende transacties? Wat is het
kenmerkende van de muziek die een
toptien-notering haalt? Welke symptomen voorspellen het beste de ziekte X?
Vervolgens moet je dat patroon vertalen in computercode. Dat komt voornamelijk neer op het intikken van on-
telbare IF… THEN-instructies. Tenslotte voer je de gegevens uit de actualiteit
in. De computer beslist dan of je Apple
moet kopen of juist verkopen, of je
misschien longontsteking hebt en of
het gitaarnummer dat je zojuist voorspeelde enige hitpotentie heeft.
Wall Street is lange tijd de grote aanjager van de algoritmisering geweest.
Tot aan 2008 slaagden de grote banken en handelshuizen erin de slimste
afgestudeerde computerwetenschappers en wiskundigen naar hun bedrijven te lokken. Na de ondergang van
Lehman Brothers werd dat anders. De
wizzkids werken nu ook bij organisaties als Facebook en Twitter, of ze adviseren call-centers. Ook daar kunnen
computers helpen, zegt Steiner. De
mededeling die je tegenwoordig vaak
hoort: ‘dit gesprek kan worden opge-
nomen’, kan erop duiden dat een computer meeluistert en bezig is een paar
terabytes aan zijn dataverzameling toe
te voegen. Zodat hij zijn algoritmes
over de meest efficiënte aanpak van
lastige klanten of moeilijke vragen nog
wat kan bijslijpen.
Steiner legt alles helder uit, hij heeft
de gevallen die hij noemt zelf onderzocht en beschrijft met aanstekelijk
enthousiasme de brainwaves en de uitvindingen van de algoritmepioniers.
Daar zit ook een minpuntje: heel kritisch is hij niet. Algoritmes hebben de
wereld veel gebracht, maar ze hebben
ons ook opgezadeld met internetadvertenties die je hinderlijk volgen, financiële producten die niemand begrijpt en de formulepop van Sky Radio.
Warna Oosterbaan
MURAKAMI SPECIAL
C12 Interview ‘De kiezen de storm niet, de storm kiest ons’| C15 Recensie Een omgekeerde Don Quichot |
C16 Column A.H.J. Dautzenberg prijst de sprinter |C17 Engagement Murakami en de wereld | C18 Ganzenbord
ILLUSTRATIE VIOLA LINDNER
Door Ileen Montijn
Publicatie
Datum
cm2
: Volkskrant Boeken
: 11 jan 2014
Pagina
:2
: 1.415
Advertentiewaarde : € 38.624,00
ATLAS - UITGEVERIJ
alleen voor intern/eigen gebruik
Regio
: Nederland
Frequentie : wekelijks
Oplage
: 259.968
Publicatie
Datum
cm2
: Volkskrant Boeken
: 11 jan 2014
Pagina
:2
: 1.415
Advertentiewaarde : € 38.624,00
ATLAS - UITGEVERIJ
alleen voor intern/eigen gebruik
Regio
: Nederland
Frequentie : wekelijks
Oplage
: 259.968
Publicatie
Datum
cm2
: Volkskrant Boeken
: 11 jan 2014
Pagina
:2
: 1.415
Advertentiewaarde : € 38.624,00
ATLAS - UITGEVERIJ
alleen voor intern/eigen gebruik
Regio
: Nederland
Frequentie : wekelijks
Oplage
: 259.968